Gebieden Met Passie Gelderse Prijs Voor Ruimtelijke Kwaliteit 2016 Gebieden Met Passie
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Gebieden met passie Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit 2016 Gebieden met passie Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit 2016 Leeswijzer Inhoudsopgave In dit boek – samengesteld in het kader van de Voorwoord, Gedeputeerde Josan Meijers 5 zesde editie van de Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit – zijn de 13 genomineerde gebieden met De 13 genomineerden 6 passie geportretteerd. Alle dertien bij elkaar met een sprekende foto en vrije teksten die de passie Gebieden met passie in Gelderland 32 duiden. En elk afzonderlijk. Een kaartbeeld toont Zesde editie Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit 33 de ligging, met een korte beschrijving. Dan zijn Samen bouwen aan de gebiedenatlas 35 sterke kwaliteiten van het gebied opgetekend. Wie hebben gebieden met passie aangedragen? 36 Onder het motto van actief en betrokken zijn de betreffende actoren aan het woord en zijn Bredevoort 38 opgaven geduid. Elk portret sluit af met een Weteringse Broek 46 viertal bouwstenen vanuit de ervaringen van Ooijpolder 54 het gebied zelf. Bouwstenen zijn tips en aanraders Diefdijklinie 62 hoe kwaliteitszorg voor het gebied een impuls kan Horsterpark 70 krijgen, zowel gericht op de inhoud van de zaak De Goudsberg 78 als op het te voeren proces. Laat je inspireren en IJsselstein 86 wie weet vind je een bouwsteen die kan werken Honigcomplex 94 in jouw specifieke situatie. Tevens is in dit boek Oude IJssel 102 het juryrapport opgenomen. Renkums Beekdal 110 Park Scherpenzeel 118 Veel leesplezier gewenst Bergharen 126 Waterkwartier 134 Juryrapport Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit 2016 142 Colofon Werkblad - Wat wil ik weten van een gebied? 147 Gebieden met passie Verantwoording en dank 148 Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit 2016 Projectteam Elbert van der Linden (projectleider), Jolanda Timmerman (projectassistent), Els Hofman (communicatie adviseur) m.m.v. Jan de Haan en Paul Thissen (provinciale selectiecommissie) Redactie Projectteam provincie Gelderland Tekstbijdrage Marc Nolden (Freelandschap, Utrecht) Josan Meijers en Elbert van der Linden (provincie Gelderland) Fotografie o.a. Jaap Zoet (provincie Gelderland) Zie verder verantwoording en dank op pagina 148 Vormgeving Loep ontwerp, Arnhem Druk JP Offset, Duiven Oplage 500 exemplaren Gebieden met passie 3 Gebieden met passie Onder die noemer reikt de Provincie Gelderland in april 2016 de tweejaarlijkse Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit uit. Voor de zesde editie hebben wij ervoor gekozen de prijs open te stellen voor ‘voorbeeldige gebieden’. Dat konden centrumgebieden zijn, stadsdelen of wijken, (delen van) dorpen, of bijzondere buitengebieden en landschappen. De focus op het hele gebied is een stijl- breuk met de vorige vijf edities, toen de prijs werd uitgeschreven voor beeldbepalende projecten in een gemeente. Een ander verschil is dat naast gemeenten ook waterschappen en maatschappelijke organisaties op het terrein van natuur, landschap en landbouw en architectuur uitgenodigd werden een gebied met passie in te sturen. Er kwamen 56 inzendingen. Daaruit kwam een shortlist van dertien genomineerden voort, die zich in dit boek van hun mooiste kant laten zien. En daarmee zien we ook meteen de veelzijdigheid van onze provincie: historische stadjes, levendige dorpen, agrarisch buitengebied, het weidse rivierlandschap met de dijken en uiterwaarden, bos- en heidegebied, in onbruik geraakte industrieterreinen met een nieuwe bestemming, landgoederen en parken … Tijdens de Gebiedenparade in januari presenteerden de inzenders hun gebied aan de vakjury, onder voorzitterschap van Jan Terlouw. Daarbij viel vooral ook de passie op waarmee zij hun gebied over het voetlicht brachten. Dat is iets wat de genomineerden gemeen hebben: de sterke betrokkenheid van de inwoners van de gebieden. Of ik een persoonlijke favoriet heb? Nee, ze zijn ‘alle dertien goed’. Het is net als met kinderen: hoe verschillend ook in karakter en verschijning, ze zijn je allemaal even lief. Josan Meijers Gedeputeerde Ruimte Provincie Gelderland Gebieden met passie 5 Bredevoort Waar zit de passie? Gastvrijheid Je bent welkom, wandelaar, fietser, zwemmer. Geniet van het water, de kruidentuin, het bastion. Van de aandachtige stilte. Kom boeken snuiven, cultuur ruiken. Drink een biertje, blijf gerust eten. Zo gaat dat bij ons. We vertellen graag over onze oude veste. Ga anders morgen weer verder. Cultureel ondernemerschap Boeken blijven in het stadje en jonge dapperen beginnen met iets nieuws, goudsmid, klokkenmaker, glazenier. Kunstenaars in ateliers vinden toewijding. En dan komen er ideeën: arrangementen en proeflokalen, lezingen, uitvoeringen en tentoonstellingen. Bronnen van inspiratie. Verbeelding De straatjes fluisteren zacht en wentelen zich in stilte. Ga op ontdekkingstocht en je zult alles zien en horen. Beelden in de kerktuin, kunst in de openbare ruimte, zuilen die verhalen vertellen. Bredevoort schittert en bruist, spektakel op ’t Zand. Neem uitzicht en tijd en kijk door de tijd heen. Compagnie Onversaegt staat paraat. Hart & ziel Mensen zetten zich in. Met trots en met een aangename eigenwijsheid. Weten wat voor elkaar te krijgen, soms met blote handen. Een kwestie van gewoon beginnen. Ook al doe je het al meer dan honderd jaar. Maar als je eenmaal verknocht bent, blijf je van Bredevoort houden. Voor de volledige beschrijving klik hier 6 Gebieden met passie Weteringse broek Waar zit de passie? Betrokkenheid Formele instanties gaan aan de slag, met een sterk verantwoordelijkheidsgevoel. Later worden de mensen meegenomen. Beter nog, nemen de mensen de instanties mee. En komen ideeën los van bewoners, boeren en kinderen, De ‘Dag van het Weteringse broek’ helpt daarbij. Delen van uitvoering en beheer komen te liggen bij de bewoners. Ruimtegebruik Het buitengebied was altijd al toegankelijk. Over plattelandsweggetjes vond je je weg wel. Maar je doorkruiste het gebied zonder er erg in te hebben. Nu vraagt het vaker je aandacht, er zijn meer wegen te gaan, langs verrassende plekken. Ruimhartig wordt van het broek gebruikt gemaakt, voor ommetjes, hardrenloopjes, toertochten, schoolverkeer. Nieuwe taken Dat wat tot je taak behoort moet je goed doen. Uitdaging is om als organisatie je blikveld te verruimen. Dan zie je dat je meer in je mars hebt en werk met werk kunt maken, zoals dat heet. Waterbeheer krijgt zin in ecologie, landbouw in recreatie. Nieuwe mogelijkheden ontstaan: energiebosjes? Biomassa als nieuwe economische drager! Grondruilen Een gebiedsontwikkeling waar je stevig de handen uit de mouwen kunt steken. Om een wat minder gewoon buitengebied te maken. Met ruimte voor natuur en ecologische verbindingen, recreatieve voorzieningen en andere buitenplekken. Daar is vrijwillige kavelruil voor nodig en kennis van zaken en van mensen, en een beetje toeval, met inzet van geduld en liefde voor het gebied. Voor de volledige beschrijving klik hier 8 Gebieden met passie Ooijpolder Waar zit de passie? Samenhang Het is duidelijk, goud in handen. Herkenbaar rivierenlandschap, een Gelderse poort. Dit vraagt om landschapsontwikkeling. Het is een proeftuin geweest, een voorbeeldgebied. Nog steeds een gebied om het landschap te verknopen aan activiteiten van de mensen. En biodiversiteit, ruimtebeleving en welzijn nemen toe. Betrokkenheid Het landschap is van iedereen. Dat ervaren ze in de Ooijpolder. Boeren, burgers en buitenlui, je kent ze wel. Het vraagt om inzet en verantwoordelijkheid. Je steentje bijdragen, als dat kan. Bijvoorbeeld via een landschapsveiling, een bijzondere donateursactie. Bedrijfsvoering Als boer ken je het gebied als geen ander. Misschien ben je er groot geworden of nieuw gevestigd. Maar je voelt je verbonden met het gebied. Met je bedrijf, met het vee, met de grond. Onderhoud van landschap hoort bij de bedrijfsvoering. Vrijwilligheid, garanties en informatie zijn dan onmisbare woorden. En goed beheer doet het landschap rijpen. Genieten Als wandelaar neem je de Ooijpoort of de Springplank. Het trekpontje nodigt ook uit, met de heuvels in de rug, om die geweldige ruimte te betreden. Te dwalen over boerenlandpaden, struinen in de uiterwaarden. Bij Oortjeshekken kan het druk zijn, Bisonbaai in de herfst stil. Je weet, de stad is dichtbij, maar je merkt het niet. Voor nu gaat het om mij en deze plek. Voor de volledige beschrijving klik hier 10 Gebieden met passie Diefdijklinie Waar zit de passie? Leven in de waterlinie Je hebt je stek gevonden. Op of aan de dijk of iets verder weg. Het woont en werkt er met alle genoegen. Aan deze of gene kant van de grens. Je doet je ding, zoals dat modern heet. En anderen genieten van jouw wereld. Even kijk je op. Enthousiasme voor het landschap Wat kan er toch ongelofelijk veel energie gezet worden op een bepaald gebied. Nationaal project, nationaal landschap, straks misschien Werelderfgoed. En velen voelen zich verbonden. Natuurvorser, historicus, dijkenbouwer, wandelaar, verhalenverteller, en jij? Eigen werk verrijken De dijk moet nodig worden versterkt en verbeterd. Daar gooien we klei tegen aan, lekker hoog, lekker breed. Nee, we pakken het nu anders aan. Immers er zijn meerdere belangen te dienen. Cultuurhistorische waarden behouden. Met een damwand, karakteristiek profiel gered. Alleen nu zien ze niet wat we gedaan hebben. Ruimte voor de vleermuis Bonkige en grijze, militaire artefacten langs de dijk, ooit bedoeld als groepsverblijf voor soldaten. Nu zijn het overwinteringslocaties. Voor grootoorvleermuis, baardvleermuis en watervleermuis. Of vlindersoorten: het roesje en de dagpauwoog. Daar moet je wel voor zorgen. Sommige mag je niet betreden. Voor