DOCSLIB.ORG

Ks. Stefan Pawlicki CR: Człowiek Nauki I Wiary W Służbie Odnowy

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Ks. Stefan Pawlicki CR: Człowiek Nauki I Wiary W Służbie Odnowy DUCHOWOŚĆ KLASZTORÓW POLSKICH: PRZEKAZ I KS. STEFAN PAWLICKI CR: CZŁOWIEK NAUKI I WIARY W SŁUŻBIE ODNOWY SPOŁECZNEJ I DUCHOWEJ KOMUNIKACJA XIV DUCHOWOŚĆ KLASZTORÓW POLSKICH: PRZEKAZ I redaktor serii ks. Wojciech Misztal KS. STEFAN PAWLICKI CR: na okładce: Portret księdza prof. Stefana Pawlickiego CR (mal. Marceli Krajewski, Rzym 1882) znajdujący CZŁOWIEK NAUKI I WIARY się w Sali Senackiej Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie W SŁUŻBIE ODNOWY (reprodukcja dzięki życzliwości Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego) SPOŁECZNEJ I DUCHOWEJ KOMUNIKACJA REDAKCJA z prac ks. dr Wojciech Mleczko CR Katedry Duchowości Mediów i Relacji Społecznych Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo św. Jana Pawła II XIV Kraków 2016 Copyright © 2016 by ks. Wojciech Misztal, Wojciech Mleczko CR Rada naukowa serii „Duchowość klasztorów polskich: przekaz i komunikacja” przewodniczący: ks. prof. dr hab. Wojciech Misztal, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, redaktor serii Spis treści członkowie: 1. ks. bp prof. dr hab. Henryk Wejman, Uniwersytet Szczeciński 2. o. bp prof. dr hab. Jacek Kiciński, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu BERNARD HYLLA CR 3. ks. prof. dr James Donohue CR, Mount St. Mary’s University Emmitsburg (USA) Wprowadzenie ................................................................................ 7 4. ks. prof. UPJPII Michał Drożdż, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie 5. ks. prof. dr Andrzej Gieniusz CR , Pontificia Università Urbaniana (Włochy) Mirosław Mylik 6. dr hab. Krzysztof Gurba, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Życie i dorobek naukowy 7. doc. PhDr. Irena Kamanová, Uniwersytet Katolicki Ružomberok (Słowacja) ks. Stefana Pawlickiego CR (1839 – 1916) ................................... 11 8. ks. dr hab. Piotr Łabuda, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie 9. ks. prof. dr hab. Janusz Mastalski, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Maciej Gawlik cr 10. ks. prof. PWST Janusz Mierzwa, Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekono- Rzymsko-polskie przypadki z dziennika miczna w Jarosławiu ks. Stefana Pawlickiego (1875 – 1878) ......................................... 49 11. ks. dr hab. Robert Nęcek, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie 12. ks. prof. dr Paul Sims CR, Concordia University Chicago (USA) artur kardaś cr 13. ks. prof. dr hab. Stanisław Urbański, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Ks. prof. Pawlicki na krakowskich salonach 14. ks. prof. dr hab. Wojciech Zyzak, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie i w kawiarniach .............................................................................. 93 sekretarz: ks. dr Wojciech Mleczko CR, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie leon Miodoński Recenzja wydawnicza Ks. prof. Stefan Pawlicki wobec ks. prof. dr hab. Michał Drożdż ideologicznych wyzwań współczesności: Redakcja językowa socjalizm – materializm – krytyka Kościoła .............................. 105 Katarzyna Kastelik Redakcja techniczna, projekt okładki serii stefan konstańczak Justyna Kastelik Historia filozofii greckiejw polemicznym zwierciadle Adama Mahrburga .................................................. 127 Wydawnictwo św. Jana Pawła II ks. janusz królikowski 41-208 Sosnowiec, ul. A. Śliwki 20a/12 Sokrates w interpretacji ks. Stefana Pawlickiego ..................... 155 email: [email protected] www.swietyjanpawel2.pl ISBN 978-83-64613-11-1 6 Spis treści joanna Barcik Koniec scholastyki? Kilka uwag po lekturze Teologii naturalnej według wykładów ks. Pr.[of] dr. [S.] Pawlickiego 1890 [r.] .......................................... 171 Wprowadzenie ks. Miłosz Hołda „Rozbieranie niedorzeczności”. Księdza Stefana Pawlickiego obrona dualizmu antropologicznego .................. 187 Nie z obowiązku wynikającego z pełnienia urzędu przełożo- nego, lecz z autentycznej potrzeby serca pragnę podziękować ks. wojciecH Misztal organizatorom sympozjum i autorom niniejszej książki na temat Znaleźć i przekazać prawdę jako zadanie życia i twórczości Stefana Zachariasza Pawlickiego, wybitnego w świetle internetowego O początkach chrześcijaństwa zmartwychwstańca i naukowca. Wyrażam radość, że wracamy ks. prof. Stefana Pawlickiego ....................................................... 207 do jego postaci i myśli, ponieważ należy on do pokolenia, które miało przywilej nie tylko „otrzeć się” o Współzałożycieli Zgro- ks. roBert nęcek madzenia, ale także otrzymać od nich formację duchową, zakonną Rola mądrości i obowiązkowości i intelektualną. w komunikacji akademickiej w świetle wypowiedzi Dla Stefana Pawlickiego spotkanie w rogalińskim dworze księdza Stefana Pawlickiego ........................................................ 219 z o. Piotrem Semenenką stało się przełomowym wydarzeniem dla całego życia. Poznał bowiem nie tylko niezwykłego eru- dariusz taBor cr dytę, lecz przede wszystkim człowieka z bogatą duchowoś- Społeczeństwo i jego zjawiska: cią, który w Jezusie Chrystusie odnalazł prawdę i cel swego Stefana Pawlickiego myślenie o kulturze; życia. Rozmowy z o. Piotrem wpłynęły na przewartościowanie socjologia czy filozofia kultury? .................................................. 229 ideałów życiowych Pawlickiego, na jego nowe spojrzenie na Kościół i religię oraz na podjęcie decyzji o wstąpieniu do nowi- sławoMir MarcHel cjatu Zgromadzenia. W bardzo osobistym liście do Kazimierza Kultura intelektualna ks. Stefana Pawlickiego CR Kaszewskiego, swojego przyjaciela, a także mentora z okresu w działalności biskupa krakowskiego Jana Puzyny ................ 241 warszawskiego, nowicjusz Stefan tak pisze o podjętej decyzji i powołaniu zakonnym: autorzy ........................................................................................... 261 Pan więc zapytasz, czym szczęśliwy? Odpowiadam otwarcie, że zMartwycHwstańcy ....................................................................... 265 zupełnie! Dzisiaj przejrzałem i widzę przeszłość moją, w zupełnie innym świetle, aniżeli wówczas gdy jeszcze należałem do świata. GALERIA ............................................................................................ 269 Dzisiaj widzę, że dawne moje zmartwienia, kłopoty, przykre uspo- sobienie i zupełne na końcu znudzenie życia pochodziły jedynie ProGraM konferencji ...................................................................... 277 8 Bernard Hylla CR Wprowadzenie 9 stąd, że nie byłem we właściwym miejscu i nie szedłem właściwą znajdujemy wielokrotnie wzmianki o tych rozmowach: „Konfe- drogą. Dzisiaj wiem, że każdy człowiek ma od urodzenia przezna- rencje duchowne co dzień w nowicjacie, na które i całe niemal czony sobie cel od Najwyższego i wskazaną drogę; zostawiono Kolegium chodzi. Prócz tego trzy razy na tydzień lekcje filozofii. mu dowoli, czy nią pójść zechce, czy też samowolnie obrać sobie Mam doskonałego ucznia w Pawlickim, którego znasz, byłym nową. Otóż nie szedłem drogą mnie przeznaczoną, a Pan Bóg od docencie filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. Wszedł od wielu lat odwracał mnie od niej, odstraszał nawet, rozmaitymi na- razu w całą teorię” (List do o. Juliana Felińskiego CR z 25 sierpnia pomnieniami. To co dawniej, gdy wzrok mój duchowy był przytę- 1868); „Rozmowa długa z bratem Stefanem (Pawlickim) i bratem piony brałem za igraszki losu, za wyniki stosunków doczesnych, Pawłem Smolikowskim o filozofii” (12 marca 1871); „Długa wie- lub kaprysy ludzkie okazało się zrządzeniem i jednolitym planem czorem rozmowa z o. Kalinką o Rzymie i o Galicji – o pedagogii Opatrzności (AGAD, nr 3057). i o roli o. Stefana (Pawlickiego) w pracach naukowych Zgroma- dzenia” (19 maja 1881). „Był u mnie o. Pawlicki i mieliśmy dobrą O. Piotr Semenenko, widząc w młodym (niespełna trzydzie- filozoficzną rozmowę” (10 maja 1878). stoletnim) Pawlickim otwartość na ideały, na życie duchowe Semenenko, dostrzegając niezwykły potencjał intelektualny i pragnienie „czegoś” więcej, stał się dla niego przewodnikiem Pawlickiego, angażował go chętnie do „posługi myślenia” i mo- w poszukiwaniu prawdy i mistrzem życia wewnętrznego. W za- tywował do współpracy w sferze naukowej na rzecz Zgroma- chowanej korespondencji oraz w zapiskach Dziennika widać też, dzenia. Na przykład: zaprosił go do uczestnictwa w „naradzie jak duże nadzieje wiązał o. Semenenko z Pawlickim, a także z in- pedagogicznej”, w sierpniu 1874 r., na której ustalono „funda- nymi zmartwychwstańcami młodego pokolenia: Pawłem Smo- ment” apostolatów wychowawczych, „a szczególniej co do tre- likowskim, Władysławem Felińskim i Leonem Zbyszewskim. ści i metody wychowania” (List do o. A. Jełowickiego CR z 13 W liście z 8 grudnia 1868 r. tak o nich pisze: „Ci czterej można sierpnia 1874). Semenenko był także jego tutorem i wspierał wy- powiedzieć, że są kwiatem ogródka naszego – i świeżym, i kraś- datnie karierę naukową: „Z rana o 10:00 u kardynała Bartolini nym, i pachnącym przed Panem. Niech za nich i w nich, i przez posiedzenie cenzorów Akademii Religii Katolickiej, w celu uło- nich pochwalony będzie nasz Pan Najłaskawszy” (ACRR 3676). żenia programu rozpraw na rok 1882. Z tego powodu zrobiłem Rzeczywiście dbał o te „kwiaty” nie tylko w okresie formacji wniosek przyjęcia na członka o. Stefana Pawlickiego, co przyjęto” podstawowej, ale – jak świadczą o tym zapiski w Dzienniku, do (15 stycznia 1881). Wysyłając go w 1882 r. z misją do Krakowa końca swego życia: „Byłem wieczorem o 4 1/2 w Monte Citorio, na profesurę „filozofii tomistycznej i teologii fundamentalnej”, żeby wyspowiadać Stefana Pawlickiego i Leona Zbyszewskiego” upatrywał
Load more

Recommended publications
  • Bronisław Dembowski Reception of the Encyclical "Aeterni Patris" in Poland
    Bronisław Dembowski Reception of the Encyclical "Aeterni Patris" in Poland Collectanea Theologica 46/Fasciculus specialis, 187-203 1976 Collectanea Theologica 46 (1976) fasc. specialis BRONISLAW DEMBOWSKI, WARSZAWA RECEPTION OF THE ENCYCLICAL "AETERNI PATRIS” IN POLAND The encyclical Aeterni Patris of Pope Leo XIII promulgated on August 4, 1879, had exercised an enormous influence on the revival of scholastic thinking which began a few decades before and is known as the neoscholastic movement, for short neoschola­ sticism1. The present study aims to fill the gap in the history of philo­ sophical thinking in Poland, and to show the bearing of the ency­ clical in the Polish philosophical centers and the reception it met with. The whole study can be divided into four groups of problems: 1) Christian philosophizing in Poland before the encyclical, 2) the main points of teaching in the encyclical, 3) the evaluation of the encyclical in Poland, 4) the response of the philosophers to the recommendations of the encyclical. 1. Christian Philosophical Thinking in Poland before the Encyclical We can say, in a general way, that the main issue of Christian philosophy in Poland, in the middle of 19th century, was the defence of faith threatened by the rationalistic attitude. The attacks of reasoning were seemingly twofold: on the one hand from the already in decay, nevertheless still fascinating idealistic philosophy 1 Cf. v a n Riet, L'Epistémologie thomiste, Louvain 1946 (on neoscholasti­ cism before the encyclical Aeterni Patris, pp. 1—114); cf. also E. Gilson, French and Italian Philosophy, in: A History oi Philosophy, E. Gilson gen.
    [Show full text]
  • Title: Towards Scientific Metaphysics.Vol. 1In the Circle Of
    Title: Towards scientific metaphysics.Vol. 1In the circle of the scientific metaphysics of Zygmunt Zawirski : development and comments on Zawirski's concepts and their philosophical context Author: Krzysztof Śleziński Citation style: Śleziński Krzysztof. (2019). Towards scientific metaphysics.Vol. 1In the circle of the scientific metaphysics of Zygmunt Zawirski : development and comments on Zawirski's concepts and their philosophical context. Berlin : Peter Lang, doi 10.3726/b15411 Wydanie książki dofinansowane ze środków Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Książka udostępniona w otwartym dostępie na podstawie umowy między Uniwersytetem Śląskim a wydawcą. Książkę możesz pobierać z Repozytorium Uniwersytetu Śląskiego i korzystać z niej w ramach dozwolonego użytku. Aby móc umieścić pliki książki na innym serwerze, musisz uzyskać zgodę wydawcy (możesz jednak zamieszczać linki do książki na serwerze Repozytorium Uniwersytetu Śląskiego). Towards Scientific Metaphysics Polish Contemporary Philosophy and Philosophical Humanities Edited by Jan Hartman Volume 15 Krzysztof Śleziński Towards Scientific Metaphysics Volume 1: In the Circle of the Scientific Metaphysics of Zygmunt Zawirski. Development and Comments on Zawirski’s Concepts and their Philosophical Context Bibliographic Information published by the Deutsche Nationalbibliothek The Deutsche Nationalbibliothek lists this publication in the Deutsche Nationalbibliografie; detailed bibliographic data is available in the internet at http://dnb.d-nb.de. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data A CIP catalog record for this book has been applied for at the Library of Congress. Reviewed by Prof. Adam Jonkisz. This publication was financially supported by the University of Silesia in Katowice, Poland. ISSN 2191-1878 ISBN 978-3-631-78108-1 (Print) E-ISBN 978-3-631-78494-5 (E-PDF) E-ISBN 978-3-631-78495-2 (EPUB) E-ISBN 978-3-631-78496-9 (MOBI) DOI 10.3726/b15411 © Peter Lang GmbH Internationaler Verlag der Wissenschaften Berlin 2019 All rights reserved.
    [Show full text]
  • PMA Polonica Catalog
    PMA Polonica Catalog PLACE OF AUTHOR TITLE PUBLISHER DATE DESCRIPTION CALL NR PUBLICATION Concerns the Soviet-Polish War of Eighteenth Decisive Battle Abernon, De London Hodder & Stoughton, Ltd. 1931 1920, also called the Miracle on the PE.PB-ab of the World-Warsaw 1920 Vistula. Illus., index, maps. Ackermann, And We Are Civilized New York Covici Friede Publ. 1936 Poland in World War I. PE.PB-ac Wolfgang Form letter to Polish-Americans asking for their help in book on Appeal: "To Polish Adamic, Louis New Jersey 1939 immigration author is planning to PE.PP-ad Americans" write. (Filed with PP-ad-1, another work by this author). Questionnaire regarding book Plymouth Rock and Ellis author is planning to write. (Filed Adamic, Louis New Jersey 1939 PE.PP-ad-1 Island with PE.PP-ad, another work by this author). A factual report affecting the lives Adamowski, and security of every citizen of the It Did Happen Here. Chicago unknown 1942 PA.A-ad Benjamin S. U.S. of America. United States in World War II New York Biography of Jan Kostanecki, PE.PC-kost- Adams , Dorothy We Stood Alone Longmans, Green & Co. 1944 Toronto diplomat and economist. ad Addinsell, Piano solo. Arranged from the Warsaw Concerto New York Chappell & Co. Inc. 1942 PE.PG-ad Richard original score by Henry Geehl. Great moments of Kosciuszko's life Ajdukiewicz, Kosciuszko--Hero of Two New York Cosmopolitan Art Company 1945 immortalized in 8 famous paintings PE.PG-aj Zygumunt Worlds by the celebrated Polish artist. Z roznymi ludzmi o roznych polsko- Ciekawe Gawedy Macieja amerykanskich sprawach.
    [Show full text]
  • SPECIAL SECTION on POLISH ANTHROPOLOGY 5: Review Article
    SPECIAL SECTION ON POLISH ANTHROPOLOGY 5: Review Article THE MALINOWSKI CENTENARY CONFERENCE: CRACOW 1984 GRAZYNA KUBICA and JANUS Z MUCHA (eds.), Mi~dzy Dwana a,iatami - B~onislaw Malinowski [Be~~een Two Worlds: Bronislaw Malinowski], Wars~_wa and Krakow: Panstwowe Wydawnictwo Naukowa 1985. 195pp.~ English summaries. !his book contains the speeches and papers delivered at the Malin­ owski Centenary Conference held in Cracow in September 1984 under the auspices of the Jagiellonian University, where Malinowski once studied. It was one of four conferences held that year to mark the occasion, the others being in London in April, New Haven in October, and Florence in November. For several reasons, the Cra­ cow conference may have been the most significant. Effectively for the first time, Polish academia publicly embraced Malinowski as a long-lost national hero. It also marked the first real entry of Polish anthropologists into the international academic arena. Considering the political situation in Poland, it is not surpris- that they had to wait for such an event of international im­ portance and then use Malinowski as a national symbol in order to establish an academic dialogue with the West. Subsequent contact between Oxford and Cracow anthropologists has been particularly constructive, especia since the establishment of the 'Polish Hospitality Scheme', which has made it possible for Polish anthro­ pologists as well as other scholars from Poland - to visit Ox­ ford University on a short-term basis. In September 1985 the Jagiellonian University hosted another international conference, on the subject of 'Ritual: Sacred and Secular'; a forthcoming con­ ference, to be held in January 1987, is to be on 'Identity'.
    [Show full text]
  • Milestones of Life of Blessed Klymentiy Sheptytsky (1869-1951) Through the Prism of Historiography
    26 Спеціальні історичні дисципліни DOI: 10.21847/1728-9343.2020.4(168).210838 RUSLAN DELIATYNSKYI, Ivano-Frankivsk Academy of John Chrysostom (Ivano-Frankivsk, Ukraine) e-mail: [email protected], ORCID 0000-0002-6020-7666 VASYL GOGOL, Ivano-Frankivsk Academy of John Chrysostom (Ivano-Frankivsk, Ukraine) e-mail: [email protected], ORCID 0000-0001-5236-885X ALINA ZADOROZHNA, The National Historical and Ethnographic Reserve “Pereyaslav” (Pereyaslav, Ukraine) e-mail: [email protected], ORCID 0000-0002-9537-9054 ALLA BORTNIKOVA, Lesya Ukrainka Eastern European National University (Lutsk, Ukraine) e-mail: [email protected], ORCID 0000-0002-8132-1935 NADIYA RYZHEVA, Mykolaiv V.O.Sukhomlynskyi National University (Mykolaiv, Ukraine) e-mail: [email protected], ORCID 0000-0001-8379-4325 MAIN MILESTONES OF LIFE OF BLESSED KLYMENTIY SHEPTYTSKY (1869-1951) THROUGH THE PRISM OF HISTORIOGRAPHY In the article, the biography of Blessed Father Klymentiy (Casimir) Count Sheptytsky (1869- 1951) has been reconstructed in the “reference-encyclopedic” version on the basis of the achievements of diasporic and contemporary domestic historiography. Given the historiogra- phical disproportions in the coverage of his biography, which has been reflected in relatively little attention to the early period of life and the creation of new “myths”, the periodization of main stages (milestones) of life and consistent reconstruction of biography of Casimir / Klymen- tiy Sheptytsky have been conducted. His family environment, education, worldview formation and evolution have been described, the peculiarities of his social and political activity in the re- gional societies and the Austrian parliament have been shown, the motives and circumstances of the choice of monastic life have been clarified.
    [Show full text]
  • Ethics & Bioethics (In Central Europe)
    Ethics & Bioethics (in Central Europe) 2013, vol. 3(1-2) ISSN 1338-5615 EAN 97711338561006 04 Editorial Office: Vasil Gluchman, General Editor Lukáš Švaňa, Editorial Assistant Department of Ethics, Institute of Philosophy and Ethics, University of Prešov, 17. Novembra 1, SK-08078 Prešov (Slovakia) e-mail: [email protected] Editorial Board: Viera Bilasová (Prešov), Enikő Demény (Budapest), Wendy Drozenová (Prague), Vasil Gluchman (Prešov), Grzegorz Grzybek (Rzeszów), Petr Jemelka (Brno), Stefan Konstanczak (Zielena Góra), Josef Kuře (Brno), Jan Payne (Prague) Web site: www.ethics-and-bioethics.com Indexing and Abstracting: Philosopher’s Index PhilPapers Google Scholar Institutional Sponsors: It is supported by the Slovak Research and Development Agency, contract No. APVV-0432-10. Vydavateľstvo Prešovskej university (University of Prešov Press) 2 Contents Articles Vasil Gluchman Morality: Biological, Social and Cultural Roots .............................................. 5 Adrianna Wozniak & Stefan Konstanczak Evolutionary Ethics in the Light of Extended Synthesis ................................ 21 Petr Jemelka The Value of Life ........................................................................................... 31 Aleksandra Bulaczek Patient–Doctor Relations in Antoni Kępiński’s Axiological Psychiatry ....... 39 Ender Büyüközkara ‘Non-finito’ Sculpture Technique and Codes of Ethics .................................. 47 Małgorzata Olech Peter Singer on Utilitarianism of Preference: Arguments for and against Euthanasia .....................................................................................................
    [Show full text]
  • The Service of Thought. the First Decade of the Pontifical University of John Paul II in Krakow
    The Person and the Challenges Volume 10 (2020) Number 1, p. 253–282 DOI: http://dx.doi.org/10.15633/pch.3620 Jan Daniel Szczurek ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9804-0566 The Pontifical University of John Paul II in Krakow, Poland The Service of Thought. The First Decade of the Pontifical University of John Paul II in Krakow Abstract The paper shows how “the service of thought” (using an expression of John Paul II) has been performed at the Pontifical University of John Paul II in Krakow during last ten years. This paper presents the main cyclical scientific events, such as conferences and symposia, as well as signs of growth of the unique pontifical university in Central and Eastern Europe. For example the “Krakow methodological conferences” are of particular interest, because the discovery of an appropriate method ensures success in the search for truth. Keywords The Pontifical University of John Paul II in Krakow, ecclesiastical university education, “service of thought”. The Pontifical University of John Paul II is an academic institution located in Kra- kow, derived from the Faculty of Theology established in the 14th century. It hap- pened exactly in 1397 when the Queen of Poland St. Jadwiga (Hedwig) asked the Pope Boniface IX to strengthen the Krakow Studium Generale (founded on 12 May 1364 by King Casimir the Great) by founding the Faculty of Theology. The Pope answered on 11 January 1397 with the Bull Eximiae devotionis affectus The Person and the Challenges 254 Volume 10 (2020) Number 1, p. 253–282 allowing the foundation of that Faculty in Krakow at the same time promoting the Studium to the rank of university (now the Jagiellonian University).1 This very date begins an above six hundred years’ period of history of the Faculty of Theology in Krakow.
    [Show full text]
  • Erasmus Lectures.Indd
    ERASMUS LECTURES AT VILNIUS UNIVERSITY • This book is dedicated to Professor Ryszard Palacz, who, some years ago now, succesfully applied the mediaeval theory of impetus to the author of these lectures. • TOMASZ MRÓZ Selected Issues in the History of Polish Philosophy ERASMUS LECTURES AT VILNIUS UNIVERSITY Edited by Nijolė Radavičienė Vilnius University Publishing House VILNIUS, 2016 UDK 1(438)(091)(075.8) Mr27 Erasmus Lectures at Vilnius University Edited by Nijolė Radavičienė Language editing funded by the Institute of Philosophy, University of Zielona Góra The European Commission support for the production of this publication does not con- stitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein. ISBN 978-609-459-781-7 (internete) ISBN 978-609-459-782-4 (spausdintinis) © Tomasz Mróz, 2016 © Vilnius University, 2016 Erasmus lectures at Vilnius University The initiative of the Erasmus lectures at Vilnius University symbolically starts with the lectures delivered at the Faculty of Philosophy, the oldest fac- ulty of Vilnius University founded in 1579. According to Johannes Scotus Eriugena: Nemo intrat in caelum nisi per philosophiam. It is also symbolic that the series is opened by the cycle of lectures of a Polish scientist – Professor adjunct dr. hab. Tomasz Mróz, from the Faculty of Humanities at the Univer- sity of Zielona Góra. Histories of Polish and Lithuanian Philosophies overlap to a considerable extent and researchers of both histories discover the most interesting and important material in the Archives of both countries.
    [Show full text]
  • From the Faculty of Theology of the Kraków Academy to the John Paul II
    The Person and the Challenges Volume 3 (2013) Number 1, p. 281–306 Stanisław Ludwik Piech Pontifical University of John Paul II in Cracow, Poland From the Faculty of Theology of the Kraków Academy... to the John Paul II Pontifical University in Kraków 1397–20091 Abstract In 1397 Pope Boniface IX, at the request of King Władysław Jagiełło and his wife Saint Jadwiga (Hedvig), Queen of Poland, called into being a Faculty of Theology in Studium Generale in Kraków. Scientific talents and hard work together with universal support of the state and Church authorities set the young faculty on its feet immediately. The period of the first hundred years was a golden age in the development of the Faculty. It rapidly won fame not only in Poland but also in all Europe, mainly because of the speeches of its theologians at the Councils of Constance and Basle. The fame of Kraków theologians spread throughout Europe during the period of the Council of Basle. During the period of the Reformation, professors of the university, then called the Kraków Academy, were involved in defence of the Catholic Church. During the Council of Trent (1545–1563) in the university circles there appeared splendid works impugning the Protestant and neo-Arian views. The codification of dogmas at the Council of Trent facilitated the teaching methods and acceptance of Summa Theologica by St. Thomas Aquinas as the best interpretation of the Christian outlook. In 1795, Poland was completely erased from the map of Europe, torn and divided between Prussia, Russia and Austria. Kraków came under the sway of the Austrians, beginning a difficult period for the Faculty of Theology and the whole University.
    [Show full text]
  • Farewell to the First Great Chancellor 619Th Academic Year at the Pontifical University of John Paul II in Krakow
    „Analecta Cracoviensia” 48 (2016), s. 401–461 DOI: http://dx.doi.org/10.15633/acr.2034 Farewell to the First Great Chancellor 619th academic year at the Pontifical University of John Paul II in Krakow Among the many events that occurred during the past academic year, it is especially worth noting Cardinal Franciszek Macharski’s passing away on August 2, 2016, at the age of 89. Cardinal Macharski was our university’s first Great Chancellor starting in 1981, when Pope St. John Paul II established it as the Pontifical Academy of Theology. Our community was greatly saddened to learn about this. However, this sadness was mixed with joy resulting from the conclusion of World Youth Day, the international meeting of Catholic youth. In his communiqué, His Excellency Rev. Prof. Dr. Hab. Wojciech Zyzak, Rector of our university, wrote: “The academic community of the Pontifical University of John Paul II in Krakow learned of the passing of Cardinal Franciszek Macharski ‒ Archbishop of Krakow in 1979-2005, Great Chancellor of our university, pastor, and continuer of the legacy of Cardinal Karol Wojtyła ‒ with great sadness […] In 1981, when the Pontifical Academy of Theology [presently the pontifical University of John Paul II] was founded, he became the Great Chancellor of our university. He holds an honorary doctorate from the Pontifical Academy of The- ology, the Jagiellonian University, and the Academy of Catholic Theology in Warsaw among others.” Cardinal Franciszek Macharski’s funeral took place in Krakow, first in the Fran- ciscan basilica (on August 4, 2016), and next in the Wawel Cathedral (on August 5, 2016).
    [Show full text]
  • Ks. Stefana Pawlickiego Studium Przyrody
    Zbigniew Kępa Ks. Stefana Pawlickiego studium przyrody Studia Warmińskie 37/2, 425-460 2000 KS. ZBIGNIEW KĘPA Studia Warmińskie Centrum Szkolenia Straży Granicznej Kętrzyn XXXVII (2000) KS. STEFANA PAWLICKIEGO STUDIUM PRZYRODY Treść: — I. Publikacje filozoficzno-teologiczne dotyczące Stefana Pawlickiego. 1. Publikacje 1916-1939 r. 2. Publikacje naukowe 1950-1990 r. 3. Publikacje naukowe po 1990 r. — II. Stefan Pawlicki jako filozof, teolog i przyrodnik. 1. Filozof. 2. Teolog. 3. Przyrodnik. — III. S. Pawlickiego synteza ludzkiej wiedzy. 1. Materializm przyczyną kryzysu ludzkiej wiedzy. 2. S. Pawlickiego koncepcja poznania. — IV. Argumentacja przeciwko teorii Darwina. 1. Argumentacja filozoficzna. 2. Argumentacja przyrodnicza. 3. Argumentacja teologiczna. — V. Stefan Pawlicki przeciwko materialistyczno-ewolucyjnej genezie człowieka. — VI. Problem ewolucji dziś. — Summary. I. PUBLIKACJE FILOZOFICZNO-TEOLOGICZNE DOTYCZĄCE KS. STEFANA PAWLICKIEGO Jedną ze znamienitszych postaci polskich filozofów i teoloGów końca XIX i początku XX w. jest ks. Stefan Pawlicki (1839-1916)1. 1. Publikacje 1916-1939 Wkrótce po śmierci ks. S. Pawlickiego, ks. T. Misicki opublikował trzydziesto- pięciostronicową broszurkę Najuczeńszy z ludzi. In memoriam ś.p. X. Dra. Stefana Pawlickiego2. Autor wychwalał w niej uzdolnienia Pawlickiego, jeGo szeroką wiedzę i przywiązanie do Kościoła. Ojciec Stefan Pawlicki pan wszechwładny łaciny i greki, znawca największy świata rzymskiego i helleńskiego, został mistrzem pisarzem, bo się na tamtych kształtował i na nich się wprawiał. Naturalny i niewyszukany, zawsze jasny i przejrzysty, umiejący zawsze mieszać »utile cum dulcis«, prozaik i poeta, filozof bujający w obłokach, zarazem dobrze trzymający się matki ziemi, praktyk. (...) Pawlicki nie poprawia Boga, ani natury, ani Kościoła. Pawlicki mimo to i właśnie dlatego jest rzetelnym filozofem, gdyż nie burzy, jak tamten [tj.
    [Show full text]
  • Spuścizna Dotycząca Ks. Prof. Dra Stefana Pawlickiego Cr W Krakowskim Archiwum Zmartwychwstańców
    Zeszyty Historyczno-Teologiczne, Numer 17–18(2011–2012) s. 214–229 MAREK MARIUSZ TYTKO KRAKÓW SPUŚCIZNA DOTYCZĄCA KS. PROF. DRA STEFANA PAWLICKIEGO CR W KRAKOWSKIM ARCHIWUM ZMARTWYCHWSTAŃCÓW prezentowanym artykule poruszono kwestie cząstkowej spuści- W zny dotyczącej znanego zmartwychwstańca o. prof. dra Stefana Pawlickiego CR, która to spuścizna przechowywana jest w archiwum Kurii Prowincji Polskiej Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego (Archiwum Prowincji Polskiej Zmartwychwstańców – w skrócie: APPZ) w Krakowie. Zagadnienia tego dotąd nie omawiano w dostępnej lite- raturze przedmiotu, stąd powstał niniejszy przyczynek. Tekst składa się z dwóch części: 1) omówienia spuścizny oraz 2) skróconego inwen- tarza owej spuścizny (zespołu archiwalnego). Przy tworzeniu tekstu przydatną okazała się metoda historiograficzna używana w archiwi- styce, stosowana przez Kazimierza Konarskiego (1952)1. 1 Konarski Kazimierz, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego. Zasady opraco- wania, „Archeion. Czasopismo naukowe poświęcone sprawom archiwalnym. Organ Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych”, t. XXI: 1952, s. 192–201. Tu szczególnie: s. 193–194, 201. ZZeszyty_17-18.indbeszyty_17-18.indb 221414 22013-06-24013-06-24 220:20:160:20:16 Spuścizna dotycząca ks. prof. dra Stefana Pawlickiego CR 215 1. O spuściźnie dotyczącej o. Stefana Pawlickiego CR w Archiwum Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców w Krakowie Dzieje zespołu archiwalnego. Na podstawie informacji zachowa- nych w samej spuściźnie przechowywanej w Archiwum Polskiej Pro- wincji Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego w zasadzie można częściowo odtworzyć dzieje spuścizny po o. S. Pawlickim. Zgodnie z za- pisem, spuściznę po zmarłym o. Stefanie Pawlickim CR (zm. 1916 r.) przekazano do Biblioteki Jagiellońskiej, gdzie znajduje się do dziś cały główny zrąb ’pawlicianów’. Tylko kilka dokumentów spuściźny o. Paw- lickiego zachowało się w Prowincjalnym Archiwum Zmartwychwstań- czym w Krakowie.
    [Show full text]