Studime Shoqërore 3
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
KDU 94 (05) 34 (05) AKADEMIA E SHKENCAVE DHE E ARTEVE E KOSOVËS ACADEMIA SCIENTIARUM ET ARTIUM KOSOVIENSIS STUDIME SHOQËRORE 3 2016 PRISHTINË AKADEMIA E SHKENCAVE DHE E ARTEVE E KOSOVËS ACADEMIA SCIENTIARUM ET ARTIUM KOSOVIENSIS STUDIME SHOQËRORE 3 2016 PRISHTINË 2016 AKADEMIA E SHKENCAVE DHE E ARTEVE E KOSOVËS KOSOVAACADEMY OF SCIENCES AND ARTS STUDIME SHOQËRORE 3 2016 Këshilli redaktues - Editorial Board Jusuf Bajraktari - Kryeredaktor / Editor-in-chief Edi Shukriu - Sekretar, Secretary Hivzi Islami, Anëtar, Member Robert Elsie, Anëtar, Member Arsim Bajrami, Anëtar, Member Anton K. Berishaj, Anëtar, Member Adresa / Address: Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës Redaksia e revistës Studime Shoqërore Rr. Agim Ramadani, nr. 305 10 000 Prishtinë Republika e Kosovës Tel. + 381 38 249 303 Fax. + 381 38 244 636 E-mail: [email protected] Copyright © ASHAK PËRMBAJTJA PJESA HYRËSE ............................................................................................ 9 ARTIKUJ Oliver SCHMITT BALLKANOLOGJIA SI DETYRË SHKENCORE .............................. 13 Hivzi ISLAMI ARSYETIMI PËR PROPOZIMIN DHE ZGJEDHJEN E AKADEMIKUT OLIVER J. SCHMITT ANËTAR I JASHTËM I ASHAK-UT ........................................................................................... 25 Pajazit NUSHI ISA BOLETINI DHE TEMATIZIMI ENCIKLOPEDIK I JETËS DHE I VEPRIMTARISË SË TIJ ........................................................... 31 Hivzi ISLAMI PROBLEMI I KUFIRIT KOSOVË – MALI I ZI .................................. 45 Tomor ÇELA, Florend KRASNIQI, Bajram KAFEXHOLLI KUNDËRSHTIMI I SHËNJIMIT TË KUFIRIT KOSOVË-MAL I ZI - PROCES I BAZUAR NË FAKTE APO SHKARJE PROFESIONALE .................................................................................. 81 Edi SHUKRIU KONVENTA E VALETËS DHE ARKEOLOGJIA E KOSOVËS ...... 97 Naser FERRI NJË MONUMENT I RI EPIGRAFIK KUSHTUAR HYJNIVE FORTUNA, BONUS EVENTUS DHE GJENIVE I GJETUR NË RAUSHIQ TË PEJËS .......................................................................... 111 Shpresa SIQECA SHTËPIA E MUSË SHEHZADES NË PRIZREN NË KONTEKSTIN MUZEOLOGJIK ....................................................... 129 Fehmi REXHEPI PUSHTIMI I KOSOVËS NGA SERBIA DHE MALI I ZI MË 1912 ...................................................................................................... 143 6 Studime shoqërore 3 Frashër DEMAJ PORTI I SHËNGJINIT SIPAS DOKUMENTEVE DIPLOMATIKE TË BRITANISË SË MADHE (1912-1913) ............ 159 Fehari RAMADANI ASPEKTE TË BASHKËJETESËS FETARE TE SHQIPTARËT (FUNDI I SHEK. XIX FILLIMI I SHEK. XX) ................................... 171 Florina JERLIU HISTORIA DHE TRASHËGIMIA KULTURORE E KOSOVËS NË KONTEKSTIN SHTETFORMUES - ÇËSHTJE TË INTERPRETIMIT BASHKËKOHOR ................................................. 183 Muhamedin KULLASHI NATYRA MIDIS FILOZOFISË, SHKENCËS DHE ARTIT ............ 205 Blerim LATIFI PLATONIZMI DHE GNOSTICIZMI SI NARRATIVA TË ÇLIRIMIT ............................................................................................ 231 Arsim EJUPI ORGANIZIMI HAPËSINOR DHE PROCESET ZHVILLIMORE TË RRJETIT TË VENDBANIMEVE NË LUGINËN E PRESHEVËS ....................................................................................... 253 Shpresa MEKAJ DOSJA SEKRETE E UDB-SË PËR FADIL HOXHËN ..................... 275 Bekim BALIQI QEVERISJA GLOBALE DHE ADMINISTRIMI NDËRKOMBËTAR - MISIONE PAQERUAJTËSE APO SHTETNDËRTUESE? ........................................................................ 289 Ali CAKA, Nebi CAKA PREJARDHJA DHE SHPËRNDARJA RAJONALE E MBIEMRAVE TË SHQIPTARËVE TË KOSOVËS .......................... 305 PROMOVIME PROMOVIMI I VEPRËS SË TATJANA HAXHIMIHALIT “ALEKS BUDA – KUJTIME”, ASHSH, TIRANË, 2014 .................. 343 Studime shoqërore 3 7 Hivzi ISLAMI .............................................................................................. 343 Jorgo BULO ............................................................................................... 345 Jusuf BAJRAKTARI .................................................................................... 348 Tatjana HAXHIMIHALI ............................................................................. 351 Jusuf BAJRAKTARI .................................................................................... 353 PROMOVIMI I BOTIMEVE TË SEKSIONIT TË SHKENCAVE SHOQËRORE TË AKADEMISË SË SHKENCAVE DHE TË ARTEVE TË KOSOVËS (PRISHTINË, 18 MARS 2015) .................. 353 PËRVJETORË HIVZI ISLAMI: 25-VJETORI I DEKLARATËS KUSHTETUESE TË 2 KORRIKUT 1990 .......................................... 361 HIVZI ISLAMI: 40-VJETORI I THEMELIMIT TË AKADEMISË SË SHKENCAVE DHE TË ARTEVE TË KOSOVËS .......................... 367 JUSUF BAJRAKTARI: FADIL HOXHA NË KONTEKSTIN HISTORIK ........................................................................................... 373 RECENSIONE Ramiz ABDYLI Kristaq PRIFTI, “Popullsia e Kosovës 1831-1912”, Botim i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, Shtëpia botuese “Kristalina-KH”,Tiranë, 2014, f.1061 .................................................. 381 Ylber HYSA Noel MALCOLM “Agjentët e Perandorisë”, Penguin Books, 2015 ..... 393 Hivzi ISLAMI Muhamed MUFAKU, “Nga historia e shqiptarëve të Egjiptit gjatë shekujve XV-XX”, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë, 2016, f. 169. .......................................................... 396 IN MEMORIAM ESAT STAVILECI (1942-2015) ............................................................... 403 MARK KRASNIQI (1920-2015) ............................................................... 406 PAJAZIT NUSHI (1933-2015) .................................................................. 410 ALEKSANDËR STIPÇEVIQ (1930-2015) ............................................... 413 BEP JUBANI (1935-2014) ......................................................................... 416 PJESA HYRËSE Udhëzime për autorët e punimeve të propozuara për botim Për botim në revistën Studime shoqërore do të merren në konsideratë ndihmesat (trajtesa, studime, artikuj, recensione, etj.) që nuk janë botuar më parë (pos në raste të veçanta) dhe që paraqesin rezultate hulumtimesh origjinale shkencore, profesionale apo të zbatuara nga ana e autorit në fushat e shkencave shoqërore, duke mos prekur të drejtat autoriale të të tjerëve. Për të gjitha punimet e paraqitura për rubrikën Artikuj – studime, Redaksia merr parasysh procedurën e vlerësimit, përkatësisht recensimit. Recensioni mbetet në Redaksi, ndërsa emrat e recensentëve nuk bëhen të njohur për autorin e punimit. Për të tjerat vendos Redaksia. Për origjinalitetin dhe cilësinë e ndihmesave përgjigjen vetë autorët. Punimi shkencor i paraqitur duhet të përmbajë: Emrin dhe mbiemrin e autorit, vendin ku jeton e vepron aktualisht dhe titullin e punimit. Pastaj vjen abstrakti me jo më shumë se 200 fjalë dhe në vijim, para punimit, shënohen deri në 10 fjalë çelës termat kryesorë. Punimi ose trajtesa shkencore mund të shtrihet më së shumti deri në 10 faqe të formatit A4 të radhitura me kompjuter Microsoft Word (210x297 mm), me margjina 20 mm, në fontin Times New Roman 12 pt me radhor normal. Në fund punimi artikulli duhet të ketë një rezyme në rreth 1 faqe. Nëse punimi është në një gjuhë zyrtare të Kosovës, rezymeja duhet të jetë në një prej gjuhëve me qarkullim të gjerë (anglisht, frëngjisht, gjermanisht) dhe e kundërta. Abstrakti, fjalët çelës, rezymeja dhe bibliografia duhen të jenë në Times New Roman 10 pt. Literatura e punimit jepet në fund, ndërsa fusnotat në tekstin me të cilin ndërlidhen shënohen në fund të çdo faqeje. Figurat dhe tabelat jepen në tekst. Në literaturë dhe fusnota duhen të shënohen: mbiemri dhe emri i autorit, titulli i punimit të cituar, titulli i publikimit, botuesi, vendi i botimit, viti i botimit, numri i faqes (faqeve). Kur citohet shqip shënohet f. për një f. dhe ff. për më shumë faqe (në gjuhë tjetër: p. ose pp.). 10 Studime shoqërore 3 Referimet në fusnotë zakonisht shënohen si vijon: BUDA, Aleks (2006) “Studime historike”, ASHAK, Prishtinë, ff. 1-604. SHULTZ P. Duane (1969) “A history of Modern Psycholoy”, Hercourt Brace College Publishers, ff. 1-511. Citimi i një punimi në revistë: ANDREA, Zhaneta (1997) Tuma e Cerujës (Rrethi i Gramshit) - Le tumulus de Ceruje, ILIRIA 1 - 2, Tiranë, pp. 85 - 93. Ndihmesa e propozuar duhet të jetë korrektuar gjuhësisht sipas rregullave të drejtshkrimit të shqipes standarde ose të gjuhës në të cilën është shkruar. Redaksisë i dorëzohet versioni elektronik. Autorët që përdorin shenja të veçanta duhet t'i dorëzojnë edhe fontet përkatëse, ashtu si dhe një version në letër apo PDF për identifikim të shenjave të veçanta. Dorëshkrimet nuk kthehen. Redaksia rezervon të drejtën për të mos dhënë shpjegime në rast se nuk botohet punimi, artikulli, trajtesa apo ndihmesa e paraqitur. Redaksia ARTIKUJ Oliver SCHMITT, Vjenë BALLKANOLOGJIA SI DETYRË SHKENCORE1 KDU 008(497)(091) Ballkani paraqet një ndër hapësirat më të vjetra kulturore evropiane. Ky supozim do të kishte sjellë me vete jashtë këtij rajoni para dy dekadash e gjysmë më shumë kundërshtime se sot. Brenda rajonit reagimet janë edhe sot shumë të ndryshme. Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, e cila më nderon duke më zgjedhur anëtar të jashtëm të saj, e ka qendrën në zemrën e rajonit kulturor dhe historik të quajtur Ballkan. Dhe këtu, afër Ulpianës, në një rajon i cili Perandorisë Romake i ofroi sundues të rëndësishëm dhe i cili në antikitetin e vonshëm paraqiste njërën ndër shtyllat kryesore të ushtrisë romake, trashëgimia kulturore jo vetëm shihet, por është edhe pjesë e vetëkuptimit kulturor.