De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 Osdorper Binnenpolder in groot gevaar De Osdorper Binnenpolder, overblijfsel van het grote basis van verplaatsing" is, veenweidegebied, waaruit Holland eens bestond, heeft Ër is echter besloten het hele een grote rijkdom aan weidevogels, zoals grutto, tureluur, gebied aan te kopen voor / 94.0.37.450,-, waarbij B & W kievit en scholekster. Elk voorjaar gaan vele bewoners van bevoegdheid kregen het grondge de westelijke tuinsteden kijken, of de weidevogels weer bied waarover op 5 februari jl. nog aangekomen zijn. Als de plannen van het gemeentebe geen overeenstemming was, aan stuur doorgaan, staat dit alles op de nominatie om te te kopen voor maximaal verdwijnen. - / 16.763.625,-. De waarheid is gewoon dat er In het kader van de hervestiging raad. Ook heeft het provincie yoor deze aankopen te weinig van bedrijven, die in het Tuin bestuur van Noord-Holland orri geld is en dat de gemeente zich bouwgebied Sloten moeten wij bovengenoemde redenen de aan*. : rijk gerekend heeft met de subsi ken voor het „Olympisch Dorp", leg van een tennispark en een dies uit Den Haag. wil het college van B & W en in het kinderboerderij in deze polder af Bovendien heeft het gemeentebe- kielzog de meerderheid van de gewezen. s stuur de economische waarde gemeenteraad nu ook deze pol Allengs begint duidelijk te worden, van de tuincentra aan de Louwes- der maar gaan opvreten. dat de uitvoering van de plannen weg zwaar onderschat. Om nu Twee plekken komen nu het eerst voor de woningbouw in het tuin in aanmerking, te weten de hoek bouwgebied Sloten in gevaar toch te proberen binnen de ge Ookmeerweg/Osdorperweg en komt als de tuincentra niet ver raamde bedragen te blijven, pro een plek aan de Ookmeerweg ten plaatst kunnen worden. beren B & W hun financiële speel- westen van de parkeerplaats. : ruimte te vergroten door vervan Op beide plekken moeten tuin bét is althans de strekking van liet gende grond aan te bieden in de centra verrijzen, die van de Lou- verhaal dat burgemeester en wet Osdorper Binnenpolder, dat toch wesweg komen. Van verschillen houders voorschotelen aan de ge al gemeente-eigendom was. de kanten zijn hiertegen bezwa meenteraad. Zo van mondje dicht, niemand ren gerezen, maar het lijkt dat het heeft het in de gaten... En zo gemeentebestuur zich te zeer in Ze schrijven aan de gemeente- mogen de Westelijke „Tuinste de nesten heeft gewerkt om hier- raad dat ze indertijd besloten heb- den" nog meer van hun groen aan op een redelijke manier tege- ben het Tuinbouwgebied Sloten opofferen. moet te komen. Hoe valt anders te aan te kopen, waarbij , het uit- Namens groen Amsterdam, verklaren, dat zelfs de bezwaren gangspunt „schadeloosstelling op Jan Hendrik Binnik van de stadsdeelraad Osdorp, een bestuursorgaan, dat door. de gemeenteraad zelf is ingesteld, zo maar van tafel geveegd worden? A' ,i «SS*******. Ook het , zware pleidooi dat het 'raadslid Roel van Duijn in de gemeenteraad hield vóór behoud van deze mooie polder, heeft het college van B & W nog niet kunnen overtuigen. Het grootste bezwaar komt in het kort hier op neer: geen aantasting van déze mooie polder vanwege de grote landschappelijke en na- tuurhistorische waarde, waaron-, der die als broedplaats voor wei-' devogels. Dat komt niet uit de lucht vallen, want al in 1980 hebben jongeren van de afdeling Dwergstern van de Alg. Christelijke Jeugdbond van Natuurstudie en Natuurbe scherming hierover een inventari satierapport geschreven, dat o.a. aangeboden is aan de gemeente- ,
Ook dit uitzicht op de molen staat op het punt te verdwijnen. Westerpost 1 oktober 1986 De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3
Excursieprogramma najaar/winter 1986/1987
Zaterdag 13 december: Goeree en Brouwersdam Goeree is naast de Flevopolder en Friesland een belangrijke pleisterplaats voor ganzen. Alle 'gewone' soorten kunnen we verwachten, terwijl Roodhalsgans of Dwerggans er elk jaar wel gezien worden. Ook de sluizen van het Haringvliet en de Brouwersdam worden bezocht en daar zijn Useend, IJsduiker, Kuifaalscholver of Velduil regelmatige wintergasten.
We vertrekken om 7.00 uur en gaan met eigen vervoer.
Zondag 18 januari: Amsterdamse Waterleiding Duinen Het nieuwe jaar wordt weer traditioneel geopend met een stevige duinwandeling. Langs de kanalen in dit duin gebied letten we vooral op Waterspreeuw, Ijsvogel en Roerdomp. In het inundatiegebied kunnen we allerlei soorten watervogels verwachten: Wilde of Kleine Zwaan, diverse eenden etc. We vertrekken om 9.00 uur van het Stadionplein en gaan met eigen vervoer. Zaterdag 14 februari: Flevopolder In elk seizoen heeft de Flevopolder wel wat te bieden. Nu gaan we voor de roofvogels — Smelleken, Ruigpoot- buizerd, misschien Zeearend — en voor de ganzen, zwanen en eenden. We vertrekken om 8.30 uur van het Amstelstation en gaan met eigen vervoer.
Voor alle excursies geldt: opgave bij Ronald Hofmeester, 020-765664. Autobezitters svp de plaatsruimte door geven.
Contactavondprogramma
Dinsdag 11 november: Trektellingen op de Vijfhoek en de Blauwe Kiekendiefslaaplaatsen De resultaten van de trektellingen die nu al over een reeks van jaren worden gehouden op de Vifhoek zullen door Fred Vogelzang uitgebreid besproken worden. Het tweede gedeelte van deze avond wordt gevuld met de landelijke telling van Blauwe Kiekendieven op hun slaaplaats. Ook dit onderzoek vindt zijn oorsprong op de Vijfhoek. Guus van Duin weet er alles van. Deze avond wordt gehouden in de zaal van de Amsterdamse Natuurhistorische raad. Plantage Middenlaan 14. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 20 december: Vogeltrek, denkend over onze landsgrenzen heen De ornitholoog Dr. E. Nieboer, verbonden aan de Vrije Universiteit, zal de stand van zaken bespreken van de internationale natuurbescherming in het algemeen en van overwinteringsgebieden en belangrijke pleisterplaatsen van onze trekvogels in het bijzonder. Deze avond wordt gehouden in samenwerking met de KNNV afdeling Amsterdam en vindt plaats in de Portielje- zaal. Plantage Middenlaan 41. Aanvang 20.00 uur. De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3
spreeuwenjacht R. C. A. Motman, Openbare Werken/Groenvoorzienigen
uit: [Jerk in uitvoering, november 1986
Diegene, die de afgelopen zomer 's avonds in de buurt van het Centraal Station is- geweest, is het ongetwijfeld opgevallen, dat duizenden spreeuwen zich in de bomen bij het voorplein verzamelden om daar gezamenlijk de nacht door te brengen. De vorming van deze slaapplaatsen is een sociaal gedrag, dat zich hier al jaren voordoet. Het is duidelijk, dat de vogels, wanneer zij 's morgens vertrekken, een stinkende smeerboel achterlaten. De uitwerpselen van de vogels bezorgden veel overlast en ongemak. De steeds weer terugkerende klachten die, onder andere bij het Gemeentelijk Vervoerbedrijf binnenkwamen, hebben ertoe geleid, dat medewerkers van Groenvoorzieningen van Openbare Werken dit probleem hebben aangepakt. Alvorens men tot een wegjaagactie overging, werd onderzocht welke mogelijkheden en middelen er voorhanden waren om de vogels te verjagen. Uiteindelijk is gekozen voor een combinatie van knallen en de angstschreeuw van een spreeuw op een cassetteband. Het gebruik van beide methoden maakt de kans op gewenning het kleinst. Na de nodige voorbereidingen werd op 20 augustus met de actie begonnen. Tijdens de eerste avond werd vooral veel geknald waardoor de spreeuwen flink onrustig werden en een veilig heenkomen probeerden te zoeken. De twee volgende dagen werd de actie voortgezet waarbij de eerst aanvliegende spreeuwen direct met behulp van de angstkreet werden verjaagd waardoor de massale 'aanval' van de grote groep uitbleef. Met behulp van twee geluidswagens werd hierna de omgeving gecontroleerd op de aanwezigheid van spreeuwen en zo nodig verjaagd. Na drie dagen actie werd enkele dagen met de spreeuwenjacht gestopt om na te gaan of de tot nu toe getroffen maatregelen succes hadden. Het bleek, dat de vogels zich over de gehele stad hadden verspreid waar zij in kleinere groepen minder overlast veroorzaakten. Het voorplein van het Centraal Station is dankzij deze actie - voorlopig - bevrijd van het massale bezoek van de spreeuwen.
(foto's Udo Groot, OW, en Cees Scholtz) De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3
BROEDGEVAL VAN DE BUIDELMEES OP DE DIEMERZEEDIJK Fred Vogelzang
In 1986 vond een - waarschijnlijk geslaagd - broedgeval van de Buidelmees plaats op de Diemerzeedijk, gemeente Amsterdam. Hieronder volgt een overzicht van het verloop van de waarnemingen. Op 28 mei zag Willem van der Waal een zingend mannetje Buidelmees. De zelfde middag hoorde Guus van Duin een paar maal de zang, mogelijk zelfs van twee exemplaren. Op 29 mei ontdekte GvD een nest. Het hing op ongeveer 3,5 meter boven de grond aan het uiteinde van een wilgetak en was nog niet voltooid, maar er werd aan gewerkt. Op 1 juni werd er nog steeds aan het nest gebouwd, bovendien werd een adult mannetje gezien dat met lisdoddepluis in de snavel naar een andere plaats vloog. Later op de middag vond GvD een tweede nest, met ernaast twee Buidelmezen. Ook dit nest hing aan het uiteinde van een wilgetak, dit keer slechts op ongeveer twee meter hoogte. Er vond hier aggresief gedrag plaats van Buidelmees met Rietgors en Bosrietzanger - het was niet duidelijk wie er begon. WvdW nam deze dag in totaal zeker twee verschillende mannetjes waar, waarvan één bij het eer ste nest. Op 12 juni zagen GvD en FV bij het tweede nest zowel een mannetje als een vrouwtje. Dit was de eerste zekere waarneming van een vrouwtje. Onder gunstige omstandigheden is het verschil tussen adult mannetje en vrouwtje eenvoudig: bij het mannetje is de mantel dieper donker kastanjebruin dan bij het vrouwtje, het zwart van het masker wordt achter op de oorstreek breder en is boven de snavel duidelijk aanwezig, het grijs van de kop is lichter en op de borst is dikwijls een uitgebreidere kastanjebruine vlekking. In de veldgidsen staan deze sexe-verschil- len niet of nauwelijks vermeld, in Svensson (1984) staan goede afbeeldingen. De oude vogels vlogen regelmatig in en uit het nest, maar met tamelijk lange tussenposen, grof geschat 10 a 25 minuten. Een tweede mannetje verzamelde onge veer 100 meter verderop zaadpluis van een grote lisdodde en vloog hier mee weg naar een geheel nieuwe plek. WvdW vond 's middags een derde nest. Bij het eerste - nog steeds onvoltooide - werd deze dag geen Buidelmees meer gezien. Op 19 juni bevonden zich in het tweede nest in elk geval jongen. WvdW en Frank Visbeen zagen de oude vogels (vrouwtje èn mannetje) met voer in- en met luiers uitvliegen. Het derde nest kon niet meer worden teruggevonden. Op 22 juni deden GvD, FV en Rob Sjouken ruim twee uur waarnemingen bij het tweede, bezette, nest. Vanaf zo'n 80 meter werd met kijker en telescoop het nest konstant in de gaten gehouden en werden in- en uitvliegtijden genoteerd. Het re sultaat van deze waarnemingen is in figuur 1 weergegeven. Vermoedelijk zaten er minstens drie jongen in het nest, daar er binnen zes minuten drie luiers uit het nest werden gebracht. Omdat in- en uitvliegen meestal nogal snel plaatsvond kan er door ons een enkele luier gemist zijn. Om dezelfde reden èn door de grote waarnemingsafstand was het meestal niet mogelijk de sexe van de voerende vogel te bepalen. Toch waren we er drie keer van overtuigd met een mannetje te doen te hebben (zie ook 19 juni). Dit nu is wat vreemd want volgens Makatsch (1976), geciteerd in Van Beusekom (1985), bouwt het mannetje alleen maar nesten en is het vrouwtje met de verdere broedzorg belast. Het verdient dus aanbeveling eens wat meer naar buidelmeesnesten te kijken om hier meer duidelijkheid in te krijgen. De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 £*g
ISO
I&5
lilO
I»
100
8o
60 ifi-
10-
fïguur 1 Verblijftijden in nest (voederingen) in seconden (Y-as), ge durende 2 uur en 5 minuten waarnemingstijd (X-as), 22 juni 1986, 10:43 - 12:48, van Buidelmees op de Diemerzeedijk. ? = verblijftijd niet precies bekend. * = oude vogel met luier uit vliegend .
Nest van Buidelmees, Diemerzeedijk, juni 1986 Guus van Duin De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3
Uit figuur 1 blijkt dat er tussen 10:40 en 12:45 in totaal 31 maal werd gevoerd. Het is niet bekend of dit normaal .is of niet. De verblijftijden in het nest liepen uiteen van vijf tot 375 seconden, de tijd tussen twee voedingen (üit- en invliegen) varieerde van 13 tot 894 seconden. De zeer korte tijd van 13 seconden duidt ook op het voeren door beide ouders. Zevenmaal werd het wegbrengen van een luier gezien die steeds minimaal enkele tientallen meters verder werd weg gegooid. Op 24 juni waren de jongen nog niet uitgevlogen. Tussen 6:37 en 6:42 zagen GvD en Joop Buker drie keer een oude vogel het nest uitvliegen, waarvan zeker twee keer met luier. Bij het voeren was verschillende malen te zien dat de vogel niet geheel in het nest verdween. De jongen waren dus al groot. Na 24 juni werd het terrein vrijwel niet meer bezocht. Op 26 juni nam Jan Kok twee exemplaren waar. De 1 aatste controle op 8 juli leverde geen Buidel mezen op. Op 6 september ten slotte hoorde WvdW (weer? nog?) enkele exemplaren. Het is dus niet bekend of de jongen voorspoedig zijn uitgevlogen, maar er is weinig reden daar aan te twijfelen. Vermoedelijk waren er op 12 juni al (kleine) jongen. In dat geval waren ze op 24 juni niet ver meer van het uitvliegen ver wijderd. De nestboom stond in een nat gedeelte van het terrein, zodat verstoring onwaarschijnlijk is, ook al omdat het nest vanaf de dijk niet zichtbaar was. Hoe dan ook, het eerste broedgeval van de Buidelmees in Groot-Amsterdam is een feit. Geheel onverwacht kwam het broeden niet. In de periode 1982-85 werd de soort ieder najaar op de nabij gelegen Vijfhoek waargenomen. Deze waarnemingen hadden betrekking op trekkers of zwervers die op z'n minst een korte tijd in het terrein verbleven. Op de Diemerzeedijk komt, net als op de Vijfhoek, nog ge noeg geschikt broedbiotoop voor de Buidelmees voor, zoals riet- en lisdodde moeras met wilgeopslag. Voor zover bekend was dit het meest westelijke broedgeval van de Buidelmees m Nederland. Alleen de nestvondst in de Brabantse Biesbosch in 1962 (Braaksma 1965), waarmee tevens voor de eerste maal het voorkomen in Nederland vast kwam te staan, lag westelijker. Mijn dank gaat uit naar alle in dit artikeltje genoemde waarnemers voor het beschikbaar stellen van hun waarnemingen.
verwijzingen van Beusekom, R 1985. Geslaagd broedgeval Buidelmees in Zuid-Flevoland in 1985. Grauwe Gans 1: 136-140. Braaksma, S 1965. Een nestvondst van de Buidelmees (Remiz pendulinus) in de Brabantse Biesbosch in december 1962. Limosa 38: 6-12. Makatsch, W 1976. Die Eier der Vogel Europas. Leipzig & Radebeul. Svensson, L 1984. Identification guide to European passerines. Derde druk. Stockholm.
Fred Vogelzang Jan Nautahof 28 1106 ZD Amsterdam De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3
WEER EEN GEELPOOTMEEUW IN AMSTERDAM Ton Eggenhuizen
Op 10 augustus 1986 zag ik op de Vuilverbranding Amsterdam-Noord een gekleur ringde 'Zilvermeeuw' in eerste winterkleed. De kleurringen konden worden ge noteerd en de metalen ring gedeeltelijk afgelezen. Toen ik echter aan de vogel zelf toe was werd deze door een werknemer van de Stadsreiniging weggejaagd. Daar de metalen ring uit België kwam ('Bruxelles') begon er iets bij mij te dagen. In Dutch Birding (6: 148, 1984) had een verzoek gestaan om op in Bel gië gekleurringde Geelpootmeeuwen te letten en ik besloot naar dat adres te schrijven. Op 23 augustus werd de vogel, weer heel kort, door Gerard van Gooi gezien. Op 2 6 augustus kreeg ik een brief van Dirk de Mesel dat de vogel inder daad door hem geringd was en wel als eerste kalenderjaar op 13 juli 1986 te Adinkerke, Westvlaanderen, met het ringnummer H-54815. Met hoge verwachtingen ging ik op 29 augustus weer naar de Vuilverbranding. De vogel bleek nog steeds aanwezig. Omdat de vogel nu langer kon worden be keken kon een beschrijving worden gemaakt. Grootte & bouw - Groter dan Zilvermeeuw, maar door het slanke karakter valt dat alleen bij directe vergelijking op. Slank vooral door 'langere' kont, ver oorzaakt door lange vleugels. Ook de langere poten versterken deze indruk. Kop & hals - Vrij licht met donkere vlek voor en achter oog. De lichte kop con trasteerde met oog (met vlek), snavel en bovendelen. Onderdelen - Vergeleken met bovendelen contrasterend licht, op flanken en zij borst onduidelijk gevormde donkere vlekking (zandkleurig). Bovendelen - Vrij donker met warme roestbruine kleur. De veren waren duidelijk getekend, niet zoals bij Zilvermeeuw waar de patronen zeer vaag zijn. Opvallend was dat het patroon leek op dat van Kleine Mantelmeeuw op de betreffende veren, de donkere delen vertoonden echter plaatselijk insnoeringen of anders gezegd, de lichte zoom was plaatselijk breder. Staart - Donkere subterminale band, zeer contrasterend met rest van de zeer lichte bovenstaart. De staartband was op de buitenste pennen duidelijk smaller (ongeveer voor eenkwart donker). Op einden van de dekveren duidelijke vlekken. Smalle eindband wit. Vleugel - Armpenbaan zeer donker en duidelijk contrasterend met de rest van de vleugel. Venster niet of onduidelijk aanwezig. Middenbaan vooral bij de hand vleugel contrasterend met de armpenbaan. Naakte delen - Snavel geheel donker (zwart), vrij fors, doch niet erg in vorm verschillend van Zilvermeeuw. Voorkant van de tarsi donker, de rest vlees kleurig. Gedrag - De vogel had duidelijk overwicht op de Zilvermeeuwen die bij hem in de buurt foerageerden. Op 3 september zag ik de vogel nog een keer bij de Vuilverbranding. De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3
Dirk de Mesel gaf in zijn brief ook zijn mening over mijn waarnemingen van Geelpootmeeuwen op 4 juli 1985 en 12 september 1985 te Amsterdam (de Gierzwaluw 23: 96-98). De eerste (adulte) vogel was volgens hem correct op naam gebracht. De tweede (eerste winterkleed) vogel was volgens hem minder duidelijk. Hij schrijft: "Waar over het eerste exemplaar geen twijfel mogelijk is ben ik van mening dat het juveniele exemplaar van 12 september 1985 niet met zekerheid een Geelpootmeeuw betreft. Er is natuurlijk veel individuele variatie doch de beschrijving (...) komt niet overeen met die van een typische juveniele Geelpootmeeuw in deze periode, namelijk: grootte, bovendelen moeten duidelijk donkerder zijn, de mantel echter sterk afgebleekt met roestige toon en met reeds veel contourrui (nieuwe veren zeer donker en sterk contrasterend met afgebleekte oude), de onderdelen moeten duidelijk bleker zijn dan juveniele Zilvermeeuw en dus niet als Kleine Mantelmeeuw, de zwarte staartband afgelijnd en meer contrasterend met de wittere stuit en de rest van de staart dan bij Kleine Mantel, de buitenste staartpen meestal ongeveer f wit. Uw beschrijving lijkt me inderdaad zeer goed overeen te komen met die van LCL/LUA ^.VU>CLU> X L. oJigejvLcvLiLA waarvan er vorig jaar drie in gevangenschap opgroeiden".
Wat betreft het naschrift bij mijn vorige artikel wil ik nog het volgende op merken. Ik ben het niet eens met de suggestie dat Geelpootmeeuw in januari onwaarschijnlijk is. Hoewel er sinds de vermelde waarneming (1965) nogal wat veranderd is in het verspreidingspatroon van de Geelpootmeeuw, zal er eerst meer over de verspreiding bekend moeten zijn alvorens dergelijke uitspraken te doen. Er kunnen nog verrassende zaken blijken. Zo zag ik bij de Markthallen in Amsterdam van 12 tot 17 januari 1986 een in Ille et Vilaine, Bretagne, Frank rijk als pullus geringde, Zilvermeeuw in eerste winterkleed. Dit laat zien dat in ieder geval de Zilvermeeuw in de winter (een strenge zelfs) in noordelijke richting kan zwerven. Daar de Geelpootmeeuw nu ook zo ver noordelijk broedt (dit jaar misschien zelfs in IJmuiden) moeten vogels van deze soort nu het gehele jaar in Nederland (en dus Amsterdam) verwacht kunnen worden.
Ton Eggenhuizen R. Claeszenstraat 76 1056 WR Amsterdam
WATERHOENTELLING In het weekend van 17/18 januari 1987 wordt er weer een waterhoentelling in Amsterdam gehouden. Voor deze telling kunnen we nog een aantal mensen ge bruiken. U kunt zich opgeven bij Peter Scholten (020-971158).
BLAUWE KIEKENDIEF-SLAAPPLAATSENTELLING Evenals vorig jaar worden ook deze winter de slaapplaatsen van de Blauwe Kiekendief geteld. De tellingen worden gehouden op 29 november, 17 januari en 14 maart of op de daarop volgende zondag. Deze tellingen vinden plaats in kader van een landelijk onderzoek. U kunt zich opgeven bij Guus van Duin (020- 906407) of Peter Scholten (020-971158). De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3
VERSLAG VWG-EXCURSIE FLEVOPOLDER 16 AUGUSTUS 1986 Piet de Droog
Op zaterdagmorgen 07.15 vertrokken 9 vogelaars, waaronder 3 vogelaar- sters richting Flevopolder. Alle weergoden ten spijt hielden wij droog weer, zonnig perioden, temperatuur 20 doch wel een krachtige zw. wind. Onze eerste stop bij de Lepelaarsplassen gaven de volgende soor ten te zien.Kleine-,Krombek- en Bonte Strandloper, Bontbekplevier, Kemphaan en grote groepen Kluten en Grutto's. Er vloog ook nog een Sperwer over. Vandaar door gereden naar de Oostvaardersplassen, de Knardijk op en gestopt bij de Keersluisplas. Jammer was wel dat ver moedelijk door de krachtige wind de meeste vogels ver van ons verwij derd zaten. Grauwe Ganzen,Watersnippen en 9 overvliegende Kruisbekken. Het uitzicht van de nieuwe maar zeer tochtige schuilhut was schitterend, de vogelsoorten minder. Een paar Witgatjes en de al eerder genoemde soorten. Bij het verlaten van de schuilhut stonden twee Groenpootrui- ters ons van zeer dichtbij op te wachten. Op speciaal verzoek bracht Menno ons naar een Oeverzwaluwkolonie waar net een Buizerd en een Wespendief overvlogen. Terug naar de oude schuilhut waar het een komen en gaan was van vogelaars,mocht Menno het genoegen smaken een voorbij vliegende Witvleugelstern te bewonderen. Wij stonden reeds bij de auto's te wachten en mochten het doen met een overvliegende Zilverplevier. Inmiddels 11.00 uur geworden was het de hoogste tijd voor koffie met versnapering. Gezellig pratend over deze en komende excursies c.q. corfeediensten, stapten wij met een half uur op om het tweede deel van deze excursie af te leggen. Een korte blik vanaf de Knardijk waar enkele Baardmannetjes zich lieten horen en zien. De grote groe pen meeuwen waren intussen verdwenen. Langs de Oostvaardersdijk tientallen vogelaars turend naar honderden Zwarte Sterns, Visdieven Kokmeeuwen en drie Witvleugelsterns. Na lang zoeken en lokaliseren hebben wij er een in de kijker gekregen. Meneer ? had een' iets lichtere kop een paar uitstekende witte vleugelpennen, staat iets hoger op de poten maar vooral die pootkleur is doorslaggevend. Dit is met tegenlicht niet altijd waarneembaar. Bij de volgende en laatste stop wer den wij allen verrast door het geluid van een 't Bovenwater Buidelmees. Hij liet zich echter niet zien.
Op het water de zoveelste verrassing: JZZZsn S X " X Lage- een Grauwe Franjepoot, wel ver weg, { \ / Dwarsvaart maar aan het silhouet en foura- geergedrag onmiskenbaar. Na het zien van zoveel moois was de / ^Knardijk tijd voorbij gevlogen en moesten wij die grote ^ L^> «-\) ^ t I Hollandse Hout ruimte weer veriaten. S Oostvaardersplassen' Om lif.30 terug in Amsterdam '~ - Oostvaardersdijk* De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 MODERNE MELKVEEBEDRIJF BIEDT SPEELRUIMTE VOOR WEIDEVOGELS Op het moderne melkveebedrijf zijn mogelijkheden aanwezig voor een nieuwe vorm van weidevogelbeheer.. Het blijkt mogelijk om via aanpassingen in het graslandgebruik, het broedresultaat van weide vogels per bedrijf aanzienlijk te verbeteren, zonder noemens waardige opbrengstverliezen of extra werk en kosten. Dit concludeert het Samenwerkingsverband Waterland bij het uit brengen van het rapport "Speelruimte voor Weidevogels". In het rapport wordt verslag gedaan van een gezamenlijk onderzoek van boeren en natuurbeschermers dat in 198M in Waterland plaatsvond op 6 moderne melkveebedrijven. Vogelkenners hebben de bedrijven wekelijks op weidevogels geinventariseerd en de boeren hebben van dag tot dag gegevens over het graslandgebruik opgetekend. Op grond van deze informatie was het mogelijk om per bedrijf knelpunten voor de weidevogels op te sporen en aanpassingen in het grasland- gebruik voor te stellen. Deze aanpassingen, die weinig extra werk, kosten en opbrengstverliezen met zich meebrengen, zijn aangeduid met het begrip "speelruimte". Op alle onderzochte bedrijven blijkt er speelruimte te zijn. De voornaamste ruimte ligt in het verwisselen van het gebruik van vogelrijke weidepercelen en vogelarme^maaipercelen: omdat er in Waterland op z'n vroegst rond 20 mei w'oröit gemaaid, terwijl er al vanaf ongeveer 20 april wordt geweid, leidt een dergelijke verwis seling er toe dat meer vogels hun eieren kunnen uitbroeden. Andere voorbeelden van speelruimte zijn: het langer op stal houden van jongvee in het voorjaar, het overschakelen op een ander bewei dingssysteem (standweiden in plaats van omweiden), vervroeging van de voorjaarswerkzaamheden en aanpassing van de volgorde waarin de percelen worden gerold, gesleept, bemest, beweid en gemaaid.' Al deze aanpassingen zijn er op gericht om op' vogelrijke percelen de rustperiode voor de weidevogels zo lang mogelijk te maken. Omdat op alle bedrijven 80 a 90% van de vogels broedt op minder dan de helft van de bedrijfsoppervlakte, is dat meestal wel in te passen. Wat overigens op het ene bedrijf speelruimte is, hoeft dat op het andere bedrijf niet te zijn. Veel hangt af van de bedrijfssituatie en de ligging van de vogelrijke en vogelarme percelen. Opmerkelijk is dat op sommige bedrijven aanpassingen in het gras landgebruik mogelijk blijken, die zowel gunstig zijn voor de weidevogels als voor de bedrijfsvoering. Volgens een globale schatting kan benutting van speelruimte er toe leiden dat, afhankelijk van het bedrijf, er 5 a 20% meer legsels uitkomen. Het Samenwerkingsverband denkt dat deze vorm van weidevogelbeheer het mogelijk maakt dat ook bedrijven die geen beheersovereenkomst kunnen of willen afsluiten, aan weidevogelbescherming kunnen doen. Ook kan de methode een alternatief zijn voor het plaatsen van nestbeschermers e.d.; namelijk als het boeren aan tijd en kennis ontbreekt om nesten op te sporen. Om speelruimte te benutten hoeven geen nesten te worden opgespoord, het is voldoende om onderscheid te maken tussen vogelrijke en vogelarme percelen. Wel vraagt de methode inzicht in de bedrijfsvoering, maar dat is bij boeren in ruime mate voorhanden. t De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 SPEELRUIMTE VOOR WEIDEVOGELS WEIDEVOGELBEHEER OP BEDRIJFSNIVEAU DOOR AANPASSINGEN IN HET GRASLANDGEBRUIK Dit rapport is te bestellen door ƒ 17,50 over te maken op postbank nr 1945544 tnv Contact Milieubescherming Noord-Holland te Zaandam, onder vermelding van 'Speelruimte voor weidevogels'. Voor meer informatie: Leo Joosten (08370-18230) of Jaap Honingh (02903-1242). Een samenwerkingsverband van: WERKGROEP JONGE BOEREN WATERLAND LE0 JOOSTEN CONTACT MILIEUBESCHERMING NOORD-HOLLAND ARNOUD SNELLINK CENTRUM LANDBOUW EN MILIEU OTTO VLOEDGRAVEN De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 WAARNEMINGEN IN DE REGIO AMSTERDAM JUNI T/M AUGUSTUS 1986 Gebruikte afkortingen: JB - Jan Joost Bakhuizen VB - Jan van Blanken KH - Kees Hazevoet MH - Menno Huizinga VOD - Vogeloverleg Diemen WAP - Waarnemers Amstelveense Parken WW - Willem vd Waal Samengesteld door Willem vd Waal Laagte Kadijk 11" 1018 BA Amsterdam 020-272129 De volgende periode betreft de maanden september t/m november 1986. Graag uw waarnemingen ZO SPOEDIG MOGELIJK na 1 december naar bovenstaand adres! Fuut Broedgeval Frissenstein, Bijlmer: 13/6 1 ad & pulli. Eerste jaar dat de soort hier broedde (VOD) Geoorde Fuut 13/8 1 ex Poelruiterplas, Spaarnwoude (KH) Kwak 26/6 1 ad NO Lange Bretten, Halfweg (Andriese, Beckers) Purperreiger 15/8 1 ex le kj ZO; 16/8 2 ex le kj ZW Vijfhoek (VOD) 23/8 1 ex Brettenpad (Tak) 24/8 1 ex le kj W-NW Vijfhoek (VOD) Ooievaar 15/6 1 ex Diemen-Zuid 12.00 u (VOD) 15/6 1 ex ZW Amstelveen 13.00 u: dezelfde? (BÖhre, med VOD) Kolgans 23/6 1 ad weilanden W van Muiden (WW) 27/7 1 ad weilanden tussen Muiden en Maxis (VOD) Grauwe Gans 28/8 1 ex NW Laagte Kadijk (WW) Nijlgans 2/6 1 ad Poelruiterplas, Spaarnwoude (JB) 24/8 10 ex Dijkland, Spaarnwoude (de Droog) Broedgevallen: Osdorperhinnenpolder 1/7 vliegvlug jong (Zwaagstra); Kleine Poel, Bovenkerk, gehele periode paar aanwezig, minstens 1 jong (de Groot) Smient 10/8 1 6 in eclipskleed, slikstrand Muiderberg (MH, WW) 24/8 Vijf groepen met in totaal 34 ex ZW Vijfhoek (VOD) Daarna weer regelmatig op de bekende plaatsen Nestvondst omgeving Uitdam; nest met twee eieren, werd echter verlaten (Kalk man, med Kamp) De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 Krakeend 8/7 2 o met resp. 7 & 8 pulli, IJmeer - Diemerzeedijk (VOD) Pijlstaart 10/8 10/8 2 o slikstrand Muiderberg (MH, WW) 14/8 4 ex W Vijfhoek (VOD) Zomertaling 10/8 1 o slikstrand Muiderberg (MH, WW) 14/8 3 ex W Vijfhoek (VOD) 16/8 2 o slikstrand Muiderberg (MH, WW, Scholten) 18/8 7 ex ZW; 14/8 2 ex N & 2 ex ZW Vijfhoek (VOD) Krooneend 8/6 16; 14/6 1 paar & 1 6 Haven Ballast (VOD) Brilduiker 5/6 1 £ IJmeer/Vijfhoek (fam Andriese) Wespendief 22/7 1 ex Z-ZW B van Waverenstraat, Amstelveen (BÖhre, med VOD) Rode Wouw 10/6 1 ex N-NO Amstelstation (BÖhre, med VOD) Bruine Kiekendief Broedgevallen: Diemerzeedijk 1; Vijfhoek 1 o_ met 2 6 (VOD), Oeverland Nwe Mee Asd Bos 1 (div. waarnemers) Havik 15/7 1 6 Z-ZO Vijfhoek (VOD) Sperwer 6/8 1 ex Thijssepark, Amstelveen (WAP) 13/8 1 o le kj Vijfhoek, daarna weer regelmatig aldaar (VOD) 14/8 1 ex laag jagend Gein III, Bijlmer (VOD) Buizerd 1/8 1 ex overvliegend Thijssepark, Amstelveen (WAP) 16/8 1 ex Vijfhoek, daarna weer regelmatig aldaar (VOD) 19/8 1 ex Z Noordkant, Asd Bos (VB) Visarend 28/8 1 ex Diemen (M Koster, med G van Duin) Smelleken 31/8 1 ad 6 ZW Gein III, Bijlmer (VOD) Patrijs 3/7 2 ö in conflict bij viaduct A9/Spaarndammerdijk (Frieswijk) 9/7 2 6 2 Kleine Plevier 1/6 1 ex Zandput Nwe Meer (de Droog) 27/7 1 ex Marken (KH, Haafkens) 3/8 2 ad slikstrand Muiderberg (WW) 6/8 2 ex Lutkemeerpolder (KH) Goudplevier 30/6 3 ex Z Korteweghof (de Kruijf) 2/8 8-10 ex Dijkland, Spaarnwoude (JB, de Droog) 17/8 's nachts overvliegend gehoord Laagte Kadijk (WW) 23/8 2 ex Verenigde Binnenpolder (VB) 25/8 6 ex Verenigde Binnenpolder (MH) Zilverplevïer 11/8 1 ex W; 21/8 gehoord; 30/8 1 ex NW Vijfhoek (VOD) Kleine Strandloper 3/8 1 zeer licht ex slikstrand Muiderberg (WW) Temmincks Strandloper 14/7 1 ex Poelruiterplas, Spaarnwoude (v Laar, Boutshoorn e.a.) Rosse Grutto 30/7 4 ex ZW; 13/8 1 ex Z Vijfhoek (VOD) Regenwulp 24/7 gehoord Gemaal Halfweg (KH) 30/7 gehoord Laagte Kadijk (WW) 7/8 gehoord Bovenkerkerweg Amstelveen (WAP) 10/8 gehoord Diemerzeedijk (Kok) 18/8 gehoord 24.00 u J.P. Heijestraat (KH) Wulp 13/7 + 30 ex Inlaagpolder (MH) 2/8 14 ex Aziëhaven (MH) 23/8 1 ex NW Aziehaven; 4 ex Cargill, Amerikahaven (MH) 25/8 Hh 30 ex Verenigde Binnenpolder (MH) Verder vele waarnemingen uit Waterland en omgeving Spaarnwoude Ook dit jaar broedden er weer Wulpen in het Westelijk Havengebied Zwarte Ruiter 22/6 1 ex Poelruiterplas, Spaarnwoude (JB) 8/7 2 ex; 11/7 1 ex; 13/7 6 ex Poelruiterplas, Spaarnwoude (de Droog, MH) 15/7 1 ex gehoord W Vijfhoek (VOD) 6/8 1 ex Osdorperhinnenpolder (KH) 13/8 1 ex Oeverland de Liede (KH) 23/8 2 ex Poelruiterplas, Spaarnwoude (VB) 24/8 2 ex gehoord Vijfhoek (VOD) Groenpootruiter 7/7, 11/7, 17/8 & 28/8 1 ex Houtrakpolder (de Droog, VB) Witgatje 19/6 1 ex Diemerzeedijk (VOD) 7/7 t/m 24/8 1-5 ex Houtrakpolder (de Droog) 7/7 t/m 24/8 7-17 ex Inlaagpolder (de Droog) 7/7 t/m 8/8 1 ex zandput Ruigoord (de Droog) 15/7 1 ex ZW Vijfhoek (VOD) 18/7 1 ex Z Bullewijk, Bijlmer (VOD) 21/7 1 ex Poelruiterplas, Spaarnwoude (fam Andriese) De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 Cc 23/7 1 ex NO Gein III, Bijlmer (VOD) 24/7 1--2 ex; 30/7 3-4 ex; 6/8 3-4 ex omgeving Gemaal Halfweg (KH) 2/8 6 ex Houtrakpolder (JB) 4/8 1 ex Z Gein III, Bijlmer (VOD) 6/8 1 ex Lutkemeerpolder (KH) 6/8 1 ex W-NW & 1 gehoord Bullewijk, Bijlmer (VOD) 9/8 1 ex Machineweg, Houtrakpolder; 2 ex & 8 ex Z Verenigde Binnenpolder (KH, 11/8 & 13/8 1 ex Diemerzeedijk (VOD, Kok) Haafkens) 13/8 1 & 5 ex ZW Vijfhoek (VOD) 17/8 1 ex omgeving Cargill, Amerikahaven (MH) 19/8 gehoord Bullewijk, Bijlmer (VOD) 23/8 1 ex omgeving Gemaal Halfweg (Tak) Bosruiter 21/6 1 ex Poelruiterplas, Spaarnwoude (H. Groot, med JB) 24/7 1 ex omgeving Gemaal Halfweg (KH) 10/8 1 ex slikstrand Muiderberg (MH, WW) Steenloper 24/8 2 ex W; 30/8 4 & 1 ex W, 2 ex ZW Vijfhoek (VOD) Grauwe Franjepoot 1/6 1 ex Poelruiterplas, Spaarnwoude (KH, Hofmeester e.a.) Kleine Jager 30/8 1 donker ex laag W Vijfhoek (VOD) Kleine Mantelmeeuw 19/7 1 ex 3e kj NW Bullewijk, Bijlmer (VOD) In augustus diverse waarnemingen Vijfhoek (VOD) Reuzenstem 17/8 1 ex Vijfhoek (v Groen) 30/8 1 ad & 1 le Kj 0-Z0 Vijfhoek (VOD) Witvleugelstern 27/7 1 ad Marken (KH, Haafkens) Tortel 2/6 1 ö zingend omgeving Crayenstein Spaarnwoude/Houtrak (JB) 9/6 1 ex W Diemerzeedijk (VOD) 2/7 1 ex.NW Bullewijk, Bijlmer (VOD) 5/7 1 ex W Holendrecht, Bijlmer (VOD) 2/8 2 ex Houtrakpolder & 1 ex Aziehaven (JB) 2/8 3 ex Inlaagpolder thv Ringweg (de Droog) IJsvogel 30/7 1 ex gehoord omgeving Maxis (VOD) 12/8 1 ex De Braak, Amstelveen (WAP) Groene Specht 1 territorium Thijssepark, Amstelveen (WAP, Andriese) Gehele periode 1 ex Broersepark, Amstelveen (WAP); 1 ex Eendrachtpolder (KH, 5/6 1 ex De Braak, Amstelveen (WAP) Zwaagstra) 11/6 1 ex Eendrachtpark (VB) 1/8 1 ex Noordzeeweg/Velserweg (KH) 23/8 1 ex gehoord Vijfhoek (VOD) De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 Kleine Bonte Specht 15/8 1 ex Broersepark, Amstelveen (WAP) 21/8 1 ex Overdiemerpolder (VOD) Kuifleeuwerik 2-3 territoria Winkelcentrum Reigersbos eo, Bijlmer (Scholten, Tang) Oeverzwaluw Juni & juli minstens 4 ex Gein III, Bijlmer, vermoedelijk broedgeval in omgeving 23/6 3 nestgangen, waarvan 1 bezet, Muiderberg (WW) (VOD) 30/8 3 ex ZW Vijfhoek (VOD) Boompieper 23/8 1 ex Z Cargill, Amerikahaven (MH) 24/8 1 ex ZW & 1 ex gehoord Vijfhoek; 1 ex PEN-centrale (VOD) Blauwborst 25/8 1 ex le kj Diemerzeedijk (VOD) Zwarte Roodstaart In mei en begin juni 1 6 zang in oude dorp, Amstelveen (Bohre, med VOD) Diverse juli-waarnemingen van 2 ex (1 terr?) Gein III, Bijlmer (VOD) Gekraagde Roodstaart 1 territorium Bovenkerkerweg 65, Amstelveen (WAP) Tapuit 23/8 1 ex omgeving Aziehaven (MH) 23/8 2 ex Houtrakpolder (VB) 25/8 1 ex Diemerzeedijk (VOD) 30/8 1 ex Nissan, Westhavens (MH) 31/8 1 ex Verenigde Binnenpolder (VB) Kramsvogel Eerste najaarswaarneming: 16/8 1 ex ZW Vijfhoek (VOD) Grote Lijster 1/8 1 ex Thijssepark, Amstelveen (WAP) Grote Karekiet 21/6 2 ex laag achter elkaar aanvliegend Diemerzeedijk (VOD) Fluiter 8/6 1 ex zingend Vijfbunderbos, Asd Bos (JB) Bonte Vliegenvanger 11/8 1 o Vijfhoek (VOD) Baardmannetje 19/6 1 6 Diemerzeedijk; 30/6 gehoord Vijfhoek (VOD) Kuifmees 30/6 1 ex eerst gehoord, daarna ook gezien Vijfhoek (fam Andriese) Buidelmees Broedgeval Diemerzeedijk - Lees hierover elders in dit nummer Wielewaal 8/6 1 6 zingend Noordkant Asd Bos (JB) 19/6 1 o ZW Diemerzeedijk (VOD) De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 21 Kruisbek 23/6 14 ex W Diemen-Zuid (VOD) 11/8 1 o ZO Vijfhoek (VOD) 15/8 + 30 ex W Amstelstation (vd Schot) 16/8 4 groepen ZW Vijfhoek (VOD) AANVULLINGEN OP DE VORIGE PERIODE: Lepelaar Eerste waarneming wordt 6/3 1 ex Poelruiterplas, Spaarnwoude (Kamp) Middelste Zaagbek 6/3 2 ex Amerikahaven (Kamp) Patrijs 23/3 ? ex omgeving Sportpark Ookmeer (Kamp) 26/3 4 ex Begraafplaats St Barbara (Kamp) Zwartkop Eerste waarneming wordt 23/4 1 ex zingend De Braak, Amstelveen (WAP) VERSLAG VWG-EXCURSIE DUIN EN KRUIDBERG 1 JUNI 1986 & ANKEVEEN 22 JUNI 1986 Peter Scholten Op 1 juni vertrokken we 's ochtends vroeg met z'n vieren naar Duin en Kruid berg om daar het een en ander te gaan horen van de zang van de diverse zomer vogels. Na een flinke wandeling door dit fraaie duingebied reden we vervolgens naar de Zuidpier van IJmuiden, waar we naar de meeuwen en andere zeevogels hebben gekeken. Hierna zijn we via de Poelruiterplas bij Spaarnwoude en Halfweg naar Ankeveen gereden. Gedurende deze dag zijn er bijna 80 soorten waargenomen. Enkele waarnemingen die er uitsprongen waren een Purperreiger bij het Naarder meer, een mannetje Zwarte Zeeeend die vlak langs de Zuidpier zwom, een Tafel eend met pullen bij Halfweg en een Grauwe Franjepoot in zomerkleed in de Poel ruiterplas . Op 22 juni bestond de opkomst uit slechts drie deelnemers. Vanwege de geringe animo om naar Ankeveen te fietsen werd er besloten om met de auto naar de Kenne- merduinen te gaan. Daar was enkele dagen tevoren een Roodkopklauwier gezien die we wilden opsporen. De vogel werd inderdaad gevonden en liet zich gedurende ruim een kwartier bewonderen. Dit had tot gevolg dat we deze leuke waarneming in gepaste stemming zijn gaan vieren op het terras van Parnassia. De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 KNIPSELKRANT Duizenden trekvogels dood SEVTLLA (AP). — In een van de belangrijkste broedgebie den voor trekvogels in Europa, Ruim een vijfde van dode in de buurt van de Zuidspaan- se stad Sevilla, zijn zeker 27.000 vogels en kleine dieren onder mysterieuze omstandig vogels omgekomen door gif heden gestorven. Van onze verslaggever met gif. Bij landbouwbedrijven worden In eerste instantie dachten UTRECHT—Ruim eenvijfde van het ook wel eieren en mais gebruikt als de autoriteiten dat de dieren aantal dode vogels in Nederland is ver lokmiddel. in het wildpark Coto Conana giftigd. Vrijwel alle gevallen van vergif aan de Gualdalquiver, waren tiging zijn opzettelijk. Vergiftiging gestorven door het insekticide door legaal gebruik van bestrijdings De onderzoekers hebben vastgesteld parathion. Onderzoek toonde middelen komt in verhouding weinig dat verscheidene soorten vergif worden echter aan dat die stof niet is voor. Dit concludeert de werkgroep gebruikt om vogels te doden. Het meest gebruikt. De nationale milieu Vogelsterfte van het Centraal Dierge gebruikte middel is parathion. Drie dienst heeft nog geen andere neeskundig Instituut (CDI) in Lelystad. kwart van de vergiftigde vogels is met stof gevonden die de sterfte on De gegevens zhn gepubliceerd in het dat middel om het leven gebracht. Para der de dieren zou hebben kun oktobernummer van het blad Natuur thion, volgens het ministerie van Land nen veroorzaken. en Milieu. bouw een giftig tot zeer giftig middel, is Er zijn vooral veel vogels ge een veel gebruikt insektenverdelgings- De afgelopen tien jaar heeft de werk storven van soorten die via middel. Het mag alleen door landbou Spanje van Europa naar Afri groep ruim twaalfduizend dode vogels wers worden gekocht en gebruikt als ze ka trekken. onderzocht Na analyse van de maagin een vergunning hebben van de minister houd van de dode dieren hebben de on van Landbouw. derzoekers veelal kunnen vaststellen Het CDI heeft ook gekeken welke welk gif de vogels heeft gedood. In vier vogelsoorten door vergiftiging om het procent van de gevallen is de sterfte leven zijn gebracht. Van een aantal soor veroorzaakt door legaal gebruik van be ten is ruim zeventig percent vergiftigd. strijdingsmiddelen. In de andere geval Voor andere vogelsoorten is het percen Vogelogen len gaat het „om een oneigenlijk ge tage veel lager. De onderzoekers consta bruik met het doel vogels dan wel die teren dat opzettelijke vergiftiging van De Japanse ren te elimineren", schrijven de vier vogels een wezenlijk onderdeel is van de luchtvaartmaatschappij All- onderzoekers. totale sterfte, waarby-plaatselijke vogel- Nippon Airways heeft ontdekt Op het platteland komen de vogels populaties kunnen worden gedeci dat het schilderen van aan hun einde door ze te voeren met meerd. De onderzoekers bepleiten een verschrikt kijkende vogelogen vergiftigde granen en zaden. In de stad intensieve handhaving van wetten en op de motor-inlaten het aantal worden vaak etensresten behandeld voorschriften. vogelaanvaringen drastisch vermindert. Volgens een woordvoerder heeft de luchtvaartmaatschappij vorig jaar 26 Boeing 747's en 767's van vogelogen voorzien om na te gaan of het aantal vogelaanvaringen er door zou worden beïnvloed. Vliegtuigen Wereldzeeën door massa's zonder ogen werden gemiddeld negen keer per jaar door een vogel getroffen, terwijl de plastic zeer ernstig vervuild machines met het vreesaanjagende schilderwerk in WASHINGTON (AP) - Een mil varenden verbieden vuil te stor dezelfde periode door slechts één joen zeevogels en honderddui ten op een afstand groter dan 4,8 vogel werden geraakt. zend walvissen en robben verlie kilometer van de territoriale wa De All-Nippon woordvoerder zei zen jaarlijks het leven door plas teren. dat vogels bang worden als ze tic dat van schepen overboord Vogels en walvissen stikken in grote afbeeldingen van hun ogen wordt gegooid. Naar schatting het plastic of raken in de netten zien. Onderzoekers die manieren worden iedere dag 639.000 plastic verstrikt. Kime wees erop dat bestuderen om vogels in vaten in zee geloosd. Vissers ra zelfs de bemanning van schepen rijstvelden af te schrikken, ken per jaar zoveel netten kwijt die in de kustwateren moet wa hebben al lang geleden ontdekt dat deze, aan elkaar gelegd, sa ken dat niets in strijd met de wet dat vogels voor zulke men 135.000 kilometer lang zou wordt overboord gegooid, zelf afbeeldingen op de vlucht slaan, den zijn. hun rommel in het water gooien zei hij. - evenals de bemanning van ma Dat heeft de oceaandeskundige All-Nippon schat dat de rine- handels en toeristensche John Kime gisteren meegedeeld schilderingen de pen. aan leden van het Amerikaanse luchtvaartmaatschappij tot Huis van Afgevaardigden. Kime Volgens Kime is het de hoogste dusver 200.000 dollar hebben wees erop dat er geen internatio tijd het overboord gooien van af bespaard door verminderde nale wetten bestaan die het op val internationaal te verbieden. schade aan de vliegtuigen. Er Parool /3 zijn nu plannen om alle wide- body vliegtuigen van All-Nippon van ogen te voorzien. Volkskrant \5\u\86 De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 tenschappelijk discutabele hande Jagers niet meer lingen. 'JAGEN' Ook bij de KNJV weet men dat. e reactie van de Koninklijke De beleidslijn van de vereniging welkom in Steenwijk DNederlandse Jagers Vereni ihzakë publiciteit, leek dan ook ging (KNJV), op het besluit van Van onze correspondent „eerlijkheid" te gaan worden, ge de Steenwijkse gemeenteraad de tuige bijv. een uitspraak van STEENWIJK — Jagers zijn jacht op gemeentegrond te laten KNJV-bioloog Siebenga eerder niet langer welkom in Steenwijk. beëindigen» is verklaarbaar. Uit dit jaar: „Voor alle duidelijkheid B en W hebben besloten de ge de wijze van berichtgeving hiero wil ik stellen dat het beperken meentelijke gronden niet langer ver, door Jan Wierenga, in deze van schade niet de drijfveer is om aan jagers te verhuren. Wel zul krant van 2 oktober 1986, zou je te jagen. Let wel, de jager die len de lopende contracten worden echter kunnen afleiden, dat die jaagt om te jagen." Maar de argu uitgediend, maar er worden geen reactie nog redelijk is ook. mentatie die de KNJV gebruikt nieuwe meer aangegaan en er zal Dat nu is mijns inziens niet het om het gemeenteraadsbesluit in ook geen verlenging plaatsvin geval. Jagen is een hobby, heel Steenwijk aan te vechten, duidt den. simpel. Afgezien van die ene boer erop dat „eerlijkheid" weer plaats Met dit besluit is Steenwijk dan die meent zijn gewas te kun gaat maken voor „schijnheilig- voor zover bekend de eerste ge nen beschermen döor bijv. wat .heid" en „onjuiste voorlichting". meente in ons land die de jacht op kraaien af te schieten, moeten ja Men is dus gewaarschuwd. gemeentelijk grondgebied gaat gende lieden beschouwd worden Wat betreft de houding van de verbieden. Het gaat in totaal om als recreanten. Niet als schade- landelijke overheid ten aanzien zo'n honderd hectare. bestrijders. Niet als noodzakelijke Van jacht: de jagerslobby heeft B en W van Steenwijk vinden faunareguleerders. Hoewel deze daar een heel stevige vinger in de „het uitoefenen van de jacht ,niet twee functies jarenlang aan ja pap. Dat uit zich weer in achter meer bij de opvattingen van na gers werden toegeschreven, is het haald beleid. Niet in de laatste tuurbescherming passen". momenteel duidelijk, dat het ver plaats speelt de Jachtwet een rol, hullingen zijn van moreel en we- die in feite door de jagers zelf ge maakt is. De ambtenaren van het ministerie van Landbouw en Vis Het hazepad serij kunnen nog wat leren van Steenwijk, die de Gouden Kraai van links van de Stichting Kritisch Fauna beheer naar mijn oordeel meer et is altijd hetzelfde liedje Er was slechts één boze brief bij, dan verdiend heeft. klagen de jagers: waar de afkomstig van enkele anonieme Groningen, EDO KNEGTERING sentimenten gaan over jagers. Zij dreigen de raadsleden heersen kiest het gezonde die akkoord gaan met het voorstel verstand het (linkse) hazepad. Ze van B en W (want er moet nog wel zien deze stelling nog maar weer even officieel over gepraat wor eens bevestigd in het besluit van den) met het hagelweer te zullen Steenwijk, voortaan geen jagers bejegenen. Een welgemikt schot Jagers bedreigen meer toe te laten op gemeen door ruiten en deuren, zo laten ze tegrond. Het Overijsselse stadje weten. En ook zijn ze van plan bij kwam er vorige week landelijk wijze van straf een partij jonge Steenwijker mee in de belangstelling. B en W vossen op gemeentegrond los te vinden dat de jacht als sport een laten. De gemeente haalt er voor raadsleden verwerpelijke zaak is en met eni alsnog een beetje de schouders ge nadruk werd er op gewezen over op. STEENWIJK - Anonieme ja dat het besluit is genomen door gers hebben gedreigd ramen en een links meerderheidscollege. Wie ook boos is, is oud-wethou deuren in de huizen van Steenwij der Hilco Robaard (VVD). Ro- ker raadsleden met hagel doorbo De zorg voor de natuur, de strijd baard (hij nam nog niet zo lang ren wanneer ze akkoord gaan met tegen de mannen met het geweer geleden afscheid) is zelf jager en het voorstel van het linkse meer een typisch linkse aangelegen hij vindt het besluit van zijn voor derheidscollege om de jacht op ge heid dus? Dat blijkt toch een malige collega's ronduit belache meentegrond te verbieden. Een beetje mee te vallen. Landelijk ge lijk. De oud-wethouder houdt zijn woordvoerder laat weten dat de zien is de PvdA helemaal niet zo hart vast. Want hij gelooft dat het gemeente het dreigement van de onvriendelijk voor de jagers. Ster linkse college nu wel verplicht is anonieme jagers niet serieus ker nog: volgens een woordvoer op de ingeslagen weg verder te neemt. der van de Koninklijke Neder gaan. Steenwijk als wijkplaats Uit het hele land zijn tientallen landse Jagers Vereniging (KNJV) voor het belaagde dierenrijk der adhesiebetuigingen met het is de georganiseerde jacht eigen halve. ,,Ze zullen binnenkort ook Steenwijker plan gekomen. Een lijk best tevreden met het socia de sportvisserij in de gemeentelij echtpaar uit Noord-Holland liet listisch beleid in deze. Een reden ke wateren gaan aanpakken" zelfs op het gemeentehuis voor al temeer voor de KNJV in opperste voorspelt hij somber. le ambtenaren gebak bezorgen. verbazing tegen het Steenwijker (J.W.) Ook de raadsleden kunnen tijdens besluit aan te kijken. hun eerstvolgende vergadering gebak verwachten van het dank Inmiddels wordt het gemeente bare echtpaar. bestuur overspoeld met tele Nieuio6bUd var\ he(- Noorden foontjes, telegrammen, brieven \)\l\ol66 ±)\s\\o\6(, 3)nho/8é> H)iohoj86 en gebak van mensen uit het hele land die altijd ook al ernstige be denkingen tegen de jacht hadden. De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 Thailand's rarest bird tracked down FOR the first time in 34 years Gurney's Pitta, one of the world's rarest birds, has been found in the wild. Uthai Treesucon and Philip Round of Mahidol University's Centre for Wildlife Research redis covered the pitta after following up a tip that the bird was still present in a small patch of lowland forest in southern Thailand. "As soon as we entered the for est," said Philip, "we realised that this was an area of exceptional diversity." Gurney's Pitta breeds only in a small area of southern Thailand; it has also been found in the extreme southern tip of Burma but does not Female Gurney's Pitta at the nest — the first time the bird has ever been nest there. The male has a bril photographed In the wild. Picture: Uthai Treesucon. liant, shining blue crown contrast haunts bècausè forest cover has ing parks and sanctuaries in ing with a black face and under- been replaced by rubber and oil- southern Thailand. Such areas parts patterned yellow and black. palm plantations, by slash-and- may adequately protect the hill- The female is more subdued in burn crops such as tapioca and by slope habitats but do riot contain colouration, being mainly yellow human settlements. any areas of the biologically rich and brown. The. two biologists have been lowland rain forests. The bird was once a fairly com searching for the bird for - four Thé researchers were only able mon inhabitant of the rain forests years.. Gurney's . Pitta, together to locate the pitta after identifying of the extreme lowlands but now it with, many other rare forest birds; remaining lowland forest frag has vanished from its former appears to be absent from all exist* ments from satellite maps' and Bangkok ?oSt l\\j\8b 'through following up clues con cerning -the bird's: continued ap pearance in the illegal but still flourishing wild-bird trade. While the researchers' success represents a personal triumph, Oeverzwaluw 'their sense of satisfaction may be short-lived unless some immediate vertraagt protection can be afforded to Gur ney's Pitta. The site where the Flevolijn birds were discovered is facing severe threats due. to continued encroachment by villagers and Von onze correspondent through timber felling, while the UTRECHT, maandag birds, themselves are being trapped Oeverzwaluwen . hebben and sold to rich animal dealers. voor vertraging bij de aan The Deputy Director-General of leg van de Flevospoorlijn the, Royal Forestry Department, gezorgd. Phairotf Suvariakorn, has pledged his full support to try to save the Bijna twee maanden heeft site but unless the Government is het werk in een bouwput prepared to take extraordinary and prompt measures to save this langs de Flevolijn in Lely Boete voor doden importantpart of the world's herit stad-Noord stilgelegen, om age, it could be too late. dat meer dan twintig nes van Finse zee-arend Because Gurney's Pitta breeds ten van de vrij zeldzame only in Thailand and nowhere else oeverzwalüw tot een halve VAASA (Reuter) - Drie Finse ja in'thë world, the responsibility for meter diep in de wanden gers, die een witstaart zee-arend its conservation rests wholly with van de put waren gegra hebben doodgeschoten, zijn veroor lis. • ven. deeld tot een boete van, omgere NS besloot de vogélkólonie kend, 20.000 gulden. Het geld zal met rust te laten en het worden overgedragen aan een vere werk ter plekke stop te zet-, niging van natuurberschermers, ten. die speciale aandacht besteden aan het in stand houden van genoemde Pas vorige week konden zeldzame arendsoort, die in Fin bouwvakkers de werk land beschermd is. zaamheden weer hervat ten. ?arool 2V.\<3\S6 -Telegraaf /5/g/« De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 uit West-Duitsland en België heb kleurig verenkleed. In de woestijn Cursorius cursor ben hem daardoor kunnen zien. Er valt de vogel niet op, maar in het is weer heel wat benzine verstookt groene Hollandse polderlandschap bezoekt om het kleine vogeltje, iets kleiner des te meer. De ondervleugels zijn dan een kievit, te zien en te foto zwart. De vogel heet renvogel om Nederland graferen. dat hij stukken over de grond rent De vogelaars verenigd in de Dutch alvorens op te stijgen. Waarschijn Echte vogelliefhebbers, hebben Birding Association beschikken lijk is de vogel verdwaald. In het sinds 1933 onrustig geslapen. over een telefonisch alarmsys koude klimaat hier heeft het beest Sinds dat jaar is er in het wild in teem. Zodra iemand een vreemde weinig kans om te overleven. Nederland geen renvogel, afkom vogel heeft gezien, zet htf of zij de stig uit de woestijngebieden van ketting in werking en worden en Nöord-Afrika en Zuidwest-Azië, thousiastelingen opgetrommeld meer gesignaleerd. Dat kwam af om te komen kijken. Afhankelijk gelopen weekeinde weer goed. van de interessantheid van de vo Tientallen vogelaars hebben de vo gel komen er dan de vogelliefheb gel bij de Hondsbossche Zeewering bers, soms van heinde en ver, op in Noord-Holland waargenomen. af. Het zeldzame beest was de vogel liefhebbers zeer ter wille. Hij bleef Verder heeft de vereniging de ge het hele weekeinde in de buurt woonte wedstrijden te organise van de Zeewering hangen. Zelfs ren, waarbij de deelnemers in 24 opgetrommelde vpgelbespieders uur zoveel mogelijk verschillende Volkskrant jUo}8ê, vogels moeten zien. Dat betekent crossen van Zeeland naar Den Hel der, via Groningen en Maastricht. De renvogel met de Latijnse naam Vogelliefhebbers bekijken de Cursorius cursor heeft een zand- renvogel. Lawaai tegen spreeuwenplaag Vogels Bij de berichtgeving in Dag in — Dag uit (Volkskrant van 7 oktober) over de renvogelbij de Hondsbosse Zeewering, werden enkele onjuistheden vermeld over de Dutch Birding Association. De „vereniging" zou „de gewoonte hebben wedstrijden te organiseren, waarbij de deelnemers in 24 uur zoveel mogelijk verschillende vogels moeten zien". De stichting (geen vereniging) heeft echter nimmer dergelijke wedstrijden georganiseerd en ook nooit gepropa geerd. Wel zal een afvaardiging van de Dutch Birding Association in november aan een dergelijke 24-uurs race mee doen in Kenia, maar uitsluitend omdat het er dan om gaat met behulp van sponsors zoveel mogelijk geld in te za melen voor de bouw van een kinderzie kenhuis. Verder werd in het verleden eens in Engeland een dagje gevogeld (op Engels verzoek) met het doel geld in te zamelen voor vogelbescherming. Deze wedstrij den interesseren ons verder geen bal en wij houden ons er niet mee bezig. Vanavond om half acht gaat de dienst Openbare Werken van de AMSTERDAM E. van IJzendoorn gemeente voor de tweede maal de duizenden spreeuwen die 's voorzitter Dutch Birding Association nachts in de bomen voor het Centraal Station zitten verjagen. Vol K6 krant jylu>}86 De spreeuwen die als het donker wordt de boomtoppen opzoe ken om er de nacht door te brengen zijn gisterenavond ook al verjaagd. Ze werden opgeschrikt door een knal van een alarm pistool gevolgd door een geluidsband met kreten van soortgeno ten in doodsnood. Door de jaren heen tracht men af en toe de overlast op deze wijze te bestrijden, maar de spreeuwen keren vroeg of laat massaal terug. Morgen worden de vogels voor de derde keer verjaagd. Men hoopt dat ze daarna zo bang zijn geworden dat ze een tijdje wegblijven. De Gierzwaluw 24 (1986), nr. 3 ONTVANGEN LITERATUUR samengesteld door Do Beckers De Graspieper (Samenwerkende VWG's Noordholland), jrg 6 (1986), nr 3 - Simultaantelling op Texel - Agressie in een groep Kluten inbeeld gebracht - Voedselecologie van de Lepelaars van het Zwanenwater en Texel - Over herkomst en trek van bij Castricum geringde Rietgorzen Dutch Birding (Dutch Birding Association), jrg 8 (1986), nr 3 - Rufous Turtle Dove in Europe - Black Bush Robin in Israel - Invasie van Grote Kruisbek in Nederland in 1982/83 - Great Knot in Israel in October 1985 - Blonde Ruiter op Texel in september 1985 - Bill ratios of Crossbill and Parrot Crossbill De Korhaan (VWG het Gooi e.o.), jrg 20 (1986), nr 4/5 - Een wandeling van Baarn naar Huizen (1936) - 50 jaar later opnieuw een voettocht door de Eempolders De Winterkoning (VWG Castricum), nieuwsbrief 18, oktober 1986 - Boomleeuweriken in het Noordhollands Duinreservaat - Goede vogelgebieden bij ons in de buurt - Soort van het seizoen: de Roek De Fitis (VWG Haarlem e.o.), jrg 22 (1986), nr 3 - Najaarstrek bij Bloemendaal aan Zee in 1985 - Geslaagde broedpoging van Appelvink in gemeente Bloemendaal - Terekruiter bij Spaarnwoude in mei 1986 - Gruttoslaapplaatsen in Zuid-Kennemerland in 1985 - Het Landgoed Keukenhof De Grauwe Gans (Vogel- en Natuurwacht Zuid-Flevoland), jrg 2 (1986), nr 2 - De najaarstrek van Fitis en Tjiftjaf over het Muiderzand in 1984 en '85 - Amfibieën en reptielen in Flevoland - Pestvogels in Almere-Stad in januari 1986 De Skor (VWG Texel), jrg 5 (1986), nr 4 - Zeetrekverslag juli - Elfsteden-winter 1986: slachting onder wadvogels, met name de Toppereend deel 2 De Skor, jrg 5 (1986), nr 5 - Zeetrekverslag augustus/september - Broedvogels van de Hoge Berg-bosjes De Grauwe Gors (Avifauna Groningen), jrg 14 (1986), nr 2 - Voorjaarstrek van roofvogels bij de Eemshaven - Roofvogels vroeger en nu - Blauwe Kiekendief-slaapplaatsentellingen in Groningen, winter 85/86 De Kleine Alk (VWG Alkmaar e.o.), jrg 4 (1986), nr 2 - Het aantalsverloop van vogels in de Putten in 1985 - Zeetrek langs de Hondsbossche, dec-jan - Ransuilenbraakballen uit de Schermer De Gierzwaluw 24 (1986,), nr. 3 11 De Duinstag (VWG Katwijk), jrg 1 (1986), nr 3 - De Zwarte Roodstaart in Katwijk - Afwijkend patroon in het verenkleed - Ransuil of Velduil? - Vaal Stormvogeltje met succes losgelaten - Blonde Ruiter te Voorhout Tringa (VWG Schagen), Vogelwaarnemingsgids: gids (incl. kaarten) voor vogel waarnemers in Tringa's werk- en waarnemingsgebied Contact Milieubescherming Noord-Holland, verslag oktober 1984-december 1985 Rijksinstituut voor Natuurbeheer, jaarverslag 1985 ROM (Magazine over Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer), nrs 8 t/m 10 (1986) WAARNEMINGEN VAN GANZEN EN ZWANEN IN DE WINTER 1986/87 De afgelopen winter zijn er enkele weken lang tussen de polder Zeevang en de Noordpolder bij Muiden enkele duizenden ganzen (en enkele tientallen zwanen) te zien geweest. Dit verschijnsel kon worden vastgelegd aan de hand van waarnemingen van verschillende vogelaars. In gebieden waar de vaste pleisterplaatsen van ganzen en zwanen zijn wordt de aantalsontwikkeling bijgehouden door medewerkers van de nationale ganzen- en zwanentellingen. Mochten er in de komende winter in het werkgebied van de Vogelwerkgroep Amsterdam weer ganzen en/of zwanen verschijnen dan ont vang ik daar graag gegevens over. Vooral waarnemingen op de hieronder ge noemde teldata kunnen dan belangrijk zijn: —1/2 november 1986: Grauwe Gans, Kleine Rietgans, Kleine en Wilde Zwaan; —20/21 december 1986: Kleine Rietgans, Brandgans, Kleine en Wilde Zwaan, doch bij koud winterweer alle soorten ganzen en zwanen; —17/18 januari 1987: alle soorten ganzen en zwanen; —7/8 februari 1987: eveneens alle soorten ganzen en zwanen. Op aanvraag is op onderstaand adres een verslag verkrijgbaar van de ganzen- tellingen in het seizoen 1983/84. Dirk Tanger Santpoorterstraat 34 2023 DC Haarlem 023-275702 VOGELBOEKEN CATALOGUS Nieuwe titels en belangrijke herdrukken een selectief overzicht van Zendt u mij na verschijnen, kostenloos, de VOGELBOEKEN CATALOGUS naam: adres: postcode: . plaats: i Zonder postzegel in open envelop zenden aan: scheltema holkema Vermeulen, boekverkopers, antwoordnummer 121 1000 RA amsterdam c Koningsplein 20, Postbus 271,1000 AG Amsterdam,Telefoon 020 - 26 7212 (