Erfgoednieuws 01|2020
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Erfgoednieuws 01|2020 2 | Museum de Oude Wolden wordt het MOW I Museum Westerwolde 4 | Spitsbergen 79, de geschiedenis van een expeditie 7 | Tentoonstellingen 1 Lodewijk Bruckman Naast de wisseltentoonstellingen vind je in het MOW altijd werk van fijnschilder Lodewijk Bruckman (1903-1995), fascine- rend realistische schilderijen vol symbo- liek. Daarvoor is permanent een zaal beschikbaar en via een website, folder en boek verdiepende informatie te krijgen. Een student digital design gaat dit jaar voor het museum een interactief scherm ontwerpen, zodat bezoekers nog gerichter kunnen vinden wat ze weten willen. Wil je op een spannende manier het werk van Bruckman verkennen, dan kun je de Museum de Oude Wolden wordt het ‘Magische Museum Escape’ boeken. www.museumdeoudewolden.nl/lode- MOW I Museum Westerwolde wijk-bruckman Eigentijds en fris. Dat wil het MOW – spreek uit als Moow - in Bellingwolde zijn. MOW klinkt lekker kort, herkenbaar en leent zich voor wisselende invullingen. Maar de oplettende lezer, die het MOW al kende, ziet natuurlijk dat het een afkorting is van het vertrouwde ‘Museum de Oude Wolden.’ De W mag gelezen worden als een verwijzing naar Westerwolde, wat ook terugkomt in de nieuwe ondertitel. De nieuwe naam wordt voluit ‘het MOW | Museum Westerwolde’. et museum programmeert als streekmuseum wil het actueel werkt’. Daardoor wordt ‘buiten’ een aantal keren per jaar zijn en zich onderscheiden. Wie nadrukkelijk ‘binnen’ gehaald. En Hwisselende, eigentijdse tegenwoordig het museum be- ‘buiten’ betekent in dit dorp tentoonstellingen. De oude naam zoekt, wordt allereerst verrast ondermeer de imposante heren- ‘Museum de Oude Wolden’, zoals door de moderne entree. Het boerderijen, die volop aan de het sinds de oprichting in 1973 museum heeft aan de oudbouw, Hoofdweg te vinden zijn. Verschillende doelgroepen heette, riep echter een beeld op die waarschijnlijk dateert uit het De omgeving wordt zo onderdeel Hoewel autonome kunst een van een streekmuseum met enkel einde van de achttiende eeuw, met van de museale beleving. Eenmaal belangrijk aandachtsgebied van een ‘zo was het vroeger’ benade- een ingrijpende verbouwing in binnen merkt de bezoeker dat dit het MOW is, waarbij wordt sa- ring. Streekmuseum is het muse- 2012, een uitbouw van glas aan museum oog heeft voor zowel mengewerkt met de vele professi- um wel, het is geworteld in Wes- laten bouwen. De website van het (cultuur-)historie als eigentijdse onele kunstenaars die in Gronin- terwolde, het zuidoostelijk deel museum omschrijft het als ‘een kunst, beide altijd met een link gen wonen of zich door Groningen van de provincie Groningen, vlak karakteristieke stalen pui die als naar de regio. laten inspireren is het museum bij de grens met Duitsland. Maar open venster op het museum geen galerie, zegt Hesther Bakker, 2 Studenten en vrijwilligers studenten, via de Wetenschaps- Het MOW is sinds 2017 geen winkel van de Rijksuniversiteit gemeente-museum meer maar een Groningen. zelfstandige stichting die nog wel Verder zijn vrijwilligers voor ons een financiële band met de ge- van levensbelang. We hebben een meente Westerwolde heeft. ‘Het trouwe groep baliemedewerkers, budget bestaat grotendeels uit de mensen die rondleidingen verzor- subsidie van de gemeente. Daar- gen, tentoonstellingen helpen van wordt het leeuwendeel direct bouwen en een klusjesman voor weer teruggestort als huur. Het wie geen opdracht te gek is.’ gebouw is van de gemeente, die Het museum ziet de naamsveran- medewerker communicatie & (en soms immateriële) getuigenis- ook voor het onderhoud zorgt. dering als een ijkpunt, een nieuwe educatie van het MOW. ‘Ook het sen van de eigen streek, overwe- Voor de toekomst gaan we op zoek jas, waarmee de profielverande- historische verhaal van de streek gend Westerwolde, maar ook wel naar nieuwe geldbronnen zoals ring wordt benadrukt. heeft een plek in exposities en de wat uit Oldambt (Bellingwolde projectsubsidies en sponsors. Een programmering. Zo organiseren bevindt zich op de grens tussen trainee, een bijna afgestudeerde Meer weten over het MOW? we samen met de Historische beide gebieden). ‘Recent voltooi- studente bedrijfskunde, gaat zich Raadpleeg dan de webpagina. Vereniging Westerwolde ieder den we de registratie van onze daar samen met directeur Obby Daar zijn ondermeer filmpjes te najaar een serie historische lezin- eigen collectie, een enorme klus Veenstra mee bezighouden. Ook vinden waarin het museum in gen rondom een centraal thema. die jaren in beslag nam en groten- voor ander onderzoek wordt beeld wordt gebracht. Een paar keer per jaar, bijvoor- deels door vrijwilligers werd uitge- trouwens samengewerkt met beeld rond de jaarwisseling en voerd. Daar zijn we best trots op.’ tijdens de Grunneger Weke bieden we laagdrempelige gezelligheid. Educatie Die middagen trekken vooral Het museum heeft ook aandacht mensen uit de directe omgeving voor educatie. Jonge bezoekers van het museum. Afgelopen wacht geen speelhoek maar een december mochten we tijdens ’t eigen route door de tentoonstel- Joar oet zo’n 320 bezoekers be- lingen. ‘Hoewel de routes er iedere groeten. Daarbij helpt het als de keer anders uitzien proberen we regionale en landelijke pers altijd om kinderen actief te ma- aandacht besteden aan de evene- ken, zich te laten verbazen, de menten en tentoonstellingen. Een fantasie en creativiteit te prikke- goede recensie in het Dagblad van len, zich een mening te vormen en het Noorden of een uit-tip op RTV ideeën met anderen te delen’ Noord leidt direct tot meer bezoe- vertelt Hesther. ‘En het moet kers.’ gewoon leuk zijn, je moet terug Het MOW bewaart de materiële willen komen naar het MOW.’ 3 In 1979 werd een expeditie naar Spitsbergen ondernomen door wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen. Veertig jaar later is over deze expeditie in het Universiteits- museum Groningen tot 1 maart de tentoonstelling ‘Spitsbergen 79’ te zien.De tentoonstelling belicht de geschiedenis van de Spitsbergen 79 expeditie, maar kijkt ook naar de huidige situatie en de De geschiedenis van een expeditie klimaatveranderingen. In 1979 vertrok onder leiding van tielid en wetenschappelijk foto- het eerste dorp op Spitsbergen. In trum van de Rijksuniversiteit Louwrens Hacquebord (1947) de graaf Ben Bekooy teruggekeken op 1974 constateerde een Zweedse Groningen, was in 1979 de leider eerste extern gefinancierde expe- dit bijzondere project. wetenschapper dat hier nog nooit van de expeditie. Op expeditie ditie van de RUG naar onderzoek naar was gedaan. gaan was hem niet vreemd. ‘Ik heb Amsterdameiland bij Spitsbergen. Aanleiding voor de expeditie ‘Wordt dat niet eens tijd?’ vroeg hij ervaring opgedaan bij expedities Vanuit het Arctisch Centrum Het doel van deze expeditie was zich af. Er werd door de Rijksuni- in Afrika, en die ervaring heb ik Groningen deden zij onderzoek onderzoek doen naar de walvis- versiteit Groningen een adverten- gebruikt bij de voorbereidingen naar het verblijf van zeventien- vangst door de Nederlanders in de tie over de expeditie geplaatst. voor deze reis.’ Hacquebord stu- de-eeuwse walvisvaarders en de zeventiende eeuw. In 1612 kwa- ‘Dat is net iets voor mij’, dacht deerde fysische geografie in invloed van de Nederlandse men de Nederlanders aan op Louwrens Hacquebord, en rea- Utrecht en archeologie in Gronin- walvisindustrie op de arctische Spitsbergen, een jaar later dan de geerde. Hacquebord, emeri- gen. ‘Daar kwam veel geschiedenis omgeving. Veertig jaar later wordt Engelsen. De grootste zeventien- tus-hoogleraar Arctische en bij kijken, dus ik voel mij ook aan de hand van nooit eerder de-eeuwse nederzetting was Antarctische studies en voormalig historicus. Je kunt dus spreken van gepubliceerde foto’s door expedi- Nederlands: Smerenburg. Het was directeur van het Arctisch Cen- een multidisciplinair onderzoek.’ 4 begeleid door een douanier, want toen een wetenschappelijk project gunning. Tegenwoordig wordt dat je weet maar nooit.’ op deze manier deels werd gefi- alles ter plaatse geregeld en zijn De reis naar Spitsbergen had nogal nancierd. De kleding en de tenten alleen de leiders van de expeditie wat voeten in de aarde. ‘We heb- bleken in 1979 niet geschikt voor bewapend.’ ben veel moeite moeten doen om een verblijf op Spitsbergen. Am- Hacquebord wilde graag dat een op Amsterdameiland terecht te sterdameiland was een vervelende fotograaf meeging om de reis in komen. Toen wij het laatste deel plek vanwege de buien die over je foto’s vast te leggen. ‘Fotograaf van de reis moesten afleggen, was heen komen. Spitsbergen ligt zo’n Ben Bekooy van het Volkenkundig er geen schip, dat wij wel hadden 1.000 kilometer van de Noordpool Museum in Leiden werd daarom besteld. Uiteindelijk bleek dat de en 1.000 kilometer ten noorden als lid aan de expeditie toege- kapitein geen papieren had om op van Noorwegen, op 79 graad voegd. Zijn foto’s vormen de kern de ijszee te varen. Toentertijd had noorderbreedte. De tenten en van de tentoonstelling die nu in je natuurlijk nog geen mobieltjes kleding van het buitensportbedrijf het Universiteitsmuseum te zien dus contact leggen was veel werden als reactie op de ervarin- is. Hij maakte prachtige beelden, ingewikkelder. Telefoneren ging gen van het eerste jaar verbeterd. uiteraard toen nog analoog. Door via de radio. Uiteindelijk hebben Ook overheidsdiensten werkten de foto’s krijg je als beschouwer wij via de assistent-gouverneur bijvoorbeeld mee ten aanzien van bijna letterlijk de kou mee. iets kunnen regelen.’ de rantsoenen. De politie verstrek- Ook de spullen die we mee had- Aangekomen in juli 1979 op te wapens ter bescherming tegen den zijn niet alleen op de foto’s te Amsterdameiland had de expedi- ijsberen. We kregen een schietcur- zien maar zijn deels ook fysiek tie te maken met veel (weer) sus en een tijdelijke wapenver- aanwezig. depressies. ‘Dat betekende sneeuw ruimen.’ Sponsoring Een hele onderneming Om de expeditie te kunnen finan- Voor de expeditie werd anderhal- cieren werd ook gebruik gemaakt ve maand uitgetrokken. Maar van sponsoring. ‘De kleding en voordat de expeditieleden in juli tenten werden ter beschikking 1979 konden afreizen, moesten ze gesteld door een buitensportbe- eerst leren schieten. ‘Om eventu- drijf.’ Elsevier Magazine deed een eel ijsberen te kunnen doden.