4. Gemeente Lopik

4. GEMEENTE LOPIK

SAMENVATTING De vergelijkende analyse van de preventietaken, hier aan toegerekende capaciteit en daarmee gerealiseerde en te realiseren kwaliteit heeft voor de gemeente Lopik het onderstaande samenvattende beeld opgeleverd. In de achterliggende uitgebreide toelichting is per aspect beschreven wat de vergelijking laat zien.

Taken De VRU en de gemeente Lopik geven invulling aan het volledige takenpakket dat is opgenomen in de dienstverleningsovereenkomst. Er is in de praktijk sprake van enkele niet benoemde, doch relevante taken. Het betreft de uitvoeringsondersteuning bij handhaving en de informatieoverdracht aan de operationele delen van de brandweerorganisatie. Ten opzichte van het pakket uit de dienstverleningsovereenkomst legt de VRU accenten in: • Het toezicht op het veilig gebruik, zowel qua omvang van te beoordelen bouwwerken, als in de intensiteit van de uitgevoerde controles; • Het gezamenlijk met milieu uitvoeren van inspecties.

Capaciteit In de berekening op basis van het in 2007 bestuurlijk geaccordeerde "Preventief samen", is voor Lopik een benodigde capaciteit van 1,34 fte vastgesteld. Deze capaciteitsbehoefte is bepaald met het Prevap 2007 als onderlegger. De dienstverleningsovereenkomst gaat eveneens uit van die capaciteitsraming. In de dienstverleningsovereenkomst en de huidige situatie zijn verschuivingen intake n en taakomvang opgetreden. Er zijn ten opzichte van Prevap 2007 taken bijgekomen of verbreed, zoals het project TOOM en de inzet op community safety. Andere taken zijn na validatie van de objectenlijsten en ontwikkelingen in regelgeving sterk in omvang afgenomen. Dit concentreert zich op advies en toezicht bij veilig gebruik en evenementen. Op basis van het takenpakket uit de dienstverleningsovereenkomst is, rekening houdend met de toe te voegen taken en huidige praktijk in capaciteitsvraag, een referentiecapaciteit6 berekend. Basis voor deze berekening vormen de kengetallen uit het Prevap 2009 en de gevalideerde aantallen adviezen en objecten die onder de gebruiksmeldingen vergunningplicht vallen. De referentiecapaciteit voor Lopik bedraagt 0,94 fte. Deze ligt 0,4 fte onder het niveau dat de huidige dienstverleningsovereenkomst hanteert. Voor extra taken die de VRU verricht (toezicht op de algemene voorwaarden bij bedrijfslocaties) en de intensiteit van toezicht, is een aanvullende capaciteit van 0,11ft e berekend.

Kwaliteit Lopik kan op basis van de analyse beschikken over voldoende capaciteit en mensen met de juiste kwalificaties, om adequaat invulling te geven aan de preventietaken uit de dienstverleningsovereenkomst. Bovenop de taken in de dienstverleningsovereenkomst levert de VRU toezicht bij objecten die vallen onder de algemene voorwaarden uit het Gebruiksbesluit en de milieuregelgeving. Dit leidt tot een plus in de kwaliteit van veiligheid. Uit de steekproef op de kwaliteit van uitvoering is gebleken dat de VRU voor de gemeente Lopik in de breedte en voldoende herkenbaar en herleidbaar invulling geeft aan de overeengekomen taken. Voor Lopik voldoet het SUW-niveau.

6 Voor definitie zie hoofdstuk 2

© Falck AVD / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 19 4.1 INLEIDING De gemeente Lopik telt ruim 14.000 inwoners en bestaat uit een groot aantal kleine kernen. Lintbebouwing en open polderlandschap wisselen elkaar af. Lopik is gelegen aan de uiterwaarden van rivier de Lek. De provinciale wegen N204 en N210 doorkruisen de gemeente. Lopik is injun i 2009 als laatste van de 4 gemeenten aangesloten bij het samenwerkingsverband DeWaarden . Voordien was een brandpreventiemedewerker werkzaam binnen de gemeentelijke organisatie. Deze situatie is ontstaan ten tijde van de inhaalslag gebruiksvergunningen waarbij gerichte inzet van preventiecapaciteit is ingebed in de gemeentelijke organisatie. Dit hoofdstuk toont de resultaten van de analyse voor de gemeente Lopik op basis van: • Taken en taakaccenten; • Taakomvang en capaciteit; • Kwaliteit; Beeld voor Lopik; • Conclusie. In bijlage 1va n deze rapportage is de integrale vergelijking van gegevens betreffende preventietaken en capaciteit voor de vier invalshoeken (DVO, Prevap 2009, Huidige situatie en wettelijk minimaal noodzakelijke taakinvulling) in Lopik gepresenteerd.

4.2 TAKEN ENTAAKACCENTE N De preventietaken zijn vergeleken vanuit de verschillende invalshoeken, waarbij ook de invalshoek 'Prevap 2007' is opgenomen. Het Prevap 2007 vormt de basis voor de capaciteitsberekening in de DVO 2010, de geldende formele afspraak tussen gemeente en VRU. Het overzicht illustreert sec welke taken per invalshoek worden uitgevoerd. Het zegt niets over de omvang of kwaliteit van de taakuitoefening.

Taken Prevap 2007 DVO 2010 Prevap 2009 Huidige Wett. min. situatie noodzakelijke invulling bouwen gebruik =1- milieu evenementen/ BBV handhaving voorlichting meldingen/ klachten informatieoverdracht prev. - prep./repr. terugdringen ioze meldingen/ orojecten gemeentelijke planvorming

overleg bestuur gemeente blusvvatervcorzieningen (inspectie) overige taken: procesbeheer, (afstemmingsjoverleg, bluswatervoorzieningen (advies,géé n inspectie) bedrijfsvoering HHMHHHMHJJ __•

geen primaire (uitvoerende) pre'/entietaak

Het takenpakket in de verschillende brondocumenten bevat relevante verschillen. De opvallende zaken zijn opgesomd in Bijlage 5A. In de huidige situatie worden naast de benoemde preventietaken, ook op brandveiligheid en brandweerzorg toegesneden activiteiten verricht die niet zijn opgenomen in de DVO 2010, noch in het Prevap 2009. Bijvoorbeeld gezamenlijk toezicht met milieu en toezicht op algemene voorschriften.

© Falck AVD / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 20 De verschillende invalshoeken kennen relevante nuanceverschillen (accenten) met betrekking tot de inhoud van de taken. "Gebruik"; Binnen de toezichtstaak ten aanzien van brandveilig gebruik is een tweetal accenten zichtbaar. De eerste is toezicht op de bouwwerken die vallen in de categorie "algemene voorschriften" (niet melding- of vergunningplichtige bouwwerken). Dit is een uitbreiding die in Prevap 2007 is opgenomen en in de huidige praktijk aanwezig is,terwij l de invulling van toezicht op deze categorie in Prevap 2009 wordt overgelaten aan het lokaal bestuur. De taakomschrijving in bijlage 2 van de DVO beperkt zich tot meldingen vergunningplichtige objecten en neemt het toezicht op deze groep bouwwerken niet mee. Een tweede accent is toezicht op de categorie bedrijven met opslag van brandgevaarlijke stoffen. Deze categorie was in 2007 nog gebruiksvergunningplichtig, maar is met de inwerkingtreding van het Gebruiksbesluit in 2008 overgeheveld naar milieuregelgeving. Toezicht op deze categorie vindt in de huidige praktijk nog steeds plaats; - "Milieu"; Binnen de toezichtstaak ten aanzien van milieu vinden in de huidige situatie integrale controles van bouwwerken/ inrichtingen plaats waarbij de brandweer en milieutoezicht in gezamenlijkheid optrekken; • "Voorlichting"; Voorlichting zoals omschreven in de DVO kent een accent op community safety. Dit is een relatief nieuwe benadering van voorlichting brandveiligheid, waardoor dit accent in Prevap 2007 en Prevap 2009 nog geen plek had; In Prevap 2009 en de huidige situatie ligt een accent op ondersteuning bij de invulling van BHV-taken en ontruimingsoefeningen, terwijl dit niet expliciet is opgenomen in de DVO; Het vanuit de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling samengestelde takenpakket, legt deze taak volledig bij de gemeente; • De wettelijk minimaal noodzakelijke invulling beperkt zich tot de aanvragen bouwen, milieu, gebruik en evenementen waarbij vakspecifieke of specialistische deskundigheid benodigd is. Dit heeft direct gevolgen voor de omvang van de vraag.

Deze accenten zijn in bijlage 5B per invalshoek benoemd in het daar opgenomen takenoverzicht. De consequenties van keuzes in het niet of minder intensief invullen van de taken en taakaccenten zijn op de volgende pagina beschreven. Het takenpakket dat is beschreven in de dienstverleningsovereenkomsten van 2010 vormt een goede basis. Aanvulling met de wel in Prevap 2009 en de praktijk benoemde noodzakelijke taken 'informatie-uitwisseling preparatie en repressie' en 'ondersteuning handhaving' is van belang.

Taken Consequenties Conclusie/advies accenten

bouwen gebruik toezicht algemeen gebruik Beeld van risico's brandveiligheid in kleine winkeis, horeca en kantoren Overwegen als onderdeel inzet op Community Safety enige stimulans op naleefgedrag/ brandveilig gebruik bij kleine ondernemers specifiek bedrijven met opslag gevaarlijke Beeld van situatie brandveiligheid bij opslag gevaarlijke stoffen (PGS Aan milieu overlaten; brandweer wel advies en stoffen bedrijven); behoort overigens tot taak milieu-toezicht beoordelen bij wijziging of realisatie opslagen Specifieke aandacht voor onderhoud en beheer van installaties brandbeveiligingsinstallaties

milieu integrale toezicht projecten brw/milieu Gezamenlijke inzetvraagt mogelijk extra capaciteit Alleen projectmatig en bij specifieke categorieën Samenwerking vergroot kennis en wederzijds begrip bij diensten objecten toepassen Toezichtsdruk bij ondernemer kan lager zijn (minder bezoeken) Heeft potentieel meerwaarde als bij juiste categorie inrichtingen wordt ingezet (denk aan BRZO en vuurwerkopslag) evenementen/ BBV handhaving Handhavingsadvies op basis van toezicht en handhvaing en inhoudelijke In takenpakket brandweeropnemenen rekening kennis brandweer draagt bij aan een effectief proces; bestuursdwang als mee houden in capaciteitsraming onderdeel proces is noodzakelijke stok achterde deur. Brandw ee r heeft taak als controleur/inspecteur op realisatie van voorzieningen en vaststellen beëindiging overtreding; valt buiten raming toezichtstaak in Prevap. voorlichting Strikt genomen een taak voor de gemeenten; Draagt bij aan bewustwording; Als onderdeel van programma CS. eenbelangrijke taak voorde brandweer; structureel inbedden en invullen community safety Richt zich op het beinvloede n van gedrag; meest effectieve vormvan Belangrijke bijdrage aan voorkomen onveiligheid; op risicobeheersing en voorkomen van onveiligheid; leidt op termijn tot afname termijn capaciteit deels uit verminderde noodzaak aantal slachtoffers, schade en incidenten; Maatschappelijke kosten nemen toezicht en afname uitrukvergoedrngen terug te af; veiligheid neemt toe ver di e n e n meldingen/ klachten Geen formele taak, wel belangrijk voor het veiligheidsgevoel en de Als onderdeel van programma CS. een belangrijke waardering van burgers (gehoord worden bij vragen over brandveiligheid); in taak voorde brandweer; structureel inbedden en combinatie met aanspreken /aansporen tot zelfredzaamheid tevens invullen veiligheidsbevorderend informatieoverdracht prev. - prep./repr. Noodzakelijk voor efficiënte operationele processen brandweer Borgenen behouden terugdringen loze meldingen/ projecten Verminderde druk op operationele organisatie Onderdeel vaneen programma CS. Afname vergoedingen uitrukken en motivatie vrijwilligers niet onderdruk; (veiligheidsbewustzijn; gebruik) minder risico op ongevallen Toename bewustzijn rol,functie en gebruik installatie gemeentelijke planvorming Draagt o.a. bij aan het voorkomen van onveiligheid en het behouden van Belangrijke adviestaak; behouden; komt in principe bereikbaarheid voor hulpdiensten; niet invullen leidt potentieel tot kostbaar ook politie en ambulance ten goede __ . herstel of toename gevolgen incidenten (langere opkomsttijd)

overleg bestuurgemeente Bij niet uitvoeren/deelnemen verliest de brandweer haar aansluiting op Continueren; daarbij de overlegfrequentie en type gemeentelijke processen. overleggen goed beoordelen op nuten noodzaak bluswatervoorzieningen (inspectie) Periodiek inspecteren isonderdee l bedrijfszekerheid bij brand Taak (tegen betaling) op veel plaatsen contractueel ondergebracht bij waterbedrijf; voor hen onderdeel van de reguliere onderhoudsprogramma's; overweeg uitbesteden overige taken: procesbeheer, Bij niet uitvoeren/deelnemen verliest de brandweer haar aansluiting op Continueren; beperk aanwezigheid en betrokkenheid (afstem m ings )overleg , gemeentelijke processen en daarmee komt doelmatigheid proces onder brandweer tot de relevante delen van agenda's; bluswatervoorzieningen (advies, géén drukte staan. organiseer deelname en afvaardiging smart inspectie) bedrijfsvoering Noodzakelijk voor aanspreekpunt; sturing, registratie en verantwoording Scheiding vergunningverlening/ advies en toezicht/handhaving is onderdeel kwaliteitsborging; handhaven; aansluiting bij organisatievorm brandweer behouden

geen primaire (uitvoerende) preventietaak

4.3 TAAKOMVANG EN CAPACITEIT InLopi k geeft debrandwee r invulling aanall etake n uit dedienstverleningsovereenkomst . De omvangva n depreventietake n is in het kaderva n dit onderzoek vertaald naar uren.D etotal e taakomvang iszowe l opbasi sva n de Prevap 2009 benadering als ind eberekend e prestatieva n 2010, kleiner dand e DVO(Preva p 2007) berekening. Accenten intaakomvan g zijnzichtbaa r opd eadviestaa k evenementen envoorlichting . Deinze t voor bouw- enmilieuadvie s blijft achter bij de Prevap 2009 raming.O pd eander etake n isd e huidigetaakomvan g vergelijkbaar metd e raming opbasi sva n het Prevap2009 . Voor deadviserin g opbouwaanvrage n maakt degemeent e opdossiernivea u eenafwegin g ofd e aanvraagvoo r advies aand ebrandwee r wordtvoorgelegd . Erzij n criteria dieaangeve n inwelk e gevallen deaanvraa g voor advies bij debrandwee r aant e bieden. Ind e praktijkworde nd e

© FalckAV D / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 22 criteria niet actief benut, maar maakt de gemeente de afweging op basis van inzicht en ervaring en de kenmerken van de aanvraag. Bij toezicht en handhaving is er een samenspel. De brandweer werkt op basis van het Prevap programma en neemt daarnaast op verzoek van de gemeente deel aan inspecties. Voor 2011 is een handhavingsuitvoeringsprogramma opgesteld. De brandweer zal hierop aansluiten. Afstemming tussen het uitvoeringsprogramma en Prevap vindt nog plaats. De omvang van de taken (in uren) op basis van de verschillende invalshoeken is in onderstaande figuur weergegeven. Het betreft sec de uitvoerende preventietaken, bedrijfsvoering is hierin dus niet meegenomen. In de VRU zijn Vergunningverlening & Advies en Toezicht & Handhaving gescheiden georganiseerd. Beide processen zijn in de figuur gesplitst (N.B. in "Prevap 2007" ontbreekt de noodzakelijke informatie voor deze splitsing).

2000

1800

1600

1400

1200

1000

800

600 T& H: Toezicht& Handhaving

400 V& A :Vergunninge n &Advie s

vs: Vakspecifiek 200 sp: Specialistisch

"Prevap2007 " Prevap200 9 Huidigesituatie Noodz.invulling

Omvangpreventietaken per invalshoek (uren)

Door de taakomvang in uren te delen door het aantal productieve uren perjaar , is de capaciteit in fte's berekend. Deze is in onderstaande tabel opgenomen. Tabel6 Wett. minimaal Prevap 2009 Huidige situatie "Prevap 2007" noodz. invulling

Berekende 1,34 0,74 0,72 0,48 preventiecapaciteit (fte) Vergunningen & advies - 0,43 0,37 0,21 Toezicht & handhaving - 0,31 0,35 0,27 Verklaring verschillen taakomvang: • "Prevap 2007" en Prevap 2009; De beschikbare capaciteitsberekeningen in het "Prevap 2007" en Prevap 2009 wijken onderling sterk af. Dit heeft gevolgen voor de omvang en samenstelling van het takenpakket. Een gedetailleerde analyse van de verschillen in de berekeningsmethode is opgenomen in bijlage 6.

© FalckAV D / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 23 De verschillen tussen beide berekeningsmethoden in combinatie met de verschillende peiljaren (wat invloed heeft op bijvoorbeeld aantallen objecten en vergunningaanvragen) leiden tot verschillende uitkomsten voor wat betreft de omvang (aantallen in uren) van preventietaken. De bulk van de uren valt binnen de taken bouwen, gebruik en milieu. Bij elkaar opgeteld zijn dat 1.302 (2007) respectievelijk 859 uren (2009). Het verschil wordt versterkt door de in Prevap 2009 ontbrekende taken gemeentelijke planvorming en overige taken, evenals het grote verschil binnen de taak evenementen. Anderzijds ontbreken in Prevap 2007 de taken handhaving en informatieoverdracht preparatie/ repressie, maar deze zijn beperkt qua omvang en verkleinen het totaalverschil slechts weinig. De Prevap 2009 raming is qua opbouw en omvang vergelijkbaar met de gemeente Montfoort. Dit is gezien het vergelijkbare aantal inwoners een passend beeld; • Prevap 2009 en de huidige situatie; Het verschil in de totale omvang is met 30 uur ten voordele van Prevap 2009 ogenschijnlijk zeer gering. Op taakniveau zijn er echter aanzienlijke verschillen waarneembaar. Met name de taken bouwen (verschil 161 uur) en milieu (verschil 46 uur) hebben in Prevap 2009 een grotere omvang. Daartegenover staan taken die in de huidige situatie meer uren vragen dan volgens Prevap 2009: gebruik (verschil 33 uur), evenementen (verschil 60 uur) en voorlichting (verschil 35 uur). De niet in Prevap 2009 opgenomen taken gemeentelijke planvorming en terugdringen loze meldingen verkleinen het verschil verder met naar schatting 59 uur. Een substantieel deel van de evenementen betreft tentfeesten. Hier is de brandweer vanwege de risico's en de meldingsplicht actief en intensief bij betrokken. Dit is zichtbaar aan de inschatting van de uren die in 2010 besteed zijn aan brandpreventieadviezen rond evenementen (105 tegenover een Prevap raming van 45); • Prevap 2009 en Wettelijk minimaal noodzakelijke invulling; Bij de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling concentreert de inzet van de brandweer zich op de aanvragen bouwen, milieu en gebruik waarbij vakspecifieke en specialistische deskundigheid benodigd is. Het aan adviesverlening gekoppelde urentotaal daalt daarmee ten opzichte van Prevap 2009 met 24 procent. Dit verklaart het grootste deel van het verschil. Het zelfde effect treedt op bij de overige taken, waarbij de minimaal noodzakelijke inzet zich beperkt tot risico evenementen en ondersteuning bij handhaving. Taken gericht op voorkomen en bewustwording, planvorming en projecten vallen buiten de wettelijk herleidbare taken en dragen bij de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling in het geheel niet bij. De verschillen in de taakomvang zijn gepresenteerd in onderstaande tabel. Tabel7 Lopik taakomvang in uren per invalshoek

"Prevap 2007" Prevap 2009 Huidige situatie Wettelijk Referentie minimaal noodzakelijk bouwen 385 224 222 gebruik 1302 370 859 403 685 360 652 859 milieu 104 58 70 evenementen/ BBV 295 45 105 11 105 handhaving 21 8 18 21 voorlichting 55 45 80 80 meldingen/ klachten 4 8 12 8 alg. advies/ informatieoverdracht prev. - prep./repr. 61 61 61 gemeentelij k ep ia nvorm in g 96 20 20 terugdringen loze meldingen/ projecten 39 39 overige taken:procesbeheer , overleg, onderzoek na 134 134 brand, bluswatervoor-zieningen (advies,géé n inspectie) preventieomvang(i n uren) 1886 1039 1010 681 1327 preventiecapacitiet berekend (uren/1410) 1,34 0,74 0,72 0,48 0,94

© Falck AVD / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 24 Capaciteit De gemeente Lopik heeft op basis van de Prevap 2007 raming en daarop gebaseerde dienstverleningsovereenkomst de beschikking over 1,34 fte uitvoerende preventiecapaciteit. Het takenpakket uit de dienstverleningsovereenkomst is breder dan de raming uit 2007 en het Prevap 2009. De huidige taakuitvoering legt daarbij bovendien enkele aanvullende accenten. Verschillen in input leiden tot de berekende en in bovenstaande grafiek getoonde taakomvang per invalshoek. Deze inputverschillen verklaren de afname in berekende taakomvang en capaciteit. De gehanteerde kengetallen zijn immers, uitgezonderd het Prevap 2007 voor alle invalshoeken gelijk. Met het Prevap 2009 takenpakket en de hier aan gekoppelde kengetallen als basis7, is de nu benodigde preventiecapaciteit bepaald.Aanvullin g van Prevap 2009 met de DVO-taken "gemeentelijke planvorming" en "terugdringen loze meldingen/ projecten" is noodzakelijk, Verder is een raming van de omvang en tijd voor 'overige taken' meegenomen.8 Ten opzichte van de Prevap 2009 raming blijkt Lopik een substantieel hogere capaciteitsvraag te kennen voor evenementen. Ook voorlichting is niet langer inpasbaar in de Prevap kengetallen. De aanvullende accenten in omvang en intensiteit van toezicht bij de huidige situatie zijn in de dienstverleningsovereenkomst en het Prevap 2009 niet meegenomen. Ze maken evenmin deel uit van de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling. Deze aanvullende taken vallen uitgezonderd de huidige situatie buiten de capaciteitsraming. De extra inspanning van het intensieve toezicht is ook in de huidige situatie niet zichtbaar, waardoor in deze kolom waarschijnlijk een onderschatting in uren bestaat. Met het takenpakket van de DVO en de benoemde aanvullingen en correcties is voor Lopik een referentiecapaciteit berekend van 0,94 fte. Hierbij is voor evenementen en voorlichting de grotere inzet uit de huidige situatie overgenomen. De raming voor de overige taken is overgenomen uit het Prevap 2007 overzicht. De berekende referentiecapaciteit is exclusief de extra's voor de intensiteit van controles en het verbrede toezicht op het veilig gebruik, oftewel "algemene voorschriften". Om in de toekomst weloverwogen keuzes te kunnen maken ten aanzien van deze laatste categorie is de extra benodigde capaciteit apart weergegeven in onderstaande figuur. Gerekend is met een controlefrequentie van 1x per 4jaa r en 3 uur per controle. Voor Lopik betekent dit een aanvullende inzet van 150 uur per jaar (0,11 fte). De beschikbare capaciteit (Prevap 2007) is ruim hoger dan de berekende referentiecapaciteit.

preventiecapaciteit Prevap200 7 (fte)

• toezicht alg. gebruik

benodigde preventiecapaciteit (fte)

"Prevap Prevap Huidige Noodz. Referentie 2007" 2009 situatie invulling niveau

7 Het prevap 2009 omvat de kern van de uitvoerende preventietaken en is een landelijk veel gebruikte en geaccepteerde methode voor werklastbepaling. In het kader van dit onderzoek zijn niet preventietaken (overleg bestuur gemeente en inspectie van de bluswatervoorziening) en bedrijfsvoering buiten de analyse gelaten.

© Falck AVD / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 25 4.4 KWALITEIT Randvoorwaarden voor adequate uitvoering preventietaken Om op een goed niveau uitvoering te kunnen geven aan de preventietaken dienen de randvoorwaarden in de vorm van volledigheid van het takenpakket, capaciteit en kennis aanwezig te zijn. • De preventietaken die in de huidige situatie worden uitgevoerd geven volledige invulling aan het takenpakket als beschreven in de dienstverleningsovereenkomst 2010; • Het voor de capaciteit bepaalde referentieniveau omvat de taken uit de dienstverleningsovereenkomst, aangevuld met de uit oogpunt van kwaliteit en prestatie in de huidige situatie en wettelijk minimaal noodzakelijke invulling opgenomen taken. De beschikbare capaciteit voor de gemeente Lopik is ruim groter dan de berekende referentiecapaciteit; • Derde voorwaarde voor een adequate uitvoering is voldoende gekwalificeerd personeel. Het opleidingsniveau van de medewerkers bij de VRU sluit aan op de rol: o LBO voor administratieve werkzaamheden; o MBO voor Toezicht & Handhaving; o MBO voor Vergunningverlening & Advies; o HBO+ voor Teamleider. Aan de randvoorwaarden voor adequate uitvoering van de preventietaken is voldaan, zowel vanuit het perspectief van de gemeente Lopik als de VRU.

Kwaliteit van uitvoering Ten aanzien van de kwaliteit van uitvoering zijn de onderstaande bevindingen te onderscheiden. Deze zijn gebaseerd op de informatie uit de interviews en het dossieronderzoek. De uitgewerkte resultaten van het dossieronderzoek zijn in bijlage 7 opgenomen. • Op dit moment is een vaste medewerker van de VRU - District Rijn & Venen 2 a 3 dagen per week aanwezig in de gemeente. De lijnen tussen de gemeenteambtenaren en de preventiemedewerker zijn kort. Er is geen vaste overlegstructuur waarbij de contactpersoon van de brandweer aanwezig is.Vanweg e de korte lijnen en de beheersbare omvang van de adviesvraag, wordt dit door de geïnterviewde personen niet als gemis ervaren; • De drempel om advies te vragen is laag, hierdoor is de brandweer in alle relevante aanvragen bij het proces betrokken. De gemeente beschikt binnen de eigen organisatie niet over de noodzakelijke kennis om vakspecifieke brandveiligheidstoetsing in eigen beheer uit te voeren; • De doorlooptijd en de tijdigheid van de adviezen die de brandweer verleent zijn goed. Uitzonderingen daargelaten, is de brandweer in staat om binnen de overeengekomen termijnen advies te verlenen; • Adviezen worden in de regel schriftelijk verstrekt. In afwijking van de afspraak, vaak echter in aanvulling op de formele taak, geeft de brandweer op kleine bouwaanvragen ook wel mondeling advies; • Bij het uitvoeren van toezicht worden checklists gebruikt die zijn afgestemd op de gebruiksfunctie van het bouwwerk. Dit draagt bij aan dossieropbouw en kwaliteitsborging. In de onderzochte bouw-, gebruiks-, en evenementendossiers zijn geen checklists aangetroffen voor vergunningverlening; In alle onderzochte gebruiksdossiers is de controlefrequentie 1x per jaar. Er is geen frequentiedifferentiatie op basis van Prevap 2009 of risicogericht toezicht; • Voor wat betreft het motiveren,toelichte n en verwijzen naar regelgeving in adviezen is een wisselend beeld te zien in de dossiers. Ook opvolging (hercontroles/bestuursdwang) na geconstateerde gebreken laat een wisselend beeld zien; • Dossiers zijn over het algemeen gestructureerd en chronologisch opgebouwd; • Op basis van de interviews en het dossieronderzoek blijkt het toezicht op brandveilig gebruik zich niet te beperken tot het toetskader Gebruiksbesluit. Ook het Bouwbesluit is in veel gevallen nadrukkelijk meegenomen in de gehanteerde checklist. Dit leidt tot een hoger

© Falck AVD / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 26 kwaliteitsniveau, doch is niet steeds noodzakelijk en vraagt extra (in Prevap 2009 niet geraamde) capaciteit; In de onderzochte dossiers zijn documenten aanwezig waaruit blijkt dat vooroverleg en het toetsen van installaties, PvE's en ontruimingsplannen plaats vinden. Voor wat betreft het terugdringen van loze meldingen zijn geen aanwijzingen gevonden in de dossiers; Sinds het ontstaan van de VRU is een uniformeringproces ingezet (o.a. checklists en kennisborging) dat positief doorwerkt in de (gegarandeerde) kwaliteit. Ook vastlegging van processen is sterk in ontwikkeling. De toepassing in de praktijk vraagt nog aandacht; Erworde n werkzaamheden verricht (adviezen verleend) die niet zijn opgenomen in de managementgegevens. Voor de berekening van de huidige omvang van preventietaken heeft dit overigens geen grote invloed, omdat in eerste instantie de informatie (aantallen adviezen) uit de interviews zijn gebruikt.

4.5 BEELD VOOR LOPIK De beschreven taken en taakaccenten zijn voor de vier gemeenten gelijk. Het beeld dat uit de vergelijking naar voren komt is in de eerste paragraaf samengevat. Het specifiek gemeentelijke beeld met verschillen in omvang, uitvoering, capaciteit en kwaliteit is in de opvolgende paragrafen geschetst.

Taken en taakaccenten • Het takenpakket dat is beschreven in de dienstverleningsovereenkomsten van 2010 vormt een goede basis. Aanvulling met de wel in Prevap 2009 en de praktijk benoemde noodzakelijke taken 'informatie-uitwisseling preparatie en repressie' en 'ondersteuning handhaving' isva n belang; • Het takenpakket is voor iedere invalshoek anders opgebouwd. De taken bouwen, gebruik, milieu en evenementen/ BBV vormen de kern van de preventietaken en zijn in alle gevallen opgenomen; • De verschillende invalshoeken kennen relevante nuanceverschillen (accenten) met betrekking tot de inhoud van de taken "gebruik", "milieu" en "voorlichting"; • Aan het al dan niet uitvoeren van taken of taakaccenten zijn consequenties verbonden. Deze zijn inzichtelijk gemaakt en kunnen worden meegenomen bij het optimaliseren van het takenpakket; • Een benadering op basis van de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling heeft twee belangrijke gevolgen: a. afname van de noodzakelijke capaciteit bij de brandweer, doordat de aantallen adviezen en controles afnemen en tevens bepaalde taken (waaronder de voor versterking en toenemende aandacht in aanmerking komende inzet op voorlichting en bewustwording brandveiligheid) aan de gemeente worden gelaten; b. toename van de belasting en noodzakelijke kennis en ervaring bij de gemeente, om invulling aan de van brandweer naar gemeente verschoven taken te kunnen geven. De vanuit brandweerperspectief berekende afname van de benodigde capaciteit kan daarom niet één op één als mogelijke vermindering van preventiecapaciteit worden toegepast. Toepassen dient bovendien binnen de kaders van de gemeenschappelijke regeling en het gemeentelijke handhavingsbeleid te gebeuren.

Taakomvanq en capaciteit • De totale taakomvang is zowel op basis van de Prevap 2009 benadering als in de berekende prestatie van 2010 kleiner dan de DVO (Prevap 2007) berekening. De oorzaak is primair gelegen in de sterk gewijzigde samenstelling van de objectenlijst;

iFalc k AVD / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 27 • De taak advisering evenementen vraagt in de huidige situatie ruimschoots meer uren dan het Prevap 2009-niveau. Ten opzichte van de opvallend royale raming in Prevap 2007 vraagt de huidige situatie echter nog niet de helft; • De berekeningsmethode van het Prevap 2009 biedt een helder vertrekpunt voor het bepalen van de noodzakelijke capaciteit. De zo te bepalen 'basis' capaciteit dient aangevuld en gecorrigeerd te worden voor de niet in Prevap 2009 opgenomen taken uit de dienstverleningsovereenkomst. Bij continueren van de accenten en taakverbreding uit de huidige praktijk, is verwerking in de capaciteitsraming noodzakelijk; • De brandweerzorg is in november 2010 aan de VRU overgedragen. Datjaa r is voor de taakomvang een bijzonder jaar geweest en biedt onvoldoende basis als nulmeting van de feitelijk benodigde capaciteit. Dejare n 2008 en 2009 geven vanwege de doorgevoerde wijzigingen in regelgeving, economische recessie, afwijkende samenstelling van taken en werkwijze evenmin een betrouwbaar beeld voor de toekomst. De VRU geeft aan in staat te zijn om voor 2011 de geraamde capaciteit (1,34 fte) en prestatie, zowel kwantitatief als kwalitatief, te leveren. Na hetjaa r 2011 is een eerste tussenbalans van de reële capaciteitsbehoefte op te maken.

Kwaliteit Randvoorwaarden voor adequate uitvoering preventietaken • Aan de randvoorwaarden voor adequate invulling van de preventietaken is voor Lopik voldaan. Het takenpakket in de DVO, dat in de praktijk wordt aangevuld met de taken "informatie-uitwisseling preparatie en repressie" en "ondersteuning handhaving" isvolledig . De voor dit takenpakket berekende referentiecapaciteit is met 0,94 fte ruim minder dan de op basis van de DVO beschikbare capaciteit van 1,34fte . Ook voor wat betreft de kwalificaties van het personeel bij de VRU voldoet de organisatie. Kwaliteit van uitvoering • Lopik geeft op de overeengekomen taken structureel en herleidbaar invulling aan het pakket. Het brede kader van de VRU leidt tot toepassing van vaste formats en meer eenheid in de werkwijze en processen. Dit draagt bij aan de kwaliteit en kwaliteitsborging. Aandachtspunten zijn het behoud van de aanwezige korte lijnen,flexibilitei t en de administratieve belasting, die voor de betrokken medewerkers duidelijk is toegenomen.

Aanbevelingen Om te komen tot een evenwichtige en betrouwbare samenstelling van het takenpakket en de hiervoor noodzakelijke capaciteit is het aan te bevelen: • De uitvoerende capaciteit te dimensioneren op basis van de berekende referentiecapaciteit. Daarbij: o De reële vraag bij bouwen milieuadvies te onderzoeken; o De registratie van de verleende adviezen en gerealiseerde toezichtmomenten te borgen. • De noodzaak en toegevoegde waarde van extra taken in de huidige situatie, zoals het toezicht bij bouwwerken die vallen onder de algemene voorwaarden en opslag van gevaarlijke stoffen te evalueren. Het toezichts- en handhavingsprogramma brandveiligheid en de referentiecapaciteit op de besluitvorming aan te passen. Versterking en optimalisatie van de bijdrage aan het voorkomen van onveiligheid zijn wenselijk. Het is aan te bevelen om: • Toezicht en handhaving risicogericht te gaan organiseren (stimuleren goed naleefgedrag). Ook kan met een gedifferentieerd toezichtsbeleid, waarin regulier en intensief toezicht elkaar afwisselen, de doelmatigheid van het toezicht worden verbeterd; Te investeren in community safety en zo gedrag te beïnvloeden en bewustwording te versterken.

© Falck AVD / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 28 Een besluit over de binnen het kader van de dienstverleningsovereenkomst beschikbare ruimte in preventiecapaciteit (0,4 fte) te nemen, nadat: • Een betrouwbaar beeld van de reële vraag bij bouwen en milieu is ontstaan; • Keuzes zijn gemaakt in het takenpakket (algemene voorwaarden) en de mogelijke extra impuls in community safety. De aan de preventietaak en capaciteit gekoppelde kostenraming is in de huidige overeenkomst niet inzichtelijk. De vergoeding voor uitvoering van de preventietaken maakt deel uit van een in bijlage 5 van de DVO opgenomen totaalbedrag. Om keuzes intakenpakke t en capaciteit ook financieel te kunnen vertalen, is inzicht in de integrale opbouw van kosten voor de specifieke preventie taken noodzakelijk. Het is aan te bevelen dit inzicht te verwerven. Onderzoek naar de mogelijkheden (juridisch en bestuurlijk) om de kostprijs van het preventieadvies bij bouwaanvragen en aanvragen veilig gebruik mee te nemen in de legesopbouw, kan bijdragen aan inzicht en kostendekkende invulling van taken.

4.6 CONCLUSIE De voor Lopik in SUW verband berekende capaciteit volstaat om kwalitatief ruim voldoende invulling te geven aan de taken uit de dienstverleningsovereenkomst. De SUW-capaciteit biedt tevens ruimte voor de in dit onderzoek benoemde aanvullende taken (noodzakelijk en wenselijk). De referentiecapaciteit plus raming voor aanvullende taken blijft 0,29 fte onder de beschikbare capaciteit. Dit is het gevolg van de correctie op het aantal objecten bij het veilig gebruik.

SAMENVATTING De vergelijkende analyse van de preventietaken, hier aan toegerekende capaciteit en daarmee gerealiseerde en te realiseren kwaliteit heeft voor de gemeente Montfoort het onderstaande samenvattende beeld opgeleverd. In de achterliggende uitgebreide toelichting is per aspect beschreven wat de vergelijking laat zien.

Taken De VRU en gemeente Montfoort geven invulling aan het volledige takenpakket dat is opgenomen in de dienstverleningsovereenkomst. Er is in de praktijk sprake van enkele niet benoemde, doch relevante taken. Het betreft de uitvoeringsondersteuning bij handhaving en de informatieoverdracht aan de operationele delen van de brandweerorganisatie. Ten opzichte van het pakket uit de dienstverleningsovereenkomst legt de VRU accenten in: • Het toezicht op het veilig gebruik, zowel qua omvang van te beoordelen bouwwerken, als in de intensiteit van de uitgevoerde controles; Het gezamenlijk met milieu uitvoeren van inspecties.

Capaciteit In de berekening op basis van het in 2007 bestuurlijk geaccordeerde "Preventief samen", is voor Montfoort een benodigde capaciteit van 0,69 fte vastgesteld. Deze capaciteitsbehoefte is bepaald met het Prevap 2007 als onderlegger. De dienstverleningsovereenkomst gaat eveneens uit van die capaciteitsraming. In de dienstverleningsovereenkomst en de huidige situatie zijn verschuivingen intake n en taakomvang opgetreden. Er zijn ten opzichte van Prevap 2007 taken bijgekomen of verbreed, zoals het project TOOM en de inzet op community safety. Andere taken zijn na validatie van de objectenlijsten in omvang toegenomen. Dit concentreert zich op advies en toezicht bij brandveilig gebruik en evenementen. Op basis van het takenpakket uit de dienstverleningsovereenkomst is, rekening houdend met de toe te voegen taken en huidige praktijk in capaciteitsvraag, een referentiecapaciteit9 berekend. Basis voor deze berekening vormen de kengetallen uit het Prevap 2009 en de gevalideerde aantallen adviezen en objecten die onder de gebruiksmeldingen vergunningplicht vallen. De referentiecapaciteit voor Montfoort bedraagt 0,85 fte. Deze ligt 0,16ft e boven het niveau dat de huidige dienstverleningsovereenkomst hanteert. Voor extra taken die de VRU verricht (toezicht op de algemene voorwaarden bij bedrijfslocaties) en de intensiteit van toezicht, is een extra aanvullende capaciteit van 0,11 fte berekend.

Kwaliteit Montfoort beschikt zo blijkt uit de analyse niet overvoldoende capaciteit om adequaat invulling te geven aan de preventietaken uit de dienstverleningsovereenkomst. De VRU levert naast de taken in de dienstverleningsovereenkomst ook toezicht bij objecten die vallen onder de algemene voorwaarden uit het Gebruiksbesluit en de milieuregelgeving. Dit leidt tot een plus in de kwaliteit van veiligheid, maar legt extra druk op de beschikbare beperkte capaciteit. Uit de steekproef op de kwaliteit van uitvoering is gebleken dat de VRU voor de gemeente Montfoort in de breedte en voldoende herkenbaar en herleidbaar invulling geeft aan de overeengekomen taken. In omvang en frequentie blijft de inzet achter bij de doelstelling. Voor Montfoort is het SUW niveau niet toereikend om het volledige takenpakket adequaat in te vullen.

9 Voor definitie zie hoofdstuk 2

© FalckAV D / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 30 5.1 INLEIDING De gemeente Montfoort telt ruim 13.000 inwoners en bestaat uit twee kernen. Het gemeentelijk grondgebied wordt gekenmerkt door weidegronden en de stroom van de Hollandsche IJssel. De provinciale wegen N228 en N204 doorkruisen de gemeente, de rijksweg A12 vormt de gemeentegrens. In Montfoort was tot 2007 sprake van verhoudingsgewijs ruime capaciteit op het gebied van brandpreventie. Sinds de deelname in het samenwerkingsverband Utrecht West, is de capaciteit in overeenstemming gebracht met de daar gehanteerde uitgangspunten. Dit hoofdstuk toont de resultaten van de analyse voor de gemeente Montfoort op basis van: • Taken en taakaccenten; • Taakomvang en capaciteit; • Kwaliteit; • Beeld voor Montfoort; • Conclusie.

In bijlage 2 van deze rapportage is de integrale vergelijking van gegevens betreffende preventietaken en capaciteit voor de vier invalshoeken (DVO, Prevap 2009, Huidige situatie en wettelijk minimaal noodzakelijke taakinvulling) in Montfoort gepresenteerd.

5.2 TAKEN ENTAAKACCENTE N De preventietaken zijn vergeleken vanuit de verschillende invalshoeken, waarbij ook de invalshoek Prevap 2007 is opgenomen omdat deze de basis vormt voor de capaciteitsberekening in de DVO 2010, de geldende formele afspraak tussen gemeente en VRU.

Wett.min . noodzakelijke invulling

geenprimaire (uitvoerende) preventietook

Het overzicht illustreert sec welke taken per invalshoek worden uitgevoerd. Het zegt niets over de omvang of kwaliteit van de taakuitoefening. Het takenpakket in de verschillende brondocumenten bevat relevante verschillen. De opvallende zaken zijn opgesomd in Bijlage 5A. In de huidige situatie worden naast de benoemde preventietaken, ook op brandveiligheid en brandweerzorg toegesneden activiteiten verricht die niet zijn opgenomen in de DVO 2010, noch in het Prevap 2009. Bijvoorbeeld gezamenlijk toezicht met milieu en toezicht op algemene voorschriften.

© FalckAV D / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 31 De verschillende invalshoeken kennen relevante nuanceverschillen (accenten) met betrekking tot de inhoud van de taken. "Gebruik"; Binnen de toezichtstaak ten aanzien van brandveilig gebruik is een tweetal accenten zichtbaar. De eerste is toezicht op de bouwwerken die vallen in de categorie "algemene voorschriften" (niet melding- of vergunningplichtige bouwwerken). Dit is een uitbreiding die in Prevap 2007 is opgenomen en in de huidige praktijk aanwezig is,terwij l de invulling van toezicht op deze categorie in Prevap 2009 wordt overgelaten aan het lokaal bestuur. De taakomschrijving in bijlage 2 van de DVO beperkt zich tot meldingen vergunningplichtige objecten en neemt het toezicht op deze groep bouwwerken niet mee. Een tweede accent is toezicht op de categorie bedrijven met opslag van brandgevaarlijke stoffen. Deze categorie was in 2007 nog gebruiksvergunningplichtig, maar is met de inwerkingtreding van het Gebruiksbesluit in 2008 overgeheveld naar milieuregelgeving. Toezicht op deze categorie vindt in de huidige praktijk nog steeds plaats; - "Milieu"; Binnen de toezichtstaak ten aanzien van milieu vinden in de huidige situatie integrale controles van bouwwerken/ inrichtingen plaats waarbij de brandweer en milieutoezicht in gezamenlijkheid optrekken; • "Voorlichting". Voorlichting zoals omschreven in de DVO kent een accent op community safety. Dit is een relatief nieuwe benadering van voorlichting brandveiligheid, waardoor dit accent in Prevap 2007 en Prevap 2009 nog geen plek had. In Prevap 2009 en de huidige situatie ligt een accent op ondersteuning bij de invulling van BHV-taken en ontruimingsoefeningen, terwijl dit niet expliciet is opgenomen in de DVO. Het vanuit de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling samengestelde takenpakket, legt deze taak volledig bij de gemeente; • De wettelijk minimaal noodzakelijke invulling beperkt zich tot de aanvragen bouwen, milieu, gebruik en evenementen waarbij vakspecifieke of specialistische deskundigheid benodigd is. Dit heeft direct gevolgen voor de omvang van de vraag.

Taken Consequenties Conclusie/advies accenten

bouwen gebruik toezicht algemeen gebruik Beeld van risico's brandveiligheid in kleine winkels, horeca en kantoren Overwegen als onderdeel inzet op Community Safety enige stimulans op naleefgedrag/ brandveilig gebruik bij kleine ondernemers specifiek bedrijven met opslag gevaarlijke Beeld van situatie brandveiligheid bij opslag gevaarlijke stoffen (PGS Aan milieu overlaten; brandweer wel advies en stoffen bedrijven); behoort overigens tot taak milieu-toezicht beoordelen bij wijziging of realisatie opslagen Specifieke aandacht voor onderhoud en beheer van installaties brandbeveiligingsinstallaties

milieu integrale toezicht projecten brw/ milieu Gezamenlijke inzet vraagt mogelijk extra capaciteit Alleen projectmatig en bij specifieke categorieën Samenwerking vergroot kennis en wederzijds begrip bij diensten objecten toepassen Toezichtsdruk bij ondernemer kan lager zijn {minder bezoeken) Heeft potentieel meerwaarde als bij juiste categorie inrichtingen wordt ingezet (denk aan BRZO en vuurwerkopslag) evenementen/ BBV handhaving Handhavingsadvies op basis van toezicht en handhvaing en inhoudelijke In takenpakket brandweer opnemen en rekening kennis brandweer draagt bij aan een effectief proces; bestuursdwang als mee houden in capaciteitsraming onderdeel proces is noodzakelijke stok achterde deur. Brandweer heeft taak als controleur/inspecteur op realisatie van voorzieningen en vaststellen beëindiging overtreding; valt buiten raming toezichtstaak in Prevap. voorlichting Strikt genomen een taak voorde gemeenten; Draagt bij aan bewustwording; Als onderdeel van programma CS. een belangrijke taak voorde brandweer; structureel inbedden en invullen community safety Richt zich op het beinvloeden van gedrag; meest effectieve vormvan Belangrijke bijdrage aan voorkomen onveiligheid; op risicobeheersing en voorkomen van onveiligheid; leidt op termijn tot afname termijn capaciteit deels uit verminderde noodzaak aantal slachtoffers, schade en incidenten; Maatschappelijke kosten nemen toezicht en afname uitrukvergoedingen terug te af; veiligheid neemt toe verdienen meldingen/klachten Geen formele taak, wel belangrijk voor het veiligheidsgevoel ende Als onderdeel van programma CS. een belangrijke waardering van burgers (gehoord worden bij vragen over brandveiligheid); in taak voorde brandweer; structureel inbedden en combinatie met aanspreken/ aansporen tot zelfredzaamheid tevens invullen veiligheidsbevorderend informatieoverdracht prev. - prep./repr. Noodzakelijk voor efficiënte operationele processen brandweer Borgenen behouden terugdringen loze meldingen/ projecten Verminderde druk op operationele organisatie Onderdeel van een programma CS. Afname vergoedingen uitrukken en motivatie vrijwilligers niet onderdruk; (veiligheidsbewustzijn; gebruik) minder risico op ongevallen Toename bewustzijn rol,functi e en gebruik installatie gemeentelijke planvorming Draagt o.a. bij aan het voorkomen van onveiligheid en het behouden van Belangrijke adviestaak; behouden; komt in principe bereikbaarheid voor hulpdiensten; niet invullen leidt potentieel tot kostbaar ook politie en ambulance ten goede herstel of toename gevolgen incidenten (langere opkomsttijd)

overleg bestuurgemeente Bij niet uitvoeren/deelnemen verliest de brandweer haar aansluiting op Continueren; daarbij de overlegfrequentie en type gemeentelijke processen. overleggen goed beoordelen op nuten noodzaak bluswatervoorzieningen (inspectie) Periodiek inspecteren isonderdee l bedrijfszekerheid bij brand Taak (tegen betaling) op veel plaatsen contractueel ondergebracht bij waterbedrijf; voor hen onderdeel van de reguliere onderhoudsprogramma's; overweeg uitbesteden overige taken: procesbeheer, Bij niet uitvoeren/deelnemen verliestde brandweer haaraansluiting op Continueren; beperk aanwezigheid en betrokkenheid (afstemmingsoverleg, gemeentelijke processen en daarmee komt doelmatigheid proces onder brandweer tot de relevante delen van agenda's; bluswatervoorzieningen (advies, géén druk te staan. organiseer deelname en afvaardiging smart inspectie) bedrijfsvoering Noodzakelijk voor aanspreekpunt; sturing, registratie en verantwoording Scheiding vergunningverlening/advies en toezicht/handhaving is onderdeel kwaliteitsborging; handhaven; aansluiting bij organisatievorm brandweer be houden

geen primaire (uitvoerende) preventietaak

5.3 TAAKOMVANG EN CAPACITEIT InMontfoor tgeef t debrandwee r invulling aanall etake nui td edienstverleningsovereenkomst .D e omvangva nd epreventietake n isi n hetkade rva ndi tonderzoe kvertaal d naar uren. Detotal e taakomvang op basisva nd e Prevap 2009benaderin g isvergelijkbaa r metd e DVO(Preva p 2007) berekening.D eberekend e prestatievoo r201 0blijf t inomvan gachte r bijbeid ePrevap - ramingen. Accenten intaakomvan gzij nzichtbaa r opd eadviestaa k evenementene nmeldinge n Gebruiksbesluit. In201 0blijf t deinze t bijbouwadvies ,milieuadvies ,toezich t &handhavin ge n voorlichting inomvan gachte r bijd eraming .

© FalckAV D / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 33 De gemeente heeft geen preventiekennis in huis en legt alle bouwplannen die het "niveau dakkapel" te boven gaan ter advisering voor aan de brandweer. Bij ca. 5 bouwaanvragen per jaar vindt vooroverleg plaats waarbij de brandweer aanwezig is. Gebruiksmeldingen die ter behandeling bij de brandweer terecht komen zijn meestal het gevolg van nieuwbouwprojecten, dus niet van gewijzigd gebruik van bestaande bouwwerken. In 2010 is de omvang van het toezicht in uren achtergebleven bij de Prevap raming. Goed gedrag is beloond, door de frequentie van toezicht ten opzichte van het Prevap programma te verlagen. Hieraan ligt nog geen beleid ten grondslag. De omvang van de taken (in uren) op basis van de verschillende invalshoeken is in onderstaande figuur weergegeven. Het betreft sec de uitvoerende preventietaken, bedrijfsvoering is hierin dus niet meegenomen. In de VRU zijn Vergunningverlening & Advies en Toezicht & Handhaving gescheiden georganiseerd. Beide processen zijn in de figuur gesplitst (N.B. in "Prevap 2007" ontbreekt de noodzakelijke informatie).

976 993

B 793 800

653

600

T&H(vs) 290

400 1 T & H :Toezich t & Handhav in g V&A 558 V&A (VS) V&A :Vergunninge n & Advies 200 120 vs: Vakspecifiek

sp: Specialistisch

Prevap2007" Prevap 2009 Huidige situatie Noodz.invullin g

Omvangpreventietaken per invalshoek (uren)

Door de taakomvang in uren te delen door het aantal productieve uren perjaar , is de capaciteit infte' s berekend. Deze is in onderstaande tabel opgenomen.

Tabel 9 Wett. minimaal "Prevap 2007" Prevap 2009 Huidige situatie noodzakelijke invulling

Benodigde 0,69 0,70 0,56 0,46 preventiecapaciteit (fte) Vergunningen & advies - 0,39 0,28 0,19 Toezicht & handhaving - 0,31 0,28 0,27

© FalckAV D / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 34 Verklaring verschillen: - "Prevap 2007" en Prevap 2009; De beschikbare capaciteitsberekeningen in het "Prevap 2007" en Prevap 2009 wijken onderling sterk af. Dit heeft gevolgen voor de omvang en samenstelling van het takenpakket. Een gedetailleerde analyse van de verschillen in de berekeningsmethode is opgenomen in bijlage 6. De verschillen tussen beide berekeningsmethoden in combinatie met de verschillende peiljaren (wat invloed heeft op bijvoorbeeld aantallen objecten en vergunningaanvragen) leiden tot verschillende uitkomsten voor wat betreft de omvang (aantallen in uren) van preventietaken. De bulk van de uren valt binnen de taken bouwen, gebruik en milieu. Bij elkaar opgeteld zijn dat 687 uren (2007) respectievelijk 820 uren (2009). Het verschil wordt echter gecompenseerd door de taken evenementen/ BBV, gemeentelijke planvorming en overige taken, waardoor de totale omvang vergelijkbaar is. De Prevap 2009 raming is qua opbouw en omvang vergelijkbaar met de gemeente Lopik. Dit is gezien het vergelijkbare aantal inwoners een passend beeld; • Prevap 2009 en Huidige situatie; Het verschil wordt met name veroorzaakt door de taken bouwen (verschil 189 uur) en in mindere mate milieu (verschil 85 uur). Daartegenover staan taken die in de huidige situatie meer uren vragen dan volgens Prevap 2009: evenementen (verschil 46 uur), meldingen Gebruiksbesluit (verschil 42 uur) en de taken gemeentelijke planvorming en terugdringen loze meldingen welke niet in Prevap 2009 zijn opgenomen en naar schatting 44 uur hebben gevraagd; • Prevap 2009 enWettelij k minimaal noodzakelijke invulling; Bij de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling concentreert de inzet van de brandweer zich op de aanvragen bouwen, milieu en gebruik waarbij vakspecifieke en specialistische deskundigheid benodigd is. Het aan adviesverlening gekoppelde urentotaal daalt daarmee ten opzichte van Prevap 2009 met 24 procent. Dit verklaart het grootste deel van het verschil. Het zelfde effect treedt op bij de overige taken,waarbi j de minimaal noodzakelijke inzet zich beperkt tot risico evenementen en ondersteuning bij handhaving. Taken gericht op voorkomen en bewustwording, planvorming en projecten vallen buiten de wettelijk herleidbare taken en dragen bij de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling in het geheel niet bij.

De verschillen in de taakomvang zijn gepresenteerd in onderstaande tabel. Tabel 10

Montfoort taakomvang in uren per invalshoek

"Prevap 2007" Prevap 2009 Huidige situatie Wettelijk Referentie minimaal noodzakelijk bouwen 357 168 198 gebruik 687 366 820 363 543 367 625 820 milieu 97 12 60 evenementen/BB V 73 42 88 11 88 handhaving 20 4 18 20 voorlichting 47 42 32 42 meldingen/ klachten 2 8 22 8 alg. advies/ informatieoverdracht prev. - prep./repr. 60 60 60 gemeentelijke planvorming 53 8 8 terugdringen loze meldingen/ projecten 36 36 overige taken:procesbeheer , overleg, onderzoek na 114 114 brand, bluswatervoor-zieningen (advies,géé n inspectie) preventieomvang(i n uren) 976 992 793 654 1196 preventiecapacitiet berekend (uren/1410) 0,69 0,70 0,56 0,46 0,85

© Falck AVD/ DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 35 Capaciteit De gemeente Montfoort heeft op basis van de Prevap 2007 raming en daarop gebaseerde dienstverleningsovereenkomst de beschikking over 0,69 fte uitvoerende preventiecapaciteit. Het takenpakket uit de dienstverleningsovereenkomst is breder dan de raming uit 2007 en het Prevap 2009. De huidige taakuitvoering legt daarbij bovendien enkele aanvullende accenten. Verschillen in input leiden tot de berekende en in bovenstaande grafiek getoonde taakomvang per invalshoek. Deze inputverschillen verklaren de verschillen in berekende taakomvang en capaciteit. De gehanteerde kengetallen zijn immers, uitgezonderd het Prevap 2007 voor alle invalshoeken gelijk. Met het Prevap 2009 takenpakket en de hier aan gekoppelde kengetallen als basis10, is de nu benodigde preventiecapaciteit bepaald.Aanvullin g van Prevap 2009 met de DVO-taken "gemeentelijke planvorming" en "terugdringen loze meldingen/ projecten" is noodzakelijk, Verder is een raming van de omvang en tijd voor 'overige taken' meegenomen.11 Ten opzichte van de Prevap 2009 raming blijkt Montfoort een substantieel hogere capaciteitsvraag te kennen voor evenementen. De aanvullende accenten in omvang en intensiteit van toezicht bij de huidige situatie, zijn in de dienstverleningsovereenkomst en het Prevap 2009 niet meegenomen. Ze maken evenmin deel uit van de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling. Deze aanvullende taken vallen uitgezonderd de huidige situatie buiten de capaciteitsraming. De extra inspanning van het intensieve toezicht is ook in de huidige situatie niet zichtbaar, waardoor in deze kolom waarschijnlijk een onderschatting in uren bestaat. Met het takenpakket van de DVO en de benoemde aanvullingen en correcties is voor Montfoort een referentiecapaciteit berekend van 0,85 fte. Hierbij is voor evenementen de inzet uit de huidige situatie overgenomen. De raming voor de overige taken is overgenomen uit het Prevap 2007 overzicht. De berekende referentiecapaciteit is exclusief de extra's voor de intensiteit van controles en het verbrede toezicht op het veilig gebruik, oftewel "algemene voorwaarden". Om in de toekomst weloverwogen keuzes te kunnen maken ten aanzien van deze laatste categorie is de extra te investeren capaciteit weergegeven in onderstaande figuur. Aanname is een controlefrequentie van 1x per 4jaa r en 3 uur per controle. Voor Montfoort betekent dit een aanvullende inzet van 158 uur perjaa r (0,11 fte). De beschikbare capaciteit (Prevap 2007) is 0,16 fte lager dan de berekende referentiecapaciteit.

preventiecapaciteit Prevap200 7 (fte)

toezicht alg. gebruik

benodigde preventiecapaciteit(fte)

"Prevap Prevap Huidige Noodz. Referentie 2007" 2009 situatie invulling niveau

10 Het prevap 2009 omvat de kern van de uitvoerende preventietaken en is een landelijk veel gebruikte en geaccepteerde methode voor werklastbepaling. In het kader van dit onderzoek zijn niet preventietaken (overleg bestuur gemeente en inspectie van de bluswatervoorziening) en bedrijfsvoering buiten de analysegelaten .

© Falck AVD / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 36 5.4 KWALITEIT Randvoorwaarden voor adequate uitvoering preventietaken Om op een goed niveau uitvoering te kunnen geven aan de preventietaken dienen de randvoorwaarden in de vorm van volledigheid van het takenpakket, capaciteit en kennis aanwezig te zijn. • De preventietaken die in de huidige situatie worden uitgevoerd geven volledige invulling aan het takenpakket als beschreven in de dienstverleningsovereenkomst 2010; • Het voor de capaciteit bepaalde referentieniveau omvat de taken uit de dienstverleningsovereenkomst, aangevuld met de uit oogpunt van kwaliteit en prestatie in de huidige situatie en wettelijk minimaal noodzakelijke invulling opgenomen taken. De beschikbare capaciteit voor de gemeente Montfoort is lager dan de berekende referentiecapaciteit; • Derde voorwaarde voor een adequate uitvoering is voldoende gekwalificeerd personeel. Het opleidingsniveau van de medewerkers bij de VRU sluit aan op de rol: LBO voor administratieve werkzaamheden; MBO voor Toezicht & Handhaving; MBO voor Vergunningverlening & Advies; HBO+ voor Teamleider. Aan de randvoorwaarden voor adequate uitvoering van de preventietaken is in Montfoort voor het aspect capaciteit in perspectief van de berekende referentiecapaciteit niet voldaan. De beschikbare capaciteit is niet toereikend om volledig invulling te geven aan de berekende referentiecapaciteit.

Kwaliteit van uitvoering Ten aanzien van de kwaliteit van uitvoering zijn de onderstaande bevindingen te onderscheiden. Deze zijn gebaseerd op de informatie uit de interviews en het dossieronderzoek. De uitgewerkte resultaten van het dossieronderzoek zijn in bijlage 7 opgenomen. Ind e gemeente Montfoort is de adviseur van de brandweer circa 2 dagen per week aanwezig in het gemeentehuis. Op deze dagen vindt veelvuldig informeel overleg plaats en er is een goede verstandhouding. De recente regionalisering van de brandweer heeft daar voor de geïnterviewden niets aan veranderd. Structureel wordt één keer per maand integraal overleg gevoerd waarbij de brandweer en de milieudienst aanwezig zijn. Dit overleg omvat zowel vergunningverlening als toezicht en handhaving; • De drempel om advies te vragen is laag, hierdoor is de brandweer in alle relevante aanvragen bij het proces betrokken. De gemeente beschikt binnen de eigen organisatie niet over de noodzakelijke kennis om vakspecifieke brandveiligheidstoetsing in eigen beheer uit te voeren; • De doorlooptijd en tijdigheid van de adviezen die de brandweer verleent zijn goed. Uitzonderingen daargelaten is de brandweer in staat om binnen de overeengekomen termijnen advies te verlenen; • Adviezen worden in de regel schriftelijk verstrekt. In afwijking van de afspraak, vaak echter in aanvulling op de formele taak, geeft de brandweer op kleine bouwaanvragen ook wel mondeling advies; • Bij het uitvoeren van toezicht worden checklists gebruikt die zijn afgestemd op de gebruiksfunctie van het bouwwerk. Dit draagt bij aan dossieropbouw en kwaliteitsborging en verkleint de kans op onvolledige toetsing. In de onderzochte bouw-, gebruiks-, en evenementendossiers zijn geen checklists aangetroffen voor vergunningverlening; • In de onderzochte gebruiksdossiers is de controlefrequentie sinds 2008/ 2009 teruggelopen van 1x perjaa r naar gemiddeld 0,5 x perjaar . Dit wijkt af van de Prevap 2009 doelstelling. Mogelijk is sprake van bewust toegepaste frequentiedifferentiatie in de vorm van risicogericht toezicht;

© FalckAV D / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 37 In de dossiers is geen sprake van het motiveren,toelichte n en verwijzen naar regelgeving in adviezen; Dossiers zijn over het algemeen gestructureerd en chronologisch opgebouwd; Op basis van de interviews en het dossieronderzoek blijkt het toezicht op brandveilig gebruik zich niet te beperken tot het toetskader Gebruiksbesluit. Ook het Bouwbesluit is in veel gevallen nadrukkelijk meegenomen in de gehanteerde checklist. Dit leidt tot een hoger kwaliteitsniveau, doch is niet steeds noodzakelijk en vraagt extra (in Prevap 2009 niet geraamde) capaciteit; Voor wat betreft het terugdringen van loze meldingen zijn geen aanwijzingen gevonden in de getoetste dossiers; Sinds het ontstaan van de VRU is een uniformeringproces ingezet (o.a. checklists en kennisborging), dat positief doorwerkt in de (gegarandeerde) kwaliteit. Ook vastlegging van processen is sterk in ontwikkeling. De toepassing ind e praktijk vraagt nog aandacht; Erworde n werkzaamheden verricht (adviezen verleend) die niet zijn opgenomen in de managementgegevens. Voor de berekening van de huidige omvang van preventietaken heeft dit overigens geen grote invloed, omdat in eerste instantie de informatie (aantallen adviezen) uit de interviews zijn gebruikt.

5.5 BEELD VOOR MONTFOORT De beschreven taken en taakaccenten zijn voor de vier gemeenten gelijk. Het beeld dat uit de vergelijking naar voren komt is in de eerste paragraaf samengevat. Het specifiek gemeentelijke beeld met verschillen in omvang, uitvoering, capaciteit en kwaliteit is in de opvolgende paragrafen geschetst.

Taken en taakaccenten • Het takenpakket dat is beschreven in de dienstverleningsovereenkomsten van 2010 vormt een goede basis. Aanvulling met de wel in Prevap 2009 en de praktijk benoemde noodzakelijke taken 'informatie-uitwisseling preparatie en repressie' en 'ondersteuning handhaving' isva n belang; - Het takenpakket is voor iedere invalshoek anders opgebouwd. De taken bouwen, gebruik, milieu en evenementen/ BBV vormen de kern van de preventietaken en zijn in alle gevallen opgenomen; • De verschillende invalshoeken kennen relevante nuanceverschillen (accenten) met betrekking tot de inhoud van de taken "gebruik", "milieu" en "voorlichting"; • Aan het al dan niet uitvoeren van taken of taakaccenten zijn consequenties verbonden. Deze zijn inzichtelijk gemaakt en kunnen worden meegenomen bij het optimaliseren van het takenpakket; • Een benadering op basis van de wettelijk minimaal noodzakelijke invulling heeft twee belangrijke gevolgen: a. afname van de noodzakelijke capaciteit bij de brandweer, doordat de aantallen adviezen en controles afnemen en tevens bepaalde taken (waaronder de voor versterking en toenemende aandacht in aanmerking komende inzet op voorlichting en bewustwording brandveiligheid) aan de gemeente worden gelaten; b. toename van de belasting en noodzakelijke kennis en ervaring bij de gemeente, om invulling aan de van brandweer naar gemeente verschoven taken te kunnen geven. De vanuit brandweerperspectief berekende afname van de benodigde capaciteit kan daarom niet één op één als mogelijke vermindering van preventiecapaciteit worden toegepast. Toepassen dient bovendien binnen de kaders van de gemeenschappelijke regeling en het gemeentelijke handhavingsbeleid te gebeuren.

© FalckAV D/ De Waarden/ Preventiecapaciteit /versi e1. 0/ definitief/15-06-201 1 38 Taakomvang en capaciteit • De totale taakomvang op basis van de Prevap 2009 benadering is vergelijkbaar met de DVO (Prevap 2007) berekening. De berekende prestatie voor 2010 blijft in omvang achter bij beide Prevap ramingen; • De taak advisering evenementen vraagt in de huidige situatie ruimschoots meer uren dan het Prevap 2009-niveau; • De berekeningsmethode van het Prevap 2009 biedt een helder vertrekpunt voor het bepalen van de noodzakelijke capaciteit. De zo te bepalen 'basis' capaciteit dient aangevuld en gecorrigeerd te worden voor de niet in Prevap 2009 opgenomen taken uit de dienstverleningsovereenkomst. Bij continueren van de accenten en taakverbreding uit de huidige praktijk, is verwerking in de capaciteitsraming noodzakelijk; • De brandweerzorg is in november 2010 aan de VRU overgedragen. Datjaa r is voor de taakomvang een bijzonder jaar geweest en biedt onvoldoende basis als nulmeting van de feitelijk benodigde capaciteit. Dejare n 2008 en 2009 geven vanwege de doorgevoerde wijzigingen in regelgeving, economische recessie, afwijkende samenstelling van taken en werkwijze evenmin een betrouwbaar beeld voor de toekomst. De VRU geeft aan in staat te zijn om voor 2011 de geraamde capaciteit (0,69 fte) en prestatie, zowel kwantitatief als kwalitatief, te leveren. Na hetjaa r 2011 is een eerste tussenbalans van de reële capaciteitsbehoefte op te maken.

Kwaliteit Randvoorwaarden voor adequate uitvoering preventietaken Aan de randvoorwaarden voor adequate invulling van de preventietaken is voor Montfoort niet voldaan. Het takenpakket in de DVO, aangevuld met de taken "informatie-uitwisseling preparatie en repressie" en "ondersteuning handhaving" is weliswaar volledig, maar de voor dit takenpakket berekende referentiecapaciteit is ruim 20% groter (0,16 fte) dan de op basis van de DVO beschikbare capaciteit van 0,69 fte. Voor wat betreft de kwalificaties van het personeel bij de VRU voldoet de organisatie. Kwaliteit van uitvoering • De uitvoering van preventietaken in Montfoort voldoet aan de verwachtingen. In omvang blijft de uitvoering in de huidige situatie, bij bouwen en milieu opvallend achter bij de Prevap 2009 raming. Het brede kader van de VRU leidt tot toepassing van vaste formats en meer eenheid inwerkwijz e en processen. Dit draagt bij aan de kwaliteit en kwaliteitsborging. Aandachtspunten zijn het behoud van de aanwezige korte lijnen,flexibilitei t en de administratieve belasting.

Aanbevelingen Om te komen tot een evenwichtige en betrouwbare samenstelling van het takenpakket en de hiervoor noodzakelijke capaciteit is het aan te bevelen: De uitvoerende capaciteit te dimensioneren op basis van de berekende referentiecapaciteit. Daarbij: o De reële vraag bij bouwen milieuadvies te onderzoeken; o De registratie van de verleende adviezen en gerealiseerde toezichtmomenten te borgen. • De noodzaak en toegevoegde waarde van extra taken in de huidige situatie, zoals het toezicht bij bouwwerken die vallen onder de algemene voorwaarden en opslag van gevaarlijke stoffen evalueren. Het toezichts- en handhavingsprogramma brandveiligheid en de referentiecapaciteit op de besluitvorming aan te passen.

© Falck AVD / DeWaarde n / Preventiecapaciteit / versie 1.0/ definitief /15-06-2011 39 Versterking en optimalisatie van de bijdrage aan het voorkomen van onveiligheid zijn wenselijk. Het is aan te bevelen om: • Toezicht en handhaving risicogericht te gaan organiseren (stimuleren goed naleefgedrag). Ook kan met een gedifferentieerd toezichtsbeleid, waarin regulier en intensief toezicht elkaar afwisselen, de doelmatigheid van het toezicht worden verbeterd; • Te investeren in community safety en zo gedrag te beïnvloeden en bewustwording te versterken. Een besluit over het binnen het kader van de dienstverleningsovereenkomst aanwezige tekort in preventiecapaciteit (0,16 fte c.q. 0,27 fte (bij continueren en invullen huidige takenpakket)) te nemen, nadat: Een betrouwbaar beeld van de reële vraag bij bouwen en milieu is ontstaan; • Keuzes zijn gemaakt in het takenpakket (algemene voorwaarden) en de mogelijke extra impuls in community safety. De aan de preventietaak en capaciteit gekoppelde kostenraming is in de huidige overeenkomst niet goed inzichtelijk. De vergoeding voor uitvoering van de preventietaken maakt deel uit van een in bijlage 5va n de DVO opgenomen totaalbedrag. Om keuzes intakenpakke t en capaciteit ook financieel te kunnen vertalen, is inzicht in de integrale opbouw van kosten voor de specifieke preventie taken noodzakelijk. Het is aan te bevelen dit inzicht te verwerven. Onderzoek naar de mogelijkheden (juridisch en bestuurlijk) om de kostprijs van het preventieadvies bij bouwaanvragen en aanvragen veilig gebruik mee te nemen in de legesopbouw, kan bijdragen aan inzicht en kostendekkende invulling van taken.

5.6 CONCLUSIE De voor Montfoort in SUW verband berekende capaciteit is niet toereikend om volledig invulling te geven aan de taken en actuele taakomvang uit de dienstverleningsovereenkomst. Voor de in dit onderzoek en de huidige situatie benoemde noodzakelijke en wenselijke aanvullende taken is geen capaciteit beschikbaar. Het tekort van 0,27 fte (0,16 noodzaak + 0,11 aanvullende taken) is primair ontstaan door de toename van het aantal objecten waar binnen de bestaande beleidskaders toezicht op de voorschriften veilig gebruik noodzakelijk is en de verbreding van taken.