352 Rabobank Rijn En Heuvelrug, Coöperatieve Boerenleenbank
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
352 Rabobank Rijn en Heuvelrug, Coöperatieve Boerenleenbank Houten e.o. en Coöperatieve Rabobank Schalkwijk en voorgangers 1900-2003 Eddy Hinders 2011, 2016 versie oktober 2018 Inhoudsopgave Inleiding............................................................................................................................. 4 1. Geschiedenis van de banken......................................................................................... 4 2. De archieven..................................................................................................................5 3. Aanwijzingen voor de gebruiker...................................................................................6 4. Openbaarheid.................................................................................................................6 Bijlage: Concordantie van inventarisnummers............................................................... 21 Inventaris............................................................................................................................7 1. Coöperatieve Boerenleenbank Amerongen / Coöperatieve Raiffeisenbank Amerongen en Omgeving / Coöperatieve Rabobank Amerongen en Omgeving, 1912-1993.............. 7 1.1. Stukken van algemene aard....................................................................................... 7 1.1.1. Notulen.................................................................................................................... 7 1.1.2. Leden....................................................................................................................... 7 1.2. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen........................................................8 1.2.1. Organisatie...............................................................................................................8 1.2.2. Financiële Administratie......................................................................................... 8 1.3. Documentatie..............................................................................................................9 2. Coöperatieve Boerenleenbank Cothen-Langbroek / Coöperatieve Raiffeisenbank Cothen-Langbroek / Coöperatieve Raiffeisenbank Cothen / Coöperatieve Rabobank Cothen, 1925-1994............................................................................................................ 9 2.1. Stukken van algemene aard....................................................................................... 9 2.1.1. Notulen.................................................................................................................... 9 2.1.2. Leden..................................................................................................................... 10 2.2. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen......................................................10 2.2.1. Organisatie.............................................................................................................10 2.2.2. Bedrijfsmiddelen....................................................................................................11 2.2.3. Financiële Administratie....................................................................................... 12 2.2.3.1. Begrotingen.........................................................................................................12 2.2.3.2. Jaarverslagen.......................................................................................................12 2.2.3.3. Grootboeken....................................................................................................... 12 2.2.3.4. Controle op het Financieel Beheer.....................................................................13 2.2.3.5. Verzekeringen.....................................................................................................13 2.2.3.6. Spaarrekeningen..................................................................................................13 2.2.3.7. Bankrekeningen.................................................................................................. 13 2.3. Documentatie............................................................................................................13 3. Coöperatieve Boerenleenbank Houten en Omstreken, 1903-1943............................. 14 4. Coöperatieve Boerenleenbank Schalkwijk / Coöperatieve Raiffeisenbank Schalkwijk / Coöperatieve Rabobank Schalkwijk, 1900-1997............................................................ 14 4.1. Notulen..................................................................................................................... 14 4.2. Leden........................................................................................................................ 16 5. Coöperatieve Boerenleenbank Wijk bij Duurstede / Coöperatieve Rabobank Wijk bij Duurstede, 1906-1993......................................................................................................16 5.1. Stukken van algemene aard..................................................................................... 16 5.1.1. Notulen.................................................................................................................. 16 5.2. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen......................................................17 5.2.1. Organisatie.............................................................................................................17 5.2.2. Bedrijfsmiddelen....................................................................................................18 5.2.3. Financiële Administratie....................................................................................... 18 5.2.3.1. Jaarverslagen.......................................................................................................18 Rabobank Rijn en Heuvelrug, Coöperatieve Boerenleenbank Houten e.o. en Coöperatieve Rabobank Schalkwijk en voorgangers 1900-2003 Pag. 2 van 25 5.2.3.2. Kasboeken...........................................................................................................19 5.2.3.3. Controle op het Financieel Beheer.....................................................................19 5.2.4. Documentatie.........................................................................................................19 6. Coöperatieve Rabobank Rijn en Heuvelrug B.A., 1990-2003....................................20 6.1. Stukken van algemene aard..................................................................................... 20 6.1.1. Organisatie.............................................................................................................20 6.2. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen......................................................20 6.2.1. Jaarverslagen..........................................................................................................20 6.2.2. Documentatie.........................................................................................................20 Rabobank Rijn en Heuvelrug, Coöperatieve Boerenleenbank Houten e.o. en Coöperatieve Rabobank Schalkwijk en voorgangers 1900-2003 Pag. 3 van 25 Inleiding Inleiding 1. Geschiedenis van de banken In het laatste kwart van de negentiende eeuw ontwikkelde de landbouw in Nederland zich snel, met als gevolg dat het geldverkeer op het platteland sterk toe nam. Voor bedrijfskredieten moesten boeren nog vaak een beroep doen op handelaren met als onderpand bijvoorbeeld hun oogst. Vaak werd voor dergelijke kredieten een hoge rente gevraagd en ontstond er een zekere afhankelijkheid tussen boeren en hun kredietgevers. In Duitsland, waar dezelfde problematiek als in Nederland was, werd door Friedrich Wilhelm Raiffeisen het concept van de boerenleenbank ontwikkeld. Hij richtte een onderlinge kredietvereniging op waarin de op het platteland beschikbare geldmiddelen werden ondergebracht en vervolgens tegen een gunstig tarief aan boeren werd uitgeleend. In 1864 richtte hij de eerste boerenleenbank op. Na een landbouwcrisis en voor de boer verscherpte internationale concurrentie, werd op initiatief van Jhr. Ridder van der Schueren in 1896 de Nederlandse Boerenbond (NBB) opgericht, bijna direct gevolgd door een aantal dochterorganisaties. Het landbouwkredietwezen werd een van de eerste prioriteiten van deze organisaties. Katholieke geestelijken hadden hier een voortrekkersrol in. Boven de grote rivieren, waar de katholieke geestelijkheid een veel bescheidener rol speelde namen plaatselijke notabelen de rol van initiatiefnemers voor hun rekening. In 1898 werd op initiatief van de NBB een Centrale Bank opgericht die als centrale kas moest gaan fungeren voor de plaatselijke banken. Deze bank kreeg de naam Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Bank en was gevestigd te Utrecht. Meningsverschillen en persoonlijke tegenstellingen hadden tot gevolg dat nog in datzelfde jaar in Eindhoven de Coöperatieve Centrale Boerenleenbank werd opgericht. De Utrechtse organisatie maakte zich nog in 1898 formeel los van de NCB en ontwikkelde tot een neutrale instelling. In Schalkwijk werd in 1900 een boerenleenbank opgericht en in Houten in 1906. In Wijk bij Duurstede waren het voornamelijk agrariërs die in 1906 het initiatief namen om tot oprichting van een boerenleenbank te komen. Evenals in Amerongen in 1912. Verder behoorden tot de initiatiefnemers twee tabaksplanters die vanwege hun betrokkenheid bij de Coöperatieve Tabaksplantersvereniging belang hadden bij de oprichting van de bank.