—— —
417
BONEDD Y SAINT:
ACHAU SAINT YNYS PRYDAIN.
CASGLLAD a wiiaed Y hwn gan Lewis I swydd Flint ; yr hwn ydoedd adysgriviad Morris, yn y vlwyddyn 1760, allan o o Lyvyr y Llanerch, gyda chwanegiadau, amiyw ysgrivlyvrau hen iawn, dan enw o lyvrau ereill. Y llall ydoedd gasgliad o Bonedd y Saint, ac Achau y Saint, di-wy waith y Dr. Thomas Williams ei hun,
eu cymharu gyd a'u gilydd ; ac hevyd allan o amryw lyvrau ; ac yn cynnwys drwy eu cyweirio, o gynnorthwy Uyvrau llawer o nodau cywrain, nad ydynt yn y ereil]. llyvyr arall, o waith y gwr dysgedig hwnw. Un o'r llyvrau, o ba rai y crynowyd Nid ynt y ddau uchod yn ol trevn yr hyn, ydoedd o waith ThoTnas Wyn ab egwyddor, eithyr, mal yn Uyvyr Llanerch, Edmwnd ab Rhys ab Robert ab leuan Dewi Sant sydd yn y dechreuad. Vychan, B. A. 1577. Hwn yn gyiredin a elwid Uyvyr Waiîcin Owain, gan ei vod A. eiddo y gwr hwnw, a oedd byw yn Ngwydyr Ariakwe!í Vch Brychan, gwraig lor- wi-th Lanrwst. werth hirflawdd a mam Caenawc mawr. Thomas Wyn a wnaethai y llyvyr hwnw T. W. 2. Hwyrach niai Gwenlliw. yn allan o'r Ysgrivlyvrau canlynol. LL S. Gwel. T. W. 2.—Cloc Caexog. Llyvyr o eiddo iV. Salesbury, o'r Plas Arthen ap Brychan, ym Manaw y mae
Isav wrth Lanrwst ; ac wedi hyny o eiddo ef yn gorwedd. C. a T. W. 2. Mae lie Mr. "Wyn o Vodysgallen. Arwydd am y a elwid Rhiw Arthen wrth Aberystwyth. Urvyr hwn yw S. —Rhiw Arthex. Llyvyr John Brook o Vawddwy. Hwn Ane ap Caw CowUwg. C. Mae Capel sydd dim arwydd B. a elwid Coed Ane yn Mon. Coedaxe. Llyvyr Robert o'r Mox, Davies Llanerch ; yr
hwn ydoedd o groen, ac yn hen iawn ; a Arddun benasgell verch Pabo post Brut y Breninodd yn rhan vwyaf o hono. Prydain mam TyssiHo ap Brochwel Hwn sydd dan arwydd D. Tcythrog. Y Cyth roc. S Gwel Tyssil- Heblaw llyvyr Watkin Owain, a'i am- iaw —DoL Arddux. ryw awduron, bu y llyvrau canlynol yn Arddun Benascell uerch Pabo post gynnorthwy i Lewis Morris. Prideyn, mam Tissiliaw m. Brochvael Llyvyr Bodeulvcyn, yn Mon, o eiddo esgithrauc. D. L^L
leuan ab Sion Wyn ; wedi ei ysgrivenu Asaph ap Sawl ap Pabo P. PÎ a Gwen- " yn 1579. H\^^l sydd dan arwydd C. assed ach Reun hael o Ryfoniog i Yam. Llyvyr Henry Rowland, dan arwydd R. C. velly T. W. 2. Llyvyr Llywelyn Offeiriad. Asaph, Assa ap sawel benuchel ap Pabo Llyvyr Coch o Hergest. post prydain, a Gwensaeth ch Rhein o Llyvyr Achav, Robert Vychan, o'r Hen- Remwg i fam. B. gwrt. Assa mab sawyl benuchel mab Pabo Llyvyr Llywelyn ab Meredvdd, neu post Prydein a Gwenassed uerch Rein o Llelo Gwta. RieiuAvic e Fam. D. Llaxhassa. Dau Lyvyr y Dr. Thomas Williams, o Mae plwyv yn iiyfiryn Clwyd, a elwir
Achau y Saint, a ysgrivenid rhwng 1578 Llanassa ; ac esgobaeth Llauelwy a ddug a 1609. Un o honynt a dyned allan o yr enw hwn hevyd. St. Asaph. lyvyr Thomas ah Llywelyn ab Ithel o Assa ap sawl benuchel ap Pabo post
] — — — — — —
418 BONEDD Y SAINT.
Prydain ei fam oedd Gwenaseth verch Beuno m. hywgy m. Guyn llyu m. Run hael o Ryfoniawg. Th. W. 1. Assaph, Gliwis m. tegit m. Cadell a Phei-feren &c. I. Reyn hael o Ryfonioí^ ei fam. uerch Lewdwn lluydauc o dinas Eidin en T. W. 2. e Gogled e vam. D. LM. Avan Buellt, m. Cedic m. Ceredic m. Beuno ap Ingi ap Gwynlliw ap Prise a Cuneda Wledic o Decued vch Degit voel Theneu verch Leuddyn Luyddog o ddinas o Benllyn e vam. D. LM. Llanavan Edwin yn y gogledd i fam. T. W. 1. VAWR. Llanavax vach. Llanavan j Beuno ap Binsi ^ &c. ap Cadell deyrnllug Trawsgoed. Peren verch lawden luyddoc o ddinas Avan Buellt m. Cedic m. Ceredic m. Edwin, &c. T. W. 2. Cunedda a Thegvedd vch Degid voel o Baglan ynghoed Alun, ap Nudd hael ap Benllyn i vam. C. Cefnder Dewi. Th. seuyllt ap Cedig ap Dyfnwal hen ap W. 1. Ednyvet ap Macsen wledig, a Thebri vch Avan Buellt ap Caredic ap Cunedda Lewdwn lueddawc o Ddiu Eiddin yn y Wledic a Thegvedi vch Tegyd Voel o Gogledd i vam. B. Llakvaglan. Gwel Benllyn i vam. B. Eglwysi yn dwyn Lleuddad ei frawd. C. enw Avan yw, Llanavan vawr, Llanavan Llanvaglan, ei eglwys, sydd yn agos i vechan yn Muallt ; a Llanavan y Traws- Gaeiynarvon. goed yn Ngharedigion : ac yn Llanavan Baglan ynghoed Alun ap Dingat ap vawr y mae ei vedd hyd heddyw a'r geiriau Nudd, ac. megys Lleuddad. D. L.M. hyn ami Gwel Lleuddad, Eleri, Tygwy, Tyvriawg, HIC JACET SANCTUS Gwytherin. 2. Baglan a Thanwg a Thwrog meib •SiWOOSMa SXlliVAV Ithel hael. Th. W. 1. Mae Lewis Glyn Cothi yn son am dano Boda a Gwynnun Sant, &c. D. L.M. vel hyn, Prydaf i Afan Buallt. meibion Helic ap Glanauc. Gwel Brothen. Aelhaiarn St. Gwel Elhaiam. Llan- Boda a Gwynnyn, a Brothen a Chelynin AELHAIARN. a Rhychwyn ac Aelgyfarch meibion Heli
Llanaelhaiarn yn Arvon ; ac arall yn ap Glanawc. T. W. 2. Meirionydd. Neu Bodfan ap Heli ap Glannog o Arthne. Llanarthne, eglwys yn Nghyd- ddyno Heli i goresgynnodd mor eu tir. weli, swydd Gaerfyrddin. Llanakthne. T. W. 2. Amo. Llanamo, eglwys yn swydd Brothen, St. mab Helic m. Glannawc o "Vaeshyved. Llanamo. Dyno a oresgynnws mor ei dir. D. Rhosyr yn Mon a elwir Llanamo, yn Ei frodyr oedd Boda a Gwynnun. D.
hen lyvyr i R. Vychan o'r Hengwrt ; ond L.M. Gwel Bodfan. Llannano yw yr enw yn y gymraydogaeth. Buan ap Pascen ap Llywarch. S. Anhun, llawforwyn i madnin verch Buan ap Llywarch hen. Nage ap Yscwn Werthevyr frenhin ynys brideyn. D. ap Llyw. hen. Ysgwyn. C. Gwel Cadell L.M. a Catyel. Aidan neu Aedan ap Gwruyw wyr Buan m. esgun m. Llywarch hen. D. Urien Reged, ni wyddys pa un ai Aidan L.M. frenhin ai Aiden Voyddog ydoedd yr hwn Buan ap Ysgwn ap Llywarch hen. T. a rydd enw i Laniden ym Mon. Rowland. W. 1.
Ond gwel Nidan. Brychan Brycheiniog '^ ap Anllech goi'- Amaethlu eg Camedavr e Mon mab onawc^ Brenhin Ewerddon, a Marchell Caradauc CJreichuras m. Llyr Marini. 'ch Tendric* ap Tithifalt ap Teithrin ap
D. LM. Gwel Maethlu. Tathal ap Amun' ddu Brenin Groec, i Aelgyfarch ap Heli ap Glannog. T. W. Fam. C. Velly T. W. 2. 2. Gwel Boda, Tair Gwreig a fu i Frychan, nid aragen Ailiyw fab dirdan a danadlwen verch no 1. Eurbrawst. 2. Rhybrawst. 3. a Ynyr o Gaergawch ei fam. Th. W. 1. Pheresgri, a'i blant ef sydd yn un o'r tair Gwelygordd Saint Ynys Prydain, a'r ail B. yw Plant Kunedda Wledic, y drydedd yw Beuno, ap Hywgi ap Gwynllyw ap plant Caw o Brydein. C.
Glywis ap Tegyd ap Cadell osser ufferen * Pesgi. vch. S. * Brycheiniog. 'Gorunawc—T. W. 2. Beuno ap Bugi ap Gwynlls ap Tegid ap * Teudric— T. W. Cadell deyrnllwg. —B. » Annun.—T. W. —— — — — —!
BOXEDD Y SAINT. 419
Mewn He arall o'r un llyvyr dywedir Arilechwedd uchaf mab Helig ap Glannog. mai mam Kynawc vab Brychan oedd T. W. 1. Banbadlwedd 'ch Banhadle o Fanhadla Yn U^Tyr Llanerch vel hyn, Boda Ymhowys. Gwynnun a Brothen, meibion Helig ap Glannauc. L.M. ENWAU PLANT VRYCHAN. Brenda St. ddywaid saint (O Lyryr Bodeulwyn). Gwir a Brenda Nid llai cyrchir y drwg na'r da. MXIBION YRTCHAN. Bliglyd a Gwynhoydyl a merini a 2. Cledwyn. 3. Dingad. 1. Kynawc. Thyneio ynghyngreawdr, meibion i seith- 5. Kr\levyr. 6. Rhain. 7. 4. Arthen. inin frenhin a oresgynnodd mor eu tir o 9. Kadawc. 10. Dyfnan. 8. Gerwyu. faes gwyddno. T. W. 2. Mathayam. 11. Pascen. 12. Neffei. Camgymmeriad yw yr enw yma, mae Kynbryd. 13. Pabiali. U. Llecheu. 15. yn debyg, am y darlleniad hwn yn llyvyr 16. Kynfran. 17. Hychaa. 18. Dyfric. Llanerch, Tut^lyt, Gwynhoedyl, merin a 19. Kynin. 20. Docvan. 21. Rhawin. Thudno vender a Sennevyr meibion 22. Rhun. 23. A Chledawc.^ C. Seithinin frenhin.
MERCHED VBYCHAS. C. neu K. 1. GwLADUS. 2. Arianwen. 3. Tan- Kadwc, neu Kadauc neu Kadawc neu glwst. 4. Mechell. 5. Nevyn. 6. Gwawr. Kadwc Sant ap GwynlHw ap Glywis ap 8. Eleri. 9. Lleian. 10. 7. Gwrgon. Tegid aj) Kadell, S. —Cadwc i^ant m. Nefydd. 11. Rhiengar. 12. Goleuddydd. Gwynllyw m. Gliwis m. Tegid m. Cadell. D. 13. Gwenddydd neix Wawrddydd. 14. —Llaxgadog vawr, swydd Gaervyrddin. Tydieu. 15*. Elined. 16. Keindrvch. Cadwg ap GwyuUiw ap Glwys ap Tegid, 17. Gwen. 18. Kenedlon. 19. Kym- ap Cadell o Langadog yn Gwent B. orth.* 20. Dwynwen. 21. Keinwen. Gwel Cattwg. Llakgatwg dyfr. Wysg 22. Tydvyl. 23. Euvail. 24. Hawystl. LL Grattwg meib. Afel LI. Gattwg Cleunig. C. ac yn 25. Tybie.— i gyd yn Mynyw. Bigel, hwyrach Vigilius. — Llanvigel, Kadawc ap Brvchan yn flS^lnc y Gor- Eglwys ym Môn.—Llaxvigel. wedd. C. velly T. W. 2. Maen y Bigel, careg yn y mor yn ymyl Kadell ap Urîen. B.
Mon ; arall -wrth Enlli. Catyel m. Uryen. D. L.M. Bach ap Karwed, a adeiloedd yr Eglwys Kadell ap Urien ap Buan ap Ysgwyn Vach yn swydd Ddinbych, os gwir y ap Llywarch hen
420 BONEDD Y SAINT.
Llydaw i vam. B. S. I Gadvan y pertli- Kenedlon 'vch Brychan y sydd yn y yn Eglwys Towyn Meirionydd. Mynydd. C. yn Mynydd Cymorth. T. Kaifo St. mab Caw o Fiydain, H. W. 2. Rowland. Ei eglwys yw Llangaifo yn Kledawc ap Brychan y sydd y'nghaer Mon. Llangaffo Moîí. Gledawc yn Lloegr. C. velly T. W. 2.— Mae Fynnon GatFo yn y plwyv hwnw, Clitaucus. Lib. Landav. donat. lie yr abei-thid ceiliogod ieuaine, i'r sant i Mewn llyvyr arall, Y'nghaer Llydaur rwystro i blant grio. —Yr oedd y rhai liyn yn Lloegr. Qu. ai y Dre hir ' yn Euias. yn dda eu bias i'r eglwyswr. L.M. Kledwyn ap Brychan a oresgynawdd Cadvarcli St. yn Abereirch yn Llyn ap Ddeheubarth. C. a T. W. 2. Carawdawc Vreichfras, &c. B. Klydai 'ch Brychan yn Enilyn. C. velly Kadarch St. yn Abererch yn Lleyn S. T. W. 2. Eglwys Clydai, yn S. Benvro. ap Cowrda ap Car. I. Freichfras, &c. S. Kollen,^ ap Gwynawc ap Clydawc ap Kadvarch St. yn Aberercb yn Lleyn ap Cowrda ap Caradawc fi*eichfras, &c. ac Cowrda ap Cariadawc Freiclift'as. C. Ethni Wyddeles ei fam. C. velly Tho. Gwel Tangwyn a Maethlu ei frodyr. C. W. 2. Ethin wyddeles T. W. 2. & Catvarch Sant yn abererch yn lleyn a Gwyniawg. Llangollen, swydd Ddinb. Thangvn yn Uangoed ac amaetlilu ynghem- Keidiaw, Ane ac Aeddan Yoeddog ap eddawr ymmon raeibion Caradauc freich- Caw Cowllog, a oeddynt a'u heglwysi yn fras ap Llyrmerini. D. L. M. o degau y Coedane a Rhodwydd Geidio. H. Rd. eurfron eu mam. T. W. 2. —Egl. Rhodwydd Geidio yn Mon. Llan- Kayan neu Caian. Tregayan. GEiDio yn Arvon.j Tiegayan eglwys yn Mon, a hwyrach Keydyau m. Enyr Gwent. D. L.M. Llangian yn lleyn. h. y. Llangaian. Kristiolus yn Lledwigan ym Mon, a Cayan ap Brychan yn Llangayan. T. Rysted ynghei'edigion Meib. Howel Yych- W. 2. an ap Howel ap Emyr Llydaw. C. velly Kai-anawc ap Corun, megys Tymoc. T. W. 2. Rhystut. Llangristiolus jn C. Gwel Padran. — Llangranog yn Mon. Ngheredigion. Onid yn lly\'yr H. Rowland. Kathan ap CowTda. B. Llangathan, Kristiolus ap Owen ap Yner o Frydain swydd Gaervyrddin. fach. Catlian ap Cowrda ap Caradog freichfras Cristiolus fab Hywel ap Ymyr Llydaw. ap GlyAArys ap Tegid ap Cadell a Fferyfferen Th. W. 1. ferch Lewddyn. Luyddog i fam. T. W. Kwyfen. Kwyns, LI. Watkin Owain. Kattw. Llangwyvan ym Mon. lilangwyven. Dyffr. Kattwg. Llangattwg. Gwel Kadauc Clwyd. a Cadwc. Llangattwg^ Mynyw. Llan- Kwyfen ap Brwyneu hen ap Corthi o gattwg. Brych. Llangattwg Glyn Nedd. Gwyn dyfnoc ap Medrod ap Cowrda ap
Morg. Caradoc Freichfras, Nid oes perthynas rhwng Kedwyn, 'Perhaps Langtown, in Herefordshire, near the Keidiaw, Madrun ac Anhun. river Munnow, or Mynwy. * The transcriber of which says, or Mr. Ed. Llwyd, Caw Arglwydd Cwm Cawhvyd. C. Keinydr St. Gwel Rhiengar. C. "In Msto quodam recentiore in quo Buchedd CoUen, Sic legimus, Keindrych vch. Brychan, ynghaer God- Collen St. ap Gwynawg ap Cadellawg ap olawr. C. Cowrdaf ap Cariadawg Vreichfras, &c." Keindrych neu Ceindreg'ch Brychan The words of the Davies ilS. are these:—" Collen ynghaer Godolaur. T. W. 2. m. Petrwn m. Coleaauc m. Guvnn. —D L. M. And the sentence following is another Saint, Melangell Keinwen 'vch Brychan ym Mon. C. merch RicwlfiF, m. Tudawal tudclyt ac Ethni wydd- velly T. W. 2. Llangeinwen, Mon. eles e mam. Gwel Melangell. —; — — — —— BONEDD Y SAIXT. 421 Cybi ap Selyf ap €reraint ap Erbin ap Kyndeym Grarthwys ap Ywein ap Urien Cwstennin Comeu. B. a deugw'ch Lewdwn Luydauc, «fee. i vam. Kebi m. Selyf m. Gereint m. Erbin m. B. K. (fee. Lla>'GYXDEYBIi', swydd Gaer- Cwstennin Grorneu. D. L.M. vyrddin. Kybi ap Selyf ap Geraiut ap Erbin ap Kyndeym Grarthwys ap Y. ap U Reged Custeuin Komeu a Gwen 'ch Gyngyr o ap C^nfarch ap Meirchiawn gul ap Grwst Gaer gawch yn Myniw i Fam. • C. ledlwm ap Cenau ap Coel, a Dwynwen 'ch Eraill mai Tonwen 'ch Gynyr y gelwid Ladden lueddog o ddinas Edwin (Eidyn) hi. C. veUy T. W. 2. yn y Crogledd i vam. C. Nai Gyngar ac lestin ydoedd, ac Esgob Yr oedd Cyndeym arall. Mon, medd rhai. H. Rowland. Kyndeirn ap Arthawc ap Keredic ap Cybi fab Selyf fab Geraint fab Erbin Cunedda. C. fab Custennin goronoga Gwen ferch Ynyr St. Kentigem yn Llanelwy. MS. o Gaergawch i fam. T. W. 1. Yn Uyvyr Llanerch vel hyn Mewn man ai-all,—ap Custennin Gom- Kyndeym garthwysm. Ewein m. Uryen eu. T. W. 1. a Diuw verch Lewdvn lluydauc e vam. D. Cybi. 422 BONEDD Y SAINT. Garanvael ap Cyndrwyn o Lystenwynnen Kelert. Bedd Kelert. Llangeler. yngheredigiawn. T. . 1. yn veins o D. Bedd Kelert, jti Arvon ; hevyd Llan- Ei frawd alhaearn yughegidva ymhowys. geler yn S. Gaervyrddin. T. W. 1. Kedyrn. Llangedyrn. Kynbryd ap Brychan y sydd St. yn Llangedyrn yn Lleyn. Llanddulas. C. velly T. W. 2. Kurig ^ St. Eglwys yn Arwystli a elwir Kymryd neu Kyvi'yd. Ed. Llwyd. Llangurig. —Un a ddwg—Gurig Iwyd dan Kynvyw a Kyniw, Kynvyw St. ap gwrr ei glog. Llangurig. Arwystli. Eg- Gwynlliw ap Gliwys ap Tegid ap Cadell. lwys Hid a Cliurig. Morganwg. Egl. Porth S. Llangyniw, Powys, Cwmd. Caerein- Gurig. Morg. Capel Curig a'i fam lulita, ion. yn Arvon. Kynvyw sant m. Gwynllyv m. Gliwis Kynllo St. yn Rhaiadrgwy fab Mar fab m. tegit. m. Cadell. D. LM. Cenau fab Coel. T. W. 1. Llangynllo. Kynoa, a ddaeth i'r ynys gyda Chadvan. Ceredig. Llangynllo. Maesyved. C. Gwel Kenon. Gwel Cad van. Kwnllo. Llangwnxlo. Cered. wrth Kynvarcli. Sanctus Kynvarch yn ffen- Kilkenin. estr Eglwys Llanvair DyffryTi Clwyd. Kynvelyn St. Llangynvelyk. Cered- Kynvarch a ddyveisiawdd yr Ysgrifen igion. Geneu'r Glyn. ar y garreg wrth Langollen. Kenvelyn m. Bleidud m. Meiriawn m. Conmarch pinxit hoc Chirographum Tibyawn m. Cuneda Wledig. D. LM, Rege suo Poscente Concen, &c. Karawn neu Caron yn Neheubarth. Kymorth 'ch Brychan yn Emlyn ai T. W. 1. Tregaron. Ceredig. chwaer Clydai gyda hi. C. Kolmon neu Kolman St. Llangolmon. Clydai yo Emlyn. T. W. 2.' S. Benvro. Kynvarwy ap Awy ap Llehenog Ar- Katrin neu St. y Catrin. — Eglwys glwydd Kemyw. Llechcynvarwy. Saint y Catrin. Tii- Dewi. Llaniestin Ei Eglwys yn Llechgynvarwy Mon. yn Mon. H R. Sain Cler neu St. Clares.'^ St. Clare. Kynin ap; Brychan sydd sant yngwlad S. Gaervyrddin. ddyfed, yn y lie a elwir Llangynin a'i " Caio. Cynwyl Gaio. Weision, neU ai Veibion. C. velly T. W. Kynheidion neu Kynhaiddion. Gwe 2. neu Kynyn. Llangyxin, S. Gaervyrdd- Tegiwc. Llangynheibion. Cydweli. in. Yn anghywir Llangynan. Cynneiddian^ ap Ynyr gwent a Thegiwg Kynvran ab Brychan y sydd Sant yn ei chwaer, eu mam oedd Fadrun verch Llysvaen yn Bos. C. velly T. W. 2. Gorthefyr frenhin. T. W. 2. Gwel Ceid- Bhad duw a Chynfran Iwyd ar y da, iaw. Meddynt wrth offrwm dros wartheg yn Kwnnwr. — Llangwnnwr. S. Gaer- ffynon Gynfran yn Llysvaen, medd Ed. vyrddin. Llwyd yn ei Itinerary. Kenych neu Kynych. —L. G. Gothi. Kynydyn ap Bleiddid ap Meiriawn ap Llangenych. S. Gaervyrddin. Tibiawn ap Cunedda Wledic. R , Kammarch St. Llangamarch. Brych- Ai ouid yr un a Canotinn, yn yr argraf ein. ar gareg yn mynwent Llanwnnws yn S. Kanten Llangenten. Brycheiu. Garedigion 1 L. M. Kynydyr St. Eglwys Mair a Chyw- Kyflefyr ap Brychan Merthyr, ac a sydd YDYR. Brych. _yn Gorwedd yn Sant Yngheredigion yn Kenau St. Llangenau Brych. Neheubarth. C. velly Th. W. 2. Krallo St. Llangrallo. Morg. Kwyllog Stes. chwaer i Gildas ap Caw, Kynwyd St. — Llangynwyd fawr. medd H. R. a gwraig Medrawd. Llan- Morg. GWYLLOG. Mon. Karvan. Llangaryan. Morg. Kedol. Llangedol Arvon. Kiwg St. Llangiwg. Morg. Llangiwg. Llaiigedol yn mhlwyv Pentir wrth Mynwy. Bangor Vawr. KyfelachSt. Llangyfelach. TirGwyr Klynin ap Heli ap Glannog. T. W. 2. Morg. Gwel Boda. Llanglyníìí. Kynydd St. Llangynydd. Tir Gwyr. Llanglynin yn Arvon ; arall yn Meirion. Koven. Llangoven. Mynwy. 'See his Legend in Giraldus Cambrensis. —Itin. 1 But with him there is no daughter of Brychan Cambr. called Cymmorth. One of them c^ed Cenetlon lies » This is a Norman Saint. in Mynydd Cymorth.— L.M. * Over Cyneiddian is interlined Ceidiaw. — — — — — . — — BONEDD Y SAINT. 423 Kyvyw St. ueu Kiviw. — Llangyviw Y saith Gefuder sant neu Llangiviw. Mviiwy. Dewi a Chybi achubant beunydd Dwyn Beuno yn Warant Kiwa St. Llangiwa. Mynwy. Dingad Cynfarch a barchant Keydyav m. enyr guent. D. LM. A Deinioel a Seirioel sant. Gwel Keidiaw ap Caw. Cappel Ceidio. Dyna'r saith eurfaith arfer gan Feudwy Ceidiaw ap Ymyr gwent. T. W. 1. Gwynfydu bob aiuser A fu 'n y Maeu graen grynder Co\vi-da yn Llaugoed yni Mon. Th. A'r saith a ' rifodd y ser. W. 1. Cainmab Sant (brawd Cadog) ap Gwyn- Dier, (Chwaer Tvfrydog) mercli Arwvstl llyw. T. W. 1. Gloff. B. Gwel büieyuyr. Cwyfyn fab Arthalun o Ljm achlach. Dier ymodffarri ynghegengl. C. T. W. 1. Dier ymhot varu ynhegeingl. C. m. Cataw ap Greraint ap Erbin. Gwel Arwystl Gloif, (fee. Gwel Tyfiydog. Cyngar. T. W. 2. Digan. Cedol ^ut ymhlwy Pentir, wrth Fan- Digain yn Llangerniw ap Custenin gor fawr jTigwynedd. T. W. 1. Gwel Gorveu. C. Kedol. Digain yn Llangeniyw ap Custennin Gorneu. T. W. 2. Gwel Ysgin. D. Dingad ap Brychan, yn sant yn Ngwent is Coed y mae'u Gorwedd. C. a T. W. 2. Deinioel ap Dynot ap Pabo Post Pryd- Dingatt ap Nudd hael oedd Tad Lleu- ain. Llakddeinioel. ddat. Gwel Lleuddat. Deiniol ap dynot Va ap Pabo P, Pryd- Dochdwy, Dochaiy a ddoeth gyda Chad- ain a dwywai'ch Leenawg i vam. B. van i'r Ynys lion. C. Deinioel mabsant Bangor vawr. Llak- Dochdwy a ddaeth i'r Ynys hon gyda ddeinioel. S. Garedigion. Chadvan. C. velly Th. W. 1. Deiniol ap duuawd ap P. P. P. ap Arth- Dothdwy, a mael a sulyen, wys ap Ai~dr ap Cenau ap Coel, dwynwe 'ch Gwellawc Llienawc i vani. D. LM. C. Dogfael (Dochvael) ap Ithael ap Ceredic Deinyoel m. Dunaut Uwrr m. Pabo ap Cunedda Wledic. B. a C. St. Doo- post prydein o Dwywei iierch Lennauc e MAEL. S. Benvro. vam. D. LM. Dochvael ap Ithael hael. Deinioel ap dunawd Wr ap Pabo post Docvael. C. Piydain a dwywei ferch Lennawc i fam. Dogfael ap Ithael hael ap Cedic ap Th. \V. 1. Ceredic ap Cunedda wledic cefnder Dewi. Mewn lie ai-all, dwywy ferch Banallic i —T. W. 1. fam. Th. VV. 1. Docuael m. Ithael hael m. Keredic m. A Dwywe ferch Gwallawg ap lleenauc Kuneda wledic. D. L.M. ei fam. T. \V. 2. Dogfel yn Nhalebolion. T. W. L— Deinioel neu Deiniel fab. mab y Deinioel Llaìîddocwel. Mon. uchod. Llanddeiniel fab. yn Mon. Dog\'an. * Dewi ' ap Sant ap Cedic ap Caredic ap Docvan a Rawin a Run meib Brychan Cunedda wledic a Nort (neu Nonn) 'ch ni wn i pie i maent yn gorphowys. C. Gynyi- o (neu Ynyr o) Gaergawch i vam. veUy T. W. 2. B. Dona ynghathgoed ym Mon ap Selyf ap Dewi m. Sant. m. Keredic ra. Cuneda Cynan Garwyn ap Brochwel Ysgithrog, wledic a Nonn uerch Kenir o Gaer Gauch &c. C. velly T. W. 2. ac, Ynghi-afgoed 6 Menyv e vam. D. LM. uwch ynghathgoed ym Mon. Llanddoxa. Dewi ap Saot ap Ceredic ap Cunedda Dona ap Brochwel Ysgythi-og. S. wledic ap Edyrn ap Padran beisrudd. C. Don m. Non ap Selyf ap Cynan garwyn Mam Dewi oedd Non'ch Gynyr o Gaer- ap Brochwel Ycithrog. —B. gawch y Myniw. C. Dwjmwen^ 'ch Vrychan a Cheinwen ei Mam Cynyr o Gaergawch oedd Anna chwaer, sydd Santesau yn LlanddwjTi ym yerch Uthur Bendi-agon. Sim. Vychan Mon. C. velly T. W. 2.—Llaxddwyn, apud Tho. W. 2. ym Mon. Ì I'Weles. ' Dewi ddyfrwT— Í e. Daviil the waterman ; because * This Saint, among the Welsh, was, like Venus he lived on water before he accepted of a bishopric. among the Romans, the protectress of all love aflfairs. * Xanthus. David ap Gwilym's Petition to her is a master-piece. — — — — — — — ——— — —— 424 BONEDD Y SAINT. Dwyvael ap Pryderi nexi Pryder ap Edern ap Beli ap Run, àc. mal yn D. Dolov deini o Ddeifr a Brynach yn y Th W. 1. gogledd. C. velly Th. W. 2, yn veins yn Egiyn ap Gwiydr drwm ap Gwedrawc lie, Dwyuael m. Pryderi in. dolor deiuyr ap Geraint ap Garanawc ap Glewddigar o deiuyr a brennych en e gogled. D. L.M. ap Cynwae Rychwain o fod Rychwain yn Dwyfel yn Llanvair yn Lleyn. T. W. 1. Ros. C. velly Tho. W. 2. eithyr Cynwag Llan- Rhychwain. A . Dyinan ap Brychan ym Men ; y Ll negbyn ddyfneu y mae yg Gorwedd. B. Egryn ap Gwydrdrwm ap Gwedrawg ap Dvfnan ap Brychan yn Uanddyfnan. Geraint ap Caraiiog ap Glewdigar ap T. . 2. Cynwal ap Rychwin o vod Rhychwin yn Dyfnog, Dynawc sant ap Medrawd ap Rhos. T. W. 1. Sawdaf ap Oaradawc freiclifras. B. Einion Frenin ap Einion Yrth ap Cun- Camddarllead o edda wledic. S. Llanengen neu Llan- Dvfnauc Sant m. Medraut m. Courdaf eignion. yn Lleyn. m. Oaradawc ureichui-as. D. L.M. Einion frenin yn Lln ap Ywain danwyn Camddarllead o ap Einiawn Yrtla ap Cunedda wledic. B. Dyfnog ap Madredd ap Cowrda ap Car- Einnyawn frenhin en Lleyn m. Ewein adauc freichfras. Th. W. 1. danwjm m. Einnyawn Yrth m. Cuneda Dyvrig ap Brychan sydd sant ynghered- wledic. D. L.M. ion. C. velly T. W. 2. Einion frenin yn Llun, a Seiriol ym Dubricius archesgob Llandaf. Gwel Mhenmon a Meirion yn y Cantref, Meibion Lib. Landav. Ywain Danwyn ap Einion Yrth, &c. C. Dwywe. Llanddwywe yn Arddudwy. EUdyd. Llanelltyd yn Meirion. Ar y sill Cyntaf ar ol dygwyl Ddywa y Am dano nis crybwyllir amgen nag cedwir gwylmabsant Dimmeirchion. Ed. Elldyd farchog ydoedd. — Ed. Llwyd's Llwyd. Itinerary. Diheyuyr e mot y TJarru en tegeingl m. Eurgain, 'ch Maelgwn Gwynedd. S. B. Hawystel glofF o Lywanned uerch Amelavd C. Llaneubgain. irledyg ei fam. D. L.M. Gwel Dier. Eurgein uerch Vaelgwn Gwynedd m. Dolor ap deifr o ddeifr a bryneicli yn y Catwallawn llauhir m. Einyaun yrth m. Gogledd. T. W. 1. Cuneda wledic. D. L.M. Dannwc a Samarws y Saint ym Mhenial Eithrias a ddaeth gyda Chadvan i'r ym Meirionydd. Th. W. 1. Gwel Tanwc. Ynys hon. B. D. Doget. T. W. 1. Llanddoged. Eithi-as a ddaeth, &c. C. Doged ap Cedig ap Cunedda wledig Eitliras a doeth o Lydav ygyt a Chatvan frenhin. T.W.I. er Enys hon. D. L.M. Dolgar merch Gildas ap Caw arglwydd Elaeth frenin ap Meuruc ap Idno, ac Cwm Cawlwyd. T. W. 2. Gwel Gwyn- Omen Grog ^ verch Wallawc ap Lleenawc nawg. ei Fam. B. Capel Elaeth. Mon. Derfel gadam Sant a Dwywei, meibion Elaeth frenin ap Meui-uc ap Idno ac Hywel ap Emyr llydaw. T. W. 2. Gwel Elen wallawc luyddawc ei fam. C. Elen Herbert's Life of H. 8. Llanddebfel. vch Gwallawc ap Llienawc. Elaeth vrenhin m. Mauryc m. Idiio ac E. Onnen uerch wallavc m. lleennavc e vam. Edwen, Santes o Lin Saeson, naill ai D. L.M. Merch ai nith i Edwin frenhin Northum- Elaeth, &c. ap Meirchiawn ap Grwst ap berlant yr hwn addygpwyd i fynu yn llys Cenau ap Cael Godhebog o Elen walldawc ei Gadvan ynghaersegaint ; ym Mon mae luyddawc ei fam. T. W. 2. heglwys. R.—Llanedwen. Mon. Bai o'r un achos a'r un yn 0. Edyrn, neu Edeyrn ap Beli ap Rhun ap Elen 'ch Goel godeboc, a honno a gavas Maelgwn ap Cadwallawn law hir ap Ein- y groes vendigaid wedi ei chuddio o'r iawn Yrth ap Cunedda wledic. B. Iddewon - yn y ddaiar. 0. velly T. W. 2. Eglwys Edebn. Lleyn. Enghenel wjr Frychwel yscithroc ym Edyrn ap Lludd ap Beli, &c. ap Cys- Mon. y mae ei Lann. Llanenghenel. wallon. C. Elhaearn ynghedigfa ym Mhowys ap Edern m. Nudd m. Beli m. Run. m. Hugarvael ap Kyndrwyn o Lystinwennan Maelgun Gwyned m. Catwallawn llavhir ynghaereiuiawn. B. Llanaelhayabn. einnyaun yrth m. Cuneda wledic. D. m. ' Darllen Onien Greg. L.M. Bodedebn. Mon. » luddeoD.—T. W. ' — ——— —— BONEDD Y SAINT. 425 Aelhayai-n yu Cegidva yn Powys ap ynghaergybi pan \-u oedran Crist. 773. Kyrvael ap Kyndrwyn o Lys Tydwynuan Th. W. 1. yngheredigion. S. Eluoc Sant o Gaergybi. T. W. 2. cam- Elliaearn eg kegitva em Powys m. ddarllead am Eluot. Keniael ni. Kendiwyn o Lystinwynnan Envael. en Kereinyaun. D. L.M. Envail 'ch Vrychan sydd sautes ym Moríael ap Cyndrwyn o Lyswynnan. Merthyr Envail. C. velly T. W. 2. T. W. 2. Erwyn. Elian Keimiad ap Kallgii redegoc ap Enddwyn. Llanenddwyn. yn Ardud- Carcludwys ap Cyngan ap Yspwys a wy. Chenaf 'ch Dewdwr mawr i fam, Cliwaer i Euddog. Llaneuddog, wrth Dulas, Rys ap Tewdwr mawr. C. yn Men. Eai garw. F. Elien keimied ap alltu redegawc ap Fabiati. Camddarllead o Fabiali, mae Carcludwys ap Cyngu ap Yspwys ap yn debyg. Cadrawd Calchvynydd a Thegvan verch Fred Leian. Gwel Sanffraid leian. C. Tewdwr mawr ei fam. B. Ffinan oedd ddiscybl i Aidan. R. Mon. Dyma y darllead iawn Ant. 153. Gwel Flahei-ty's Ogygia. Elyen keimyat m. Alltu redegavc m. p. Fflewyn St. mab Ithael hael. Gwel Carlcludwys m, Kyngu m. Yspwys m. Gredivael. Cadi-avt calcliuenyd nav uerch Fabiali ap Brychan. Gwel Neffei a teudwr mavr e vara. D. L.M. Pascen. C. Elien ap Alltu redegawc ap Carcludwys ap yspwys ap Cadrawd Calchvynydd o G. Gyna verch tewdwr mawr ap Emyi- llydaw Gallgo ap Caw o Frudain. Gwel Peirio. ei Fam. Th. W. 1. Rowland. Llanallgo, Mon. Elen Ceimiad ap Callgu redegawg ap Gurhei m. Caw o ben ystrywyeyt en Carcludwys ap Cyngen, &c. a chena ferch ArwystlL D. L.M. Tewdwr mawr ap Madawc ap Emhyr Gannon ap Redgitus o Ffi*ainc i'r henyw llydaw ei fam. Th. W. 2. Uwch Cena yr ac yn amser Gwrtheym Gwrthenau i doeth oedd Gjma wedi ei yscrivenu. L.M. i'r ynys hon. T. W. 2. Llanarmon. Gwel ystori Elien Ceimiad gan Gwilym Capel Garmon. St. Armon. St. Harmon. Gwyn. Gannon ap Ridicus ac en oes Gortheym Elined verch Vrychan ynghorsebawl gortheneu y doeth er enys. D. neu Cruc gorseddawl. T. W. 2. Ond yn yr hen lyvyr Eleri vch Vrychan gwi-aig Keredig ap Garmavn m. Ridicus, 426 BONEDD Y SAINT. GwawTddydd gwraig i Gadell Deyrnlluc, Gredifael a Fflewyn meib. Ithel hael o a mam Cyiigen tad Frochwel Ysgithrog. Frydain ymhenmynydd a Llanfl9.ewyn ym C. velly T. W. 2. Gwel Tangwystl. Mon. Rowland. Gwery. Gredevel m. Ithael hael o Lydaw. S. Gwladis. Gwladus'cli Bryclian a fu Gredifel ymhenmynydd. Th. W. 1. wraig i Wynlliw ap Gliwys ap Tegid ap Gwrgon 'veil Brychan gwraig Cadrod Cadell deyrn Hue a mam i Gadawc sant, a Calchfvnydd a dreissiodd Tynwedd Vagloc mam i Gliwys Keimyw, ei frawd saut. yn rhdeu Tynwedd. C. velly T. W. 2. C. velly T. W. 2. Eithyr Gwgon yn lie G^vrgon. Gwa\\a' 'ch Brychan gwraig Elidir Lyd- Gwrtheli neu Gartheli. auwyn mam Llywarcli hen. T. W. 2. Capel Gwi-theli ymhlwy Llandewi brefi. Gwi-nerth neu Gurnerth Sant ap Llyw- Gwrthiau alarch Gwrtheli. elyn sant o'r Trallwng. S. a B. Gwenvaen Santes, chwaer Peulan. E.. Gurnerth Sant m. Llywelyn sant o'r —Cappel Gwenfaen, yn Rhoscolun, a Trallwng. D. L.M. Ffynnon Wenvaen. Gwyddfarch Erienot ap Amlarys tywys Gwel hevyd Gwyngenau brawd arall. sawc o'r Pwyl. S. Gwenvaen chwaer Peulan, ac Angad Gwyddvarch ym Meivot ap Malarys Coleion eu mam. Th. W. L tywyssawc y pwyl. B. Gwenllwyfo neu llwyddog. Mon. Gwyddiiarch e Meiuot m. Amalanis, Llanwenllwyfo. tywyssauc or Pwyl. D. L.M. Gwyngenau fab Pawl hen o'r Gogledd. Gwynnun a Boda a Brothen Sant meib- Th. W. L Capel Gwyngenau, wrth yon Helic ap Glannauc o Dyno Helic a Gaergybi. oresgynvs mor eu Tir. D. Gwel Peulan a Gwenvaen. Gwynlliw. Gwjmllwg. Th. W. 1. Gwynlleu ap Cyngar ap Garthauc ap Gredfiw yn Llanllyfni. T. W. 1. Cunedda wledig. B. Gorfyw Sant. Capel GtOrfyw, ym Guynlleu m. Cyngar m. garthauc m. Mangor uwch Conwy. T. W. L wledic. L.M. Keredic m. Cuneda D. H. Gwenlliw ap Kyngar ap arthawg ap Hawystl 'ch Brychan sydd Keredig ap Cunedda wledic. C. santes Gwynlliw ap Cyngar ap Caradawg ap ynghaerhawystl. C. velly T. W. 2. Helic ap Glannauc. Tad Brothen, Cunedda wledig. Th. W. 1. Gwynnun a Boda, o dyno helic, a ores- Cefnder i Gyngar oedd Cynfelyn ap gynws mor eu tir. D. L.M. Bleuddud. Gwel Kynvelyn. T. W. 1. Gwynog. Hychan ap Brychan sydd Sant yn Gwynawc. Nyffryn Clwyd. C. velly T. W. 2. Honwyn neu Hywyn ap Gwyndaf hen Guynnauc m. Gildas m. Caw. D. L.M. o Lydaw periglawr Cadvan a'r Saint Gwel Noethon. a vu yn Enlli yn unoed a hwynt. B. Gwynnoc a thnothameib Gildas ap...C. Hywyn ap Gwyndaf hen o Lydaw perig- Gwnnog a Noethan meibion Gildas ap lawr i Gadvan ac i'r saint a fu yn unoes ac Caw. Th. W. L efyn Enlli. C. velly Th W.Ì. Gwynnawg ap Gildas ap Caw arglwydd Hewyn m. Gwyndaf hen o Lydau, per- Cwm Cawhsn^d a Dolgar ei chwaer. T. iglaur e Catvan ac er seint a vu en un oes W. 2. ac wynt en Enlli. D. L.M. Gwyngawr ap Gildas ap Caw. B. Howyn yn Aberdaron. T. Gwynodl neu Gwynoedyl m. seithennin W. L Hilary.^ Gwel Elian. vrenhin o vaes Gwydno a oresgynnis mor ei dir. D. Llangwnodl, yn Lleyn. I. Gwen verch Vrychan yn Nhalgarth Iddew Corn Brydain ap Cowrda ap eraill mai Clotfaith sydd yno. T. W. 2. Ki'iadog freichfras ap Llyr Merini. S. Dyma Gwennan, yn llyvyr S. mae Idlos ap Gwyddnabi ap llawfrodedd yn debyg. Varvog coch. C. Llanidloes. Gwytherin en Rywyniawc m. Dingat, Idloes m. Gwydnabi m. llau uroded &c. D. Gwel Lleuddad, Baglan, Eleri, uaruawc. D. L.M. Tygwy, TytViawc. Yn eglwys a monwent Idloes ap Gwyddnabi ap Llawfrodedd Cerrig beddaii Gwytherin y mae Hynodol farchog Coch. T. W. 2. ac arch Gwenfrewi, a'i llun gan Ed. Llwyd. * In Llanilar, Cardiganshire, the wakes are kept —3d Itinerary. on dyddgwyl liar (neu liar bysgodwr). — —— — — BONEDD Y SAINT. 427 lestin ap Geraint ap Cwstennm ap Llwchaeam ynghyd dewein ap Kygar- Gorren. S. Llaxiestlx. vael Cyndrwyn o Lystin wennan. B. lestin ap Geraint ap Erbin ap Custennin Llwch haem en Kedewyng m. Kervael gomeu ap Cvnfar ap Tudwal Kurmwr neu m. Cyndrwyn. o Lystinwynnan yn Keren- Morvawr. C. velly T. W. 2. yaun. D. L.M. Yestin m. Gereint m. Erbin m. Custen- Lluuab a ddoeth gyda Chadvan i'r ynys nin gomeu. D. L.M. hon. B. lestiu ap Caden ap Cynan ap Eudaf ap Llyuab a ddoeth o Lydau ygyt a chatvan Caradoc ap Bran ap Llyr Llediaith. C. er Enys hon. D. L.M. lestin ap Geraint ap Erbin.' Llywelyn Sant ap Bleiddyt ap Tegonwy ap Teon ap Gwinau dau freuddwyd. S. Llywelyn o'r Trallwng ap Tegonwy ap Llechid yn Arllechwedd 'ch Ithel hael Teon ap Gwinau dau freuddwyd. B. o Lydaw. B. Llaxixechid.—Cbwaer i Llywelyn m. Bleidud m. Tegonwy m. Degai a ThriUo. C. velly Tha W. 1. a Teon m. guineu den Ureudvyt. D. L.M. 2. Ac i Rychwyn. T. W. 1. Gwel Gurnerth. Lleian 'ch Vrychan Gwraig Gawran Llywyn neu Llywen a ddaeth gyda mam Ayddan vradoc. C. velly T. "W. 2. Chadfan i'r ^Tiys hon. B. Odfran ap Aeddan ap Gafran ap Dyfn- Llywen a doeth o Lydau ygyt a Chatvan wal hen a briodoedd Lleian vch Brychan, er enys hon. D. L.M. medd R. Vychan. Llecheu ap Brychan yn Llangan' ym Lleiddad nen Lleudat Sant en Enlli m. Mon neu Tr^ayan ym Mon. C. dingatt m. nud hael m. senyllt m Kedic m. Dyfymwal hen m. Etlnevet m. flaxen M. wledig a Thynoy ver... Lewdwn lluydyauc Makchell 'ch Arwystl gloff a Thywan- o dinas eidin en e gogled e vam. D. L.M. wedd 'ch amlawd wledic ei mam. Capel Ei frodyr oeddynt Baglan Gwytherin Marchell yn Llanrwst. T. W. L—Ys- Tygwy a Thivriawc, ai chwaer Eleri. D. TRAD IVLmICHELL. L.M. MarcheU'ch arwystl gloff odwywannedd Lleiddat yn Enlli ap Dingat, &c. mal vch amlawd, &c. C. o'r blaen. B. Gwel Tyfiydog ei brawd. Lleuddad a ddaeth gyda Chadvan. C. Marchell verch Hawystel gloff o Lyw- Gwel Sulien. annedd 'ch amalavd wledyc e mam. D. Lleuddad- yn Enlli a Maelgan neu L.M. Baglan yn Nghoeil alun, Eleri ym ]Mhen- Mathaem ap Brychan yngheredigion y nant, Gwytherin yn Rhyfonioc a Theccwy gorwedd. C. veUy T. W. 2. yn Ardudwy a Thyfrydoc yngheredigion Mechell 'vch Vrychan gwraig G/nyr iscoed, meibion i ddin^id ap Neddhael ap varfdrwch. C. velly T. W. 2. ?^eysyll ap Kedic, &c. a Thonwy'ch Law- Mechyll neu Mechyl m. Cochwyl m. Iden lueddawc o ddinas Edwin i mam. Gwyn gohoew. D. C. velly Tho. W. 2. a Thonwy ferch Law- Velly y darlleoedd rhai, ond val dden. hyn y dylai vod ' Llonio neu Lloniaw lawhir ap Alan Mechyl ap Arthwys, &c. h. y. Mechyll. Yyrgan ap Emyr Llydaw. B. Mechell ap Echwydd fab Gwyn, (fee. Llonyav llavnwr m. alan Vyrgan m. Rowland, p. 156. Llanvechell. emhyr Llydav. D. L.M. Mechyll ap Mochwys ap Gwyn gohoew Llonio ap Alan Ffrigan ap Ynyr llydaw. ap Cynfarwy o Gemiw. Th. W. 1. C. Meigent neu Meugant ap Cyndaf gwr Llwchaeam yn Kedewein ap Cynfael ap o'r Israel. C. velly T. W. 2. Cyndrwyn. S. Llaxllwchaeakn*. Meirion neu Meiriawn ap Ywein dan- wyn. S. * He was buried at Llaniestin, near Beaamaris, in Anglesey, whose tombstone I have seen there, with Meiriawn jd. y Cantref ap Ywein dan- an Inscription upon it : which is falsely copied by wyu ap Einiawn Yrth, &c. B. Mr. Rowland in his Mona Antiqua, ló€. p. Meiryaun yn y Cantref mab Ewein 1 *Leuddad's l^end is in L. Gl. Cothi's works, p. danwyn m. . 276, where he calls Dingad Brenin Bryn Boga ap Einnyaun yi-th m. Cuneda Xodd hael. He also calls him Llowddog. wledic. D. L.M. Llowddog fy Uw a oddef. Yn Llanveirion Ueuddad ap Dingad yw ef. —L. G. Co. ym Mon. Rowland. H. Dafydd ap leoan V.nXW ap £bys in Cywydd *Llecheu ap Brychan jrn Nhal-y-llecheu.—T. W. calls him Llewdad. 2. That is certainly a blander; for that is Tal y Cennad at Lewdiid Lwydwyu. —H. D. I. Eh. Uychaa, from the two Liúces. — — — — — — — —— — — — 428 BONEDD Y SAINT. Gwel Seirioel ac Einion frenin. yn saint ac yn benrheithiau yn yr Ysbaen. Maelog ap Caw o Frydain. Llanvael- C. velly T. W. 2. Gwel Pasgen a Ffab- OG. Mon. iali. Meryn neu Meiryn ap Seitliennin o vaes Kefydd'cb Vrychan gwraig Tudwal gwyddno a oresgynnodd moi' eu dir. S. bevyr sydd Santes yn y lie a elwir llech neu B. gelyddon ym Mhrydyn. C. velly T. W. Merin a Thutclyt a Gwynoedyl a Thud- 2. Llannefydd, S. Ddinbych. no a vennder a senneuyr, meibion Nevyn 'cb Vrychan gwraig Cynvarch seithenuin vrenhin o Vaes Gwydno a or- oer ap Meirchion gul ap Grwst ledlwm ap esgynnws mor eu tir. D. LM. Cenau ap Coel godebog a mam Urien ap Merini. Th. W. 1. Gwel Bliglyd. Cynvarch yr hwn a elwid Urien Reged ne Melangell 'ch Tudwal ap Credic ' ap urien reget, e Mam Eurddul y wraig a fu dyfnwal hen ap Ednyved ap Maxen Wledic. i Olifer gosgorddfawr. C. velly T. W. 2. C. Pennant Melangell. Nidan ym Mon ap GwymyAv ap Pasgen Melangell ferch Tutwal ap Ceredic ap ap Uryen. B. Llan Nidan, Mon. Dyfnwal hen ap Edn ap Maxen wledig ac Nidan ym Mon ap Gwrfyw ap Pasgen Ethin wyddeles ei mam. T. W. 2. ap Cynfarch ap Meirchion ap Grwst ap Melangell mercli Ricwlif m. Tudawal Cenau ap Coel godheboc. C. tutclyt ac Ethni wyddeles e mam. D. Nidan e mon ra. Gurayw m. Pasken m. L.M. Uryen. D. L.M. Melangell merch Cuwlcli m. Tydwal Noetlian neu Noethen ap Gildas ap Caw. tudclyd. Th. W. 1. B. MaeP a doeth o Lydau ygyta chatvan Noethon ^ m. Gildas ap Caw. D. L.M. e'r enys hon. D. L.M. Gwel Sulien. Gwel Gwynnavc. Mael ap Sulien ynghorl'aen. T. W. 2. Non mam Dewi. Llan Nonn. Yn debyg mai Mael a Sulien. O. Maelrys. Llanvaelrys. Maerlys ap Gwyddno ap Emyr llydaw Oleri ap Brychan.'' ap Cefnder i Gadvan. C. Oswald yn Northumberland Oswi Maelrys m. Gwydno m. Emhyr llydav Aelwyn. Th. W. l." keuendv e Catvan. D. L.M. Maethlu ynghaemeddoc ym Mon ap Pabo post prydain ap Arthrwys ap Mar Caradoc freichfras hyd Cunedda Wledic, o ap Ceneu ap Coel godhebog. yr hynaf o Degau Eurfron i vam. Gwel Cadvarch a seiniau mon. Rowland Llanbabo. Tangl. Llanvaethlu. Mon. Gwel Amaethlu. Padarn ap Petrwn ap Emyr llydaw^ Kefnderw i Gadvan. B. Madrun uerch Wertheuyr urenhin enys Llanbadarn. Padern m. Petrwn m. Emhyr Llydau brideyn. D. L.M. kuendu e Gatuan. D. L.M. Madrun verch i wrthefyrn brenin o'r Padarn ap Pedrwn ap Emyr Llydaw ynys hon. T. W. 1. Ac anhun llawfor- Cefnder i Gadvan. Th. W. 1. wyn. T. W. L Mwrog, ym Mon. Llanvwkog. Mon. Padric ap Alvryt ap Gronoy o Waredog. S. Llanbadbig. Gwel ei Ystori. Padric ap Gronwy o Waredog. B. Mordeyrn St. Capel Mordeyrn, St. Padric m. Aluryt m. Goronwy o Wared- yn Nantglyn i'r oedd. T. W. 1. auc en Arvon. D. L.M. Velly yn un Mae Cywydd o'i Ystori. man yn llyvyr Tho. W. 1. Mwynen verch Vrychan, hevyd ei dwy Padric Sant ap Alfryd ap Gronwy o cbwaer Gwennan a Gwenlliw, yn ol llyvyr waredawc yn arfon. C. yn llyvyr Tho. W. S. Ond ni welais mo eu benwau mewn o Wrydog yn ai-fon. llyvrau ereill. L.M. Padrig, Brython o Ystrad clwyd yn y N. gogledd a bioedd Lanbadrig ym Mon fo yrrasid gan y Pab Coelestine i droi'r Neffei, ap Brychan ai frodyr Pasgen a gwyddyl. Rowland. o'r Ysbaenes a rei hynny aethant Ffabiali Padric Sant ap Alfryd ap Gronwy ap » Cedic. * Ar wyl Mael a Sulien y ceidw gwyr y Cwm yn > Near Eglwys Llangwm Dinmael, the chapels of Nhegengl eu Gwylmabsant. 13 o Fai. Gwynnog and Noethon are now converted to a mill Y sul gwedi y dydd y cadwent nid yn unig yma and a kiln. ond yn agos drwy Gymru oil eu Gwylmabsannau. An old l:ouse there called Llys dinmaeL Ed. Llwyd^a Itinerary. A mistake for Eleri verch Brychan. — — — — — — — — ——— BONEDD Y SAINT. 429 Gwdion ap don o waredawg yn arfon. Llech Maelienydd, a mam Greinydr sant o T. W. 2. FaeUenydd. Pascen ap Brychan. Gwel Keffei. Nid yw hvn yn llyvyr D ; ond i mae Peblic Sant yn y Graer yn Arfon ap yn llyvyr. T. W. 2. Maxen wledig amherawdyr Rhnl'ain ac Rhvstud mab Howel vychan ap Howel Elen 'vch Eudaf ei fam. B. a C. Llan- ap Emyr llydaw. C. velly T. W. 2. BEBLIG. Arv'on. Rhystut. T. W. 2. Gwel Cristiolus. Peblic yn y gaer yn Arfon ap Maxen —Llaxrhystud, Caredigion. wledic brenhin Bi-utaniaid ac Imerawtr y Rbystnd Sant rhyw astnd ferch yn Rhufain, ac Elen verch Eudaf ei fam. A roe' lin ar lyw lannerch. D. G. T. W. 2. Rhediw St. yn llanllyfhi. Ffynnon Pedrog. Rediw, Cadeir rediw, ol troed march red- PIe a Brotheu meibion i Lannawc ap Helig, o S. ddyno Helig yn y gogledd. T. W. 1. Sanffraid leian verch Cadwrthai wydd- Yn Uyvyr Llanerch vel hyn—Boda a el. C. Gwynnin a Brothen, meibion HeUg ap Sanffi-aid leian verch Dwyppws ap Cef- Glannawc, &c. yth o rieni Yscotiaid. T. W. 1. Peulan ap Palcen o Fanaw, chwaer iddo Sanffred leian verch Cadwthlac wyddeL oedd Gwenlaen o Roscolyn. Rowland. T. W. 2. Llansanffraid. LLAX-BEULAli. Saeran ap Geraint Saer o Iwerddon. meibion Peulan a Gwrgenau Pawl hen C. a T. W. 2. Yn Llanynys mae Eglwyg Fanaw. Th. W. 1. Saeran yn nghantref dyfíin clwyd medd Camddarllead yw Gwrgeneu yn Ue Llelo Gwtta He dangosir ei vedd medd Ed. Gwyngeneu. Gwel hwnw. Llwyd, ogylch 3 neu 400 mlwydd oed. Peugan yn ìíyffryn Clwyd. Th. W, 1. Saiam. Padran ap Corun. Gwel Caranauc, Seirioel em Penmon m. Ewein danwyn Tyruog, Pedyr. mab Einyaun yrih m. Cuneda wledic. Padran ap Hedd ap Emyr Llydaw. C. D. L.M. Capel Seirioel. Eraill a ddywaid mai Gwel Einyaun a Meiiyaun. Velly Padran mab Peitwn mab Emyr llydaw. B. aS. C. Selyf ap Geraint ap Erbin. T. W. 2. Hwyrach mai Gwel Cyngan lestin a Cataw. Padem m. Petrwn. Gwel Padem. Seneuyr ap Seithennin frenhin o faes Peirio mab Caw o Frydyn ym mon y gwyddno. B. mae. Rowland. Rhosbeirio. H. Senneuyr, ap Seithennin vrenhin o Vaes Gwel ei vrodyr GraUgo, Eugrad, Mael- — gwydno a oresgynnws mor eu tir. D. L. og, Caffo, a'i chwaer Cwyllog. H. Row- M. Gwel Tutglyt, Gwynoedyl, Merin, land. Tudno a vender. R. St. Siad yn yr Holt. T. W. i.—St. Rhain ap Brychan sydd sant yn Swydd Chadds Lat. Cedda, Lincol ax; mae iddo deml ym Manaw. C. Siat Rhadynfre ap Cadâin llwycoed. velly T. W. 2. T. W. 2. a C. Rhawyn ap Brychan Gwel Docvan. Hwyrach mai Cadvan abad EnUL C. SyHen neu Sulien a ddoeth gyda Chad- Rhun ap Brychen. Gwel Docvan. C. van i'r ynys hon. B. a D. Rheingar neu Rhieingar sydd santes yn Sulien, Kynon, DochdAvy, Mael, Tanwc, — ——— — — — —— — — 430 BONEDD Y SAINT. Eithras, Lleuddad, Llywyn a ddaethant o Vadrun 'ch Gorthefyr frenhiu. Gwel T. 1. Lydaw gyda Chadvan. C. Llansilin : Kynaiddion. W. Capel Silin, yn Ngwrecsam. T. W. 1. Tecvan neu Tegvan Sant. Yn amser Arthur yr oedd hyn, niae Tecuan Sant e Mon. m. Carcludwys m. yn debyg. Kyngu m. Yspwys m. Cadraut Caluenyd. Styphan m. Mawon. m. Kyngan m. D. L.M. Llandegvan, Mon. Cadell dyrnlluc. D. L.M. Llanstyphan. Tegfan Sant ym Mon ap Carcludwys ap StyfFan neu Ystyifan ap Mawan ap Cyngen ap Yspwys ap Cadrawd Calch- Cyngen ap Cadell dehyrn llyc. C. —ap fynydd ac i goel godhebog freniu wyr i Cadell deyrnllwch. B. Gadrod. Rowland. Sadwrn, Sant—Llansadwkn, yn Mon Tegfan ap Carcludwys ap Cyngen ap ac yn Enilyn, S. Gaervyrddin. Ysbwys ap Cadrawt Calchfynydd a Thena Sadyrnyn^ Lat. Satuminus. Llansad- verch Dewdwr mawr ei fam. T. W. L TRNYN, S. Gaervyrddin. Teilaw ^ ap Enlleu ap Hwdwn bwn ap Keredic ap Kuneda Wledic. B. Llan- T. DEILO, eglwys Llandaf. Llandeilo Fawr. Tanawg a ddoetli gyda Chadvan. B. Teilav m. eusych m. hydwn dwnn m. —Llandanwg. Keredic m. Kuneda wledic. D. L.M. Tanuc a ddoeth o Lydaw ygyt a Chatuan Teilaw ap Cursith ap Hydwn dwn, C. e'r Enys hon. D. L.M. eraill a ddywaid mai Tanwg. niab Ithael hael. Th. W. L Teilaw ap Enoc ap Hydwn dwn ap Gwel Twrog a Baglan. Keredic ap Kunedda wledic. C. velly T. Tangwn yn llangoed ym Mon. S. W. 2. Nai fab Cefnder i Ddewi. C. Tangwn yn Llangoed ym Mon ap Car- Teilaw ap Enos ap Hyddun dwnn ap adawc freichfras ap Llyr, &c. B. Keredic ap Cunedda wledig nai fab Cefn- Tangvn en Llangoet e mon mab Carad- der i ddewi a Thegfedd verch Tegid foel o auc ureichuras m. Llyr Marini. D. L.M. Benllyn ei fam. Th. W. 1. Gwel ei vrodyr Catvarch ac Amaethlu. Teilaw ap Cussith ap Hydwn. T. W. Tangwyn yn llangoed ym Mon. C. 2. neu Enoc. Tangwystl nen Tanglwst. Tibie "ch Biychan, sydd Santes yn Llan- Tangwystl verch Brychan, gwraig Cy- dybie yn Ystraddewi. C. Darllain ngen ap Cadell deyrnllyg mam Brochwel Ystrad Tywi. ysgithrog a Maig a leuaf. T. W. 2. Trillo yn dinerth yn Rhos, Gredevel m. Teccwy nen Tegwy yngheredigion is Ithael hael o Lydaw. S. Llandrillo. coed ap Dingat, ac. i Faxen wledig. B. Trillo yn rhos ap Ithel o Lydaw. B. —Llandegwy. Terillo en Dineirth en ros mab Ithael Gwel Baglan. hael o Lydav. D. L.M. Tecwyn neu Tegwyn a ddoeth o Lydav Trillo yn yddinerth yn rhos mab Ithel ygyta Chatvan. D. Llandecwyn, Meir- hael o Lydaw. C. ion. Gwel Llechid ei chwaer. Gwel Teccai neu Tegai ym Maes Llanglassawg hevyd Gredevel. mab Ithel hael o Lydaw. S. Llandygai, Triniaw ap Diwng ap Emyr llydaw Arvon. Cevender i Gadvan. B. Llandrinnio. Tegai Glassawc yn Maes ythan ap Ithel Trunnyav m. Diuwng m. Emhyr llydav o Lydaw. B. Keuendv e Gatuan. D. L.M. Tegai ym Maes llanglassawg mab Ithel Triniawg fab dufwng fab ymyr llydaw hael o Lydaw. C. Gwel Llechid ei Cefnder i gadvan. Th. W. 1. chwaer. C. a Thrillo. C. Tudno ap Seithennin. B. neu Seither- Tygei em Maes Llanglassauc m. Ithael in. Llandudno, Ai-von. hael o Lydav. D. L.M. Tudno m. Seithennin frenhin o Vaes Gwel ei vrawd Terillo. gwydno a oresgynvs mor eu dir. D. L.M. Tegai ym Maes Englysawg a Thrillo yn Gwel Gwynoedyl, merin, Tutglyt, senneu- Ninerth yn rhos a Rhychwyn Meibion yr vender ei frodyr. Ithel hael o Lydaw, a Llechid chwaer Tudfyl 'ch Biychan sydd Santes ym iddynt. Merthyr Tudfyl ym Morganwc. C. velly Tegiwc. T. \V. 2.—Merthyr Tudfyl. Tegiawc 'ch Ynyr Gwent, ei Mam oedd 1 This was St. Teliaus of Llandaf. In the Welsh Charter, in the Liber Landavensis, he is written 1 Morgan ap Sadyrnin is mentioned in Mr. K. V. 's Teliau, boii^g the Patron Saint of Llandaf. papers of the I^orthern wars. Tri chorph a naeth Duw i Deilaw.—Triades. — —— — — — —— BONEDD Y SAINT. 431 Tudyr yn Narwain Ynghyveiliawg ap ascell uerch Pabo post prydeyn e vam. Arwystl gloflf ap Seithenin vrenhin o Vaes D. L.M. gwyddno. B. Tyssiliaw ap Brochwel ysgithrawc ap Tuder en Darewein eg Keveilliauc m. Cyngen ap Cadell dehymlluc ac Addun hawystel gloff o Lywanned uerch amalaud ferch Pabo post Prydein. T. W. 1. wledyc e Vam. D. L.M. Tyvriawc yngh^edigion is coet ^p Tudur Sant yn Arwain ynghefeiliog Dingat, «kc. ;, Faxen wledig. Gwel Bag- mab arwystl gloflF, «tc. o Dwywannedd Ian. B. Llandyfriog, Ceredigion. vercli amlawd wledig ei fam. C. Tiuriauc eg Keredigyaun iscoet m. Din- Tudur yn Narywain ynghyfeiliog, Ty- gat. m. Nudd hael m. Senyllt m. Kedic m. frydog ym Mon, dier yn nhegengl yiu Mot Dyuymwal hen m. winevet m. Maxen fari a marchell ei ferch Meibion i Arwystl w.ei'ic a Thynoy ver Lewd\."n lluyd- gloff o ddifanwledd ferch amwlad wledig i yawc o Dinas Eidin en e Gogled e vam. fam. T. W. 1. D. L.M. Tutglyt ra. Seitheni-in. Gwel Merin. Gwel ei vTodyr, Lleuddat, Baglan, Tutglyt ap Sochmyn (Seithennin) frenin. Gwytherin, Tygwy, a'i chwaer Eler- T. W. 2. Tyfrydawc ym Mon ap Arwystl gloff a Tydie 'ch Brychan, yn y 'i'ri gabelogwar. Thysvanwedd ei vam. B. Llandyfryd- C. velly T. W. 2. OG, Mon. Tydecho ap Annwn ddu ap Ynyr Uyda"' Tyfrydog ym Mon mab Arwystl gloff, Cefnde^w i Gadvan. S. Capel Tydecho. «fee. o Dwywannedd verch amlawd wledig Tedecho m. Annun du m. Emhyr llydav ei vam. C. velly Th. W. 2. Keuuend'v e Gatvan. D. L.M. Gwel Dier, Twmog, Tudur, a marchell Tedecho ap Anun ddu ap Emyr, Tymawc yn Nyffryn clwyd ap Arwystl Twrog, Tanwg a Baglan meibion i Ithel gloff a Thynwannedd verch amlawdd wled- hael. Th. W. 1. ic ei vam. B. Tyneio. Gwel Bliglyd. Eglwys Dt»- Teymauc en deffrynt Clwyt m. Hawys- Eio, YmhwllhelL' tel gloff. D. L.M. U. Tymoc ap Corun ap Keredic ap Kuneda UsT a Dyfnig y Saint jn Llanwrin Wledic. C. velly T. W. 1. gan chwanegu ynghyfeiliog a ddoethant i'r ynys hon gyda —Cefnder Dewi. Chadvan. Th. W. 1. Tyssul m. Corun m. Keredic m. Kuneda Wledic. D. L.M. LlandyssuIì. Y. Velly C. velly T. W. 1. YsTYPHAN. Gwel Styphan a Stephen. Tyssilio. Llandtssilio. Ysgiù ab Erbin ap Custennin Gomea» Tyssiliaw ap Brochvel Ysgithrog, Kyngen m. Cadell dymlluc ac Arddu ben > From Eeli ap Glaimog.