Stand Van Zaken – Lokale Energie-Intiatieven Overijssel
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Stand van zaken lokale energie-initiatieven Overijssel Type lokale energie-initiatieven 1 1 Op dit moment kennen we in Overijssel 1 96 actieve energie-initiatieven. 2 STEENWIJKERLAND Deze initiatieven zijn heel divers: 1 sommige initiatieven zijn al jaren bezig 1 1 en hebben inmiddels meerdere projecten 1 2 1 gerealiseerd, anderen beginnen net 1 1 Inleiding 1 aan hun eerste project. Ook de manier STAPHORST ZWARTE 2 HARDENBERG WATERLAND 1 waarop initiatieven ontstaan verschilt: 1 1 Lokale energie-initiatieven hebben een belangrijke De afgelopen jaren zijn er in Overijssel veel energie- 1 1 dat kan zijn vanuit een groep (duurzame) KAMPEN 1 38 IN TOTAAL rol in de energietransitie. Behalve dat ze projecten initiatieven gestart. Natuur en Milieu Overijssel en de 1 5 2 actievelingen, werving vanuit de 1 1 realiseren die bijdragen aan de energiedoelstelling, alliantie Nieuwe Energie Overijssel willen de realisatie- ZWOLLE 1 gemeente, een plaatselijk belang of vanuit 1 DALFSEN OMMEN zorgen lokale initiatieven vaak ook voor meer kracht van lokale initiatieven vergroten, onder andere door 1 een specifi eke locatie of ondernemer. Vaak draagvlak voor de energietransitie, omdat bewoners initiatieven te ondersteunen met kennis en netwerkvorming. 1 1 TWENTERAND 1 is dit terug te zien in de organisatie, met 1 kunnen meeprofi teren. Ook binnen het Klimaat- 1 TUBBERGEN 2 een variatie tussen initiatieven die bestaan 1 1 Om een actueel overzicht te krijgen van hoe de loka- DINKELLAND akkoord en de Regionale Energiestrategieën wordt 1 3 3 1 1 1 uit een paar trekkers tot initiatieven met 1 2 1 le initiatieven er anno 2019 voor staan, heeft Natuur 1 1 veel waarde gehecht aan lokale initiatieven. 1 1 RAALTE 1 meer dan 20 actief betrokkenen. 1 ALMELO HELLEN 1 LOSSER 1 1 en Milieu Overijssel in juli 2019 een belronde gedaan 1 DOORN WIERDEN 58 OLST-WIJHE 1 OLDEN 1 Het streven is dat de productie van duurzame energie langs alle initiatieven. Op basis van de resultaten uit IN TOTAAL 3 1 BORNE Daarnaast zien we verschillen in de 1 ZAAL voor minstens 50% in lokaal eigenaarschap is, deze belronde geeft dit document antwoord op vragen 5 1 focus op de praktische uitvoering van RIJSSEN- 1 1 3 HOLTEN 1 zodat marktpartijen en de omgeving gelijkwaardig als: Met welke projecten zijn ze bezig, wat hebben de DEVENTER 1 3 1 één project tot aan initiatieven met een HENGELO 2 samenwerken. Hierin spelen lokale energie- initiatieven nodig om verder te komen, en welke rol brede visie op duurzaamheid of op de HOF VAN TWENTE coöperaties een belangrijke rol. kunnen zij vervullen in de Overijsselse energietransitie? ENSCHEDE leefbaarheid in de kern. 1 Actieve energie-initiatieven per regio HAAKSBERGEN *een initatief kan meerdere projecten ontwikkelen Situatieschets De eerste lokale energie-initiatieven in Overijssel zijn dat de initiatieven de samenwerking onderling willen Voorbeelden van lokale energie-initiatieven voortgekomen uit het programma Duurzame Dorpen. verstevigen en ten tweede dat er ook behoefte is aan Deze pioniers werden uitgedaagd om met mooie ondersteuning op projectontwikkelingsniveau. duurzame ideeën te komen voor hun eigen dorp, ook op energiegebied. Bij de ontwikkeling van de ideeën Samen met de initiatieven is gekeken hoe beiden vorm Enschede Energie en plannen werden zij ondersteund door Natuur en te geven, waarbij Natuur en Milieu Overijssel en de Milieu Overijssel en Stimuland. Bovendien zat hier ook provincie Overijssel zich faciliterend en ondersteund Enschede Energie bestaat uit een groep gedreven Enschedeërs die wil een prijsvraag aan vast waarmee diverse projecten opstelden, maar de initiatieven de leiding hadden over bijdragen aan de ambitie Enschede te verduurzamen. Coöperatie Enschede zijn gerealiseerd. Deze eerste duurzame dorpen die na de koers. Er zijn daaruit verschillende samenwerkingen Energie is ontstaan uit zes Enschedese buurt- en wijkgroepen. De coöperatie grofweg 4 jaar nog steeds bestonden hebben zich samen ontstaan. Door de hoeveelheid aan samenwerkingen is grotendeels een vrijwilligersorganisatie. verenigd om andere initiatieven op energiegebied die naast elkaar ontstonden en zich parallel aan elkaar ondersteuning te bieden, de start van IM@Overijssel. begaven, was er geen heldere eenduidige aanpak Ondertussen zijn twee zon-op-dak projecten gerealiseerd en zitten er voor een gezamenlijk projectenbureau. Daarop heeft meerdere zon-op-dak en zon-op-veld projecten in de pijplijn. Bij de realisatie Na een eerste jaar met coördinatie van de provincie de alliantie Nieuwe Energie Overijssel besloten om van deze projecten werkt men nauw samen met de Gemeente Enschede en Overijssel, coördineert Natuur en Milieu Overijssel te werken aan een alternatieve invulling voor een - zaken van Stand de Energie Coöperatie Buitengebied Enschede. Naast deze projecten verzorgt de Initiatieven Makelaars al een aantal jaar in goede projectenbureau. Daarbij blijft het belangrijk voor hen de coöperatie onder andere de functie van energieloket voor inwoners van samenwerking met de provincie. Naast deze 1-op-1 dat deze ontwikkelingen op termijn ook weer van de Enschede. ondersteuningsstructuur is er ook collectieve onder- initiatieven kan worden en dat kennis en kunde lokaal steuning in de vorm van de subsidieregeling Lokale ontsloten en aangeboden kan worden. Energie Initiatieven (provincie Overijssel), en collec- tieve ondersteuning in de vorm van netwerkvorming, Eén van de mogelijkheden die in Overijssel onderzocht Overijssel energie-initiatieven lokale kennisopbouw, het uitwisselen van ervaringen, samen- wordt is of het Energiefonds Overijssel een rol kan werking met gemeenten en lobby (Natuur en Milieu spelen bij de fi nanciering van ontwikkelkosten. In com- Coöperatie Hof van Twente op Rozen Overijssel). Voorbeelden daarvan zijn de welbekende binatie met een projectbureau kan dit voor een fl inke energiecafés, de Energiebroedplaatsen, de themasessies versnelling zorgen. Voor wat betreft het projectbureau Hof van Twente Op Rozen is een ledencoöperatie van en voor alle inwoners en ook de Community of Practices. schrijven we nu het spoorboekje met stappen die we van Hof van Twente. De coöperatie streeft ernaar om een grote bijdrage te moeten zetten voor de oprichting. leveren aan het energieneutraal maken van de gemeente door grote daken lokale energie-initiatieven Overijssel lokale energie-initiatieven Voor de invulling van het programma Nieuwe Energie met zonnepanelen te beleggen. Overijssel zijn er diverse sessies georganiseerd om In Overijssel hebben we met de huidige ondersteunings- met de initiatieven op te halen of het bestaande pro- Met het ‘Op Rozen’ model, zorgt de coöperatie ervoor dat alle inwoners structuur al een stevig vehicel, dat ten opzichte van gramma en de behoeften van de initiatieven goed met kunnen profi teren, ook degene met weinig spaargeld. Ondertussen zijn elders in het land uniek is. We werken er de komende elkaar overeenkomen, of dat er nog ontwikkelpunten zijn. meerdere zon-op-dak projecten gerealiseerd. tijd aan om dit nog verder vorm te geven. Wat daaruit duidelijk naar voren kwam is ten eerste Stand van zaken - van Stand 2 3 Duurzaam Staphorst Groen Gebogen (Dalfsen) Eind 2017 zijn ideeën ontstaan voor het oprichten van een coöperatie die Groen Gebogen is opgericht in november 2014. Zij ontwikkelen projecten om gericht is op een duurzame samenleving in Staphorst. Een coöperatie inwoners en ondernemers te helpen duurzaam om te gaan met grondstoffen, met een lokale focus: voor Staphorst en door Staphorst. Een coöperatie energie, milieu, zorg en welzijn. van particulieren en bedrijven uit de gemeente Staphorst met als doel een belangrijke bijdrage te willen leveren aan duurzame dorpen en het in stand Verschillende werkgroepen werken in diverse wijken aan acties om bewoners te houden en verbeteren van de leefbaarheid en sociale samenhang in de helpen gezamenlijk hun woning energiezuinig te maken, straten te vergroenen gemeente Staphorst. en energie op te wekken. Onder Groen Gebogen hangt de coöperatie Dalfsen Stroomt, een coöperatieve vereniging die een zonnepark heeft gerealiseerd Het belangrijkste project van de coöperatie is momenteel het realiseren van op het dak van houtbedrijf Foreco. Speciaal voor bewoners en ondernemers een 100% coöperatief windpark van ongeveer 12 MW. uit Dalfsen die niet zelf in of om de woning of bedrijf duurzame energie kunnen produceren, maar wel groene stroom uit eigen dorp willen. Momenteel werkt de coöperatie aan uitbreiding van het areaal zon op dak bij bedrijven en een waterkrachtcentrale in de Vecht. Deventer Energie Deventer Energie is een coöperatie, die bestaat uit een bestuur, leden, werkgroepen en een projectbureau. Begin 2018 heeft Deventer Energie ca. Borne Energie 300 leden, waarvan een groot deel participeert in projecten en/of als klant energie afneemt. De Stichting Borne Energie heeft zich tot doel gesteld om Borne zo snel mogelijk te voorzien van duurzaam opgewekte energie, daarnaast wil ze de De coöperatie heeft ondertussen een windproject (5MW) en een postcoderoos inwoners van Borne stimuleren om duurzame maatregelen te treffen. zon gerealiseerd, adviseert en stimuleert bewoners via het energieloket en werkt momenteel aan nieuwe projecten op het gebied van zon en wind. De stichting heeft een energieloket en werkt momenteel aan haar tweede zon- op-dak postcoderoos en het windproject Wind voor Buren. ENDONA (Heeten) Stichting Duurzame Energie Wierden Enter Endona is een energiecoöperatie die met schone, duurzame bronnen lokaal energie opwekt, opslaat en levert. Bestemd voor