RLedenblad van de Partijoo van de Arbeid • 4e jaargang • nummer d 5 • oktober 2007

Het congres Rode rozen en ontslagroompunten Rampenscenario’s Hebben we nu alles onder controle? Opvoeden alleen een zaak van ouders?

Interview Hoe rood is de begroting?

Wouter Bos (44), minister van Financiën

Sterk en sociaal Tekst Bart Pauwels Foto Tessa Posthuma de Boer de rode loper Hij wilde graag vooraan zitten bij de besluitvorming. Daarom is Gerard De Rode Loper wordt uitgerold voor PvdA’ers die normaal gesproken achter Beukers in de jaren negentig raadslid de schermen werken. Meestal willen ze dat ook graag. Voor een portret en wethouder geweest voor de in Rood wordt deze keer een uitzondering gemaakt door Gerard Beukers, PvdA in de voormalige gemeente penningmeester van het gewest Overijssel. Vriezenveen. Hij is nu directeur van een welzijnsorganisatie en penningmeester van het gewest Overijssel. ‘Zeg nee tegen varkensfl ats’

‘Vijftien jaar geleden ben ik lid geworden van de PvdA. Ik voelde me altijd aangetrokken tot de linkse beweging en ben een sociaal- democraat in hart en nieren. Na een actieve rol in de lokale politiek wilde ik wat anders gaan doen. Ik heb mijn oude beroep in het welzijnswerk weer opgepakt en ben penning- meester geworden van het gewest Overijssel. De bestuurlijke kant van het gewestbestuur en de regio trokken me wel. Als penning- meester houd ik me bezig met het maken van werkplannen en begrotingen. Onlangs hebben we project Transparantie ingevoerd om de fi nanciën van de afdelingen inzichte- lijk en helder te krijgen. Dat was even wen- nen, maar het is een prima initiatief. In de regio Twente organiseren we regelma- tig samen met afdelingen en de Statenfractie het een en ander. Ik vind het belangrijk om samen te werken binnen het gewest, maar ook binnen de PvdA. Er zit zo veel kennis binnen de partij en ik zou graag zien dat we een hechte club zijn waar we elkaar kennen en waar we van elkaar kunnen leren. Een club waar de vrijwilligers een grote rol spelen en gewaardeerd worden. Betrek ze erbij en laat ze merken dat ze de partij een enorme dienst bewijzen met hun werkzaamheden. Zorg ervoor dat ze trots zijn op de club waar ze lid van zijn. Samen moeten we als PvdA ook meer de bres op en duidelijk stelling nemen over onderwerpen. Op dit moment wil men hier in Overijssel varkensfl ats gaan bouwen. Ik vind dat je met dat soort initiatieven ons milieu en ons landschap kapotmaakt. Ik zou dan ook graag zien dat de PvdA op landelijk en op gewestelijk niveau zegt: “Dat willen we niet!”’

2 ROOD oktober 2007 inhoudin dit nummer: inhoud

5 6 13 14

18 20 24 28

5 FORUM 14 PLATFORM 24 ROOD IN DE REGIO Moeten de Olympische Spelen Ouders die falen in de en de in 2008 naar Nederland? opvoeding van hun kinderen, rampen-bestrijding aanpakken? 6 INTERVIEW WOUTER BOS 28 WBS-BOEKEN ‘In deze begroting worden echt 18 REPORTAGE Een selectie heel andere keuzes gemaakt.’ Een dag met 29 ACTUEEL 12 OPINIE 20 HET CONGRES Geloofsafval Flip de Kam over de begroting Een verslag 13 VIJF VRAGEN AAN 23 MAX VAN DEN BERG Johanna Haanstra, ‘Ik zal een commisaris zijn wethouder in Almere tussen de mensen.’ redactioneel

We hebben een nieuwe voorzitter! Uit nale solidariteit. En dat kan niet vanuit rust… dat bleef niet onopgemerkt. vond maar liefst zeven kandidaten werd Lilianne dat moet vanuit beweging! En die beweging de Miljoenennota zo links dat hij Balkenende Ploumen door de leden gekozen. Nadat de gaat naar links.’ Die beweging zat er op het IV het ‘Tweede kabinet Den Uyl’ noemde. De kandidaten avond aan avond het land door congres al goed in. Vele afdelingen, de Rooie PvdA maakt het verschil, dat is duidelijk. In zijn gereisd, met vele honderden leden heb- veren, de Rode ondernemers en de JS had- deze Rood een interview met Wouter Bos. Wij ben gesproken en verschillende kandidaten den verschillende onderwerpen aangedragen vroegen hem hoe het is om zo’n begroting te hun televisiedebuut hebben gemaakt in een voor de actuele politieke congresagenda. Op maken? Waar loop je tegenaan en hoe rood van de vaderlandse nieuwsprogramma’s kon- pagina 20 vindt u een uitgebreid verslag van is de begroting eigenlijk? En hoe zit het nu den de leden hun nieuwe voorzitter kiezen. het congres en een overzicht van de nieuwe met het referendum over Europa en het ont- Een zenuwslopende hapering van de telma- partijbestuursleden. In de rubriek Nieuws uit slagrecht? Naast een minister van Financiën chines maakte de uitslag nog spannender. In de partij kunt u vanaf dit nummer de column hebben we natuurlijk ook veel leden die in de de avond van 24 september werd bekend dat van lezen. Zij zal hierin lokale afdelingen voor de PvdA op de centen Lilianne Ploumen de ledenraadpleging had verslag doen van haar plannen, ideeën en passen. Wie dat zijn en wat ze doen kunt u in gewonnen. Op het congres van 6 oktober ervaringen in de partij. deze Rood lezen. werd zij offi cieel gekozen als nieuwe voorzit- Naast het kiezen van een nieuw bestuur ter van de PvdA. Ze maakte in haar speech gebeurde er natuurlijk veel meer in de politiek De redactie direct duidelijk dat ze niet van plan is rust in deze herfst. Met Prinsjesdag werd na veertien de partij te brengen: ‘We staan voor gelijke jaar weer een Miljoenennota gepresenteerd kansen, voor emancipatie, voor internatio- door een PvdA-minister van Financiën. En

oktober 2007 ROOD 3 brieven

Inspraak Direct voor en tijdens de verkiezingen is er alle aandacht voor de kiezer en voor de Heeft u Rood iets te melden? leden van de partij. We mogen meedoen Stuur uw brief naar: Partij van de Arbeid, Redactie Rood, postbus 1310, met de ideeëntrein, we helpen mee met de campagnes enzovoort. De lijntjes naar 1000 BH of mail naar: [email protected]. Kamerleden blijken ineens heel kort te zijn. (De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten.) Kamerleden die op de nieuwe kandidaten- lijst laag zijn ‘ingeschaald’, weten je ineens persoonlijk te benaderen. Er wordt alert gereageerd op aandachtspunten die je aan- zijn verdeeld, de regeringsverklaring is gege- minder. Je voelt je weer monddood gemaakt. meldt. Op de website wordt onze mening ven, wil je de plekjes die je je, door e-mailen, Je bent weer gedegradeerd tot de zwijgende gevraagd. We mogen in Rood ons verhaal forum, en campagnevoeren had veroverd, grijze achtergrond. De berichtgeving blijft doen. Als actief lid voel je je echt en belang- behouden. beperkt tot inhoudsloze peptalk van diverse rijk en het steunt je in het idee dat het zinvol Helaas, het is voorbij. Kamerleden reageren partijbonzen. is om lid te zijn van de partij. niet meer op je e-mails. Fora worden geslo- Ik weet dat we het momenteel fi jn vinden om Ook na de verkiezingen, als de Kamerzetels ten. De berichtgeving van Kamerleden wordt het democratisch gehalte van de SP aan de kaak te stellen. Misschien is het echter beter dat we eens kijken hoe we zelf met elkaar omgaan. Gebruiken Kamerleden/Statenleden/raads- leden leden en andere kiezers alléén maar voor en tijdens de verkiezingsperiode of willen we een partij waarin ieder lid een volwaardig inbreng in de partij en in de politiek van de partij heeft? Niet alléén via voorzitters van de lokale afdelingen op congressen, maar iedereen altijd en overal. Zonder onderscheid te maken in opleiding, afkomst, huidskleur of geloof. De socialistische manier. Anita Bannink Europa 1 Ik begin het zo langzamerhand knap pijnlijk te Peter Pontiac vinden PvdA-lid te zijn. Ik snap alle inhoude- lijke argumenten en ben ook geen voorstander

Cartoon van referenda, maar we staan nu al maanden met de broek op de knieën. Dit is echt niet meer te harden! We laten hier bovendien een geweldige kans liggen om in een inhoudelijke campagne voor Europa de SP en de PVV in het isolement te duwen waar ze thuishoren. Shit! Wat is er mis met de zorg? W. Hutten In zorgcentrum Hart van Lombok te is de dagelijkse situatie voor de bejaarden op de afde- lingen gewoon schrijnend. Maar helaas is ook de bejaardenzorg een ingewikkelde commerciële Europa 2 business geworden. Want hoeveel van het besteedbare geld besteedt Aveant echt aan zorg voor Een referendum zou suggereren dat bejaarden? Veel te weinig vermoed ik. Als verpleegster zie ik dat de bewoners veel tekortkomen. Nederland een keus heeft: wel of geen verdrag. Slechts één uur per week activiteitenbegeleiding (gemiddeld per bewoner), een groot deel van de Die keus is er niet: Nederland is ingebed in dag geen begeleiding in de centrale huiskamer. Sommige bewoners zitten vastgebonden om niet Europa. Een referendum zou dus kiezersbe- te vallen, de meeste bewoners komen niet buiten. Volgens de raad van bestuur en de directie van drog zijn. De vorige keer was er nog wel een Aveant is de trieste situatie in het zorgcentrum de schuld van de politiek. Ik heb echter wat zorg- keus, namelijk heronderhandelen. Die keus gerelateerde bedrijven opgezocht in een van de personeelsbladen van Aveant. Daarin lees ik over ontbreekt nu. De fractie neemt terecht haar frontoffi ce, expertise centrum, concernbureau, facilitair meldpunt et cetera. Dan zijn er nog diverse verantwoordelijkheid. interim managers, pilots, personal coaches, is er een Axion ContiU group en benchmark-onder- Egbert Boeker zoek. Geen idee wat het allemaal kost, maar de Aveant-bejaarden in hart van Lombok hebben hier weinig aan. De zorg van de bewoners moet gewoon weer voorop staan en beschikbaar geld voor zorg moet ook feitelijk resulteren in goede zorg en een leuke, zinnige dagbesteding voor bejaarden. Hier ligt een taak voor de politiek en de inspectie van volksgezondheid. Marianne Pouwels

4 ROOD oktober 2007 Tekst Michiel Reijnen Foto’s De Beeldredaktie PvdA forum In het PvdA Forum drie opmerkelijke meningen van PvdA-leden over een actueel en relevant onderwerp. Deze keer: de Olympische Spelen. Bezoekers van de site konden reageren op de stelling: ‘Het is een goed idee om te proberen de Olympische Spelen in 2028 naar Nederland te halen.’

Brigitte Tuinzaad (37) woont in Made en is Internal auditor Doen! ‘Ik ben er een groot voorstander van om te proberen de Olympische Spelen binnen te halen. Redenen zijn onder meer de multiculturele ver- broedering en de sportstimulans voor de jeugd, waarschijnlijk al vanaf de bidperiode tot en met de spelen zelf! Bovendien doet Nederland waar het goed in is – organiseren – en gaat er een economische stimulans van uit. En sport is leuk! Na de Olympische Spelen kan men profi teren van een betere infrastructuur en goede sportfaciliteiten. Door vroeg te beginnen met de voorbereidingen kan ook lang van te voren worden geanticipeerd op beslissingen met betrekking tot infrastructuur en accommodaties.’

Siem Teeling (72) woont in Baarn en was onder meer wethouder en docent lichamelijke opvoeding Kater ‘Als oud bestuurslid van enkele sportbonden met internationale ervaring heb ik gezien hoeveel landen of steden na afl oop van de Olympische Spelen met een kater blijven zitten. Bijvoorbeeld met accommodaties die te groot zijn om regelmatig te worden bezet en dus veel geld kosten. Het enige voordeel dat men heeft zijn aanpassingen aan de infrastruc- tuur, maar daar hangt een behoorlijk prijskaartje aan. En wat zou er in Nederland nog aan infrastructuur kunnen worden gedaan? We zijn al zo vol gebouwd! Als oud-gymnastiekleraar zou ik het een beter idee vinden als dit geld zou worden besteed aan breedtesport/sportieve ontwikkeling (sportleraar terug in alle onderwijsvormen) en aan goede trainingsfacilitei- ten voor onze topsporters. Laten wij genoegen nemen met af en toe een groot sportevenement van één sportsoort, dat kunnen wij net aan.’

Thijs Kemmeren (56) woont in Goirle en is hogeschooldocent internationalisering en (internationale) sportmarketing aan de Fontys Economische Hogeschool in Tilburg. Celebrate Humanity ‘Dat is de fantastische slogan van de Olympische Beweging. Sport is eindelijk ook door de PvdA ontdekt ( bijvoorbeeld) als een middel om maatschappelijke doelen te bereiken. Maar sport doet veel meer: de Olympische Beweging werkt(e) als katalysator van internatio- nalisering. De open geest die Nederland altijd gehad heeft (en die dreigt te verdwijnen, terwijl ons land de wereld zo hard nodig heeft) kan weer terugkomen via het ‘Olympisme’. Dat gaat niet zomaar. Het einddoel om de Olympische Spelen naar Nederland te halen kan en moet binnen het door het NOC gepresenteerde stappenplan veel positieve energie in de economie en samenleving genereren. Met als slogan: celebrate humanity.’

U Kijk voor meer reacties op www.pvda.nl > forum

oktober 2007 ROOD 5 interview Tekst Michiel Zonneveld Foto Tessa Posthuma de Boer

Veertien jaar nadat zijn laatste Miljoenennota presenteerde, is er weer een PvdA-minister die de schatkist bewaart. Wouter Bos over zijn eerste begroting: ‘We hebben een degelijke begroting opgesteld en daar ben ik trots op.’ De rode draad in de begroting

Wat vond Wouter Bos het lastigste toen hij als Welke? ‘In het kabinet was er een stevige discus- die slecht zijn op het gebied van milieu of de minister van Financiën zijn eerste begroting sie of we eindelijk ook iets van de topinkomens volksgezondheid, zoals vliegen of roken. De mocht presenteren? ‘Vooral dat ik in de weken konden vragen. Dan heb ik het op de eerste opbrengst daarvan wordt weer gebruikt om de voor Prinsjesdag niet mocht reageren op de plaats over het aanslaan van de bezitters van belasting op arbeid te verlagen en dat is weer berichten die uitlekten. De regel is nu eenmaal huizen die meer dan een miljoen euro waard goed voor de werkgelegenheid en de economie.’ dat het kabinet vooraf niets over de inhoud van zijn (Het eigen woningforfait gaat voor deze groep de Miljoenennota loslaat. Ik vond dat er een heel omhoog en het wettelijk vastgestelde maximum Uw partijgenoot Flip de Kam schreef in het NRC onevenwichtig beeld ontstond en zag dat de verdwijnt – Red.). Van dezelfde orde is dat de dat het met die nivellering van de inkomens wel oppositie met alle berichten aan de haal ging.’ pensioenpremies van mensen met een inkomen meeviel. ‘Ik denk dat hij gelijk heeft als je uitgaat van boven de 185.000 euro niet kan worden afge- van de negatieve betekenis die het woord nivel- Ik neem aan dat u geen bezwaar had tegen het trokken.’ leren heeft gekregen. In de zin van: dat vooral opgeroepen beeld dat dit een linkse begroting de middengroepen moeten inleveren om de was? ‘Nee, en ik vind het bijvoorbeeld ook niet Critici zeggen dat het jaloeziebelastingen zijn laagstbetaalden erop vooruit te laten gaan. Uit vreemd dat de VVD kritiek had. Alleen vind ik die de schatkist weinig opleveren. ‘Het is juist de berekeningen van het Centraal Planbureau het dan wel misleidend om te suggereren dat wij van een grote betekenis dat je ook iets vraagt (CPB) blijkt dat dit met deze begroting zeker niet de lasten met miljarden verzwaren. Op dit punt van mensen met de allerhoogste inkomens. In het geval is.’ hield het betoog van VVD-leider Mark Rutte tij- de hypotheekdiscussie is zelfs sprake van een dens de Algemene Beschouwingen geen stand. grote doorbraak. Tot nu was het voor het CDA Maar veel mensen gaan er wel iets op achteruit. Hij begon over achttien lastenverzwaringen van namelijk onbespreekbaar om op welke manier ‘Dat geldt alleen voor 2008. En daar staat tegen- dit kabinet. Premier Balkenende somde vervol- dan ook te tornen aan de positie van mensen over dat we daardoor de mogelijkheid hebben gens moeiteloos negentien lastenverlichtingen met een eigen huis. Maar het gaat natuurlijk vanaf het komend jaar meer te doen aan zaken op. Daarna is hij er maar mee opgehouden. niet alleen om de maatregelen die de hoogste als milieu, zorg en onderwijs. Dat zijn zaken die De VVD heeft natuurlijk wel gelijk als ze zegt dat inkomens iets meer pijn doen. Ik denk dat ze burgers ook heel belangrijk vinden. Daarnaast deze begroting echt een breuk is met het beleid wel symbool staan voor een begroting waar willen we een degelijke begroting opstellen. Ook van de afgelopen jaren. Toch moet je ook een echt heel andere keuzes worden gemaakt. Door daar ben ik trots op. Voor het eerst sinds 2002 beetje oppassen met het een PvdA-begroting dit kabinet wordt ook iets van de hoogste inko- krijgen we weer een begrotingsoverschot. Dat te noemen. Uiteindelijk ben ik de minister van mens gevraagd en dat hebben we jarenlang niet overschot blijft vervolgens de drie jaar daarop Financiën van het hele kabinet. Het CDA zal blij gezien.’ gehandhaafd. Ik heb er bij de presentatie van de zijn vanwege het solide fi nancieel beleid. De begroting op gewezen dat het sinds de kabinet- ChristenUnie is ongetwijfeld tevreden met het Welke keuzes nog meer? ‘De rode draad in de ten-Drees niet meer is voorgekomen dat we zo’n gezinsbeleid. Zo konden we ons alledrie vinden begroting is toch dat we minder belasting hef- lange periode een overschot hadden. En onze in de keuzes die zijn gemaakt. Hoewel er tijdens fen op werk, en dat inkomen uit vermogen meer staatsschuld loopt terug tot 40 procent van het de onderhandelingen natuurlijk ook spannende belast gaat worden. Een andere rode draad is BBP (bruto binnenlands product). Daarover heb momenten waren.’ dat we belasting gaan verhogen op activiteiten ik gezegd dat dit voor het laatst zo laag was in

6 ROOD oktober 2007 ‘Door dit kabinet wordt iets van de hoogste inkomens gevraagd en dat hebben we jarenlang niet gezien’

in Europa werken zo veel mensen, stelt de Raad vast. ‘Je kunt niet precies zeggen waar we op uitkomen. We hebben veel voorstellen gedaan om de participatie te verhogen. Het wordt fi scaal minder aantrekkelijk als slechts één partner werkt (Het schrappen van de ‘aanrechtsubsidie’ – Red.). Verder maken we het aantrekkelijk om te gaan werken, ook al gaat het om een deeltijdbaan. We gaan door met het bouwen aan voorzieningen die het makkelijker maken zorg en werk te combineren, zoals de voor- en het laatste jaar van het kabinet-Den Uyl. Tijdens State. Zij zeggen dat het ‘robuuste begrotings- naschoolse opvang. de laatste kabinetsvergadering voor Prinsjesdag cijfer’, dus als je de effecten van de uitzonderlijk Maar het belangrijkste verschil met het beleid zei ik er nog bij dat we dus eigenlijk doorgingen goede conjunctuur, de aardgasbaten en de van mijn voorganger is dat we de houdbaar- waar het kabinet-Den Uyl was opgehouden. gunstige rentestand niet meerekent, veel minder heid van de overheidsfi nanciën, en dus ook het Maar ik werd toen door mijn collega’s van CDA mooi is. ‘Het blijft arbitrair welk begrotingscijfer opvangen van de kosten van de vergrijzing, in en ChristenUnie zo raar aangekeken dat ik deze je in zo’n discussie hanteert. Maar zelfs met hun een veel breder perspectief zien. In de toelich- grap in de Tweede Kamer niet heb herhaald.’ robuuste cijfer hebben we in 2011 een overschot ting op de begroting heb ik een aantal nieuwe van 0,3 procent en verbeteren we het saldo met criteria aan het fi nanciële beleid toegevoegd. We Toch wordt er afgedongen op die fi nanciële meer dan 1 procent over de gehele periode.’ moeten niet alleen kijken naar het fi nancierings- degelijkheid. Uw partijgenoot, en econoom, Bas saldo, maar ook het ons toevertrouwde sociaal, Jacobs noemde het in de Groene Amsterdammer Doet het kabinet dan genoeg om straks de economisch en ecologisch kapitaal verantwoord ‘gênant’ dat we dit jaar, in een periode van hoog- kosten van de vergrijzing te kunnen opvangen? beheren: people, planet en profi t. Ik bedoel daar- conjunctuur op een tekort uitkomen. ‘Er waren ‘We zullen natuurlijk meer moeten doen. We mee dat als je bijvoorbeeld nu geen geld steekt geen mogelijkheden om de uitgaven bij te stel- willen van het totale probleem in deze periode in de zogeheten krachtwijken waar minister Ella len. Het tekort wordt in 2007 vooral veroorzaakt ongeveer eenderde oplossen. Die tijd hebben we Vogelaar zich mee bezighoudt, je daarvoor later door tegenvallers in de zorguitgaven; die kun ook. We doen dat bijvoorbeeld door een positief een hoge prijs betaalt.’ je altijd pas in latere jaren goed maken. Verder saldo over te laten, maar het is bijvoorbeeld ook vielen de gasinkomsten iets lager uit dan waarop de reden waarom het kabinet heel ambitieus is Frank Kalshoven schreef in De Volkskrant naar we hadden gerekend.’ in het verhogen van de arbeidsparticipatie.’ aanleiding van de Miljoenennota dat u met die visie in uw functie als schatkistbewaarder een Ook op de degelijkheid van het fi nancieel beleid Te ambitieus volgens de Raad van State. Zeker groot risico neemt. U maakt fi nanciële houdbaar- in de jaren daarop wordt afgedongen. Niet alleen omdat de verhoging van de AOW-leeftijd taboe heid tot een van de meerdere nastrevenswaar- door Jacobs, maar ook bijvoorbeeld de Raad van is. Het kabinet streeft naar 80 procent. Nergens dige dingen. ‘Nogmaals: als je naar de begroting

oktober 2007 ROOD 7 HET KOFFERTJE VAN BOS

De traditie van het koffertje minister een nieuw koffertje ivoorkleurig geitenleren kijkt dan kan je er niet omheen dat die degelijk waarmee de minister van aan. Hofstra nam het jaar perkament is getrokken. Van is. Maar ik denk dat het ook voor een minister Financiën op Prinsjesdag de daarop het echte koffertje binnen is het bekleed met van Financiën goed is de dingen in perspectief Rijksbegroting presenteert, toch weer in de hand om er blauwe zijde. te blijven zien. Een van de problemen met de bestaat sinds 1947. Toen de Rijksbegroting mee aan te Overigens zit de Rijks- sommen die het CPB maakt, is dat ze de posi- had minister Lieftinck van bieden. begroting de laatste jaren tieve effecten van overheidsuitgaven voor de Financiën bedacht niet meer in het koffertje: economie onderbelichten. Elke cent die er aan dat hij de eerste deze weegt namelijk met onderwijs wordt uitgegeven, rekent het CPB bij- Rijksbegroting na de bijbehorende adviezen voorbeeld als verlies aan welvaart. Iedereen weet Tweede Wereldoorlog van de Raad van State dat onderwijs zich in werkelijkheid uitbetaalt. in stijl wilde aanbieden en andere documenten, Het leidt tot innovatie. Het is aantrekkelijker om aan de Tweede Kamer. meer dan tien kilo en past te investeren in een land met een goed opgeleide Hij nam dit gebruik dus onmogelijk nog in het beroepsbevolking. Goed opgeleide mensen over van de Engelsen, koffertje. Parlementariërs beginnen ook makkelijker hun eigen bedrijf. Ja, waar de koffertjes- kunnen de begroting zegt het CPB dan, maar dat effect past niet in traditie al veel langer ophalen in de kelders van onze rekenmodellen. bestond. de Tweede Kamer. In het Voor Kalshoven en Jacobs geldt wat voor veel Tien jaar later dreigde de Het huidige koffertje is sinds koffertjes zit – in een oranje economen geldt. Het lijkt vaak alsof zij zweren traditie verloren te gaan, 1964 in gebruik. Op de ene lint – de Miljoenennota, de bij modellen die nogal wat beperkingen kennen. toen minister Hofstra de kant van het koffertje staat toelichting van de minis- En ze gaan voorbij aan het feit dat in de politiek Rijksbegroting gewoon in de tekst 'derde dinsdag in ter van Financiën op de je vaak wat kleinere stapjes kunt zetten dan theo- zijn aktetas mee naar het september', op de andere Rijksbegroting. retisch wenselijk is.’ Binnenhof nam. Enkele stu- kant 'Je maintiendrai' ('ik zal denten waren het hier echter handhaven'). Het koffertje is Bron: ministerie van Kort voor Prinsjesdag verscheen er een advies niet mee eens en boden de gemaakt van hout, waarover Financiën, NRC Handelsblad onder leiding van SER-voorzitter om per jaar 1,1 miljard euro extra te gaan besteden om ervoor te zorgen dat er vol- doende goede docenten komen. Waarom maakt van milieu. Denk wat dat betreft alleen al aan de hadden we ook liever gewild dat het onderzoek u daar geen extra geld voor vrij? ‘Ik heb daarover subsidies op duurzame energie.’ er wel komt en zodra de mogelijkheid zich voor- gezegd dat minister Plasterk van Onderwijs het doet, willen we zorgen dat het er alsnog komt. geld daarvoor op zijn eigen begroting moet zoe- U sprak net over de beloftes die waargemaakt Maar we zitten nu eenmaal in een coalitie met ken. Overigens stijgt zijn budget met een miljard moesten worden. Het moet dan vervelend voor u andere partijen. Dat betekent dat je niet altijd kunt euro. De rest zal hij moeten vinden door zijn zijn dat meteen na de Algemene Beschouwingen vasthouden aan je eigen gelijk. Als je dat wel wilt begroting van zo ongeveer dertig miljard nog de discussie over het referendum over de nieuwe doen, moet je in de oppositie blijven. Of het nu eens door te kammen. Overigens heeft hij nog Europese grondwet losbarstte. ‘In ons program- gaat om de publieke sector of om het buitenland even de tijd. De verbeteringen zullen stap voor ma staat dat we alleen een referendum willen als beleid, het is altijd zo dat je nederlagen haalt en stap gaan, en de uitgaven voor de verbetering er sprake is van een nieuwe Grondwet.’ overwinningen boekt. Het probleem van links is van het docentenkorps dus geleidelijk stijgen. Je een beetje dat ze de dingen die ze binnenhalen als kunt nu eenmaal niet in korte tijd recht zetten In strikte zin lag er toen toch ook geen Grondwet vanzelfsprekend incasseren, en vervolgens blijven wat in dertig jaar is scheefgegroeid.’ voor? ‘Precies daarover hebben we de Raad van tamboereren op wat niet is bereikt. Je kan zeggen State om advies gevraagd en dat advies was dat het goed is om nooit helemaal tevreden te zijn. Er is onder economen ook twijfel of de milieuhef- duidelijk.’ Aan de andere kant zouden we ook wat trotser fi ngen, zoals de nieuwe vliegtaks, het gedrag van kunnen zijn op wat we wel hebben binnengehaald mensen zullen veranderen. De verdenking is dan Kunt u zich niet voorstellen dat de kiezers het Wat dat laatste betreft zou de PvdA wel iets kun- al snel dat ze alleen maar bedoeld zijn om extra gevoel hebbent dat ze buiten spel worden gezet? nen leren van het CDA. Een mooi voorbeeld is het belastinggeld binnen te halen. ‘Wat het effect ‘Ik begrijp dat gevoel wel, en kan me goed voor- generaal pardon voor asielzoekers. Het CDA heeft van extra dieselaccijns of de invoering van een stellen dat er veel mensen in mijn partij zijn die zich er jarenlang tegen verzet. Nu het is afgespro- vliegtaks, of het aanslaan van brandstofslurpers er precies zo over denken.’ ken dat het er wel komt, blijft die partij daar niet als de SUV’s precies is, valt niet exact te voor- over klagen. Balkenende heeft het akkoord zelfs spellen. Het kan tot gedragsverandering leiden, Veel mensen gaan nog een stap verder: ze vin- voluit verdedigd.’ maar ik vind het ook een kwestie van eerlijkheid: den het kiezersbedrog van de PvdA. Net als bij de vervuiler betaalt. Verder staan de heffi ngen in het uitblijven van het onderzoek naar de manier Zou u een versoepeling van het ontslagrecht ook deze begroting niet op zichzelf. De opbrengsten waarop Nederland de oorlog in Irak steunde. zo kunnen verdedigen? ‘De PvdA-fractie is hier- maken nieuw beleid mogelijk, ook op het gebied ‘Ik maak bezwaar tegen dat woord. Natuurlijk over heel duidelijk geweest. De PvdA accepteert hier geen aantasting van de rechtsbescherming van werknemers. Het is nu aan het kabinet, en met name minister Donner, om met een voorstel ‘We zouden wat trotser kunnen zijn op wat te komen dat hiermee rekening houdt.’ we wel hebben binnengehaald’

8 ROOD oktober 2007 in memoriam BART TROMP 1944 - 2007

romp was een wetenschaps- uitgave van het Jaarboek voor het democra- man, politicoloog en socio- tisch socialisme, dat na enkele jaren samen loog, bekend van zijn biografi e met de WBS werd uitgegeven en waarvan over Karl Marx (die deze hij tot en met het 25ste deel redacteur zomer opnieuw werd uitgege- bleef. Het jaarboek had bij de oprichting ven),T zijn handboek over de wetenschap een duidelijke missie: het wilde de ideo- der politiek en zijn werk over de theorie logische verstarring van de periode van van het wereldsysteem van Immanuel Nieuw Links doorbreken. En het wilde de Wallerstein. Hij was uitstekend thuis op het historische belangstelling voor en kennis terrein van de buitenlandse politiek en de van het socialisme in Nederland doen her- internationale betrekkingen. Hij bekleedde leven – in het bijzonder van de reformisti- een leerstoel aan de Universiteit van sche, sociaal-democratische hoofdstroom. Amsterdam op dit gebied en werkte mee In de afgelopen vijftien jaar heeft Tromp aan tal van adviezen. zijn aandacht op twee belangrijke thema’s Bovendien was hij een columnist van van de sociaal-democratie gericht: aller- formaat. In zijn columns – in Het Parool, eerst de democratie, inclusief die binnen Elsevier en De Gelderlander – schreef Tromp de Partij van de Arbeid, kritisch als hij was niet alleen over politiek en politieke theorie, over de teloorgang van democratisch- maar ook over een van zijn grote liefdes: constitutionele verhoudingen in de PvdA. de opera. In zijn columns betoonde hij zich Op 20 juni overleed op 62-jarige Hij was wars van hedendaagse ideeën over een scherpzinnig polemist, een kritisch leeftijd Bart Tromp ten gevolge van democratische vernieuwing en verdedigde beschouwer van maatschappij en politiek principieel de uitgangspunten van de en een onafhankelijk intellectueel van grote een hartstilstand. Bart was getrouwd representatieve democratie. eruditie. met Willemien, met wie hij een In de tweede plaats richtte hij zijn aan- Bart Tromp heeft zijn talenten voor een niet dacht op de beginselen van de PvdA. Zijn onaanzienlijk deel gewijd aan de sociaal- hechte verbintenis had sinds hun magnum opus – en dissertatie tegelijk democratie in Nederland. Hij was een studententijd in . Ze hebben – heeft betrekking op de ontwikkeling van eigenzinnig sociaal-democraat met een een dochter, Heleen. die beginselen: van het eerste programma, sterk innerlijk kompas, ongevoelig voor dat van de Sociaal-Demokratische Bond vluchtige modes, denkend en handelend uit 1882, tot het PvdA beginselprogram van vanuit solide sociaal-democratische begin- 1977. Het programma van 1959 was onmis- selen en opvattingen. Daarbij schuwde hij het werk in de vereniging niet, kenbaar zijn favoriete document in de serie van zeven. Het programma van als afdelingsvoorzitter, congresafgevaardigde, en lid van de partijraad en 1977 weerspiegelde zijns inziens al bij verschijnen het overspannen radica- het partijbestuur. In de laatste decennia was vooral de Wiardi Beckman lisme van de jaren zeventig. De ontwikkeling die de PvdA in de jaren negen- Stichting zijn werkplaats, als forum voor debat en centrum van analyse en tig doormaakte, lieten een tegenovergestelde beweging zien: technocrati- ideeënontwikkeling. In 1977 richtte hij samen met Arie de Jong de werk- sering van de politiek en gebrek aan een eigen, zelfstandige koers. ‘Zonder groep Partijpolitieke Processen van de WBS op, waarvan hij sindsdien ideologische veren loopt de rode haan in zijn blote kont’ zo luidt een stelling voorzitter is gebleven. Vanaf april 1978 was hij als redacteur verbonden aan bij zijn proefschrift. Socialisme & Democratie. Samen met anderen nam hij het initiatief om tot een nieuw beginselpro- Met zijn scherpe pen en vaak dwarse opvattingen – dat wil zeggen: dwars gram te komen; en samen met anderen leverde hij daaraan een belangrijke ten opzichte van de gangbare – ontzag hij de politieke gezagsdragers niet. bijdrage. Maar hij had er een ambivalent gevoel bij: nieuwe beginselen Hij hield van de polemiek; het was zijn beproefde stijlmiddel. Consistent waren nodig, maar de voorwaarden ervoor, onder meer in de vorm van een was hij in hoge mate. Met een ironische lachje begon hij nogal eens zekere eensgezindheid over de belangrijkste vraagstukken, ontbraken zijns een uiteenzetting met: ‘Zoals ik in 1979 al schreef …’ Tromp volgde de inziens. Nederlandse sociaal-democratie met kritische blik, tegen de politieke In zijn kritiek kon Bart Tromp scherp zijn, voor zijn vrienden was hij hartelijk modes in. Hij verzette zich in woord en geschrift tegen de Amerikaanse en charmant, iemand die over een sterk geheugen en een grote voorraad interventie in Irak; dat de PvdA een onderzoek naar de Nederlandse steun anekdotes beschikte. Allen die in de afgelopen jaren met hem samenwerk- aan die interventie niet doorzette, was hem een doorn in het oog. Ook ten, soms in scherpe discussies en polemiek, soms in vrolijke harmonie, de onderwijspolitiek van de PvdA kon op zijn kritische pen rekenen; van verliezen in hem een intellectuele gesprekspartner van formaat en een hem is de karakterisering van het onderwijs als de sovjetzone van de gewaardeerde en dierbare vriend. Nederlandse samenleving. In 1979 nam hij samen met Jan Bank en Martin Ros het initiatief voor de Frans Becker, interim-directeur WBS

oktober 2007 ROOD 9 Het was een spannend najaar voor de PvdA. Na een felle strijd om het voorzitterschap van de partij kozen de leden Lilianne Ploumen. Ook gingen PvdA-bewindspersonen, Tweede Kamerleden, en lokale en regionale politici in september in heel Nederland de straat op om met de kiezers te discussiëren over de Miljoenennota. En

MEER ROOD OP STRAAT Op zaterdag 22 september ging Tweede Kamerlid natuurlijk was de PvdA goed samen met afdeling Helmond de markt op in Helmond om rozen uit te delen vertegenwoordigd op de en met trots over de Miljoenennota in gesprek te gaan. jaarlijkse ouderenbeurs. De PvdA in

OUDERENBEURS Zoals elk jaar stond de PvdA met een stand op de Ouderenbeurs in Utrecht. De LAO had weer veel tijd in de organisatie gestoken. Fractievoorzitter en beantwoordden vragen uit de zaal over wat de Miljoenennota voor het ouderenbeleid betekent.

10 ROOD oktober 2007 VERKIEZING VOORZITTER PVDA Zeven kandidaten gingen de strijd met elkaar aan om het voorzitterschap van de partij. Het was een felle strijd, spannend tot de laatste minuut, maar uiteindelijk kwam Lilianne Ploumen als winnaar uit de bus. het najaar

Op 6 oktober sprak Lilianne Ploumen voor het eerst offi cieel als partijvoorzitter het congres toe, haar eerste punt: ‘Minder toespraak, meer inspraak! De partij moet weer meer van de leden worden.’

CONGRES Ruud Koole nam voor de tweede keer afscheid als partijvoorzitter. Wouter Bos bedankte hem uitvoerig: ‘Dienstbaarheid, bescheidenheid, wijsheid en rust. Geen opsmuk, what you see is what you get. Namens velen Ruud, en met de belofte dat ik het je nooit meer zal vragen, dank je wel!’

oktober 2007 ROOD 11 opinie

Hoe zit het met de lastenverdeling in de vorige maand gepresenteerde Miljoenennota? Worden de lage inkomens ontzien? Leveren vooral de hogere inkomens in? Flip de Kam laat er zijn licht over schijnen. Een linkse begroting?

p Prinsjesdag presenteerde Wouter Bos zijn eerste begroting. hand gelegen het toptarief van de inkomstenbelasting te verhogen van Was het ook een linkse begroting? Een lastige vraag. 52 tot 55 procent. Met dit toptarief krijgt iedereen te maken, die meer dan OVolgend jaar stijgen de belastingen en de premie voor de 53.850 euro verdient. ziektekostenverzekering met in totaal vijf miljard euro. De lasten voor En hoe zit het met de uitgavenkant van de begroting? Links beleid gezinnen gaan met drie miljard euro omhoog, bedrijven worden voor wordt vaak in verband gebracht met hogere overheidsuitgaven. twee miljard euro extra aangeslagen. Om te beoordelen hoe links de Inderdaad trekt het kabinet volgend jaar 2,7 miljard euro extra uit voor begroting is, kunnen we kijken naar de lastenverdeling. Worden de lage zaken als onderwijs en wijkvernieuwing, terwijl ook de kosten van de inkomens ontzien? Leveren vooral de hogere inkomens in? Hier zit direct gezondheidszorg sterk toenemen. Maar daar staan bezuinigingen van een probleem. 3,7 miljard euro tegenover. Daar hoor je de ministers en hun voorlichters Afhankelijk van iemands individuele situatie (inkomen, zelden over. Na nieuwe tegenvallers moeten CDA-minister bestedingspatroon) pakken de plannen van het kabinet heel verschillend en onze staatssecretaris op de gezondheidszorg uit. Wie volgend jaar in het vliegtuig stapt, krijgt met de nieuwe bijvoorbeeld meer dan een miljard euro zien te besparen. Dat kan bijna vliegbelasting te maken (45 euro voor afstanden van 2500 kilometer en niet op een ‘linkse’ manier, die fi nancieel kwetsbare groepen volledig meer), alle anderen niet. Alleen rokers krijgen last van de verhoging van uit de wind houdt. Overigens vindt het kabinet ook geld door een greep de tabaksaccijns. Berekeningen laten zien dat de koopkrachtverandering te doen in de kas van provincies (0,2 miljard) en de woningcorporaties voor de overgrote meerderheid van de huishoudens volgend jaar tussen (0,75 miljard) en door grond te verkopen (0,2 miljard). Dit laatste staat +2 en –2 procent ligt. Alle Nederlanders samen zitten gemiddeld op haaks op het linkse streven schaarse grond in gemeenschapshanden te de nullijn. Ouderen gaan er als groep in doorsnee iets op vooruit, houden. werkenden met een jaarinkomen tussen 30.000 en 60.000 – de Dank zij de lastenverzwaring van vijf miljard euro en omdat de middengroep – verliezen gemiddeld een kwart procent. Bij de Algemene bezuinigingen groter zijn dan de extra uitgaven, slaat het tekort op de beschouwingen over de begroting zei Jacques Tichelaar dat hij iets voor begroting (dit jaar 2,4 miljard euro) komend jaar om in een overschot deze groep wilde doen, maar daar was geen geld voor. van drie miljard euro. Wanneer de fi nanciële crisis en een snelle afkoeling Enkele voorgestelde lastenverzwaringen treffen exclusief de hoge van de economie geen roet in het eten gooien, boekt de overheid in inkomens. Een directeur met een lease auto van vijftigduizend euro, de periode 2008-2011 aanhoudend en nog toenemende overschotten. een pensioengevend salaris van een kwart miljoen euro en een eigen Hierdoor krimpt de staatsschuld en is straks minder geld nodig voor huis van twee miljoen euro gaat volgend jaar ongeveer dertienduizend rentebetalingen. Dit schept ruimte op de begroting om in de toekomst de euro méér inkomstenbelasting betalen. Wie in een lease auto van hogere uitgaven voor de AOW-uitkeringen en de gezondheidszorg beter de zaak rijdt moet voortaan 25 procent van de catalogusprijs bij zijn te kunnen opvangen. In die zin is deze begroting in ieder geval links: inkomen tellen (in plaats van 22 procent). De pensioenpremie over via hogere collectieve lasten en bezuinigingen zijn we solidair, en wel salaris boven de 185 duizend euro is niet langer fi scaal aftrekbaar. En met toekomstige generaties. Ook eerdere kabinetten onder leiding van de fi scale bijtelling wegens genot van de eigen woning (de bespaarde premier Balkenende hebben trouwens met inzet gewerkt aan verbetering huur) gaat fors omhoog voor huizen die meer dan één miljoen euro van het begrotingssaldo. Die vonden echter minder fi nanciële middelen waard zijn. Dat hakt er weliswaar in, maar het is goed te bedenken dat de voor extra uitgaven, doordat de economie in 2003-2005 dipte. directeur in het gegeven voorbeeld door deze drie maatregelen slechts 1 Vooral door de aanhoudende economische groei is er op dit moment procent in koopkracht achteruit gaat. Dat maakt hij goed door een extra geld voor nieuw beleid, terwijl het overschot op de begroting groeit. Valt salarisverhoging van 2 procent en die is onder bovenbazen snel verdiend. de groei echter onverhoopt tegen, dan vervliegt het linkse vleugje van de Bovendien zijn er veel mensen met een hoog inkomen die niet in begroting echter snel. een lease auto van de zaak rijden (topambtenaren) of geen pensioen opbouwen (zelfstandige ondernemers zonder BV). Om álle hogere Flip de Kam werkt als econoom bij de Rijksuniversiteit Groningen inkomens naar draagkracht te laten meebetalen, had het meer voor de

Rood heeft ruimte voor een goed betoog. Rood stelt graag iets aan de kaak. In de rubriek Opinie kunt u uw ei kwijt. Heeft u een uitgesproken mening, of iets anders te zeggen dan wat al gezegd is over een maatschappelijk of politiek thema? Zet uw betoog op papier en stuur het ons: Redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam, of per e-mail: [email protected].

12 ROOD oktober 2007 5 vragen aan… JOHANNA HAANSTRA (51) is sinds Tekst Bart Pauwels 2002 wethouder in Almere. Daarvoor was Foto Tessa Posthuma de Boer ze in dezelfde stad raadslid en Statenlid voor de PvdA in Flevoland. Haanstra heeft in haar omvangrijke portefeuille onder meer de wet maatschappelijke ondersteuning, fi nanciën, armoedebeleid, en jeugdbeleid.

1 Typisch Johanna? ‘Ik ben betrokken, gedreven, vasthoudend en pro- beer problemen te voorkomen in plaats van ze ach- teraf op te lossen.’

2 Waar moet meer aandacht voor komen binnen de politiek? ‘De politiek moet meer gaan om de essentie. Omdat de politiek continu in de verdediging is, verliezen we de kern uit het oog met name door alles wat er omheen gebeurt. Kijk bijvoorbeeld naar Ehsan Jami. Het ging vrijwel meteen over zijn aanval op de PvdA en allerlei partijen en personen bemoeiden zich daar- mee. Het is jammer dat we het dan niet hebben over het onderwerp geloofsafval.’

3 Hoe beïnvloedt de politiek je privéleven? ‘Je bent altijd in functie, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. Ik doe het met alles dat ik in me heb. In de vakantie heb ik dan ook pas tijd om eens op mijn gemak vrienden op te zoeken.’

4 Waar heb je slapeloze nachten van? ‘Als er iets met mijn kinderen is. Van de politiek heb ik nooit slapeloze nachten. Natuurlijk maak ik me wel zorgen over bijvoorbeeld alcoholmisbruik onder de jeugd, jeugdcriminaliteit en eenzame ouderen. Ik vraag me dan af of we op de goede weg zijn en wat er nog moet gebeuren.’

5 Wat zijn je ambities? ‘Ik wil de ambities die ik in mijn portefeuille heb, realiseren. Als ik later terugkijk op wat ik gedaan heb, wil ik resultaat zien, het gevoel hebben dat ik alles heb gegeven en dat ik de juiste persoon op de juiste plek was. Ik hoop dat jongeren in Almere kansrijk en gezond opgroeien. Ik wil dat we veel sneller in de gaten krijgen wat er misgaat, zodat we niet alleen bezig zijn met het oplossen van proble- men, maar problemen voorkomen. En het netwerk van professionals zo organiseren dat er maatwerk wordt geleverd, gericht op de individuele vraag.’

oktober 2007 ROOD 13 OP PVDA PLATFORM KOMEN PARTIJDEBAT, INTERNET EN MEDIA REGULIERE MEDIA BIJ ELKAAR. DEZE KEER: JEUGDZORG

Opvoeding is steeds minder een zaak van ouders alleen. De kranten staan vol verhalen over de Ook de overheid en minister Rouvoet bemoeien zich er jeugdzorg. Te lange wachtlijsten, hulpverleners mee. (NRC Handelsblad, 15 september) die langs elkaar heen werken, ouders die niet weten wat er met hun kind aan de hand is en kinderen die steeds jonger ontsporen. Opvoeding is van oudsher iets waar de ‘Vadertje Staat wil overheid zich weinig mee bemoeit. Maar is opvoeding slechts een zaak tussen ouders en ook moeder spelen’ kinderen? Steeds vaker houdt de bemoeienis niet op ‘bij de voordeur’. Is dat een goede Hoe ziet de blauwdruk voor een Zo stelt minister André Rouvoet ontwikkeling? Rood sprak met Tweede Kamerlid goede opvoeding eruit? Ouders zich een goede opvoeding voor in bieden hun kinderen geborgen- zijn programma Alle kansen voor Samira Bouchibiti, wethouder heid. Ze ‘leven hun normen alle kinderen. Gezinnen die te veel en hoogleraar Jeugdrecht Mariëlle Bruning. en waarden voor’. Ze houden van de blauwdruk afwijken, zullen voldoende tijd over om zich te door de overheid en hulpverleners ontplooien en te ontspannen. Ze in de gaten worden gehouden. werken, maar dat gaat niet ten Een laagopgeleide moeder zonder koste van de opvoeding. partner. Of een drinkende vader Opvoedplicht In zo’n gezin groeien kinderen op zonder werk. Maar ook ouders in een veilige en gezonde omge- die wél aan de verwachtingen ving. Ze eten gezond, ze roken voldoen, krijgen met dit kabinet et huidige kabinet zet sterk in op jeugdzorg: er is een niet, ze gebruiken geen drugs en te maken. minister voor Jeugd en Gezin, minister Rouvoet, en drinken geen alcohol. Ze zetten H deze zomer trok het kabinet dertig miljoen extra uit om zich in als vrijwilliger. de wachtlijsten in de jeugdzorg op te lossen. Ook wil het kabinet dat problemen zo vroeg mogelijk opgespoord en verholpen wor- den. Zo moet er in elke wijk een Centrum voor Jeugd en Gezin komen, waar de verschillende hulpverleners beter samenwerken en ouders terecht kunnen voor opvoedingsondersteuning. De Wereldomroep bericht 24 september: VRIJBLIJVENDHEID VOORBIJ Het blijft niet bij meer aandacht voor preventie en meer geld, ‘Opvoeden is gewoon volgens minister Rouvoet is de ‘vrijblijvendheid voorbij’. Ouders worden actief opgezocht, ze worden aangespoord en desnoods verplicht hulp te aanvaarden. De Amsterdamse wethouder heel moeilijk’ Lodewijk Asscher pleit al langer voor een opvoedplicht voor ouders van kinderen die dreigen te ontsporen, afgedwongen In de troonrede benadrukte kan worden doorgebladerd of een door te korten op de kinderbijslag. In het plan ‘Hard maar soci- koningin Beatrix het nog eens: het kopje thee gedronken tijdens een aal’ ondersteunt de Tweede Kamerfractie van de PvdA het idee kabinet wil meer hulp geven aan goed gesprek. van verplichte opvoedingsondersteuning, maar zij stellen voor ouders bij opvoedingsproblemen. Het is het eerste centrum waar om de kinderbijslag over te maken naar bijvoorbeeld de gezins- In Nederland komen daarom over- ouders met uiteenlopende vragen coach, wanneer ouders niet meewerken. al Centra voor Jeugd en Gezin, over opvoeden terecht kunnen. voor ouders met vragen over de Tegelijkertijd is het een centraal KINDEREN EERST! opvoeding en hulpverleners hun punt waar alle kennis van hulpver- Voor de PvdA is het van belang dat kinderen in een veilige, krachten bundelen. In Eindhoven leners samenkomt. warme en liefdevolle omgeving opgroeien. Het idee ‘Kinderen werd pas geleden het eerste cen- Het consultatiebureau biedt alleen eerst’ was niet voor niets een zeer prominent onderdeel van het trum geopend. hulp aan ouders voor kinderen verkiezingsprogramma. Gelukkig gaat het in veel Nederlandse De deuren van het nieuwe van 0 tot 4 jaar. Voor vragen over gezinnen goed. PvdA Tweede Kamerlid en woordvoerder Centrum voor Jeugd en Gezin oudere kinderen was het een stuk Jeugdzorg, Samira Bouchibiti: ‘Het is vanzelfsprekend dat opvoe- staan wagenwijd open. Ouders lastiger. Want de drempel om ding in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van ouders zelf met vragen over de opvoeding bij het bureau jeugdzorg aan te is. De ouders weten heel goed wat hun kind nodig heeft. Ik ben worden op deze manier uitgeno- kloppen of via andere instanties nog nooit ouders tegen gekomen die bewust het slechte voor digd om binnen te lopen. Binnen advies in te winnen, is vaak hoog. hun kind willen. Helaas zijn er ouders die falen bij het opvoeden is er alles aan gedaan om een En die drempel moet nu juist zo omdat zij zelf in een uitzichtloze situatie zitten. Het daarom even ontspannen sfeer te creëren: frisse laag mogelijk zijn, vindt een advi- niet weten en niet kunnen, ouders die zich machteloos voelen. kleuren, comfortabele banken en seur bij het centrum. Daar waar de ouders hulp nodig hebben is het onze plicht hen te een leestafel waar een foldertje ondersteunen.’

14 ROOD oktober 2007 platform Tekst Ottolien van Rossem Foto Spaarnestad

voor mensen die niet meedoen. Het zou goed zijn als de PvdA er in de Kamer voor kan zorgen dat wij in de grote steden eindelijk echt verder kunnen.’ De plannen van minister Rouvoet vindt Asscher nog te abstract, te veel papier. ‘Een aantal plannen die hij heeft aangekondigd, is positief, daarvan moe- ten we het effect afwachten. Maar ik vind hem te terughoudend bij het geven van ruimte aan de grote steden om de problemen zelf op te lossen. En ik hoop dat hij als vicepremier ook zal zorgen voor een duidelijker verhaal in overleg met zijn onderwijs- en zorgcollega’s.’

OVERHEID SLAAT DOOR Maar niet iedereen is blij met de richting die de poli- tiek opgaat. Mariëlle Bruning, hoogleraar Jeugdrecht in Leiden, is tegen een opvoedplicht: ‘Ik ben van mening dat het de ouders niet altijd verwijtbaar is voor ouders? wanneer een kind ontspoord. Je moet actief hulp aanbieden, maar het niet verplichten en zeker niet korten op de kinderbijslag. Er is niet altijd een cau- STOK ACHTER DE DEUR vindt de PvdA dat er een stok achter de deur moet saal verband tussen ontspoorde kinderen en slechte De PvdA is blij met de komst van de centra voor zijn. Een van de middelen om medewerking te opvoeders. Ouders die hulp nodig hebben, kunnen Jeugd en Gezin, waardoor er laagdrempelige hulp stimuleren zou dus kunnen zijn het korten op de die ook niet altijd vinden, daarom is het goed om beschikbaar komt voor alle ouders. Deze centra kinderbijslag. Met deze maatregel blijft het geld hen actief te benaderen.’ Bruning is blij dat de zijn zeker niet alleen bedoeld voor ouders met wel beschikbaar voor de kinderen, bijvoorbeeld via nadruk meer gelegd wordt op preventie. Maar de kinderen met wie het niet goed gaat. Bouchibiti: een gezinscoach, maar kunnen de ouders er niet overheid slaat wel door. ‘Er wordt nu geïnvesteerd in ‘Maar als het niet goed gaat met een kind, is het meer over beschikken.’ alle kinderen, terwijl we heel goed weten om welke belangrijk dat het snel en passende hulp ont- groep het gaat, dat is zo’n 5 à 10 procent van de kin- vangt. In uitzonderlijke gevallen kan de ‘repres- GROTE STEDEN deren en daar moet alles op ingezet worden. Met de sieve variant’ aan bod komen. Het belang van het Een van de voorvechters van de opvoedplicht, andere 90 procent gaat het goed, daar moet je kind staat hierbij altijd voorop. Maar als ouders Lodewijk Asscher, steunt de plannen van de natuurlijk opletten, maar daar hoef je niet bij voor- hulp weigeren en men het kind niet meteen uit PvdA-fractie volledig. ‘Niet voor niets heb ik om baat problemen te zoeken,’ aldus Bruning. huis wil plaatsen of onder toezicht stellen, dan een opvoedplicht gevraagd mét fi nanciële prikkel

Start Zoek Contact

FORUM Het forum op pvda.nl heeft twee stellingen gewijd aan een opvoedplicht: Ouders van kinderen, die ontsporen of dreigen te ontsporen, moeten bij wet verplicht worden om opvoedingsondersteuning aan te nemen. En: Wanneer de ouders de opvoedingsondersteuning weigeren mogen de ouders gekort worden op de kinderbijslag. Er werd massaal gereageerd.

Veel mensen benadrukken de plicht en verantwoordelijkheid van ouders en haar kind geboren wordt, niet denkt: voor jou ga ik de wereld veroveren, zijn voor een verplichte opvoedingsondersteuning wanneer het misgaat, met jou gaat het helemaal goed komen! Ouders willen wel, maar vinden het maar veel mensen zijn bang dat vooral het kind de dupe wordt van een kor- heel moeilijk om de klus van opvoeding op een correcte manier af te ron- ting op de kinderbijslag, zoals A.A. Swart: ‘Bij ouders van kinderen, waarvan den of de ondersteuning te vinden die hen daarin goed kan helpen.’ Arnold feitelijk al vaststaat dat er problemen zullen ontstaan, zou het goed zijn Renkema vraagt zich af hoe de overheid de opvoeding gaat beoordelen: dat de overheid zich hiermee actief bemoeid. Ook als de ouders hier niets ‘Ouders korten op de kinderbijslag is nogal ingrijpend. Welke ambtenaar in zien. Niet korten op de kinderbijslag, wel eventueel beschikbaar stellen gaat beoordelen of dat gerechtvaardigd is. Is dat niet eigenlijk iets voor de aan de gezinscoach.’ Ook moet er vooral zeer vroeg begonnen worden met rechter?’ hulp. Adje Stevens-van Irsel schrijft hierover: ‘De beste manier om ouders Maar niet iedereen is het met een opvoedplicht eens, zoals René van en kinderen te ondersteunen is om al bij het consultatiebureau te beginnen. Zutphen: ‘Moet Big Brother nu ook al in de huiskamer komen? We moeten De professionals die daar werken zien hoe ouders met de kinderen omgaan af van de gedachte dat alles, zelfs gezinszaken, bij wet geregeld moeten en kunnen hun hulp aanbieden.’ worden.’ C. Reuvers denkt dat ouders wel willen, maar opvoeden heel moeilijk vin- den: ‘Er is naar mijn idee, geen moeder of ouder die op het moment dat U Discussieer mee op www.pvda.nl > forum

oktober 2007 ROOD 15 Tekst Redactie van de voorzitter

Partijgenoten, UIT DE PARTIJ In mijn campagne voor het NIEUWS voorzitterschap heb ik velen van u gesproken. Ik heb WETENSWAARDIGHEDEN, OPVALLENDE ZAKEN EN ACTUALITEITEN UIT DE REGIO, HET LAND EN UIT EUROPA gehoord waar u zich zorgen over maakt, wat er anders zou moeten in de partij en wat u 125 jaar sociaal-democratie in van een nieuwe partijvoorzitter verwacht. Veel van uw zorgen komen terug in de opdrachten van de Commissie Vreeman en Stilstaan, feesten in de opdrachten van het congres aan het nieuwe partij- bestuur. Met dit bestuur heb ik er alle vertrouwen in dat we deze opdrachten met kracht ter hand kunnen nemen. Het is een club partijgenoten met kwaliteiten op diverse en vooruitkijken terreinen, met ruime bestuurlijke en politieke ervaring, variërend van jong tot oud, man tot vrouw en van Zaandam – De afdeling Zaanstad bestaat debat over ‘Het zondig ras der Reformisten’ Limburg tot Groningen. Maar bovenal is het een groep 125 jaar en daarmee is zij een van de oudste, en Tweede-Kamerlid Staf Depla het debat van enthousiaste partijleden met wie ik vol vertrouwen de zo niet de oudste sociaal-democratische ‘Wonen en sociale cohesie in de Zaanse komende jaren vorm wil geven aan de versterking van de afdeling van Nederland. Reden voor een aandachtswijken’. Verder spreekt de partij. Over een paar punten wil ik wat meer zeggen: feest en wel op zaterdag 24 november in de Zaanse wethouder Hans Luiten over het Doopsgezinde Vermaning in Zaandam. De verleden, de Rotter damse voorzitter Marja We zorgen voor meer inspraak, minder toespraak dag belooft een gezellige mix te worden van Bijl over het recent verleden en heden en In de campagne pleitte ik voor versterking van het debat evenementen in de rode familiesfeer en seri- WBS-medewerker René Cuperus over de in de partij. We moeten onze standpunten blijven aan- euze debatten over belangrijke thema’s. toekomst. De dag wordt afgesloten door scherpen en toetsen aan de weerbarstige praktijk. We De dag wordt geopend door partijvoorzitter . moeten in gesprek met onze criticasters binnen en buiten Lilianne Ploumen. Daarna volgt er onder Voor de kinderen worden er spelletjes geor- de partij. Om in naam van de leden ervoor te zorgen dat meer een Rode aubade, een Rode maaltijd ganiseerd in het Jeugdhonk. De opening is onze politici de goede koers houden. en er zijn inkijkjes in de Rode Geschiedenis. om 10.00 uur ’s morgens, het feest wordt We voeren permanent campagne Onder leiding van Wouter Bos is er een om uiterlijk 18.00 uur afgesloten. Wij allemaal! Niet eerder waren we lokaal zo sterk Lagerhuis-debat, Felix Rottenberg leidt een Meer informatie: www.zaanstad.pvda.nl vertegenwoordigd in raden en colleges. Dat biedt een geweldige kans om politiek dicht bij de mensen te voe- ren. Ik doe dan ook met name een beroep op onze lokale OPROEP REUNIE nl. of mail naar [email protected]. Kom meer dan elfhonderd deelnemers: Chinese, volksvertegenwoordigers en bestuurders om behaalde AFDELING HOUTEN allemaal de feestvreugde vergroten! Japanse, en Antilliaanse loopgroepen, Midden- resultaten uit te dragen. Jullie moeten zichtbaar zijn in de Amerikaanse en Braziliaanse Tilburgers met afdeling én op straat. Houten – In november is het dertig jaar T PARADE gigantische carnavalswagens, homo’s en geleden dat de PvdA-afdeling Houten werd We verstevigen onze contacten met maatschappelijke Tilburg – In de zesde stad van Nederland dansers, en de traditionele Tilburgse carna- opgericht. Dat moet natuurlijk gevierd worden! organisaties organiseert het gemeentebestuur voortdurend valsgasten op hun wagens. Tienduizenden Daarom organiseert de afdeling Houten een Lokaal, provinciaal en nationaal. Niet alleen met de vak- activiteiten om de integratie te bevorderen. Tilburgers stonden langs de kant van de weg. reünie. Enig probleem: van velen is sinds hun bonden, maar ook met huurdersverenigingen, bewoners- Zo bedacht wethouder Jan Hamming, verant- Het was Jan Hamming en zijn troepen gelukt: vertrek uit Houten het adres onbekend. commissies en jongerenorganisaties. Daar nemen we als woordelijk voor Integratie, het plan voor een alle bevolkingsgroepen in Tilburg vierden feest Heeft u als partijlid in Houten gewoond en partijbestuur het voortouw in. zomerse carnavalsoptocht, de T Parade, waar- met elkaar. ‘Daar doe je het allemaal voor,’ vindt u het ook een goed idee het jubileum mee We versterken onze partijorganisatie aan allerlei bevolkingsgroepen zouden mee glunderde hij na afl oop. te vieren, neem dan contact op met het afde- Daarom lichten we de aankomende periode het partijbu- doen. Half augustus was het zo ver. Er waren lingsbestuur via de website www.pvdahouten. reau en de partijorganisatie volledig door. Om te zorgen dat de partij dienstbaar is aan haar afdelingen en leden. Iijldl lhi i In mijn volgende columns volgen hiervan concrete uit- werkingen. In de campagne hebben we veel gepraat over wat beter kan en beter moet. Nu ben ik, ongetwijfeld net als u, wel toe aan het behalen van resultaten! Mijn PvdA ook intentie is om tot het congres in het voorjaar alle regio’s en gewesten langs te gaan. Via www.lilianneploumen. pvda.nl houd ik u op de hoogte van mijn plannen en mijn agenda. Met u én namens u gaan wij aan de slag. Voor een sterkere organisatie, meer leden en meer kiezers! in Londen Lilianne Ploumen [email protected] Londen – Naast New York, Brussel en Genève heeft nu ook Londen een eigen PvdA-afdeling. Het partijbestuur heeft goedkeuring gegeven en de leden zijn enthousiast begon- nen met het organiseren van activiteiten gericht op de Nederlandse en Britse politieke actualiteit. De afdeling zal Ieke van den Burg: een bijdrage leveren aan relevante partijdiscussies en aanwe- leider PvdA-eurodelegatie zig zijn met een afvaardiging op het jaarlijkse partijcongres. Ieke van den Burg (55, Amsterdam) Daarnaast richt de afdeling zich op activiteiten met zuster- is unaniem gekozen tot de nieuwe partijen in Londen en op het organiseren van dinner debates leider van de Nederlandse delega- met Britse en Nederlandse gastsprekers. Zijn er bijvoor- tie van de sociaal-democraten in beeld terreinen waarop de Nederlandse sociaal-democratie het Europees Parlement. Van den van het Britse Labour kan leren? Is het Van links naar rechts: (achter) Niek Ritzen, Michiel Emmelkamp, Naomi Woltring, Pieter Burg volgt Max van den Berg op, Londense grote-stedenbeleid een voor- Schavemaker, (voor) Randy Martens en Merel Schogt die inmiddels Commissaris van beeld voor de Randstad als het gaat de Koningin in Groningen is. Ze om huisvesting, milieu, integratie en is sinds 1999 Europarlementslid. transport? Vormen scholen met een Voorheen werkte ze voor de FNV als federatiebestuurder. religieuze grondslag een bedreiging Michiel Emmelkamp De vacature voor lid van het Europarlement, die ontstond voor sociale cohesie of zijn ze onder- door het vertrek van Max van den Berg, wordt ingevuld deel van de oplossing? Deze en door Lily Jacobs, oud-wethouder van Culemborg. Voor vele andere onderwerpen zullen de nieuwe voorzitter JS meer info: www.europarl.europa.eu. komende tijd aan bod komen. Bent u lid van de PvdA en Amsterdam – Michiel Emmelkamp (21, problemen terecht kunnen. 'We moeten er woonachting in het Verenigd Groningen) is zaterdag 22 september geko- wel scherp op letten dat dat rapport uitge- Koninkrijk? Of kent u iemand zen tot landelijk voorzitter van de Jonge voerd gaat worden. Als Jonge Socialisten Bijzonder nieuw lid die geïnteresseerd is? Stuur Socialisten in de PvdA (JS). Emmelkamp kunnen en moeten wij daar een voorlopers- Oosterhout – Onlangs is 84-jarige Ton van der Pas uit Breda dan een e-mail naar afde- volgt hiermee Ruben Zandvliet op. rol in spelen,' aldus de nieuwe voorzitter. lid geworden van de PvdA. Hij heeft een briefkaart gestuurd lingsvoorzitter Tijs Broeke Op het JS-congres is een geheel nieuw naar de afdeling Oosterhout (NB) om zich aan te melden. op PvdA.London@ De nieuwe voorzitter zei in een speech bestuur van zes mensen gekozen. Het ‘Ik vind dat Wouter Bos door de andere partijen smakeloos googlemail.com. eraan te willen werken de PvdA en JS meer bestuur wordt gecompleteerd door nog is weggezet in de pers en dat is onterecht. De PvdA is een Aan een website wordt tot een echte volksbeweging te maken. twee Groningers, Pieter Schavemaker partij met goede ideeën en dat moeten we gaan overbren- momenteel gewerkt. Emmelkamp stelt dat er met het rapport- en Randy Martens, een Friezin, Naomi gen,’ aldus Van der Pas. Ton van der Pas is dertig jaar lang Bezoek binnenkort eens Vreeman een goede basis ligt om de PvdA Woltring, een Amsterdamse, Merel Schogt, leraar Frans geweest in Breda en geeft na zijn welverdiende www.londen.pvda.nl/ om te weer een echte beweging te laten worden, en een Tubbergenaar, Niek Ritzen. pensioen les aan ouderen die zich de Franse taal eigen wil- zien wat de activiteiten zijn. waarbij mensen uit alle lagen van de Meer info: www.js.nl. len maken. Ook leest hij een paar keer in de maand de krant samenleving zich thuis voelen en met hun voor aan ouderen in een verzorgingstehuis.

HEEFT U OOK NIEUWS VANUIT UW AFDELING DAT INTERESSANT KAN ZIJN VOOR HET HELE LAND? MAIL HET ONS DAN TOE: ROOD @PVDA.NL Tekst en foto’s Michiel Reijnen

De PvdA zit met zes ministers en zes staatssecretarissen in het kabinet. Een van hen is Frank Heemskerk (38), staatssecretaris van Economische Zaken. Rood liep een dag met hem mee. ‘Ik heb een wereldbaan’

08.55 uur Het is grijs en koud en de eerste afspraak van de staatssecre- dergelijke korte routes om even een frisse neus te halen, maar wegens taris is bij misschien wel het meest troosteloze gebouw van Den Haag: tijdgebrek wint de auto het nu. Over een half uur begint de vergadering van het hoofdkantoor van de SER. Frank Heemskerk lijkt hier met zijn energie het handelscomité Joint Economic Committee (JEC). Dit handelscomité en goede humeur geen boodschap aan te hebben. Eenmaal aangekomen bestaat uit politici, bedrijven, handelsorganisaties en brancheorganisaties springt hij de auto uit en rent het gebouw binnen. Hij moet opschieten om uit China en Nederland. Vandaag wordt er besproken hoe import en inves- op tijd te zijn voor zijn speech. Het zal niet de eerste keer zijn dat Frank teringen in beide landen bevorderd kunnen worden. Dankzij Heemskerks moet rennen vandaag: ‘Elke minuut van de dag is ingepland. Ik moet soms economische missie naar China in juli, komt het comité voor het eerst vechten om bijvoorbeeld even een minuutje te kunnen bellen.’ sinds dertien jaar weer bijeen. Heemskerk is namens Nederland leider van de delegatie. De gasten die binnenkomen, worden allemaal hartelijk ont- 09.00 uur Frank Heemskerk heeft een half uur de tijd voor zijn openings- vangen door hem. Als laatste verwelkomt de staatssecretaris de Chinese toespraak bij een seminar, waar mensen uit het bedrijfsleven en verschil- vice-minister van Handel, Yu Guangzhou, leider van de Chinese delegatie. lende ambassadeurs samen zijn gekomen om te praten over het bestrijden ‘It’s a pleasure to see you, welcome in Holland.’ En na een paar grappen: van corruptie. Hoewel ambtenaren de speeches voorbereiden, bepaalt ‘Let’s go inside and do business.’ de staatssecretaris uiteindelijk zelf wat hij gaat zeggen. In deze toespraak benadrukt hij dat het meer in de openbaarheid zou moeten komen dat cor- 10.00 uur Van dat zakendoen komt voorlopig weinig terecht. Voordat ruptie bestreden wordt. Heemskerk kent het zelfreinigend vermogen van er over enkele inhoudelijke zaken wordt gesproken, worden er bijna een bedrijven uit eigen ervaring: ‘Toen ik bij ABN AMRO werkte, moest elke uur lang beleefdheden uitgewisseld. Zo stelt Yu Guangzhou al zijn dele- transactie aan de zogenoemde ‘Financial Times Test’ voldoen. Dit houdt in gatieleden uitgebreid voor en de staatssecretaris verwelkomt ze allemaal dat als je twijfels hebt over morele aspecten van een transactie, je dit moet met een beleefd knikje. De vertalingen van Chinees naar Engels en het durven verdedigen met eigen foto, eigen naam en die van je werkgever, op Nederlands naar Chinees komen het tempo van de vergadering niet ten de voorpagina van deze krant.’ goede. Toch komen belangrijke zaken aan bod, zoals product- en voedsel- kwaliteit, belemmeringen die Nederlandse bedrijven in China ondervinden 09.30 uur Na enkele vragen te hebben beantwoord, haast Heemskerk en de problemen die Chinese ‘businessmen’ op hun beurt hebben bij het zich weer naar zijn chauffeur, die hem ijlings naar een gebouw van een aanvragen van een visum in Nederland. Voordat er wordt overgegaan ministerie een paar honderd meter verder brengt. Normaal loopt Frank op het openbare gedeelte, krijgen topmannen van een paar Nederlandse

18 ROOD oktober 2007 reportage

bedrijven de gelegenheid kort te spreken over hun activiteiten in China. praten ze onder meer over het percentage ouderen dat nog werkt, hoe dit Ook kunnen ze de problemen die ze daarbij ondervinden, voorleggen aan verhoogd kan worden en wat voor belemmeringen er bijvoorbeeld voor de Chinese delegatie. werkgevers zijn om oudere werknemers in dienst te hebben of te nemen. Ondertussen wijst een van de mannen de staatssecretaris op teletekst, 12.00 uur Nadat de zaal is volgestroomd met Nederlandse en Chinese waarop staat te lezen dat Verdonk haar kamerzetel niet opgeeft. ‘Vind je pers, zetten de staatssecretaris en zijn Chinese collega hun handtekening dat nieuws?’ lacht Heemskerk. onder de zojuist gemaakte afspraken. Ook leest Heemskerk een persver- klaring voor. ‘Zo’n bijeenkomst van vandaag is bedoeld om de afspraken 16.00 uur De bezoekers zijn nauwelijks de deur uit of de volgenden die in de maanden daarvoor zijn uitonderhandeld en afgesproken, te dienen zich alweer aan. Dit keer om te praten over de administratieve las- formaliseren.’ Het is belangrijk hierbij de juiste omgangsvormen in acht ten van het bedrijfsleven en hoe hier iets aan te doen. De afkortingen en te nemen: ‘Ik laat me altijd door bijvoorbeeld de ambassadeur uitgebreid ingewikkelde termen vliegen over tafel, maar ook eenvoudige voorbeelden informeren over de gebruiken van mijn gesprekspartners. Bij Chinezen zijn passeren de revue. ‘Als ik iemand inhuur om bij mij thuis op mijn kinderen uitgebreide beleefdheidsvormen belangrijk om tot een goed resultaat te te passen, moet er worden gecontroleerd of deze ‘werkomgeving’ – waar kunnen komen. Amerikanen daarentegen komen liever snel to the point.’ mijn kinderen dus altijd zijn – wel veilig voor hen is. Dat is toch belache- lijk,’ aldus de Heemskerk. 13.00 uur Na enkele cameraploegen te woord te hebben gestaan, haast de staatssecretaris zich naar het Kurhaus in Scheveningen, waar hij met de 17.00 uur Alle afspraken zitten erop en de staatssecretaris heeft eindelijk Chinese delegatie van een drie-gangenlunch geniet. Ook tijdens de maal- tijd om zijn mail even door te nemen. Een dag als vandaag geeft een goed tijd moet de staatssecretaris altijd geconcentreerd blijven: ‘Toen ik een aan- beeld van zijn werk. Een wereldbaan, vindt Heemskerk die hiervoor vier tal maanden geleden in China was, bleek het diner bijvoorbeeld een goede jaar Kamerlid was: ‘Als Kamerlid probeer je een voet tussen de deur te krij- gelegenheid om een onderwerp als mensenrechten aan te snijden. Dat ligt gen en controleer je achteraf, terwijl ik nu echt dingen direct zelf kan veran- zo gevoelig dat dit niet kan tijdens het formele gedeelte. Ook tijdens zo’n deren. Zo kregen de bedrijven tijdens de economische missie in China een diner ben ik dus echt aan het werk.’ briefi ng vooraf van Amnesty. Ook worden mensen binnenkort niet zomaar meer gebeld tijdens het eten door telemarketeers, omdat een wettelijk ‘bel- 15.00 uur De staatssecretaris is inmiddels op zijn werkkamer in me-niet register’ wordt ingesteld.’ het statige pand van het ministerie van Economische Zaken aan de Bezuidenhoutseweg 30, door ingewijden ook wel ‘B30’ genoemd. Op zijn 18.00 uur Heemskerk heeft twee kinderen. Ook zijn vrouw werkt. ‘Dat ruime kamer staat de televisie aan, teletekstpagina 101. Op zijn opge- valt echt alleen te combineren omdat we in Den Haag wonen en werken,’ ruimde bureau onder meer twee foto’s van zijn vrouw en kinderen. Op de vertelt hij. Desondanks zit zijn werkdag er nog niet op als hij thuis is. Na agenda staat een afspraak met Dolf van den Brink en Jacques Schraven. het eten en het naar bed brengen van de kinderen, moet hij de ‘tas’ met Zij vertegenwoordigen een platform, dat de vergrijzing als een ‘opportu- dossiers doornemen die zijn chauffeur vaak ’s avonds nog komt aanvullen. nity’ ziet. Terwijl er koffi e voor Heemskerk en zijn gasten wordt gehaald, Hij lacht: ‘Dat hadden ze er van tevoren niet bij verteld!’

oktober 2007 ROOD 19 het congres 2007

Mariëtte Hamer en Agnes Jongerius

Een rooie dag

De congreshal van de RAI in Amsterdam werd zaterdag 6 oktober opgefl eurd door rode rozen, ontslagroompunten van de vakbonden, rooie veren, wapperende PvdA- en FNV- vlaggen, fanatieke congresafgevaardigden en enthousiaste aanstaande partijbestuurders.

mdat in het voorjaar Michiel van Hulten en motie direct omarmd en is aan de slag gegaan met het organi- daarna het hele partijbestuur afgetreden seren van debatten over dit onderwerp. Houd daarom de web- waren, werd er op 6 oktober een extra congres site www.pvda.nl in de gaten voor een debat bij u in de buurt. ingelast om een nieuw partijbestuur te kie- zen. In de aanloop naar het congres droegen REFERENDUM Odiverse afdelingen, de Jonge Socialisten, ‘de Rooie Veren’ en ‘de Een ander heikel punt op de agenda was het referendum over Rode ondernemers’ ideeën aan om de identiteit, de inhoude- het nieuwe Europese verdrag. Er bleek veel steun te zijn voor lijke koers en de regie binnen de partij te verbeteren, waardoor de onderhandelingen die voerde: in het het congres behoorlijk dynamisch werd. Er kwamen actuele nieuwe verdrag zijn de belangrijkste pijnpunten voor Nederland onderwerpen aan de orde zoals het Europees referendum, de weggenomen. De Jonge Socialisten daarentegen spraken in verlenging van de missie in Uruzgan en de partijorganisatie. de discussie van kiezersbedrog. Tichelaar antwoordde dat in Het congres liep hierdoor wel uit en het CLB-festival voor lokale het verkiezingsprogramma staat dat er een referendum moet bestuurders moest helaas worden afgelast. komen over een grondwettelijk verdrag. Er is echter geen sprake van een grondwettelijk verdrag. In het coalitieakkoord staat Op het Congres kwamen meer dan twintig actuele moties aan volgens Tichelaar bovendien dat de PvdA het advies van de de orde. Een van de moeilijkste beslissingen waar de partij Raad van Staten zou afwachten en die adviseerde dat er geen voor staat, is de verlening van de missie in Uruzgan. Er werd referendum nodig was. Bij stemming steunde een overgrote een motie aangenomen, waarin wordt geconstateerd dat de meerderheid van de congresafgevaardigden de beslissing van situatie in Uruzgan zeer complex is en dat een besluit over het de Tweede Kamerfractie om stelling te nemen tegen een refe- terugtrekken van onze troepen daarom niet lichtvaardig geno- rendum over het nieuwe verdrag, men kan worden. Er wordt opgeroepen om zo spoedig moge- lijk debatten over het onderwerp te organiseren, waarbij ook ONTSLAGRECHT maatschappelijke organisaties en Afghanen betrokken moeten Over het ontslagrecht bestond bij aanvang van het congres al worden. De uitkomsten van die debatten moeten door PvdA- grote overeenstemming: aan het ontslagrecht mag niet worden bewindspersonen en kamerleden serieus meegenomen worden getoornd. Die boodschap aan het kabinet was luid en duidelijk, bij hun besluitvorming. Het internationaal secretariaat heeft de mede met behulp van de aanwezige CNV-leden en FNV-leden

20 ROOD oktober 2007 Tekst Ottolien van Rossem Foto’s De Beeldredaktie redactioneel

die onder aanvoering van Agnes Jongerius al in de vroege ochtend ontslagroompunten en folders uitdeelden. Vice- HET NIEUWE BESTUUR fractievoorzitter Mariëtte Hamer benadrukte in de discussie vooraf dat er nog geen wetsvoorstel over het ontslagrecht in Het nieuwe partijbestuur is bekend. Het congres stemde op één kandidaat de Kamer ligt en dat ze hoopt dat het er ook niet zal komen. na in met de aanbeveling van het partijbestuur. Veel afgevaardigden pleit- Met algemene stemmen werd dan ook de motie om de kabi- ten voor een derde termijn voor de zittende internationaal-secretaris Marije netsplannen op hoofdlijnen af te wijzen aangenomen. Ook Laffeber. Zij werd daarop herkozen, in plaats van de voorgedragen Gerrit Valk. kwamen onder meer moties in stemming over zelfverrijking, Het partijbestuur 2007-2009 bestaat uit de volgende leden: privatisering en fout vlees. Een offi cieel overzicht van de aangenomen en afgewezen moties vindt u op pvda.nl. VOORZITTER OVERIGE LEDEN Lilianne Ploumen (1962) was tot voor Marja Bijl (1956) was lid van de com- AFSCHEIDSPEECH kort directeur van de Nederlandse missie Vreeman en is voorzitter van Natuurlijk spraken verschillende PvdA-kopstukken het con- ontwikkelingsorganisatie Cordaid. de afdeling . Ze was lid gres toe. Ruud Koole prees in zijn afscheidsspeech als inte- In haar eerste toespraak als van Adviesraad Verenigingszaken. rim-partijvoorzitter de veerkracht van de PvdA, die op ver- partijvoorzitter gaf ze aan werk te Piet Bijl (1939), afdelingsbestuur, schillende manieren binnen allerlei groepen in de partij tot maken van de opdrachten van de voorzitter van het gewest Gelderland, uiting komt. Koole: ‘Van Rooie Veren tot Rode Ondernemers commissie Vreeman. wethouder en loco-burgemeester. lieten het er niet bij zitten en kwamen met voorstellen om de Guido Reehuis (1982) is onder meer partij vooruit te helpen. Ik ben het niet met al die voorstel- VICE-VOORZITTER vice-fractievoorzitter PvdA-fractie in len eens, maar ik vind het geweldig dat die groepen er zijn. Jan Hamming (1966) heeft veel de gemeenteraad van Maastricht. Geen lethargie, maar er tegenaan. Prima!’ kennis van de vereniging en was Siepie de Jong (1940) was lid van het Fractievoorzitter Tichelaar benadrukte dat met de PvdA in onder andere wethouder in Tilburg. vorige partijbestuur en was onder de regering het verschil wordt gemaakt en zette een aantal meer Tweede Kamerlid, staatssecre- zaken die de PvdA heeft bereikt, op een rijtje: PENNINGMEESTER taris en burgemeester Het Generaal Pardon Bouke Arends (1966) heeft veel Anja van Gorsel (1955) was direc- Het terugdraaien van de huurliberalisatie en de laagste kennis van bedrijfseconomie teur van de gemeentelijke dienst, huurstijging sinds 20 jaar en public management, ruime directeur Public Spirit en lid De verbetering van de WAO bestuurlijke ervaring en was onder van het bestuur van Vereniging Het aanwijzen van veertig prachtwijken meer directeur van een grote Toezichthouders Woningcorporaties. Het Bestuursakkoord met de VNG over decentralisatie maatschappelijke onderneming. Nora Kasrioui (1979) is lid van de De Postwet, die de postbodes beschermt Provinciale Staten en was onderzoe- De afspraken met gemeenten over 80.000 extra banen INTERNATIONAAL SECRETARIS ker bij de Werkplaats van de WBS en Tichelaar: ‘En dat was nog voor Wouter Bos zijn eerste Marije Laffeber (1974) heeft lid van het Politiek Forum. Miljoenennota presenteerde, waarin hij Nederland heeft inmiddels ruime ervaring in het Keklik Yucel (1968) was lid van de laten zien dat een solide begroting wel degelijk samengaat samen met leden bepalen van commissie Vreeman, lid van het met sociaal beleid.’ internationale standpunten. Toen Politiek Forum en heeft met succes het partijbestuur dit voorjaar aftrad, de Talentenacademie van de partij HET CLUBGEVOEL is zij op verzoek aangebleven in het afgerond. Bos wees op het belang van een vitale partij: ‘ Ik ben blij dat interim-bestuur. het nieuwe partijbestuur met de instemming van dit congres de uitvoering van het rapport Vreeman tot prioriteit heeft gemaakt. Want de vereniging, onze partij, moet weer gaan leven, het clubgevoel moet terug, de beste mensen moeten SPEECH NIEUWE VOORZITTER weer bij ons willen horen en boven alles moet de authen- Lilianne Ploumen die op het congres offi cieel benoemd werd tieke sociaal-democratie, zoals Ruud Vreeman het noemde, als nieuwe voorzitter van de PvdA, hield een speech waarin weer profi el krijgen. En de enige partij die daar voor staat, ze aangaf hard aan de slag te gaan. Ploumen: ‘Laatst las ik in is de onze. Onze Partij voor de Arbeid. Wij staan voor een krant dat Ploumen als voorzitter de rust in de PvdA terug onze keuzes, we zijn trots op onze resultaten, en kennen gaat brengen. Laat u niks wijsmaken. Dat ga ik helemaal niet onze geschiedenis en we hebben Nederland wat te bieden. doen. Rust is namelijk de dood in de pot voor een politieke Mensen. Idealen. U.’ partij. Wij sociaal-democraten strijden tegen onrecht, tegen Bos roemde ook : ‘Jan vond dat het niet goed armoede, tegen beknotting van vrijheid. We willen een betere ging met de Partij van de Arbeid. En waar anderen er dan wereld voor iedereen dichterbij brengen. We staan voor gelijke voor kiezen om zich onzichtbaar en onhoorbaar te houden kansen, voor emancipatie, voor internationale solidariteit. En of zelfs de partij te verlaten, koos hij ervoor om te blijven, dat kan niet vanuit rust, dat moet vanuit beweging! En die verantwoordelijkheid te nemen en nog één keer de partij te beweging gaat naar links!’ willen dienen. Jan, dat getuigt van een loyaliteit waar velen Met een nieuw partijbestuur en verschillende toezeggingen een voorbeeld aan kunnen nemen en waar de partij nog lang van de top op zak ging iedereen, veelal vol clubgevoel, van hoopt te kunnen genieten.’ Pronk kreeg vervolgens van tevreden naar huis. het Congres een staande ovatie.

oktober 2007 ROOD 21 in memoriam SCHELTO PATIJN 1936 - 2007

e moet van mensen houden. Die titel gaf met een schat aan ervaring het gemeentelijk Schelto Patijn mee aan het boekje dat ver- erf op. Dat kwam de stad te stade. Economisch scheen bij zijn afscheid als burgemeester fl oreerde Amsterdam op het breukvlak van twee van Amsterdam. Hij hield van mensen. eeuwen, maar Schelto verloor nooit uit het oog Zoals hij zelf zei: ‘Van timide mensen en dat er ook inwoners zijn die in deze welvaart Jvan vrijmoedige mensen, van gekleurde onvoldoende delen. mensen en van blanke mensen, van Patijn was betrokken bij vele hoogte- Sinterklaas en de president van Frankrijk, van punten zoals de Eurotop, de probleem- taxichauffeurs en honderdjarigen, van amb- loze Millenniumwisseling, twee keer Sail, het tenaren en bestuurders, van ondernemers en Europese Kampioenschap voetbal 2000, de vakbondsbestuurders, van Chinese partijfuncti- bezoeken van de Japanse keizer, Arafat en, onarissen en Amerikaanse captains of industry, natuurlijk: Nelson Mandela. En dan de Gay- van raadsleden en raadslieden.’ Games: Schelto als burgemeester van Gay- Schelto Patijn verstond de bijzondere kunst om capital. De deelnemers vonden dat geweldig, met vogels van diverse pluimage persoonlijk voelden zich meer dan ooit geaccepteerd en contact te maken, met een aardig woord, een Schelto vond daar grote voldoening in. warme handdruk of een kneep in de boven- Maar zijn ambtsperiode kende ook moei- arm. In Amsterdam heeft hij zich daarmee bij lijke momenten. Zoals de dood van Joes velen een speciale plaats in het hart verworven. Kloppenburg in de Voetboogstraat, de uitzetting Amsterdam rouwt om het verlies van zijn dier- van de door hem fel verdedigde familie Gümüs bare Schelto Patijn, ‘een in Den Haag geboren en de hongerstaking van witte illegalen. Aan Amsterdammer.’ hem was de instelling van de zogenoemde Zijn carrière begon Schelto Patijn op het burgemeesterscommissie te danken, die uitein- departement van Buitenlandse Zaken, vervol- delijk tot een pardon voor een grote groep witte gens werkte hij op het Europa Instituut van de Schelto Patijn overleed op illegalen leidde. Rijksuniversiteit te Leiden. In 1973 jaar werd hij 15 juli. Hij was van 1994 tot 2001 Zoals hij niet tegen onrecht kon, zo stond hij – sociaal-democraat – kamerlid, temid- pal voor de rechtstaat. Als burgemeester, belast pur sang burgemeester van Amsterdam, den van grootheden als , Dick met het toezicht op de openbare orde, heeft Dolman, Klaas de Vries en Arie van der Hek. Als waar hij een belangrijke bijdrage hij de veiligheid en leefbaarheid in de stad ver- toenmalig secretaris van het gewestelijk bestuur leverde aan de veiligheid en groot. Hij schroomde niet regels te handhaven. van de Partij van de Arbeid Zuid-Holland heb Enkele voorbeelden daarvan zijn: de aanpak van ik dat als 26-jarige zijdelings van nabij mogen leefbaarheid van de stad. het Mercatorplein, het reguleren van de coffee- meemaken. Toen was hij precies zoals ik hem shops, de instelling van de Tippelzone aan de later, en van dichterbij, heb leren kennen. Theemsweg waarmee toen een hardnekkig pro- Gedurende zijn elfjarig Kamerlidmaatschap was hij – aangewezen door de bleem werd aangepakt, en het aan banden leggen van de Koninginnenacht. Staten-Generaal – zes jaar lid van het Europees parlement. Laat ik besluiten met een citaat, waarmee toenmalig raadslid Gerrit Hoewel hij het lang niet altijd eens was met de koers van de Partij van Goedhart Schelto bij zijn afscheid toesprak en daarbij prachtig onder de Arbeid gold voor hem altijd: ‘right or wrong, my party’. Trouw was- woorden bracht dat hij zo’n populaire burgemeester was geworden door ie en hij zette zich voor de partij in. Natuurlijk als Kamerlid, maar ook diens combinatie van vriendelijkheid en beschaving. Goedhart zei: daarna, bijvoorbeeld in de kandidaatstellingscommissie voor de Tweede ‘U had er overigens zelf ook last van dat u niet meer ongemerkt over straat Kamerverkiezing 1993, wat een belangrijk moment was in de ontwikkeling kon, want u beklaagde zich er onlangs over dat u aan het zwaaien bleef van de partij. En hij bekleedde in 2004 het voorzitterschap van de commis- als u door de stad fi etst. Ja, eerlijk gezegd denk ik: dan had u maar niet sie die het rapport Integratie en immigratie: aan het werk schreef, een onder- steeds uw hand moeten uitsteken als u op de fi ets een bocht nam, want werp dat hem na aan het hart lag en waarover hij uitgesproken opvattingen dat kennen we hier niet. Maar we zijn natuurlijk niet te beroerd om terug te had. Met dat rapport heeft hij de partij in niet geringe mate gediend. zwaaien.’ Schelto bleef Kamerlid tot hij in 1984 tot commissaris van de koningin Nu hebben we Schelto moeten uitzwaaien; ik gedenk hem met dankbaar- in Zuid-Holland werd benoemd. Tien jaar later werd een beroep op hem heid en genegenheid. gedaan om burgemeester te worden van de hoofdstad. Na gewerkt te heb- , burgemeester van Amsterdam ben op het Europese, nationale en provinciale bestuursniveau kwam hij

22 ROOD oktober 2007 Tekst Jan Schuurman Hess achtergrond

PvdA-europarlementariër Max van den Berg is begin september PvdA’er Hans Alders opgevolgd als commissaris van de koningin in Groningen. Nog net voor zijn vertrek uit Brussel interviewde Rood de man die in de versterking van de parlementaire democratie de belangrijkste opdracht voor de sociaal-democratie ziet. ‘Als commissaris ben ik er voor iedereen’

p de laatste werkdag als wanneer het nationale parlement er geen vat Vergadering van de Verenigde Naties werden delegatieleider van de PvdA op krijgt en het Europese Parlement het niet afgesproken, behelzen onder meer dat de in het Europees Parlement kan controleren. Dat kan niet. De versterking armoede in de wereld in 2015 moet zijn kijkt Max van den Berg terug van de parlementaire democratie was en is gehalveerd, en dat in dat jaar ook alle kinderen Oop wat hij acht fantastische jaren in Brussel eigenlijk de belangrijkste opdracht voor de in de wereld basisonderwijs volgen. noemt. En tegelijkertijd verheugt hij zich al sociaal-democratie. Daarom heb ik steeds onze op zijn eerste werkdag in Groningen, vijf achterban opgezocht, werkbezoeken afgelegd. REFERENDUM dagen later. ‘Weet je wat ik zo mooi vind,’ Daarom ben ik naar de scholen gegaan, en ‘Wat ik in Groningen erg zal missen,’ zegt zegt Max aan het einde van ons gesprek, heb ik die praktische boeken over Europa en Max van den Berg, ‘is het contact met sociaal- ‘uit een opiniepeiling blijkt dat 70 procent Europese samenwerking geschreven. Inmiddels democraten uit andere Europese landen. van de Groningers het fi jn vindt dat ik naar heb ik meer dan duizend ambassadeurs We verschillen van elkaar, hebben allemaal Groningen kom. 70 Procent… met hetzelfde gevonden en georganiseerd.’ andere achtergronden en toch is er een grote percentage werd ik door de leden van de gemeenschappelijke basis die ertoe leidt PvdA verkozen tot lijsttrekker bij de Europese ONTWIKKELINGSSAMENWERKING dat je steeds nieuwe oplossingen vindt en verkiezingen. Ik vind dat een mooi getal. Ik Max van den Berg begon zijn politieke carrière mogelijkheden ontdekt. In de afgelopen twintig zal commissaris zijn van alle Groningers, in 1970 als wethouder in Groningen. Een jaar is enorm veel werkgelegenheid verloren boven de partijen. Ik ben er voor iedereen, jaar later werd hij landelijk voorzitter van de gegaan, maar tegelijkertijd zijn er zo ontzettend dat heb ik ook tegen de sociaal-democraten Partij van de Arbeid, die hij zeven jaar leidde. veel nieuwe banen geschapen. Dat is een gezegd. Wie echt hulp nodig heeft, kan op mij Daarna volgde de Nederlandse Organisatie bijzonder proces. Zoals het tegenwoordig ook rekenen, dus ook een ondernemer. Ik zal een voor Ontwikkelingssamenwerking (NOVIB), voor jongeren in Europa vanzelfsprekend is om commissaris zijn tussen de mensen.’ waar hij zich erg thuis voelde. De organisatie te reizen en te studeren in het buitenland.’ van hulp aan de allerarmsten in de wereld werd Max van den Berg vindt het nieuwe BEZIELING zijn grote passie en toen hij in het Europees grondwettelijk verdrag, zoals dat nu wordt Het tekent Max van den Berg dat hij het liefst Parlement verkozen werd, werd hij meteen uitgewerkt, een grotere verbetering dan de tussen de mensen is. Het parlementaire dé specialist op dat gebied. Het budget van Europese grondwet, die door de Nederlandse werk in het Europees Parlement deed hij ontwikkelingssamenwerking van de Europese en Franse regering werd afgewezen. ‘Ik wijs een met grote bezieling, maar met even veel Unie kwam in veel gevallen terecht bij het referendum over het nieuwe verdrag niet bij bezieling zocht hij steeds het contact met grote Europese bedrijfl even en bleek gericht voorbaat af. Voorwaarde is wel dat de burgers, maatschappelijke instellingen en op infrastructuur. De allerarmsten, voor wie Nederlandse regering een goed debat ondernemers. Wanneer Van den Berg niet in het geld uiteindelijk bestemd was, schoten er organiseert, en het initiatief houdt. De regering Brussel of Straatsburg moest zijn, was er wel niets mee op. Max van den Berg slaagde erin moet niet afwachten, zoals de vorige keer, en een werkbezoek in een van de provincies, of die koers te wijzigen. ‘Het is ons gelukt om het zich laten vastzetten door de SP en de partij een school waar hij debatteerde en luisterde. budget niet alleen te verdubbelen, maar ook van . De mensen zien heus het Als europarlementariër heeft hij voortdurend te richten op de millenniumdoelstellingen,’ belang van Europese samenwerking in. contact gezocht met de samenleving. vertelt Max van den Berg, gevraagd naar Daarover hoef je niet bevreesd te zijn.’ ‘De afgelopen acht jaar is mijn doel steeds de de belangrijkste resultaten van zijn werk. versterking van de parlementaire democratie Die doelen, die in 2000 in de Algemene geweest. Iedereen ziet dat de Europese samenwerking noodzakelijk en belangrijk is. Maar die samenwerking komt in gevaar, ‘Wie echt hulp nodig heeft, kan op mij rekenen’

oktober 2007 ROOD 23 Minister tegen de chaos Tekst Jan Schuurman Hess Illustratie Pieter M. Dorrenboom

Nederland is onvoldoende voorbereid op grote rampen. Om een eind te maken aan jarenlange discussies over verantwoordelijk- heden en competenties bij rampen wil minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst voortaan zelf de regie voeren bij de bestrij- ding van rampen. Rood vroeg naar haar prioriteiten en peilde de mening van specialisten en betrokkenen over het onderwerp. Rampenplan

DE MINISTER Regionalisering van de brandweer is niet per se Wat zijn de uitgangspunten voor de verplicht, op voorwaarde dat een gemeentelijk veiligheid van Nederland? Guusje brandweerkorps wel voldoende kwaliteit levert. ter Horst: ‘Het doel is de crisisbe- We stellen wel eisen aan de kwaliteit. Ik denk heersing en de rampenbestrijding dat dat alleen, en in ieder geval gemakkelijker, te binnen twee jaar op orde te heb- doen is met regionale brandweer. Dat stimuleer ben; dat is dus in 2009. Afgelopen jaren hebben ik dus ook met afspraken en extra geld. Maar als gemeenten en regio’s forse stappen gezet op weg ze het in een gemeente liever moeilijk en duur naar een betere rampenbestrijding en crisisbe- willen doen, dan gaan ze hun gang maar. Laat heersing. Maar er is nog veel werk aan de winkel. de gemeente dat dan maar uitleggen aan hun Met de veiligheidsregio’s wil het kabinet een bevolking.’ professionele organisatie tot stand brengen voor Hebben burgers ook een eigen verantwoordelijk- een adequate regionale aanpak van rampen- en heid? ‘Uiter aard. Als het gaat om bijvoorbeeld crisissituaties, maar ook voor de voorbereiding brandveiligheid merk je dat nog veel te weinig die aangeven dat kleine gemeenten ook in die daarop. Een goede informatievoorziening met een mensen een rookmelder in huis hebben. En café- omstandigheid niet geneigd zijn tot samenwerking publiek geborgde meldkamer als spil maakt daar- eigenaren en organisatoren van grote feesten met grotere gemeenten. Hij benadrukt dat de over- van deel uit. Net als een goede organisatie van de moeten niet alleen aan hun winst of populariteit heid helder moet zijn over wat zij wel en niet kan. publieksvoorlichting met een centraal publieks- denken, maar ook aan de veiligheid van hun gas- ‘Het hameren op het belang van de vorming van informatienummer bij rampen. Voor de crisis en ten. Dus zorgen voor veiligheidsvoorzieningen. veiligheidsregio’s heeft nu een bijna ritueel karakter rampenbeheersing is in 2008 ruim 4 miljoen euro Aan de andere kant is het juist de overheid die gekregen, waarmee ook de schijn wordt opgewekt vanuit BZK beschikbaar.’ voor crisis- en rampenbestrijding het initiatief dat de overheid bij rampen alles onder controle Kunnen gemeenten niet beter zelf uitmaken hoe moet nemen. Daarvoor is het onderwerp ook te heeft. Dat is pertinent niet het geval. Onze ram- een en ander wordt georganiseerd? ‘Deze ambi- belangrijk. De geest van niet klagen maar dragen penbestrijding is terecht gebaseerd op de inzet van ties zijn juist samen met gemeenten geformu- die heerste na 1953, is wel ingehaald: eerst door de dagelijks beschikbare hulpverleningsdiensten. leerd en ook zo afgesproken in het voor de zomer de Deltawerken, en daarna door de Bijlmerramp, Daarmee is er bij een beetje ramp altijd een tekort afgesloten bestuursakkoord. Daarin staat dat we de Herculesramp, Enschede en Volendam.’ aan hulpverleningscapaciteit. Immers, wie wil er samen optrekken om de brandweerzorg te verbe- investeren in duizenden ambulances en brand- teren en de veiligheidsregio’s te ontwikkelen. DE WETENSCHAP weereenheden die maar eens in een mensenleven Professor Ira Helsloot, verbonden uitrukken. Het is geen verwijt, maar we moeten het aan de Vrije Universiteit en hoofd feit wel onder ogen zien.’ WAT IS EEN VEILIGHEIDSREGIO? Rampenbeheersing bij Brandweer Amsterdam-Amsteland: ‘Sinds DE PRAKTIJK De Veiligheidsregio is een gebied (in Zeeland de de jaren negentig staat in het Zeeland – Anneke van Dok-van hele provincie) waarin wordt samengewerkt door Nederlandse beleid het geloof centraal dat wan- Weele, burgemeester van Vlissingen verschillende besturen en hulpverleningsdiensten neer de verschillende hulpverleningsdiensten en voormalig staatssecretaris van op de terreinen van de brandweerzorg, rampen- nu maar op gelijke regionale schaal zijn geor- Economische Zaken. ‘In de praktijk bestrijding, crisisbeheersing, geneeskundige ganiseerd, het dan beter gaat met de veiligheid zijn we goed voorbereid, door trai- hulpverlening bij ongevallen en rampen en de in ons land. De gedachte is dat hulpverlenings- ningen en oefeningen. We hebben recent nog een handhaving van openbare orde en veiligheid. diensten en gemeenten beter kunnen en zullen grote oefening gehad in verband met de kerncentra- Nederland is ingedeeld in 25 gebieden die over- gaan samenwerken als ze hetzelfde geografi sche le, en dat levert natuurlijk leermomenten op. Maar eenkomen met de politieregio’s. Iedere regio geeft gebied bestrijken. Wetenschappelijk is er echter je moet je wel afvragen of die enorme neiging om je zelf invulling aan de veiligheidsregio. geen onderbouwing voor die stelling.’ De profes- voortdurend te richten op de zwaarste en grootste sor wijst op studies, onder andere in Zweden, rampen het gevoel van veiligheid vergroot. Het zou

24 ROOD oktober 2007 rood in de regio

CRISIS-SITES

De overheid bereidt zich snel en grondig voor op alle denkbare rampen. Er zijn zelfs speciale web- sites ontwikkeld: crisis.nl en denkvooruit.nl. Wie nooit ‘vooruit denkt’ of een andere rampen-website bezoekt, is niet op de hoogte van de volgende waar- schuwingen die op de sites staan. ‘Bij erg slecht weer kan het verkeer en het openbaar vervoer vast komen te staan. Bij een hittegolf kunnen mensen oververhit raken, uitdrogen of extra veel last van luchtvervuiling krijgen. Het is belangrijk dat u weet wat u tijdens een periode van extreem weer moet doen. Vóór extreem weer: Houd het weerbericht (Teletekst, website van KNMI) in de gaten. Zorg dat u uw mobiele telefoon bij u heeft in de auto. En dat op uw boot de (nood) radio werkt.’ Wie echter in de buurt van de kerncen- trale Borssele woont, komt er niet achter wat te doen, wanneer in de kerncentrale een ongeluk gebeurt. Wellicht, meent de overheid, is het ook helemaal niet nodig daarover iets te weten.

DE POLITIEK In politiek en bestuurlijk Den Haag heeft de laatste jaren vooral het terrorisme het veiligheidsdebat goed zijn om wat meer aandacht te hebben voor omdat we als grote drie in de streek het voor- gedomineerd. Begrijpelijk, maar gebeurtenissen die veel voorkomen. Bovendien touw hebben genomen en brandweer, politie en niet helemaal terecht, meent PvdA- zou het ministerie van Binnenlandse Zaken wel geneeskundige diensten hebben gebundeld. Elk Tweede Kamerlid Attje Kuiken. ‘Het is verklaarbaar iets meer vertrouwen mogen stellen in gemeen- van de drie grote steden levert een burgemeester na de aanslagen op 11 september in de Verenigde ten. De verplichting dat iedere gemeente een die een van de diensten aanvoert.’ In Zuid- Staten en na de moord op Theo van Gogh. Maar door het ministerie voorgeschreven organisatie Limburg is er net als in Zeeland aandacht voor de aandacht, wat mijn fractie betreft, gaat nu toch moet optuigen, geeft geen blijk van vertrouwen het water. ‘Vergeet niet de Maas,’ zegt Janssens. naar een mogelijke watersnoodramp, die echt veel in de lokale overheid.’ ‘In toenemende mate hebben we te maken met waarschijnlijker en ingrijpender zal zijn dan de Rijnmondgebied – In het extreem grote regenval. Daarom hebben we ram- gevolgen van een terroristische aanslag. We ken- Rijnmondgebied zijn gevaarlijke penplannen voor extreem hoge waterstanden. Bij nen allemaal de berichten van Breda aan zee en transporten aan de orde van iedere stijging van het water weten we precies wat hoewel ik in Breda woon en best aan zee zou willen de dag. Burgemeester Tjerk ons te doen staat.’ wonen, is het toch de eerste prioriteit om te zorgen Bruinsma van zegt Groningen – In Groningen bevin- voor de kustbescherming, voor verhoging van de dat men in de regio met die gevaren heeft leren den zich op de risicokaart van de waterkering en om de grote rivieren meer ruimte leven. ‘Het blijft een ongewisse zaak hoe en provincie de meeste rode stippen te geven. We vinden dus dat in sommige delen wanneer zich incidenten voordoen. Mocht zich van gevaar in het noorden, in de van het land niet meer gebouwd kan worden. De toch, onverhoopt, een ramp voordoen dan staan omgeving van Delfzijl. Jacques risico’s zijn te groot.’ we klaar met politie, brandweer, GHOR, ambu- Wallage, burgemeester van Groningen, speelt Attje Kuiken benadrukt dat de aandacht voor een lancediensten en gemeenten.’ De organisatie in de veiligheidsregio in het noorden een cen- terroristische aanslag vanzelfsprekend niet mag van de Veiligheidsregio in Rijnmond is intussen trale rol. ‘Voor ons was de organisatie van een verslappen, maar dat er een grens is aan de midde- op orde, al moeten de Zuidhollandse Eilanden Veiligheidsregio niet zo’n probleem. Groningen len die je daarvoor inzet. ‘Het is niet zo dat de over- zich nog aansluiten. is met 182.000 inwoners de grootste stad in de heid alle risico’s voor de burger kan weg nemen. Zuid-Limburg – De drie grote ste- provincie en dat betekent dat wij al heel lang het De regels schieten soms te ver door. Niet elk onge- den in Zuid Limburg, Maastricht, gewicht droegen van veiligheids- en geneeskun- luk, elke ramp valt uit te sluiten. Bovendien ver- Heerlen en Sittard-Geleen, samen dige diensten in de provincie. Bovendien zijn we zwakken te veel regels in sommige gevallen de met de omringende dorpen heb- hier in het Noorden gewend om onze eigen broek eigen verantwoordelijkheid van de burgers. Dan ben de krachten van geneeskun- op te houden. De goede samenwerking werpt worden goed gedoelde regels al een aansporing tot dige diensten, brandweer en politie gebundeld. vruchten af, waardoor we bijvoorbeeld een einde dom of onverantwoord gedrag en schieten zij dus John Janssens, woordvoerder van burgemeester konden maken aan de gevaarlijke chloortranspor- het doel voorbij.’ Sjraar Cox van Sittard: ‘Het gaat heel goed, ten van Akzo-Nobel.’

oktober 2007 ROOD 25 achtergrond

VROUWEN HOMO’S

VIP (Vrouwen in de PvdA) is een breed netwerk, toegankelijk Binnen de PvdA bestaat een netwerk over homo-emancipatie. voor alle vrouwelijke PvdA-leden. De doelstelling van VIP is Het vraagt aandacht voor homo-emancipatie, discriminatie en tweeledig: bevorderen van de politieke participatie van vrou- voor spanningen in de huidige multiculturele samenleving in wen en bijdragen aan de ontwikkeling en verspreiding van Nederland, maar vooral ook daarbuiten. In het verleden waren genderkennis en –informatie. Het VIP volgt nauwlettend de homo en lesbische PvdA-werkgroepen lokaal en nationaal inhoudelijke ontwikkelingen binnen de PvdA op het gebied actief. Een adviesgroep van het partijbestuur heeft een advies van de sekseverschillen (gender) en diversiteit. over homo-emancipatie gepubliceerd onder de naam Vrolijk VIP onderhoudt contacten met netwerken van vrouwen in de Voorwaarts. Het nieuwe PvdA-netwerk wil ideeën delen en pro- regio’s en met het Multi Etnisch Vrouwennetwerk (MEV). blemen signaleren. Het netwerk heeft een nieuwsbrief. Het MEV is een netwerk voor vrouwen met specifi eke aan- dacht voor multiculturele vraagstukken en integratie. Het Aanmelden via het partijbureau in Amsterdam richt zich op de politieke en bestuurlijke participatie van of kijk op www.homo-emancipatie.pvda.nl of zwarte, migranten en vluchtelingen vrouwen. e-mail naar [email protected] De regionale vrouwennetwerken zijn netwerken van PvdA- vrouwen, gekoppeld aan de organisatie van de regionale steunpunten. Het streven is in alle regio’s een vrouwen- netwerk te initiëren of verder uit te bouwen. In deze net- werken werken vrouwen uit de regio samen om thema’s te agenderen en activiteiten te organiseren. De netwerken zijn laagdrempelig, fl exibel en functioneren als kweekvijver voor politieke en bestuurlijke functies.

Contact: Landelijk partijbureau: Wendy Janssen. Tel 020-5512155 x OUDEREN

De Landelijke Adviesgroep Ouderen adviseert gevraagd en ongevraagd het landelijk partijbestuur en de Tweede Kamerfractie over de positie van ouderen in de samen- leving en over de rol en betekenis van ouderen voor en binnen de partij. In tegenstelling tot de Jonge Socialisten is de LAO geen club waar iedereen boven een bepaalde leeftijd lid van kan worden. De LAO kent diverse werkgroe- MILIEU pen: Mobiliteit, Wonen, Zorg en welzijn, Communicatie, Europa, Solidariteit van generaties, Inkomen, Pensioenen De Landelijke werkgroep Milieu en Energie (LME) zet zich in en Arbeidsparticipatie. Recentelijk werden adviezen over voor een groene sociaal-democratische politiek. De werkgroep AOW, Mobiliteit en de Prachtwijken van minister Vogelaar functioneert als netwerk,8 milieulobby en discussie-platform. Ook uitgebracht. De landelijke adviesgroep heeft regelma- niet-leden van de PvdA kunnen aan onze discussies bijdragen. De tig contact met regionale en gewestelijke werkgroepen LME heeft van oudsher een belangrijke invloed op het verkiezings- Ouderen. Het LAO geeft een eigen periodiek uit, Respons, programma van de Partij van de Arbeid. Men organiseert bijeen- dat sinds eind september via het internet wordt verspreid komsten met Kamerleden en, binnenkort, met minister Cramer (zie de website van de PvdA). (Milieu). ‘Wij gaan niet bij voorbaat uit van een strijdigheid tussen economie en ecologie. Goed ecologisch beleid kan ook goed zijn Het secretariaat van de LAO is in handen voor de economie. Waar er wel strijdigheid is, zoeken wij naar een van Maria Dijkman: 020-551215. gezonde balans. We willen voorkomen dat natuur en milieu steeds het kind van de rekening worden, ’ aldus de LME op haar website. Voorzitter van de LME is Chris Zijdeveld.

Het eenvoudigst kan men in contact De werkgroepen Rode ondernemers en komen met het LME via de eigen Handicap en Beleid zijn in oprichting. website: http://www.lme.pvda.nl.

26 ROOD oktober 2007 Tekst Jan Schuurman Hess

JURISTEN ZORG

Sinds kort bestaat er een netwerk van juristen binnen de PvdA dat De Werkgroep Patiënt Centraal (WPC) is een groep PvdA-leden onderzoek doet naar juridische vraagstukken en actuele kwesties die binnen en buiten de partij het debat over de inzet van de partij bespreekt. Voor parlementariërs is het belangrijk om terug te kun- op het terrein van gezondheid en zorg wil stimuleren. De meeste nen vallen op een groep sociaal-democratische juristen. Zeker bij leden van de werkgroep werken in de zorg, bij onderzoeks- of kwesties waar binnen de partij verschillend over wordt gedacht of bij adviesbureaus of bij de overheid, zijn actief binnen patiënten- en wetgeving die ‘gevoelig ligt’, zoals de terreurwetgeving. Tevens kun- cliëntenorganisaties of dragen een politieke of bestuurlijke ver- nen via dit netwerk juridische onderwerpen op de politieke agenda antwoordelijkheid binnen de zorg. De WPC werkt samen met de worden geplaatst. Het netwerk staat in de dienst van de hele partij: Tweede Kamerfractie van de partij en organiseert vier tot vijf keer dat betekent alle geledingen, van lokaal tot Europees. Ook kan het per jaar een discussiebijeenkomst in het gebouw van de Kamer. partijbestuur een beroep op het netwerk doen. Behalve met PvdA- WPC-leden kunnen hieraan deelnemen. Daarnaast organiseert politici en -leden werken de juristen ook met specialisten van buiten de WPC ieder najaar op een zaterdag een openbare bijeenkomst. de partij. Dat kunnen advocaten zijn, maar bijvoorbeeld ook beleids- De werkgroep heeft een nauwe band met de Tweede Kamerfractie medewerkers, functionarissen of mensen uit het bedrijfsleven. en met staatssecretaris Jet Bussemaker. Iedereen die lid is van Het Juristennetwerk komt ongeveer vier à zes keer per jaar bijeen, de PvdA, kan lid worden van de WPC door het overmaken van meestal in het Tweede Kamergebouw in Den Haag. Verder functio- € 13,50 op gironummer 2137485 van de WPC, onder vermelding neert het Juristennetwerk via internet en e-mail. van ‘nieuw lid’, naam en adres.

Voorzitter is Gijs van Midden: [email protected] U kunt ook contact opnemen met de secretaris van de werkgroep, Ton Sonneveldt: [email protected]

JONGEREN

Jongeren hebben een eigen organisatie, de Jonge Socialisten. Met veertienhonderd leden is de JS een onafhankelijke beweging, geli- eerd aan de PvdA. Ongeveer tweehonderd jongeren zijn echt actief anders binnen de JS. Michiel Emmelkamp werd onlangs tot voorzitter Homo’s, vrouwen, verpleegkundigen... voor benoemd. De JS zijn georganiseerd in lokale regionale afdelingen, ze hebben een eigen congres en een internationaal secretariaat. iedere groepering is er binnen de PvdA Ook zorgen ze voor scholing. De politieke standpunten van de wel een werkgroep, netwerk of commissie. Jonge Socialisten worden steeds met verve verdedigd tijdens de congressen van de Partij van de Arbeid, waar ze niet zelden gehoor Gevraagd en ongevraagd geven zij advies vinden. De JS geldt als de leerschool voor het politieke werk. Vele aan de Tweede Kamerfractie of het landelijk JS-kopstukken spelen in hun latere leven een rol in de lokale, pro- vinciale of landelijke politiek. partijbestuur. Rood geeft een overzicht van de landelijke commissies en netwerken. Contact: via het landelijk PvdA-partijbureau, tel: 020-5512292

TREFPUNT VAN SOCIALISME EN LEVENSBESCHOUWING

Trefpunt van socialisme en levensovertuiging wordt gevormd door Trefpunt ligt in 1908, in de arbeidersgemeenschap der Woodbrookers, partijleden met uitgesproken belangstelling voor het raakvlak van die eigen centra hadden, in Bentveld en Barchem. Trefpunt heeft onge- levensovertuiging/godsdienst en politiek. De meeste leden hebben veer 35 leden. Voorzitter is Herman Noordegraaf, verbonden aan de functies in een kerkelijke of levensbeschouwelijke organisatie. Dat kan Theologische faculteit van de Universiteit van Leiden. Het secretariaat bijvoorbeeld zijn bij een organisatie op het gebied van ontwikkelings- van Trefpunt wordt verzorgd door de Vereniging voor Zingeving en samenwerking, bij het Humanistisch Verbond of binnen een christelijke, Democratie (de opvolger van de Vereniging AG, de religieus-socialis- islamitische of boeddhistische gemeenschap. Het Trefpunt adviseert tische Arbeidersgemeenschap der Woodbrookers, opgericht in 1919). de Tweede Kamerfractie en het partijbestuur. De organisatie staat op Secretaris van deze vereniging en van Trefpunt is Kees Waagmeester. zekere afstand van de PvdA, maar heeft een lange en rijke geschiede- nis binnen de sociaal-democratische beweging. De oorsprong van het Steenhoffstraat 77, 3764 BK Soest. Tel. 035 602 4951, e-mail: [email protected] of www.zingeving.net

oktober 2007 ROOD 27

Tekst Wiardi Beckman Stichting boeken

De Wiardi Beckman Stichting publiceert, voor een deel in samenwerking met externe GESELECTEERDuitgeverijen, vele rapporten en andere uitgaven. Rood maakte een kleine selectie voor u. Ruggengraat van ongelijkheid inclusief dat voor de regio´s. Dit inspireerde de Wiardi Beperkingen en mogelijkheden van onderwijsbeleid in Beckman Stichting, nu ruim vijftig jaar later, tot een zoek- Europa tocht naar vernieuwende vormen van regionaal beleid. Onderwijs heeft altijd twee gezichten gehad. Enerzijds is In dit rapport wordt de ontwikkeling in de Nederlandse het altijd een middel geweest om begaafde kinderen uit regio´s buiten de randstad geschetst, worden de proble- de lagere klassen of standen sociaal te doen stijgen. Dat men en kansen van deze gebieden geanalyseerd en wordt, geldt niet alleen voor de moderne tijd, maar gold ook al aan de hand van een zestal aanbevelingen, een nieuwe in de Middeleeuwen, (via kloosterorden en dergelijke) de agenda voor de PvdA voorgesteld. Deze agenda moet Romeinse tijd (de opleiding tot redenaar) en het klassieke bijdragen aan een stevige sociaal-democratische visie op China (de mandarijnenopleiding). Door sociale stijging regionale ontwikkelingspolitiek. mogelijk te maken heeft het onderwijs bijgedragen aan Het rapport is te bestellen via de webwinkel: www.pvda.nl. de openheid van een samenleving. Anderzijds genereert Bestelnummer 702, € 5,-. onderwijs juist nieuwe ongelijkheden en draagt ertoe bij bestaande maatschappelijke ongelijkheid te handhaven. In Wie betaalt de staat? de huidige tijd gaat dat meer dan ooit op. In zekere zin is Flip de Kam, hoogleraar Openbare Financiën bij de het onderwijs de ruggengraat van ongelijkheid geworden. Universiteit Groningen, schreef voor de WBS een eigentijds Onderwijsongelijkheid is een centraal, maar dubbelzinnig standaardwerk over progressieve belastingpolitiek. Het kenmerk van de samenlevingen in de 21ste eeuw. In dit biedt een bijdrage aan het debat over uitgangspunten en boek schetst Jaap Dronkers, hoogleraar aan het Europees vormgeving van ons belastingstelsel. Kan de belastingdruk Universitair Instituut in Florence, wat de mogelijkheden zijn niet omlaag? Of moet deze juist omhoog om zorg, onder- om via onderwijsbeleid deze ongelijkheid te overwinnen. wijs en andere collectieve voorzieningen te kunnen fi nan- Jaap Dronkers, Ruggengraat van ongelijkheid, Beperkingen en moge- cieren? De Kam schuwt lastige vragen niet, zoals over de lijkheden van onderwijsbeleid in Europa, uitgave i.s.m. de Wiardi hypotheekrente-aftrek en de fi scale bevoordeling van bui- Beckman Stichting, ISBN 978 90 5330 587 4. € 20,- tenlandse bedrijven zonder uit het oog te verliezen dat de Een economisch marges van fi scaal beleid klein zijn. Links mag geen over- mozaïek

En die twee jongens zijn wij De PvdA en regionale economische spannen verwachtingen koesteren over de maakbaarheid Brieven aan M. van der Goes van Naters ontwikkelingspolitiek van de samenleving met behulp van fi scale instrumenten. De correspondentie tussen Marinus van der Goes van Flip de Kam, Wie betaalt de staat? Uitgave i.s.m. de Wiardi Naters en Stuuf Wiardi Beckman begon toen Van der Goes Beckman Stichting, ISBN 978 90 5330 530 0, € 29,90 in 1919 naar Leiden vertrok om te gaan studeren. In de brie-

Frans Becker Daan Bultje ven, die de periode tot 1934 omvatten, schreven de vrien- Marijn Molema WBS rapport: De bedreigde rechtsstaat Pauline Smeets den over het dagelijks leven, hun gevoelens en gedachten, Wiardi Beckman Stichting Sociaal-democratie, terrorismebestrijding en burgerschap hun vriendschap, hun docenten. Ze schreven ook over hun In dit rapport wordt een kritische blik geworpen op de toekomstplannen en over het socialisme, over hoe ze hun voorstellen die in de laatste vijf jaar op gebieden van weg binnen de SDAP zochten en vonden. Ze probeerden burgerschap en de bestrijding van het terrorisme zijn theorieën uit, zochten naar een moraal, een levenshouding, geëntameerd, zoals de Rotterdamwet, de Wet inburge- en oefenden zich in het schrijven. De brieven bieden een ring, de voorstellen voor wijziging van de Rijkswet op het fascinerend beeld van de belevingswereld van ethische Nederlanderschap en de Wet terroristische misdrijven. socialisten uit die tijd, die, afkomstig uit welgestelde kring, De aandacht gaat daarbij uit naar de rol die de sociaal- uit rechtvaardigheidsgevoel en idealisme de zijde van de democratie heeft gespeeld bij de totstandkoming van het klassenbewuste arbeiders hadden gekozen, ook al hadden overheidsbeleid op de genoemde terreinen. Deze analyse ze er nog nooit één in levende lijve ontmoet. Tegelijkertijd mondt uit in een evaluatie van de keuzes die de PvdA de biedt dit boek een fraaie illustratie van de ideologische laatste jaren heeft gemaakt. strubbelingen van een partij in de overgang van revolutie Het rapport is te bestellen via de webwinkel: www.pvda.nl. Wiardi Beckman Stichting naar reformisme. Bestelnummer 703, € 5,-. H.B. Wiardi Beckman, En die twee jongens zijn wij, Brieven aan M. van der Goes van Naters, Bezorgd en ingeleid door M. Berman en M. Halbertsma-Wiardi Beckman, uitgave i.s.m de Wiardi Beckman Stichting, ISBN 978 90 5330 549 2. € 25,- Alle publicaties van de WBS zijn te bestellen via de web- winkel van de PvdA: www.pvda.nl. Rapport van de Commissie Rechtsstaat van de Wiardi Beckman Stichting WBS rapport: Een economisch mozaïek De bedreigde Mocht uw afdeling of gewest een discussie over een van De PvdA en regionale economische ontwikkelingspolitiek. rechtsstaat de rapporten willen organiseren, neem dan contact op De PvdA heeft in de naoorlogse decennia haar stempel Sociaal-democratie, terrorismebestrijding en burgerschap met het WBS: [email protected]. gedrukt op de ontwikkeling van het economische beleid,

28 ROOD oktober 2007 Tekst Ottolien van Rossem Illustratie CoverMechanics actueel

Al maandenlang is er discussie over geloofsafval, ook binnen de PvdA. De partij maakt zich al langer hard voor geloofsvrijheid waaronder geloofsafval valt, maar door de activiteiten van PvdA-raadslid Eshan Jami staat het onderwerp nu extra in de belangstelling. Rood zet een aantal aspecten op een rij. Geloofsafval

n 2004 verscheen het PvdA-rapport van de commissie Patijn over integratie en immigratie. Daarin wordt duide- lijke taal gesproken: ‘de PvdA en de regering dienen vooral vrij over kunnen spreken. Mensen die worden bedreigd, ver- werk te maken van het onverkort en compromisloos steu- dienen zonder voorwaarden bescherming van de overheid. En nen van een ieder – ook binnen de moslimgemeenschap verder kun je een vrije keuze hoogstens stimuleren, aangezien I – die voor emancipatie strijdt en zich aan emancipatiebelem- de afweging binnen de gezinssfeer of geloofsgemeenschap ligt. merende groepsdruk probeert te onttrekken.’ Dat geldt dus ook Ook moet je duidelijk maken dat tolerantie tweezijdig is, toleran- voor iedereen die strijdt voor het recht op geloofsafval. tie vraag je en geef je.’ Als eerste – en vooralsnog enige – partij heeft de PvdA in 2005 Het helpt volgens Dijsselbloem al veel als er in de politiek en in het recht op geloofsafval vastgelegd in het beginselprogramma. het maatschappelijk debat niet over dé moslimgemeenschap In de paragraaf over ‘Immigratie en integratie’ wordt gepleit gesproken wordt. Slechts 35 procent van de moslims gaat bij- voor ‘een respectvolle behandeling van culturele en religieuze voorbeeld naar de moskee, de rest heeft al een heel individuele uitingen die vallen binnen de grenzen van de democratische invulling van het geloof. Er zijn dus veel gradaties en de uiterste rechtsstaat’. De zinnen daarop luiden: ‘Respect voor geloofsvrij- gradatie, geloofsafval hoort daar ook bij.’ heid van anderen, acceptatie dat mannen en vrouwen, homo’s en hetero’s, in Nederland gelijke rechten hebben en het recht GODSDIENSTKRITIEK op geloofsafval horen daar ook bij. Wie zich bij zijn of haar De PvdA staat dus pal achter het doel van Jami en zijn comité, emancipatie belemmerd weet door de druk van familie, traditie maar er worden binnen de partij wel vraagtekens gezet bij de of religie verdient onvoorwaardelijke steun.’ manier waarop Jami de boodschap duidelijk maakt. Zet het de PvdA-fractievoorzitter Jacques Tichelaar besloot begin sep- partijen niet alleen maar meer tegenover elkaar? Wouter Bos: tember de verklaring van het Steuncomité Ex-moslims niet te ‘Jami heeft het volste recht om die uitspraken te doen. Maar als tekenen. Het Steuncomité verleent inhoudelijke steun aan het de vraag is: moet je kwetsende uitspraken doen over Centraal Comité van Ex-moslims dat Jami onlangs oprichtte. Mohammed om geloofsafval te bepleiten, dan zeg ik nee.’ Ook Tichelaar weigert niet omdat de PvdA het recht op geloofsvrij- zegt Bos over het onderwerp: ‘Van de zaak Ayaan heb ik wel heid betwist. Zijn belangrijkste argument is dat er een passage geleerd dat in met taboes omgeven debatten confrontatie welis- in staat waarin een confl ict wordt gesuggereerd tussen de islam waar soms onvermijdelijk is, maar dat het ons niet ontslaat van en de Nederlandse wet. Daarin kan Tichelaar zich niet vinden. de verantwoordelijkheid om met elkaar nuchter na te blijven gaan wat de beste manier is om draagvlak voor het recht op RESPECT VOOR GELOOFSVRIJHEID geloofsafval binnen en buiten de moslimgemeenschap te kwe- De PvdA neemt nadrukkelijk stelling tegen religieuze dwang en ken.’ Dijsselbloem vindt het belangrijk om te benadrukken dat er de partij heeft zich dan ook vanaf het begin solidair verklaard binnen de PvdA ruimte is voor harde godsdienstkritiek. met het doel van het Centraal Comité van Ex-moslims. Het ‘Grondwettelijk mag natuurlijk iedereen zeggen wat en hoe men comité heeft de belangstelling voor het recht op geloofs afval wil. Maar belangrijk is dat iedereen zijn eigen individuele verant- een impuls gegeven. Aandacht voor de naar voren gebrachte woordelijkheid neemt omdat woorden een enorm hard wapen kwestie vindt de PvdA een goede zaak. PvdA Tweede Kamerlid kunnen zijn en enorm hard aan kunnen komen. Woordkeuze en woordvoerder Integratie : ‘In de praktijk heeft effect op de manier waarop we met elkaar omgaan, hoe we is het praten over niet meer gelovig zijn in sommige geloofsge- naar elkaar kijken,’ aldus Dijsselbloem. De nieuwe partijvoorzit- meenschappen en sommige moslimgemeenschappen inder- ter Lilianne Ploumen voegt hieraan toe: ‘Geen enkel onderwerp daad nog een taboe. Het is de vraag hoe je als overheid ertoe is taboe. De suggestie dat er onderwerpen taboe zijn in onze kan bijdragen dat mensen die keuze vrij kunnen maken en er partij, getuigt van onderschatting en disrespect voor de kracht van onze beweging, voor de vrijheden die we bevochten en ver- kregen hebben. Maar het debat dat we voeren moet wel altijd op ‘Tolerantie vraag je en geef je’ een respectvolle manier plaatsvinden.’

oktober 2007 ROOD 29 varia 1 2 3 4 5 6 7 Breinbreker 18 HORIZONTAAL: 1. Actuele situatie in de Hofstad (3+4+7); 8. Geheel foute ruzie (5); 9. Slotwoord van een verstrooid kamerlid (10); 8 12. Hierin blijf je zeker van je baan (2); 13. Kamerlid uit Ruidenberg? (5); 9 10 11 14. Adelijk vertrek (10); 17. Deze vriend wordt wel eens geslagen (4); 19. Professionele adviesclub van Balkenende (1+1+1); 20. Dierenvoeder 12 13 in een pistool (3); 22. Studentikoze plantensoort onder de bomen (3); 24. Een hele oude cd (2); 25. Afstotende nieuwe werknemers? (5); 26. Liefdesblad? (4); 28. Deze klinkers stromen in Friesland (2); 29. Klein onderdeel binnen het ministerie van VROM? (2); 31. Frauduleuze 14 15 16 17 18 vis in de slaapkamer? (6); 34. Predikantenwagen? (2); 35. Bedient de 19 20 fracties (9); 38. Grote hekst voor een rund (5); 40. Oude euro (3); 42. Niks schone rivier (3); 43. Na achten gingen zij die kant op (5); 21 22 23 24 44. Heeft een boer in het stemhokje (7) VERTICAAL: 1. Staatssecretaris van wildbeheer? (2+5); 2. Bijbelse 25 26 27 leugendetector (4); 3. Hoopvol scheepsonderdeel (5); 4. Is niet knet- tergek maar ziet ze wel vliegen (8); 5. Zorgt voor vrolijkheid bij de borrel 28 29 30 (4); 6. Gezaghebbende geldcontroleur (1+1+1); 7. Excuses uit het leger (8 + 6); 10. Testamentair stukje op de boerderij (7); 11. Daar blijf je tegen 31 32 33 34 aan praten (12); 13. Japans startschot (2); 15. Gekleurde oorlogsroman 35 36 37 38 39 (9); 16. Luie slee; 17. Klein premiertje (1+1); 18. Gladde vis (3); 21. Zilver (7); 23. Maar een Duitse rivier (3); 27. Ouderwets klein gehucht (6); 40 41 42 30. Tomatendorp (3); 32. Sprekend paard uit Friesland? (2); 33. Is het daar goed in de zorg? (2); 36. In een keer scoren (3); 37. Basismateriaal van 43 44 een olifant (3); 39. Sonja Bakker collectie (3); 41. Grauw overblijfsel (2)

OPLOSSINGEN BREINBREKER 17: Horizontaal: 1+1. Samen werken samen leven; 6. Lof; Stuur uw oplossing vóór 1 december a.s. naar PvdA, redactie Rood, 8. Ministerpost; 10. Aldaar; 11. Luther; 14. Rekenkundig; 17. Vorst; 18. Beeldend; 19. Anoden; Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam. De winnaar ontvangt het boek 23. Weduwen; 24. OM; 25. Knip; 28. Tegennatuurlijk; 28. Deze klinkers stromen in Friesland (2); En die twee jongens zijn wij! Brieven aan M. van der Goes van Naters 31. Mits; Verticaal: 2. Ministerraad; 3. Wet; 4+12 . Rare snijboon; 5. Noordzuidlijn; 6. Ontaarden; van H.B. Wiardi Beckman. 7. Brug; 9. Vertrouwen; 12. Re; 13. Peren; 16. Go; 18. Beenham; 20. Knip; 21. Stout; 22. Onwijs; 23. Watt; 25. Mus; 27. Ik; 29. Ei; 30. Ti DE PRIJSWINNAAR VAN DE BREINBREKER IN HET VORIGE Bedenkt u puzzels ? Mail ons: [email protected]! NUMMER IS: Hester van van de Grift uit Arnhem

Prijsvraag Wat gebeurt hier? Foto Roel Rozenburg

Heeft u een idee of scherpe associatie bij deze foto of Schrijf dan een origineel, krachtig onderschrift dat de foto ver - duidelijkt. De winnaar ontvangt het boek: En die twee jongens zijn wij! wéét u gewoon welk politiek moment hier wordt verbeeld? Brieven aan M. van der Goes van Naters van H.B. Wiardi Beckman. Stuur uw oplossing vóór 1 december a.s. naar: PvdA, redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam of mail uw oplossing naar [email protected].

In de volgende editie van Rood wordt het werkelijke onderschrift bij de foto prijsgegeven.

De winnaar van de prijsvraag uit Rood nr.4 is A. van Dooren uit Doesburg: ‘Mijn overleden vader, overleden man en oudste zoon zijn echte rode rakkers. Als een van hen naast Wouter Bos zou zitten, zou de tekst luiden: Wouter! Kop op! Ik sta immers achter je!’ Het werkelijke onderschrift luidde: Den Haag, 1 juni 2007. Presentatie rapport Vreeman.

30 ROOD oktober 2007 Uitgesproken agenda NOSTALGIE Onlangs bracht het Nederlands Theater Oktober Instituut in samenwerking met Beeld en Dinsdag 30 Geluid en de VARA de 4-cd box Ongehoord, Debat met Minister Koenders over ood . Een boekje is bijgesloten. Ontwikkelingssamenwerking, Den Haag RLedenblad van de Partij van de Arbeid ’t Oproer kraait uit Op de cd’s zijn 119 rebelse liedjes samen- 4e jaargang • nummer 5 • oktober 2007 gebracht, die tussen 1968 en 1975 door November de VARA in het radioprogramma ’t Oproer kraait werden uitgezonden. Tussen 1970 Zaterdag 3 Colofon en 1972 maakte de VARA er bovendien een Conferentie over milieu en klimaat met Rood is het positief/kritische ledenblad van tv-serie van. De drijvende kracht hierachter , Zutphen de-Partij van de Arbeid waarin leden van de partij centraal staan. Leden worden van harte was Jaap van de Merwe, een veelzijdig lied- uitgenodigd te reageren op de inhoud van Rood jesschrijver, zanger en presentator. Dankzij Maandag 19 en de redactie van ideeën, suggesties of-kopij de revolutionaire tijdgeest was een groot Europa landen tour over Estland, Drachten te voorzien. Rood verschijnt zes maal per jaar aantal getalenteerde zangers bereid om een en wordt gratis verspreid onder de leden van bijdrage te leveren aan de programma’s, Zaterdag 24 de PvdA in een oplage van 63.000-exemplaren. Niet-leden kunnen een abonnement aanvragen waaronder bekende vertolkers zoals Jubileumfeest Zaanstad zie voor meer info via de leden administratie (ledenadministratie@ Jenny Arean, Robert Long, Jules de Corte, Nieuws uit de Partij pvda.nl of-020-5512290). Rood verschijnt ook in Adèle Bloemendaal en Gerard Cox. Van gesproken vorm voor mensen met een leeshan- de Merwe, de specialist bij uitstek van het Voor locaties, tijden en overige informatie dicap. Info: FNB, tel.: (0486) 486486. Nederlandse strijdlied, slaagde erin voor de surf naar www.pvda.nl/agenda Partij van de Arbeid programma's een gevarieerde selectie van Herengracht 54 / Postbus 1310 1000 BH Amsterdam traditionele en moderne liedjes te maken. 020-5512155 / www.pvda.nl Op de cd’s zijn, naast klassiekers zoals Het In het volgende nummer: , Redactieadres: Mariannelied, De Moerbrigade en De Wevers Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam protestliedjes tegen het kapitalisme, bewa- [email protected] pening, de Vietnamoorlog, en de Chili-coup Redactie: te horen. Topstuk is wellicht de moderne Angelina Scalzo, Jan Schuurman Hess, Internationale, met de nieuwe tekst van Van Michiel-Reijnen, Ottolien van Rossem de Merwe (‘Hé joh, ze houden je eronder!’), Eindredactie: een collectors item, waarvan de VARA Roselie Kommers indertijd veertienduizend singles verkocht. Art direction en vormgeving: Het bijgeleverde boekje geeft aardige ach- Studio Pollmann, Amsterdam tergrondinformatie over de liedjes, de VARA Medewerkers aan dit nummer: programma’s, en Van de Merwe’s biografi e. Frans Becker, Wouter Bos (column), Job Cohen, De cd-box zal bij veel oudere PvdA-leden Michael Juffermans (Breinbreker), Flip de Kan, aangename herinneringen oproepen, en is De plannen en ambities Bart Pauwels, Lilianne Ploumen ook voor jongeren interessant, omdat de Fotografi e: muziek toegankelijker en herkenbaarder is van Lilianne Ploumen De Beeldredaktie, Tessa Posthuma de Boer, dan de die van de traditionele grote socialis- Roel Rozenburg, Spaarnestad Photo tische koren. Emil Bakkum over Cartoon: Peter Pontiac, Bussum Ongehoord, ’t Oproer kraait , € 29,95 het buitenlandbeleid Illustraties: CoverMechanics, Amsterdam Pieter M. Dorrenboom, Rotterdam Lithografi e: Vul de bon in en ontvang de cd-box ’t Oproep kraait voor Grafi media Amsterdam € € slechts 22,– (inclusief verzendkosten) in plaatst van 29,99. Drukwerk: vdBJ / Print Support, Bloemendaal Korting voor leden Rood verschijnt onder verantwoordelijkheid van het partijbestuur. Naam Overname van (delen van) artikelen, foto’s of illustraties alleen na uitdrukkelijke toestemming van-de-uitgever. Adres Woonplaats Lidmaatschapsnr. Rekeningnr. Hierbij machtig ik de PvdA om 22 euro van mijn rekening af te schrijven. ISSN 1574-2733 Plaats Datum Stuur de bon naar: PvdA, redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam mei 2007 ROOD 31 Foto De Beeldredaktie column

Eindelijk! De afgelopen maanden heb ik tegen een paar en bezuinigen, maar ook over investeren. Eindelijk is er meer geld voor keer de grap gemaakt dat we zijn vorige kabinet net wat te vroeg duurzame energie, voor wijkverbetering, voor armoedebestrijding, voor hebben laten vallen. Hij kon er wel om lachen. Wat ik bedoelde was WAO-ers, voor beter onderwijs, voor veiligheid, voor innovatie. dit. Normaal zijn er verkiezingen in mei, dan de formatie en meteen alweer Prinsjesdag en de Miljoenennota. Dus tussen het moment Regeren is een kwestie van geven en nemen. Wie zijn van aantreden van een kabinet en het presenteren van de plannen op verkiezingsprogramma geen geweld aan wil doen, moet niet gaan Prinsjesdag zit nauwelijks tijd. regeren maar op het pluche van de oppositiebankjes blijven zitten. Nu was dat anders. We traden al in februari aan, maar mochten pas Dan hoef je nooit iets in te leveren. Maar bereik je ook niets. Ruud in september onze plannen presenteren. En natuurlijk besteedden Vreeman vroeg in zijn rapport over de verkiezingsnederlaag van we onze tijd nuttig, gingen we het land in en deden we wat gedaan ons de authentieke sociaal-democratie de ruimte te geven. Bij die moest worden, maar het beeld was toch: wanneer worden ze nou eens authenticiteit hoort volgens mij ook dat we nooit bang zijn geweest om concreet? verantwoordelijkheid te nemen. En dus te geven en te nemen. Met de Miljoenennota hebben we laten zien dat we iets kunnen bereiken door Maar goed, eindelijk was het dan toch Prinsjesdag. En konden wij als mee te doen. Ik hoop en verwacht dat u ons helpt de mooie woorden nu PvdA laten zien dat het wat uit maakt dat we mee doen. Eindelijk kan er in krachtige daden om te zetten. in dit land ook een bijdrage van de hoogste inkomens gevraagd worden bij het op orde brengen van economie en schatkist. Eindelijk hebben we het bij het voorbereiden op de toekomst niet alleen maar over sparen Wouter Bos, Partijleider

De volgende Rood verschijnt half december