DOCSLIB.ORG

Çalğı Alətlərilə Bağlı Yaradıcılıq Ömrü

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Çalğı Alətlərilə Bağlı Yaradıcılıq Ömrü ÇALĞI ALƏTLƏRİLƏ BAĞLI YARADICILIQ ÖMRÜ (Səadət Abdullayevanın xatirəsinə) Bakı – 2018 Məsləhətçi, elmi redaktor, ön sözün müəllifi : Zemfi ra Qafarova Azərbaycan Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi, professor Müəllif və tərtibçi: Rahid Rəhmanov Çalğı alətlərilə bağlı yaradıcılıq ömrü. (Səadət Abdullayevanın xatirəsinə). Bakı: Nurlar, 2018. – 328 s. Kitabda tanınmış musiqişünas, etnoorqanoloq və pedaqoq, sənət şü- naslıq üzrə elmlər doktoru, professor Səadət Abutalıb qızı Abdullayeva- nın həyat və yaradıcılığının əsas tarixləri, ömrünün önəmli günləri qeyd olunur, təhsil illəri, elmi-pedaqoji fəaliyyəti işıqlandırılır. Dərc olunmuş əsərləri, tədris-metodiki və elmi-kütləvi işləri, kitablarının məzmunu və onlara yazılan rəylər, dissertantlara elmi rəhbərliyi, rəsmi opponentliyi, re- daktoru olduğu kitablar və dərs vəsaitləri haqqında məlumat verilir. Onun Azərbaycan musiqişünaslığına gətirdiyi elmi yeniliklər, araşdırmalarının təcrübi əhəmiyyəti, alətşünaslığa, təsviri sənətə dair tövsiyələri, musiqimiz və çalğı alətlərimizə aid fi kirləri açıqlanır. Namizədlik və doktorluq disser- tasiyalarının dəyərləndirilməsi, əsərlərində verilən məlumatların tədqiqat- çıların işlərində istifadəsi, elmi işlərinə edilən istinadlar, həmkar larının yaradıcılığı və şəxsiyyəti barədə baxışları şərh olunur. Kitab musiqişünaslar, tədqiqatçılar, doktorantlar, biblioqrafl ar və ge- niş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub. ISBN: 978-9952-508-82-6 © R. Rəhmanov, 2018 ÖN SÖZ Məlum bir həqiqətdir ki, hamımızın fəxr etdiyi Üzeyir Ha- cıbəyli məşhur “Leyli və Məcnun”, “Koroğlu” operaları, ”O ol- masın bu olsun”, “Arşın mal alan” musiqili operettaları ilə Azər- baycan bəstəkarlıq məktəbinin əsasını qoyub. “Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları” əsəri musiqisevərlərin masaüstü kitabına çevrilib. Bəstəkarın zəngin yaradıcılığı isə musiqişünaslığın mü- hüm tədqiqat sahəsini təşkil edir. Onun çıxışlarında və məqalələrində xalq musiqisinin müxtə- lif janrlarının öyrənilməsi barədə qeyd etdiyi tövsiyələrinə tələ- bələri və ardıclıları biganə qalmadılar. Muğamlarımız, aşıq sənə- timiz, xalq mahnı və rəqslərimiz müstəqil şəkildə araşdırıldı. Dahi Üzeyir bəyin və onun məktəbinin yetişdirdiyi Qara Qa- rayev, Fikrət Əmirov, Niyazi, Cövdət Hacıyev, Əfrasiyab Bədəl- bəyli, Səid Rüstəmov, Əşrəf Abbasov, Soltan Hacıbəyov, Tofi q Quliyev, Rauf Hacıyev, Cahangir Cahangirov, Süleyman Ələs- gərov, Şəfi qə Axundova, Hacı Xanməmmədov, Zakir Bağırov, Arif Məlikov, Aqşin Əlizadə, Xəyyam Mirzəzadə, Ramiz Mus- tafayev, Vasif Adıgözəlov, Ramiz Mirişli, Tofi q Bakıxanov, Azər Rzayev, Nəriman Məmmədov, Musa Mirzəyev, Oqtay Zülfüqa- rov, Emin Sabitoğlu, Firəngiz Əlizadə, Məmməd Quliyev, Nazim Əliverdibəyov, Oqtay Kazımi, Polad Bülbüloğlu, Telman Hacı- yev, Sevda İbrahimova, Azər Dadaşov, Qalib Məmmədov, İsma- yıl Hacıbəyov, Sərdar Fərəcov, Cəlal Abbasov, Rəhilə Həsənova və başqalarının yaradıcılığı, bəstələdikləri opera, balet, simfonik, kamera-instrumental, instrumental və vokal əsərləri tədqiqata cəlb olundu. Dövrün sınaqlarından çıxmış çalğı alətlərimizin öyrənil- məsi də diqqətdən kənarda qalmadı. Bu işə Azərbaycan Dövlət 4 Çalğı alətlərilə bağlı yaradıcılıq ömrü Konservatoriyasını (indiki Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Mu- siqi Akademiyası) “Azərbaycan xalq musiqisi” ixtisası üzrə ilk məzunlarından (1962) olan Səadət Abdullayeva böyük həvəslə qoşuldu. Bu, heç də təsadüfü deyildi. O, hələ konser- vatoriyada oxuyarkən çalğı alətlərinə böyük maraq göstərirdi. Onun buraxılış diplom işi bu mövzuda idi. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Memarlıq və İncəsənət İnstitutunda əmək fəaliyyətinə başlayanda elmi işini də bu istiqamətdə da- vam etdirdi. Əlbəttə, Səadət Abdullayevanın bir elmi işçi kimi yetişmə- sində institutun Musiqi şöbəsinə rəhbərlik edən Qubad Qasımo- vun, burada çalışan Əminə Eldarova, Elmira Abbasova, Əhməd İsazadə və Bayram Hüseynlinin yaratdıqları işgüzar şəraitin rolu az olmayıb. Təbii ki, Səadət Abdullayeva institut nəzdində fəaliyyət gös tərən aspiranturaya daxil olanda, dissertasiya işinin mövzu- su kimi “Azərbaycan xalq çalğı alətləri”ni seçdi. Bilirdi ki, çalğı alətlərimiz haqqında tutarlı əsər hələ də yazılmayıb. Səadət xanım sənətşünaslıq üzrə namizədlik dissertasiya işini müvəffəqiyyətlə müdafi ə edərək, milli çalğı alətlərimiz üzrə ilk elmlər namizədi oldu. Elmi yaradıcılığını yeni iş yerində – Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasında davam etdirdi. Burada da o, təd- qi qatlarını çalğı alətlərimiz haqqında Respublikamızın müxtəlif guşələrində məşhur çalğıçılardan, musiqi tariximizə yaxşı bələd olan şəxslərdən topladığı məlumatlar əsasında aparırdı. Paytaxt- da və rayon mərkəzlərində yerləşən muzeylərin eksponatları ilə tanış olurdu. Maddi-mədəniyyət abidələrinə, orta əsr musiqişü- naslarının risalələrinə, klassik poeziya nümunələrinə və səyyah- ların qeydlərinə böyük önəm verirdi. Çox keçmir ki, Səadət xa- nım yazdığı məqalə və kitablarına görə alətşünaslıq üzrə öncül mütəxəssis kimi tanınır. Səadət Abdullayevanın xatirəsinə 5 Bir qayda olaraq, araşdırmalarını musiqişünaslığımızda yetə- rincə əks olunmayan məsələlərə yönəldirdi və nəticədə bir sıra elmi yeniliklərə nail olurdu. Onun tədqiq etdiyi məsələlər, əsasən Azərbaycan ərazisində yayılan çalğı alətlərinin tarixi, quruluşu, xətti ölçüləri, səsdüzümü, akustik xüsusiyyətləri, türk məkanında eyni tipli alətlərin müqayisəsi və gələcək inkişaf istiqamətlərinin müəyyənləşməsi ilə əlaqədar idi. Səadət Abdullayeva ən məhsuldar musiqişünaslarımızdan sa- yılırdı. O, çalğı alətlərimizə aid 11 kitabın, dərc olunan yüzdən çox məqalənin müəllifi idi. Onun elmi işlərinin praktiki əhəmiyyətinin bariz göstəricisi dissertasiyasında, məqalə və kitablarında verilən məlumatların sıradan çıxmış milli çalğı alətlərimizin bərpa edilməsində istifadə edilməsidir. Bu alətlərin yenidən “həyata” qaytarılmasında, na- mizədlik dissertasiya işinin elmi rəhbəri olduğu Məcnun Kərimdə böyük inam yaratdı. Bakı Musiqi Akademiyası nəzdində yaradı- lan elmi-tədqiqat laboratoriyasında birgə çalışdılar. Çox keçmir ki, Məcnun Kərimin bərpa etdiyi bərbət, rud, Şirvan tənburu, rü- bab, çogur və b. alətlər bədii rəhbər olduğu “Qədim musiqi alət- ləri ansamblı”n tərkibində səsləndi. Elmi yaradıcılıqla yanaşı, Səadət Abdullayeva Üzeyir Ha- cıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasında xalq musiqisinin müx təlif fənləri üzrə mühazirə oxuyur, məşğələlər aparırdı. Onun müəllimlik fəaliyyətinin keyfi yyət göstəricisini professor Süley- man Ələsgərovla birgə yazdığı “Azərbaycan xalq çalğı alətləri və orkestrləşdirmə” dərs vəsaitinin nəşri ilə qiymətləndirmək olar. Səadət Abdullayevanın milli musiqişünaslıq elminə verdiyi ən böyük töhfəsi isə rus (2000) və Azərbaycan dillərində (2002) yazdığı “Azərbaycan xalq çalğı alətləri (musiqişünaslıq və orqa- noloji tədqiqat)” monoqrafi yası oldu. Bununla da o, mütəxəssis- lərin yekdil qənaətinə görə, müasir Azərbaycan alətşünaslığının əsasını qoydu. 6 Çalğı alətlərilə bağlı yaradıcılıq ömrü Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attesta- siya Komissiyası Səadət xanıma professor elmi adına layiq gö - rəndə əsasən bu əsəri nəzərə almışdı. Az sonra həmin monoqra- fi ya əsasında yerinə yetirdiyi dissertasiya işinə görə isə ona sənətşünaslıq doktoru elmi dərəcəsi də verildi. Səadət Abdullayevanın rəhbərliyilə çalğı alətləri üzrə onlar- ca mütəxəssis yetişdi. Onların arasında Türkiyə vətəndaşları da var idi. Onun arzusu, doğma yurdunun zəngin mədəniyyətinin vur- ğunu kimi, çalğı alətlərimizi və instrumental musiqimizi Res- publikadan kənarda da tanıtdırmaq idi. Bu yolda irəli sürdüyü ilk təşəbbüs “Azərbaycan instrumental musiqisi” kitabının Moskva- da nüfuzlu “Muzıka” nəşriyyatında çap olunması (1990) ilə hə- yata keçdi. “İrs-Наследие” Beynəlxalq jurnalda müxtəlif dillərdə dərc olunun məqalələrlə (2002-2015-ci illər) ənənəvi çalğı alətlərimizi dünyaya tanıtdırır. 2016-cı ildə mətni Azərbaycan, ingilis və rus dillərində verilən “Azərbaycan çalğı alətləri dünyanı valeh edir” kitabını nəşr etdirir. Son əsəri isə dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin musiqi aləminə və onun ölməz “Xəmsə”si, qəzəllə- ri əsasında bəstəkarlar tərəfi ndən bəslənən əsərlərin şərhi verilən “Nizamidə musiqi, musiqə Nizami” adlı monoqrafi yası idi. Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı həmişə Səadət Abdullaye- vanın fəaliyyətini yüksək qiymətləndirib. İttifaqın “Azərbaycan bəstəkarları və musiqişünasları” layihəsi üzrə Mədəniyyət və Tu- rizm Nazirliyinin dəstəyi ilə “Şərq və Qərb” nəşriyyatında onun yetişdirməsi olan Seyran Qafarovun “Səadət Abdullayeva” adlı broşürü nəşr olunub, Bəstəkarlar İttifaqının üzvləri üçün nəzərdə tutulan “Prezident təqaüdünə” layiq görülüb. Səadət Abdullayevanın xatirəsinə həsr olunan “Çalğı alətlərlə bağlı yaradıcılıq ömrü” kitabda (müəllifi və tərtibçisi musiqişü- nasın ömür-gün yoldaşı Rahid Rəhmanovdur) çox böyük sevgi Səadət Abdullayevanın xatirəsinə 7 və səliqə ilə fədakar musiqişünasın həyat və yaradıcılığının əsas cəhətləri işıqlandırılır. Təqdim olunan kitab quruluş və məzmununa görə çox ma- raqlıdır. Kitabda S.Abdullayevanın təhsil illəri, elmi və pedaqo- ji fəaliyyəti izlənilib, ömrünün önəmli günləri qeyd edilib, elmi, tədris-metodiki və populyar işlərinin biblioqrafi yası, nəşr olunan kitablarının şərhi və onlara yazılan rəylər verilib. Kitabda onun elmi rəhbərliyi ilə yerinə yetirilən və sənət- şünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi alan dissertantların soyadları, rəsmi opponent kimi çıxış etdiyi dissertasiya işlərinin adları, elmi redaktoru olduğu əsərlərin siyahısı yer alıb. S.Abdullayevanın elmi-pedaqoji fəaliyyəti haqqında məlu- mat verən mənbələr göstərilib, əldə etdiyi yeniliklər, elmi-təd-
Load more

Recommended publications
  • Çalği Alətlərinin Texniki Və Bədii Ifadə Imkanlari
    d$/ö, $/Ԥ7/Ԥ5ø1ø1 III. 7(;1ø.ø 9Ԥ %Ԥ'øø ø)$'Ԥ ø0.$1/$5, ;DOT oDO÷Õ DOԥWOԥULQLQ WԥGTLTL ]DPDQÕ RQODUÕQ GLDS a]RQ N|NOԥQPԥ úWUL[ , tembr, pozisiya ODUÕQÕQ |\UԥQLOPԥVLQԥWH[QLNLYԥGLQDPLNLPNDQODUÕ na, applikatura YԥoDO÷Õ WԥU]OԥULQԥ E|\NGLTTԥW\HWLULOPLúGLU . $úD÷ÕGDEXPԥVԥ - OԥOԥU]UԥKԥUDOԥW dԥPúDKLGԥROXQPXú[VXVLFԥKԥWOԥU úԥUKROXQXU * * * Tar . 7DUGD RWXUDT Yԥ]L\\ԥWGԥ oDOÕUODU %X ]DPDQ WDU G|ú TԥIԥVLQLQ \X[DUÕKLVVԥVLQGԥITLYԥ]L\\ԥWGԥVD[ODQÕOÕU YԥD]DFÕTVLQԥ\ԥVÕ[ÕOÕUoDQD÷ÕQ DOWKLVVԥVLLVԥLIDoÕQÕQVD÷oL\QLQGԥQELUD]DúD÷Õ da \HUOԥúLU 6D÷ԥOLQLNL (bas Yԥ úԥKDGԥW Yԥ \D o ԥNVԥU KDOODUGD EDUPDTODUÕ DUDVÕQGD \HUOԥúԥQ PL]UDE VLPOԥUԥ LUL oDQD÷ÕQ RUWDVÕQGD vurulur. Eyni vaxtda VRO ԥOLQ o EDUPD÷Õ LOԥ úԥKDGԥWRUWDYԥDGVÕ] VLPOԥUPԥ\\ԥQ\HUOԥUGԥSԥUGԥOԥU]ԥULQԥ VÕ[ÕOÕUYԥ bununla da, P[WԥOLIXFDOÕTGD VԥVOԥUDOÕQÕU%DúEDUPDTLVԥDOԥWLQTROKLVVԥ - sini tutur 0DKLULIDoÕODUoDQD÷D \D[ÕQTROKLVVԥVLQGԥ\ԥQL\NVԥNWHVVLWXUD - GDPX÷DPLIDHGԥUNԥQoHoԥOԥEDUPDTGDQ da LVWLIDGԥHGLUOԥU 7DUÕQ WH[QLNL Yԥ EԥGLL LPNDQODUÕ ԥVDVԥQ solo - PX÷DP ifa oÕOÕ÷ÕQ da |]QELUX]ԥYHULU . Bu vaxt P[WԥOLIPL]UDEúWUL[OԥUL YԥVXOODUÕQGDQLVWLIDGԥ ROXQXUPL]UDEOD\X[DUÕGDQDúD÷ÕGDQ , \X[DUÕYԥDúD÷ÕGDQYԥ\DԥNVLQԥ\N - VԥN VUԥWOԥ \X[DUÕ Yԥ DúD÷Õ dan GDLPD \X[DUÕGDQ , DúD÷Õ dan Yԥ \X[DUÕGDQ , EDUPDTODUÕQVLPER\XQFDKԥUԥNԥWLDOԥWLQVLONԥOԥQPԥVLYLEUDVL\DTOLVVDQGR NLoLNoDQDTGDYԥ\DE|\N[ԥUԥ\ԥ\D[ÕQoDO÷ÕIDVLOԥOԥU 0XVLTLԥVԥUOԥULQLQPԥ\\ԥQ KLVVԥOԥULQLTDEDUÕTYHUPԥN YԥRQODUÕGD - ha oR[UԥQJDUԥQJ oDWGÕUPD q oQWԥFUEԥOLPXVLTLoLOԥUKԥPoLQLQEDúTDP iz- rab úWUL[OԥULQGԥQGԥLVWLIDGԥHGLUOԥU $GԥWԥQ VLPOԥUԥ YXUXODQ ]ԥUEOԥU PL]UDE DGODQÕU <D[úÕ LID oQ LON Q|YEԥGԥVD÷YԥVROԥOOԥUDUDVÕQGD\ԥ `QLVD÷ԥOLQVLPOԥUԥPL]UDE]ԥUEOԥULLOԥ eyni zamanda X\÷XQSԥUGԥOԥULVÕ[DQ VROԥOEDUPDTODUÕQÕQDOԥWLQTROXE oyun- FDKԥUԥNԥWLDUDVÕQGDVÕ[ԥODTԥ\ԥULD\ԥWHWPԥNOD]ÕPGÕU MizrablDVԥVoÕ[DUWPDQÕQԥQ `ԥQԥYLQ|YOԥULQԥDúD÷ÕGDNÕODUDLGGLU 1) Üst mizrab – PL]UDEVLPOԥUԥ\X[DUÕGDQDúD÷ÕYXUXOXU . 2) Alt mizrab – PL]UDEVLPOԥUԥDúD÷ÕGDQ\X[DUÕ vurulur (stakkatoya X\÷XQ dur).
    [Show full text]
  • Mixing for Parlak and Bowing for a Büyük Ses: the Aesthetics of Arranged Traditional Music in Turkey Bates, Eliot
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by University of Birmingham Research Portal Mixing for Parlak and Bowing for a Büyük Ses: The Aesthetics of Arranged Traditional Music in Turkey Bates, Eliot License: None: All rights reserved Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Citation for published version (Harvard): Bates, E 2010, 'Mixing for Parlak and Bowing for a Büyük Ses: The Aesthetics of Arranged Traditional Music in Turkey', Ethnomusicology, vol. 54, no. 1, pp. 81-105. Link to publication on Research at Birmingham portal Publisher Rights Statement: Checked March 2016 - content permitted after 12 month embargo General rights Unless a licence is specified above, all rights (including copyright and moral rights) in this document are retained by the authors and/or the copyright holders. The express permission of the copyright holder must be obtained for any use of this material other than for purposes permitted by law. •Users may freely distribute the URL that is used to identify this publication. •Users may download and/or print one copy of the publication from the University of Birmingham research portal for the purpose of private study or non-commercial research. •User may use extracts from the document in line with the concept of ‘fair dealing’ under the Copyright, Designs and Patents Act 1988 (?) •Users may not further distribute the material nor use it for the purposes of commercial gain. Where a licence is displayed above, please note the terms and conditions of the licence govern your use of this document.
    [Show full text]
  • Porte Akademik Kemençe Specıal Issue
    PORTE AKADEMİK Sayı: 7 / Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi Dergisi ı rmalar ı t ş : 7 / Müzik ve Dans Ara ı Say K İ Kemençe Kemençe Özel Sayısı / Special Issue PORTE AKADEM PORTE AKADEM‹K Yayın Kurulu / Editorial Board Şehvar Beşiroğlu Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi/ Münir Nurettin Beken Nilgün Doğrusöz Journal of Music and Dance Studies Walter Feldman Songül Karahasanoğlu Can Karadoğan Sayı/Volume: 7 Nermin Kaygusuz Adnan Koç Kemençe Özel Sayısı/ Belma Kurtişoğlu Special Issue on Kemençe Fırat Kutluk Claire Levy Uluslararası Hakemli Süreli Yayın/ Irene Markoff Serpil Murtezaoğlu International Periodical Nihal Ötken Erol Parlak Helen Rees ‹TÜ TMDK Adına Sahibi/Registered Gözde Çolakoğlu Sarı Adnan Koç Martin Stokes Nail Yavuzoğlu Hakem Kurulu/Referees Genel Yayın Yönetmeni/ Executive Director Yücel Açın Şehvar Beşiroğlu Bülent Aksoy Cihat Aşkın Yayın Yönetmenleri/Editorial Directors Şehvar Beşiroğlu Bülent Aksoy Tunç Buyruklar Nermin Kaygusuz Nermin Kaygusuz Neva Özgen Panagiotis C. Poulos Yayın Koordinatörü/Coordinator Ayhan Sarı Gözde Çolakoğlu Sarı Bülent Aksoy Hakan Şensoy Nermin Kaygusuz Yazışma Adresi / Contact ‹TÜ TMDK Teknik Yönetmen/Technique Director ‹dari Bina, Maçka Kampüsü, 34657 E. Şirin Özgün Phone nm: +90 212 248 90 87/119 Fax: +90 212 240 27 50 e-mail: [email protected] Editörler/Editors Kapak ve ‹ç Tasarım/Cover and Graphic Design Belma Kurtişoğlu Cenkler Matbaa Merve Eken Küçükaksoy Baskı/Print Cenkler Matbaa Gözde Çolakoğlu Sarı www.cenkler.com Gonca Girgin Tohumcu ISSN: 2146-2453 Ağustos 2013 PORTE AKADEMİK
    [Show full text]
  • The Aesthetics of Arranged Traditional Music in Turkey Eliot Bates CUNY Graduate Center
    City University of New York (CUNY) CUNY Academic Works Publications and Research CUNY Graduate Center 2010 Mixing for Parlak and Bowing for a Büyük Ses: The Aesthetics of Arranged Traditional Music in Turkey Eliot Bates CUNY Graduate Center How does access to this work benefit ou?y Let us know! Follow this and additional works at: https://academicworks.cuny.edu/gc_pubs Part of the Music Performance Commons Recommended Citation Bates, Eliot, "Mixing for Parlak and Bowing for a Büyük Ses: The Aesthetics of Arranged Traditional Music in Turkey" (2010). CUNY Academic Works. https://academicworks.cuny.edu/gc_pubs/487 This Article is brought to you by CUNY Academic Works. It has been accepted for inclusion in Publications and Research by an authorized administrator of CUNY Academic Works. For more information, please contact [email protected]. VOL . 54, NO. 1 E TH N OMUSICOLOGY WI N T E R 2010 Mixing for Parlak and Bowing for a Büyük Ses: The Aesthetics of Arranged Traditional Music in Turkey ELIOT BAT E S / University of Maryland, College Park n this paper I explore the production aesthetics that define the sound I of most arranged traditional music albums produced in the early 2000s in Istanbul, Turkey.1 I will focus on two primary aesthetic characteristics, the achievement of which consume much of the labor put into tracking and mix- ing: parlak (“shine”) and büyük ses (“big sound”). Parlak, at its most basic, consists of a pronounced high frequency boost and a pattern of harmonic distortion characteristics, and is often described by studio musicians and engi- neers in Turkey as an exaggeration of the perceived brightness of the majority of Anatolian folk instruments.2 Büyük ses, which in basic terms connotes a high density of heterogeneous musical parts, in contrast to parlak has no rela- tion to any known longstanding Anatolian musical performing traditions or timbral aesthetics, and is a recent development in Istanbul-produced record- ings.
    [Show full text]
  • Library of Congress Medium of Performance Terms for Music
    A clarinet (soprano) albogue anzhad USE clarinet BT double reed instrument USE imzad a-jaeng alghōzā Appalachian dulcimer USE ajaeng USE algōjā UF American dulcimer accordeon alg̲hozah Appalachian mountain dulcimer USE accordion USE algōjā dulcimer, American accordion algōjā dulcimer, Appalachian UF accordeon A pair of end-blown flutes played simultaneously, dulcimer, Kentucky garmon widespread in the Indian subcontinent. dulcimer, lap piano accordion UF alghōzā dulcimer, mountain BT free reed instrument alg̲hozah dulcimer, plucked NT button-key accordion algōzā Kentucky dulcimer lõõtspill bīnõn mountain dulcimer accordion band do nally lap dulcimer An ensemble consisting of two or more accordions, jorhi plucked dulcimer with or without percussion and other instruments. jorī BT plucked string instrument UF accordion orchestra ngoze zither BT instrumental ensemble pāvā Appalachian mountain dulcimer accordion orchestra pāwā USE Appalachian dulcimer USE accordion band satāra arame, viola da acoustic bass guitar BT duct flute USE viola d'arame UF bass guitar, acoustic algōzā arará folk bass guitar USE algōjā A drum constructed by the Arará people of Cuba. BT guitar alpenhorn BT drum acoustic guitar USE alphorn arched-top guitar USE guitar alphorn USE guitar acoustic guitar, electric UF alpenhorn archicembalo USE electric guitar alpine horn USE arcicembalo actor BT natural horn archiluth An actor in a non-singing role who is explicitly alpine horn USE archlute required for the performance of a musical USE alphorn composition that is not in a traditionally dramatic archiphone form. alto (singer) A microtonal electronic organ first built in 1970 in the Netherlands. BT performer USE alto voice adufo alto clarinet BT electronic organ An alto member of the clarinet family that is USE tambourine archlute associated with Western art music and is normally An extended-neck lute with two peg boxes that aenas pitched in E♭.
    [Show full text]
  • ANADOLU GELENEKSEL NEFESLĠ ÇALGILARI Ve BU ÇALGILAR ÜZERĠNE ÖZGÜN BAĞDALAR A
    ANADOLU GELENEKSEL NEFESLĠ ÇALGILARI ve BU ÇALGILAR ÜZERĠNE ÖZGÜN BAĞDALAR A. Serdar KASTELLĠ Sanatta Yeterlik Tezi DanıĢman: Prof. Dr. M. Hakan CEVHER Mayıs, 2014 Afyonkarahisar T.C. AFYON KOCATEPE ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ MÜZĠK ANASANAT DALI SANATTA YETERLĠK TEZĠ ANADOLU GELENEKSEL NEFESLĠ ÇALGILARI ve BU ÇALGILAR ÜZERĠNE ÖZGÜN BAĞDALAR Hazırlayan A. Serdar KASTELLĠ DanıĢman Prof. Dr. M. Hakan CEVHER AFYONKARAHĠSAR 2014 YEMĠN METNĠ Sanatta Yeterlik tezi olarak sunduğum “Anadolu Geleneksel Nefesli Çalgıları ve Bu Çalgılar Üzerine Özgün Bağdalar” adlı çalıĢmanın, tarafımdan bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düĢecek bir yardıma baĢvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin Kaynakça‟da gösterilen eserlerden oluĢtuğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanmıĢ olduğumu belirtir ve bunu onurumla doğrularım. 07/05/2014 Ahmet Serdar KASTELLĠ ii TEZ JÜRĠSĠ KARARI VE ENSTĠTÜ MÜDÜRLÜĞÜ ONAYI JÜRĠ ÜYELERĠ ĠMZA Tez DanıĢmanı : Prof. Dr. M. Hakan CEVHER ……… Jüri Üyeleri : Prof. Dr. Fırat KUTLUK ……….. Prof. Dr. Öcal ÖZBĠLGĠN ……… Doç. Dr. Uğur TÜRKMEN ……… Yrd. Doç. Dr. Bahadır TUTU ……….. Müzik anasanat dalı sanatta yeterlik öğrencisi A. Serdar KASTELLĠ‟nin, “Anadolu Geleneksel Nefesli Çalgıları ve Bu Çalgılar Üzerine Özgün Bağdalar” baĢlıklı tezi 07/05/2014 tarihinde, saat 10:00‟da Lisanüstü Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin ilgili maddeleri uyarınca, yukarıda isim ve imzaları bulunan jüri üyeleri tarafından değerlendirilerek kabul edilmiĢtir. Prof. Dr. Selçuk AKÇAY MÜDÜR iii ÖZET ANADOLU GELENEKSEL NEFESLĠ ÇALGILARI ve BU ÇALGILAR ÜZERĠNE ÖZGÜN BAĞDALAR A. Serdar KASTELLĠ AFYON KOCATEPE ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ MÜZĠK ANASANAT DALI Mayıs 2014 DanıĢman: Prof. Dr. M. Hakan CEVHER Nefesli çalgılar, insanoğlunun müziği keĢfettiğinden beri kullandığı müzik araçlarıdır. BoĢ bir ağaç veya kamıĢ parçası, Ģekil değiĢtirerek çalgıya dönüĢmüĢ, bulunduğu toplumun folklor örüntülerinden birini oluĢturmuĢtur.
    [Show full text]
  • Çok Sesli Türk Müziği Bestecilerinin Eserlerinde
    The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7988 Number: 74 , p. 271-287, Spring 2019 Araştırma Makalesi / Research Article Yayın Süreci / Publication Process Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date - Yayın Kabul Tarihi / Article Acceptance Date 22.01.2019 05.03.2019 Yayınlanma Tarihi / The Published Date 25.03.2019 ÇOK SESLİ TÜRK MÜZİĞİ BESTECİLERİNİN ESERLERİNDE MAKAM OLGUSU: DÖRT TÜRK BESTECİSİNDEN DÖRT ÖRNEK ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA MAKAM IN THE WORKS OF TURKISH POLYPHONIC MUSIC COMPOSERS: A STUDY OF FOUR EXAMPLES FROM FOUR COMPOSERS Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Eren Arın ORCID ID: https://orcid.org/0000-0001-8762-2002 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Devlet Konservatuvarı, [email protected] Öz Türk Çoksesli Müziği bugünden geriye bakıldığında en azından 150 senelik bir geçmişe sahiptir. 19. Yüzyılın ortalarına doğru gelindiğinde Mehterhane büyük oranda Batı Bandosu tarafından yerinden edilmişti ki bu, batılılaşma hareketi olarak adlandırı- lan eğilimin bir parçası olarak 1839 yılında ilan edilen Tanzimat fermanı ile açığa çıkmış ve Osmanlı İmparatorluğu'nun sosyal ve politik hayatında yaşanan birçok radikal deği- şiklikle hayata geçmişti. Osmanlı İmparatorluğu'nun son on yıllarında devam edip ni- hayetinde 1923'te Cumhuriyetin kurulmasına zemin teşkil eden sosyal ve politik alanda yaşanan değişim süreci boyunca, çok sesli müzik ve onun türleri hızlı bir biçimde sanat- sal ifadenin taşıyıcılarına dönüşerek Feodal toplumdan Burjuva toplumuna geçişin ve eskinin değerlerinin yeninin değerleriyle yer değiştirdiğinin göstergesi oldular. O za- mandan beri Türkiyede Çoksesli Müzik besteciliğinin temel amacı Kültürel ögeleri içeri- sinde barındıran yeni Modern müzik formları yaratmak olmuştur. Bu çalışmamda, çeşit- li dönemlerden seçtiğim Türk Modern ve Çağdaş Bestecilerinin eserlerini teknik yönden incelemeye çalışacağım.
    [Show full text]
  • Müzik Eğitimimizin Temel Kaynaklarindan Biri Olan Geleneksel Müzik Kültürümüz Içerisinde Trabzon Ve Rize Ezgileri
    www.muzikegitimcileri.net Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli MÜZİK EĞİTİMİMİZİN TEMEL KAYNAKLARINDAN BİRİ OLAN GELENEKSEL MÜZİK KÜLTÜRÜMÜZ İÇERİSİNDE TRABZON VE RİZE EZGİLERİ Emrah KAYA* Trabzon ve Rize yöresindeki ezgiler hakkında detaylı bilgi vermeden önce Trabzon ve Rize’nin müzik kültürü hakkında ön bilgiler vermekte fayda vardır. TRABZON VE RİZE YÖRESİNDEKİ MÜZİK KÜLTÜRÜ Her iki yöre kültürünün oluşmasında birçok faktörün etkili olduğu söylenebilir. Bunların içerisinde yörenin özel konumu, iklim şartları, yer şekilleri ve tarihsel geçmişi en önde gelen özelliklerdir. Her iki yörenin kültür yapısını etkileyen bu koşullara kısaca bir göz atacak olursak dağların denize paralelliğini, yıl içerisindeki yağış miktarının fazlalığını, bol akarsuyu, derin vadileri, sürekli yeşil kalan doğayı ve yerleşim açısından çetin doğa koşullarını görürüz. Bunun dışında geçmişte yaşanan göç olayları, savaşlar, doğa olayları ve bölgenin ticaret merkezi konumunda olması gibi özelliklerin de bu oluşumda etkili olduğu söylenebilir. Yörenin genel kültürünü etkileyen bu yapılar her iki yöredeki müzik kültürünü de derinden etkilemiştir. Trabzon ve Rize yöre müziği hem diğer bölgeler hem de Doğu Karadeniz içerisinde kendine has bir müzik karakteri taşımaktadır. Yöre, bu özelliklerinden dolayı bazı yabancı araştırmacıların da dikkatini çekmiştir. İngiliz Laurence Picken, Martin Stokes gibi birçok araştırmacı eserlerinde bu yörelerle ilgili araştırmalara yer vermişlerdir. (Şenel,1994: s.125- 128) Trabzon,
    [Show full text]
  • The Social Life of Musical Instruments Bates, Eliot
    University of Birmingham The social life of musical instruments Bates, Eliot DOI: 10.5406/ethnomusicology.56.3.0363 License: Other (please specify with Rights Statement) Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Citation for published version (Harvard): Bates, E 2012, 'The social life of musical instruments', Ethnomusicology, vol. 56, no. 3, pp. 363-395. https://doi.org/10.5406/ethnomusicology.56.3.0363 Link to publication on Research at Birmingham portal Publisher Rights Statement: © 2012 by the Society for Ethnomusicology General rights Unless a licence is specified above, all rights (including copyright and moral rights) in this document are retained by the authors and/or the copyright holders. The express permission of the copyright holder must be obtained for any use of this material other than for purposes permitted by law. •Users may freely distribute the URL that is used to identify this publication. •Users may download and/or print one copy of the publication from the University of Birmingham research portal for the purpose of private study or non-commercial research. •User may use extracts from the document in line with the concept of ‘fair dealing’ under the Copyright, Designs and Patents Act 1988 (?) •Users may not further distribute the material nor use it for the purposes of commercial gain. Where a licence is displayed above, please note the terms and conditions of the licence govern your use of this document. When citing, please reference the published version. Take down policy While the University of Birmingham exercises care and attention in making items available there are rare occasions when an item has been uploaded in error or has been deemed to be commercially or otherwise sensitive.
    [Show full text]
  • Yüksek Lisans Tezi Kabul Formu
    T.C. NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞĠTĠMĠ ANABĠLĠM DALI MÜZĠK EĞĠTĠMĠ BĠLĠM DALI MESLEKĠ MÜZĠK EĞĠTĠM KURUMLARINDA YÜRÜTÜLEN TÜRK HALK MÜZĠĞĠ ÜFLEME ÇALGILAR EĞĠTĠMĠNĠN ÖĞRETĠM ELEMANLARI GÖRÜġLERĠ DOĞRULTUSUNDA DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Umut ERARSLAN YÜKSEK LĠSANS TEZĠ DanıĢman Doç. Dr. Attila ÖZDEK Konya-2019 iv ÖNSÖZ Tez çalışmamın araştırma ve yazımının gerçekleşmesinde büyük katkıları bulunan danışmanım, çok kıymetli hocam Doç. Dr. Attila ÖZDEK‟e, Bu çalışmalarımın başarıyla tamamlanmasında bana yol gösteren tecrübelerinden yararlandığım, çok değerli kardeşim ve hocam Yavuz Selim KALELİ‟ye, İTÜ TMDK Çalgı Bölümü‟nde özel öğrencisi olmamı sağlayarak kaval alanında bilgi ve tecrübelerini benimle paylaşan, bir dönem birlikte çalışma fırsatını bulduğum sevgili hocam Doç. Dr. Cihan YURTÇU‟ya, Bu çalışma süresince değerli fikirleriyle beni yönlendiren ve her zaman destekleyen Anabilim Dalı Başkanımız, Ablamız sevgili hocam Prof. Dr. Sema SEVİNÇ‟e İlk günden bu güne büyük bir özveriyle desteğini benden esirgemeyen sevgili ablam Tuğba ÖZDEK ve biricik kızı canım Katre‟me, Araştırma süresince bana gösterdikleri maddi-manevi desteklerden dolayı Ailem Hüner ERARSLAN, Hüseyin ERARSLAN, Mesut ERARSLAN, Ali ERARSLAN, Hasan Hüseyin ERARSLAN, Haydar Emre KABAN ve Pınar ELALAN‟a sonsuz teşekkür ve şükranlarımı sunarım. Bilim ve akademi dünyasından edindiğim çok değerli bilgileri sizlerle paylaşıyor olmaktan büyük gurur ve onur duyuyorum. Umut ERARSLAN v T.C. NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ Eğitim Bilimleri Enstitüsü
    [Show full text]
  • Türk Halk Müziği
    Michael K. Harrist Ağustos 2018 Türk Halk Müziği Türk Halk Müziği geniş bir müzik tarzıdır. Bu müzik Türkiye’den ve eski Osmanlı yörelerden gelir. Farklı coğrafi yerler, Türk Halk Müziğinin farklı yüzlerini gösterirler. Geleneksel Türk Müziği, sözlü ve sözsüz türlerini içerir. Dans için de birçok enstrümental form vardır. Sözlü müzik için çok sayıda vezinli ve vezinsiz form bulunur. Bunlara sırasyla “Uzun Hava” ve “Kırık Hava” denir ve bu havalar, insan deneyimi hakında konuşur. En ünlü halk müziği sanatçılarından bazıları Aşık Veysel, Aşık Mahzuni Şerif, Neşet Ertaş ve Bedia Akartürktür. Halk müziğinde çok çalgılar vardır. Tezeneli çalgılar bağlama, cura, tanbura ve divan bağlaması içerirken yaylı çalgılar kabak kemane ve Karadeniz kemençesi içerir. Bunun yanısıra, üflemeli çalgılar içinde kaval, zurna, ney ve tulum gibi enstrümanlar vardır. Vurmalı çalgılar da davul, nağara, def, dümbek, bendir, kaşık ve zil gibi çalgılara rastlamak ta mümkündür. Türk cumhuriyetini kurduktan sonra Atatürk bir toplama proje başlatmış ve 1953’e kadar 10.000 türkü (halk şarkıları) biriktirilmiştir. Fakat bu müzik sadece geçmiste olan bir şey değil. Bugün hala bu müzik tarzı Türkler’in kalbinde yaşıyor ve dünyada birçok insan bu müziği severek dinliyor. Turkish Folk Music Turkish folk music is a broad musical genre that comes from Turkey and regions that were formerly part of the Ottoman Empire. Different geographic regions display different faces of the music. Traditional Turkish music includes instrumental and sung genres. There are many instrumental forms designed for dancing. Sung music includes both metered and unmetered forms, which are called Kırık Hava and Uzun Hava respectively. Lyrics speak about human experience. Some of the most famous folk music artists are Aşık Veysel, Aşık Mahzuni Şerif, Neşet Ertaş and Bedia Akartürktür.
    [Show full text]
  • ULUM ÇALGISININ YAPISAL VE İCRASAL ÖZELLİKLERİ the Structural and Performative Characteristics of Tulum
    DOI: 10.31722/konservatuvardergisi.501622 EJMD / 2018 (13), 147-163 TULUM ÇALGISININ YAPISAL VE İCRASAL ÖZELLİKLERİ The Structural and Performative Characteristics of Tulum Oğuz YILMAZ* ÖZ Anadolu, tarihsel süreç içerisinde konumu itibariyle birçok medeniyete ve faklı kültürel kimlikteki topluluklara ev sahipliği yapmıştır. Bu toplulukların birçok kültürel üretimleri zamanla değişikliklere uğrasa da günümüze kadar ulaşmış ve çeşitli araştırmalara konu olmuştur. 6. Yüzyıldan bu yana Doğu Karadeniz bölgesinde yaşamlarını sürdüren Hemşinliler de çeşitli araştırmalara konu olmuş topluluklardan birisidir. Hemşinliler; bölgesel, teolojik ve fonolojik açıdan Batı (Rize), Doğu (Artvin) ve Kuzey (Gürcistan, Rusya) olmak üzere 3 farklı grup içerisinde incelenmektedir. Yüksek rakımlı yaylalarda tarım, hayvancılık ve günümüzde turizmle yaşantılarını sürdüren Hemşinlilerin müziksel üretimlerinin uğraşmış oldukları meslek kollarıyla bağlantılı olarak şekillendiği söylenebilir. Bu etnik yapının ve bölgenin müzik kültürü içerisinde görülen tek çalgı tulumdur. Çalgı hakkında yazılı kaynakların kısıtlı sayıda olması bu çalışmanın oluşmasında etkili rol oynamıştır. Hazırlanan bu çalışma 2017 yılında tarafımca hazırlanan “Rize Çamlıhemşin Bölgesinde Görülen Tulum Çalgısının Yapısal ve İcrasal Özellikleri” adlı yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Çalışmada literatür taraması yapılarak çalgı hakkında elde edilen veriler kronolojik şekilde incelenmiş, alan çalışması yöntemiyle de bölgede çalgının yapımı ve icrası hakkında geniş bilgiye sahip olan kaynak kişiler
    [Show full text]