Amborellales Saxifraga Nymphaeales Austrobaileyales

Acorales Eenzaadlobbigen Alismatales Nieuw: de orde ! V Petrosaviales Pandanales de , de Ribesfamilie (G Dioscoreales de Steenbreekfamilie (Saxifrag Liliales (Crassulaceae) en de Aphanope Asparagales een orde die compleet van sam Arecales De andere families komen allem Dasypogonales ordes. Deze orde, ergens aan d Poales Commeliniden Commelinales tweezaadlobbigen, is voornam Zingiberales kenmerken, namelijk overeenk het rbcL-gen en het atpB-gen i Ceratophyllales het 18S-gen in het ribosomaal Chloranthales Er zijn ook uiterlijke overeenko Canellales Piperales regelmatig, met losse bloembla Magnoliiden Magnoliales 10 meeldraden. In de Pioenfam Laurales meer, maar dat kenmerk is waa

Ranunculales Er zijn 5 of minder vruchtblade Sabiales vergroeid tot 1 vruchtbeginsel. Proteales Trochodendrales Buxales

Gunnerales Berberidopsidales Paeoniaceae Dilleniales Cercidiphyllaceae Caryophyllales Hamamelidaceae Santalales Daphniphyllaceae Saxifragales Peridiscaceae Iteaceae Geavanceerde tweezaadlobbigen Vitales Grossulariaceae Crossosomatales Saxifragaceae Geraniales Crassulaceae Myrtales Aphanopetalaceae Haloragaceae Zygophyllales Celastrales Malpighiales Fabiden Oxalidales Fabales Rosales Cucurbitales Saxifragales Fagales New: the order Saxifragales! Many Grossulariaceae, Saxifragaceae, Cras Brassicales used to be placed in the Rosales, an Malviden Malvales now been drastically changed. The Sapindales different other orders. Cornales This order, somewhere at the basis Ericales on molecular characters, such as sim Asteriden rbcL-gene and the atpB-gene in the Garryales 18S gene in the ribosomal nuclear D Lamiiden Gentianales Solanales Lamiales There are also some outer resembla regular, and choripetalous. They usu Aquifoliales In Paeoniaceae there are more anth Campanuliden Apiales Dipsacales later origin. There are 5 or less carp 11 Asterales fused into one gynoecium. Saxifragales Pioenfamilie (Paeoniaceae) Deze familie telt slechts 1 geslacht met 33 vaste planten met dikke wortels. Sommige struiken, de boompioenen. Ze komen voor van het Noordelijk Halfrond, vooral in Oos Nieuw: de orde Saxifragales! Veel van de families in deze orde, De bladeren staan in een spiraal en zijn ge de Iteaceae, de Ribesfamilie (Grossulariaceae), De bloemen zijn groot en alleenstaand, m de Steenbreekfamilie (Saxifragaceae), de Vetplantenfamilie maar veel kroonbladen en meeldraden. De (Crassulaceae) en de Aphanopetalaceae komen uit de Rosales, van elkaar op de holle bloembodem, en g een orde die compleet van samenstelling is veranderd. kokervruchten. De primitief uitziende bloe De andere families komen allemaal uit verschillende andere pioenen al op heel wat plekken zijn inged ordes. Deze orde, ergens aan de basis van de geavanceerde Dilleniales, tot zelfs in de Ranonkelfamilie Het zijn heel oude cultuurplanten die vroe tweezaadlobbigen, is voornamelijk gebaseerd op moleculaire werden gebruikt, maar nu vooral populair kenmerken, namelijk overeenkomsten in de basenvolgorde van het rbcL-gen en het atpB-gen in het chloroplast-DNA, en van het 18S-gen in het ribosomaal kern-DNA. Cercidiphyllaceae Deze familie van loofverliezende bomen u Er zijn ook uiterlijke overeenkomsten. De bloemen zijn 5-tallig, 2 soorten, Cercidiphyllum. Er is een groot v regelmatig, met losse bloemblaadjes. Ze hebben meestal 5 of handvormige bladeren en de snelgroeiend bladeren. De bloemen zijn klein, zonder b 10 meeldraden. In de Pioenfamilie (Paeoniaceae) zijn het er De vrucht is een kokervrucht. meer, maar dat kenmerk is waarschijnlijk pas later ontstaan. Cercidiphyllum of Katsura is de grootste lo Er zijn 5 of minder vruchtbladen, al dan niet met elkaar wordt vaak in interieurs en voor meubels g vergroeid tot 1 vruchtbeginsel.

E 8 i Paeoniaceae Cercidiphyllaceae v Hamamelidaceae s Daphniphyllaceae h Peridiscaceae s Iteaceae k Grossulariaceae Saxifragaceae D Crassulaceae Toverhazelaar, bloeiend (Hamamelis virginiana) m Aphanopetalaceae D Haloragaceae andere families, waaronder de Plataanfam De Toverhazelaarfamilie heeft veel geliefd Toverhazelaar, bloeiend met Toverhazelaar, maar ook Corylopsis, Fothe blad (Hamamelis virginiana)

Saxifragales Daphniphyllaceae New: the order Saxifragales! Many families in this order, Iteaceae, Een kleine familie met als enige geslacht Grossulariaceae, Saxifragaceae, Crassulaceae, and Aphanopetalaceae Daphniphyllum. Dit geslacht heeft 10 soor komt voor in Zuidoost-Azië. Het zijn altijd used to be placed in the Rosales, an order of which the composition has bomen en struiken met enkelvoudige blad now been drastically changed. The other families all come from in schijnkransen. De bloemen zijn klein en different other orders. regelmatig, de vrucht is een steenvrucht. This order, somewhere at the basis of the core , is mainly based Deze familie werd vroeger wel in een apa on molecular characters, such as similarities in base sequences of the orde, de Daphniphyllales, geplaatst. rbcL-gene and the atpB-gene in the chloroplast DNA, and of the 18S gene in the ribosomal nuclear DNA. Peridiscaceae There are also some outer resemblances. The flowers are 5-merous, Deze familie omvat 3 geslachten met 8 soo regular, and choripetalous. They usually have 5 or 10 anthers. Amerika: Peridiscus, Whittonia en Soyauxia In Paeoniaceae there are more anthers, but this character is probably of Flacourtiaceae aan toegevoegd. Ze werden later origin. There are 5 or less carpels, which are partially joined or ook wel in de Violales. De bladeren zijn en fused into one gynoecium. en regelmatig, de vrucht is een steenvruch Pioenfamilie (Paeoniaceae) Iteaceae Deze familie telt slechts 1 geslacht met 33 soorten van kruidachtige Deze familie omvat 2 ges vaste planten met dikke wortels. Sommige soorten zijn kleine struiken: Choristylis uit tr struiken, de boompioenen. Ze komen voor in gematigde gebieden Oostelijk Noord-Amerika van het Noordelijk Halfrond, vooral in Oost-Azië. gezaagde bladeren, en k De bladeren staan in een spiraal en zijn gelobd tot gedeeld. een bloeiwijze staan. De De bloemen zijn groot en alleenstaand, met weinig kelkbladen, de stempel vastzitten. Ze maar veel kroonbladen en meeldraden. De vruchtbladen staan los van elkaar op de holle bloembodem, en groeien uit tot kokervruchten. De primitief uitziende bloem heeft ertoe geleid dat pioenen al op heel wat plekken zijn ingedeeld, bijvoorbeeld in de Dilleniales, tot zelfs in de Ranonkelfamilie toe. Het zijn heel oude cultuurplanten die vroeger wel als geneesmiddel werden gebruikt, maar nu vooral populair zijn als sierplant.

Cercidiphyllaceae Pioen Deze familie van loofverliezende bomen uit China en Japan heeft slechts 1 geslacht met 2 soorten, Cercidiphyllum. Er is een groot verschil tussen de langlevende kortloten met handvormige bladeren en de snelgroeiende langloten met veernervige tegenoverstaande bladeren. De bloemen zijn klein, zonder bloemdek, en worden door de wind bestoven. De vrucht is een kokervrucht.

Cercidiphyllum of Katsura is de grootste loofverliezende boom in Japan. Het sterke hout Aalbes, bloeiende tak; Ribes, bloem wordt vaak in interieurs en voor meubels gebruikt.

Toverhazelaarfamilie (Hamamelidaceae) vaak eetbaar. Tot deze fa Een familie met 27 geslachten en meer dan Zwarte bes (R. nigrum). Z 80 soorten van bomen en struiken die verspreid als sierstruik. in gematigde en warme gebieden voorkomen, voornamelijk in Oost-Azië. Ze hebben vaak sterharen. De bladeren zijn enkelvoudig, handnervig, verspreid, met opvallend grote steunblaadjes. De bloemen zijn 4-5-tallig, de Steenbreekfamilie (S kroonbladen zijn vaak lang en lintvormig. Met 29 geslachten en me De vrucht is een doosvrucht, waaruit de zaden de Saxifragales. Ze kome Toverhazelaar, bloeiend (Hamamelis virginiana) met kracht kunnen worden weggeslingerd. Noordelijk Halfrond. Het Deze familie werd vroeger met een aantal een rozet staan. De bloem andere families, waaronder de Plataanfamilie, in de orde Hamamelidales geplaatst. 5 of 10 meeldraden en m De Toverhazelaarfamilie heeft veel geliefde tuinplanten: de vroegbloeiende Deze familie was vroeger Toverhazelaar, maar ook Corylopsis, Fothergilla en Liquidambar. zeker geen goed omgren bijvoorbeeld van afgespl Goudveil (Chrysosplenium Daphniphyllaceae heeft geen kroonbladen. Een kleine familie met als enige geslacht Dit kleine plantje komt in Daphniphyllum. Dit geslacht heeft 10 soorten en ons land in het wild voor komt voor in Zuidoost-Azië. Het zijn altijdgroene net als Steenbreek (Saxifr bomen en struiken met enkelvoudige bladeren Deze familie telt heel vee in schijnkransen. De bloemen zijn klein en geliefde tuinplanten: regelmatig, de vrucht is een steenvrucht. Steenbreek, Heuchera, Deze familie werd vroeger wel in een aparte Bergenia en Rodgersia. orde, de Daphniphyllales, geplaatst.

Daphniphyllum glaucescens, vruchtdragende tak Peridiscaceae Deze familie omvat 3 geslachten met 8 soorten van bomen uit tropisch Afrika en Zuid- Amerika: Peridiscus, Whittonia en Soyauxia. Het laatste geslacht is er recentelijk vanuit de Flacourtiaceae aan toegevoegd. Ze werden vroeger in de Malpighiales geplaatst, maar ook wel in de Violales. De bladeren zijn enkelvoudig en leerachtig. De bloemen zijn klein en regelmatig, de vrucht is een steenvrucht. Verspre Iteaceae Vetplante Deze familie omvat 2 geslachten met 18 soorten van bomen en Dit is de groo struiken: Choristylis uit tropisch en Zuid-Afrika en uit Oost-Azië en 34 geslachten Oostelijk Noord-Amerika. Ze hebben in een spiraal gerangschikte, kruiden tot k gezaagde bladeren, en kleine bloemen die met velen bijeen in over de hele een bloeiwijze staan. De kleppen van de vrucht blijven vaak bij enkelvoudig, de stempel vastzitten. Ze worden wel als sierplant gekweekt. vaak opvallen 5 of 10 meeld een honingkl Deze familie Itea ilicifolia, bloeiend takje; bloem van Itea macrophylla Steenbreekfa door de succu vruchtbladen In Nederland Huislook (Sem Ribesfamilie (Grossulariaceae) In de Vetplan Pioen Deze familie omvat tegenwoordig nog maar bevinden zich geslacht met 1 geslacht met 150 soorten: Ribes. Vroeger was populaire tui rtloten met het een veel grotere familie met meer dan kamerplanten enoverstaande 20 geslachten, waaronder Itea en Escallonia (Crassula), Ka d bestoven. Het zijn lage besdragende struiken, vaak met Sempervivum stekels, die voorkomen in gematigde streken t sterke hout Aalbes, bloeiende tak; Ribes, bloem van het Noordelijk Halfrond en in de Andes. Ribes heeft verspreide, enkelvoudige, gelobde Aphanop tot gedeelde bladeren, met steunblaadjes. Een familie m De bloemen zijn 4- of 5-talllig. De bessen zijn in de Cunonia melidaceae) vaak eetbaar. Tot deze familie behoren de Aalbes (R. rubrum), Kruisbes (R. uva-crispa) en zijn enkelvou meer dan Zwarte bes (R. nigrum). Ze worden meestal vanwege hun bessen gekweekt, maar ook wel die verspreid als sierstruik. voorkomen, Vederkru ben vaak De Vederkrui voudig, 150 soorten, end grote ondergedoke 5-tallig, de Steenbreekfamilie (Saxifragaceae) struikjes met tvormig. Met 29 geslachten en meer dan 600 soorten één van de 2 grootste families in De familienaa uit de zaden de Saxifragales. Ze komen vooral voor in gematigde gebieden op het gespeld. De b eslingerd. Noordelijk Halfrond. Het zijn kruiden met verspreide bladeren, die vaak in gerangschikt n aantal een rozet staan. De bloemen zijn 5-tallig, regelmatig, met vroeger was z eplaatst. 5 of 10 meeldraden en meestal 2 vruchtbladen. deze familie. Deze familie was vroeger veel groter en toen klein en onop zeker geen goed omgrensde groep, Ribes is er nootje, steen bijvoorbeeld van afgesplitst. In Nederland Goudveil (Chrysosplenium) Vederkruid (M heeft geen kroonbladen. 4 soorten voo

Dit kleine plantje komt in Bloem van Astilbe en van waterplant m ons land in het wild voor, Rodgersia Vederkruid is net als Steenbreek (Saxifraga). aquariumplan Deze familie telt heel veel geliefde tuinplanten: Steenbreek, Heuchera, Bergenia en Rodgersia.

Saxifraga florulenta ka en Zuid- elijk vanuit de aatst, maar men zijn klein Verspreidbladig goudveil Vetplantenfamilie (Crassulaceae) Dit is de grootste familie in de orde, met Azië en 34 geslachten en bijna 1400 soorten van succulente e, kruiden tot kleine struiken. Ze komen verspreid over de hele wereld voor. De bladeren zijn vlezig, enkelvoudig, zonder steunblaadjes. Ze hebben vaak opvallend regelmatige 5-tallige bloemen, met 5 of 10 meeldraden, en met onder elk vruchtblad een honingklier. De vrucht is een kokervrucht. Deze familie hoort duidelijk in de buurt van de bloeiend takje; ea macrophylla Steenbreekfamilie thuis, maar verschilt daarvan door de succulente groeiwijze en het aantal vruchtbladen. In Nederland komen Crassula, Vetkruid (Sedum) en Huislook (Sempervivum) in het wild voor. ssulariaceae) In de Vetplantenfamilie genwoordig nog maar bevinden zich een heleboel orten: Ribes. Vroeger was populaire tuin- en amilie met meer dan kamerplanten: Vetkruid nder Itea en Escallonia (Crassula), Kalanchoe, Sedum, ende struiken, vaak met Sempervivum en Echeveria. n in gematigde streken lfrond en in de Andes. Muurpeper Cotyledon gibbiflora , enkelvoudige, gelobde Aphanopetalaceae n, met steunblaadjes. Een familie met 1 geslacht, Aphanopetalum, en 2 soorten. Aphanopetalum werd vroeger 5-talllig. De bessen zijn in de Cunoniaceae geplaatst. Het is een klimmend struikje uit Zuid-Australië. De bladeren ruisbes (R. uva-crispa) en zijn enkelvoudig en tegenoverstaand, de bloemen 4-tallig. De vrucht is een noot. n gekweekt, maar ook wel

Vederkruidfamilie (Haloragaceae) De Vederkruidfamilie omvat 8 geslachten met bijna 150 soorten, die wereldwijd voorkomen. Het zijn meestal ondergedoken waterplanten, soms kleine boompjes of struikjes met een amfibische levenswijze. ste families in De familienaam wordt ook wel als Haloragidaceae p het gespeld. De bladeren zijn op allerlei manieren die vaak in gerangschikt en zijn erg variabel – vroeger was zelfs Gunnera lid van deze familie. De bloemen zijn altijd klein en onopvallend, de vrucht een nootje, steenvrucht of splitvrucht. In Nederland komt alleen het Vederkruid (Myriophyllum) met 4 soorten voor, een bekende en van waterplant met veervormige bladeren. Vederkruid is ook een geliefde Myriophyllum Myriophyllum aquariumplant. proserpinacoides, bloem

Saxifraga florulenta Een natte verrassing

In veel groepen van landplanten duiken ineens waterplanten op. Als de hier gepresenteerde stambomen kloppen, moeten deze waterplanten zich uit op het land levende voorouders hebben ontwikkeld. Deze planten hebben zich na de grote stap naar het land, bijna 500 miljoen jaar geleden, weer aan het leven in het water aangepast.

Voorbeelden zijn Hoornblad (Ceratophyllum, Ceratophyllaceae, zustergroep van de monocotylen), Vederkruid (Myriophyllum, Haloragaceae), Blaasjeskruid (Utricularia, Lentibulariaceae), Waterviolier (Hottonia palustris, Primulaceae) en Watersla (Pistia stratiotes) en de hele vroegere Eendekroosfamilie (Lemnaceae), nu beide in de Aronskelkfamilie (Araceae).

Voor het uiterlijk en de bouw van deze waterplanten maakt de levenswijze in het water een groot verschil: ze hebben niet zoveel steunweefsel meer nodig, hooguit wat Cotyledon gibbiflora luchtkamertjes om te blijven drijven of overeind te blijven ze hoeven niet meer zoveel aan intern watertransport te doen: nopetalum werd vroeger water is overal id-Australië. De bladeren ze hoeven zich niet te beschermen tegen uitdroging, dus de ucht is een noot. bladeren kunnen erg dun zijn, zonder beschermend laagje sommige planten, zoals Vederkruid, Waterviolier en Blaasjeskruid, dragen hun bloemen boven het wateroppervlak; anderen maken juist gebruik van het water en maken hun bloemen zo simpel mogelijk: het water transporteert het stuifmeel, dus hoeven er geen insekten te worden gelokt met spectaculaire bloemen.

A wet surprise

Water emerge in many groups of land plants. If the cladograms presented here are correct, these water plants must have developed from ancestors living on land. These plants have again adapted to water life, after the big step out of the water, almost 500 million years ago.

Examples are Hornwort (Ceratophyllum, Ceratophyllaceae, sister group to the Monocots), Water-milfoil (Myriophyllum, Haloragaceae), Bladderwort Myriophyllum (Utricularia, Lentibulariaceae) and Water violet (Hottonia palustris, Primulaceae), and Pistia stratiotes and the former family Lemnaceae, now both in Araceae, Water life makes a great difference to appearance and structure of these water plants: they do not need so much supporting tissue and may only need some airbags to stay upright or afloat they do not need much internal water transport: they are surrounded by water they do not have to protect themselves against desiccation, so that the leaves may be thin and without protective layer some plants, like the Water-milfoil, Water violet, and Bladderwort, carry their flowers above water level; others make use of the water and make their flowers as simple as possible: their pollen is transported by water, so insects do not need to be attracted by showy flowers.