PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO SKUTKÓW REALIZACJI ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

OBEJMUJĄCEGO OBSZAR WSI DRWALEW, PIECZYSKA, SUŁKOWICE, CHYNÓW, WOLA CHYNOWSKA, EDWARTÓW I NOWE W GMINIE CHYNÓW

OPRACOWANIE:

„SOL-AR ” arch. Jerzy Solarek PRACOWNIA ARCHITEKTURY I URBANISTYKI 02-856 Warszawa ul. Ludwinowska 1/14 tel/fax 22 644-13 -54, [email protected]

Autorzy: dr inż. arch. Krystyna Solarek mgr inż. arch. Jerzy Solarek mgr inż. arch. Patrycja Warot mgr inż. arch. kraj. Anna Fedoruk

Warszawa, lipiec 2014 r.

Spis treści: OPRACOWANIE: ...... 1 1. Zawartość i cel opracowania ...... 3 2. Materiały wyjściowe i dokumenty powiązane ...... 3 3. Opis zastosowanej metodyki opracowania ...... 5 4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości ich przeprowadzania ...... 6 5. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko ...... 6 6. Charakterystyka analizowanego terenu – diagnoza stanu istniejącego, w tym stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem ...... 6 7. Walory kulturowe, ekologiczne oraz krajobrazowe ...... 17 8. Obiekty i tereny objęte ochroną ...... 24 9. Zagospodarowanie terenu ...... 24 10. Uciążliwości i zagrożenia środowiskowe ...... 27 11. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. O ochronie przyrody ...... 28 12. Prognoza oddziaływania na środowisko – przewidywane znaczące oddziaływanie na środowisko przyrodnicze oraz rozwiązania eliminujące lub ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko ustaleń zawartych w planie ...... 29 13. Przewidywane oddziaływanie planu na obszar Natura 2000 i inne obszary prawnie chronione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. O ochronie przyrody ...... 30 14. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy ...... 31 16. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji prognozowanego planu miejscowego ...... 32 17. Streszczenie ...... 32

2

1. Zawartość i cel opracowania

Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru miejscowości: Drwalew, Pieczyska, Sułkowice, Chynów, Wola Chynowska, Edwardów i w Gminie Chynów.

Opracowanie niniejsze wykonano zgodnie z obowiązkiem narzuconym przez art. 17 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz.U. 2012, poz. 647) oraz Ustawą o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 r. (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227), a jednocześnie mając na celu zwiększenie świadomości społecznej, zwłaszcza osób zainteresowanych rozwojem obszaru objętego planem, w zakresie problematyki ekologicznej.

Zaznaczyć jednak należy, że niniejsza prognoza nie jest dokumentem rozstrzygającym o słuszności realizacji rozwiązań zawartych prognozowanym projekcie planu miejscowego. Przedstawia ona jedynie prawdopodobne skutki dla środowiska przyrodniczego jakie niesie realizacja tego projektu.

2. Materiały wyjściowe i dokumenty powiązane

Podstawowym materiałem wyjściowym do prognozy jest: opracowywany pod kierunkiem K. Solarek Projekt zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru miejscowości: Drwalew, Pieczyska, Sułkowice, Chynów, Wola Chynowska, Edwardów i Nowe Grobice, Pracownia Architektury i Urbanistyki SOL-AR, Warszawa 2014.

Wykorzystano również:

1. Atlas podziału hydrograficznego Polski – Czarnecka (red.), 2005, IMiGW Warszawa; 2. Atlas Rzeczypospolitej Polskiej , Główny Geodeta Kraju 1994; 3. Atlas Województwa Warszawskiego – Urząd Wojewódzki w Warszawie 1993; 4. Encyklopedia multimedialna PWN – Geografia. 5. Kondracki J., 1994, Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne , PWN Warszawa; 6. Lokalna Strategia Rozwoju Gminy Chynów na lata 2007-2020 (aktualizacja) , Chynów 2007 7. Mapa Geologiczno-Gospodarcza Polski, arkusz Góra Kalwaria, skala 1:50 000 ;

3

8. Mapa Hydrogeologiczna Polski, arkusz Góra Kalwaria, skala 1:50 000; 9. Objaśnienia do Mapy Geologiczno- Gospodarczej Polski, arkusz Góra Kalwaria, Bujakowska K. (red), 1997, PIG Warszawa; 10. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, arkusz Góra Kalwaria , Sarnacka Z., 1968, WG Warszawa; 11. Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentów obszaru Gminy Chynów, miejscowości: Drwalew, Pieczyska, Sułkowice, Chynów, Edwardów, Wola Chynowska i zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w obrębie fragmentu obszaru miejscowości Nowe Grobice, 2004 - 2005; 12. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chynów. 13. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, arkusz Góra Kalwaria, skala 1:50 000; 14. Ustawa o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 r. (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227) 15. Woś A., 1999, Klimat Polski, PWN Warszawa

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru miejscowości: Drwalew, Pieczyska, Sułkowice, Chynów, Wola Chynowska, Edwardów i Nowe Grobice w gminie Chynów powstał w oparciu o dokumenty strategiczne i planistyczne opracowane na szczeblu gminy.

W planie uwzględniono założenia nadrzędnego celu strategicznego, zawartego w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chynów , którym jest poprawa życia mieszkańców i zrównoważony rozwój gminy. Na osiągnięcie tego celu składa się wiele zadań gminy, wśród których najważniejsze, realizowane przez plan miejscowy to: poprawa komfortu zamieszkania oraz uporządkowanie zasad realizacji obiektów związanych z działalnością rolniczą i sadowniczą.

Plan miejscowy wprowadza także założenia priorytetowych kierunków rozwoju gminy wyszczególnionych w Lokalnej Strategii Rozwoju Gminy Chynów na lata 2007-2020 , takich jak: rozwój turystyki i rekreacji w oparciu o walory środowiskowe czy rozwój małej i średniej przedsiębiorczości. Zapisy planu miejscowego są również zgodne nadrzędnym celem gminy, wymienionym w powyższym dokumencie, brzmiącym: Chynów sprzyjająca dostatniemu i bezpiecznemu funkcjonowaniu lokalnej społeczności poprzez zrównoważony

4

rozwój infrastruktury technicznej, szkolnictwa, opieki zdrowotnej i bezpieczeństwa publicznego.

Dokument modyfikuje zapisy obowiązującego na tym obszarze planu zagospodarowania przestrzennego w zakresie: - szerokości elewacji frontowej, - gabarytów przechowalni owoców i chłodni, - oznaczenia linii zabudowy od strony dróg powiatowych i gminnych, - strefy ochronnej od budynku szkoły we wsi Pieczyska, - zapisów dotyczących siedlisk na terenach R, - zapisów dotyczących realizacji ukryć dla potrzeb obrony cywilnej, - geometrii dachów, zapisów dotyczących istniejącej zabudowy usługowej. Analizowany projekt planu miejscowego nawiązuje również ustaleniami do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów graniczących z opracowaniem.

3. Opis zastosowanej metodyki opracowania

Praca powstała w kilku etapach. W pierwszym etapie zebrane zostały materiały archiwalne, w tym opracowania planistyczne i kartograficzne, obowiązujące dokumenty i wykonane wcześniej analizy. Za najważniejsze z nich należy uznać – Prognozę oddziaływania na środowisko skutków realizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentów obszaru Gminy Chynów, miejscowości: Drwalew, Pieczyska, Sułkowice, Chynów, Edwardów, Wola Chynowska i zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w obrębie fragmentu obszaru miejscowości Nowe Grobice, Uwarunkowania rozwoju Gminy Chynów, a także projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przedmiotowego terenu. Wykorzystano też materiały własne z wizji terenowych, w tym inwentaryzację.

W drugim etapie opisano aktualny stan środowiska przyrodniczego na przedmiotowym terenie wraz z diagnozą stanu istniejącego i oceną potencjalnych uciążliwości.

W trzecim etapie prac przeanalizowano zapisy projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego we wszystkich aspektach, które mogą wiązać się z jakimkolwiek oddziaływaniem na środowisko.

Czwarty etap prac polegał na ocenie rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych i innych ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pod kątem ich

5

oddziaływania na środowisko. Przeanalizowano też sytuację nie uchwalenia, bądź nie zrealizowania projektu planu.

4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości ich przeprowadzania

W myśl art. 32 ustawy z dnia 23 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2012, poz. 647) wójt, burmistrz lub prezydent miasta, przynajmniej raz w czasie kadencji rady gminy, ma obowiązek dokonać analizy zmian zagospodarowania przestrzennego gminy. Wójt Gminy Chynów ma więc obowiązek sporządzania analizy zmian zagospodarowania przestrzennego gminy, w tym również skutków realizacji postanowień prognozowanego dokumentu.

5. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko

Ze względu na fakt, że analizowane tereny położone są w znacznej odległości od granic państwa, a także na fakt, że w jego granicach nie występują obszary będące elementami międzynarodowych systemów przyrodniczych, realizacja zapisów omawianego projektu planu miejscowego nie spowoduje transgranicznego oddziaływania na środowisko.

6. Charakterystyka analizowanego terenu – diagnoza stanu istniejącego, w tym stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem

Obszar gminy Chynów położony jest w obrębie Równiny Warszawskiej będącej częścią makroregionu Niziny Środkowomazowieckiej. Równina Warszawska to zdenudowana wysoczyzna morenowa płaska, położona na zachód od Wisły. Jej rzeźba jest wynikiem działalności lodowca. Formami związanymi z topnieniem stagnującego lądolodu są obniżenia powytopiskowe, często bezodpływowe o płaskim dnie. Elementami rzeźby związanymi z akumulacja szczelinowa brył martwiejącego lodu są pagórki kemowe. Spadki są niewielkie i mieszczą się w granicach 2-5%. Warunki geologiczno-gruntowe w gminie są na ogół korzystne dla lokalizacji zabudowy i produkcji rolniczej, chociaż zróżnicowane. W obszarach dolinnych, zagłębień terenowych o płytkim zaleganiu wód gruntowych – występują utwory aluwialne i grunty bagienne wykształcone w postaci namułów organicznych, miejscami zatorfionych. Są to grunty organiczne, nieskonsolidowane, nawodnione – niekorzystne dla budownictwa, predysponowane do pełnienia funkcji użytków zielonych. Obszary wysoczyznowe

6

zbudowane są na ogół z utworów piaszczystych różnych granulacji z gliną piaszczystą w podłożu. Miąższość tych utworów wynosi ponad 4,5 m, poziom wód gruntowych zalega na głębokości większej niż 2,0 m ppt. Są to grunty o warunkach korzystnych dla budownictwa. Na obszarze objętym planem występują w przewadze obszary wysoczyznowe o ograniczonych warunkach fizjograficznych z uwagi na występowanie przypowierzchniowych wód gruntowych (tzw. „wierzchówek” ), z gruntami podłoża gliniastymi o zróżnicowanej konsystencji i stopniu skonsolidowania. Są to obszary kwalifikujące się do zabudowy z ograniczeniami – zalecana zabudowa bez podpiwniczeń. W dolinach rzek i cieków oraz na ich obrzeżu występują grunty kwalifikujące się warunkowo do zabudowy - posadowienie budynków powinno być poprzedzone badaniami geotechnicznymi gruntu. Warunki glebowe w gminie Chynów są zróżnicowane. W północnej części gminy występują głównie grunty klasy V i VI kompleksu żytniego słabego i najsłabszego, oraz brunatne wyługowane i kwaśne (Pieczyska, fragment Sułkowic). W środkowej części gminy – występują także grunty klas III i IV kompleksu pastewnego mocnego i (w przewadze) żytniego b. dobrego i dobrego, gleby bielicowe i pseudobielicowe, czarne ziemie zdegradowane i gleby szare (południowo-wschodnia część Sułkowic, Nowe Grobice, i wschodnia część Woli Chynowskiej). W obrębie Edwardowa (a także w dolinie rzeki Czarnej) występują grunty klasy V i VI, kompleksu pastewnego słabego, żytniego słabego i najsłabszego, oraz brunatne wyługowane i kwaśne. W obrębie miejscowości objętych planem nie występują udokumentowane złoża surowców i nie odnotowano eksploatacji. Obszar gminy położony jest w zasięgu trzeciorzędowego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych „Subniecka Warszawska – część centralna” Nr 215A i czwartorzędowego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych „Dolina Środkowej Wisły” Nr 222. Zbiornik ten jest głównym poziomem użytkowym dla studni wierconych. Wodonoścem są utwory piaszczyste i żwirowe, wody maja charakter porowy. Zbiornik występuje na różnych głębokościach w zależności od budowy geologicznej, wykształcenia litologicznego osadów oraz ukształtowania terenu. Wydajność eksploatowanych studni wierconych wynosi od 8 m 3/h w Chynowie do 14 m 3/h w Żelechowie.GZWP Nr 222 posiada dokumentację hydrogeologiczną z wyznaczonymi strefami ochronnymi , zatwierdzoną przez Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (decyzja Nr GK/kdn/BJ/013/6030/97 z dnia 15.12.1997 r.). GZWP „Subniecka Warszawska – część centralna obejmuje ¾ powierzchni gminy. Wodonoścem są piaski pylaste i drobnoziarniste, wody mają charakter porowy. Poziom ten nie ma znaczenia użytkowego. Obszar gminy Chynów położony jest w dorzeczu lewobrzeżnych dopływów Wisły. Przebiegający przez teren opracowania dział wodny II rzędu oddziela dorzecza Jeziorki

7

(Pieczyska, Drwalew) i Czarnej (Sułkowice, Nowe Grobice, Chynów, Wola Chynowska, Edwardów). Przez obszar opracowania przepływa Rzeka Czarna z bezimiennymi dopływami, dopływy rzeki Jeziorki są bezimienne. Większość dopływów to cieki regulowane, pełniące rolę rowów melioracyjnych. Zgodnie z podziałem Polski na dzielnice rolniczo-klimatyczne (wg R. Gumińskiego) gmina Chynów położona jest w dzielnicy środkowej. Charakterystyczny dla tej dzielnicy jest najniższy opad roczny w Polsce, wynoszący poniżej 55 mm/rocznie. Liczba dni mroźnych wynosi 30 do 80 w ciągu roku, z przymrozkami 100 – 110, okres wegetacyjny trwa 210 – 220 dni. Częstość opadu gradowego jest mała. Modyfikująco na klimat wpływają lokalne warunki fizjograficzne. Obszary wysoczyznowe o zwierciadle wód gruntowych zalegającym głębiej niż 2 m ppt, dobrze przewietrzane, maja korzystne warunki termiczne. Zdecydowanie niekorzystne warunki termiczne posiadają tereny o płytko zalegających wodach gruntowych w dolinach rzecznych i przy naturalnych obniżeniach terenu. Obserwuje się tu inwersje temperatury, dużą wilgotność powietrza, częste zaleganie mgieł, zwiększone amplitudy dobowe temperatur w lecie. Duża rolę w kształtowaniu mikroklimatu spełniają tereny leśne (większe zwarte powierzchnie występują w południowej części Woli Chynowskiej, w Edwardowie i nieciągłe w Pieczyskach). Wpływają łagodząco na przebieg temperatury rocznej i wilgotności, osłabiają prędkość wiatru. Drzewostan leśny wydziela fitoncydy, olejki eteryczne o właściwościach bakteriobójczych. Zwarte kompleksy leśne wpływają korzystnie na warunki klimatyczne i bioklimatyczne sąsiadujących terenów. Lasy występujące na obszarze gminy należą do IV krainy Mazowiecko-Podlaskiej. Dzielnicy Wysoczyzny Rawskiej. Lesistość gminy jest niska (na koniec 1999 r. wynosiła 13,4%). Na lasy prywatne przypada tu 69,8% powierzchni. Na obszarze opracowania prawie wszystkie lasy są własnością prywatną. Lasy w obrębie obszaru objętego planem są w przewadze borami sosnowymi na siedliskach boru mieszanego świeżego. Gatunkiem panującym jest sosna, w domieszce występują: dąb, brzoza i inne liściaste. Drzewostan jest młody, w wieku 20-60 lat. Znaczenie rekreacyjne jest niewielkie ze względu na młody wiek, zwarty drzewostan i zagrożenie pożarowe.

Drwalew – część zachodnia Grunty rolne i leśne: Nie rejestruje się gruntów klasy III, występują enklawy gruntów klasy IVa i IVb, stanowiące 20 % gruntów rolnych ogółem, kompleksy 2 i 4 tj. pszenny dobry i żytni b. Dobry. Dominują grunty orne klas V i VI, kompleksów glebowo-rolniczych 6-9 tj. kompleks Żytni słaby i najsłabszy, kompleks pastewny mocny i słaby. Ograniczona ilość nieużytków (N) < 1 %. Użytki zielone: wydzielone obszary klasy 2z – średniej, brak klasy

8

1z – bardzo dobrej i dobrej. Użytki zielone stanowią powierzchniowo 15 % gruntów rolnych ogółem. Lasy stanowią obszarowo < 1 % powierzchni ogółem, występują na gruntach VI klasy. Budowa geologiczna Profil gruntowy: – grunty sypkie, reprezentowane przez piaski pylaste, drobne, średnie oraz żwiry i pospółki, występują dwupoziomowo tworząc tzw. kompleks nadglinowy i podglinowy, uwidocznia się to szczególnie w otworach 20 metrowych; – grunty gliniaste pochodzenia zwałowego, częściowo deluwialnego oraz pyły pochodzenia zastoiskowego; – grunty mało spoiste zalegają generalnie bezpośrednio pod górnymi osadami piaszczystymi; – grunty średnio spoiste i zwięzłospoiste i piaszczyste zwięzłe oraz gliny pylaste i pylaste zwięzłe, genetycznie gliny piaszczyste są pochodzenia zwałowego a pylaste zastoiskowego; – dolny – najniższy poziom osadów sypkich reprezentowany jest przez piaski drobne, lokalnie poziom ten podścielają pyły pochodzenia zastoiskowego. Warunki wodne – obszar odznacza się liczną siecią rowów melioracyjnych, odwadniających głównie użytki rolne oraz kilkoma rozlewiskami wód stojących, na nieużytkach; warunki hydrogeologiczne rzutują na kontakty hydrauliczne wód powierzchniowych i gruntowych, drenowanych rowami melioracyjnymi; szczegółowe badania wskazują na występowanie I poziomu czwartorzędowego na głębokościach do 2 m ppt. Wielkość wahań określono na ± 1 m; rejestrowane są także wody gruntowe „wierzchówkowe” o charakterze sezonowym, związane z gruntami sypkimi, zalegającymi na osadach mało- i średnio spoistych – intensywność występowania tych wód uzależniona jest od ilości wód opadowych i roztopowych. Warunki geotechniczne: Obszar rejonizacji geotechnicznej III – z uwagi na czynniki ograniczające: - wody gruntowe do 2 m ppt, wahania sezonowe ± 1.0 m , ograniczona możliwość podpiwniczania budynków (lub stosowanie drenaży opaskowych – z trudnością w odprowadzania wód drenażowych); - grunty podłoża o zróżnicowanym profilu litologicznym w strefie posadowienia; dominują grunty sypkie o różnym stopniu zagęszczenia, zalegają na gruntach mało i średnio spoistych; - wody gruntowe występują powyżej 1,5 – 2,0 m ppt., przy wielkości wahań średniorocznych ± 1,0 m, co szczególnie uwidocznia się w okresach opadów i roztopów;

9

- podłoże gruntowe – generalnie kwalifikuje się do bezpośredniego posadowienia budowli; - ograniczona możliwość podpiwniczania budynków lub z uwagi na okresowe wahania wód gruntowych należy stosować drenaż opaskowy – mogą występować problemy z odprowadzeniem wód drenażowych: generalnie – obiekty budowlane nie powinny być podpiwniczone lub piwnice powinny być „wyciągane” ponad powierzchnię terenu.

Drwalew – część wschodnia (PGR i Biowet) Grunty rolne i leśne: Dominują klasy III – IV, zajmujace ponad 65 % obszaru (z wyłączeniem terenów Drwalewskich Zakładów przemysłu Bioweterynwryjnego), są to głównie grunty PGR. Użytki zielone stanowią enklawy klasy 2z – średnie, w północno-zachodniej części obszaru (w rejonie drogi do Pieczysk). Lasy stanowią minimalny fragment obszaru na gruntach V klasy (zlokalizowane w południowo-wschodniej części obszaru Warunki geotechniczne : Obszar rejonizacji geotechnicznej III – z uwagi na czynniki ograniczające: wody gruntowe do 2 m ppt, wahania sezonowe ± 1.0 m , ograniczona możliwość podpiwniczania budynków (lub stosowanie drenaży opaskowych – z trudnością w odprowadzania wód drenażowych).]

Pieczyska. Grunty rolne i leśne: Nie rejestruje się klas I-III. Występują enklawy klas IVa i IVb, stanowiące ok. 15 % gruntów rolnych ogółem. Dominują grunty orne klasy V i VI, kompleksów glebowo-rolniczych 6-9 tj. kompleks żytni słaby i najsłabszy, kompleks zbożowo-pastewny mocny i najsłabszy. Brak nieużytków rolnych (N), rejestrowane są w jednym przypadku gleby rolniczo nieprzydatne ze wskazaniem do zalesienia. Wydzielono obszary użytków zielonych klasy średniej 2z, brak klasy 1z – dobrej i bardzo dobrej. Lasy zajmują niewielki fragment obszaru, występują na gruntach klasy VI. Budowa geologiczna: Profil gruntowy: - grunty sypkie reprezentowane są przez piaski drobne i średnie, nie przewiercone do 3 m ppt, - grunty mało spoiste reprezentowane przez piaski drobne i średnie nie przewiercone do 3 m ppt, - grunty mało spoiste reprezentowane przez piaski gliniaste w zróżnicowanym układzie: grunty sypkie na piaskach gliniastych lub piaski gliniaste od powierzchni terenu,

10

- grunty spoiste, średnio spoiste i zwięzłospoiste reprezentowane są przez gliny piaszczyste i gliny piaszczyste zwięzłe; brak gruntow spoistych pylastych – deluwialnych lub zastoiskowych, - brak w profilu do 5 m gruntów b. spoistych – typu iły. Warunki wodne: Obszar odznacza się liczną siecią rowów melioracyjnych, odwadniających zarówno użytki zielone jak i grunty orne. Warunki hydrogeologiczne rzutują na kontakty hydrauliczne wód powierzchniowych i gruntowych, drenowanych rowami melioracyjnymi; w otworze kontrolnym 10 zwierciadło wód gruntowych o charakterze swobodnym zalega na głębokości 0,8 m w obrębie wodonośca piaszczystego; rejestrowane są także wody „wierzchówkowe” o charakterze okresowym, związane z piaskami zalegającymi na gruntach mało spoistych i średnio spoistych. Warunki geotechniczne: Obszar rejonizacji geotechnicznej III – z uwagi na czynniki ograniczające: - grunty podłoża o zróżnicowanym profilu litologicznym w strefie posadowienia, - ograniczona możliwość podpiwniczania budynków (lub stosowanie drenaży opaskowych – z trudnością w odprowadzania wód drenażowych); - grunty podłoża o zróżnicowanym profilu litologicznym w strefie posadowienia; dominują grunty sypkie o różnym stopniu zagęszczenia, zalegają na gruntach mało i średnio spoistych; - wody gruntowe występują powyżej 1,5 m ppt., przy wielkości wahań średniorocznych ± 0,7 m, co szczególnie uwidocznia się w okresach opadów i roztopów; - podłoże gruntowe – generalnie kwalifikuje się do bezpośredniego posadowienia budowli; - ograniczona możliwość podpiwniczania budynków lub z uwagi na okresowe wahania wód gruntowych należy stosować drenaż opaskowy – mogą występować problemy z odprowadzeniem wód drenażowych: generalnie – obiekty budowlane nie powinny być podpiwniczone.

Sułkowice. Grunty rolne i leśne: Obszary gruntów ornych III i IV klasy występują w północnej części obszaru. Pod względem przydatności glebowo-rolniczej reprezentowane są kompleksy 2-5 tj. kompleks pszenny dobry, pszenny wadliwy, żytni b. dobry i dobry. Grunty klasy V i VI reprezentowane są przez kompleksy 6-9 tj. kompleks zbożowo-pastewny mocny i słaby. Użytki zielone dominują wzdłuż doliny rzeki Czarnej, są to użytki klasy 2a – średnie i podrzędne 3z – słabe i bardzo

11

słabe. Enklawy lasów na gruntach klas V i VI występują w ilości < 5 % ogólnego użytkowania gruntów. Warunki gruntowe: - w budowie geologicznej podłoża gruntowego uczestniczą grunty jak w Chynowie, z dominacją w części stropowej gruntów sypkich; w badanych otworach piaski drobne i średnie nie zostały przewiercone do 3 m ppt; - w obniżeniu dolinnym rzeki Czarnej zalegają grunty organiczne, zalegające bezpośrednio na gruntach mało spoistych i średnio spoistych; jest to podłoże słabo nośne z uwagi na występujące grunty organiczne; - na obszarach wyniesionych istnieje równowaga w występowaniu w stropie podłoża – układy: piaski na gruntach słabo przepuszczalnych w postaci piasków gliniastych czy glin średnio spoistych lub grunty słabo spoiste zalegające pod warstwą glebową, przy redukcji miąższościowej gruntów sypkich. Warunki wodne: Obszar odwadnia rzeka Czarna i system rowów melioracyjnych, mający związek hydrauliczny z wodami gruntowymi; odwadniany jest nie tylko poziom użytków zielonych, ale i gruntów ornych. Poziom wód gruntowych występuje powyżej 2 m ppt., określona wielkość wahań 0,5 ÷ 1,0 m mająca związek z porami roku i bliskością cieku oraz rowów melioracyjnych. Na obszarach występowania gruntów piaszczystych o niewielkiej miąższości zalegających na słabo przepuszczalnym podłożu gruntowym, okresowo rejestruje się „wierzchówki”. Warunki geotechniczne: Styl budowy geologicznej jest charakterystyczny dla obszaru gminy Chynów, w części dotyczącej doliny rzeki Czarnej i zmeliorowanych pasów przydrożnych; obszary wyniesione cechuje występowanie gruntów sypkich na słabo przepuszczalnym podłożu lub gruntów słabo przepuszczalnych występujących bezpośrednio pod warstwą glebową. Wody gruntowe występują powyżej 2,0 m ppt., z charakterystycznymi wodami okresowymi na terenach wyniesionych w tym „wierzchówkowymi”; wody gruntowe w dolinie rzeki Czarnej mają charakter wód stałych o związku hydraulicznym z wodami powierzchniowymi rzeki Czarnej. Wydzielono dwa obszary rejonizacji geotechnicznej: - rejon II – kwalifikujący się do zabudowy z ograniczeniami: z uwagi na występowanie gruntów słabonośnych i nienośnych (grunty organiczne) wymaga szczegółowych badań geotechnicznych dla ustalenia sposobu posadowienia budynków; - rejon III – kwalifikujący się do zabudowy warunkowo tj. ograniczona jest możliwość podpiwniczania budynków lub z uwagi na okresowe wahania wód gruntowych należy

12

stosować drenaż opaskowy – mogą występować problemy z odprowadzeniem wód drenażowych: generalnie (obiekty budowlane nie powinny być podpiwniczone).

Chynów: Grunty rolne i leśne: W obrębie gruntów ornych dominują grunty klas IIIa i IIIb oraz IVa i IVb. Powierzchnie gruntów ornych tych klas przekraczają 50% powierzchni gruntów ogółem. W obrębie gruntów tych klas przeważa kompleks 4-6 tj. kompleks żytni b. dobry, dobry i słaby. Wydzielono znaczne kompleksy użytków zielonych klasy 2z – średnie i podrzędnie 3z – słabe. Lasy stanowią enklawy znikome obszarowo. Budowa geologiczna: Rozpoznano profil gruntowy do głębokości max. 20 m. Budowa geologiczna jest charakterystyczna dla centralnego fragmentu gminy Chynów: - przeważają piaski gliniaste na glinach zwałowych średnio spoistych; na obszarach wyniesionych mniejsza ilość pokryw gruntów sypkich na spoistych, - w obrębie doliny Czarnej – rejestrowane piaski holoceńskie i grunty organiczne z dominującymi namułami, - pełny profil gruntowy do 20 m ppt. Stanowią naprzemianległe warstwy gruntów sypkich i spoistych, stanowiące nośne podłoże pod budowę mostu i przepustów na obwodnicy drogi nr 50. Warunki wodne: - obszar cechuje przebieg hydrologiczny rzeki Czarnej z licznymi rowami melioracyjnymi, odwadniającymi użytki zielone, w mniejszym stopniu grunty orne, - warunki hydrologiczne rzutują na kontakty hydrauliczne wód powierzchniowych i gruntowych, drenowanych rowami melioracyjnymi, - szczegółowe badania geotechniczne (pod obwodnicę) wskazują na występowanie od 1 do 3 poziomów wodonośnych, związanych z naprzemianległymi warstwami gruntów piaszczystych i spoistych; istotny dla planowania przestrzennego I poziom wód gruntowych występuje poniżej 2 m ppt. A wielkość wahań mieści się w granicach ± 0,7 ÷ 1,0 m; wielkość wahań ma charakter sezonowy, zależny od wielkości opadów atmosferycznych i wód roztopowych; - znaczenie hydrauliczne ma płytkie występowanie w podłożu gruntów mało i średnio spoistych, ograniczających infiltrację wgłębną, stąd przewaga odpływu nad infiltracja w zlewni rzeki Czarnej. Warunki geotechniczne: Wydzielono dwa obszary rejonizacji geotechnicznej:

13

- rejon II – kwalifikujący się do zabudowy z ograniczeniami: z uwagi na występowanie gruntów słabonośnych i nienośnych (grunty organiczne) wymaga szczegółowych badań geotechnicznych dla ustalenia sposobu posadowienia budynków; - rejon III – kwalifikujący się do zabudowy warunkowo tj. ograniczona jest możliwość podpiwniczania budynków lub z uwagi na okresowe wahania wód gruntowych należy stosować drenaż opaskowy – mogą występować problemy z odprowadzeniem wód drenażowych: generalnie (obiekty budowlane nie powinny być podpiwniczone). Powyższa klasyfikacja wynika z następujących przesłanek: - grunty podłoża posiadają zróżnicowany profil gruntowy w strefie posadowienia; dominują grunty mało i średnio spoiste zalegające bądź od powierzchni terenu (pod glebą), bądź pod niewielkim nadkładem gruntów sypkich, - w dolinie rzeki Czarnej i licznych rowów melioracyjnych występują grunty organiczne, - wody gruntowe występują powyżej 2 m ppt. I mają kontakt z wodami powierzchniowymi, - podłoże gruntowe w rejonie geotechnicznym III generalnie nadaje się do bezpośredniego posadowienia budowli – ograniczone są możliwości wykonywania podpiwniczenia bez zastosowania opaski drenażowej wokół fundamentów, - podłoże geotechniczne w rejonie geotechnicznym II – warunkowo dopuszczone do zabudowy – powinno być dodatkowo przebadane geotechnicznie przed podjęciem decyzji o lokalizacji konkretnego obiektu. Generalnie – obiekty budowlane nie powinny być podpiwniczone lub piwnice powinny być „wyciągane” ponad teren.

Nowe Grobice. Rejonizacji geotechnicznej dokonano wg zasad stosowanych na obszarach sąsiednich tj. Sułkowice i Chynów. Obszar wytypowany do dokonania zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmuje południową część wsi, wcinającą się w obszary w/w miejscowości. Na przedmiotowym obszarze występują w przewadze grunty klas III. Obszar objęty planem zaliczono do III rejonu geotechnicznego.

Edwardów. Grunty rolne i leśne: W obrębie gruntów ornych przeważają klasy V i VI, stanowiące ~75 % gruntów ogółem kompleksów 6-9 tj. kompleksów żytnich słabych i najsłabszych, zbożowo-pastewnych mocnych i słabych. Grunty klasy IV a i IVb występują w formie enklawy < 5 % udziału, kompleksów 5a i 5b tj. Żytni dobry. Wydzielono obszary użytków zielonych klasy 2z –

14

średniej, wzdłuż rzeki Czarnej i rowów melioracyjnych w części wschodniej obszaru wsi. Lasy występują fragmentarycznie w różnych częściach Edwardowa, założone są na gruntach klas V i VI. Warunki gruntowe. Budowa obszaru jest charakterystyczna dla środkowej części gminy Chynów, gdzie występuje znaczna ilość rowów melioracyjnych, szczególnie wzdłuż wschodniej graniczy obszaru. Dominuje układ warstwowy występowania gruntów w profilu; - grunty sypkie z dominacja drobnych i pylastych w mniejszym stopniu średnich, - grunty mało spoiste, reprezentowane przez piaski gliniaste pochodzenia zwałowego i deluwialnego oraz pyły i gliny pylaste – pochodzenia zastoiskowego, - grunty spoiste zalegają pod gruntami sypkimi, tworzącymi i poziom wód gruntowych w utworach czwartorzędowych, - niższą formacje do 10 m ppt. stanowią grunty średnio i zwięzłospoiste, wykształcone w postaci glin piaszczystych i piaszczystych zwięzłych oraz glin pylastych i pylastych zwięzłych; są to osady pochodzenia zwałowego i zastoiskowego. Warunki wodne; - obszar odznacza się liczną siecią rowów melioracyjnych, odwadniających głównie użytki rolne szczególnie wzdłuż wschodniej granicy Edwardowa, rejestruje się rozlewisko wód powierzchniowych, - warunki hydrogeologiczne rzutują na kontakty hydrauliczne wód powierzchniowych i gruntowych, drenowanych rowami melioracyjnymi , - rejestrowane jest występowanie I poziomu czwartorzędowego na głębokościach do 1,5 m ppt., lokalnie do 2,0 m ppt; wielkość sezonowych wahań zwierciadła wody 0,7 ÷ 1,0 m; na obszarach płytkiego występowania gruntów mało spoistych, podścielających grunty piaszczyste, rejestrowane są wody „wierzchówkowe” – intensywność występowania tych wód uzależniona jest od wód opadowych i roztopowych. Warunki geotechniczne: Edwardów zakwalifikowano do obszarów rejonizacji geotechnicznej II – warunkowej i III – zabudowa z ograniczeniami. Rejonizacja ta wynika z: - grunty podłoża posiadają zróżnicowany profil gruntowy w strefie posadowienia; dominują grunty sypkie zalegające na mało i średnio spoistych, - wody gruntowe występują powyżej 1,5 ÷ 2,0 m ppt., przy wielkości wahań 0,7 – 1,0 m, co szczególnie uwidocznia się w okresie opadów i roztopów, - podłoże gruntowe w rejonie geotechnicznym III – generalnie kwalifikuje się do bezpośredniego posadowienia budowli, ograniczone są możliwości wykonywania podpiwniczenia bez opaski drenażowej wokół fundamentów,

15

- podłoże gruntowe w rejonie geotechnicznym II – o warunkowym dopuszczeniu do zabudowy – powinno być dodatkowo przebadane geotechnicznie przed podjęciem decyzji o lokalizacji konkretnego obiektu. Generalnie – obiekty budowlane nie powinny być podpiwniczone lub piwnice powinny być „wyciągane” ponad teren.

Wola Chynowska. Cześć zachodnia. Grunty rolne i leśne: W obrębie gruntów rolnych dominują klasy IIIa i IIIb oraz IVa i IVb, występujące w mniejszym wymiarze. Z uwagi na przydatność glebowo-rolniczą są to kompleksy 2-5 tj. kompleks pszenny dobry, żytni b. dobry i dobry. Klasa V i VI występuje na mniejszej powierzchni – są to kompleksy 6-9 tj. żytni słaby, żytni najsłabszy, kompleks zbożowo-pastewny mocny i słaby. Użytki zielone usytuowane wzdłuż doliny rzeki Czarnej są kompleksu 2z – średnie i 3z – słabe. Udział lasów jest znaczny – w stosunku do gruntów łącznie jest to ok. 20 % i są to lasy założone na gruntach klasy V i VI. Warunki gruntowe: - w podłożu dominują grunty sypkie i organiczne w dolinie rzeki oraz słabo przepuszczalne grunty spoiste typu mało spoiste piaski gliniaste i średnio spoiste gliny piaszczyste na obszarach wyniesionych, - udział gruntów piaszczystych na obszarach wyniesionych jest tu mniejsza, a miąższość zredukowana, - obszary te są bardziej pozbawione wilgoci niż na innych obszarach, mniej jest melioracji, gruntów ornych, - podłoże gruntowe na tych obszarach jest nośne i kwalifikuje się do bezpośredniego sadowienia budowli. Warunki wodne: - pomimo, że wody gruntowe I poziomu na terenach wyniesionych występują lokalnie głębiej, niż 1,5 m ppt, obserwuje się wg wywiadu terenowego lokalne podtapianie piwnic; jest to rezultatem występowania sezonowego płytkich wód gromadzących się na stropie gruntów słabo przepuszczalnych; wody te utrzymują się przez długi czas z uwagi na zasilanie opadowe i roztopowe oraz utrudnioną infiltracje wgłębną z przewagą spływów powierzchniowych; - w obrębie doliny rzeki występują wody gruntowe i poziomu czwartorzędowego, mające związek hydrauliczny z wodami powierzchniowymi rzeki i rowów melioracyjnych; wody

16

gruntowe występują na głębokości poniżej 1,5 m ppt i wykazują zmienne wahania rzędu 0,5 – 0,8 m; - rejestrowane są lokalne podtopienia terenu w obrębie doliny rzeki Czarnej w okresach mokrych pór roku. Warunki geotechniczne: Na omawianym obszarze wyodrębniono 2 rejony geotechniczne: II – o warunkowym dopuszczeniu podłoża do zabudowy i III – pod zabudowę z ograniczeniami. - rejon II wydzielono w obrębie doliny rzeki z uwagi na występowanie w podłożu gruntów słabonośnych i nienośnych (organicznych0 – dopuszczenie do zabudowy wymaga dokonania szczegółowych badań geotechnicznych i określenia sposobu posadowienia; - rejon III wydzielono z uwagi na warunki wodne, ograniczające możliwość podpiwniczenia obiektów budowlanych –obszar kwalifikuje się do bezpośredniego sadowienia budowli; Generalnie – obiekty budowlane nie powinny być podpiwniczone lub piwnice powinny być „wyciągane” ponad teren, aby uniknąć podtapiania piwnic. Część wschodnia: Obszar wschodni Woli Chynowskiej zdominowany jest przez grunty najlepszych klas III i IV, kompleksów pszennych dobrych, żytnich b. dobrych i dobrych. Jest to obszar o największym areale gruntów najlepszych klas. Drugim charakterystycznym obszarem są lasy występujące w południowej części – są to największe zwarte kompleksy lasów, założonych na gruntach klasy V i VI. W ramach rejonizacji geotechnicznej wydzielono jedynie rejon III – z ograniczeniem budowy obiektów z podpiwniczeniem z uwagi na okresowe podtapianie przez wody gruntowe.

Teren, będący przedmiotem opracowania nie jest objęty monitoringiem środowiska, stąd trudno stwierdzić, jaki jest stan jego komponentów. Ostatni pomiar czystości wody rzeki Czarnej miał miejsce w 1981 r. Pomiar natężenia ruchu drogi Nr 50 pochodzi z 2000 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad prowadzi pomiary na drogach krajowych co 5 lat. Stan zdrowotny lasów gminy określono w 1993 r. (jako dobry, nie stwierdzono szkód spowodowanych przez szkodniki owadzie, pasożytnicze grzyby oraz czynniki przyrody nieożywionej.

7. Walory kulturowe, ekologiczne oraz krajobrazowe

Na obszarze objętym planem występują tereny i obiekty objęte prawną ochroną dziedzictwa kulturowego. Do rejestru zabytków wpisane są następujące obiekty:

17

- zespół kościoła parafialnego p.w. św. Piotra i Pawła w Drwalewie z XVIII w., obejmujący kościół, dzwonnicę, ogrodzenie z kaplicami, nr rej. 44/A z 28.04.1980 r., - zespół pałacowo-parkowy w Drwalewie z poł. XIX w. obejmujący pałac, oficynę, pawilon, park, aleję lipową do pałacu nr rej. 350/A/62 z 02.02.1962 r., 45/A z 28.04.1980 r. oraz 534/A z 01.10.1993 r., - kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP z XVIII w.- 1876 r. w Pieczyskach, nr rej. 107/A z 06.04.1981 r., - kościół parafialny p.w. św. Trójcy w Chynowie, drewniany z XIV w., nr rej. 43/A/54 z 10.05.1954r. oraz 41/A/z 28.04.1980 r., Ochroną konserwatorską objęte są: - cmentarz rzymsko-katolicki z I poł. XIX w. w Drwalewie; - cmentarz rzymsko-katolicki z I poł. XIX w. (?) w Pieczyskach; - cmentarz rzymsko-katolicki w Chynowie z II poł. XIX w. Na obszarze objętym planem występują stanowiska archeologiczne: - w Drwalewie [nr 19] – ślad osadnictwa, wczesne średniowiecze XII-XIII w. ?, fragment ceramik;, ślad osadnictwa, późne średniowiecze, fragmenty ceramiki, współrzędne 230/157; - w Pieczyskach: [nr 1] – osada ? późne średniowiecze / nowożytność (chronologii brak), 4 fragmenty ceramiki i 1 fragment polepy, wyodrębnione: 1 fragment wylewu; [nr 2] – osada ? średniowiecze XIV-XVI w., 3 fragmenty ceramiki; [nr 3] – osada, średniowiecze XI-XV w., 4 fragmenty ceramiki; - w Sułkowicach: [nr 2] – osada kult. ? okres rzymski – wczesne średniowiecze, epoka brązu ?, ceramika, wyodrębnione: fragmenty wylewów; [nr 8] – osada kult. średniowiecze XIV-XV w., 16 fragmentów ceramiki, wyodrębnione: 2 fragmenty wylewów, 3 fragmenty den, 2 fragmenty ceramiki ornamentowej, współrzędne 178/76; - w Chynowie: [nr 3] – cmentarzysko grobów kloszowych, okres lateński, 7 fragmentów różnych naczyń ceramicznych, współrzędne 124/190; [nr 20] – ślad osadnictwa, późne średniowiecze XIV-XV w., 2 fragmenty ceramik, współrzędne 121/195; - w Nowych Grobicach: [nr 1] – osada kult. ? wczesne średniowiecze / nowożytność, 30 fragmentów ceramiki, 1 fragment żużla, wyodrębnione: 4 fragmenty wylewu, współrzędne 196/62;

18

[nr 3] – osada kult. ? wczesne średniowiecze, późne średniowiecze, nowożytność, 33 fragmenty ceramiki, wyodrębnione: 4 fragmenty wylewu, 4 fragmenty den, współrzędne 160/20; [nr 6] – osada kult. wczesne średniowiecze, nowożytność, 34 fragmenty ceramiki, 4 fragmenty polepy, wyodrębnione: 4 fragmenty wylewów, 4 fragmenty den, współrzędne 178/76; - w Edwardowie: [nr 6] – ślad osadnictwa, kultura nieokreślona, epoka kamienia – epoka żelaza, 1 fragment krzemiennego wióra, współrzędne 108/148; [nr 6] – ślad osadnictwa, kultura niemeńska ?, neolit, 1 fragment ceramik, współrzędne 108/148; [nr 7] – ślad osadnictwa, kult. pucharów lejkowatych, neolit, 6 fragmentów ceramiki; [nr 9] – ślad osadnictwa, kultura trzciniecka, wczesna epoka brązu, 1 fragment ceramiki, współrzędne 11/149; [nr10] – ślad osadnictwa, kult. pucharów lejkowatych, neolit, 1 fragmenty ceramiki, [nr 10] – ślad osadnictwa, kultura nieokreślona, I-II okres epoki brązu, 1 fragment ceramik; [nr 10] – ślad osadnictwa, kultura trzciniecka, wczesna epoka brązu, 1 fragment ceramiki; [nr 16] – ślad osadnictwa, wczesne średniowiecze XI-XIII w. (?), 1 fragment ceramiki, współrzędne 104/113; - w Woli Chynowskiej: [nr 8] – ślad osadnictwa, kultura ceramiki sznurowej ?, neolit, 1 fragment ceramiki, współrzędne 89/158; [17] – ślad osadnictwa łużyckiego ?, epoka brązu, 3 fragmenty ceramiki; [17] – ślad osadnictwa, kultura przeworska, okres rzymski ?, 1 fragment ceramiki; [17] – ślad osadnictwa, kultura przeworska ?, okres rzymski ?, 1 fragment ceramiki, współrzędne 110/121; [18] – ślad osadnictwa, późne średniowiecze XIV-XV w., 1 fragment ceramiki, współrzędne 123/155.

Na walory krajobrazowe krajobrazu otwartego (seminaturalnego) składają się: rzeźba, pokrycie, występowanie cieków i wód otwartych. Pełny obraz tworzy powiązanie z elementami działalności człowieka, na które składają się : system komunikacyjny, zabudowa i zieleń urządzona, agrocenozy i nasadzenia, obiekty architektoniczne i inżynierskie o wysokiej wartości kulturowej.

19

Na terenie objętym planem walory krajobrazowe są (w różnym stopniu) wynikiem istnienia elementów naturalnych i wynikających z działalności ludzkie w ich wzajemnych powiązaniach. Rzeźba terenu jest związana przede wszystkim z degladacją lodowca stadiału Warty zlodowacenia środkowopolskiego oraz erozja i denudacją ze schyłku plejstocenu i holocenu. Przeważająca część terenu to wysoczyzna morenowa o rzeźbie płaskiej lub miejscami lekko falistej, o spadkach terenu na ogół poniżej 2 %. Rzadko do 5 %. Wysoczyzna ta charakteryzuje się występowaniem licznych wytopisk – większe obniżenia powytopiskowe położone są w okolicy Drwalewa i Pieczysk (rozlewiska). Na południu i wschodzie wysoczyzny występują niewielkie pagórki moren czołowych lub pagórki kemowe. Do form licznie występujących na obszarze opracowania należy też zaliczyć nieckowate dolinki denudacyjne – są to formy o okresowym odpływie wód. W dolinie Czarnej wyróżniono plejstoceńskie tarasy akumulacyjne. Powierzchnia tych tarasów jest prawie płaska, lekko nachylona w stronę koryta rzeki i wznosi się 2-5 m ponad powierzchnię tarasu zalewowego. Tarasy te stanowią ślad odpływu wód rzecznych z okresu zlodowacenia bałtyckiego u schyłku plejstocenu. Kierunek przepływu rzeki jest południkowy (z południa na północ). Lekko falista wysoczyzna morenowa przecięta jest dolina Czarnej, która dziali ją na dwie obszarowo równe części: wschodnia i zachodnią. Rzeźba terenu nie wpływa ograniczająco na rozwój osadnictwa czy tez innych funkcji. Ograniczenia dotyczą bezpośrednich dolin rzecznych i zagłębień powytopiskowych. Pokrycie w poszczególnych miejscowościach wiąże się w dużym stopniu z rolniczą przydatnością gruntów. W Drwalewie lasy występują w formie szczątkowe i towarzyszą różnym formom zainwestowania (w sąsiedztwie osiedla, w strefie przycmentarnej) . Na terenach otwartych o przewadze dobrej bonitacji gleb przeważają agrocenozy. W terenie zainwestowanym najważniejszym elementem jest zabytkowy park dworski i doprowadzająca do niego aleja lipowa, formą zieleni półurządzonej jest luźno zadrzewiony plac przed kościołem, tzw. „nawsie”, w krajobrazie odznacza się także zadrzewiony cmentarz. Krajobraz wnętrza wsi jest zdominowany przez zabudowę, w której wyróżniają się wysokiej klasy zabytkowe obiekty architektoniczne: zespół pałacowo-parkowy i stanowiący dominantę przestrzenną zabytkowy kościół. Zabudowa wsi jest rozciągnięta w układzie południkowym wzdłuż „starej” drogi nr 50, przy samej drodze występuje w przewadze drobnokubaturowe domy typu zagrodowego i jednorodzinnego, zabudowa typu osiedlowego o większych gabarytach rozlokowana jest na południe od drogi – odsunięta od niej. Wnętrze osiedla „Biowetu” ma charakter „miejski”, zabudowa typu „blokowego” oparta jest o ulice z chodnikami i zielenią towarzyszącą, na zapleczu znajdują się uzupełniające elementy zagospodarowania, w szczególności zespoły

20

garaży boksowych. Główną ulicę osiedlową (równoległą do „starej” drogi Nr 50) zamyka stadion sportowy z towarzysząca zielenią. W odległości ok. 300 m w kierunku wschodnim zlokalizowane jest osiedle PGR z budynkami o mniejszych kubaturach (typy „małe domy mieszkalne”, z wyposażeniem o niższym standardzie użytkowym (ulica bez chodników). Na zapleczu tego osiedla także znajdują się zespoły garaży boksowych, w sąsiedztwie znajduje się obiekt stacji wodociągowej. W krajobrazie północnej części wsi wyróżniają się wielkogabarytowe zabudowania (z dymiącym kominem kotłowni) Drwalewskich Zakładów Przemysłu Bioweterynaryjnego („Biowet”). Dominują one optycznie nad zarysowującym się z lewej strony kompleksem zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego z dominantą kościoła w tle. Praktycznie niewidoczne ze „starej” drogi nr 50 są zabudowania obiektów obsługi rolnictwa (PGR), schowane za gęstym szpalerem roślinności przydrożnej. Są one położone w odległości ok. 600 m od zespołu pałacowo-parkowego i nie stanowią dla niego przeciwwagi ani konkurencji. Krajobraz północnego zaplecza wsi Drwalew zmienił w ostatnich latach przebieg obwodnicy w ciągu drogi krajowej nr 50. Realizacja ta poprawiła jednocześnie warunki zamieszkiwania w obrębie wsi. W Pieczyskach, gdzie występują grunty słabszych bonitacji pokrycie leśne jest widoczne w krajobrazie otwartym, szczególnie w części północnej. Wyróżniają się trzy większe powierzchnie, w układzie własnościowym, nie powiązane z sobą. Elementem krajobrazu jest także zadrzewiony cmentarz. Wieś, położona w środkowej części areału ma charakter zwarty. Dominantę w tej zabudowie stanowi zabytkowy kościół, otoczony starodrzewem, a wyróżnikiem przestrzennym jest nieurządzony plac przedkościelny, „nawsie” i „rondo” na jego przedłużeniu z zabudową usługową w tle (strażnica pożarna). Charakterystycznym elementem krajobrazu są powytopiskowe stawy na zapleczu kościoła i zabudowy centralnej części wsi. Niepowtarzalnym elementem tożsamości lokalnej jest stworzony na bazie pomnika przyrody nieożywionej (głaz narzutowy – gnejs szary) obiekt kultowy, z wybudowaną obok głazu kapliczką z ogrodzeniem w otoczeniu starodrzewu. Uzupełnieniem jest nazwa „cudny kamień” i legenda o stópkach Matki Boskiej, odciśniętych w strukturze głazu a także legenda o sierpie zawieszonym w ołtarzu miejscowego kościoła jako wotum. Sulkowice to duża wieś o zróżnicowanym zagospodarowaniu. Elementem wyróżniającym się jest kompleks związany z funkcjonowaniem Centrum Szkolenia Policji, składający się z zespołu dydaktyczno-hotelowego i osiedla zabudowy wielorodzinnej (III kondygnacjowej) wraz z zabudową pomocniczą (np. w osiedlu – zespoły garaży boksowych). Zabudowę tego typu uzupełnia obiekt szkoły podstawowej. W otoczeniu w/w zabudowy

21

rozlokowała się wzdłuż drogi powiatowej i w jej pobliżu zabudowa typu zagrodowego i jednorodzinna. O drogę powiatową relacji Chynów – Sułkowice (włączenie w Nowych Grobicach) oparta jest także lokalizacja przystanku kolejowego, który jest istotnym elementem aktywizacji wsi. Kolej rozcina obszar wsi na dwie części. Opisane wyżej zainwestowanie rozlokowane jest w zachodniej części wsi. We wschodniej części wyodrębniają się dwa zespoły zabudowy jednorodzinnej, w znacznej części zrealizowanej, dostępne od w/w drogi powiatowej. We wschodniej części, w pasie wzdłuż kolei rozlokowały się także siedliska związane z areałem dobrych bonitacji – o układzie dość chaotycznym. Elementem wyróżniającym się w krajobrazie jest dolina rzeki Czarnej, oddzielająca niezabudowane tereny rolne po jej zachodniej stronie. Praktycznie z centrum wsi dolina jest niedostępna, gdyż tereny obu stronach rzeki zagospodarowane są kompleksami Centrum Szkolenia Policji oraz zlokalizowana tu oczyszczalnią ścieków. Zachodnim skrajem doliny przebiega napowietrzna linia elektroenergetyczna średniego napięcia, od której odchodzą odgałęzienia w kierunku wschodnim – do terenów zainwestowanych. Obniżenie doliny jest niewielkie, na jej obrzeżu występują niewielkie powierzchnie leśne. Istotnym elementem, który zmienił krajobraz południowej części wsi Sułkowice jest nowa trasa drogi nr 50 z węzłem drogowym usytuowanym na skrzyżowaniu z drogą powiatową. Ta dwupoziomowa konstrukcja inżynierska zdominowała krajobraz fragmentu obszaru położonego na styku wsi Sułkowice, Chynów i Nowe Grobice. Nowe Grobice – plan obejmuje tylko fragment południowy, wcinający się pomiędzy obszary wsi Sułkowice i Chynów. Krańcowym elementem jest od strony zachodniej opisany powyżej planowany węzeł komunikacyjny. Pozostałe tereny dzieli na cztery części trasa drogi Nr 50 i linia kolejowa prawie prostopadła do drogi, biegnąca pod wiaduktem drogi. Są to obecnie tereny upraw rolnych i sadowniczych z rozproszoną zabudową zagrodową. Chynów. Wola Chynowska - na granicy obu miejscowości rozlokowało się centrum obsługi gminy, na które składają się: zespół szkół gminnych, ośrodek zdrowia, obiekt sakralny, Urząd Gminy, bank spółdzielczy, lecznica weterynaryjna, zespół pawilonów handlowo-usługowych. W sąsiedztwie występują obiekty drobnego przemysłu i składów, cmentarz, stacja paliw. Główne elementy skupiają się przy „starej” drodze Nr 50. Poprzeczny ciąg prowadzi wzdłuż zespołu pawilonów usługowych, przy którym możliwe jest wytworzenie wyróżniającej centrum gminy przestrzeni publicznej. Wyróżnikiem przestrzennym jest tu zabytkowy modrzewiowy kościół p.w. św. Trójcy (z XIV w.), w otoczeniu starodrzewu. Obiekt jest dobrze wyeksponowany – wokół brak kubatur (z wyjątkiem słupowej stacji transformatorowej szpecącej ekspozycję kościoła). Kościół stanowi pewną dominantę przestrzenną i jest dobrze wyeksponowany na osi drogi powiatowej prowadzącej od strony stacji kolejowej Chynów. W tym rejonie skupiają się zespoły zwartej zabudowy

22

mieszkaniowej o mieszanym charakterze: jednorodzinnym i zagrodowym. W krajobrazie centrum gminy wyróżniają się ponadto enklawy zadrzewień leśnych (na działkach) oraz zabytkowego cmentarza, opartego o niewielki kompleks leśny. Tereny leśne występują ponadto w zachodnim krańcu wsi Wola Chynowska wzdłuż „starej” drogi Nr 50 – oddzielone od zabudowy dolina rzeki Czarnej. Pozostałe obszary wsi Chynów i Wola Chynowska dzielą się na dwie części: część wschodnia, położona na areale wysokich klas bonitacyjnych, z zabudową zagrodową skupioną wzdłuż istniejących dróg powiatowych i gminnych, także rozproszoną wśród areału. Dominującym elementem krajobrazu tej części są agrocenozy z pewnym udziałem sadów. Grunty wsi Wola Chynowska dzieli linia kolejowa. W sąsiedztwie stacji Chynów występuje niewielki pas zabudowy o charakterze mieszkalno-usługowym, z dość chaotycznie zlokalizowaną zabudową na skośnie usytuowanych działkach. Południowy pas terenu Woli Chynowskiej ma pokrycie leśne o strukturze prawie zwartej, przewidziane jest dolesienie enklaw. Część zachodnia terenu wsi Chynów i Wola Chynowska, położona na północ od „starej” drogi Nr 50 związana jest z doliną rzeki Czarnej. Dolina ta wyraźnie rozdziela tereny zainwestowane gminnego centrum obsługi od otwartych, położonych po jej zachodniej stronie. W dolinie przeważają użytki zielone, tereny rolne rozlokowane na ich zapleczu są płaskie, porozcinane licznymi rowami melioracyjnymi, mają gorsze warunki glebowe. Środkiem areału przebiega droga, przy której rozlokowały się zagrody, nie stanowiące zwartego ciągu. Wśród łąk doliny i pól występują niewielkie powierzchnie leśne. Środkiem terenu (pomiędzy ciągiem zabudowy zagrodowej a rzeką Czarną) przebiega napowietrzna linia elektroenergetyczna średniego napięcia, łącząca się na południowym obrzeżu wsi Chynów z prostopadłą magistralą relacji Warka – Grójec, przebiegającą dalej środkiem areału wschodniej części wsi Wola Chynowska – z kilkoma odgałęzieniami. Edwardów to wieś krajobrazowo związana przede wszystkim z doliną rzeki Czarnej, która płynie jej wschodnim obrzeżem. Po drugiej stronie rzeki znajdują się grunty wsi Wola Chynowska – ten fragment charakteryzuje się gorszym, niż przeciętnie w tej części wsi glebami, występowaniem niewielkich powierzchni leśnych oraz kanału i stawów. W Edwardowie gleby generalnie są słabe, pomiędzy rzeką a drogą, na którą nanizane są zagrody (w południowej części wsi) występują też większe, niż w Woli Chynowskiej, powierzchnie leśne. Rozproszone powierzchnie leśne występują także na płaskim terenie położonym poza doliną – na zachód od drogi. W jednym z takich lasków rośnie pomnik przyrody - dąb szypułkowy. Na zachodnim skraju obszaru wsi Edwardów znajduje się rozlewisko – w sąsiedztwie samotnej zagrody, związanej z niewielką enklawą gruntów

23

lepszej przydatności rolniczej. W dolinie rzeki Czarnej przeważają użytki zielone, teren przecinają cieki dopływające do rzeki.

8. Obiekty i tereny objęte ochroną

Na obszarze objętym granicami planu ochroną objęte są następujące obiekty: pomnik przyrody nieożywionej (głaz narzutowy) w Pieczyskach oraz pomnik przyrody ożywionej (drzewo: dąb szypułkowy) w Edwardowie. Nie występują tutaj inne formy ochrony przyrody ustanowione z mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.), w tym obszary Natura 2000.

9. Zagospodarowanie terenu

Sołectwa będące przedmiotem opracowania położone są w środkowej części gminy Chynów i grupują się w dwóch zespołach: - Drwalew oraz wieś Pieczyska; - Sułkowice, Chynów, Nowe Grobice (w granicach opracowania), Edwardów i Wola Chynowska. Funkcje poszczególnych miejscowości są zróżnicowane; jest to w dużym stopniu uwarunkowane jakością rolniczej przestrzeni produkcyjnej (gleb) jak i stanem zainwestowania w zakresie funkcji pozarolniczych oraz dostępem do systemów komunikacji (kolej, drogi). Wieś Drwalew , położona przy dawnej drodze krajowej Nr 50 relacji Grójec – Góra Kalwaria, a także w znacznym procencie na gruntach dobrej przydatności dla rolnictwa (w otoczeniu dawnego pałacu) jest wielofunkcyjna: - w zachodniej części wsi występuje zabudowa zagrodowa związana z niewielkimi gospodarstwami rolnymi; - w części środkowej, na południe od dawnej drogi Nr 50 powstały zespoły osiedlowe wielorodzinne związane ze zlokalizowanym na gruntach podworskich, na północ od w/w drogi, zakładem przemysłowym „Biowet”; - w części wschodniej rozlokował się zespół małych domów mieszkalnych związany z wielkoobszarowym gospodarstwem rolnym, użytkującym pozostałe grunty podworskie; w północnej części tych gruntów znajdują się kubaturowe obiekty obsługi w/w gospodarstwa rolnego. Wieś Drwalew charakteryzuje się wykształconym układem przestrzennym, na który składają się zlokalizowane po północnej stronie drogi:

24

- zabytkowy Kościół parafialny oparty o plac wiejski tzw. „nawsie”, - zabytkowy zespół pałacowo-parkowy, - objęta ochroną konserwatorską aleja na przedłużeniu głównej osi założenia pałacowo-parkowego, zakończona zabytkowym pawilonem, - zespół współczesnych obiektów przemysłowych (poza układem zabytkowym). Oba osiedla mieszkaniowe, zlokalizowane po południowej stronie drogi biegnącej przez wieś są od niej odsunięte, a także pomiędzy sobą rozdzielone przestrzenią niezabudowaną. Osiedle „Biowetu” jest lepiej wyposażone – ulice mają utwardzone chodniki, występuje zieleń towarzysząca, w sąsiedztwie funkcjonuje stadion sportowy. Na zapleczu obu osiedli znajdują się zespoły garaży boksowych. Wieś pełni funkcje uzupełniającego ośrodka usługowego gminy Chynów – z funkcjonującym zespołem szkół gminnych, przychodnią lekarską i pocztą. Tereny upraw rolnych zajmują przestrzenie położone na północnych i południowych obrzeżach wsi. Niewielkie powierzchnie leśne występują w otoczeniu, stadionu i cmentarza oraz w południowo-wschodnim krańcu wsi. Wieś Pieczyska charakteryzuje się wykształconym układem przestrzennym, aczkolwiek mniej bogatym, niż Drwalew. Dominantą układu jest zabytkowy kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP, przed którym także rozciąga się plac „nawsie”, sąsiadujący od zachodu z remiza straży pożarnej. We wsi funkcjonuje ponadto szkoła gminna. Podstawową funkcja wsi jest rolnictwo z zabudowa zagrodową. Występują w przewadze grunty klas V i VI, nie dające perspektyw wysokich efektów uprawy. Stąd kształtującą się funkcją jest rekreacja, przejawiająca się w dokonywanych podziałach gruntów na działki budownictwa letniskowego w północnej części wsi (Michalin), w której występują niewielkie powierzchnie leśne. W przewadze nie powiązane z sobą powierzchnie leśne występują także w środkowej i wschodniej części wsi. Powiązania komunikacyjne wsi zapewnia droga powiatowa relacji Drwalew – Chynów. Wieś Sułkowice charakteryzuje się wykształconą funkcją pozarolniczą, związaną z istnieniem tu Centrum Szkolenia Policji w Legionowie – Zakładu Szkolenia Przewodników i Tresury Psów (obiekt zamknięty). Centrum wystąpiło o zlokalizowanie w sąsiedztwie poligonu - obiektu dydaktyczno-szkoleniowego. Z istniejącą funkcją związana jest zabudowa o charakterze dydaktyczno-hotelowym oraz mieszkaniowa wielorodzinna. Na terenach wsi zlokalizowane są ponadto osiedla zabudowy jednorodzinnej. Rozwojowi mieszkalnictwa sprzyja położenie w sąsiedztwie linii kolejowej relacji Warka – Warszawa ze stacją kolejową „Sułkowice”, opartą o poprzeczny układ drogowy – drogę powiatową relacji Chynów – Sułkowice – droga krajowa Nr 50 (wlot w Nowych Grobicach). Funkcja rolnicza jest w Sułkowicach uzupełniającą. Układ przestrzenny wsi Sułkowice, oparty o drogę powiatową i

25

stację kolejową ma charakter współczesny, bez wyróżników i dominant. We wsi funkcjonuje szkoła gminna. We wsi występują szczątkowe, rozproszone powierzchnie leśne. W krajobrazie wyodrębnia się dolina rzeki Czarnej, dość płaska, z utrudnionym od strony wsi dostępem z uwagi na rozlokowanie obiektów zamkniętych. Znaczniejsze zróżnicowanie rzeźby występuje w południowej części doliny – na terenach prywatnych, użytkowanych w przewadze jako łąki i pastwiska. Wieś Chynów nanizana jest na odcinek dawnej drogi Nr 50 i odgałęziającą się drogę powiatową do stacji kolejowej „Chynów”. Istotnym elementem tożsamości wsi jest zabytkowy drewniany kościół p.w. św. Trójcy z XIV w., zlokalizowany w centrum wsi - na osi widokowej w/w drogi powiatowej. W sąsiedztwie znajduje się zespół szkół gminnych oraz ośrodek zdrowia. Pod względem funkcji rolniczej i związanej z nią zabudowy zagrodowej wieś Chynów dzieli się na dwa rejony: wschodni oparty o dobrej jakości gleby (zabudowa w centrum wsi i wzdłuż drogi do stacji kolejowej) i zachodni – w otoczeniu rzeki Czarnej i na jej zachodnim brzegu – z dużym udziałem użytków zielonych, na słabszych gruntach, z zabudową opartą o gminne drogi gruntowe. We wsi występują szczątkowe rozproszone powierzchnie leśne. Północnym obrzeżem wsi przebiega droga krajowa Nr 50 z dwupoziomowym węzłem zapewniającym bezkolizyjne połączenie z drogami powiatowymi i dotychczasowym przebiegiem drogi Nr 50. Wieś Nowe Grobice (fragment południowy) to w przewadze grunty rolne dobrej bonitacji, z rozproszoną zabudową zagrodową. Teren rozcinają szlaki komunikacyjne: przebiegająca w układzie południkowym dwutorowa linia kolejowa Warka – Warszawa i krzyżująca się z nim droga krajowa Nr 50. Wieś Edwardów jest małą zarówno pod względem powierzchni jak i liczby ludności. Zabudowa zagrodowa skupia się w południowej części wsi wzdłuż drogi powiatowej relacji Wola Chynowska – . W ciągu tej zabudowy znajduje się mała przetwórnia owocowo-warzywna. W przewadze występują gleby słabe, część obszaru pokrywają lasy o nieciągłej strukturze (znaczniejsze powierzchnie w dolinie rzeki Czarnej). W strukturze przestrzennej wyodrębnia się dolina rzeki Czarnej, dość płaska, o naturalnej krętej „ścieżce” wodnej, ze skupiskami leśnymi i zadrzewieniami. Wieś Wola Chynowska – to obszarowo największa wieś spośród objętych planem. Zarówno pod względem sprawowanych funkcji, jak i struktury przestrzennej Wolę Chynowską można podzielić na dwie części: - Część zachodnia wzdłuż dawnej drogi krajowej Nr 50 charakteryzuje się skupioną zabudową o mieszanych funkcjach i łącznie z sąsiadującym fragmentem przydrożnym wsi Chynów skupia instytucje związane z obsługą Gminy: Urząd Gminy, Bank Spółdzielczy, lecznicę weterynaryjną; tu znajduje się znacząca przestrzeń publiczna w postaci zespołu

26

usług komercyjnych z placem – parkingiem do zagospodarowania. W tym rejonie Woli Chynowskiej zlokalizowane są także obiekty drobnego przemysłu, magazynowe, stacja paliw. Grunty w tej części wsi są w przewadze słabych klas bonitacyjnych, występują nieciągłe powierzchnie leśne. W tej części wsi przewija się ciek rzeki Czarnej, słabo wyodrębniony w rzeźbie terenu. - Część wschodnia i południowa wsi Wola Chynowska położona jest na glebach dobrych klas, słabo zaludniona, z zabudową zagrodową o charakterze w przewadze nieciągłym, rozlokowaną wzdłuż istniejących dróg powiatowych i gminnych. W południowej części występują pojedyncze rozproszone zagrody. Pas przy granicy z gruntami wsi Krężel jest pokryty lasem – po dokonaniu planowanych dolesień będzie miał charakter zwarty. W dolinie Czarnej, ograniczającej obszar tej części wsi od zachodu, występują użytki zielone i enklawy leśne a także stawy, zasilane wodami rzeki. Dominującą funkcją tej części wsi jest rolnictwo. Niewielki zespół usługowy grupuje się w rejonie stacji kolejowej Chynów.

10. Uciążliwości i zagrożenia środowiskowe

Intensywna gospodarka sadownicza: Gmina Chynów położona jest w rejonie grójecko- wareckim, charakteryzującym się intensywną gospodarką sadowniczą. Z tym typem gospodarki związane jest wielokrotne opryskiwanie sadów w sezonie, stwarzające zagrożenie dla wielu komponentów środowiska; pozostałości środków ochrony roślin i nawożenia występują w powietrzu, wodzie, glebie i na roślinach. Obecnie stosowane środki chemiczne charakteryzują się kilkudniowym okresem rozpadu, jednakże ponad dwudziestokrotne opryskiwanie sadów w ciągu roku nie może być obojętne dla zdrowia ludzi – właścicieli sadów mieszkających na terenie swojego gospodarstwa oraz użytkowników sąsiednich terenów. Uciążliwość i zagrożenia komunikacyjne: Przez obszar opracowania przebiega droga krajowa nr 50 relacji Góra Kalwaria – Grójec – Mszczonów klasyfikowana jako główna ruchu pośpiesznego. Natężenie ruchu na w/w drodze jest znaczne, wg danych z 2000 r. w ciągu doby przejeżdża nią ok. 8900 samochodów; jest to ważny szlak przerzutu towarów transportem ciężarowym, którego udział określono na 46 % 1. Droga oddziaływuje negatywnie na warunki aerosanitarne oraz klimat akustyczny w jej otoczeniu, powoduje drgania, zagrożenie bezpieczeństwa, skażenie upraw w pasie przydrożnym. Przez obszar opracowania przebiega także zelektryfikowana linia kolejowa I rzędu relacji Warka – Warszawa, która emituje przede wszystkim hałas i powoduje drgania (w mniejszym stopniu

1 Wg generalnego pomiaru ruchu w 2000 r. na drogach krajowych – odcinek Góra Kalwaria – Grójec.

27

zapylenie - wtórne związane z prędkością komunikacyjną, której wynikiem jest wzbudzanie ruchu cząsteczek podłoża). Zagrożenie awariami komunikacyjnymi i przemysłowymi: Na obszarze opracowania występują zagrożenia awariami wynikające z transportu materiałów niebezpiecznych – dotyczy to głównie otoczenia trasy kolei I rzędu przebiegającej przez miejscowości Wola Chynowska, Nowe Grobice i Sułkowice – oraz trasy drogi krajowej nr 50 przebiegającej obecnie przez miejscowości Nowe Grobice, Chynów i Drwalew. Zagrożenie stwarzają także liniowe elementy infrastruktury technicznej – linia elektroenergetyczna 220 kV relacji Kozienice – Mory przebiegająca przez teren Drwalewa i gazociąg wysokiego ciśnienia relacji Grójec – Czaplinek, przebiegający skrajem miejscowości Drwalew, Wola Chynowska. Chynów i Sułkowice. Podobne zagrożenie stwarza trasa gazociągu średniego ciśnienia przebiegający równolegle ze stacją redukcyjną w Woli Chynowskiej. Zagrożenie wybuchem i pożarem stwarza także stacja paliw (lokalizacja w Woli Chynowksiej) oraz zakłady przemysłowe („Biowet” 2 w Drwalewie i „Malchem” 3 w Sułkowicach). Emisja niska: Podstawowymi źródłami emisji niskiej są źródła wytwarzania energii cieplnej: kotłownie lokalne w obiektach użyteczności publicznej (szkoły w Chynowie, Drwalewie, Sulkowicach i Pieczyskach, placówki ochrony zdrowia, zakład przemysłowy „Biowet”, Zaklad Szkolenia Przewodnikow i Tresury psów wraz z osiedlem w Sułkowicach) oraz indywidualne źródła ciepła w gospodarstwach domowych. Nie wykonano badań wielkości emisji i nie prowadzi się monitoringu w tym zakresie. Sukcesywna zmiana czynnika grzewczego z węglowego na gazowe (także elektryczne lub paliwa płynne) mogłaby poprawić stan higieny atmosfery.

11. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. O ochronie przyrody

Jak już wcześniej wspomniano, na analizowanym terenie występują dwa obiekty objęte ochroną z mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.). Są to pomnik przyrody nieożywionej (głaz narzutowy) w Pieczyskach oraz pomnik przyrody ożywionej (drzewo: dąb szypułkowy) w Edwardowie. Jednak zmiana planu miejscowego nie wpłynie na zasady i warunki ochrony tych obiektów.

2 Drwalewskie Zakłady Przemysłu Bioweterynaryjnego

3 Zakład farb i lakierów

28

12. Prognoza oddziaływania na środowisko – przewidywane znaczące oddziaływanie na środowisko przyrodnicze oraz rozwiązania eliminujące lub ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko ustaleń zawartych w planie

W granicach analizowanego terenu istnieje obowiązujący plan miejscowy. Prognozowana zmiana tego planu dotyczy zapisów przedstawionych poniżej: 1. Zwiększenie dopuszczalnej maksymalnej szerokości elewacji frontowej budynków mieszkalnych w zabudowie wolnostojącej z 12 do 20 m. 2. Określenia gabarytów przechowalni owoców – ustalenia dotyczą maksymalnej wysokości – 16 m oraz geometrii dachów. 3. Zmiany oznaczenia linii zabudowy od strony dróg powiatowych i gminnych: z linii obowiązujących na linie nieprzekraczalne. 4. Regulacja zapisów dotyczących strefy ochronnej od budynku szkoły we wsi Pieczyska. 5. Uporządkowania i ujednolicenia zapisów dopuszczających możliwość realizacji zabudowy siedliskowej na terenach rolnych. 6. Usunięcia zapisów nakazujących realizację ukryć w zakresie wymogów obrony cywilnej w podpiwniczeniach nowych i modernizowanych lub remontowanych obiektach użyteczności publicznej lub obiektach grupujących miejsca pracy. 7. Zmiany zapisów dotyczących określenia geometrii dachów zarówno budynków mieszkalnych, usługowych jak i gospodarczych, pomocniczych i innych. 8. Uporządkowanie i uzupełnienie zapisów dotyczących istniejącej zabudowy usługowej na części terenów oznaczonych symbolem MN.

Zauważyć należy, że powyżej przedstawione zmiany, które zostaną wprowadzone w planie miejscowym dotyczą przede wszystkim możliwości bardziej efektywnego i korzystnego ekonomicznie zagospodarowania terenów przeznaczonych już w obowiązującym planie do zabudowy. Dotyczy to przede wszystkim zapisów regulujących szerokości elewacji frontowych budynków, zmiany oznaczenia linii zabudowy od strony dróg powiatowych i gminnych, regulacji dotyczących strefy ochronnej od szkoły w Pieczyskach, zmiany zapisów regulujących geometrię dachów a także uzupełnienie ustaleń dotyczących istniejącej zabudowy usługowej w granicach części terenów MN. Natomiast zapisy, które uporządkują ustalenia dotyczące możliwości realizacji zabudowy siedliskowej na terenach rolnych oraz zapisy określające gabaryty przechowalni owoców i chłodni umożliwią rozwój funkcji związanych z rolnictwem i sadownictwem oraz ich obsługą. Pozwolą również na wykorzystanie najnowszych technologii w zakresie przechowywania owoców. Wykreślenie

29

zapisów nakazujących realizację ukryć dla potrzeb obrony cywilnej obniży koszty przyszłych inwestycji i przyczyni się do bardziej racjonalnego wykorzystania budynków. Należy stwierdzić, że przedstawione powyżej projektowane zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego tylko w niewielkim stopniu wpłyną na stan środowiska przyrodniczego. Dotyczyć to będzie przede wszystkim krajobrazu obszarów objętych granicami planu miejscowego. Liberalizacja przepisów dotyczących geometrii dachów, szerokości elewacji frontowych budynków mieszkalnych i zmiana charakteru linii zabudowy wzdłuż dróg mogą wpłynąć na powstawanie zabudowy o bardziej zróżnicowanym charakterze. Na walory krajobrazowe analizowanego terenu wpływ będą miały również zapisy regulujące gabaryty obiektów takich jak przechowalnie owoców i chłodnie. Z reguły są to budynki stosunkowo duże, wyróżniające się w zabudowie mieszkaniowej czy zagrodowej. Ich obecność jest jednak nieunikniona na terenach, na których kwitnie sadownictwo i uprawa roślin. Dopuszczenie lokalizacji zabudowy siedliskowej na terenach rolnych, prawdopodobnie w największym stopniu wpłynie na stan środowiska przyrodniczego. Będzie wiązało się to z prowadzeniem prac budowlanych na tych terenach i faktycznym zmniejszeniem udziału powierzchni biologicznie czynnej w miejscach powstawania nowych siedlisk. Natomiast wykreślenie zapisów o lokalizacji ukryć dla potrzeb obrony cywilnej i uzupełnienie zapisów dotyczących istniejącej zabudowy usługowej na części terenów MN nie będą miały wpływu na środowisko przyrodnicze. Zmiana planu miejscowego nie obejmuje zasad ochrony środowiska określonych w aktualnie obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W związku z powyższym nadal będą obowiązywały ustalenia zawarte w tym planie, które w znaczny sposób ograniczają lub rekompensują negatywny wpływ nowej zabudowy na stan środowiska przyrodniczego.

13. Przewidywane oddziaływanie planu na obszar Natura 2000 i inne obszary prawnie chronione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. O ochronie przyrody

Na analizowanym terenie brak form ochrony przyrody chronionych z mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.), w tym obszarów Natura 2000. z wyjątkiem dwóch pomników przyrody, o których mowa we wcześniejszych punktach niniejszej prognozy. Analizowana zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie będzie miała wpływu na żaden z tych obiektów.

30

14. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy

W trakcie sporządzania prognozowanego planu miejscowego analizowane były różne warianty rozwiązań dotyczących kwestii przedstawionych w punkcie 12. Na ostateczny wybór wpłynęły następujące czynniki: - analiza istniejącego stanu zagospodarowania terenu, - analiza zasadności zapisów aktualnie obowiązującego planu, - analiza przepisów dotyczących obrony cywilnej, - analiza możliwości zastosowania najnowszych technologii wykorzystywanych w przechowalniach owoców, - zgodność ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chynów, - wnioski złożone do planu. Zaznaczyć jednak należy, że wszystkie rozważane koncepcje nie różniły się od siebie w znaczący sposób w zakresie dotyczącym oddziaływania na środowisko przyrodnicze.

15. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jaki te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu

W trakcie opracowywania analizowanej zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uwzględniono cele polityki ekologicznej państwa oraz województwa, których największym wyzwaniem są działania na rzecz zapewnienia realizacji zasady zrównoważonego rozwoju, przystosowanie do zmian klimatu oraz ochrona różnorodności biologicznej. Cele te wpisują się w priorytety w skali Unii Europejskiej i cele 6. Wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska naturalnego. Pod pojęciem zrównoważonego rozwoju należy rozumieć taki rozwój społeczno – gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia jak i

31

pokoleń przyszłych . Poprzez różnorodność biologiczną należy rozumieć zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią. Dotyczy to różnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz ekosystemami. Ustalenia analizowanej zmiany planu miejscowego uwzględniają ochronę wszystkich elementów środowiska przyrodniczego, które są niezbędne dla realizacji celów polityki ekologicznej państwa.

16. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji prognozowanego planu miejscowego

Brak uchwalenia zmiany planu miejscowego nie będzie miało wpływu na środowisko przyrodnicze, gdyż obowiązujący na tym obszarze plan miejscowy zakłada już wprowadzenie nowej zabudowy. Zmiana planu dotyczy zasad zagospodarowania niektórych terenów przeznaczonych do zabudowy w planie już obowiązującym, precyzuje zapisy dotyczące realizacji zabudowy siedliskowej, a przede wszystkim realizacji przechowalni owoców i chłodni a także usunięcia zapisów dotyczących realizacji schronów dla obrony cywilnej. Wynika to ze złożonych do planu wniosków właścicieli. Projekt zmiany planu przewiduje utrzymanie takich zasad zabudowy i zagospodarowania, które, pozwalając na wprowadzenie nowych terenów zainwestowanych, zapewnią jego prawidłowe funkcjonowanie oraz ochronę podstawowych wartości przyrodniczych i kulturowych. Wobec powyższych można uznać, że wariant polegający na nie uchwaleniu i nie wprowadzeniu w życie planu miejscowego nie spowoduje niekorzystnych zmian w środowisku, natomiast uchwalenie zmiany planu podtrzyma ustalenia planu obowiązującego, w tym ustalenia mające na celu ochronę środowiska. Dodatkowo umożliwi bardziej racjonalne zagospodarowanie terenów już przeznaczonych do zabudowy oraz rozwój zabudowy zagrodowej, przede wszystkim obiektów chłodni i przechowalni owoców, na terenach intensywnie wykorzystywanych rolniczo.

17. Streszczenie

Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentów obszaru Gminy Chynów Miejscowości: Drwalew, Pieczyska, Sułkowice, Chynów, Edwardów, Wola Chynowska i fragment obszaru miejscowości Nowe Grobice została opracowana zgodnie z Ustaw ą z dnia 3 pa ździernika

32

2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. nr 199, poz. 1227). Głównym celem prognozy była ocena wpływu potencjalnych zmian w stanie i funkcjonowaniu środowiska wynikających ze zmiany planu. Zmiana planu polega na częściowej zmianie zapisów dotyczących zabudowy i zagospodarowania terenów oraz na uregulowaniu zapisów dotyczących zabudowy siedliskowej oraz realizacji chłodni i przechowalni owoców. Usunięto również nakaz budowy ukryć dla potrzeb obrony cywilnej. Prognoza przedstawia ustalenia zmiany planu miejscowego, dotyczące zagospodarowania terenu i możliwości rozwoju zabudowy siedliskowej. Zmiana planu jest zgodna z polityką przestrzenną gminy, mającą swoje odzwierciedlenie w obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chynów. Projekt zmiany planu miejscowego podtrzymuje ustalenia obejmujące działania ukierunkowane na ochronę środowiska obecne w aktualnie obowiązującym na tym terenie planie miejscowym. W prognozie został również przeanalizowany stan i funkcjonowanie środowiska w granicach planu. Oceniono oddziaływania ustaleń zmiany planu na środowisko przyrodnicze – oddziaływanie to będzie dotyczyło przede wszystkim krajobrazu terenu objętego granicami planu. Prognoza wykazała, ze ustalenia planu zapewniają możliwie pełne zachowanie naturalnych walorów omawianego obszaru. Prognoza nie przewiduje oddziaływania transgranicznego na środowisko. Prognoza nie wykazała istotnych przeciwwskazań dla realizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

33