Sveučilište U Zadru Odjel Za Informacijske Znanosti Diplomski Sveučilišni Studij Informacijske Znanosti
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Sveučilište u Zadru Odjel za informacijske znanosti Diplomski sveučilišni studij Informacijske znanosti Josipa Ljubić Predmetna obrada i sadržajni pristup stripu Diplomski rad Zadar, 2018. Sveučilište u Zadru Odjel za informacijske znanosti Diplomski sveučilišni studij Informacijske znanosti Predmetna obrada i sadržajni pristup stripu Diplomski rad Student/ica: Mentor/ica: Josipa Ljubić Dr. sc. Drahomira Cupar, poslijedoktorand Zadar, 2018. Izjava o akademskoj čestitosti Ja, Josipa Ljubić, ovime izjavljujem da je moj diplomski rad pod naslovom Predmetna obrada i sadržajni pristup stripu rezultat mojega vlastitog rada, da se temelji na mojim istraživanjima te da se oslanja na izvore i radove navedene u bilješkama i popisu literature. Ni jedan dio mojega rada nije napisan na nedopušten način, odnosno nije prepisan iz necitiranih radova i ne krši bilo čija autorska prava. Izjavljujem da ni jedan dio ovoga rada nije iskorišten u kojem drugom radu pri bilo kojoj drugoj visokoškolskoj, znanstvenoj, obrazovnoj ili inoj ustanovi. Sadržaj mojega rada u potpunosti odgovara sadržaju obranjenoga i nakon obrane uređenoga rada. Zadar, 28. rujna 2018. Sažetak Stripovi su građa koji ima bogat kulturološki koncept i problematizira širok spektar tema, a zbog specifičnosti nositelja, privlačna je osobama svih uzrasta. Svaka narodna knjižnica sadrži zbirku stripova, od onih koje broje tek par desetaka naslova, sve do onih koje se sastoje od više tisuća jedinica i ističu svojom veličinom i kvalitetom. Međutim, prilikom stručne obrade javljaju se razne poteškoće, a poseban problem knjižničarima predstavlja sadržajna obrada. Sadržajna obrada sastoji se od niza procesa kojima se opisuje sadržaj neke publikacije, a svrha je toga omogućavanje sadržajnog pristupa informacijama za kojim se, u današnjem modernom dobu u kojem smo okruženi informacijama sa svih strana, javlja sve veća potreba. Predmetna obrada jedan je od tih procesa, a podrazumijeva označivanje dokumenta pojmovnim oznakama, te se ujedno smatra i najkompliciranijim zbog čega ga se knjižničari često ustručavaju raditi, naročito kada je u pitanju nekonvencionalna građa kakvi su stripovi. U ovom su radu stoga provedena dva istraživanja (prvo među knjižničarima, a drugo među korisnicima) kojima se nastojalo utvrditi sadašnje stanje predmetne obrade stripova u hrvatskim narodnim knjižnicama i korisnička percepcija opredmećivanja stripova sa svrhom ukazivanja na potrebu prilagodbe dosadašnjeg pristupa predmetnoj obradi stripova i omogućavanja boljeg sadržajnog pristupa u mrežnim katalozima. Ključne riječi: strip, predmetna obrada, predmetnice, predmetne oznake, sadržajna obrada Sadržaj 1. Uvod ................................................................................................................................... 8 2. Predmetna obrada ............................................................................................................. 10 2.1. Priručnici i pomagala za predmetnu obradu .............................................................. 11 2.2. Načela predmetne obrade .......................................................................................... 13 2.3. Predmetni katalog ...................................................................................................... 15 2.4. Predmetna odrednica ................................................................................................. 16 2.5. Predmetno pretraživanje ............................................................................................ 18 2.6. Zaključno o predmetnoj obradi .................................................................................. 20 3. Nekonvencionalna građa .................................................................................................. 22 3.1. Formalna obrada nekonvencionalne građe ................................................................ 22 3.2. Predmetna obrada nekih vrsta nekonvencionalne građe u NSK ................................ 24 3.3. Zaključno o obradi nekonvencionalne građe ............................................................. 26 4. Problemi pri formalnoj i sadržajnoj obradi stripa ............................................................ 27 5. Strip .................................................................................................................................. 30 5.1. Definicije stripa i grafičkog romana .......................................................................... 30 5.2. Povijest i razvoj stripa ............................................................................................... 32 5.3. Strip u Hrvatskoj ........................................................................................................ 36 5.4. Žanrovi stripa ............................................................................................................. 38 5.4.1. Adaptacije iz drugih medija ............................................................................... 38 5.4.2. Kriminalistički stripovi ...................................................................................... 39 5.4.3. Edukacijski stripovi ............................................................................................ 40 5.4.4. Špijunski stripovi ................................................................................................ 40 5.4.5. Fantastični stripovi ............................................................................................. 40 5.4.6. Feministički stripovi ........................................................................................... 42 5.4.7. Stripovi sa smiješnim životinjama ..................................................................... 42 5 5.4.8. Horor stripovi ..................................................................................................... 42 5.4.9. Stripovi o džungli ............................................................................................... 43 5.4.10. Manga ............................................................................................................. 44 5.4.11. Memoari i prikazi iz života ............................................................................. 44 5.4.12. Romantični stripovi ........................................................................................ 45 5.4.13. Znanstvenofantastični stripovi ........................................................................ 45 5.4.14. Stripovi o superherojima ................................................................................ 46 5.4.15. Underground (alternativni) stripovi ................................................................ 47 5.4.16. Ratni stripovi .................................................................................................. 47 5.4.17. Vestern ............................................................................................................ 48 5.5. Zaključno o teorijskom dijelu .................................................................................... 49 6. Uvod u istraživački dio .................................................................................................... 51 6.1. Istraživanje predmetne obrade stripova u hrvatskim narodnim knjižnicama ............ 53 6.1.1. Uvod u istraživanje ............................................................................................. 53 6.1.2. Ciljevi istraživanja .............................................................................................. 54 6.1.3. Metodologija istraživanja ................................................................................... 54 6.1.4. Prikaz i analiza rezultata .................................................................................... 55 6.1.5. Zaključno o istraživanju ..................................................................................... 61 6.2. Istraživanje korisničke percepcije sadržajnog označivanja i predmetnog pretraživanja stripova u online katalozima knjižnica ................................................................................. 62 6.2.1. Uvod u istraživanje ............................................................................................. 62 6.2.2. Ciljevi istraživanja .............................................................................................. 63 6.2.3. Metodologija istraživanja ................................................................................... 63 6.2.4. Prikaz i analiza rezultata .................................................................................... 65 6.2.5. Zaključno o istraživanju ..................................................................................... 90 7. Zaključak .......................................................................................................................... 93 8. Popis literature .................................................................................................................. 96 6 9. Prilozi ............................................................................................................................. 102 Prilog 1: Upitnik za knjižničare ......................................................................................... 102 Prilog 2: Odgovori knjižničara na postavljeni upitnik ....................................................... 104 Prilog 3: Anketni upitnik .................................................................................................... 110 Kazalo tablica Tablica 1: Prikaz podataka o zbirkama