Al sinds de prehistorie voelen mensen zich aangetrokken tot het Zuid-Limburgse ‘ op de berg’ Maasdal en het plateau. Natuurlijke Veel lokale plaatsnamen herinneren nog altijd verbindingen en vruchtbaar land maken aan hun ontstaan in tijden van ontginning: al eeuwen dat mensen zich hier graag ‘-rade’ of ’-rode’ verwijst naar het rooien van bos. Voorbeelden zijn Herkenrade, Eckelrade, Wandelen vestigen. De routes die de Middeleeuwse Maasdalbewoners volgden naar hogere, ’t Rooth en waarschijnlijk ook ongerepte gronden leidden naar nieuwe (‘Mariarade’). We herkennen de vroegere en fietsen nederzettingen en zorgden voor historische bebossing ook aan namen als Banholt (vergelijk verbintenissen tussen bewoners. het Duitse Holz), Bruisterbosch, en Terhorst Met deze wandel- en fietsroute treedt u in (horst = klein dichtbegroeid bos). Herkenrade de voetsporen van de vroegmiddeleeuwse werd ontgonnen door de machthebbers van het Maasdalbewoners, terwijl u geniet van het toen groeiende Eijsden. In de Middeleeuwen afwisselende landschap van de gemeente had het dan ook de naam ‘Eijsden op de berg’. Eijsden-Margraten. Buurdorp Sint Geertruid werd ontgonnen vanuit Breust en heette daarom ‘Breust op de berg’. Herkenrade en Sint Geertruid zijn een nader Pionieren op het plateau bezoek meer dan waard, in het bijzonder de De ontginning van het plateau – in de 9e en 10e 11-eeuwse Sint Gertrudiskerk en het historische eeuw nog woeste gronden – begon vanuit de Steenen Huis. rivierdalen van Maas en Voer. In de 11e eeuw trok men vanuit de dichtbevolkte dalen naar de hoger Droge voeten en welkome natuur “Treed in de voetsporen gelegen plateaus. Ze ontgonnen de bossen en Vroege bewoners maakten slim gebruik van van vroegmiddeleeuwse hei, en stichtten er nieuwe dorpen. Vroegmid- natuurlijke verbindingen. In ingesleten, oude deleeuwse dorpen Eijsden en Breust hadden (droog)dalen ontstonden de zogenoemde Maasdalbewoners” gronden op het plateau in eigendom. De bomen holle wegen. De Herkenradergrub is ook een werden er gerooid en voor akkerbouw geschikt oude verbindingsas. In de 21e eeuw zorgt een gemaakt, en het gekapte hout gebruikte men watersysteem van buffers voor droge voeten Ontginningsroute onder meer voor robuuste vakwerkhuizen. Veel onderaan het plateau én voor een afwisselend, Breust-Bruisterbosch van het oerbos maakte plaats voor bewoning en nat en droog landschap. Het waterschap landbouw: de huidige hellingbossen (het Eijsder Roer en Overmaas en de gemeente Eijsden- Bos) vormen het laatste oerbos. Margraten hebben bovendien een ecologische verbindingszone van 1,6 kilometer gemaakt: - www.dichtbijhetleven.nl / Gemeente Eijsden-Margraten Timmermans Johannes / fotografie: Dito Bureau smeets bno / tekst: paul bureau deze zone is voor mens en dier toegankelijk. Onder meer dassen, reeën, vogels, vlinders en Dichtbij amfibieën voelen zich hier thuis. hetLEVEN Wandelen Amerikaanse Margraten en fietsen begraafplaats Ontginningsroute Honthem Breust-Bruisterbosch Termaar

4 Gronsveld Eckelrade Savelsbos Bruisterbosch 3

Oost-Maarland Sint Geertruid Rijckholt Breust op de berg Herkenrade Eijsden op de berg

1 startpunt 2 Banholt Savelsbos Terlinden Libeek Moerslag

Mheer

Breust

België

Eijsden Bergenhuizen Mariadorp Voerdal

De routes leiden langs de ontstaansgeschiedenis van het buitengewone, gevarieerde landschap en langs fietsroute 1 startpunt charmante dorpskernen. De wandelroute (23 km) gaat door velden, holle wegen, bossen, recent ontsloten natte onverhard fietspad Trichterweg / Kasteellaan dalen en historische dorpskernen. De fietsroute (11 km) gaat over verharde wegen en een veldweg (tussen wandelroute 2 middelpunt Bruisterbosch en Banholt). 3 interessant punt Infobord situatie 1157 na chr.

4 bijzonder punt