„Rocznik Łódzki” 2016, T. 6
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Rocznik Łódzki Redaktor Naczelny Jarosław Kita Zastępca Redaktora Naczelnego Krzysztof Lesiakowski Sekretarz Redakcji Tomasz Pietras Rada Programowa: Zbigniew Anusik (Łódź) Kazimierz Badziak (Łódź) Teresa Kulak (Wrocław) Giennadij Matwiejew (Moskwa) Krzysztof Mikulski (Toruń) Regina Renz (Kielce) Alicja Szymczak (Łódź) Leonid Zashkilnyak (Lwów) POLSKIE TOWARZYSTWO HISTORYCZNE ODDZIAŁ W ŁODZI ARCHIWUM PAŃSTWOWE W ŁODZI ROCZNIK ŁÓDZKI Tom LXV 2016 WYDAWNICTWO POŚWIĘCONE DZIEJOM ŁODZI I ZIEM WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO ŁÓDŹ 2016 Adres Redakcji: ul. A. Kamińskiego 27A, 90–219 Łódź www.roczniklodzki.uni.lodz.pl; e-mail: [email protected] © Copyright by Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Łodzi, Łódź 2016 RECENZENCI „ROCZNIKA ŁÓDZKIEGO” Zbigniew Anusik (Łódź), Piotr Biliński (Kraków), Wiesław Caban (Kielce) Tadeusz Dubicki (Włocławek / Częstochowa), Jan Snopko (Białystok) Andrzej Stroynowski (Częstochowa), Edward Wiśniewski (Łódź) SKŁAD I ŁAMANIE Tomasz Pietras DRUK Księży Młyn Dom Wydawniczy ISBN 978-83-944310-7-5 ISSN 0080-3502 SPIS TREŚCI ROZPRAWY I ARTYKUŁY Witold Filipczak, Bolimów jako miejsce obrad sejmików województwa raw- skiego w XVII–XVIII wieku ....................................................................... 11 Krzysztof Lesiakowski, Ku społeczeństwu obywatelskiemu. Samoorganizacja społeczeństwa polskiego 1980–1981 ........................................................... 37 Leszek Olejnik, Prasa podziemna stanu wojennego w Łodzi (1981–1983) ...... 53 Przemysław Waingertner, Bitwa, o której miano zapomnieć. Batalia o Kar- balę w 2004 roku w polskich źródłach, opracowaniach i publicystyce ....... 83 Marek Adamczewski, Herb gminy i miasta w Żychlinie. Ze studiów nad symbo- liką samorządów województwa łódzkiego ................................................... 95 Ewa Andrysiak, „Biuletyn Szadkowski” – piętnaście lat działalności lokalnego czasopisma naukowego .............................................................................. 113 DROBNE PRACE I MATERIAŁY Michał Słomski, Zamki arcybiskupów gnieźnieńskich w Łowiczu, Uniejowie i Opatówku w świetle opisów inwentarzowych z lat 1591–1592 ............. 139 Paweł Chwaliński, Powstanie i rozwój fabryki „H. Landsberga” w Tomaszo- wie do wybuchu I wojny światowej ........................................................... 157 Andrzej Grzegorczyk, Liczba ofiar obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem (1944–1945) ................................................................................... 171 Kamila Pawełczyk-Dura, Akta Wydziału Budowlanego Rządu Gubernial- nego Piotrkowskiego – uwagi na marginesie inwentaryzacji ..................... 185 Ryszard Warski, Stanisław Walisch, Andrzej Żarczyński, 60 lat Koła PZF Łódź-Miasto im. inż. Czesława Danowskiego – historia Koła i losy patrona ........................................................................................................ 205 6 RECENZJE Jan Długosz herbu Wieniawa (1415–1480). Materiały z ogólnopolskiej kon- ferencji naukowej, Wieluń, 24 czerwca 2015 r., red. M. Gogola, J. Ksią- żek, wyd. Muzeum Ziemi Wieluńskiej, Wieluń 2016, ss. 126 (Tadeusz Grabarczyk) ................................................................................................ 215 Michał Andrzejczak, Rosja w myśli politycznej Narodowej Demokracji w la- tach 1917–1939, Dom Wydawniczy „Ostoja”, Krzeszowice 2016, ss. 835 (Przemysław Waingertner) ......................................................................... 217 Grzegorz Mieczyński, Fabianiacy. Uczniowie dwuklasowej pensji męskiej Feliksa Fabianiego, Radomsko 2016, ss. 127 (Tomasz Andrzej Nowak) ... 221 Evelina Kristanova, W kręgu zagadnień literackich „Tygodnika Powszech- nego” (1945–1953), Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2016, ss.( 259 Dariusz Jeziorny) .......................................................................... 223 SPRAWOZDANIA Sprawozdanie z IV Ogólnopolskiej Sesji Naukowej pt. Życie prywatne Polaków w XIX wieku. „Wokół mody”, Olsztyn, 20–21 czerwca 2016 r. (Łukasz Biały, Anna Czajka) ...................................................................... 227 Sprawozdanie z XIV Międzynarodowej Polsko-Rosyjskiej Konferencji Naukowej Podręczniki jako narzędzie kształtowania świadomości naro- dowej, Łódź, 28 czerwca 2016 r. (Ewa Wiśniewska) ................................. 231 Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. Losy Polaków na Wschodzie XIX–XX w., Łódź, 5–6 grudnia 2016 r. (Anna Czajka) ..... 233 PRO MEMORIAM Profesor Leszek (Lech) Kajzer (11 VIII 1944 – 25 IX 2016) (Aleksander Andrzejewski) ............................................................................................. 235 CONTENTS DISSERTATIONS AND ARTICLES Witold Filipczak, Bolimów as the seat of sejmik sessions held in Rawa voy- vodeship from the 17th until the18th century ................................................ 11 Krzysztof Lesiakowski, Towards the civil society. Self-organization of Polish society. 1980–1981 ....................................................................................... 37 7 Leszek Olejnik, The underground press during the martial law in Łódź (1981–1983). Selected issues ....................................................................... 53 Przemysław Waingertner, The battle which was to be forgotten. Battle of Karbala in 2004 in Polish sources, studies and journalism .......................... 83 Marek Adamczewski, Coat of arms of municipality and city in Żychlin. From studies over the symbolism of self-governments of Łódź province ... 95 Ewa Andrysiak, “Biuletyn Szadkowski” – fifteen years of activity of the local scientific journal ......................................................................................... 113 MINOR WORKS AND MATERIALS Michał Słomski, Castles of Archibishops of Gniezno in Łowicz, Uniejów and Opatówek in Light of Inventory from 1591–1592 .............................. 139 Paweł Chwaliński, The emergence and development of the factory “H. Lands- berg” in Tomaszów to the outbreak of First World War ............................. 157 Andrzej Grzegorczyk, The number of victims of the extermination camp Kulmhof in Chelmno-on-Ner (1944–1945) ............................................... 171 Kamila Pawełczyk-Dura, Archival materials of the Department of Building of the Piotrkow Governorate Gouverment – remarks on a side note of inventory .................................................................................................... 185 Ryszard Warski, Stanisław Walisch, Andrzej Żarczyński, 60 years of the Czesław Dankowski club PPU Łódź-city – history of the club and life of the patron ............................................................................................... 205 REVIEWS Jan Długosz herbu Wieniawa (1415–1480). Materiały z ogólnopolskiej kon- ferencji naukowej, Wieluń, 24 czerwca 2015 r., red. M. Gogola, J. Ksią- żek, wyd. Muzeum Ziemi Wieluńskiej, Wieluń 2016, pp. 126 (Tadeusz Grabarczyk) ................................................................................................ 215 Michał Andrzejczak, Rosja w myśli politycznej Narodowej Demokracji w la- tach 1917–1939, Dom Wydawniczy „Ostoja”, Krzeszowice 2016, pp. 835 (Przemysław Waingertner) ......................................................................... 217 Grzegorz Mieczyński, Fabianiacy. Uczniowie dwuklasowej pensji męskiej Feliksa Fabianiego, Radomsko 2016, pp. 127 (Tomasz Andrzej Nowak) ... 221 Evelina Kristanova, W kręgu zagadnień literackich „Tygodnika Powszech- nego” (1945–1953), Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2016, pp.( 259 Dariusz Jeziorny) .......................................................................... 223 8 REPORTS The report of IVth National Scientific Session entitled “The private life of Poles in XIXth century. «Around fashion»”, Olsztyn, 20–21 June, 2016 (Łukasz Biały, Anna Czajka) ...................................................................... 227 The report of XIVth International Polish-Russian Scientific Conference, “Textbooks as a tool for shaping national consciousness”, Łódź, June 28, 2016 (Ewa Wiśniewska) ............................................................................. 231 The report of National Scientific Conference entitled “The fate of the Poles in the East in XIXth–XXth century”, Łódź, 5–6 December, 2016 (Anna Czajka) ....................................................................................................... 233 PRO MEMORIAM Professor Leszek (Lech) Kajzer (11 VIII 1944 – 25 IX 2016) (Aleksander Andrzejewski) ............................................................................................. 235 СОДЕРЖАНИЕ ИССЛЕДОВАНИЯ И СТАТЬИ Витольд Филипчак, Болимув как место заседаний сеймиков Равского воеводства в XVII–XVIII вв. ....................................................................... 11 Кшиштоф Лесяковски, К гражданскому обществу. Самоорганизация польского общества 1980–1981 ................................................................... 37 Лешек Олейник, Подпольная пресса времени военного положения в Лодзи (1981–1983) ..................................................................................... 53 Пшемыслав Вайнгертнер, Сражение, о котором следовало забыть. Бата- лия за Кербелу в 2004 году в польских источниках, трудах и публи- цистике ........................................................................................................... 83 Марек Адамчевски, Герб гмины и города Жихлина. Из исследований сим- волики органов самоуправления Лодзинского воеводства ....................