BANAD Festival PERSDOSSIER

PRESS BANAD General Manager: Séverine Provost Project Coordinators: Lies Gilis - [email protected] + 32 472 30 47 84 beculture.be – 02 644 61 91 INHOUD

1. PERSBERICHT 3

2. PROGRAMMA 5

2.1. TE BEZOEKEN PER WIJK 5

2.2. ACTIVITEITEN NAAST DE WANDELINGEN 6

2.3. WEEK 1: 11 - 12 maart 12

2.4. WEEK 2: 15 - 19 maart 19

2.5. WEEK 3: 22 - 26 maart 26

3. EXPLORE.BRUSSELS 32

4. PRAKTISCHE INFORMATIE 34

5. MET DANK AAN & PARTNERS 35

2 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 1. PERSBERICHT

Eerste Brussels art nouveau & art deco festival nieuw in maart 2017!

Van 11 tot 26 maart 2017 krijgt het programma van het Brussels art nouveau & art deco – BANAD – Festival er 10 exclusieve adressen bij. Dit eerste BANAD Festival is de opvolger van de Biënnale art nouveau en art deco en vormt de afspraak bij uitstek voor liefhebbers van deze twee in Brussel alom tegenwoordige, architecturale stijlen.

De laatste drie weekends van maart organiseert het BANAD Festival rondleidingen in een vijftigtal uitzonderlijke, dagelijks bewoonde interieurs in art nouveau- en art-decostijl. Het programma wordt ook nog eens aangevuld met tien nieuwe woningen die niet te bezichtigen waren tijdens de afgelopen Biënnales. We zetten ze op een rijtje volgens de weekends dat ze hun deuren openen.

Op 11 en 12 maart kunnen we voor het eerst kennismaken met het huis in de Brusselse Belle- Vuestraat 42. Deze eerste woning van een reeks van drie ontwierp architect Ernest Blérot voor zichzelf. Bezoekers worden door de bewoners ook nog eens vergast op twee privéconcerten. In Elsene vinden we vijf andere nieuwe adressen. Contemporary Art Brussels (CAB) is een private tentoonstellingsruimte van 800 m2 die in 2012 werd opgericht door verzamelaar Hubert Bonnet in een art-decogebouw vlak bij de Vijvers van Elsene. Het Aimable Delune Huis werd door de gelijknamige architect in 1902-1903 gebouwd voor eigen gebruik en in 2006 geklasseerd. Het herenhuis in de Gewijde-Boomstraat 123 was dan weer de woonplaats van architect Paul Saintenoy, die het in 1897 renoveerde in een eclectische stijl. Sinds 1956 is het gebouw eigendom van de Hongaarse Katholieke Missie. Het Palais du Congo is een art-deco- appartementsgebouw dat in 1930 werd gebouwd voor en door architect en vastgoedontwikkelaar Jean-Florian Collin. Huis Watteyne ten slotte is een art-nouveauherenhuis uit 1901 met een opmerkelijke asymmetrische structuur, van de hand van architect Franz Tilley.

Voor 18 en 19 maart pakt het BANAD Festival uit met een nieuw adres in Sint-Gillis: Pascal Polar Gallery, gehuisvest in een vijf verdiepingen hoog art-decogebouw.

Op 25 en 26 maart laten drie andere nieuwe woningen het grote publiek even binnenkijken. Zoals het huis gebouwd door E. Van Lerberghe in Schaarbeek, met een houten erker aan de voorgevel. Of Residentie Insula in Sint-Lambrechts-Woluwe, een modernistisch appartementsgebouw uit 1935 waarvoor architect Georges France zich liet inspireren door passagiersschepen uit die tijd. Laatste nieuwigheid is Residentie Palace, een luxueus appartementsgebouw door de Zwitserse architect Michel Polak gebouwd vlak na de Eerste Wereldoorlog. Vandaag biedt het onderdak aan het International Press Center.

Maar op het programma vinden we ook wandelingen te voet, op de fiets en met de bus (steeds in het gezelschap van professionele gidsen). Tijdens het weekend en in de week worden concerten, tentoonstellingen en andere culturele evenementen georganiseerd in samenwerking met prestigieuze partners als Flagey, de Muziekkapel Koningin Elisabeth, de CIVA Stichting, het art nouveau Network (RANN) en het Festival Artonov.

Daarnaast biedt het BANAD Festival een programma op maat van gezinnen. Op zondag 19 maart kunnen (groot)ouders en (klein)kinderen deelnemen aan een vossenjacht en twee speciale rondleidingen (een op de fiets en een te voet). Andere nieuwigheid: vrijdag 17 en 24 maart zijn

3 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL voorbehouden aan privégroepen die graag interieurs willen bezoeken. Er kan nu al gereserveerd worden via explore.brussels.

Op zondag 26 maart ten slotte organiseert het BANAD Festival een objectenbeurs en een salon voor restaurateurs, beide een groot succes tijdens de laatste biënnale. Vakmensen delen er hun kennis en een expert van Tajan huis stelt bezoekers zijn expertise gratis ter beschikking.

4 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 2. PROGRAMMA

2.1. TE BEZOEKEN PER WIJK

BRUSSEL (STAD) Solvay Herenhuis Waucquez (oude winkels) Max Hallet Herenhuis Villa Clairval Villa Empain Old England (oude winkels) Blérothuis 46 Wolfers (winkels) Otlet Herenhuis Paleis voor Schone Kunsten Tassel Herenhuis The Bauhaus #itsalldesignADAM Blérothuis 42 Taelemanshuis Catteau-Horta kleuterschool Van Eetvelde Herenhuis Taverne Espérance Strauvenhuis Tenaertshuis Horta-Lambeaux Paviljoen Frison Herenhuis Residentie Palace

ELSENE Flagey NIR Saintenoy-huis Flageyhuis Palais du Congo Palais de la Folle Chanson Watteyne-huis CAB Art Center Hotel Le Berger Aimable Delune-huis

WATERLOO Muziekkapel Koningin Elisabeth

UKKEL van Buuren Museum Haerens Herenhuis

SINT-GILLIS Horta Museum Pascal Polar Gallery

SINT-JANS-MOLENBEEK Riez Hotel

VORST Sint-Augustinus Kerk

SCHAARBEEK Autrique-huis The British International School Gemeenteschool°13 F. Blum Van Lerberghe-huis Herrerohuis Gustave Strauven

ETTERBEEK Cauchiehuis Solvay Bibliotheek

SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE Atelier Jespers Residentie Insula

5 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 3.2. ACTIVITEITEN NAAST DE WANDELINGEN

ACTIVITEITEN

♦ objecten- en erfgoedrestaurateurs Op 26 maart, in school 13 in de Roodebeeklaan, zullen een beurs met art-nouveau- en art- decovoorwerpen, gekoppeld aan een expertisedag, en een beurs voor erfgoedrestaurateurs worden georganiseerd In samenwerking met Interbellum. Toegang: €5 (gratis met de BANAD pass) School n°13 - Roodebeeklaan 103 - 1030 Schaarbeek Openbaar vervoer: Tram 7, 25 (Diamant), Bus 21, 28, 29, 79 (Diamant), 61, 63 (de Jamblinne de Meux) 26.03 I 10u > 18u

♦ « Roaring Twenties » Feest in de Archiduc Op zondag 26 maart sluiten het BANAD Festival en de GOLDEN AGE SOCIETY het festival af door u the roaring twenties te laten herbeleven in het authentieke art deco-kader van de beroemdste Jazz- Bar van de hoofdstad: 'l'Archiduc'! U wordt helemaal ondergedompeld in de tijd van toen en woont een chique en unieke avond bij in de sfeer van de 'Speakeasy' cabarets en clubs uit het grote tijdperk van de Jazz-Age'. Een reis voorzien van burleske deuntjes, dansjes, nummers en stripteases! Op het ritme van de charleston proeft u unieke cocktails van de exclusieve bar van de Archiduc en vertoeft u in het gezelschap van somptueuze kunstenaars die recht uit een zwart-witfilm lijken te komen. Speel het spel gerust mee en kleed u volgens het thema! Glamour, Gentleman, Flappers … Archiduc - Dansaertstraat 6 - 1000 Brussel 26.03 I 20u00

6 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL CONCERTEN

♦ Bezoek + concert bij de Muziekkapel Koningin Elisabeth Het ontwerp voor deze muziekkapel kwam voort uit de visie van Eugène Ysaÿe over de muzikale opleiding. Deze visie viel in de smaak bij zijn leerlinge, Koningin Elisabeth. Zo werd op 12 juli 1939 het project geconcretiseerd in het bos van Argenteuil, waar een schitterend wit gebouw werd opgericht, dat art deco combineerde met de moderne architectuur en werd gebouwd door de architect Yvan Renchon in opdracht van de baron van Launoit. Het herbergde toen een twaalftal jonge muzikanten en componisten. Vijfenzeventig jaar na de opening van de Muziekkapel Koningin Elisabeth, werd op 27 januari 2015 de Launoit-vleugel geopend (arch. Sébastien Cruyt en Olivier Bastin)! Het bezoek aan de kapel wordt gecombineerd met een concert dat plaatsvindt om 11u30. Muziekkapel Koningin Elisabeth - Tervuursesteenweg 445 - 1410 Waterloo 12.03 I 16u30

♦ Bezoek + concert bij Blérothuis 42 Dit is één van de drie huizen die rond 1904 door architect Ernest Blérot naast elkaar werden gebouwd. Ze zijn opgetrokken in een art-nouveaustijl met florale invloeden. Het interieur werd in de jaren 20 gerenoveerd in onder andere neobarokke en neorenaissancistische stijlen. U gaat op ontdekking van dit verbazende huis tijdens een kort geleid bezoek waarna u in het privésalon kan genieten van een intiem concert. Na een kort bezoek aan het huis woont u een intiem kamerconcert bij in het privésalon. Op het programma: muziek uit de tijd, gevolgd door een kort hedendaags werk van de vermaarde Engelse componist Alan Charlton, een van de nieuwe eigenaars van het huis, die er werkt en woont met zijn jonge gezin. De muziek wordt gebracht door twee getalenteerde Belgische musici, het duo Edenwood: Catherine Struys (gitaar) en Wouter Vercruysse (cello). Blérothuis - Belle-Vuestraat 42 - 1050 Elsene 12.03 I 15u30

♦ Flagey NIR – het Joubran-trio in concert in Flagey Het Joubran-trio wordt gevormd door de Palestijnse broers Samir, Wissam en Adnan Joubran. Ze komen uit een familie met een lange muzikale traditie en vormen het enige oed-trio ter wereld. De broers zijn alle drie virtuoze solisten, gekend om hun prachtige improvisaties en rijke melodieën, maar ook omwille van hun enorme kennis over de oed, de Arabische luit, die zo'n belangrijke plaats heeft in de Palestijnse cultuur. Het ongelooflijk avontuurlijke en muzikale parcours van het trio bracht de broers al op muziekpodia overal ter wereld. Samen met de ervaren percussionist Yousef Hbeisch is de groep een symbool van de rijke cultuur van Palestina. Overal waar zij komen zijn de zalen dan ook uitverkocht: Carnegie Hall, Paleo Festival (CH), WOMAD, Dubai International Film Festival, Holland Festival, Théâtre de la Ville, Bahrein (Bahrain) Manama Culturele Hall... Met een bezoek aan Flagey voor het concert. Flagey NIR - Flageyplein - 1050 Elsene 15.03 I 20u15

♦ In concert: Eliane Reyes en Yann Kerlau in het van Buuren Museum Een originele concert-conferentie tijdens dewelke pianiste Eliane Reyes en schrijver Yann Kerlau de geschiedenis van de mode herontdekken, gekoppeld aan componisten uit de art nouveau- en art deco-tijd. Een concert met anekdotes rond mode en muziek waarbij Eliane werken van Chopin, Saint- Saens, Massenet, Fauré en Debussy brengt, om te eindigen met 'Lente' van Nicolas Bacri. Wie vond het modedefilé uit? Wie bevrijdde echt het figuur van de vrouw? Hoe ontstond marketing? Waarom groeide de handtas uit tot een statussymbool? Yann Kerlau was een vijftiental jaar actief in de wereld van de luxe en de mode (onder meer voor Gucci en Yves Saint Laurent). Hij stelt ons een aantal

7 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL ontwerpers voor met een buitengewone lotsbestemming en vertelt ons over de sleutels tot hun succes. van Buuren Museum - Leo Ererralaan 41 - 1180 Laken 18.03 I 20u00

♦ Concert Nordmann's Daughter of Horror in Flagey Een louche hotelkamer, een jonge vrouw ontwaakt uit haar nachtmerrie en trekt de stad in. Een nacht vol geweld en waanzin volgt, ergens waar de grens tussen droom en werkelijkheid vervaagt. We krijgen een intieme inkijk in de psyche van een getormenteerde ziel. 'Dementia/Daughter of Horror' uit 1955, gemaakt door John Parker, is een duistere en uiterst bizarre film noir. Nordmann wordt vaak omschreven als donker, filmisch en energetisch in al zijn vormen. De dreigende ondertoon in hun muziek past perfect bij de mysterieuze sfeer van deze cult-klassieker. Hoewel gitarist Edmund Lauret opgroeide in Newcastle en bassist Dries Geusens in Overpelt, werd de groep Nordmann gesmeed in Gent. Het conservatorium en jamsessies in de Gentse jazzcafés waren de voedingsbodem voor een succesvolle samenwerking. Samen met Elias Devoldere en Matthias De Craene (Manngold de Cobre, FES) zijn het stuk voor stuk beroepsmuzikanten met elk een zeer typerende sound. Nordmann brengt in hoofdzaak avant-gardejazz, maar ze draaien daar met enthousiasme rockinvloeden en soundscapes door. Dat leidt tot een zeer gesmaakt recept. Het bewijs daarvan is hun succes op HUMO's Rock Rally van 2014, waar ze na een spannende finale op de tweede plaats eindigden en de publieksprijs wegkaapten. Ze slaagden er zowaar in om Jazz binnen te loodsen in het bastion van de Vlaamse rock-'n-roll! En daar houdt hun erelijst niet op: in 2012, het jaar van hun oprichting, wonnen ze al de Muziekmozaïek Award en een jaar later de Storm! Contest. Een bezoek aan Flagey voor het concert Flagey - Flageyplein - 1050 Elsene 22.03 I 20u15

8 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL TENTOONSTELLINGEN

♦ “art nouveau of art deco?” tentoonstelling Brussel bezit een schat aan art nouveau- en art-deco-architectuur. Maar wat is nu juist het verschil tussen deze twee kunststromingen? Om een antwoord te bieden op deze vraag organiseerde de CIVA Stichting een originele tentoonstelling in het kader van deze twee prominente stijlen uit het einde van de 19e en de 20e eeuw. Deze tentoonstelling wil de bezoeker aan de hand van tekeningen, oude en hedendaagse foto's, maquettes, meubelen en decoratievoorwerpen hulpmiddelen aanreiken om deze twee stijlen te leren begrijpen en identificeren. En via een originele scenografie en zelfs een parcours voor kinderen wordt u uitgenodigd om de pracht van het Brusselse art nouveau- en art-decopatrimonium te verkennen. CIVA - Kluisstraat 55 - 1000 Brussel 24.03 > 28.05 I 10u30 > 18u00

♦ The Bauhaus #itsalldesignADAM Met The Bauhaus #itsalldesign stelt het Vitra Design Museum een uitgebreid overzicht tentoon van Bauhausdesign. De tentoonstelling bevat een hoeveelheid aan uitzonderlijke, in sommige gevallen nooit eerder vertoonde stukken op het gebied van design, architectuur, kunst, film en fotografie. Terzelfdertijd trekt deze tentoonstelling paralellen tussen het Bauhausdesign en huidige debatten en tendensen van design met de kunstwerken van hedendaagse designers, kunstenaars en architecten. Op deze manier onthult The Bauhaus #itsalldesign de verrassende huidige relevantie van een legendarisch cultureel instituut. ADAM - Belgiëplein 1 - 1020 Laken 11.03 > 26.03 I Elke dag behalve op dinsdag

♦ Gustave Strauven in Schaarbeek De tentoonstelling ontving in 2016 de Erfgoedprijs van Schaarbeek en laat bezoekers kennismaken met het werk van de Schaarbeekse architect Gustave Strauven (1878-1919). Deze meesterlijke en bij wijlen onberekenbare durfal tekende op een paar jaar tijd voor een zestigtal gebouwen in Brussel, waaronder meerdere pareltjes van art nouveau. De speelse tentoonstelling werd voorgesteld in de Sint-Gorikshallen en laat groot en klein zijn materialenrepertoire, de omvang van zijn vocabulaire en zijn kleurenpalet ontdekken. Gemeentehuis van Schaarbeek - Colignonplein - 1030 Schaarbeek 11.03 > 26.03 I 10:00 > 18:00

9 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL KIDS

Autonome rally voor gezinnen Trek er via een ontdekkingsboekje met de kinderen op uit en maak kennis met art nouveau in Brussel.

10 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL LEZINGEN

♦ Conferentie en Masterclass: 'Henri Sauvage' Dit evenement wordt georganiseerd in het kader van de jaarlijkse vergadering van het art nouveau Network en vormt meteen ook de openingssessie van het Paul Philippot Heritage Institute, een nieuwe school die een exclusieve opleiding (executive master) verschaft voor het restaureren van architecturaal erfgoed, in samenwerking met de Université Libre de Bruxelles.

Deze zitting bestaat uit twee delen:

- een internationale conferentie van iets meer dan een uur, met als rode draad de restauratie van het werk van Henri Sauvage en de stilistische evolutie van een vermaard art nouveau-architect. Twee periodes komen aan bod: Camille André, erfgoedarchitect, stelt de lopende restauratie voor van Villa Majorelle in Nancy, 1902 (30 minuten + vraag/antwoord), gevolgd door François Chatillon, hoofdarchitect historische gebouwen, die de lopende restauratie voorstelt van het zwembad Piscine des Amiraux in Parijs, 1927 (30 minuten + vraag/antwoord).

- een internationale master class-sessie van een dertigtal minuten, waarbij de eerste twee sprekers tijdens een rondetafelconferentie vervoegd worden door Belgische sprekers gespecialiseerd in architecturale restauratie (Barbara van der Wee, Francis Metzger, Wivine Wailliez en Emmanuelle Job van het KIK: nog te bevestigen). Samen zullen ze reageren en standpunten vergelijken, casestudy's meer in detail behandelen en vragen van het publiek beantwoorden. Dat laatste bestaat uit studenten architectuur/restauratie, professionals uit de sector, onderzoekers/experts en het grote publiek.

Architectuurfaculteit van Horta - Eugène Flageyplein 19 - 1050 Elsene Van 24 tot 26 maart 2017

11 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 3.3. WEEK 1: 11 - 12 maart

Op 11 en 12 maart laten we u kennismaken met Elsene en zijn vijvers, waar art nouveau en art deco een mooie harmonie vormen. Het programma loopt door tot de Franklin Rooseveltlaan en Villa Empain. Op 12 maart wordt een concert aangeboden in een privewoninǵ in de Belle-Vuestraat. En ook de Muziekkapel Koningin Elisabeth, die er onlangs een vleugel bijkreeg, verwelkomt bezoekers met een concert.

Van 11 tot 12 maart 2017: vijvers van Elsene tot Louise en de Franklin Rooseveltlaan:

Solvay Herenhuis Tassel Herenhuis Max Hallet Herenhuis CAB Art Center Flagey NRI Blérot Huis 42 Flageyhuis Aimable Delunehuis Villa Empain Saintenoy-huis Blérothuis 46 Palais du Congo Palais de la Folle Chanson Watteyne Huis Otlet Herenhuis Paleis voor Schone Kunsten Muziekkapel Koningin Elisabeth

12 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL INTERIEURBEZOEKEN

♦ Solvay Herenhuis Van 1894 tot 1898 bouwde Victor Horta voor Armand Solvay, zoon van de beroemde industrieel, de meest prestigieuze herenwoning in art-nouveaustijl, naast een laan die in die tijd grandioos was. Hiervoor kreeg hij een onbeperkt budget. In het huis barst een heus visueel vuurwerk los. De architect gebruikte edele en waardevolle materialen. De rood-oranje kleurenpaletten versterken de sfeer van luxe en comfort. Het huis prijkt op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Solvay Herenhuis - Louizalaan 224 - 1050 Elsene 11 & 12.03 I 10u > 16u30

♦ Max Hallet Herenhuis Victor Horta bouwde dit gebouw in 1902-1905 voor de advocaat Max Hallet. In de carrière van de architect staat het voor de overgang naar een gekalmeerde art-nouveaustijl. Het interieur onthult een magische ruimte waar krommingen en tegenbogen harmonieus worden weerspiegeld in schitterende glaspartijen en glas-in-loodramen. De eretrap vormt het hart van de woning. Hij vouwt zich uit over twee imposante trapdelen van wit marmer en baadt in het licht afkomstig van de veranda, op de eerste overloop, en de grote lichtkoepel. Max Hallet Louizalaan 346 - 1050 Elsene 11 & 12.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Flagey NIR Het 'Flagey-schip' - in 1935 gebouwd door Joseph Diongre - is een van de Brusselse pareltjes van de art-deco-architectuur en wordt geroemd om zowel zijn onmiskenbare esthetische als akoestische kwaliteiten. Het gebouw werd opgevat als een totaalconcept, want de architect ontwierp ook het meubilair. Flagey NIR - Heilig-Kruisplein - 1050 Elsene 11 & 12.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Flageyhuis Deze burgerwoning maakt deel uit van een tweewoonst getekend door de architect Ernest Blérot in 1904. Een aantal details onderscheiden beide art nouveau-gevels in witte steen. Op nummer 39 verschaft een gebogen trap met een kronkelende, gietijzeren trapleuning toegang tot een portiek dat bescherming biedt aan de voordeur. Het interieur is opgebouwd rond een opmerkelijke traphal die bekroond wordt met een glasraam. De vloer van de hal is bedekt met een mozaïek. Sinds kort zijn er in het gebouw enkele uiterst comfortabele gastenkamers met een opmerkelijk art nouveau- interieur. Flageyhuis - Generaal de Gaullelaan 39 - 1050 Elsene 11 & 12.03 I 13u > 17u

♦ Villa Empain Deze mythische en lange tijd leegstaande art-decovilla werd tot in de puntjes gerestaureerd onder leiding van architect Francis Metzger (Ma2). Het huis werd van 1931 tot 1934 gebouwd door Michel Polak voor Louis Empain. Het strekt zich uit rond een grote, gemarmerde hal met glaspartijen en loopt achteraan uit in een schitterend buitenzwembad. De villa wordt nu in gebruik genomen door de Boghossian Foundation, een centrum voor kunst en dialoog tussen de oosterse en westerse cultuur. Villa Empain - Franklin Rooseveltlaan 67 - 1050 Elsene 11.03 I 13u30 > 17u 12.03 I 13u30 > 18u

13 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL ♦ Blérothuis 46 Ernest Blérot, de bijzonder productieve art-nouveau-ontwerper, bouwde zijn huizen vaak in reeksen. In een periode van 7 jaar, tussen het einde van de 19de eeuw en het begin van de 20ste eeuw, zette hij in Brussel een zestigtal huizen neer. Zijn originele, door bloemen geïnspireerde stijl combineert verschillende decoratieve elementen: sgraffito's, smeedijzerwerk, houtwerk, mozaïeken, … Dit in 1897 gebouwde huis vertoont enkele meubelelementen uit die tijd (Victor Horta, Gustave Serrurier- Bovy). Blérothuis - Belle Vuestraat 46 - 1000 Brussel 11 & 12.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Palais de la Folle Chanson Dit hoekappartementsgebouw in art-decostijl, gebouwd in 1928 door Antoine Courtens, verdient wel degelijk om een paleis genoemd te worden. In de inkomhal is er een uiterst verfijnde decoratie te zien die gemaakt is van marmersoorten en siersmeedwerk. Op de bovenverdieping krijgt de bezoeker een ongeëvenaard zicht vanuit de sterrenkoepel. In het gebouw zal een tentoonstelling doorgaan van de vzw Artists.B.Collective met Philippe Leblanc, Bettina Kûsel, Jorge de la Torre en Wim Taciturn. Palais de la Folle Chanson - Generaal Jacqueslaan 2 - 1050 Elsene 11 & 12.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Otlet Herenhuis Tussen 1894 en 1897 bouwde architect Octave Van Rysselberghe dit herenhuis met een verbluffende art-nouveaugevel met asymmetrische elementen. De binnenkant is georganiseerd rond een trappenhuis dat toegang biedt tot de verschillende kamers, waarvan de meeste onderling worden gescheiden door enkele treden. Henry van de Velde werkte mee aan de binnendecoratie. Opdrachtgever Paul Otlet was een visionaire en veelzijdige man. Hij was schrijver, ondernemer, jurist en Belgisch, socialistisch en vredesactivist. Otlet Herenhuis - Florencestraat 13 - 1000 Brussel 11 & 12.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Muziekkapel Koningin Elisabeth Het ontwerp voor deze muziekkapel kwam voort uit de visie van Eugène Ysaÿe over de muzikale opleiding. Deze visie viel in de smaak bij zijn leerlinge, Koningin Elisabeth. Zo werd op 12 juli 1939 het project geconcretiseerd in het bos van Argenteuil, waar een schitterend wit gebouw werd opgericht, dat art deco combineerde met de moderne architectuur en werd gebouwd door de architect Yvan Renchon in opdracht van de baron van Launoit. Het herbergde toen een twaalftal jonge muzikanten en componisten. Vijfenzeventig jaar na de opening van de Muziekkapel Koningin Elisabeth, werd op 27 januari 2015 de Launoit-vleugel geopend (arch. Sébastien Cruyt en Olivier Bastin)! Muziekkapel Koningin Elisabeth - Tervuursesteenweg 445 - 1410 Waterloo 12.03 I 10u > 13u30

♦ Hotel Tassel Dit herenhuis, dat Victor Horta in 1893 bouwde, bekleedt een voorname plaats in de geschiedenis van de architectuur. Dit is immers de eerste uiting van de Brusselse art nouveau. Alle kenmerken die Horta daarna zal ontwikkelen, zijn verenigd in dit werk: een zichtbare ijzeren structuur, de integratie van het decor in de structuur, vloeiende ruimtes, opening naar natuurlijk licht, een serre in het midden van het huis, ... Paul Emile Jansonstraat 6 - 1000 Brussel 11 & 12.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

14 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL ♦ CAB Art Center Het Contemporary Art Center is een privétentoonstellingsruimte in een art-decogebouw in de omgeving van de vijvers van Elsene. Deze ruimte werd in 2012 geopend door collectioneur Hubert Bonnet, gepassioneerd liefhebber van minimale kunst en architectuur. De 800 m² grote ruimte, die oorspronkelijk opgetrokken werd voor de mijnindustrie, werd volledig gerenoveerd en getransformeerd tot tentoonstellings-, conferentie- en concertzalen. CAB Art Center - Borrensstraat 32-34 - 1050 Elsene 11.03 I 14u > 18u

♦ Blérothuis 42 Dit is één van de drie huizen die rond 1904 door architect Ernest Blérot naast elkaar werden gebouwd. Ze zijn opgetrokken in een art-nouveaustijl met florale invloeden. Het interieur werd in de jaren 20 gerenoveerd in onder andere neobarokke en neorenaissancistische stijlen. U gaat op ontdekking van dit verbazende huis tijdens een kort geleid bezoek waarna u in het privésalon kan genieten van een intiem concert. Belle-Vuestraat 42 - 1000 Brussel 12.03 I 15u > 18u

♦ Aimable Delunehuis Dit geheel van 3 nagenoeg identieke woningen werd door architect Aimable Delune in 1902 - 1903 gebouwd. Hijzelf verbleef samen met zijn vrouw Catherine Varvenne op nummer 41. Twee mooie, rood gekleurde sgraffito's pronken op de art nouveau-gevel en staan in contrast met de witte gelakte bakstenen. Sinds februari 2006 is het gebouw geklasseerd en wordt het nog steeds bewoond door de eigenaars. Zo behoudt het al zijn het karakter. Aimable Delunehuis - Van Elewyckstraat 41 - 1050 Elsene 11 & 12.03 I 11.03: 13u > 18u I 12.03: 10u >13u & 14u > 18u

♦ Saintenoy-huis In 1897 vroeg architect Paul Saintenoy aan Privat-Livemont een karton te tekenen voor een glas-in- loodraam voor het eclectische herenhuis vol verwijzingen naar de Italiaanse renaissance dat hij zopas had gekocht. Dit raam, uitgevoerd door Raphaël Evaldre, illustreert het thema van de golf: een jonge vrouw die naar de zee kijkt. Het is een van de mooiste glas-in-loodramen van de Brusselse art nouveau. Saintenoy-huis - Gewijde-Boomstraat 123 - 1050 Elsene 11 & 12.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Palais du Congo Dit mooie appartementsgebouw in art-decostijl op de hoek van de Wedrennenlaan en de Kongolaan werd in 1930 ontworpen door en voor architect en vastgoedpromotor Jean Florian Collin. De inkomsthal pronkt met haar met hout gelambriseerde muren, granito en groen-gouden mozaïeken. U kunt ook een appartement op de tweede verdieping met rotonde bezoeken. Palais du Congo - Sat Kongolaan 2 - 1050 Elsene 11 & 12.03 I 14u > 18u

♦ Watteynehuis Deze asymmetrisch gebouwde bourgeoiswoning in art-nouveaustijl werd in 1901 door architect Franz Tilley gebouwd voor Victor Watteyne, ingenieur voor de Administratie der Mijnen. Het huis is gedecoreerd met mooi gedetailleerde glas-in-loodramen en bloemenmozaïeken. Vandaag is het Huis Watteyne een centrum voor de orthodoxe cultuur en religie, met een verrassende kapel op de verdieping. Watteynehuis - Kroonlaan 206 - 1050 Elsene

15 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 12.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Paleis voor Schone Kunsten Aan de bouw van dit belangrijk werk van Victor Horta in art-decostijl, van 1922 tot 1928, werden veel beperkingen opgelegd. Het Paleis voor Schone Kunsten is opgebouwd rond de Henry Le Bœuf-zaal en beslaat meer dan een hectare. De oude sculpturenhal verwelkomt de bezoeker die zich naar de tentoonstellingsruimtes begeeft waarvan de lichtinval wordt verzekerd door de glasramen en lichtschachten die Horta heeft voorzien. De kamermuziekzaal, Terarken en de vroegere recitalzaal vullen de ruimtes aan die voorbehouden zijn voor diverse culturele manifestaties. Paleis voor Schone Kunsten - 23 Ravensteinstraat – 1000 Brussel 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 17u

16 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL BEGELEIDE WANDELINGEN

♦ Zaterdag - 11/03

Art nouveau en art deco om te smullen

Brussel herbergt vele plaatsen die in het teken staan van lekkernijen. Bovendien zijn die gebouwen opgetrokken in de vandaag gerenommeerde stijl van art nouveau en art deco. Sommige bouwwerken kregen een andere bestemming, andere bleven intact. Sommige plaatsen bewaren een geactualiseerde link met voedsel.

Het parcours voorziet in een gastronomische stop, maar consumpties zijn voor rekening van de deelnemers.

Toegankelijk voor iedereen met een fiets (die altijd bij Pro Velo kan worden gehuurd). Vertrek: Pro Velo, Londenstraat, 15, 1000 Brussel Tijdstip:14u Taal: NL Organisatie: PRO VELO Prijs: €15

17 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL ♦ Andere begeleide wandelingen in het Frans, Engels en Duits

FRANS

L’Art nouveau géométrique (te voet) 12.03 I 11u

Le Sgraffite dans l’Art nouveau (fiets) 12.03 I 13u30

Claire Delune à Ixelles (te voet) 12.03 I 14u

1001 facettes de l’Art nouveau (te voet) 12.03 I 14u

Les étangs d’Ixelles, de la maison bourgeoise à l’immeuble appartements (te voet) 12.03 I 14u

ENGELS

Brussels 1900 - Art Nouveau (te voet) 11.03 I 09u45

Taverns that tell the splendor of Art Nouveau and Art Déco (te voet) 11.03 I 14u

Art Nouveau in the Horta area (te voet) 11.03 I 14u

Art Nouveau in Ixelles and Saint-Gilles (te voet) 12.03 I 14u

DUITS

Brussels 1900 – Art Nouveau (bus) 11.03 I 10u

18 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 2.4. WEEK 2: 15 - 19 maart

Op 18 en 19 maart is het de beurt aan de hoogstad: Ukkel, Elsene, Sint-Gillis en de Louizawijk, waar de grote namen van de art nouveau te bewonderen zijn zoals Victor Horta, Paul Hankar, Henry van de Velde en Octave Van Rysselberghe. Deze tweede kroon van de stad heeft een aantal verrassingen in petto, zoals een meesterwerk van Antoine Courtens: het Haerenshotel, het Museum van Buuren, de Sint-Augustinuskerk maar ook een ‘pareltje’ van architect Tenaerts. Op 15 maart vindt in Flagey een jazzconcert plaats. Op zondag 19 maart kunt u deelnemen aan familieactiviteiten in samenwerking met de CIVA. En op 18 maart wordt een prachtig concert-conferentie van Eliane Reyes en Yann Kerlau georganiseerd door de vzw Artonov in het Museum Van Buuren!

Van 15 tot 19 maart 2017: Sint-Gillis, Ukkel en het centrum van Brussel.

Solvay Herenhuis Waucquez (oude winkels) Max Hallet Herenhuis Villa Clairval Catteau-Horta kleuterschool Old England (oude winkels) Le Berger Hotel Riez hotel van Buuren Museum Sint-Augustinus Kerk Horta Museum Hotel Tassel Taverne Espérance Wolfers (winkels) Haerens Hotel Paleis voor Schone Kunsten Tenaertshuis Pascal Polar Gallery Frison Herenhuis

19 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL INTERIEURBEZOEKEN

♦ Max Hallet Herenhuis Victor Horta bouwde dit gebouw in 1902-1905 voor de advocaat Max Hallet. In de carrière van de architect staat het voor de overgang naar een gekalmeerde art-nouveaustijl. Het interieur is een magische ruimte waar krommingen en tegenbogen harmonieus worden weerspiegeld in schitterende glaspartijen en glas-in-loodramen. De eretrap vormt het hart van de woning. Hij vouwt zich uit over twee imposante trapdelen van wit marmer en baadt in het licht afkomstig van de veranda, op de eerste overloop, en de grote lichtkoepel. Max Hallet - Louizalaan 346 - 1050 Elsene 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Catteau-Horta kleuterschool Victor Horta kreeg in 1895 de opdracht om deze kleuterschool te bouwen. De stenen gevel wordt gesierd door lichte en donkere stroken. Ondanks enkele verwijzingen naar de gotische architectuur behoort het gebouw zonder twijfel tot de art nouveau. Binnen ondersteunt een dunne metalen structuur de glazen overkapping van de speelplaats. Het licht is er alomtegenwoordig. De nauwkeurige renovatie van de school in 1999 door architecte Barbara Van der Wee maakte er een van de art-nouveaublikvangers in de Marollen van. Catteau-Horta kleuterschool - Sint-Ghislainstraat 40 - 1000 Brussel 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Le Berger Hotel Dit voormalige rendez-voushotel dat in 1935 in art-decostijl werd gebouwd, werd in 2009 gered van de sloophamer. Ondertussen is het een nieuw hotel geworden. Tijdens het bezoek krijgt u enkele kamers en hun badkamer te zien. Ook de bar van het hotel is toegankelijk. Le Berger hotel - Herdersstraat 24 - 1050 Elsene 18 & 19.03 I 12u > 18u

♦ van Buuren Museum Het in 1928 voltooide huis van het koppel Van Buuren vertoont een buitenarchitectuur die typisch is voor de School van Amsterdam (architecten Léon E. Govaerts en A. Van Vaerenbergh), terwijl de binnendecoratie een uniek art-decogeheel vormt waar meubels en kunstwerken op hun plaats zijn gebleven. De uitzonderlijk grote tuinen werd aangelegd door Jules Buyssens en René Pechère en werden pas nog gerenoveerd. Uw pass geeft toegang tot de rondleiding door het huis en de tuinen. van Buuren Museum - Léo Erreralaan 41 - 1180 Ukkel 18 & 19.03 I 10u > 13u

♦ Horta Museum In 1898 tekende Victor Horta de plannen van zijn huis en atelier. Hij ontwierp zelfs het kleinste detail van de decoratie en het meubilair, in perfecte harmonie met de architectuur. Het plan van het huis wijkt af van het traditionele plan van de Brusselse woningen, omdat de ruimte is georganiseerd; ze

20 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL wikkelt zich rond een vierkant trappenhuis dat zich in het hart van het huis opricht en wordt verlicht door een glazen overkapping. Victor Horta verhuisde en verkocht het geheel in 1919. Het werd in verschillende fasen gerestaureerd en is nu een museumhuis. Horta Museum - Amerikaansestraat 25 - 1060 Brussel 18 & 19.03 I 10u > 13u

♦ Taverne Espérance Dit gerenoveerde hotel heeft nog altijd een kamer met art-decolambriseringen en een prachtige brasserie, een magische plek waar we u uitnodigen even halt te houden. Het was in 1930 dat architect Léon J. J. Govaerts een eclectisch gebouw uit 1874 ombouwde tot een hotel en taverne in een zuivere art-decostijl. De taverne bevat voor het grootste deel het meubilair uit die tijd, met banken, bloembakken, lambriseringen, lampen en een bar-toonbank... Kortom, hier maakt u een reis terug in de tijd! Taverne Espérance - Finistèrestraat 1-3 - 1000 Brussel 18 &19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Haerens Hotel In 1928 voert de art deco-architect Antoine Courtens twee grote projecten tegelijk uit: de bouw van het Palais de la Folle Chanson in Elsene en de bouw van Hotel Haerens voor de ingenieur Robert Haerens en zijn echtgenote, de beeldhouwster Luisa Robelus. Het programma bestaat uit twee woningen met aparte ingangen. Het hoofdappartement op de bovenverdieping, met monumentale ingang aan de Brugmannlaan, bestaat uit een centrale, ronde ontvangsthal, met een koepel die het natuurlijk licht binnenlaat in het hart van het appartement. Zoals altijd bij Antoine Courtens is de afwerking uiterst verzorgd: de uitsnijdingen en opbouw van het marmer, het fijn siersmeedwerk dat door de architect getekend werd... Het gebouw, waarvan de gevel onlangs werd gerestaureerd, huisvest momenteel kantoren. Haerens Hotel - Brugmannlaan 384 en Looflaan 2 - 1180 Laken 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Tenaertshuis Dit art deco-huis met uitgepuurde en geometrische vormen, dat in 1933-1934 gebouwd werd door architect Louis Tenaerts, beschikt over een gevel met gewaagde glasramen en intacte ruimtes binnenin. Tenaertshuis - Tweede Koninginstraat 5 - 1180 Laken 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Frison Herenhuis Victor Horta bouwde dit huis in art-nouveaustijl tussen 1894 en 1895 voor zijn vriend, de advocaat Frison. U kunt er prachtige decorelementen ontdekken die typisch zijn voor de meester, waaronder een glazen gaanderij waardoor het licht tot in het hart van het gebouw kan doordringen. Frison Herenhuis - Lebeaustraat 37 - 1000 Brussel 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Waucquez (oude winkels) Deze asymmetrisch gebouwde bourgeoiswoning in art-nouveaustijl werd in 1901 door architect Franz Tilley gebouwd voor Victor Watteyne, ingenieur voor de Administratie der Mijnen. Het huis is gedecoreerd met mooi gedetailleerde glas-in-loodramen en bloemenmozaïeken. Vandaag is het Huis Watteyne een centrum voor de orthodoxe cultuur en religie, met een verrassende kapel op de verdieping. Waucquez (oude winkels) Zandstraat 20 - 1000 Brussel 18 &19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

21 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL ♦ Villa Clairval Deze villa, genesteld in een schitterende tuin in de wijk Prins van Oranje in Ukkel, werd tussen 1924 en 1926 gebouwd door Antoine Pompe, een emblematische figuur uit de moderne beweging. Ze wordt gekenmerkt door haar spel van bakstenen, horizontale vensters geschraagd door betonnen koppelbalken, houten gevelbekleding, spitse daken, platte daken ... en herbergt een collectie Japanse volkskunst. Het huis doet dienst als hoofdzetel van het Instituut Bruno Lussato en Marina Fédier, dat streeft naar spirituele verheffing en uitnodigt tot ontmoeting en dialoog. Villa Clairval - Denneboslaan 52-54 - 1180 Laken 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Old England (oude winkels) De voormalige Old England winkel, in 1898 gebouwd door architect Paul Saintenoy, was in zijn tijd een heel gewaagd gebouw op het vlak van stijl, technieken en materialen. In zijn neoklassieke wijk valt het nog steeds op, waardoor het ook nu nog een van de emblematische monumenten van de hoofdstad is. Old England - Hofberg 2 - 1000 Brussel 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 17u

♦ Riez Herenhuis Dit herenhuis in art-decostijl dat in 1927 werd gebouwd door Jean-Baptiste Dewin in opdracht van de industrieel Joachim Riez, wordt nu goed bewaard door de verzekeringsmaatschappij CDA. De oorspronkelijke decoratie en meubelelementen van de firma De Coene in Kortrijk, met wie de architect regelmatig samenwerkte, is er nog steeds. Tijdens het bezoek ontdekt u de inkomhal, de trappenhal en de ontvangstruimtes op de verdieping, evenals een keuken met oorspronkelijke decoraties. Riez Herenhuis - Jubelfeestlaan 86 - 1080 Sint-Jans-Molenbeek 18.03 I 10u > 13u & 14u > 17u

♦ Sint-Augustinus Kerk Deze art-decokerk werd tussen 1932 en 1936 gebouwd door de architecten Léon Guianotte en André Watteyne. De kerk heeft een structuur van gewapend beton in de vorm van een Grieks kruis en wordt gedomineerd door een klokkentoren die zich precies op het middelpunt van een ster van acht straten bevindt. De kerk was bouwvallig en werd met afbraak bedreigd, maar werd gelukkig beschermd en in 1996-1997 gerestaureerd. Het interieur dat baadt in geel-oranje licht, raakt de bezoeker dankzij zijn weinig traditionele volumes en de hoogte van de toren. Tijdens het bezoek is de top van de klokkentoren toegankelijk, van waar er een uitzonderlijk zicht is op Brussel en omgeving. Sint-Augustinus Kerk - Hoogte Honderdplein - 1190 Vorst 18 & 19.03 I 14u > 18u

♦ Tassel Herenhuis Dit herenhuis, dat Victor Horta in 1893 bouwde, bekleedt een voorname plaats in de geschiedenis van de architectuur. Dit is immers de eerste uiting van de Brusselse art nouveau. Alle kenmerken die Horta daarna zal ontwikkelen, zijn verenigd in dit werk: een zichtbare ijzeren structuur, de integratie van het decor in de structuur, vloeiende ruimtes, opening naar natuurlijk licht, een serre in het midden van het huis, ... Herenhuis Tassel wordt nu ingenomen door The European Food Information Council (EUFIC). Tassel Herenhuis - Paul Emile Jansonstraat 6 - 1000 Brussel 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Wolfers (winkels)

22 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL In 1909 klopten de gebroeders Wolfers, goudsmeden en juweliers, bij Victor Horta aan met de vraag hun nieuwe winkels in art-nouveaustijl te ontwerpen. De architect tekent een groot geheel bestaande uit onder meer het goudsmidatelier, administratieve verdiepingen en winkels. Het gebouw, nu eigendom van de KBC, behield zijn oorspronkelijke, monumentale trap. Wolfers - Hopstraat 47 - 1000 Brussel 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Paleis voor Schone Kunsten Aan de bouw van dit belangrijk werk van Victor Horta in art-decostijl, van 1922 tot 1928, werden veel beperkingen opgelegd. Het Paleis voor Schone Kunsten is opgebouwd rond de Henry Le Bœuf-zaal en beslaat meer dan een hectare. De oude sculpturenhal verwelkomt de bezoeker die zich naar de tentoonstellingsruimtes begeeft waarvan de lichtinval wordt verzekerd door de glasramen en lichtschachten die Horta heeft voorzien. De kamermuziekzaal, Terarken en de vroegere recitalzaal vullen de ruimtes aan die voorbehouden zijn voor diverse culturele manifestaties. Paleis voor Schone Kunsten - Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 17u

♦ Pascal Polar Gallery Appartementsgebouwen doen al op het einde van de 19e eeuw hun intrede in Brussel. Toch is het nog wachten tot de jaren 30 vooraleer de bourgeoisie belangstelling krijgt voor dit soort woning. Het gebouw is gelegen in de prachtige Charleroisesteenweg en is een mooi voorbeeld van woningbouw uit de jaren 1890. Het werd volledig gemoderniseerd in jaren 30-stijl. Pascal Polar Gallery, bekend om zijn tentoonstellingen rond hedendaagse beeldende kunst, ligt op de benedenverdieping. De huidige eigenaars bewonen de verdiepingen, uitsluitend voorzien van art deco-meubels. Pascal Polar Gallery - Charleroisesteenweg 108 - 1060 Sint-Gillis 18 & 19.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

23 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL BEGELEIDE WANDELINGEN

♦ Zondag – 19/03

Art nouveau in de vijfhoek: overal en nergens

Voorbeelden van de art nouveau-architectuur binnen de vijfhoek zijn fragmentarisch en geïsoleerd en vertonen een enorme diversiteit inzake typologie en (hedendaags) gebruik. Deze wandeling staat stil, waar we anders doorlopen, bij deze eigenschap en van de art nouveau.

Duur: 2u Vertrek: Aan de trappen van Brusselse Beurs, Beursplein, 1000 Brussel Tijdstip:14u Taal: NL Organisatie: ARKADIA Prijs: €9

24 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL ♦ Andere begeleide wandelingen in het Frans, Engels en Duits

FRANS

De l’Art nouveau à l’Art Déco (bus) 18.03 I 10u

Les Marolles et l’Art nouveau (te voet) 18.03 I 11u

Quand les estaminets racontent l’Art nouveau et l’Art Déco (te voet) 18.03 I 14u

Le square coghen, au sommet de l’Art Déco (te voet) 18.03 I 14u

Les lieux de fête Art nouveau et Art Déco (te voet) 18.03 I 18u

Anderlecht, l’Eden de L’art Déco (te voet) 19.03 I 14u

Horta, Hankar & co (te voet) 19.03 I 14u

Au cœur de Brussel, l’Art nouveau séduit (te voet) 19.03 I 14u

Art Déco et Modernisme (à vélo) 19.03 I 14u

Saint Gilles Art nouveau (te voet) 19.03 I 14u

ENGELS

From Art Nouveau to Art Deco 18.03 I 09u45

Art Nouveau in Ixelles and Saint-Gillis 18.03 I 14u

DUITS

De Vom Jugendstil zum Art Deco 18.03 I 10u15

25 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 2.5. WEEK 3: 22 - 26 maart

Op 25 en 26 maart staan de gemeentes Schaarbeek en Woluwe in de kijker, samen met de wijk van de squares. Maak kennis met de snel groeiende verstedelijking die Brussel kende op het einde van de 19e eeuw, wat zich vertaalde in mooie gehelen omringd door fascinerende art nouveau- en art- decocreaties. Voor de derde maal vindt er op zondag 26 maart een beurs met art nouveau- en art- deco-objecten, een expertisedag en een salon van erfgoedrestaurateurs plaats. Naast de bezoeken kunt u op woensdag 22 maart in Flagey een jazzconcert bijwonen, een conferentie en de master class ‘Henri Sauvage, van art nouveau tot art deco: restauratieprojecten’, georganiseerd door het Art Nouveau Network op zaterdag 25 maart. Het weekend wordt afgesloten met een verkleedavond rond het thema de ‘Roaring Twenties’, door de Golden Age Society georganiseerd in de ’Archiduc.

Van 22 tot 26 maart 2017: Schaarbeek, Woluwe en pleinen

Autriquehuis Saintenoy-huis Taelemanshuis Horta-Lambeaux paviljoen Gemeenteschool n°13 - Atheneum F. Blum Herrerohuis Josaphat scholengroep Nys De Wilder-huis Cauchiehuis The British International School Van Eetvelde Herenhuis Van Lerberghe-huis Strauvenhuis Residentie Insula Atelier Jespers Residentie Palace Solvay Bibliotheek

26 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL INTERIEURBEZOEKEN

♦ Autriquehuis Victor Horta bouwde het Autriquehuis in 1893. Het kondigde de art nouveau aan met zijn structurele en decoratieve vernieuwingen. Het huis werd prachtig gerestaureerd en gesierd met een scenografie van de hand van François Schuiten en Benoît Peeters. Autriquehuis - Haachtsesteenweg 266 - 1030 Schaarbeek 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 17u

♦ Taelemanshuis In 1901 tekende Victor Taelemans wat later zijn woonhuis en kantoor zou worden, een bijzonder herenhuis in art-nouveaustijl. Voor dit hoekhuis haalde hij zijn inspiratie bij het hotel Otlet dat een aantal jaar daarvoor was gebouwd door Octave Van Rysselberghe. Het erg gevarieerde interieur brengt elementen samen uit de art nouveau, decoraties met invloeden uit de Vlaamse renaissance en herinterpretaties van art nouveau-motieven door de huidige eigenaars. Taelemanshuis - Filips de Goedestraat 70 – 1000 Brussel 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Gemeenteschool n°13 - Atheneum F. Blum Henri Jacobs ontwierp hier een functioneel scholencomplex met toch veel oog voor detail, zoals vaak het geval is in art-nouveaugebouwen. De eerste gebouwen werden ingewijd in 1913 en de volgende in 1922. Het complex wordt omgeven door huizen en heeft veelkleurige gevels, het resultaat van de combinatie van blauwe steen en rode en gele bakstenen. Privat Livemont en Maurice Langaskens mochten de grote, overdekte speelplaatsen decoreren. Het gebouw herbergt een beurs voor art- nouveau- en art-decovoorwerpen en een beurs voor erfgoedrestaurateurs. Gemeenteschool n°13 - Roodebeeklaan 103 - 1030 Schaarbeek 26.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Josaphat scholengroep De grote bouwer van openbare scholen Henri Jacobs bouwde dit complex in 1907. Het mag uitpakken met enkele van de mooiste voorbeelden van de schoolarchitectuur in art-nouveaustijl. U kunt er trouwens prachtige sgraffito's van Privat Livemont bewonderen. Josaphat scholengroep - Josafatstraat 229 - 1030 Schaarbeek 25.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Cauchiehuis Dit huis-atelier dat Paul Cauchie voor zichzelf bouwde, is een van de meest originele werken van de Brusselse art nouveau. Bijna de hele gevel en sommige binnenmuren zijn bekleed met sgraffito's. Het met afbraak bedreigde huis werd in 1975 geklasseerd en dankzij de huidige eigenaars gerestaureerd. De restauratie van de sgraffito's, in een tijd waarin men amper nog met die techniek vertrouwd was, vormde een model. Cauchiehuis - Frankenstraat 5 - 1040 Etterbeek 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 17u

♦ Van Eetvelde Herenhuis Victor Horta bouwde dit meesterwerk tussen 1895 en 1897 voor Edmond van Eetvelde, raadgever van Leopold II, secretaris-generaal van Kongo-Vrijstaat. Het ligt rond een lichtschacht getooid met een schitterende glazen overkapping met een delicate metalen structuur. Dit verschillende keren verruimd herenhuis en zijn bijgebouwen vatten de evolutie van Victor Horta's stijl perfect samen. Van Eetvelde Herenhuis - Palmerstonlaan 4 - 1000 Brussel 25 & 26.03 I 13u > 18u

27 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL ♦ Strauvenhuis Gustave Strauven blonk uit in de kunst om smalle huizen, in een vaak exuberante art-nouveaustijl, te bouwen op onregelmatige stukken grond. In 1902 bouwde hij een van zijn eigen woningen op een stuk grond met een gebogen stompe hoek van amper 3,75 meter breed! De binnenruimtes liggen aan weerszijden van een trappenhuis, dat de hoek van het terrein inpalmt. Bezoekers zullen vooral door de eigenaars worden ontvangen. Strauvenhuis - Lutherstraat 28 - 1000 Brussel 25 & 26.03 I 10u>13u & 14u>18u

♦ Atelier Jespers Dit atelier en deze tentoonstellingsruimte, gebouwd door Victor Bourgeois voor zijn vriend, de beeldhouwer Oscar Jespers in 1928, blijven in gebruik tot deze laatste in 1970 overlijdt. Deze modernistische ruimte van meer dan 400 m2 was eind de jaren 20 een belangrijke ontmoetingsplaats voor de Europese artistieke avant-garde. Om de ruimte nieuw leven in te blazen, worden er vanaf september 2015 een aantal tentoonstellingen georganiseerd. Atelier Jespers - Erfprinslaan 149 - 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Solvay Bibliotheek Dit bouwwerk werd in 1902 op initiatief van de industrieel Ernest Solvay gebouwd als Instituut voor Sociologie, maar staat vandaag bekend als de Solvay-bibliotheek. Dit eclectische werk, doorspekt met art-nouveau-elementen, van de hand van architecten Constant Bosmans en Henri van de Velde, herbergde een grote leeszaal die overvloedig werd verlicht door grote vensters, en studiekamers met een decor van houtwerk en schilderwerken van Adolphe Crespin. Het in de jaren 1990 gerestaureerde gebouw opent nu haar deuren voor evenementen. Solvay Bibliotheek - Leopoldpark, Belliardstraat 137 - 1040 Etterbeek 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Saintenoyhuis In 1897 vroeg architect Paul Saintenoy aan Privat-Livemont een karton te tekenen voor een glas-in- loodraam voor het eclectische herenhuis vol verwijzingen naar de Italiaanse renaissance dat hij zopas had gekocht. Dit raam, uitgevoerd door Raphaël Evaldre, illustreert het thema van de golf: een jonge vrouw die naar de zee kijkt. Het is een van de mooiste glas-in-loodramen van de Brusselse art nouveau. Saintenoy-huis - Sint-Michielskollegestraat 6 - 1150 Sint-Pieters-Woluwe 25.03 I 10u > 13u & 14u > 17u

♦ Horta-Lambeaux Paviljoen Dit kleine paviljoen in het Jubelpark dat eruit ziet als een Griekse tempel was de eerste openbare opdracht voor de jonge Victor Horta. Binnenin troont het monumentale reliëf van de Menselijke Driften, uitgevoerd door beeldhouwer Jef Lambeaux. Dit werk in Carrara-marmer is een weergave van de geneugten en het onheil van de mensheid. Horta-Lambeaux Paviljoen - Jubelpark - 1000 Brussel 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 16u30

♦ Hererohuis Een werk dat in 1924 door een onbekende architect werd gebouwd voor een Spaanse dame die hier duidelijke verwijzingen naar de architectuur en decoratie van haar land wou terugzien. Achter een sobere gevel schuilt een verrassend interieur, georganiseerd rond een patio met een overkapping van gekleurd glas, versierd met keramiek en bezield door een fonteintje. Talloze structurele en

28 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL decoratieve details verwijzen naar de Spaanse stijl en de art deco. Bezoek onder leiding van de eigenaars. Hererohuis - Opaallaan 11 - 1030 Schaarbeek 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Nys De Wilder-huis Dit in 1886 opgetrokken herenhuis bezet een dubbel perceel van de Seutinstraat. Het werd vroeger bewoond door de familie van de Oostendse schilder en beeldhouwer Emile Bulcke en werd ondertussen zorgvuldig gerestaureerd door de huidige eigenares, die schilderes-decoratrice is. Het salon, verfraaid met een mooie schoorsteen in art-nouveaustijl, en de aanpalende eetkamer koppelen het verleden harmonieus aan de hedendaagse bewoning. Nys De Wilder-huis - Seutinstraat 8 - 1030 Schaarbeek 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ The British International School of Brussels Dit herenhuis in art-decostijl werd in 1930 voor een hoge ambtenaar gebouwd door de Luikse architect Jules Libois. De gevel, met een voor deze wijk nogal ongewone breedte, vertoont een verfijnde decoratie. Het interieur is nogal monumentaal en behield een rijke bloemversiering in zowel de gietijzeren roosters als de lichtkoepels met glas-in-loodramen die veel natuurlijk licht binnenlaten. Het gebouw wordt nu ingenomen door The British International School of Brussels. The British International School of Brussels - Emile Maxlaan 163 - 1030 Schaarbeek 26.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Van Lerberghe-huis Dit kleine privéhuis, omlijst door de twee woningen ernaast, werd in 1910 gebouwd door architect E. Van Lerberghe. De prachtig gerestaureerde gevel bestaat uit een erker, een overdekt balkon en schitterende sgraffito's van de hand van Privat-Livemont. De kunstenaar decoreerde ook de inkomhal waar nu de ouders van de kinderen die er naar de kribbe gaan worden ontvangen. Want dat is nu de nieuwe functie van het gebouw. Het huis won dit jaar de erfgoedprijs van de gemeente Schaarbeek voor zijn renovatie, die de gevel een prachtige nieuwe aanblik gaf. Van Lerberghe-huis - Sleeckxlaan 76 - 1030 Schaarbeek 25.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Residentie Insula Dit modernistische gebouw in Paquebot-stijl werd in 1936 gebouwd door architect Georges France. Het is een mooie illustratie van de evolutie die woningen in het interbellum doormaakten. De individuele woning, vertegenwoordigd door het traditionele Brusselse huis, maakte plaats voor grote appartementsgebouwen die over alle moderne comfort beschikken. Deze residentie heeft haar naam trouwens niet gestolen: Insula komt van het Latijn en betekent 'woongebouw'. Residentie Insula - Vergoteplein 1 - 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

♦ Residentie Palace De werken aan dit imposante monument, onder leiding van de Zwitserse architect Michel Polak, gingen in 1923 van start. Het werd op initiatief van zakenman Lucien Kaisin in art-decostijl opgetrokken en is op dat moment het grootste complex in Europa. Naast haar 180 appartementen telt Residentie Palace ook een zwembad, een schouwburg, restaurants, handelszaken enz. Kortom, een luxueus gebouw, voorzien van alle moderne comfort, voor de internationale burgerij. Vandaag biedt het onderdak aan het International Press Center. Residentie Palace - Wetstraat 55 - 1040 Etterbeek 25 & 26.03 I 10u > 13u & 14u > 18u

29 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL BEGELEIDE WANDELINGEN

♦ Zondag 26/03

Art nouveau in Schaarbeek en de squares (fietstocht)

Tussen 1850 en 1900 barstte Schaarbeek letterlijk uit zijn voegen door een bevolkingsexplosie. Volledig nieuwe wijken worden in korte tijd aangelegd langs statige lanen, bezet met chique gebouwen. Wedstrijden zetten architecten ertoe aan om elkaar te overtroeven in originaliteit en durf. Allerlei gebouwen (van o.a. Strauven, Jacobs, Horta en Taelemans) komen aan bod in de charmante Squareswijk, waar de bourgeoisie zich rond de eeuwwisseling kwam vestigen.

Toegankelijk voor iedereen met een fiets (die altijd bij Pro Velo kan worden gehuurd).

Vertrek: Pro Velo, Londenstraat 15, 1000 Brussel Tijdstip:14u Taal: NL Organisatie: PRO VELO Prijs: €15

30 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL ♦ Andere begeleide wandelingen in het Frans, Engels en Duits

FRANS

Brussel 1930 Art Déco et Modernisme (met de auto) 26.03 I 10u

Mon plaisir, l’Art nouveau (te voet) 26.03 I 14u

Henri Jacobs ou l’Art nouveau pour tous (fiets) 26.03 I 14u

Les derniers feux de l’Art nouveau (te voet) 26.03 I 14u

Schaerbeek, fleuron de l’architecture (XIX siècle) (te voet) 26.03 I 14u

Art nouveau au square Ambiorix (te voet) 26.03 I 14u

Art nouveau à Schaerbeek (te voet) 26.03 I 14u

ENGELS

Brussels 1930 Art Deco and Modernism 25.03 I 09u45

Taverns that tells the splendour of Art Nouveau and Art Deco 25.03 I 14u

Art Nouveau and Art Deco places of entertainment 25.03 I 18u

DUITS

Brussel̈ 1930 Art Deco et Modernismus 25.03 I 10u15

31 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 3. EXPLORE.BRUSSELS

Explore.Brussels promoot het volledige aanbod geleide bezoeken van elke aangesloten vereniging op een samenhangende manier. Zo wil Explore.Brussels het Brusselse architecturale erfgoed tot zijn volste recht laten komen.

Samen bieden deze verenigingen het hele jaar door meer dan honderdvijftig thematische geleide bezoeken aan. Deze worden voor individuen van maart tot december op vaste data georganiseerd en voor groepen het hele jaar door op aanvraag.

Explore.Brussels is een vzw die ook initiatiefnemer is van heel wat andere projecten, zoals het Brussels art nouveau & art deco Festival (BANAD Festival), de geleide bezoeken aan de art nouveau herenhuizen en de opleidingen van de Brusselse gidsen, waarvoor de vzw samenwerkt met lidverenigingen.

De projecten van Explore.Brussels, uitgevoerd in samenwerking met de lidverenigingen, draaien altijd rond art nouveau en art deco. Zij zijn namelijk dé specialisten op het vlak van deze architectuurstromingen.

De verenigingen die deel uitmaken van Explore.Brussels zijn:

Arau Het Atelier de Recherche et d'Action Urbaines is een groep bewoners die zich organiseert in de vorm van een vzw. Het analyseert openbare en private stadsplanningsprojecten en wil die verbeteren met het oog op meer verstedelijking, meer woningen, meer functionele en sociale diversiteit, meer plaats voor actieve bewoners in de openbare ruimte. Zij willen de stad promoten als een vrijwillige levensplaats. www.arau.org

Arkadia Sinds 1983 verkent Arkadia de rijkdom van het Belgische en Brusselse erfgoed en organiseert het een hele reeks culturele projecten, vooral in Brussel dan. Van architectuur tot stedenbouw over cultuur, plastische kunst en ideologie, van de Middeleeuwen tot vandaag … Als specialisten van het architecturale erfgoed (art nouveau, art deco, modernistische en hedendaagse architectuur) (her)ontdekken ze de stad met meertalige geleide bezoeken en conferenties. Ze ontwikkelen bovendien een pedagogische blik, want zij zijn ervan overtuigd dat het zien en begrijpen van zijn stad ertoe bijdraagt om ze in ere te houden en te beschermen. De bezoeken worden georganiseerd door geschiedkundigen en kunsthistorici, steeds in begrijpbare taal. Zij spreken een breed publiek aan van volwassenen tot scholen over bedrijven enz. www.arkadia.be

Brussel Bavard In 1983 reed een oude minibus met het stempel « Babbel » al hobbelend door de straten van de hoofdstad. Aan boord bevonden zich toeristen die, naast de Grote Markt en het Atomium, nieuwsgierig waren om het "echte Brussel" te ontdekken. Ondertussen is het reeds lange tijd dat de minibus op rust is gegaan, maar het enthousiasme en de nieuwsgierigheid naar de oorsprong zijn intact gebleven. De Babbelbus is "Brussel Babbelt" geworden, een nieuwe naam die de diversiteit van onze activiteiten beter tot uiting brengt. Te voet, met de bus of met het openbaar vervoer, de "babbelzieke gidsen" delen hun passie voor Brussel met een bijzonder uiteenlopend publiek:

32 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL toeristen, ondernemingen, groepen van alle mogelijke horizonten en natuurlijk, met de Brusselaars zelf. Van de Grote Markt naar de art nouveau-buurten, van chocolade naar Belgische bieren, van Kuifje tot Magritte, Brussel babbelt stelt algemene of thematische ontdekkingen voor die zowel origineel, boeiend als gezellig zijn. Meer nog dan het meemaken van een eenvoudig bezoek, nodigen we u uit om een geprivilegieerd moment van gedeeld enthousiasme te beleven. Brussel Babbelt, een onweerstaanbare uitnodiging om van Brussel te houden en de stad te ontdekken! www.brusselbavard.be

Pro Velo Pro Velo is een vereniging die in 1992 het licht zag. Ze wil het gebruik van de fiets vergemakkelijken en versterken om zo bij te dragen tot een betere levenskwaliteit. In dit opzicht biedt Pro Velo in Brussel én Wallonië geleide fietstochten aan, op aanvraag maar ook het hele jaar door op vastgelegde data. De tochten verlopen op een gematigd tempo en zijn maximaal 25 km lang om ze voor iedereen toegankelijk te houden. De bedoeling is dus om Brussel op een originele, gemoedelijke en toffe manier te ontdekken waarbij de talrijke voordelen van de fiets als vervoersmiddel in de stad worden belicht … en dit alles natuurlijk onder begeleiding van professionele gidsen met passie! Met de fiets ontdekt u de stad op een unieke manier. Het is overigens de beste optie om de contrasten tussen de verschillende wijken van het Gewest écht te begrijpen en te voelen. De fietstochten worden georganiseerd rond een brede waaier aan thema's: de highlights, culturele diversiteit, Brusselse lifestyle, groene zones, art nouveau, bier en gastronomie, … noem maar op! www.provelo.org

33 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 4. PRAKTISCHE INFORMATIE

De plaatsen zijn alleen toegankelijk op reservatie.

Festival Pass : €70 Week Pass : €30

Reserveringen vanaf 15.02 online op www.banad.brussels

BANAD Festival informatiebalie (geen reserveringen) BIP (Brussels Info Place) Koningsstraat 2-4, 1000 Brussel

De balie is open - in februari: van donderdag tot zaterdag van 13u tot 16u - in maart: donderdag en vrijdag van 12u tot 17u en op zaterdag van 11u tot 17u

PERS EXPLORE BRUSSELS I BE CULTURE General Manager: Séverine Provost Project Coordinators: Lies Gilis (NL) [email protected] + 32 472 30 47 87 Morgane Bretaud (FR) [email protected] + 32 490 19 82 03 T: + 32 2 644 61 91 - [email protected] - www.beculture.be

34 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL 5. MET DANK AAN & PARTNERS

CIVA Festival Artonov Villa Empain –Boghossian Stichting Golden age society Rann Adam Museum Flagey Nationale Lotterij Visit.Brussels Stad Brussel Brussel Hoofdstedelijk Gewest Bruno Lussato Instituut CAB Muziekkapel Koningin Elisabeth Jespers Atelier Edificio Gemeente Schaarbeek Tajan

BRUZZ Le Soir RTBF radio Mu-intheCity

35 BRUSSELS ART DECO ART NOUVEAU FESTIVAL