Mijn Monument Is Jouw Monument

MIJN MONUMENT IS JOUW MONUMENT

OPEN MONUMENTENDAG ZATERDAG 11 SEPTEMBER 2021

GEMEENTE WIJK BIJ DUURSTEDE COTHEN LANGBROEK

THEMA 2021 P12/13 PLATTEGROND Aanduiding opengestelde monumenten “MIJN MONUMENT WIJK BIJ DUURSTEDE IS JOUW MONUMENT” P6/7 1. GROTE KERK EN TOREN Markt 22 Beste lezer, “Mijn monument is jouw monument” is het P8 2. DORESTAD VIKINGMARKT MAZIJK landelijke thema van Open Monumentendag 2021. Terecht, want erfgoed is van ons allemaal. We koesteren toch allemaal P9 3. STADSHAVEN de mooie historische plekjes in Wijk, Cothen en Langbroek. P10/11 4. KASTEEL DUURSTEDE Langs de wal 6-7 Toch waren veel van die gebouwen en plekjes heel lang niet toegankelijk voor ons allemaal; ze waren privé eigendom OVERLANGBROEK of alleen toegankelijk voor bepaalde personen. Andere P14/15 5. HERVORMDE KERK VAN OVERLANGBROEK Langbroekerdijk B30 gebouwen, die meer een publieksfunctie hadden zoals P16/17 6. KASTEEL ZUILENBURG Langbroekerdijk B32 het gasthuis, de kerken, het raadhuis en het café, werden P18 7. WANDELING Door de historische griendgronden zó gebouwd dat iedereen naar binnen kon. Onze Open Monumentendag sluit aan bij het landelijke thema, met een COTHEN wat beperkte opzet dit jaar; u begrijpt dat corona ook hier

P19 8. AANNEMERSBEDRIJF GEBROEDERS VAN DER WIELEN Ambachtspad 16 roet in het eten gooit. Drie clusters zijn er; één in iedere P20 9. PROTESTANTSE KERK De Brink 9 kern; van harte aanbevolen! P21/22 10. KASTEEL RHIJNESTEIN Rhijnestein 1-2

Omdat nog niet bekend is welke corona maatregelen gelden ten tijde van de open monumentendag 2021 wordt u dringend verzocht voldoende afstand te houden en de dan geldende voorschriften op te volgen. Eventuele wijzigingen in het programma zijn voorbehouden.

2. MIJN MONUMENT IS JOUW MONUMENT 3. Terug naar inhoudsopgave

EEN GREEP UIT MILIEUVRIENDELIJK VERPLAATSEN Het OMD-comité roept de bezoekers van de opengestelde monumenten en HET PROGRAMMA activiteiten op om zich zo mogelijk milieuvriendelijk te verplaatsen tussen In Wijk bij Duurstede een cluster half uurtje, echt doen! In Cothen vindt u de drie kernen van de gemeente Wijk bij Duurstede. Wij nodigen u daarom tussen kasteel Duurstede en de Grote de historische werkplaats en houtzolder uit zo veel mogelijk gebruik te maken van de fiets. Kerk. Met lezingen over de werking en van de Gebroeders van Van der Wielen; geschiedenis van de in de Grote Kerk Ronald van der Wielen leidt u er rond. FIETSROUTE TUSSEN DE DRIE KERNEN aanwezige orgels, in combinatie met In de St. Agneskerk worden lezingen orgel(s)spel en een koor-concert. Op de gehouden door Dr. Kees Vernooy over WIJK NAAR OVERLANGBROEK Mazijk vindt u levende geschiedenis in dit voormalige aannemersbedrijf. De Zandweg > bij kruispunt rechtsaf Nieuweweg > Amerongerwetering; ter de vorm van een authentieke Viking- lezingen worden voorafgegaan door hoogte van nr. 50 linksaf vernieuwd en goed te befietsen bospad in en markt en demonstraties van historische orgelspel van Henk Kroese. Bij wijze van dit uitrijden. U komt dan precies uit bij het plaatsnaambord “Overlang- ambachten. Deze uitbundige levendige uitzondering hebben de huidige bewo- broek” en ziet dat aan uw rechterhand. markt geeft een uniek inkijkje in de ners van kasteel Rhijnestein, de familie geschiedenis van Dorestad. Bij Kasteel Reigersman, een deel van het kasteel OVERLANGBROEK NAAR COTHEN Langbroekerdijk richting Neder- Duurstede kunt u opgaan in het weel- voor het publiek opengesteld. Zo mag er langbroek > bij Steenen Brug linksaf Wijkerweg > op kruispunt rechtsaf derige leven aan het hof van David van een kijkje genomen worden in de hal en Landscheidingsweg > linksaf Groenewoudseweg naar dorpscentrum Bourgondië en ontmoet u bekende en een drietal huiskamers. Hierbij worden Cothen (voorzichtig bij oversteken N227!). Alternatief deel: bij Stee- minder bekende gasten uit die tijd op bezoekers in kleine groepjes en op vast- nen Brug rechtdoor, langs Groenestein, kasteel Sandenburg, kasteel kasteel Duurstede. Én niet te vergeten gestelde tijden rondgeleid. Daarnaast is Walenburg, de Brink Nederlangbroek > linksaf N229 op parallelweg, de historische speurtocht voor de bo- de keuken in het souterrain en de tuin rechtdoor naar dorpscentrum Cothen. venste klassen van de basisschool: goed een bezoekje waard. Op, in en rond ingevuld? Ja, dan is het ijs-snoepen het kasteel zullen reenactors van de COTHEN NAAR WIJK Groenewoudseweg > rechtsaf parallelweg N227 > geblazen! Stichting De Inrichting op speelse wijze rechtdoor Zandweg naar Centrum. het leven op het kasteel verbeelden. Op In Overlangbroek geeft schrijver en gezette tijden vaart de Krommerijnder journalist Wim van Amerongen, in de tussen kasteel Rhijnestein en het sluis- Hyacinthuskerk, de lezingen “Worsteling je. Onderweg is het voormalig aanne- met Monumenten”. Een van de feiten mingsbedrijf van de gebroeders Van der die hij in zijn presentatie aanhaalt, is Wielen vanaf het water te zien. de snode sloop van het boerderijtje van Van Avezaath. Daarnaast zijn in deze Ik hoop van harte, dat we met de open- kerk muzikale intermezzo’s in de vorm stelling van deze bijzondere panden én van orgel- en pianospel en wordt uitleg de prachtige verhalen én de muzikale over de kerk en het plaatsje Overlang- intermezzo’s, deze editie 2021 toch broek gegeven. Kasteel Zuilenburg heeft door kunnen laten gaan, zodat we op- naast openstelling van het souterrain op nieuw ervaren dat erfgoed van en voor het voorterrein een kleine duurzaam- ons allemaal is! heidsmarkt, waarbij ook aandacht is voor de mogelijkheden tot het verduur- WIL KOSTERMAN zamen van monumenten. Op de histori- Wethouder cultuur in historisch Wijk bij sche griendgronden is voor u een korte Duurstede, Cothen en Langbroek. wandeling uitgestippeld van hooguit een

4. MIJN MONUMENT IS JOUW MONUMENT 5. Terug naar inhoudsopgave

WIJK BIJ DUURSTEDE

1. GROTE KERK EN TOREN MARKT 22, WIJK BIJ DUURSTEDE Toen Wijk bij Duurstede in 1300 stadsrechten kreeg en dus ook stadsmuren, was dat de reden voor de bouw van een nieuwe kerk, op het Marktplein. De kerk werd in 1365 ingewijd. De toren stamt uit de tweede helft van de 15e eeuw. In 1579 werd het koor door brand verwoest. Na de Beeldenstorm (1580) werd de kerk bestemd voor de hervormde eredienst en derhalve het interieur grondig veranderd. Een van de orgels stamt uit 1615. De laatste restauratie bracht dit orgel terug tot de situatie van 1819. Het is een van de belangrijkste orgels in Nederland uit de 17e eeuw (orgelbouwer Kiespenning). Harrison & Harrison orgel ACTIVITEIT Open 10.00 – 17.00 uur Tweetal lezingen door Sjoerd Vredenberg over de werking en geschiedenis van de in de Grote Kerk aanwezige orgels, in combinatie met orgel(s)spel door organist Pim Schipper. Aanvang lezing 11.30 en 14.30 uur

Concert door het semi professioneel koor Capella Dorestad met begeleiding van het Engelse Harrison & Harrison orgel. Aanvang concert 16.00 uur

6. WIJK BIJ DUURSTEDE WIJK BIJ DUURSTEDE 7. Terug naar inhoudsopgave

2. DORESTAD VIKINGMARKT MAZIJK In een Middeleeuwse stad als Dorestad zal er gemiddeld 2-3 keer per week markt zijn geweest voor het verhandelen van de alledaagse spullen zoals eten en drinken.

Een of twee keer per jaar zal er ook een grotere ‘jaarmarkt’ zijn gehouden voor het kopen en verkopen van niet alledaagse luxere goederen zoals stof- fen, sieraden en andere luxe artikelen. Ambachtslieden lieten vaak het publiek kennismaken met hun vakmanschap. Dit jaar komt de Dorestad Vikingmarkt jaarmarkt terug naar Wijk bij Duurstede en zullen de handelaren hun waar aanbie- 3. STADSHAVEN den en ambachten tonen. De Haven van Wijk is van oudsher een van de centrale plaatsen van de stad, naast de Markt en het Kasteel. Er heerst altijd een gezellige druk- ACTIVITEIT Open 11.00 - 16.00 uur te. In de Middeleeuwen was het een belangrijke De Markt vind plaats op de Mazijk. plek waar handel en doorvoer plaatsvond. Na Deze uitbundige en levendige markt de verzanding van de Rijn en de afdamming van geeft een uniek inkijkje in de geschie- de Kromme Rijn bij Wijk bij Duurstede in 1122, denis van Dorestad. werd de Lek de belangrijkste rivier voor de stad. Daarna wijzigden zich de rivieren en wa- terlopen rond Wijk voortdurend. In 1931 besloot Foto J. Beerens-Schothorst men tot het aanleggen van het Amsterdam-Rijn- kanaal, dat door de crisis en de Tweede Wereld- oorlog pas in 1952 werd geopend. De haven is nu een passantenhaven en bezit nog steeds een authentieke scheepswerf, vlakbij de Molen.

ACTIVITEIT Open 10.00 – 17.00 uur De stadshaven is deze zomer de ligplaats van het op 16 april 2021 te watergelaten Vikingschip Dorestat-1. Aan deze replica is ruim 3 jaar door 30 vrijwilligers gewerkt. Het brengt Dorestad in deze tijd weer terug naar het verleden. Misschien hebt u geluk en kunt u het Vikingschip in de haven aange- meerd zien.

8. WIJK BIJ DUURSTEDE WIJK BIJ DUURSTEDE 9. Terug naar inhoudsopgave

4. KASTEEL DUURSTEDE LANGS DE WAL 6-7 Kasteel Duurstede is waarschijnlijk rond 1260 gesticht door Zweder I van Zuylen van Abcoude. De bouw heeft alles te maken met de politieke strijd in dit deel van het Sticht tussen de bisschop van Utrecht en de Hertog van Gel- re. Het oudste deel van het kasteel is de vierkante woontoren (Donjon) van zware baksteen en dikke muren. In de 15e eeuw werd Duurstede de woning van de bisschoppen van Utrecht. Bisschop David van Bourgondië vergrootte het kasteel, met o.a. de ronde toren (Bourgondische toren). Duurstede werd in 1672 verwoest door het Franse leger. Eind 19e eeuw volgde de eerste restauratie (P.J.H.Cuypers) met de aanleg van het park door J.D.Zocher jr.

ACTIVITEIT Open 10.00 – 17.00 uur Een theatrale wandeling rond kasteel Duurstede is inmiddels een traditie geworden tijdens Open Monumentendag. Na een gedwongen pauze van afgelopen jaar, gaan we er dit jaar weer stevig tegenaan! Tussen 11.00 – 16.30 uur kunt u opgaan in het weelderige leven aan het hof van David van Bourgondië en ontmoet u bekende en minder bekende gasten uit die tijd op kasteel Duurstede. Een belevenis voor jong en oud, groot en klein!

MONUMENTENSPEURTOCHT Voor leerlingen van groep 7 en 8 van de basisscholen in de hele gemeente is er tijdens de Open Monumentendag een speurtocht. Ontdek het oude centrum van Wijk bij Duur stede op een leuke en interessante manier. Op zaterdag- 11 september kun je het deelnameformulier ophalen bij het VVV kantoor, Markt 24 in Wijk bij Duurstede. Let op: zelf een pen of potlood meenemen!

Na afloop van de speurtocht kun je het formulier tot 16.00 uur ingevuld weer inleveren bij de VVV en ontvang je een bon voor een gratis ijsje.

10. WIJK BIJ DUURSTEDE WIJK BIJ DUURSTEDE 11. Oude Woudenbergse Zandweg Catharijnesingel

26 Schaerweijdelaan

NS Maliebaan 82 NS 2 Doornseweg 87 N224 Austerlitzseweg Croeselaan De Uithof Zeisterweg LEGENDA UTRECHT AutosnelwegenN224 81 Traayweg Zeist N-wegen 38 11 Arnhemse Bovenweg Grensweg Woudenberg Gansstraat Doorgaande wegen Jaagpad Driebergseweg Oranje Nassaulaan Austerlitz Overige wegen Kardinaal de Jongweg 44 3 37 Onverharde wegen Fietspaden Europalaan A27 80 N226 Prinses Margrietlaan Voetpaden UTRECHTSE HEUVELRUG Meentsteeg 41 Koelaan Fietsknooppuntensysteem N408 Jaagpad K Autoveerdienst W.A. Vultostraat Bunnik r o 43 't Goylaan m m ijn 6 Fiets- voetveer e R 79 Traayweg Pr Vechten Kromme rijnpad ovin Maarn NS ciale 42 NS weg 40 A12 21 Maarn NS NS 20 Driebergen 96 17 Kanaleneiland A12 39 04 Tuindorpweg 18a Houten Buurtsteeg Wouden- Achterdijk Waterlinieweg 34 Arnhemse Bovenweg bergseweg Knooppunt A12 30 Lunetten N421 19 Bunnik 18 Utrecht Jaagpad N227 Haarweg Marsdijk N229 78 A12 98 35 KROMME RIJNSTREEK Hydeparklaan 22 Maarsbergen Driebergen- 05 36 Odijk Buurtsteeg 73 02 Rijsenburg

g Achterdijk n

32 33 i Altena r Oude Arnhemse Bovenweg e Wayen t Laagravenseweg e w 27 e 7 s

l u N225

Utrechtseweg Rijsenburgselaan W

69 d

N409 u Sandenburger- O N421 70 laan N226 Oud- 99 Drift WerkhovensewegKromme Rijn Wulven Rondweg 70 Gooijerdijk

Wijkerweg Langbroekerdijk 68 Doorn 74 72 71 N410 Heemstede A27 Achterdijk Maarsbergseweg NS

01 Sterkenburgerlaan N408 29 Houten Molen- hoeflaan Buurtweg Jachtrustlaan

Gooijerdijk 62 Hoogstraat Houten 76 Nieuwegein Werkhoven 8

A Broekweg N225 m 59 Buurtweg st 67 Oostromsdijkje e Darthuizerweg rd a m 60 -R ij Leeburg Langbroekerdijk n NS Leemkolkweg Sandenburgerlaan Lekkanaal k Terug naar inhoudsopgave a Rhodensteijnselaan n N229 a De Zuwe 28 Nieuwegein a B 09 l e 15 us ic h e 11 m KROMME RIJNSTREEK Gooijerdijk s Langbroek e H Broekweg Rondweg w o e l 16 Schalkwijkse Wetering g le Kanaaldijk Zuid 63 nd ew 10 18 a 66 ge N227 Waalseweg Elpad nw eg 19 17 64 DE TIEN 't Goy Kromme Lekdijk Tull en 't Waal Langbroekerweg Lek Schalkwijkseweg OPENGESTELDEOssenwaard Gooijerdijk

Elpad Trip Amsterdam-Rijnkanaal Tuurdijk 57 Bovenwijkerweg 18 Kadijk MONUMENTEN 58 Tuurdijk 8. Steenen Brug 14 56 Rijn 10 Schalkwijk 10. 11 N229 Langbroekerdijk Lekdijk Waalseweg Beusichemseweg Smidsdijk Cothen9. 5. Vianen Nachtdijk Groenewoudseweg Landscheidingsweg 18 Overlangbroek 6. 27 Hagestein Lange Uitweg Wijkerweg 12 Bredeweg 53 Amerongerwetering Lekdijk Molenbuurt 55 Dwarsdijk 7. Provincialeweg Kanaaldijk Noord Graaf van Lynden Trechtweg van Sandenburgweg 13 PLATTEGROND A27 Zuwedijk Geerweg Amerongerwetering Overeind Hoeksedijk WIJK BIJ DUURSTEDE Wijkersloot Hagestein 54 Achterdijk Lekdijk Lekdijk 1. Lekdijk Kanaaldijk Noord Rijndijk Lekdijk 14 Honswijk Lekdijk 2. Pothuizerweg 15 Knooppunt Lekdijk Wijk bij Duurstede Nederrijn Everdingen Lek Den Oord 3. Tienhovenseweg B 51 e u s ic 52 h Lek e Liniepont m Middelweg West 4. se Romeinenbaan d Lekdijk West N229 Rijnbandijk ijk 96

Beusichemsedijk Everdingen 73 Lekdijk West 03 A2 40 Goilberdingerdijk 42 Weidsteeg Maurik Lekdijk West Rijswijk 0 2 4 km Goilberdingen Culemborg 37 Diefdijk 41 12. PLATTEGROND43 Lekdijk Oost Lek 38 PLATTEGROND 13. Schaal: 1:50.000 Weidsteeg Lekbandijk 39 N320 Copyright: © CARTOGRAPHICS.NL 33 RIVIERENLAND Lekbandijk 02 Beusichem Ravenswaaij N229

Zijderveldselaan Zandberg NS Donkerstraat

Diefdijk Terug naar inhoudsopgave

LANGBROEK

5. HERVORMDE KERK VAN OVERLANGBROEK LANGBROEKERDIJK B 30 Op een iets verhoogd en omgracht terrein ligt de (oorspronkelijk) aan St. Hyacinthus gewijde kerk van Over- langbroek. Hyacinthus was een heilige uit Polen en be- schermheer van kraamvrouwen en zwangerschappen. De eerste kerk is hier gesticht in de 14e eeuw. Het huidige gebouw (laat-gotisch en eenbeukig) dateert uit de tweede helft van de 15e eeuw. De toren werd pas aange- bouwd in 1504. In 2000 zijn de kerk en de toren geheel gerestaureerd. Op het terrein is ook een kleine begraaf- plaats te vinden.

ACTIVITEIT Open 10.00 – 17.00 uur

In de Hyacinthuskerk vinden muzikale intermezzo’s Kerk Overlangbroek geëtst door Hendrik Spilman, ca. 1745. plaats in de vorm van orgel- en pianospel. Vrijwilli- gers van de PKN Overlangbroek geven in en om de Hyacinthuskerk uitleg over de kerk en het plaatsje Overlangbroek.

“Worsteling met Monumenten” is het thema van een tweetal lezingen die schrijver en journalist Wim van Amerongen is deze kerk zal houden. Een van de feiten die hij in zijn presentatie aanhaalt, is de sloop van het boerderijtje van Van Avezaath, waarvoor geen vergunning was verleend, maar werd gesloopt op de eerste zaterdag van een bouwvakvakantie. Het was een prachtig oud monumentje! Aanvang lezing 11.30 en 14.30 uur.

14. OVERLANGBROEK OVERLANGBROEK 15. Terug naar inhoudsopgave

Zuilenburg in 1646 getekend door R. Roghman 6. KASTEEL ZUILENBURG LANGBROEKERDIJK B 32 Aan de Langbroekerwetering ligt op een nog omgracht terrein Kasteel Zuilenburg. Het is een overblijfsel van de van oorsprong middeleeuwse woontoren Zuilenburg, stamslot van de familie Van Zuilen. Na de ontginningen in dit gebied van de Kromme Rijn verrezen er vanaf 1122 veel van dit soort versterkingen. Het huis bestond aanvankelijk uit een enkele woontoren. Over de eerste periode van Zuilenburg is weinig bekend. Wel weten we dat in 1360 de heer van Abcoude het huis bezat. In 1402 is ridder Amelis uten Engh heer van Zuilen- burg. De familie Uten Engh bleef tot 1616 in het bezit van het kasteel. In het zijportaal van de kerk naast Zuilenburg is nog een grafsteen van de Uten Enghs te zien. Zuilenburg was een ridderhofstad, als zodanig erkend door de Staten van Utrecht.

Over het uiterlijk van Zuilenburg is voor wat betreft de begin- periode niet veel bekend. Pas door een tekening van Roelant Roghman uit 1646 (de oudst bekende tekening) weten we iets meer over het uiterlijk. Het huis bestond uit twee beuken en twee bouwlagen, met een schilddak en trapgevels. Een tekening uit 1734 van Abraham de Haen toont een eenbeukig huis, met één bouwlaag. Zuilenburg moet dus in de loop van de jaren zijn verkleind. ACTIVITEIT Open 10.00 – 17.00 uur Na 1616 kende het kasteel verschillende eigenaren, die er Als de weersomstandigheden dit toelaten kunt u een echter lang niet altijd woonden. Dit kwam het gebouw ze- kijkje nemen in het souterrain. Op het voorterrein van het ker niet ten goede. In 1911 kwam Zuilenburg in handen van kasteel is een kleine duurzaamheidsmarkt, waarbij ook de diaconie van de Nederlands Hervormde Kerk, die het in aandacht is voor de mogelijkheden tot het verduurzamen 1916 doorverkocht aan de heer Paul Loeb. Hij verplaatste de van monumenten. De gemeente Wijk bij Duurstede, het ingang van de eerste verdieping (bel-etage) naar het souter- Energieloket en de Eigen Wijkse Energie Coöperatie zullen rain. In 1974 werd het interieur veranderd en meer aangepast present zijn. naar wooncomfort; de bel-etage kreeg een nieuwe indeling. Het exterieur onderging ook wijzigingen. Het schilddak werd een zadeldak en de korte zijden kregen topgevels met daarop schoorstenen gebouwd, zodat het tuitgevels leken. De voor- gevel heeft nu een symmetrisch uiterlijk met een centraal Ook zal er aandacht geschonken. wordenEen superleuk aan het spel JUNIOR ENERGIE COACH geplaatste voordeur op de bel-etage, te bereiken via een trap spel voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar. Met aan de buitenzijde. Zuilenburg is thans in het bezit van de proefjes, puzzels en spelletjes ontdekken ze in heer en mevrouw Cankrien, die het huis volledig laten res- hun eigen huis waar je energie kunt besparen. taureren.

16. OVERLANGBROEK OVERLANGBROEK 17. Terug naar inhoudsopgave

7. WANDELING DOOR DE HISTORISCHE GRIENDGRONDEN Na de afsluiting van de Kromme Rijn in 1122 in op- COTHEN dracht van Bisschop Godebald van Utrecht (waarvoor de plaats Utrecht als tegenprestatie stadsrechten kreeg) ontstond er tussen het voormalige Dorestad en Utrecht een vruchtbaar landbouwgebied met hier en daar moerassige gedeelten. De bisschop gaf monni- ken, na de afdamming van de Kromme Rijn, opdracht het gebied te ontginnen en o.a. essenbossen aan te planten. In de Middeleeuwen ontving het bisdom uit de verkoop van essen ‘geriefhout’ inkomsten. Alleen daarom al vormen de percelen een belangrijk cul- tuurhistorisch erfgoed. Door het eeuwenlange hak- houtbeheer zijn in het natuurgebied oude essenstob- ben ontstaan met daarop zeer zeldzame mossen en Christiaan (L) en Jan (R) Van der Wielen in de werkplaats circa 1940. Naam middelste man onbekend. korstmossen die alleen op essenhakhout groeien en een belangrijke indicator zijn voor de luchtkwaliteit. Er leven vele amfibieën in het vochtige gebied, maar 8. VOORMALIGE WERKPLAATS AANNEMERSBEDRIJF ook ringslangen en vele soorten zangvogels. Ook GEBROEDERS VAN DER WIELEN AMBACHTSPAD 16 kunt u er reeën tegenkomen. Een bijzonderheid is de Dit pand omvat een in 1917 herbouwde werkplaats uit 1839 en een woonhuis gebouwd in 1901. sleedoornpage, een zeldzame vlinder die zijn eitjes Oorspronkelijk was hier het aannemersbedrijf van de gebroeders Van der Wielen gevestigd. Histo- (wit en plat, in geribbeld patroon) in de oksels van de rische gegevens wijzen erop dat deze familie al vanaf de 19e-eeuw aan het Ambachtspad gewoond takken van de sleedoorn legt. Bron: Staatsbosbeheer heeft. Op dit moment is Ronald van der Wielen de bewoner van dit pand. Het aannemersbedrijf heeft bestaan van 1820 tot 1970. Oorspronkelijk komt de familie uit Brabant. Het bedrijf stond erg Wij hebben voor u een korte wandeling uitgezet in goed bekend in de omgeving. Niet alleen in Cothen, maar ook regionaal werd Van der Wielen alom het gebied van hooguit een half uurtje. De route gewaardeerd. Onderscheid werd er niet gemaakt, voor iedereen werd gebouwd. Het aannemers- begint direct rechts naast het schooltje, bij het in- bedrijf bouwde huizen, boerderijen, scholen waaronder de Carolusschool (1921), maar maakte ook formatiebord van Staatsbosbeheer en is door pijlen doodskisten en kerkbanken. Voor adellijke families zijn heel wat werkzaamheden uitgevoerd. Hier- aangegeven. uit blijkt wel dat het bedrijf kwaliteit leverde en zeer betrouwbaar was. Het bedrijf had maximaal 20 mensen in dienst, waaronder veel Cothenaren die er als timmerman of metselaar werkten. De Parkeren in Overlangbroek slechte gezondheid van Adriaan jr. maakte dat hij moest stoppen met het bedrijf en als architect Mocht u niet in de gelegenheid verder is gegaan. Een andere oorzaak is de opkomst van meer bouwbedrijven in Cothen en de zijn op de fiets naar Overlang- bouwmarkten. De werkplaats en houtzolder zijn gelegen achter het woonhuis aan de Kromme Rijn. broek te komen, dan vindt u Bijzonder is dat nog veel van de oude machinerieën aanwezig zijn en nog steeds werken. schuin tegenover kasteel Zui- lenburg, aan de overzijde van de Langbroekerdijk, in een ACTIVITEIT Open 10.00 – 17.00 uur weiland voldoende parkeer- Rondleidingen door Ronald van der Wielen door werkplaats en houtzolder vinden plaats in ruimte voor de auto. kleine groepen op de hele uren (tot 16.00 uur). Het is NIET mogelijk om te parkeren aan het ambachtspad. Elders in het dorp kan dat wel.

18. OVERLANGBROEK COTHEN 19. Terug naar inhoudsopgave

9. PROTESTANTSE KERK DE BRINK 9, COTHEN Deze kerk (gewijd aan Sint Agnes) dateert uit de 12e eeuw en is de oudste kerk van Cothen. In 1355 en in 1481 is de kerk zwaar beschadigd door ge- vechtshandelingen. Tijdens de Refor- matie (16e eeuw) werd de kerk in gebruik genomen voor de protestantse eredienst en het interieur aangepast. In 1672 (Franse inval) brandde de kerk ge- 10. KASTEEL RHIJNESTEIN heel af. Het herstel kwam pas in 1735. RHIJNESTEIN 1-2, COTHEN De kerk werd in 1890 vergroot. In 1981 De oorsprong van Kasteel Rhijnestein is vroeg 14e-eeuws. Het be- werd de kerk grondig gerestaureerd en treft de rechter (woon)toren, enigszins aangepast in de 17e eeuw. kreeg het interieur zijn blauwe kleur. In de 19e eeuw werden het middengedeelte (1873/74) en de linker toren (1887) toegevoegd, speciaal gebouwd omwille van de sym- metrie. Het poortgebouwtje is waarschijnlijk vroeg 14e-eeuws. ACTIVITEIT Open 10.00 – 17.00 uur De tuin in Engelse landschapsstijl is laat 19e-eeuws, en aangelegd In deze kerk worden een tweetal le- door de toenmalige bewoners, de familie Van Beeck Calkoen. zingen gehouden door dr. Kees Ver- nooy onder de titel “Wel en wee van Via het poortgebouw kom je in de tuin en het park. Over de het Cothens aannemersbedrijf Van oorspronkelijke aanleg weten we niet veel, des te meer over de der Wielen”. Uit Archiefonderzoek aanleg van de late 19e eeuw. De toenmalige bewoners, de fa- en gesprekken met o.a. oud mede- milie Van Beeck Calkoen, lieten een eenvoudige tuin aanleggen werkers en familie komt een beeld in de Engelse landschapsstijl met behoud van een deel van de naar voren van de activiteiten en op- vroegere structuur (o.a.de omgrachting rond het hoofdgebouw, drachtgevers. Opkomst, bloeiperio- verbonden met de Kromme Rijn). Het parkbos, met zomereiken de en neergang worden geschetst. In en beuken, is 19e-eeuws en heeft een landschappelijke aanleg de lezing wordt ingegaan op de ver- met een aantal zichtlijnen. De tuin op de voorburcht, de siertuin schillende bouwwerken en de bijzon- achter het huis (met een berceau van paardenkastanje) en een dere kenmerken waaraan de huizen moestuin (tegenwoordig in gebruik als volkstuincomplex) zijn ook en boerderijen zijn te herkennen. 19e-eeuws. Evenwijdig aan de Kromme Rijn loopt de Boulevard, afgezet met buxus en bolhagen. De rozentuin is cirkelvormig en in Deze lezingen worden vooraf gegaan vakken verdeeld. De tuin en het park van Rhijnestein laten zien door orgelspel van Henk Kroese (oud dat oude aanleg zich heel goed met nieuwe aanleg laat combine- predikant van Wijk bij Duurstede). ren, waarbij ook gebruik gemaakt is van de aanwezige natuurlijke Aanvang lezing 10.30 en 13.30 uur elementen zoals de Kromme Rijn. De tuin en het park worden in samenwerking met de Nederlandse Tuinenstichting in de oorspronkelijke staat teruggebracht.

20. COTHEN COTHEN 21. Terug naar inhoudsopgave

ACTIVITEIT Open 11.00 – 16.00 uur Bij wijze van uitzondering hebben de huidige bewoners, de familie Reigersman, een deel van kasteel Rhijnestein voor het publiek opengesteld. Zo mag er een kijkje genomen worden in de hal en een drietal huiskamers. Hierbij worden bezoekers in kleine groepjes en op vastgestelde tijden rondgeleid door de kinderen van de familie Reigersman. LANGBROEK WIJK BIJ DUURSTEDE COTHEN VOOR DE BEZICHTIGING IS RESERVEREN VIA DE VVV WIJK BIJ DUURSTEDE (MARKT 24) NOODZAKELIJK! Telefoon: 0343 57 59 95, e-mail: [email protected] COMITÉ WIJK BIJ DUURSTEDE MEER INFORMATIE

Daarnaast is de keuken in het souterrain te bezichtigen. Ook de tuin is een be- Guus Swillens www.tussenrijnenlek.nl zoekje waard. Op, in en rond het kasteel zullen reenactors van de Stichting De Kees van Vliet www.razu.nl Inrichting, o.l.v. van Ruth Schreuder, op speelse wijze het leven op het kasteel Jeannette van Altendijk www.wijkbijduurstede.nl verbeelden. Op het voorterrein van het kasteel zijn streekproducten verkrijgbaar. Annemieke Wielinga www.vvvkrommerijnstreek.nl Kees Broekman www.openmonumentendag.nl Het is NIET mogelijk om te parkeren bij kasteel Rhijnestein. Jan Kemink Elders in het dorp kan dat wel. Aart Molendijk Check de website voor actuele informatie Wendy Norg en openingstijden. Hans Smudde www.openmonumentendag.nl KROMMERIJNDER Ali van Vemde Op gezette tijden vaart de Krommerijnder tussen kasteel Rhijnestein en het sluisje van Cothen. Onderweg is het voormalig aannemingsbedrijf van de gebroeders Van SAMENSTELLING BROCHURE der Wielen vanaf het water te zien. Op- en afstappunt bij kasteel Rhijnestein. Vaartijd 10.00 – 17.00 uur Let op vol = vol. Kees Broekman Ali van Vemde

FOTO’S Jeannette van Altendijk Kees Broekman Ronald van der Wielen en diverse anderen

ONTWERP EN REALISATIE Mevrouw Verkade

Eventuele wijzigingen van het programma voorbehouden.

22. COTHEN IS JOUW MONUMENT 23. MIJN MONUMENT IS JOUW JOUW IS MONUMENT

OPEN MONUMENTENDAG OPEN 11 SEPTEMBER 2021 SEPTEMBER 11 ZATERDAG

GEMEENTE GEMEENTE WIJK BIJ DUURSTEDE BIJ WIJK COTHEN LANGBROEK

24. WIJK BIJ DUURSTEDE