MKUTANO WA NANE Kikao Cha Thelathini N
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA _______________ MAJADILIANO YA BUNGE ________________ MKUTANO WA NANE Kikao cha Thelathini na Nne - Tarehe 27 Julai, 2012 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Spika (Mhe. Anne S. Makinda) Alisoma Dua HATI ZILIZOWAKILISHWA MEZANI Hati Zifuatazo Ziliwasilishwa Mezani na:- NAIBU WAZIRI WA NISHATI NA MADINI (MHE. STEPHEN J. MASELLE): Hotuba ya Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Nishati na Madini kwa Mwaka wa Fedha 2012/2013. MAKAMU MWENYEKITI WA KAMATI YA NISHATI NA MADINI: Taarifa ya Mwenyekiti wa Kamaati ya Nishati na Madini Kuhusu Utekelezaji wa Majukumu ya Wizara ya Nishati na Madini kwa Mwaka 2011/2012 pamoja na Maoni ya Kamati Kuhusu Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara hiyo kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. MSEMAJI MKUU WA KAMBI YA UPINZANI WA WIZARA YA NISHATI NA MADINI: Taarifa ya Msemaji Mkuu wa Kambi ya Upinzani juu ya Wizara ya Nishati na Madini Kuhusu Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Nishati na Madini kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. MASWALI NA MAJIBU Na. 270 Fedha za Chenji ya Rada Katika Kuboresha Elimu MHE. ESTHER N. MATIKO (K.n.y. MHE. VINCENT J. NYERERE) aliuliza:- Serikali iliamua kutumia fedha za cheji ya rada katika kuboresha elimu ya msingi nchini:- Je, ni kiasi gani ambacho kimeshatumika na kimetumika kwenye mambo gani? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ELIMU) alijibu:- Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu naomba kujibu swali la Mheshimiwa Vincent Josephat Nyerere, Mbunge wa Musoma Mjini, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, utoaji wa elimu nchini unakabiliwa na changamoto mbalimbali ikiwemo ya upungufu wa miundombinu na vifaa vya kufundishia na kujifunzia. Kwa kuzingatia hali halisi ya upungufu wa vitabu na madawati na umuhimu wake katika tendo la kujifunza, Serikali imefanya maamuzi ya kutumia fedha za fidia ya ununuzi wa rada shilingi bilioni 72.3 kuimarisha elimu ya msingi. Asilimia 75 ya fedha hizi sawa na shilingi bilioni 54.2 zitatumika kununua vitabu vya Kiada, Viongozi vya walimu, mihtasari na miongozo ya mihtasari na asilimia 25 sawa na shilingi bilioni 18.1 zitatumika kununulia madawati. Mheshimiwa Spika, mpaka sasa Serikali ipo katika hatua ya kukamilisha mchakato wa manunuzi hayo, hivyo hakuna kiasi chochote cha fedha kilichotumika. Aidha, utaratibu wa malipo utakaotumika ni kuwa malipo yatafanyika baada ya vitabu kuwasilishwa shuleni na shule husika kutoa taarifa kwa kutoa hati ya kukiri mapokezi ya vitabu hivyo. MHE. ESTER N. MATIKO: Mheshimiwa Spika, nakushukuru. Nitakuwa na maswali mawili ya nyongeza , kufuatia majibu ya Naibu Waziri. (a) Kwa kuwa shule nyingi za Tanzania zina changamoto ya vitabu ni kweli, ningependa kujua ni vigezo vipi vimetumika kuweza kugawa hivi vitabu kwa shule au ni shule zote za Tanzania zinapatiwa hivi vitabu na kama siyo zote ni vigezo vipi vimetumika maana yake kuna shule zingine zina hali mbaya? (b) Nakumbuka wakati wa Bajeti ya Wizara hii, walisema kwamba mhusika ambaye atakuwa anachapisha hivi vitabu ndiyo atakuwa anawajibika kupeleka vitabu hivi mpaka katika shule zote kuhakikisha kwamba amevifikisha kwenye mashule. Nataka kuuliza hawaoni kwamba kwa kumwachia huyo muhusika kupeleka vitabu mpaka kwenye kila shule ni gharama zaidi kwa maana ya distribution cost. Kwa nini baada ya kuvichapisha wasingeweza kuweka either Mikoani au katika Wilaya halafu ndiyo vikawa distributed na Maafisa wa Elimu husika? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ELIMU): Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Esther Matiko, Mbunge wa Viti Maalum, kama ifuatavyo:- (a) Kwa kuwa tunatambua kwamba shule zetu nchini zina matatizo makubwa ya vitabu na hasa kwa Shule za Msingi, vitabu hivi vitasambazwa kwa shule zote za msingi nchini Tanzania na kwa hiyo, hatukuwa na kigezo cha kutenganisha shule na kwa kuwa tunagawa shule zote sana sana itakuwa tu mahitaji ya shule na shule ndiyo ambayo yanaweza kutofautisha kwa maana ya mahitaji yale yatakuwa yamechanganuliwa kwa Halmashauri na Mkoa, halafu ni shule zote nchini. (b) Mchakato huu ulivyoendeshwa wa kufuata shule wa hawa wachapishaji na wasambazaji kwa kuwapa majukumu yote mawili ni rahisi zaidi kuliko kugawa majukumu ya mchapishaji pekee yake na msambazaji pekee yake kwani hii gharama inamfanya huyu kupeleka moja kwa moja kwenye Halmashauri husika, gharama hiyo tumeiangalia pia hata tulipokuwa tunafanya mazoezi wenyewe ya kupeleka vitabu. Zamani tulikuwa tunapeleka fedha, halafu Halmashauri zinanunua, tumegundua kwamba tunapoteza fedha nyingi. Badala yake sasa bora kufunga mkataba wa pamoja wa kufikisha kitabu eneo husika na kwa makubaliano yale na gharama yake ni nafuu zaidi kuliko yale ya msambazo kama ambavyo ilivyokuwa. Kwa hiyo, tuna imani gharama haitokuwa kubwa kwa kum-assign yeye kupeleka vitabu mpaka mahali husika. MHE. PAULINE P. GEKUL: Mheshimiwa Spika, nashukuru kuniona. Kwa kuwa Serikali huwa inapeleka Caption Grants kwenye shule mbalimbali kwa ajili ya ununuzi wa vitabu na kwa kuwa hakuna fedha zozote ambazo zimetengwa kwa ajili ya ununuzi wa madawati, ni kwa nini Serikali sasa haikufikiria kupeleka pesa zote hizo katika ununuzi wa madawiti na kumaliza tatizo ambalo linakabili shule nyingi sana Tanzania? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ELIMU): Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Gekul, Mbunge wa Viti Maalum, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, ni kweli kwamba tunapeleka fedha za Capitation kwenye shule husika. Fedha hii ya Capitation, kazi yake ni yale matumizi ya kawaida pale shuleni, yanamsaidia Mkuu wa Shule kununua vitabu pale anapoona vina pungufu, kufanya matumizi mengine ya Utawala na yale yote ambayo shule kupitia Kamati zake kwa shule za msingi lakini kupitia Bodi zake kwa shule za Sekondari wanafanya matumizi wao wenyewe. Mchakato wa madawati kupitia utaratibu huu, kwa kuwa tunagawa katika shule zote nchini, utaratibu wa namna ambavyo tutapeleka fedha hii kwenye Halmashauri ili wapate ya kununua madawati badala yak u-centralise, huo tutaupitia na tutaweza kufanya maamuzi ambayo yatawezesha pia kudhibiti hii isitoweke bila kufuata utaratibu wake. Kwa hiyo, tofauti na Capitation kama ambavyo nimeeleza na namna ambavyo tumeratibu kupeleka madawati ili yaweze kununua kulingana na upungufu wa maeneo hayo ni kama ambavyo nimeweza kueleza. Na. 271 Nafasi ya Wazanzibari Kwenye Masuala ya Muungano MHE. MARIAM SALUM MSABAHA aliuliza:- Wazanzibari wengi wanakerwa na matatizo ya Muungano kama vile mgao wa fedha za Miradi ya Maendeleo zinatolewa na wafadhili:- (a) Je kwa nini misaada haitolewi kwa uwiano na wakati mwingine kutoka Zanzibar? (b) Je ni Wazanzibari wanagapi wameajiriwa katika sekta za Muungano? (c) Je ni Wazanzibari wangapi wamepatiwa ufadhili wa masomo ya juu ndani na nje ya nchi kwa mwaka 2010/2011? WAZIRI WA NCHI, OFISI YA MAKAMU WA RAIS (MUUNGANO) alijibu:- Mheshimiwa Spika, kwa ruhusa yako naomba kujibu swali la Mheshimiwa Mariam Salum Msabaha Mbunge wa Viti Maalum lenye vipengele a, b na c kwa pamoja kama ifauatavyo:- Mheshimiwa Spika, napenda kuchukua nafasi hii kuwafahamisha Waheshimiwa Wabunge kuwa Zanzibar kwa kutumia formula ya gawio ya asilimia 4.5 wanapata mgao wake wa fedha na misaada ya kibajeti na zimekuwa zikipitia katika Fungu 31 Ofisi ya Makamu wa Rais na kuwasilishwa Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar. Mheshimiwa Spika, takwimu za mgao huo kwa miaka mitano iliyopita ni kama ifuatavyo:- Mwaka 2007/2008 ni bilioni 27.3, 2008/2009 ni bilioni 23 2009/2010 ni bilioni 50.2, 2010/2011 ni bilioni 38.8 na 2011/2012 ni bilioni 32.4. Mheshimiwa Spika, nataka nikiri kwamba jibu (b) na (c) hakuna takwimu halisi au za pekee zinazoonesha idadi ya Wazanzibari walioajiriwa katika sekta za Muungano na idadi ya Wanzazibari walioko nchi za nje kwa masomo. Takwimu zinazoweza kupatikana ni zile zinazoonesha idadi ya wafanyakazi wote katika taasisi za Muungano na idadi ya wanafunzi wote wa Tanzania walioko nchi za nje kwa masomo. Masuala haya yanashughulikiwa na sekta ya Utumishi wa Umma na Sekta ya Elimu ya Juu ndani ya Serikali ya Jamuhuri ya Muungano wa Tanzania. Mheshimiwa Spika, kwa kuzingatia umuhimu wa kuwa na takwimu halisi kama zinavyoombwa na Waheshimiwa Wabunge, Waheshimiwa Mawaziri wa Sekta za Utumishi wa Umma wa SMT na SMZ walishakubaliana kuwa Sekretarieti ya Ajira ifanye uchambuzi wa suala hili,na kazi hiyo inaendelea. Mheshimiwa Spika, kwa upande wa takwimu za elimu, Kamati ndogo ya ushauri kuhusu masuala ya Elimu ya Juu na Mafunzo (Sub- Advisory Committee on High Education and Training SACHET) yenye wajumbe kutoka Tanzania Bara na Tanzania Zanzibar pamoja na Idara ya Elimu ya Juu ya SMZ wataombwa kufanya uchambuzi wa takwimu za Elimu ya Juu nchi za nje ili takwimu zinazoombwa ziweze kupatikana. Ahsante sana. MHE. MARIAM SALUM MSABAHA: Mheshimiwa Spika, ahsante. Nimshukuru Waziri kwa majibu yake mazuri. Nataka nimwulize maswali mawili madogo ya nyongeza. (a) Kwa kuwa Zanzibar ni nchi kamili ina Rais, Baraza la Mawaziri na Wawakilishi, haioni sasa Zanzibar ipewe uhuru wa kutosha kutafuta misaada hiyo ya nje bila kungoja gawio kutoka Tanzania Bara? (b) Kwa kuwa hizi nafasi za Muungano kama sekta ya ajira zimekuwa zikilalamikiwa sana na Wazanzibar wengi, endapo nafasi hizi zitatokea. Mheshimiwa Waziri haoni sasa ni kutangaza katika gazeti la Zanzibar Leo na redio ili Wanzazibari wengi wapate kujua nafasi hizi na kuondosha malalamiko ambayo yapo kwa sasa