Opracowanie Ekofizjograficzne Dla Miasta Mysłowice
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE DLA MIASTA MYSŁOWICE PREZYDENT MIASTA MYSŁOWICE OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE dla miasta Mysłowice RODZAJ PODSTAWOWY KATOWICE - MYSŁOWICE 2005 1 OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE DLA MIASTA MYSŁOWICE PREZYDENT MIASTA MYSłOWICE OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE dla miasta Mysłowice RODZAJ PODSTAWOWY WIESŁAW KONIECZNY ANNA FUTOMA LESZEK KOSTORZ ZDZISŁAW WIELAND EWA KOM ĘDERA KRZYSZTOF SIKORA BIURO ROZWOJU REGIONU SP. Z O.O W KATOWICACH KATOWICE - MYSŁOWICE 2005 2 OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE DLA MIASTA MYSŁOWICE SPIS TREŒCI WPROWADZENIE 1 (PODSTAWA PRAWNA I CEL OPRACOWANIA , ZAKRES OPRACOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNEGO , GRANICA I OBSZAR OPRACOWANIA, POŁO śENIE GEOGRAFICZNE) I. CHARAKTERYSTYKA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA 4 I.1. STRUKTURA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA 4 I.2. KOMPONENTY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 7 I.2.1. Budowa geologiczna 7 I.2.2. Zło Ŝa kopalin 9 I.2.3. Wody podziemne (zasoby, u Ŝytkowanie, ochrona) 9 I.2.4. Rze źba terenu 12 I.2.5. Wody powierzchniowe 19 I.2.6. Gleby 22 I.2.7. Warunki klimatyczne 23 I.2.8. Przyroda o Ŝywiona 33 II. WALORY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE I ICH OCHRONA PRAWNA 42 III. ZAGRO śENIA ŚRODOWISKA I BEZPIECZE ŃSTWA LUDNO ŚCI 51 III.1. Stan higieny atmosfery 51 III.2. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych 53 III.3. Zanieczyszczenie gleb 55 III.4. Hałas 57 III.5. Gospodarka odpadami 58 III.6. Zagro Ŝenie powodziowe 59 IV. EKSPLOATACJA ZŁÓ ś KOPALIN I JEJ SKUTKI ŚRODOWISKOWE 61 V. DIAGNOZA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA 69 V.1. Ocena zasobów środowiska przyrodniczego oraz ich ochrony 69 V.2. Ocena stanu środowiska oraz jego zagro Ŝeń i mo Ŝliwo ści ich ograniczenia 70 V.3. Ocena rolniczej przestrzeni produkcyjnej 72 VI. WST ĘPNA PROGNOZA DALSZYCH ZMIAN ZACHODZ ĄCYCH W ŚRODOWISKU 77 VII. OKRE ŚLENIE PRZYRODNICZYCH PREDYSPOZYCJI DO KSZTAŁTOWANIA STRUKTURY FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNEJ 78 VIII. OCENA PRZYDATNOŚCI ŚRODOWISKA DLA RÓ śNYCH RODZAJÓW U śYTKOWANIA I FORM ZAGOSPODAROWANIA OBSZARU 82 IX. UWARUNKOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNE (WNIOSKI, ZALECENIA) 84 LITERATURA I MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE 90 SPIS TABEL 3 OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE DLA MIASTA MYSŁOWICE 1. Bilans u Ŝytkowania terenu ............................................................................................. 6 2. Sie ć hydrograficzna, zlewnie ......................................................................................... 20 3. Przepływy charakterystyczne w rzekach ....................................................................... 21 4. Maksymalne przepływy roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia ....... 21 5. Średnie wielko ści opadów atmosferycznych zanotowanych w rejonie Mysłowic w wieloleciu 1961-2000 .................................................................................................................. 24 6. Charakterystyka jednostek topoklimatycznych wydzielonych na terenie Mysłowic ...... 25 7. Ocena zró Ŝnicowania warunków klimatyczno-zdrowotnych ......................................... 28 8. Pomniki przyrody ........................................................................................................... 42 9. Proponowane pomniki przyrody .................................................................................... 49 10. Planowane zlewnie kanalizacyjne ............................................................................... 54 11. Zestawienie ocen dla wydzielonych kompleksów gruntów rolnych ............................. 74 SPIS RYCIN 1. Budowa geologiczna 8 2. Wody podziemne 11 3. Rze źba terenu 16 4. Nachylenia terenu 18 5. Warunki topoklimatyczne 27 6. Nasłonecznienie terenu 32 7. Typy siedlisk le śnych 37 8. Obszary warto ściowe przyrodniczo 79 9. Ochrona ekspozycji widokowych 81 SPIS ZAŁ ĄCZNIKÓW 1.1 - 1.5. Uwarunkowania ekofizjograficzne. Walory przyrodniczo- krajobrazowe i zasoby środowiska; mapa w skali 1:5000 2.1 - 2.5. Uwarunkowania ekofizjograficzne. Uci ąŜ liwo ści i zagro Ŝenia; mapa w skali 1:5000 3.1 - 3.5. Uwarunkowania górnicze; mapa w skali 1:5000 4 OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE DLA MIASTA MYSŁOWICE WPROWADZENIE Podstawa prawna i cel opracowania Podstaw ę prawn ą sporz ądzenia opracowania ekofizjograficznego stanowi Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 z 2001 r. z pó źn. zm.): - art. 72 ust. 5 “Przez opracowanie ekofizjograficzne rozumie si ę dokumentacj ę sporz ądzan ą na potrzeby studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz planu zagospodarowania przestrzennego województwa, charakteryzuj ącą poszczególne elementy przyrodnicze na obszarze objętym studium lub planem i ich wzajemne powi ązania”; - art. 72 ust. 4 “Wymagania, o których mowa w ust ępie 1-3 okre śla si ę na podstawie opracowa ń ekofizjograficznych stosownie do rodzaju planu, cech poszczególnych elementów przyrodniczych i ich wzajemnych powi ąza ń”; - art.72 ust. 1 "zapewnia si ę warunki utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonaln ą gospodark ę zasobami środowiska, w szczególno ści przez: - ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi, w tym na terenach eksploatacji złó Ŝ kopalin, i racjonalnego gospodarowania gruntami, - uwzgl ędnianie obszarów wyst ępowania złó Ŝ kopalin oraz obecnych i przyszłych potrzeb eksploatacji tych złó Ŝ, - zapewnianie kompleksowego rozwi ązania problemów zabudowy miast i wsi, ze szczególnym uwzgl ędnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami, systemów transportowych i komunikacji publicznej oraz urz ądzania i kształtowania terenów zieleni, - uwzgl ędnianie konieczno ści ochrony wód, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem w zwi ązku z prowadzeniem gospodarki rolnej, - zapewnianie ochrony walorów krajobrazowych środowiska i warunków klimatycznych, - uwzgl ędnienie potrzeb w zakresie zapobiegania ruchom masowym ziemi i ich skutkom, - uwzgl ędnianie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi; - art. 72 ust. 2 “w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego przy przeznaczaniu terenów na poszczególne cele oraz przy okre ślaniu zada ń zwi ązanych z ich zagospodarowaniem w strukturze wykorzystania terenu, ustala si ę proporcje pozwalaj ące na zachowanie lub przywrócenie na nich równowagi przyrodniczej i prawidłowych warunków Ŝycia”; - art. 72 ust. 3 “w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego okre śla si ę tak Ŝe sposób zagospodarowania obszarów zdegradowanych w wyniku działalno ści człowieka, kl ęsk Ŝywiołowych oraz ruchów masowych ziemi”. Opracowanie ekofizjograficzne wykonuje si ę w oparciu o rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 wrze śnia 2002 r. w sprawie opracowa ń ekofizjograficznych . Zgodnie z nim celem opracowania ekofizjograficznego jest: - dostosowanie funkcji, struktury i intensywno ści zagospodarowania przestrzennego do uwarunkowa ń przyrodniczych, - zapewnienie trwało ści podstawowych procesów przyrodniczych na obszarze obj ętym dokumentem planistycznym, 5 OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE DLA MIASTA MYSŁOWICE - zapewnienie warunków odnawialno ści zasobów przyrodniczych, - eliminowanie lub ograniczanie zagro Ŝeń i negatywnego oddziaływania na środowisko, - ustalenie kierunku rekultywacji obszarów zdegradowanych. Zakres opracowania ekofizjograficznego Niniejsze opracowanie ma charakter opracowania podstawowego (zgodnie z § 2 rozporz ądzenia w sprawie opracowa ń ekofizjograficznych) i zostało sporz ądzone na potrzeby studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie ekofizjograficzne zawiera cz ęść opisow ą i kartograficzn ą. Cz ęść kartograficzna opracowania obejmuje mapy analityczne, charakteryzuj ące przestrzenn ą zmienno ść i cechy poszczególnych elementów przyrodniczych oraz syntetyczne mapy kompleksowych ocen i waloryzacji. Cz ęść kartograficzna i opisowa opracowania podstawowego obejmuje (zgodnie z rozporz ądzeniem w sprawie opracowa ń ekofizjograficznych): 1) rozpoznanie i charakterystyk ę stanu oraz funkcjonowania środowiska, udokumentowane i zinterpretowane przestrzennie w zakresie: a) poszczególnych elementów przyrodniczych i ich wzajemnych powi ąza ń oraz procesów zachodz ących w środowisku, b) dotychczasowych zmian w środowisku, c) struktury przyrodniczej obszaru, w tym ró Ŝnorodno ści biologicznej, d) powi ąza ń przyrodniczych obszaru z jego szerszym otoczeniem, e) zasobów przyrodniczych i ich ochrony prawnej, f) walorów krajobrazowych i ich ochrony prawnej, g) jako ści środowiska oraz jego zagro Ŝeń wraz z identyfikacj ą źródeł tych zagro Ŝeń; 2) diagnoz ę stanu i funkcjonowania środowiska, a w szczególno ści: a) ocen ę odporno ści środowiska na degradacj ę oraz zdolno ści do regeneracji, b) ocen ę stanu ochrony i u Ŝytkowania zasobów przyrodniczych, w tym ró Ŝnorodno ści biologicznej, c) ocen ę stanu zachowania walorów krajobrazowych oraz mo Ŝliwo ści ich kształtowania, d) ocen ę zgodno ści dotychczasowego u Ŝytkowania i zagospodarowania obszaru z cechami i uwarunkowaniami przyrodniczymi, e) ocen ę charakteru i intensywno ści zmian zachodz ących w środowisku, f) ocen ę stanu środowiska oraz jego zagro Ŝeń i mo Ŝliwo ści ich ograniczenia; 3) wst ępn ą prognoz ę dalszych zmian zachodz ących w środowisku, polegaj ącą na okre śleniu kierunków i mo Ŝliwej intensywno ści przekształce ń i degradacji środowiska, które mo Ŝe powodowa ć dotychczasowe uŜytkowanie i zagospodarowanie;