Minebilder/Venelaget Juni 2018
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
VENELAGET OLAV H. HAUGE Medlemshefte for Venelaget Olav H. Hauge, stifta 1999 Juni 2018 Innhald i dette nummeret: Vismannen talar 2 Leiaren har ordet 3 Olav H. Hauge og Hardanger 6 Berre drikk du! Eg kan venta 13 Dikt av Olav H. Hauge i aviser og tidsskrift før debuten 15 Lokalt pedagogisk arbeid om Olav H. Hauge og diktinga hans 16 Olav H. Hauge som forfattar av sakprosa 19 Kvardag og høgtid i Olav H. Hauge si dikting 21 Andreas Bjørkum om Hardingmålet 23 Mitt Hauge-dikt 26 Makter og menneske 29 Korea 30 Omsette dikt 31 Poesi og musikk i Ulvik 32 Tilgang til boklista for boksamlinga etter Olav H. Hauge 33 Seljefløyta kom ut etter åtti år 34 Styret og kontaktadresser 36 VISMANNEN TALAR av Sjur Tjelmeland LEIAREN HAR ORDET Livet er fullt av lygn og rot, seier visman- Alle som skal vera med og styra eit sam- Det er stendig liv i minnet om Olav H. Hau- høgtidsstunder i Ulvik. Diktet er på heile nen. Han skreiv det for lenge sidan. Me trur funn, må basera seg på kunnskap. Fordomar ge og diktarverket hans. Våren 2018 kom 10 vers. Dei to siste linene i vers 8 trek- kanskje at no er me så langt komne innan og kunnskapsløyse er truleg største trugs- ei samling med namnet «Seljefløyta», dikt kjer fram at alt ikkje er som på ein solrik kunnskap og informasjonsflyt at me er meir målet mot demokratiet i vår del av verda. som ikkje har vore med i tidlegare utgåver sumardag; «Men her var trongt, og svarte opplyste enn folk nokon gong har vore. Mon Kva som er rett og gale, sant og usant, det av Dikt i Samling. Bodil Cappelen, som vintrar frøyser meir is kan hende enn ein det. ligg ikkje alltid klart oppi dagen. har samla dikta, har og skrive eit føreord. vårdag løyser». Så ikkje alt var lett, heller Aldri har utvekslinga av ord mellom folk Olav H. Hauge var ein klok mann - ein Mange av dikta, men ikkje alle, er frå den ikkje for Olav, og Aftenposten finn desse vore større enn no. Internettet og all ver- tenkte mann, seier dei i Hardanger - og han diktsamlinga Olav sende til forlaget i 1938, orda klaustrofobiske, og det var mogeleg das sosiale medium spyr ut tankar og idear peika på at me må ta tanken til hjelp, den er og som vart refusert. Nokre dikt har vore meininga òg for forfattaren. i meir og mindre velvalde ordelag. Fake eit blakrande ljos for vår snåvande fot. trykte i ulike blad og skrift, men einskilde Eit anna døme på dikt frå Ulvik er diktet news, ropar verdas mektigaste mann. Han dikt har aldri før vore trykte. Seljefløyta er «Bygdeklokkaren» frå 1944. I Hauge-bio- vil ha det til at dei som meiner noko anna DU SKAL IKKJE TRU meld i Dag og Tid 23. mars og i Aftenposten grafien til Knut Olav Åmås Mitt liv var enn han sjølv, fer med usanning. Du skal ikkje tru det skrivne 15. april. Meldarane peiker på at dikta er draum frå 2004 er diktet omtala på side 29. I den politiske diskusjonen, både heime og ikkje alt som er sagt. ulike, og Aftenposten er kritisk til at dikta Her skriv Åmås: «Han (OHH) har lærarar og ute, synest det vera viktigast å vinna de- Dåren har ofte tala, er for ujamne, medan Dag og Tid er positiv som gjer inntrykk på han. Ein av dei er Tor- batten der og då. Å prøva å sjå ei sak frå og mang ein vismann har tagt. til at boka gjer disse dikta lettare tilgjenge- bjørn Ljones, klokkaren i bygda, han er som fleire sider, vega argument for og imot og Ingen ting skal du godtaka lege og at diktsamlinga er nyttig for å skjø- ein vismann å sjå til. Bygda er blitt for trong så dra ein konklusjon, synest vera ein passé utan rimeleg grunn, na diktarverket til Hauge. Aftenposten har for Ljones der han underviser snørrete un- måte å drøfta ei sak på. for ovtrui veks å nyo i same nummer ved sida av bokmeldinga ei gar og syng i gravferdene til dei døde når No er det fleire gonger så mange PR-folk av sin rothogde runn. fin oversikt over forfattarskapen til Hauge han helst «tenkte på åndsliv og soga» og er tilsette i offentlege etatar og bedrifter i lan- med lesarråd. glad i ein fest. Ein slik ein set spor og skriv det, som det er journalistar. PR-folka fer Verdi er mørk, og livet At det vil vera ulike syn på dikta til Hauge, seg inn i hjarta til folk, iallfall i eitt. (Olav ikkje med usanning, men dei er betalte for er fullt av lygn og rot. er ikkje uventa, ikkje minst når ein tek fram H. Hauge).» å presentera ein bodskap på ein måte som Tanken er blakrande ljoset lite kjende dikt. Det er slik eg ser det, fint Diktet kan lesast som uttrykk for at Olav først og fremst tener oppdragsgjevaren. Då for vår snåvande fot. at forlaget gir ut desse dikta slik at det ik- H. Hauge ville reisa eit fint minnesmerke er det ikkje sikkert at dei kjem med heile Frå GLØR I OSKA (1946) kje berre er forskarar og særleg interesserte over Torbjørn Ljones, men at det og er om- sanningi. som kan finne og lese disse dikta. Og dei tale av nokre av livets skuggesider. Eg er vel som er glade i Olav H. Hauges lyrikk, kan ikkje habil i vurderinga av diktet, sidan Tor- tåla å lesa ei samling med ujamne dikt. Så bjørn Ljones var min farfar. Bestefar, som er det vel slik at meininga om kva for dikt var frå Strandebarm, kom til Ulvik omkring som er svakare enn dei andre, ikkje er sam- 1913 saman med si lærarkone Sunniva, fødd røystes. Ikkje alle vil vere samde med bok- Hauge frå Lærdal. (Sunniva 1883-1925, var meldaren i Aftenposten, Ingunn Økland, frå eit anna Hauge-bruk enn far til Olav H. om dei dikta som framhevar seg. Hauge - Håkon. (Sjå Venelagsheftet våren I Seljefløytaer det nokre dikt som er klårt 2015)). Det var nok eit særmerkt lærarpar knytte til heimbygda. Eit slikt er «Sumar- som kom til Ulvik dette året. Om Sunni- morgon i Ulvik». Det er eit dikt som skildrar va skreiv pressemannen Anton Beinset i naturen i Ulvik i sterkt rosande ordelag. Dagbladet i 1962 ein levande artikkel om Ulvik er i vakker bygd, og dette set merke ho som lærte han å lesa. (Sunniva var etter på Ulvik-folk, og dette diktet syner at det lærarskulen på Stord i 1906 lærar i Aukra ikkje er noko unnatak for Olav H. Hauge. i Romsdal.) «Ho kom med noko nytt til vår Han tykkjer heimbygda er vakker og er bygd med ei ny ånd. Det var folkehøgskolen stolt av det. Diktet er frå 1938, og har slik som bles inn over bygda for første gong. Ho eg har høyrt det, vore kjent og framført i lærte meg å lese. Ho lærte meg å skjøne det 2 3 Det er mange god Gode Olav. Etter mi beste vurdering er dette eit godt og minne om min farfar, Eg snakka om eit dikt som du kanskje ikkje kraftfullt dikt, så framleis er det lite kjende og at han var ein særs har. Eg skriv det ned her: dikt i diktarverket til Olav H. Hauge som levande talar, hugsar kan finne nye lesarar. TIL VAGAR eg godt. Eg var stolt og For Venelaget vil det vere eit mål å vera År har gjenge og dagar, glad då han tala til meg med på å leggja til rette for lesing av heile og vatn runne i hav i konfirmasjonen min på diktarverket til Hauge – både dei framifrå sidan du reiste, Vagar, Ås i 1960. dikta og dei som ikkje er like gode. Hugs stein på di systers grav. Som sagt er diktar- Olav sjølv var ein av dei skarpaste kriti- verket til Hauge breitt karane til eige diktarverk. Hovudverket til Endå kjenner me varmen og variert, og Seljefløy- Olav er å finna i «Dikt i samling», men og og bøni i ordi du hogg, ta gjer det større. Bodil utanfor denne samlinga er det dikt som er hjarta vert stort i barmen, Cappelen og forlaget verdt å lesa. og augo fulle av dogg. skal ha stor takk for det. Olav Ljones Det synest likevel ikkje Leiar Venelaget Olav H. Hauge Hjarta er hjarta, og heilag Lærarparet Sunniva og Torbjørn Ljones. å vere slik at punktum er kjærleik millom tvo. vart sett med Seljefløyta eg las. ………… So kom Sunniva Hauge og Logen frå gravi til Birgingu, i å finne nye sider ved Hauges diktarverk. tok til å tala til meg om bøker, og det er eg lys med klårare glo. glad for. Og så fekk ho meg til å synes at den For nokre veker sidan fekk eg ein e-post boka var ikkje god, og den var ikkje god, frå Hauge-eksperten, professor emeritus - Dette er eit lite rit eg kom til å gjera um men den var god. Ho fekk meg til å skjø- Idar Stegane, med eit dikt vedlagt. Eg ko- Opedalsteinen for mange år sidan. Det har ne musikken i språket eller disharmonien pierer frå e-posten frå Idar Stegane. ikkje vore prenta før, skriv Olav H. Hauge i språket, om språket var godt eller ikkje til Norsk Tidend. godt, ho fekk meg til å bli kresen når det Norsk Tidend nr. 9. 20. 06. 1967. gjaldt språk…….Eg fekk augo å sjå med Beste helsing Idar og øyro til å høyre med og etter kvart eit sinn som dikta til eller dikta vidare sjølv,» (Anton Beinset 1894-1963, pressemann og skribent frå Beinset i Midsund).