Gmina Gorlice Wójt Gminy Gorlice Działając Na Podstawie Art

Załącznik do uchwały nr XXV/284/17 Rady Gminy Gorlice z dnia 23 maja 2017 r.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 - 2023

Pracownia Projektowa Magnus Media Kwiecień 2017, Kraków 2

SPIS TREŚCI

0. WSTĘP ...... 3 1. WYZNACZENIE I POGŁĘBIONA ANALIZA OBSZARU REWITALIZACJI ...... 6 1.1 POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI I - Ropica Polska ...... 10

1.2 POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI II - Kwiatonowice ...... 12

1.3 POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI III - Klęczany ...... 14 2. OPIS POWIĄZAŃ GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI GMINY ...... 16 3. OPIS WIZJI I CELÓW REWITALIZACJI ...... 19 3.1. WIZJA REWITALIZACJI...... 19

3.2 CELE REWITALIZACJI ...... 19

4. OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH I SZACUNKOWE RAMY FINANSOWE ...... 21 4.1 LISTA PLANOWANYCH PODSTAWOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH...... 21

4.2 UZASADNIENIE DZIAŁAŃ REALIZOWANYCH POZA OBSZAREM REWITALIZACJI ...... 30

4.3 RAMOWY PLAN FINANSOWY ...... 30

4.4 POZOSTAŁE DOPUSZCZALNE PROJEKTY REWITALIZACYJNE ...... 31

5. MECHANIZMY INTEGROWANIA DZIAŁAŃ ...... 33 6. ZARZĄDZANIE PROGRAMEM ...... 35 6.1 OPIS STRUKTURY ZARZĄDZANIA ...... 35

6.2 KOMITET REWITALIZACJI...... 36

6.3 RAMOWY HARMONOGRAM REALIZACJI GPR ...... 37

6.4 PROMOCJA REWITALIZACJI - WŁĄCZANIE INTERESARIUSZY ...... 38

6.5 KOSZTY ZARZĄDZANIA GPR ...... 40

7. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI ...... 41 7.1 STRUKTURA OCENY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI ...... 42

7.1.1. OCENA PRZED REALIZACJĄ PROGRAMU ...... 42

7.1.2 OCENA W POŁOWIE OBOWIĄZYWANIA PROGRAMU ...... 42

7.1.3 OCENA PO ZAKOŃCZENIU REALIZACJI PROGRAMU ...... 42

7.1.4 OCENA BIEŻĄCA ...... 42

7.2 SPRAWOZDAWCZOŚĆ ...... 43

8. KONIECZNE ZMIANY W UCHWAŁACH ...... 45 8.1 ZMIANY W STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MPZP ...... 45

8.2 ZMIANY W UCHWALE NA MOCY ART. 7 UST. 3 USTAWY Z DN. 9 PAŹDZIERNIKA 2015 R. O REWITALIZACJI ..... 45

8.3 ZMIANY W UCHWAŁACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 21 UST. 1 USTAWY Z DNIA 21 CZERWCA 2001 R. O OCHRONIE PRAW LOKATORÓW, MIESZKANIOWYM ZASOBIE GMINNYM I O ZMIANIE KODEKSU CYWILNEGO ...... 45

9. SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI...... 46

Zał. 1 Diagnoza służąca wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji gminy Gorlice

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

0. WSTĘP Niniejszy dokument stanowi kompleksową strategię niwelowania deficytów społecznych, a także deficytów gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych i technicznych w obszarze rewitalizacji Gminy Gorlice. Proces jego opracowywania prowadzony był w zgodzie z zasadami określonymi w Ustawie z dn. 9 października 2015 roku o rewitalizacji (Ustawa) oraz Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014 - 2020, przyjętymi w lipcu 2015 roku przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju, a zmienionymi dn. 2 sierpnia 2016 roku decyzją Ministra Rozwoju (Wytyczne).

Zgodnie z Ustawą:

OBSZAR ZDEGRADOWANY to obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym. Ponadto w obszarze tym występuje przynajmniej jeden z deficytów: gospodarczy, środowiskowy, przestrzenno- funkcjonalny lub techniczny.

OBSZAR REWITALIZACJI wyznaczony jest, jako całość lub część obszaru zdegradowanego, przy czym nie może on obejmować obszaru większego niż 20% powierzchni gminy, na którym zamieszkuje więcej niż 30% mieszkańców gminy. Niezamieszkałe tereny poprzemysłowe, w tym poportowe i powydobywcze, tereny powojskowe albo pokolejowe mogą wejść w skład obszaru rewitalizacji jedynie w przypadku, gdy zaplanowane działania będą przeciwdziałały deficytom społecznym.

Obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji wyznaczone zostały na bazie:

 Analiz prowadzonych na etapie opracowywania Diagnozy Społecznej gminy (załącznik 1 do Programu).  Konsultacji społecznych, prowadzonych zgodnie z postanowieniami Ustawy, w formie spotkania konsultacyjnego z grupą przedstawicielską (przedsiębiorcy) oraz otwartego spotkania z mieszkańcami, a także korespondencji przesyłanej drogą tradycyjną i elektroniczną. KONSULTACJE SPOŁECZNE I PARTYCYPACJA SPOŁECZNA

Poniżej przedstawiono ogólny zarys przebiegu konsultacji społecznych. W trakcie spotkań poświęconych pierwszemu etapowi rewitalizacji, tj. wyznaczaniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji uwzględniono również dyskusję nad proponowanymi kierunkami rewitalizacji. Zebrano pierwsze wnioski odnośnie projektów rewitalizacyjnych oraz wskazano sposób zgłaszania następnych.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Tabela 1. HARMONOGRAM KONSULTACJI SPOŁECZNYCH GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI - ETAP I I ETAP KONSULTACJI (WSKAZANIE OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I REWITALIZACJI) TERMIN MIEJSCE OPIS 10 stycznia Gmina Gorlice Wójt Gminy Gorlice działając na podstawie art. 6 ustawy z 2017 r. dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji opublikował w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej Gminy, informację o rozpoczęciu konsultacji społecznych projektu Uchwały Rady Gminy Gorlice w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. 20 stycznia Urząd Gminy SPOTKANIE KONSULTACYJNE Z MIESZKAŃCAMI 2017 r. Gorlice Nie zgłoszono uwag do kształtu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji.  Mieszkańcy zgłosili konieczność stworzenia lepszych warunków przedszkolnych w miejscowości Klęczany,  Mieszkańcy zwrócili uwagę na brak obiektu, w którym można by organizować zajęcia i wydarzenia kulturalne w Klęczanach. 26 stycznia Urząd Gminy SPOTKANIE Z GRUPĄ PRZEDSTAWICIELSKĄ 2017 r. Gorlice (PRZEDSIĘBIORCY) Przedsiębiorcy nie zgłosili uwag do kształtu obszaru zdegradowanego i rewitalizacji. Dyskusja dotyczyła przede wszystkim:  Kwestii ewentualnego zbudowania w gminie Strefy Aktywności Gospodarczej i związanej z tym możliwości zmniejszenia bezrobocia.  Konieczności organizacji z myślą o mieszkańcach podobszarów rewitalizacji szkoleń i innych działań nastawionych na poprawę kwalifikacji zawodowych.  Ponadto zwrócono uwagę na potrzebę zapewnienia odpowiedniej opieki przedszkolnej - w związku z wprowadzeniem Programu 500+ i brakiem w niektórych obszarach przedszkoli (np. Klęczany), część pracowników decyduje się odejść z pracy.

Gminny Program Rewitalizacji obejmuje okres lat 2017 - 2023, co wynika z zakresu czasowego bieżącej perspektywy finansowej UE. Struktura dokumentu jest zgodna z art. 15 Ustawy. Opracowanie Gminnego Programu Rewitalizacji, podobnie jak proces wyznaczania obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, zakłada aktywny udział interesariuszy rewitalizacji w tworzeniu i konsultowaniu dokumentu. Poniżej przedstawiono harmonogram konsultacji projektu Gminnego Programu Rewitalizacji.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Tabela 2. HARMONOGRAM KONSULTACJI SPOŁECZNYCH GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI - ETAP II II ETAP KONSULTACJI (OPRACOWANIE GPR) TERMIN MIEJSCE OPIS 9 maja Urząd Gminy Spotkanie konsultacyjne 2017 r. Gorlice Najważniejsze wnioski z dyskusji:  Potrzeba rozwoju oferty przedszkolnej w miejscowości Klęczany (uwzględnione w projekcie nr 2) - obecnie dzieci z przedszkola "mieszają się" z uczniami ze szkoły podstawowej. Powoduje to niepotrzebny stres i pogorszenie jakości opieki,  Potrzeba rozwoju terenów rekreacyjnych i sportowych,  Potrzeba poprawy dostępności komunikacyjnej w obszarze Ropicy Polskiej (lepsze połączenie z terenami po drugiej stronie rzeki Ropy),  Konieczność tworzenia miejsc opieki nad dziećmi (projekt o zbieżnym charakterze został zgłoszony w czasie konsultacji przez Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej),  Potrzeba zwiększania jakości zajęć pozalekcyjnych dla dzieci,  Potrzeba doposażenia szkoły w Ropicy Polskiej (zakup nowoczesnego sprzętu, komputerów)  Potrzeba modernizacji Domu Ludowego w Kwiatonowicach - lepsze dostosowanie do potrzeb OSP, zakup sprzętu dla aktywności społecznej i kulturalnej,  Potrzeba budowy parkingu przy Domu Ludowym w Kwiatonowicach. 16 maja Urząd Gminy Spotkanie z grupami przedstawicielskimi 2017 r. Gorlice  Wniosek GOPS w Gorlicach o uwzględnienie w Programie projektu dot. utworzenia miejsc opieki dla dzieci i młodzieży oraz wsparcia rodzin (uwzględniony w projekcie rewitalizacyjnym nr 7),  Potrzeba lepszego dostosowania kwalifikacji pracowników do potrzeb pracodawców (szkolenia zawodowe, lepsza koordynacja działań poszczególnych instytucji),  Budowa nowych parkingów, poprawa dostępności drogowej do poszczególnych obszarów gminy,  Stworzenie lepszej oferty czasu wolnego dla seniorów, zwłaszcza w Kwiatonowicach.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

1. WYZNACZENIE I POGŁĘBIONA ANALIZA OBSZARU REWITALIZACJI

Obszar rewitalizacji podzielony został na 3 podobszary:

 Podobszar I - Ropica Polska  Podobszar II - Kwiatonowice  Podobszar III - Klęczany

Łącznie obszar rewitalizacji zajmuje 2% powierzchni gminy, przy czym zamieszkały jest przez 7,8% populacji. Dokładne parametry podano poniżej.

JEDNOSTK ROPICA OBSZAR KWIATONOWICE KLĘCZANY GMINA A POLSKA REWITALIZACJI POPULACJA liczba 731 263 353 1347 17266 % gminy 4,2% 1,5% 2,0% 7,8% 100% POWIERZCHNI ha 85,3 64,7 57,4 207,4 10278,6 A % gminy 0,8% 0,6% 0,6% 2,0% 100%

Wyznaczając obszar rewitalizacji w ramach obszaru zdegradowanego wzięto pod uwagę następujące czynniki:

 Fakt występowania zabudowy mieszkalnej i społecznej - w związku z tym, że obszar musi wykazywać szczególne nasilenie deficytów społecznych, ujęto tereny o gęstej zabudowie. Stąd podobszary rewitalizacji zlokalizowane są przede wszystkim wzdłuż głównych ciągów drogowych,  Opinie mieszkańców i pozostałych interesariuszy. Szczególnie istotne przy wyznaczaniu obszaru rewitalizacji okazały się rozmowy z przedstawicielami jednostek organizacyjnych Gminy: GOPS, i placówek edukacyjnych, a także Radnych Gminy Gorlice.

W analizie statystycznej wykorzystano następujące parametry społeczne:

Sołectwo Wartość Demografia - Bezrobocie Stan zdrowia Ubóstwo Edukacja - Edukacja - Poziom PUNKTACJ / wzrost udziału - liczba mieszkańców wśród średnie udział dzieci uczestnictwa A punktacj os. W wieku zasiłków liczba decyzji o dzieci i wyniki podchodzącyc w życiu a poprodukcyjny przyznanyc pomocy młodzieży - sprawdzian h do publicznym - m w latach h ze społecznej z tyt. odsetek u po 6. sprawdzianu liczba 2011 - 2015 względu niepełnosprawno dzieci klasie z lat po 6. klasie z organizacji na ści i długotrwałej dożywianyc 2011 - zaświadczenie pozarządowy bezrobocie choroby / 1000 h 2015 m o dysleksji ch / 1000 os. przez os. (średnia z lat GOPS / 2013 - 2015) 1000 os. Bielanka Wartość 3,40% 40,5 Punktacja 2 4 6 Bystra Wartość 23 28,9 54,80% Punktacja 1 1 4 6 Dominikowic Wartość 26,5 31% e Punktacja 2 2 4 Klęczany Wartość 2,10% 33,8 60,20% 34,30% Punktacja 1 3 1 4 9 Kobylanka Wartość 23 20,1 Punktacja 1 2 3 Kwiatonowic Wartość 26,5 39,8 55% e Punktacja 4 2 4 10 Ropica Wartość 1,80% 31,4 28,60% 1,89

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Polska Punktacja 2 1 4 1 8 Stróżówka Wartość 1,74 Punktacja 4 4 Szymbark Wartość 33,6 1,9 Punktacja 3 3 6 Zagórzany Wartość 1,80% 23,1 44,40% 27,1 1,65 Punktacja 1 1 4 3 4 13 GMINA 1,40% 21,4 25,2 23% 61,9 16,5 2,96 1 PUNKT 1,4 do 2,5 21,4 do 24 25,2 do 29 23 do 29 60 - 61,9 16,5 do 20 2,6 do 2,96

2 PUNKTY 2,5 do 3,5 24 do 28 29 do 33 29 do 35 58 - 60 20 do 25 2,25 do 2,6

3 PUNKTY 33 do 37 35 do 41 56 - 58 25 do 30 1,9 do 2,25

4 PUNKTY 37 do 41 41 do 47 54 - 56 30 do 35 1,55 do 1,89

Szczegółową ścieżkę wyznaczania obszaru rewitalizacji przedstawiono w rozdziale 7 załącznika 1 do Gminnego Programu Rewitalizacji.

Szczegółową analizę podobszarów rewitalizacji prowadzono w czasie wywiadów pogłębionych z mieszkańcami i pozostałymi interesariuszami, zwłaszcza pracownikami samorządowymi, przedstawicielami placówek edukacyjnych i organizacji pozarządowych. Ten sposób zbierania opinii uznano za skuteczniejszy niż np. badanie ankietowe:

 Po pierwsze badanie posiadające w sobie element statystyczny nie jest odpowiednie w przypadku stosunkowo nielicznych podobszarów rewitalizacji,  Po drugie w przypadku terenów wiejskich, anonimowość wśród mieszkańców stanowi niewielką barierę - poprzez rozmowę istnieje możliwość dotarcia do faktycznych przyczyn problemów.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Analizując obszar rewitalizacji gminy Gorlice, należy mieć świadomość, że położona jest ona w regionie o stosunkowo niskich wskaźnikach rozwoju gospodarczego, a co za tym idzie - wysokim stopniu bezrobocia i ubóstwa. Przykładowo w 2015 roku pod względem bezrobocia rejestrowanego, gmina zajmowała w województwie małopolskim 30 pozycję na 182 jednostki samorządu terytorialnego, a w kategorii zasięg pomocy społecznej - 17 pozycję.

Wobec tego w przypadku nawet niewielkiego deficytu na tle innych sołectw, możemy mówić, że obiektywnie sytuacja jest alarmistyczna. Z kolei brak deficytu w obrębie danej jednostki referencyjnej nie oznacza, że dalsze prace nie są konieczne.

Symetryczna sytuacja występuje w przypadku parametrów środowiskowych. Gmina położona jest w strefie dobrych warunków środowiska naturalnego. To teren przeważająco wiejski o rozległych terenach przewietrzania, a także w części– o stosunkowo niewielkim ruchu komunikacyjnym. Jedynym znacznym źródłem zanieczyszczeń jest w regionie miasto Gorlice, przy czym notowane tu przekroczenia norm środowiskowych są wyraźnie mniejsze niż w przypadku pozostałych dużych miast Małopolski (Kraków, Tarnów, Nowy Sącz).

Cechą charakterystyczną gminy jest fakt, iż otacza ona od trzech stron miasto Gorlice. Obie jednostki są ze sobą funkcjonalnie połączone. W części sołectwa gminy stanowią faktycznie przedmieścia Gorlic. W kontekście obszaru rewitalizacji, dotyczy to zwłaszcza miejscowości Klęczany i Ropica Polska, połączonych z miastem drogą krajową nr 28.

Słaba sytuacja gospodarcza obszaru wynika stąd, że gmina w przeciwieństwie do sąsiadujących jednostek praktycznie nie korzysta na ruchu turystycznym. Równocześnie podobnie jak gminy sąsiednie jest w niewielkim stopniu uprzemysłowiona. Jest to obszar wiejski o kurczącej się produkcji rolnej i wciąż niezdefiniowanych kierunkach rozwoju gospodarczego. Zmniejszanie stopnia dochodów z roli, przy rozdrobnionym modelu rolnictwa prowadzi do powstania zjawiska tzw. bezrobocia ukrytego. Osoby dotknięte tym problemem prowadzą działalność w niewielkim zakresie, np. średnio kilka godzin tygodniowo. W rezultacie nie są formalnie kwalifikowane jako bezrobotne, ale w rzeczywistości nie są aktywne na rynku pracy. Przyczyny zjawiska mają charakter zarówno gospodarczy (trudność w znalezieniu innego zajęcia), jak i psychologiczny - osoby posiadające niewielkie gospodarstwa rolne nie chcą rezygnować z działalności w związku z przyzwyczajeniem czy tradycją rodzinną.

W dalszej części przedstawiono wyniki analizy statystycznej, a także opinie mieszkańców dotyczące przyczyn poszczególnych zjawisk kryzysowych i wynikających z nich potrzeb rewitalizacyjnych. Określono również potencjały mogące służyć ograniczeniu występującego deficytu. Analizę przedstawiono z podziałem na podobszary rewitalizacji.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

1.1 POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI I - Ropica Polska Ropica Polska graniczy od południowego zachodu z miastem Gorlice, z którym połączona jest drogą krajową nr 28. To właśnie przy głównej trasie regionu skupiona jest zabudowa mieszkalna, usługowa i publiczna. Równolegle do DK 28 na północnym zachodzie przepływa rzeka Ropa, dzieląca miejscowość na dwie części. Możliwości komunikacji pomiędzy częścią północno-zachodnią, a południowo-wschodnią miejscowości są ograniczone. Istnieje możliwość korzystania z dwóch kładek pieszych, a także z mostu, zlokalizowanego w miejscowości Szymbark, w odległości ok. 2 km od centrum sołectwa Ropica Polska. Podobszar rewitalizacji wyznaczony został wyłącznie na południe od rzeki Ropa.

Sołectwo Demografia - Bezrobocie - Stan zdrowia Ubóstwo Edukacja - Edukacja - udział Poziom wzrost udziału os. liczba mieszkańców liczba wśród dzieci i średnie wyniki dzieci uczestnictwa w W wieku zasiłków decyzji o pomocy młodzieży - sprawdzianu podchodzących życiu publicznym poprodukcyjnym w przyznanych społecznej z tyt. odsetek dzieci po 6. klasie z do sprawdzianu - liczba latach 2011 - 2015 ze względu na niepełnosprawności i dożywianych lat 2011 - po 6. klasie z organizacji bezrobocie długotrwałej choroby 2015 zaświadczeniem o pozarządowych / przez GOPS / / 1000 os. dysleksji (średnia 1000 os. 1000 os. z lat 2013 - 2015) Ropica Polska 1,80% 31,4 28,60% 1,89

GMINA 1,40% 21,4 25,2 23% 61,9 16,5 2,96

Sołectwo / Gospodarczy Środowiskowy Przestrzenno-funkcjonalny Techniczny zjawiska Poziom Tendencje Kumulacja źródeł Dostępność infrastruktury Dostępność przystanków Wykorzystanie paliw Energochłonność negatywne/ przedsiębiorczości gospodarcze zanieczyszczeń użyteczności publicznej transportu zbiorowego stałych w celach budynków obszar grzewczych Ropica DK 28, Polska podwyższony Powierzchnia obiektów 4,62 przystanku / 1000 poziom hałasu, publicznych – 0,9 m2/os. mieszkańców źródła liniowe Gmina 1107,8 Wzrost liczby Energochłonność podmiotów / 10 podmiotów 66,3% budynków 218 kWh/m2/rok W zależności od Powierzchnia obiektów 7,53 przystanku / 1000 tys. mieszkańców gospodarczych o ogrzewanych węglem lub sołectwa publicznych – 1,48 m2/os. mieszkańców w wieku 12,3% drewnem produkcyjnym

W sołectwie w czasie analiz prowadzonych na etapie Diagnozy Społecznej, stwierdzono występowanie problemów społecznych ze sfery ubóstwa oraz niskiej aktywności mieszkańców w życiu publicznym (w sołectwie działają 4 organizacje sektora pozarządowego i grupy nieformalne, przy czym liczba mieszkańców przekracza 2100).

Problemem w miejscowości pozostaje niewielka powierzchnia obiektów użyteczności publicznej. Dotyczy to zwłaszcza Wiejskiego Domu Kultury, ale też Zespołu Szkół w Ropicy Polskiej. Potrzeby lokalowe są znaczne, tym bardziej, że stwierdzono wysoki poziom udzielanej uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej (najwyższy poziom w gminie). Konieczna jest zatem przestrzeń dla realizacji dodatkowych usług edukacyjnych i integracyjnych.

Istotnym problemem jest również stwierdzony w miejscowości problem ponadprzeciętnego zapotrzebowania mieszkańców na pomoc społeczną ze względów zdrowotnych. Problem ten należy łączyć ze stosunkowo szybkim procesem starzenia się lokalnej społeczności, a także częściowo ze znacznym, lokalnym zanieczyszczeniem środowiska. Jak już wspomniano, generalnie parametry środowiskowe w gminie są dosyć wysokie, jednak w Ropicy Polskiej kumulują się główne zanieczyszczenia:

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

 Zanieczyszczenia z ruchu komunikacyjnego – SDR na drodze krajowej 28 wynosi 7340 pojazdów na dobę,  Zanieczyszczenia z niskiej emisji – w Diagnozie Społecznej szacowano liczbę kotłów węglowych w miejscowości na 43 / km2, przy czym ze względu na kumulację zabudowy mieszkalnej przy drodze krajowej, poziom ten jest znacznie wyższy,  Zanieczyszczenia zewnętrzne, wynikające z bliskości miasta Gorlice.

Fakt zlokalizowania dużej części zabudowy lokalnej przy drodze, pogarsza tylko sytuację zdrowotną mieszkańców.

IDENTYFIKACJA POTRZEB I POTENCJAŁÓW REWITALIZACYJNYCH - Ropica Polska

Poniżej zebrano najważniejsze wnioski zgłaszane przez mieszkańców na etapie konsultacji społecznych. Następnie dostosowano do nich występujące w podobszarze potencjały.

POTRZEBY REWITALIZACYJNE POTENCJAŁY REWITALIZACYJNE EDUKACJA Konieczność poprawy warunków lokalowych Istniejący Zespół Szkół charakteryzuje się w Zespole Szkół w Ropicy Polskiej wysokimi wynikami w edukacji, ale warunki Potrzeba zwiększania jakości zajęć lokalowe nie umożliwiają wprowadzenia pozalekcyjnych dla dzieci przewidzianych reformą edukacji zmian (przy Potrzeba doposażenia szkoły w Ropicy istniejącym układzie i powierzchni Polskiej (zakup nowoczesnego sprzętu, pomieszczeń nie ma zagwarantowanych komputerów) miejsc dla dzieci objętych opieką przedszkolną, a także możliwości pomieszczenia 8 roczników uczniów). Istnieją plany rozbudowy obiektu. Potrzeba rozwoju placówek wsparcia dla Jest możliwość wykorzystania istniejących w dzieci, młodzieży i całych rodzin (wniosek podobszarze i jego otoczeniu obiektów GOPS w Gorlicach o uwzględnienie w publicznych do organizacji zajęć Programie projektu dot. utworzenia miejsc świetlicowych i ośrodków wsparcia. Działania opieki dla dzieci i młodzieży oraz wsparcia mogą być prowadzone zarówno w rodzin) planowanym do rozbudowy obiekcie szkolnym, jak i w filii Ośrodka Kultury Gminy Gorlice (planuje się wybór obiektu szkolnego). OPIEKA PRZEDSZKOLNA Konieczność rozwoju oferty przedszkolnej, w W działającym w Ropicy Polskiej Przedszkolu tym przedłużenia godzin działania Samorządowym istnieje możliwość Samorządowego Przedszkola w Ropicy organizacji zajęć dodatkowych, a także Polskiej. przedłużenia godzin działania placówki. Konieczność rozwoju oferty na kształt Doświadczenia w realizacji projektów realizowanego uprzednio projektu zyskano dzięki wspomnianemu projektowi "Przedszkole jest OK". "Przedszkole jest OK". OFERTA DLA SENIORÓW Konieczność zapewnienia lepszej oferty W Ropicy Polskiej działa filia Ośrodka Kultury czasu wolnego dla osób starszych i Gminy Gorlice. Obiekt jest niewielki, jednak niepełnosprawnych. może być w nim rozwijana oferta czasu wolnego dla osób starszych i cierpiących na GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

problemy zdrowotne. PRZESTRZEŃ Potrzeba poprawy dostępności Możliwości budowy połączeń drogowych są komunikacyjnej w obszarze Ropicy Polskiej ograniczone występowaniem wzdłuż rzeki (lepsze połączenie z terenami po drugiej Ropy obszaru Natura 2000 stronie rzeki Ropy) Potrzeba rozwoju terenów rekreacyjnych i Możliwość stworzenia ogólnodostępnych sportowych terenów rekreacji jest ograniczona przez niewielkie zasoby gruntów gminnych. Co więcej, gęsta zabudowa mieszkalna przy drodze krajowej, utrudnia dostęp do części terenów gminnych.

1.2 POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI II - Kwiatonowice Do dwóch najważniejszych deficytów w sołectwie zaliczyć należy wysokie zapotrzebowanie na pomoc motywowaną bezrobociem oraz stosunkowo niski poziom nauki w miejscowej Szkole Podstawowej (średni wynik sprawdzianu po 6. klasie - 55% z lat 2011 - 2015 był o blisko 10% niższy niż średnia województwa małopolskiego).

Możemy w tym przypadku mówić o przenoszeniu się problemów społecznych pomiędzy generacjami, a w szczególności o "dziedziczeniu" problemów społecznych. Praprzyczyną problemów jest bezrobocie, prowadzące do ubóstwa, a w dalszej kolejności do problemów w zyskaniu wykształcenia i zagrożeniu bezrobociem w następnym pokoleniu.

Bezrobocie (w tym bezrobocie ukryte)

Niski poziom Ubóstwo wykształcenia

Trudności w edukacji

Problem bezrobocia z kolei powiązany jest ze stosunkowo niskim poziomem aktywności gospodarczej - jedynie 900 podmiotów gospodarczych / 10 tys. osób w wieku produkcyjnym.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Niskie wyniki w nauce dzieci, wiązać należy nie tylko z trudną sytuacją w domu, ale też z trudnymi warunkami dla rozwoju aktywności pozaszkolnej, tzn. ofertą publiczną. Budynek wiejski w Kwiatonowicach wymaga przebudowy i dostosowania do potrzeb działalności kulturalnej. Obiekt jest w złym stanie technicznym - potrzebna jest gruntowna modernizacja i termomodernizacja.

Analogicznie jak w przypadku Ropicy Polskiej, w Kwiatonowicach stwierdzono nasilenie problemów zdrowotnych. W sytuacji braku odpowiednio dostosowanej bazy lokalowej, osoby niepełnosprawne są praktycznie pozbawione możliwości uczestniczenia w życiu społecznym. Prowadzi to do alienacji i pogłębiania choroby.

Sołectwo Demografia - Bezrobocie - Stan zdrowia Ubóstwo Edukacja - Edukacja - udział Poziom wzrost udziału os. liczba mieszkańców liczba wśród dzieci i średnie dzieci uczestnictwa w W wieku zasiłków decyzji o pomocy młodzieży - wyniki podchodzących życiu publicznym poprodukcyjnym przyznanych społecznej z tyt. odsetek dzieci sprawdzianu do sprawdzianu - liczba w latach 2011 - ze względu niepełnosprawności i dożywianych po 6. klasie z po 6. klasie z organizacji 2015 na bezrobocie długotrwałej choroby lat 2011 - zaświadczeniem o pozarządowych / przez GOPS / / 1000 os. 2015 dysleksji (średnia 1000 os. 1000 os. z lat 2013 - 2015) Kwiatonowice 39,8 26,5 55% GMINA 1,40% 21,4 25,2 23% 61,9 16,5 2,96

Sołectwo / Gospodarczy Środowiskowy Przestrzenno-funkcjonalny Techniczny zjawiska Poziom Tendencje Kumulacja Dostępność Dostępność przystanków Wykorzystanie paliw Energochłonność negatywne/ przedsiębiorczości gospodarcze źródeł infrastruktury transportu zbiorowego stałych w celach budynków obszar zanieczyszcze użyteczności grzewczych ń publicznej Kwiatonowic Liczba podmiotów 92% budynków Energochłonnoś e gospodarczych ogrzewanych węglem lub ć 231,5

- 900,47 / 10 tys. os. drewnem kWh/m2/rok Gmina Wzrost liczby Powierzchnia Energochłonnoś 1107,8 podmiotów / 10 66,3% budynków podmiotów W zależności obiektów 7,53 przystanku / 1000 ć 218 tys. mieszkańców w ogrzewanych węglem lub gospodarczych o od sołectwa publicznych – mieszkańców kWh/m2/rok wieku produkcyjnym drewnem 12,3% 1,48 m2/os.

IDENTYFIKACJA POTRZEB I POTENCJAŁÓW REWITALIZACYJNYCH - Kwiatonowice

Poniżej zebrano najważniejsze wnioski zgłaszane przez mieszkańców na etapie konsultacji społecznych. Następnie dostosowano do nich występujące w podobszarze potencjały.

POTRZEBY REWITALIZACYJNE POTENCJAŁY REWITALIZACYJNE EDUKACJA Znaczna poprawa poziomu edukacji w Istniejący Zespół Szkół (w przyszłości Szkoła lokalnej szkole Podstawowa) przy odpowiednio realizowanych projektach miękkich może zapewnić odpowiednią ofertę zajęć pozalekcyjnych. Możliwe jest również wsparcie działań edukacyjnych, poprzez aktywność organizacji pozarządowych. AKTYWNOŚĆ MIESZKAŃCÓW Potrzeba modernizacji Domu Ludowego w W miejscowości istnieje budynek wiejski, Kwiatonowicach - lepsze dostosowanie do który planuje się rozbudować i potrzeb OSP, zakup sprzętu dla aktywności zmodernizować. Planuje się również społecznej i kulturalnej zagospodarować otoczenie obiektu.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Stworzenie możliwości lokalowych dla działalności organizacji pozarządowych Stworzenie lepszej oferty czasu wolnego dla seniorów, zwłaszcza w Kwiatonowicach Budowa parkingu przy Domu Ludowym w Kwiatonowicach

Tworzenie lepszej oferty czasu wolnego / W miejscowości działa 6 organizacji oferty kultury (zwłaszcza dla osób starszych) pozarządowych, mogących uczestniczyć w tworzeniu oferty czasu wolnego, działaniach edukacyjnych i integracyjnych:  Kwiatonowickie Stowarzyszenie "Homini"  Stowarzyszenie Oświatowe Wsi Kwiatonowice  Ochotnicza Straż Pożarna w Kwiatonowicach  Ludowy Klub Sportowy Kwiatonowice  Uczniowski Klub Sportowy „OLIMP” w Kwiatonowicach  Koło Gospodyń Wiejskich w Kwiatonowicach RYNEK PRACY Tworzenie nowych miejsc pracy / poprawa  Miejscowość w niewielkim stopniu warunków na rynku pracy dotknięta jest problemem starzenia się Objęcie osób bezrobotnych opieką i pomoc społeczności. Mieszkańcy mogą w znalezieniu pracy np. w Gorlicach. zdobywać nowe kwalifikacje zawodowe i poszukiwać pracy we własnej miejscowości, w mieście Gorlice lub w otoczeniu podobszaru rewitalizacji  Dobre w porównaniu z pozostałymi podobszarami rewitalizacji warunki środowiskowe dają możliwość rozwoju oferty agroturystycznej czy rekreacyjnej (pojedyncze gospodarstwa już istnieją w miejscowości)

1.3 POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI III - Klęczany Klęczany położone są na północny wschód od miasta Gorlice. Połączone są z nim drogą krajową 28. Dzięki temu częściowo służą, jako "sypialnia" miasta, a częściowo jako jego zaplecze usługowe: świadczy o tym duża liczba firm działających głównie na rynku gorlickim.

Problemy społeczne w Klęczanach są zupełnie innej natury niż we wcześniej analizowanych miejscowościach. Nie odnotowano tu dużego zapotrzebowania na pomoc społeczną. Mieszkańcy są stosunkowo dobrze sytuowani, o czym świadczy fakt, iż w 2015 roku w miejscowości statystycznie najrzadziej przyznawano pomoc GOPS ze względu na bezrobocie i

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

ubóstwo. Dobrą sytuację materialną rodzin potwierdzają też pozostałe badane wskaźniki statystyczne. Niewielka część dzieci wymagała pomocy w postaci darmowych obiadów.

Potencjały te nie znajdują odzwierciedlenia w wynikach edukacyjnych - sprawdzian po 6. klasie wypadał w ostatnich latach słabiej niż średnio w gminie. Różnice nie były drastyczne, jednak w zestawieniu z dobrą sytuacją materialną w domach, świadczą o niskim poziomie nauczania w Szkole Podstawowej w Klęczanach. W kontekście sytuacji edukacyjnej należy również zwrócić uwagę na praktyczny brak możliwości przedstawienia oferty opieki przedszkolnej. Problem wynika bezpośrednio z braków w infrastrukturze publicznej. W budynku szkolnym zagospodarowano jedynie 45 m2 na potrzeby Oddziału Przedszkolnego, co w obliczu sporego zapotrzebowania na miejsca w przedszkolach (35 - 40 miejsc każdego roku) generuje konieczność "wypożyczania" powierzchni szkolnej na potrzeby przedszkolne. W rezultacie poziom opieki i możliwości rozwoju najmłodszych są ograniczone, a cała placówka cierpi z powodu chaosu. W parze ze stosunkowo słabą sytuacją szkolną idzie niski poziom aktywności społecznej i kulturalnej. W miejscowości nie ma domu kultury, filia Ośrodka Kultury Gminy Gorlice znajduje się w budynku szkolnym. W rezultacie braków infrastrukturalnych, oferta czasu wolnego jest słaba i nie uzupełnia oferty edukacyjnej. Znaczna część mieszkańców poszukuje zatem możliwości realizacji swoich aspiracji kulturalnych w mieście Gorlice, co z kolei prowadzi do utraty poczucia tożsamości z miejscem życia. Wszystko to sprawia, że część mieszkańców decyduje się przenieść wraz z rodzinami w inne miejsce. Ponieważ są to najczęściej osoby:  młode - w miejscowości obserwowany jest proces starzenia się lokalnej społeczności,  aktywne - miejscowość popada w marazm. Proces starzenia się populacji wpływa również wyraźnie na ogólny stan zdrowia, co potwierdzają badania statystyczne.

GMINA 1,40% 21,4 25,2 23% 61,9 16,5 2,96

Sołectwo / Gospodarczy Środowiskowy Przestrzenno-funkcjonalny Techniczny Stwierdzone zjawiska Poziom Tendencje Kumulacja źródeł Dostępność Dostępność Wykorzystanie Energochłonność deficyty negatywne/ przedsiębiorczości gospodarcze zanieczyszczeń infrastruktury przystanków paliw stałych w budynków obszar użyteczności transportu celach grzewczych publicznej zbiorowego Klęczany Wzrost liczby DK 28, podmiotów podwyższony Środowiskowy, gospodarczych o poziom hałasu, 4,82 przystanku / Brak obiektu kultury przestrzenno- 6,1% źródła liniowe, 1000 mieszkańców funkcjonalny kumulacja kotłów węglowych Gmina 1107,8 podmiotów Wzrost liczby Energochłonność 66,3% budynków / 10 tys. podmiotów Powierzchnia 218 kWh/m2/rok W zależności od 7,53 przystanku / ogrzewanych mieszkańców w gospodarczych o obiektów publicznych sołectwa 1000 mieszkańców węglem lub wieku 12,3% – 1,48 m2/os. drewnem produkcyjnym

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Należy ponadto zwrócić uwagę na problem środowiskowy występujący w miejscowości. Jak już wspomniano, generalnie parametry środowiskowe w gminie są dosyć wysokie, jednak w Klęczanach kumulują się główne zanieczyszczenia:

 Zanieczyszczenia z ruchu komunikacyjnego – SDR na drodze krajowej 28 wynosi 9280 pojazdów na dobę,  Zanieczyszczenia z niskiej emisji – w Diagnozie Społecznej szacowano liczbę kotłów węglowych w miejscowości na 49,8 / km2, przy czym ze względu na kumulację zabudowy mieszkalnej przy drodze krajowej, poziom ten jest znacznie wyższy,  Zanieczyszczenia zewnętrzne, wynikające z bliskości miasta Gorlice.

IDENTYFIKACJA POTRZEB I POTENCJAŁÓW REWITALIZACYJNYCH - Klęczany

POTRZEBY REWITALIZACYJNE POTENCJAŁY REWITALIZACYJNE EDUKACJA I WYCHOWANIE Poprawa sytuacji edukacyjnej, zwłaszcza w W Klęczanach działa Zespół Szkół (w kontekście dzieci najmłodszych przyszłości Szkoła Podstawowa), który planuje się rozbudować z uwzględnieniem zwiększenia powierzchni na działalność Samorządowego Przedszkola. Potrzeba rozwoju placówek wsparcia dla Placówka wsparcia dziennego będzie mogła dzieci, młodzieży i całych rodzin (wniosek funkcjonować w Szkole Podstawowej w GOPS w Gorlicach o uwzględnienie w Klęczanach po rozbudowaniu obiektu. Programie projektu dot. utworzenia miejsc opieki dla dzieci i młodzieży oraz wsparcia rodzin) AKTYWNOŚĆ MIESZKAŃCÓW Stworzenie możliwości lokalowych dla W obecnym momencie nie ma planów działalności organizacji pozarządowych dotyczących budowy obiektu kultury w Klęczanach. Dla działalności organizacji pozarządowych, w godzinach popołudniowych może służyć obiekt szkolny. Dodatkowo częściowo potrzeby z zakresu kultury i rekreacji może zapewnić infrastruktura planowana w miejscowości Kwiatonowice (rozbudowa budynku wiejskiego).

2. OPIS POWIĄZAŃ GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI GMINY Dla zachowania spójności z aktualnymi kierunkami rozwoju Gminy, przeprowadzono analizę celów i kierunków wyznaczonych w obowiązujących dokumentach planistycznych. Przeanalizowano dokumenty:

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

 Strategia Rozwoju Gminy Gorlice Na Lata 2013 - 2020 +  Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Gorlice Na Lata 2016 – 2020  Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Dla Gminy Gorlice

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORLICE NA LATA PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA GMINY SPOŁECZNYCH GMINY GORLICE NA LATA 2016 - 2013 - 2020 + GORLICE 2020 CS. Podniesienie standardów edukacyjnych.  Dokończenie realizacji programu modernizacji szkół i przedszkoli wiejskich. CS. Wsparcie bezrobotnych i poszukujących  Utworzenie nowoczesnych pracowni pracy. przedmiotowych w placówkach edukacyjnych  Wsparcie bezrobotnych i poszukujących oraz ich wyposażenie w niezbędny sprzęt i pracy. pomoce naukowe. CS. Wspieranie rodzin oraz wspomaganie CS. Wyrównanie szans kształcenia oraz rozwoju dzieci i młodzieży. stworzenie optymalnych warunków rozwoju  Wsparcie dzieci i młodzieży w kształceniu i dla dzieci i młodzieży. wszechstronnym rozwoju.  Zwiększenie dostępu do nauki języków obcych. CS. Utrzymanie osób starszych i  Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców  Rozszerzenie pozalekcyjnej oferty zajęć dla niepełnosprawnych w środowisku i przedsiębiorców, przejawiający się między dzieci i młodzieży. zamieszkania oraz umożliwienie im udziału innymi ograniczeniem ilości zużywanej energii CS. Wdrożenie nowoczesnych programów w życiu społecznym. edukacyjnych.  Ograniczenie skutków niepełnosprawności  Modernizacja pomieszczeń szkolnych i oraz aktywizacja społeczna i zawodowa przedszkolnych oraz ich wyposażenie w sprzęt osób niepełnosprawnych. i pomoce naukowe dla wdrażania autorskich i nowatorskich programów edukacyjnych. CS. Zwiększenie dostępu do kultury. Podniesienie jakości infrastruktury obiektów kultury. CS. Podniesienie jakości życia seniorów.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

3. OPIS WIZJI I CELÓW REWITALIZACJI

3.1. WIZJA REWITALIZACJI Analiza problemów i potencjałów pozwoliła na określenie wizji rozwoju, stanowiącej punkt docelowy dla rewitalizacji. Wizję przedstawiono dla głównych obszarów problemowych.

Obszar rewitalizacji gminy Gorlice terenem zrównoważonego rozwoju społecznego, uwzględniającego systematyczny wzrost jakości usług publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem edukacji, wychowania i oferty czasu wolnego. SPOŁECZEŃSTWO – Obszar rewitalizacji miejscem świadczenia wysokiej jakości usług edukacyjnych i przedszkolnych, a także szerokiego dostępu do kultury i aktywności społecznej, pozwalających na istotny wzrost kapitału społecznego mieszkańców. GOSPODARKA – Obszar rewitalizacji miejscem systematycznego wzrostu kwalifikacji zawodowych mieszkańców, pozwalającego na łagodne przechodzenie od pracy w nieefektywnym rolnictwie do innych gałęzi gospodarki. ŚRODOWISKO – Obszar rewitalizacji miejscem stałego wzrostu świadomości ekologicznej mieszkańców, a także istotnej poprawy efektywności energetycznej budynków. PRZESTRZEŃ – Obszar rewitalizacji miejscem poprawy jakości obiektów publicznych i rozwoju przestrzeni czasu wolnego.

3.2 CELE REWITALIZACJI

Cel główny: Wyprowadzenie obszaru rewitalizacji gminy Gorlice ze stanu kryzysowego poprzez kompleksowe działania w sferze społecznej, gospodarczej i infrastrukturalnej.

Cel szczegółowy 1. Cel szczegółowy 2. Społeczna Cel szczegółowy 3. Dostosowanie infrastruktury do i zawodowa aktywizacja Wsparcie dla osób potrzeb społecznych mieszkańców obszaru szczególnie rewitalizacji wykluczonych Kierunek 1. Budowa, rozbudowa i Kierunek 1. Wdrożenie działań na Kierunek 1. Poprawa modernizacja publicznych obiektów rzecz aktywizacji zawodowej osób warunków życia osób kultury bezrobotnych starszych Kierunek 2. Wdrożenie działań na Kierunek 2. Poprawa Kierunek 2. Rozbudowa i rzecz poprawy oferty zajęć warunków życia osób modernizacja publicznych obiektów pozalekcyjnych oraz aktywności niepełnosprawnych edukacyjnych i przedszkolnych kulturalnej osób w każdym wieku. Kierunek 3. Stworzenie miejsc Kierunek 3. Poprawa sytuacji Kierunek 3. Poprawa warunków aktywnej rekreacji dla osób w każdym społecznej rodzin zagrożonych inwestycyjnych w obszarze rewitalizacji wieku, w tym infrastruktury ubóstwem i jego otoczeniu, a także warunków do rowerowej zakładania działalności gospodarczej

Kierunek 4. Poprawa warunków transportowych, w tym transportu publicznego

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

CEL SZCZEGÓŁOWY 1 - DOSTOSOWANIE INFRASTRUKTURY PUBLICZNEJ DO POTRZEB SPOŁECZNYCH Tereny wskazane do rewitalizacji mają charakter częściowo wiejski, a częściowo podmiejski. Nie zmienia to faktu, iż występuje tu znaczna liczba obiektów, które mogą podlegać pracom modernizacyjnym i rozbudowie. Niewątpliwym potencjałem całego podobszaru rewitalizacji jest fakt funkcjonowania w każdym z sołectw szkół i przedszkoli, które mogą podlegać pracom modernizacyjnym. Aby obiekty mogły dalej pełnić swoje funkcje, konieczna jest poprawa warunków dla prowadzenia zajęć, ale też dostosowanie ich do wymogów wynikających z planowanej reformy edukacji, tzn. powrotu do ośmioletniej szkoły podstawowej. Rozwój obiektów szkolnych musi równocześnie uwzględniać rozwój przestrzeni dla działania placówek przedszkolnych. W poszczególnych miejscowościach znajdują się ponadto obiekty kultury i obiekty społeczne, jednak w części, ze względów technicznych możliwość ich wykorzystania jest ograniczona. Zakłada się zatem, że w wyniku rewitalizacji powinny być dostosowane do potrzeb – częściowo rozbudowane, a częściowo i rozbudowane, i doposażone. CEL SZCZEGÓŁOWY 2 - SPOŁECZNA I ZAWODOWA AKTYWIZACJA MIESZKAŃCÓW OBSZARU REWITALIZACJI Aktywizacja zawodowa mieszkańców jest ograniczona możliwościami wynikającymi z problemów całej gminy i jej otoczenia - cały region notuje stosunkowo niskie parametry rozwoju gospodarczego. Zmniejszenie problemów wynikających z bezrobocia powinno przebiegać dwutorowo:  Po pierwsze powinno dotyczyć wzrostu liczby przedsiębiorstw w obszarze rewitalizacji i jego otoczeniu,  Po drugie powinno dotyczyć wzrostu kwalifikacji zawodowych mieszkańców z uwzględnieniem potrzeb lokalnego rynku pracy. Jako element łączący dwa powyższe kierunki powinno się przewidzieć działania nakierowane na poprawę warunków transportowych pomiędzy poszczególnymi lokalizacjami w granicach gminy – podobszarami rewitalizacji, a miejscami rozwoju gospodarczego. CEL SZCZEGÓŁOWY 3 - WSPARCIE DLA OSÓB SZCZEGÓLNIE WYKLUCZONYCH Przeprowadzona pogłębiona analiza podobszarów wykazała nasilający się problem związany ze starzeniem się społeczności, ale też znacznymi potrzebami osób niepełnosprawnych. Konieczne będzie zatem tworzenie zarówno oferty opiekuńczej, jak i oferty czasu wolnego, a także dostosowywanie obiektów publicznych np. do potrzeb osób o deficytach ruchowych. Intensywną opieką nad osobami niepełnosprawnymi powinna rozpoczynać się już w dzieciństwie - proces socjalizacji powinien być kształtowany w sposób umożliwiający nie tylko realizację podstawowych czynności dnia codziennego, ale też pracę i aktywność społeczną w wieku dorosłym. Zakłada się, że w ramach rozwoju dostępnej oferty czasu wolnego zostaną przewidziane działania dedykowane integracji, w tym integracji międzypokoleniowej.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

4. OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH I SZACUNKOWE RAMY FINANSOWE

4.1 LISTA PLANOWANYCH PODSTAWOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Zadania przewidziane do realizacji muszą stanowić odpowiedź na zdiagnozowane wcześniej deficyty. Zgodnie z Wytycznymi w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014 - 2020, podstawowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne to właśnie te przedsięwzięcia, bez których realizacja celów programu rewitalizacji nie będzie możliwa, a zatem wyjście ze stanu kryzysowego nie będzie możliwe. Co więcej, zgodnie z Wytycznymi, Gminny Program Rewitalizacji powinien mieć charakter komplementarny, w rozumieniu:

Przestrzennym, co oznacza zaplanowanie działań oddziałujących na cały obszar deficytowy, ale też integrowanie ich z działaniami poza obszarem rewitalizacji, a wpływającymi na poprawę sytuacji w obszarze rewitalizacji.

Problemowym, co oznacza konieczność uwzględnienia spójnych ze sobą działań we wszystkich głównych obszarach problemowych (deficyty społeczne, gospodarcze, środowiskowe, przestrzenno-funkcjonalne, techniczne).

Proceduralno-instytucjonalnym, co oznacza takie planowanie działań, aby różne instytucje mogły ze sobą efektywnie współdziałać.

Komplementarności międzyokresowej, co oznacza zachowanie ciągłości z działaniami podejmowanymi w poprzedniej perspektywie finansowej, tj. w latach 2007 - 2013.

Komplementarności źródeł finansowania, co oznacza umiejętność łączenia różnych źródeł zewnętrznych (EFRR, EFS, FS) ze środkami publicznymi krajowymi i środkami prywatnymi.

Przedstawione niżej działania w ramach Planowanych Podstawowych Przedsięwzięć Rewitalizacyjnych odpowiadają opisanym wyżej wymogom. Łącznie tworzą spójną całość i angażując poszczególne grupy interesariuszy, bezpośrednio lub pośrednio wpływają na poprawę sytuacji w poszczególnych, wymienionych w art. 9 Ustawy z dn. 9 października o rewitalizacji, obszarach, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru społecznego.

Kolejność projektów ustalono biorąc pod uwagę 5 zasadniczych czynników:

 Logikę rewitalizacji, tj. fakt, iż najpierw konieczne jest stworzenie warunków przestrzennych (lokalowych, terytorialnych, infrastrukturalnych), a w dalszej kolejności następuje realizacja projektów, które pozwolą na efektywne wykorzystanie powstałej infrastruktury (projekty miękkie);  Poziom deficytu, zgodnie z założeniem, że najpierw powinny być rozwiązywane problemy o największym nasileniu,  Skalę działania, tj. uwzględnienie w hierarchii najpierw projektów dużych, a w dalszej kolejności projektów mniejszych, których zakres będzie mógł być w przyszłości modyfikowany i dostosowywany do faktycznej sytuacji powstałej po zrealizowaniu projektów dużych.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

 Konieczność równomiernego pod względem terytorialnym (we wszystkich podobszarach rewitalizacji lub ich sąsiedztwie) rozmieszczenia działań,  Fakt, iż Gmina, jako instytucja zarządzająca Programem nie ma możliwości wyegzekwowania przeprowadzenia zadeklarowanych projektów przez pozostałych inwestorów.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Opis działania Podmiot Źródło Rezultat Ocena rezultatu Wartość odpowiedzialny finansowania projektu 1. ROZBUDOWA I PRZEBUDOWA CZĘŚCI BUDYNKU WIEJSKIEGO W KWIATONOWICACH DLA CELÓW SPOŁECZNYCH W ramach inwestycji zostanie rozbudowany i przebudowany Gmina Gorlice Krajowe środki 1. Dostosowanie 1. Protokół odbioru 1 902 041,40 budynek Wiejskiego Domu Kultury w Kwiatonowicach. Prace publiczne, EFRR obiektu do robót budowlane dotyczyć będą: potrzeb osób 2. Listy obecności  termomodernizacji, co pozwoli zmniejszyć emisję niepełnosprawny mieszkańców zanieczyszczeń, ale też korzystać z obiektu przez cały rok, ch i do potrzeb korzystających z  przebudowy klatki schodowej, co pozwoli korzystać z obiektu oferty czasu obiektu osobom starszym i niepełnosprawnym, wolnego  garażu OSP. W projekcie planuje się również zagospodarowanie terenu w sposób poprawiający dostępność obiektu: w tym przebudowę parkingu, budowę nowych miejsc postojowych wraz z miejscami postojowymi dla rowerów, budowę drogi przeciwpożarowej, a także budowę zbiornika na deszczówkę wraz z ujęciem wody do celów p.poż. oraz częściową zmianą sposobu użytkowania w Kwiatonowicach.

Zmodernizowany obiekt zostanie doposażony: planuje się zakupić sprzęt służący celom oferty kultury, w tym sprzęt komputerowy, prezentacyjny, muzyczny, wyposażenie czasu wolnego itp. LOKALIZACJA: Podobszar rewitalizacji w Kwiatonowicach REALIZOWANE CELE GPR: C1.K1 Budowa, rozbudowa i modernizacja publicznych obiektów kultury

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

2. POPRAWA WARUNKÓW OPIEKI PRZEDSZKOLNEJ POPRZEZ ROZBUDOWĘ BUDYNKU ZESPOŁU SZKÓŁ W KLĘCZANACH W ramach projektu zostanie rozbudowany budynek Zespołu Gmina Gorlice Krajowe środki 1. Wzrost liczby 1. Sprawozdanie z 861 835,85 zł Szkół w Klęczanach, przy czym dodatkowa powierzchnia zostanie publiczne, miejsc działalności wykorzystana na rzecz rozwoju oferty przedszkolnej. Obecnie w EFRR, przedszkolnych Samorządowego EFS Przedszkola w Klęczanach funkcjonuje Oddział Przedszkolny. Po rozbudowaniu Klęczanach budynku zostanie utworzone Samorządowe Przedszkole w Klęczanach. Działanie pozwoli zmniejszyć zdiagnozowane problemy edukacyjne, w tym wynikające z deficytów w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej (duży poziom dysleksji, słabe wyniki w egzaminach po 6. klasie). Projekt nr 2 dotyczyć będzie części inwestycyjnej. Natomiast część miękka związana z funkcjonowaniem Przedszkola realizowana będzie w ramach projektu nr 6.

LOKALIZACJA: Podobszar rewitalizacji w Klęczanach

REALIZOWANE CELE GPR: C1K2. Rozbudowa i modernizacja publicznych obiektów edukacyjnych i przedszkolnych 3. DOSTOSOWANIE BUDYNKU ZESPOŁU SZKÓŁ W ROPICY POLSKIEJ DO POTRZEB WYNIKAJĄCYCH Z REFORMY EDUKACJI, PRZEZ ROZBUDOWĘ I DOPOSAŻENIE W ramach projektu zostanie rozbudowany i doposażony obiekt Gmina Gorlice Krajowe środki 1. Poprawa 1. Protokół odbioru 683 123,54 zł szkolny w Ropicy Polskiej. Planuje się dobudować do publiczne, warunków / robót, faktury istniejącego budynku części na potrzeby dydaktyczne. Obecnie EFRR, EFS zwiększenie zakupu sprzętu budynek nie jest w stanie pomieścić dodatkowych roczników powierzchni dla uczniów przy istniejącym układzie pomieszczeń. celów Projekt należy rozumieć po pierwsze, jako działanie edukacyjnych prewencyjne, mające przeciwdziałać utracie istniejących potencjałów. Szkoła należy bowiem obecnie do najlepszych placówek w gminie (jedne z najwyższych wyników sprawdzianów). Po drugie dostosowanie obiektu pozwoli na stworzenie oferty czasu wolnego, a zatem - dłuższe GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

sprawowanie opieki nad dziećmi, co pozwoli na wsparcie aktywizacji zawodowej części bezrobotnych rodziców.

W ramach projektu planuje się zakupić:  Wyposażenie szkolne,  Wyposażenie edukacyjne, w tym sprzęt TIK. Dodatkowym elementem projektu będzie zagospodarowanie terenu wokół obiektu, w tym rozwój terenów zielonych i rekreacyjnych, lokalizacja małej architektury, lokalizacja elementów infrastruktury rowerowej.

LOKALIZACJA: Podobszar rewitalizacji w Ropicy Polskiej REALIZOWANE CELE GPR: C1K2. Rozbudowa i modernizacja publicznych obiektów edukacyjnych i przedszkolnych

4. ZAGOSPODAROWANIE OBIEKTÓW PODWORSKICH DLA POTRZEB SPECJALNEGO OŚRODKA SZKOLNO-WYCHOWAWCZEGO DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W SZYMBARKU W ramach projektu planuje się dostosowanie istniejących Powiat Gorlicki Krajowe środki 1. Poprawa 1. Protokół odbioru 5 000 000 zł zabudowań podworskich do potrzeb Specjalnego Ośrodka publiczne, EFRR warunków robót Szkolno-Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Szymbarku, integracji osób 2. Sprawozdanie z służącego osobom niepełnosprawnym. Prowadzone tu działania niepełnosprawny działalności SO-SW będą miały charakter integracyjny, poprzez wzrost kwalifikacji ch w Szymbarku zawodowych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy młodzieży niepełnosprawnej.

Obecnie na potrzeby Ośrodka wykorzystywane są nowe zabudowania, powstałe w ramach projektu "Rozbudowa Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Szymbarku. Obiekt podworski nie jest wykorzystywany ze względu na zły stan techniczny.

W ramach projektu planuje się:  Przeprowadzenie kompleksowych prac

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

modernizacyjnych,  Zakup wyposażenia dla bieżącej działalności,  Zagospodarowanie otoczenia budynku poprzez uporządkowanie zieleni i lokalizację obiektów małej architektury. LOKALIZACJA: miejscowość Szymbark REALIZOWANE CELE GPR: C2.K1 Wdrożenie działań na rzecz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych C3.K2. Poprawa warunków życia osób niepełnosprawnych 5. AKTYWIZACJA SPOŁECZNO - ZAWODOWA OSÓB ZAGROŻONYCH WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM W GMINIE GORLICE Projekt realizowany będzie, jako kontynuacja projektu Gmina Gorlice Krajowe środki 1. Poprawa 1. Sprawozdanie z 700 000 zł prowadzonego w latach 2016 – 2018. Zakłada kompleksową publiczne, EFS warunków realizacji projektu, aktywizację społeczną i zawodową osób szczególnie zagrożonych funkcjonowania liczba osób ubóstwem i wykluczeniem z rynku pracy: na rynku pracy biorących udział w  Kobiet, osób społecznie projekcie  Osób 50+, wykluczonych lub  Osób niepełnosprawnych. zagrożonych wykluczeniem W ramach projektu, który planuje się kontynuować w latach 2018 - 2023, 30% miejsc zostanie przeznaczonych z zachowaniem pierwszeństwa dla mieszkańców obszaru rewitalizacji. Zostaną przy tym uwzględnione następujące typy działań:  Pomoc w organizacji stażu, wolontariatu lub praktyk,  Zatrudnienie wspierane, wspomagane, usługi trenera zatrudnienia wspieranego oraz inne usługi ułatwiające adaptację pracownika w środowisku pracy;  Poradnictwo psychologiczne i psychospołeczne;  Trening kompetencji i umiejętności społecznych;  Poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy;  Kursy i szkolenia umożliwiające nabycie, podniesienie lub zmianę kwalifikacji;  Inne narzędzia, metody służące aktywizacji społecznej i

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

zawodowej, wynikające ze zidentyfikowanych potrzeb osób obejmowanych wsparciem (w tym o charakterze zdrowotnym). Planuje się realizować projekt w porozumieniu z lokalnymi pracodawcami tak, aby zakres pozyskiwanych kwalifikacji odpowiadał zapotrzebowaniu lokalnego rynku pracy. LOKALIZACJA: gmina Gorlice, obszar rewitalizacji

REALIZOWANE CELE GPR: C2.K1 Wdrożenie działań na rzecz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych C3.K2 Poprawa warunków życia osób niepełnosprawnych 6. ROZWÓJ OFERTY ZAJĘCIOWEJ W PLACÓWKACH PRZEDSZKOLNYCH GMINY GORLICE, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM OBSZARU REWITALIZACJI Projekt będzie miał na celu całościową poprawę oferty Gmina Gorlice Krajowe środki 1. Poprawa 1. Faktury zakupu wychowania przedszkolnego, a także wsparcie młodych rodziców publiczne, EFS warunków sprzętu, w powrocie na rynek pracy lub w zwiększeniu aktywności wychowania 2. Liczba rodziców przedszkolnego, zatrudnionych, zawodowej. Projekt realizowany będzie w placówkach 2. Wsparcie których dzieci przedszkolnych gminy, w tym w: aktywności uczęszczają do 1 000 000 zł  Samorządowym Przedszkolu w Ropicy Polskiej, młodych przedszkola rodziców na  Samorządowym Przedszkolu w Klęczanach (po zapewnieniu rynku pracy bazy lokalowej zgodnie z projektem nr 1),  Samorządowym Przedszkolu w Kwiatonowicach. Na zakres projektu złożą się:  Zakup zabawek, wyposażenia, sprzętu rekreacyjnego,  Zakup interaktywnego sprzętu, stanowiącego wsparcie dla nauki języków obcych, organizacji zajęć z muzyki i rytmiki, organizacji dziecięcych zajęć i przedstawień teatralnych, zajęć przyrodniczych, ekologicznych i innych,  Organizacja zajęć dodatkowych, w tym wyjazdów

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

rekreacyjnych i edukacyjnych. Na etapie opracowywania właściwego wniosku, planuje się przeprowadzić konsultacje społeczne w podobszarach rewitalizacji w celu ustalenia konieczności wydłużenia czasu pracy placówek, zwłaszcza w kontekście potrzeb rodziców powracających na rynek pracy. W tym sensie przyjmuje się również, że w ramach projektu uwzględnione będzie wydłużenie czasu pracy placówek. LOKALIZACJA: gmina Gorlice, podobszary rewitalizacji Ropica Polska, Kwiatonowice, Klęczany REALIZOWANE CELE GPR: C1.K2. Rozbudowa i modernizacja publicznych obiektów edukacyjnych i przedszkolnych 7. STWORZENIE MIEJSC OPIEKI I WYCHOWANIA W PLACÓWKACH WSPARCIA Zadanie będzie nakierowane na poprawę sytuacji społecznej Gmina Gorlice Krajowe środki 1. Poprawa 1. Liczba dzieci i 2 000 000 zł dzieci i młodzieży, zagrożonych ubóstwem, a także członków ich publiczne, EFS warunków młodzieży oraz rodzin. edukacyjnych i członków ich wychowawczych rodzin, objętych Utworzone placówki wsparcia dziennego będą udzielały pomocy wsparciem rodzinie poprzez objęcie dziecka opieką i wychowaniem. Planowana oferta świadczonych przez placówki usług to:

 Opieka i wychowanie,  Pomoc w nauce,  Organizacja czasu wolnego, zajęcia sportowe, rozwój zainteresowań,  Zajęcia socjoterapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne, profilaktyczne. Projekt będzie realizowany w kilku miejscowościach gminy, przy czym w obszarze rewitalizacji - w obiektach szkolnych w Ropicy

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Polskiej i Klęczanach. LOKALIZACJA: Gmina Gorlice ze szczególnym uwzględnieniem obszaru rewitalizacji - podobszary rewitalizacji w Ropicy Polskiej i Klęczanach. REALIZOWANE CELE GPR: C3.K3 Poprawa sytuacji społecznej rodzin zagrożonych ubóstwem

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

4.2 UZASADNIENIE DZIAŁAŃ REALIZOWANYCH POZA OBSZAREM REWITALIZACJI Działania rewitalizacyjne muszą uwzględniać 3 kwestie:

 Konieczność zapewnienia efektywności ekonomicznej - w praktyce oznacza to prace modernizacyjne i dostosowawcze w istniejących obiektach, możliwości budowy nowych obiektów, a później utrzymania ich przez Gminę są ograniczone,  Koniczność poprawy sytuacji we wszystkich podobszarach rewitalizacji, co wynika z logiki rewitalizacji,  Możliwości terytorialne i dostępność gruntów.

PROJEKT 4 - Zagospodarowanie obiektów podworskich dla potrzeb Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla osób niepełnosprawnych w Szymbarku

Projekt będzie realizowany w istniejącym budynku podworskim, w odległości ok. 2 km od podobszaru rewitalizacji w Ropicy Polskiej oraz ok. 12 km od podobszaru rewitalizacji w Klęczanach. Możliwości doboru innej lokalizacji są praktycznie niemożliwe. Działający obecnie Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy jest jedyną instytucją w regionie posiadającą odpowiednią wiedzę i doświadczenie, umożliwiające realizację kompleksowych działań integracyjnych dla osób niepełnosprawnych.

Na rzecz uwzględnienia projektu w GPR przemawiają dobre możliwości komunikacyjne pomiędzy wskazanymi podobszarami dzięki drodze krajowej nr 28. Co więcej, w obydwu podobszarach zdiagnozowano kumulację problemów osób niepełnosprawnych.

4.3 RAMOWY PLAN FINANSOWY Poniżej przedstawiono zestawienie projektów z podziałem na podmioty odpowiedzialne za realizację. Łączna kwota znanych i zdefiniowanych inwestycji wynosi 12 147 000,79 zł.

Działania będą realizowane z następujących źródeł:

 Krajowe środki Publiczne,  Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,  Europejski Fundusz Społeczny.

LP. PROJEKT PODMIOT KOSZT ZADANIA ŹRÓDŁO ODPOWIEDZIALNY FINANSOWANIA 1 Rozbudowa i przebudowa Gmina Gorlice 1 902 041,40 zł Krajowe środki części budynku wiejskiego w publiczne, EFRR Kwiatonowicach dla celów społecznych 2 Poprawa warunków opieki Gmina Gorlice 861 835,85 zł Krajowe środki przedszkolnej poprzez publiczne, rozbudowę budynku EFRR, Zespołu Szkół w Klęczanach EFS 3 Dostosowanie budynku Gmina Gorlice 683 123,54 zł Krajowe środki Zespołu Szkół w Ropicy publiczne, EFRR Polskiej do potrzeb wynikających z reformy GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

edukacji, przez rozbudowę i doposażenie. 4 Zagospodarowanie obiektów Powiat Gorlicki 5 000 000 zł Krajowe środki podworskich dla potrzeb publiczne, EFRR Specjalnego Ośrodka Szkolno-wychowawczego dla osób niepełnosprawnych w Szymbarku 5 Aktywizacja społeczno - Gmina Gorlice 700 000 zł Krajowe środki zawodowa osób publiczne, EFS zagrożonych wykluczeniem społecznym w Gminie Gorlice 6 Rozwój oferty zajęciowej w Gmina Gorlice 1 000 000 zł Krajowe środki placówkach przedszkolnych publiczne, EFS gminy Gorlice, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru rewitalizacji 7 Stworzenie miejsc opieki i Gmina Gorlice 2 000 000 zł Krajowe środki wychowania w placówkach publiczne, EFS wsparcia ŁĄCZNIE 12 147 000,79 zł

4.4 POZOSTAŁE DOPUSZCZALNE PROJEKTY REWITALIZACYJNE Powyższa lista zadań dotyczy projektów, dla których na etapie opracowywania GPR była możliwość ustalenia szczegółów: zakresu działań, lokalizacji, szacowanego dofinansowania, źródła finansowania. Nie wyklucza to jednak realizacji w przyszłości pozostałych działań inwestycyjnych i projektów miękkich.

W ciągu następnych lat w granicach obszaru rewitalizacji i jego otoczeniu mogą pojawić się zarówno projekty rewitalizacyjne realizowane przez Gminę, jak i przez pozostałe podmioty, np. przedsiębiorców lub organizacje pozarządowe.

Za projekty rewitalizacyjne, tzn. takie, bez których kompleksowa rewitalizacja wskazanych obszarów nie może się udać, będą w przyszłości uznawane projekty, które:

 Realizować będą cele GPR,  Realizowane będą w obszarze rewitalizacji lub w inny sposób wpływać będą na wyprowadzenie obszaru rewitalizacji ze stanu kryzysowego.

Poniżej przedstawiono przykładowy charakter zadań z podziałem na cele i kierunki działania.

CEL DZIAŁANIA REWITALIZACYJNE Cel szczegółowy 1. Dostosowanie infrastruktury do potrzeb społecznych Kierunek 1. Budowa, rozbudowa i  Zagospodarowanie istniejących obiektów na cele modernizacja publicznych obiektów działalności kulturalnej, zarówno przez podmioty kultury publiczne, jak i pozarządowe,  Rozwój oferty obiektów istniejących poprzez zakup niezbędnego wyposażenia, GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

 Dostosowywanie obiektów i przestrzeni do potrzeb osób niepełnosprawnych. Kierunek 2. Rozbudowa i  Rozbudowa i modernizacja obiektów szkolnych i modernizacja publicznych obiektów przedszkolnych, edukacyjnych i przedszkolnych  Tworzenie placówek wsparcia dla uczniów,  Zagospodarowanie istniejących obiektów na cele działalności edukacyjnej, zarówno przez podmioty publiczne, jak i pozarządowe,  Dostosowywanie obiektów istniejących do potrzeb osób niepełnosprawnych. Kierunek 3. Stworzenie miejsc  Tworzenie boisk sportowych i zintegrowanych terenów aktywnej rekreacji dla osób w rekreacyjnych, każdym wieku, w tym infrastruktury  Tworzenie ścieżek rowerowych i pozostałej infrastruktury rowerowej rowerowej. Cel szczegółowy 2. Społeczna i zawodowa aktywizacja mieszkańców obszaru rewitalizacji Kierunek 1. Wdrożenie działań na  Rozwój oferty szkoleń i kursów zawodowych, rzecz aktywizacji zawodowej osób  Organizacja staży i praktyk zawodowych, bezrobotnych  Wsparcie psychologiczne dla osób powracających na rynek pracy. Kierunek 2. Wdrożenie działań na  Rozwój zajęć pozalekcyjnych, rzecz poprawy oferty zajęć  Rozwój bieżącej oferty kultury (spotkania, warsztaty, pozalekcyjnych oraz aktywności wernisaże, spektakle teatralne itd.) kulturalnej osób w każdym wieku Kierunek 3. Poprawa warunków  Tworzenie przestrzeni rozwoju usług turystycznych, inwestycyjnych w obszarze  Wytyczanie i tworzenie terenów inwestycyjnych, rewitalizacji i jego otoczeniu, a także  Tworzenie publicznych przestrzeni dla małych warunków do zakładania działalności przedsiębiorców, w tym przestrzeni handlowych i gospodarczej coworkingowych,  Działania nakierowane na rozwój podmiotów ekonomii społecznej. Kierunek 4. Poprawa warunków  Rozwój sieci drogowej w podobszarach rewitalizacji i transportowych, w tym transportu ciągów drogowych poprawiających dostępność do publicznego poszczególnych podobszarów,  Wsparcie nakierowane na rozwój oferty transportu, również świadczonej przez przedsiębiorców,  Rozwój sieci infrastruktury transportu rowerowego, w tym rozwój ścieżek rowerowych, punktów postojowych dla rowerów oraz wypożyczalni rowerów. Cel szczegółowy 3. Wsparcie dla osób szczególnie wykluczonych Kierunek 1. Poprawa warunków  Tworzenie miejsc spotkań osób starszych, życia osób starszych  Realizacja projektów o charakterze integracji międzypokoleniowej. Kierunek 2. Poprawa warunków  Działania wspierające aktywność społeczną i zawodową życia osób niepełnosprawnych osób niepełnosprawnych,  Dostosowywanie przestrzeni i obiektów publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Kierunek 3. Poprawa sytuacji  Wsparcie dzieci i młodzieży w ramach placówek społecznej rodzin zagrożonych wsparcia. ubóstwem

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

5. MECHANIZMY INTEGROWANIA DZIAŁAŃ

W GPR przyjęto model polegający na:

1. Integrowaniu działań już zrealizowanych z działaniami zaplanowanymi na przyszłość. Stąd uwzględnione w GPR projekty po części stanowią logiczną kontynuację działań realizowanych w poprzedniej perspektywie finansowej UE, tj. w latach 2007 - 2013 (komplementarność międzyokresowa).

WCZEŚNIEJSZE PROJEKTY PLANOWANE DZIAŁANIA W GPR Firma Zicom Next Sp. Z o.o. w latach 2017 – 2013 realizowała projekt polegający na rozbudowie Internet światłowodowy dla infrastruktury internetowej na terenie gminy Gorlice. mieszkańców gmin Gorlice, Grybów i W planowanych obecnie działaniach planuje się Ropa zwiększyć wykorzystanie nowoczesnych technologii, zwłaszcza internetowych w rozwoju oferty kultury i edukacji. W ramach projektu wzniesiono nowy obiekt na Rozbudowa Specjalnego Ośrodka potrzeby działania SO-SW w Szymbarku. Obecne Szkolno–Wychowawczego w działanie (projekt nr 4) pozwoli dostosować do Szymbarku potrzeb działalności integracyjnej kolejne przestrzenie.

2. Integrowaniu działań poszczególnych interesariuszy, tj. Gminy, mieszkańców, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców.

INSTYTUCJA I INSTYTUCJA II Projekt 5. Aktywizacja społeczno - zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w Gminie Gorlice realizowany będzie przez Projekt 4. Zagospodarowanie obiektów Gminę, a w praktyce przez jednostkę podworskich dla potrzeb Specjalnego organizacyjną Gminy, tzn. Gminny Ośrodek Ośrodka Szkolno-wychowawczego dla osób Pomocy Społecznej. niepełnosprawnych w Szymbarku W ramach projektu uwzględniono działania realizowany będzie przez Powiat Gorlicki. W aktywizacyjne, które będą kierowane również jego rezultacie rozwinie się istniejąca placówka szkolno-wychowawcza dla osób do osób niepełnosprawnych, przy czym będą niepełnosprawnych, przy czym oferta to zwłaszcza osoby dorosłe. edukacyjna oraz aktywizacji zawodowej Projekt 3. Dostosowanie budynku Zespołu kierowana będzie zwłaszcza do młodzieży Szkół w Ropicy Polskiej do potrzeb niepełnosprawnej. wynikających z reformy edukacji, przez rozbudowę i doposażenie pozwoli na poprawę warunków i utrzymanie standardów edukacyjnych w miejscowości Ropica Polska. 3. Integrowaniu różnych funkcji w ramach tych samych działań, 4. Integrowaniu działań inwestycyjnych z projektami o charakterze miękkim, 5. Integrowaniu działań w różnych częściach miasta (komplementarność przestrzenna).

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

Rozbudowa i Poprawa Dostosowanie Zagospodarowanie Aktywizacja Rozwój oferty Stworzenie przebudowa warunków budynku obiektów społeczno - zajęciowej w miejsc opieki i części budynku opieki Zespołu Szkół w podworskich dla zawodowa osób placówkach wychowania w wiejskiego w przedszkolnej Ropicy Polskiej potrzeb zagrożonych przedszkolnych placówkach Kwiatonowicach poprzez do potrzeb Specjalnego wykluczeniem gminy Gorlice, wsparcia dla celów rozbudowę wynikających z Ośrodka Szkolno- społecznym w ze szczególnym społecznych budynku reformy wychowawczego Gminie Gorlice uwzględnieniem Zespołu Szkół w edukacji, przez dla osób obszaru Klęczanach rozbudowę i niepełnosprawnych rewitalizacji

doposażenie w Szymbarku PODOBSZAR I - ROPICA POLSKA Starzenie się + społeczeństwa Stan zdrowia + + Ubóstwo / + + sytuacja dzieci Aktywność + + społeczna PODOBSZAR II - KWIATONOWICE Bezrobocie + + Stan zdrowia + Edukacja + + Aktywność + + społeczna PODOBSZAR III - KLĘCZANY Starzenie się + + społeczeństwa Edukacja + + + Aktywność społeczna / + kulturalna

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

6. ZARZĄDZANIE PROGRAMEM

6.1 OPIS STRUKTURY ZARZĄDZANIA Ze względu na odpowiednią wiedzę i kompetencje, głównym ośrodkiem zarządzania realizacją GPR będzie Urząd Gminy w Gorlicach. Poszczególne zadania będą wykonywane z wykorzystaniem istniejącej struktury Urzędu. Na poszczególnych etapach, zarówno na etapie realizacji inwestycji, jak i realizacji projektów "miękkich", zaangażowani będą pracownicy jednostek organizacyjnych Gminy, tj. odpowiednich placówek szkolnych i wychowawczych.

JEDNOSTKA ZADANIA ZARZĄDZANIE PO STRONIE GMINY Wójt Gminy Gorlice Nadzór nad całością działań Referat Rozwoju Gospodarczego i Promocji Działania związane z pozyskiwaniem środków zewnętrznych i planowaniem inwestycji Referat Ochrony Środowiska i Rolnictwa Działania zmierzające do zapewnienia zgodności z celami środowiskowymi w Gminie i zgodności inwestycji z przepisami środowiskowymi Radca Prawny Obsługa prawna poszczególnych etapów realizacji, w tym podpisywanie umów z wykonawcami zadań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych Referat Finansowo-Budżetowy Obsługa finansowa poszczególnych działań, w tym przygotowywanie koniecznych zmian w Uchwale Budżetowej i Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej - Uczestniczenie w działaniach planistycznych Kierownik oraz w realizacji zadań inwestycyjnych oraz Kierownicy pozostałych jednostek bieżące zarządzanie powstałą infrastrukturą, w organizacyjnych Gminy tym poprzez współrealizację projektów "miękkich"

Zarządzanie projektem realizowane będzie w ramach zadań poszczególnych pracowników Urzędu Gminy Gorlice oraz jednostek organizacyjnych, przy czym zakłada się możliwość przyznania dodatków specjalnych do wynagrodzenia w związku z powierzeniem dodatkowych zadań, co wynika z postanowień Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.

Ważne! W skład zadań pracowników Urzędu, zwłaszcza odpowiedzialnych za część planistyczną będzie określanie dokładnego zakresu i kosztów poszczególnych projektów. Zgodnie z postanowieniami art. 21 Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji, w momencie ustalenia szczegółów zadań własnych Gminy, konieczne jest wprowadzenie odpowiedniego punktu do załącznika do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej gminy.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

6.2 KOMITET REWITALIZACJI Dla realizacja zadań w ramach procesu rewitalizacji powołany zostanie Komitet Rewitalizacji, którego skład będzie logicznie wynikał z określonych w GPR celów. Poniżej przedstawiono sposób wyłonienia Komitetu.

JEDNOSTKA ZADANIA Wójt Gminy Przygotowanie projektu uchwały Rady Gminy Gorlice w sprawie określenia zasad wyznaczania składu oraz zasad działania Komitetu Rewitalizacji. Załącznikiem do Uchwały będzie formularz zgłoszeniowy, a także Regulamin Komitetu Rewitalizacji. Wójt Gminy W ramach konsultacji społecznych projektu uchwały, mieszkańcy i pozostali interesariusze będą informowani o możliwości uczestniczenia w pracach Komitetu, a także zbierane będą zgłoszenia kandydatów do Komitetu. Rada Gminy Gorlice Przyjęcie Uchwały w sprawie określenia zasad wyznaczania składu oraz zasad działania Komitetu Rewitalizacji Wójt Gminy Wybór i ogłoszenie składu Komitetu Rewitalizacji zostaną dokonane na drodze zarządzenia Wójta, niezwłocznie po przyjęciu Uchwały przez Radę Gminy. W wyborze wzięte zostaną pod uwagę kryteria takie jak: 1) Doświadczenie w działalności na rzecz społeczności lokalnej w obszarze rewitalizacji, 2) Doświadczenie w realizacji projektów o charakterze społecznym z finansowaniem zewnętrznym, 3) Fakt zamieszkania lub prowadzenia działalności gospodarczej w obszarze rewitalizacji, 4) Zaangażowanie w proces opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji.

Zaleca się, aby w skład Komitetu weszli przynajmniej:

 Przedstawiciel Urzędu Gminy Gorlice,  Przedstawiciel placówek edukacyjnych,  Przedstawiciel organizacji pozarządowych i grup nieformalnych,  Przedstawiciel przedsiębiorców,  Przedstawiciele mieszkańców (przynajmniej jeden przedstawiciel każdego podobszaru rewitalizacji).

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

6.3 RAMOWY HARMONOGRAM REALIZACJI GPR

Rozbudowa i przebudowa części budynku wiejskiego w Kwiatonowicach dla celów społecznych Poprawa warunków opieki przedszkolnej poprzez rozbudowę budynku Zespołu Szkół w Klęczanach Dostosowanie budynku Zespołu Szkół w Ropicy Polskiej do potrzeb wynikających z reformy edukacji, przez rozbudowę i doposażenie. Zagospodarowanie obiektów podworskich dla potrzeb Specjalnego Ośrodka Szkolno- wychowawczego dla osób niepełnosprawnych w Szymbarku Aktywizacja społeczno - zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w Gminie Gorlice Rozwój oferty zajęciowej w placówkach przedszkolnych gminy

Gorlice, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru rewitalizacji Stworzenie miejsc opieki i wychowania w placówkach wsparcia 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

6.4 PROMOCJA REWITALIZACJI - WŁĄCZANIE INTERESARIUSZY Przyjmuje się, że konsultacje społeczne prowadzone w ramach przygotowań Programu, a także towarzyszące im działania promocyjne były tylko wstępem do zaangażowania mieszkańców w cały proces. Podstawą zaangażowania mieszkańców i pozostałych interesariuszy w rewitalizację jest świadomość pozytywnych rezultatów.

Pojawienie się pierwszych efektów w postaci poprawy sytuacji mieszkańców terenów rewitalizowanych będzie zwiększało ich zaangażowanie (ale także zaangażowanie pozostałych mieszkańców gminy). W tym celu należy jednak zapewnić jasny przekaz polegający na skojarzeniu pozytywnych zmian ze świadomą polityką koordynowaną przez Gminę, a prowadzoną przez poszczególnych inwestorów i operatorów działań miękkich.

Stąd dla każdej inwestycji realizowanej w powiązaniu z Programem należy zapewnić odpowiednie działania promocyjne. Naturalnym kanałem komunikacji są spotkania z mieszkańcami przy okazji konsultacji społecznych. Drugim pożądanym sposobem jest promocja przy okazji imprez czy eventów organizowanych z wykorzystaniem powstałej dzięki funduszom rewitalizacyjnym osi 11. RPO WM infrastruktury.

Pamiętać należy równocześnie, że katalog projektów nie jest zamknięty. W GPR wskazano na możliwość realizacji innych zadań rewitalizacyjnych, pozostających w zgodzie z celami Programu. W tym celu lokalne władze powinny monitorować możliwość pozyskiwania środków na projekty rewitalizacyjne i dostarczać zainteresowanym instytucjom niezbędnych informacji.

Co ważne, zgodnie z logiką procesu, obszary wskazane do rewitalizacji powinny być w następnym etapie zastąpione kolejnymi obszarami, w których obserwowane są problemy społeczne. Lokalne władze powinny na bieżąco monitorować sytuację w pozostałych częściach gminy i kierować działania informacyjne w te miejsca, które przewidywane są jako kolejny obszar lub podobszar rewitalizacji.

Dzięki temu przystępując do rewitalizacji następnych terenów, będzie można liczyć na zaangażowanie interesariuszy od samego początku. Jasne sygnalizowanie planów pozwoli również prywatnym inwestorom na przygotowanie się z wyprzedzeniem do realizacji swoich projektów.

Należy pamiętać, że udział interesariuszy w podejmowaniu decyzji powinien być zapewniony na etapie przygotowania do realizacji projektów, a także na etapie wykorzystywania rezultatów projektów, zwłaszcza inwestycji. Poniżej przedstawiono proponowane działania angażujące dla projektów rewitalizacyjnych.

PROPONOWANA FORMA LP. PROJEKT GRUPA DOCELOWA CEL WŁĄCZANIA 1 Rozbudowa i przebudowa  Spotkania  Dzieci i młodzież  Ustalenie niezbędnego części budynku wiejskiego konsultacyjne z  Osoby starsze do zakupu sprzętu w Kwiatonowicach dla udziałem dzieci i  Przedstawiciele  Ustalenie kształtu oferty celów społecznych młodzieży oraz organizacji czasu wolnego osób starszych społecznych i grup  Ustalenie zakresu  Spotkania nieformalnych potrzeb osób

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

konsultacyjne z niepełnosprawnych udziałem przedstawicieli organizacji pozarządowych i grup nieformalnych

2 Poprawa warunków opieki  Spotkania  Rodzice dzieci w wieku  Ustalenie niezbędnego przedszkolnej poprzez konsultacyjne przedszkolnym do zakupu sprzętu rozbudowę budynku  Warsztaty z  Dzieci w wieku  Ustalenie kształtu oferty Zespołu Szkół w udziałem dzieci przedszkolnym przedszkolnej Klęczanach w wieku  Ustalenie godzin pracy przedszkolnym placówki  Ustalenie zakresu potrzeb dzieci niepełnosprawnych 3 Dostosowanie budynku  Spotkania  Dzieci i młodzież  Ustalenie niezbędnego Zespołu Szkół w Ropicy konsultacyjne z  Rodzice do zakupu sprzętu Polskiej do potrzeb udziałem dzieci i wynikających z reformy młodzieży oraz edukacji, przez rozbudowę rodziców i doposażenie.  Warsztaty z udziałem dzieci i młodzieży 4 Zagospodarowanie  Spotkania  Dzieci i rodzice dzieci  Ustalenie szczegółów obiektów podworskich dla konsultacyjne z niepełnosprawnych oferty i kierunków potrzeb Specjalnego udziałem dzieci i rozwoju Ośrodka Szkolno- rodziców dzieci wychowawczego dla osób niepełnosprawny niepełnosprawnych w ch Szymbarku 5 Aktywizacja społeczno -  Spotkania  Osoby bezrobotne i  Ustalenie możliwości zawodowa osób konsultacyjne z zagrożone wejścia / powrotu na zagrożonych wykluczeniem osobami bezrobociem rynek pracy osób społecznym w Gminie bezrobotnymi  Przedsiębiorcy bezrobotnych Gorlice oraz przedsiębiorcami 6 Rozwój oferty zajęciowej w  Spotkania  Rodzice dzieci w wieku  Ustalenie niezbędnego placówkach konsultacyjne przedszkolnym do zakupu sprzętu przedszkolnych gminy  Warsztaty z  Dzieci w wieku  Ustalenie kształtu oferty Gorlice, ze szczególnym udziałem dzieci przedszkolnym przedszkolnej uwzględnieniem obszaru w wieku  Ustalenie godzin pracy rewitalizacji przedszkolnym placówki  Ustalenie zakresu potrzeb dzieci niepełnosprawnych 7 Stworzenie miejsc opieki i  Spotkania  Dzieci i młodzież  Ustalenie szczegółów wychowania w placówkach konsultacyjne  Rodzice i pozostali oferty, czasu pracy wsparcia  Warsztaty z członkowie rodzin placówek wsparcia itd. udziałem dzieci i młodzieży

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

6.5 KOSZTY ZARZĄDZANIA GPR Dla określenia kosztów związanych z wdrożeniem procesu rewitalizacji przeanalizowano główne kategorie zadań. Łącznie szacowane koszty zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji określono na poziomie 63 200 zł do 116 000 zł. Stanowi to od 0,5 do 0,95% kosztów zadań wskazanych w Programie.

ZADANIE FINANSOWANIE SZACOWANY KOSZT ROCZNY Włączanie Działania realizowane przede wszystkim poprzez 7200 - 12 000 zł mieszkańców konsultacje społeczne. Zwiększony zakres w proces obowiązków pracowników Urzędu Gminy będzie rewitalizacji wynagradzany na zasadzie dodatku specjalnego do pensji - ok. 20% wynagrodzenia (1 – 2 pracowników). Pozostałe Zakres dodatkowych form promocji rewitalizacji 4 000 - 10 000 zł formy będzie ustalany na bieżąco. Wstępnie przyjmuje promocji się możliwość organizacji imprez związanych z tworzoną infrastrukturą, a także druk materiałów promocyjnych i informacyjnych. Działania Działania realizowane będą przez pracowników 3600 - 6000 zł związane z Urzędu Gminy. Zwiększony zakres obowiązków monitoringiem będzie wynagradzany na zasadzie dodatku i ewaluacją specjalnego do pensji - ok. 20% wynagrodzenia (1 pracownik). Komitet Członkostwo w Komitecie będzie miało charakter 1 000 zł Rewitalizacji społeczny, a zatem nie będzie generowało dodatkowych kosztów. Dopuszcza się jednak uczestnictwo w pracach Komitetu ekspertów zewnętrznych. W oszacowaniu kosztów przyjęto uczestnictwo 2 ekspertów w ciągu roku. ŁĄCZNIE - rocznie 15 800 - 29 000 zł ŁĄCZNIE - termin obowiązywania GPR 63 200 - 116 000 zł

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

7. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Cele programu będą regularnie monitorowane, co w razie konieczności wpłynie na korektę pierwotnie przyjętych założeń. Poniżej przedstawiono model rozdziału zadań poszczególnych osób odpowiedzialnych za monitoring GPR.

Zasady oceny aktualności i stopnia realizacji GPR określone są w art. 22 Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji. Do wskazanych przez Ustawę obowiązków Wójta Gminy należy dokonywanie oceny stopnia realizacji GPR przynajmniej raz na 3 lata.

OSOBA / ZADANIE INSTYTUCJA Wójt Gminy Wyznaczenie pracownika Urzędu Gminy, odpowiedzialnego za monitorowanie postępów realizacji GPR i za ewaluację. Pracownik Zbieranie danych niezbędnych do sporządzenia okresowego wyznaczony do sprawozdania z realizacji GPR. Terminy opracowywania sprawozdań monitoringu powinny być dobrane tak, aby w logiczny sposób podsumowywać kolejne etapy prowadzonej rewitalizacji (np. po zakończeniu ważnych dla celów rewitalizacji inwestycji, w momencie gdy przynoszą już one zamierzony efekt społeczny). Analiza danych odnośnie poszczególnych celów GPR. Sporządzenie sprawozdania i przedstawienie go Wójtowi Gminy. Sprawozdanie powinno zawierać dane liczbowe odnośnie realizacji celów GPR, listę zrealizowanych i realizowanych działań, a także harmonogram następnych działań. Wójt Gminy Przedstawienie i skonsultowanie sprawozdania z Komitetem Rewitalizacji. Komitet Decyzja o konieczności lub braku konieczności wprowadzenia zmian do Rewitalizacji GPR. Wójt Gminy Przedstawienie wyników konsultacji z Komitetem Rewitalizacji Radzie Gminy, wraz z przedstawieniem potrzeb finansowych związanych z dalszymi działaniami, uwzględnionymi w harmonogramie. Udostępnienie sprawozdania na stronie internetowej Gminy i stronie BIP. Zaleca się przeprowadzanie konsultacji z interesariuszami rewitalizacji, zwłaszcza z mieszkańcami, organizacjami pozarządowymi i przedsiębiorcami. Rada Gminy Uwzględnienie następnych działań rewitalizacyjnych w Budżecie i Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

7.1 STRUKTURA OCENY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Wszystkie formy oceny Gminnego Programu Rewitalizacji powinny mieć charakter jawny, przez co rozumie się publikację wyników oceny w Biuletynie Informacji Publicznej, a także na stronie internetowej Gminy.

7.1.1. OCENA PRZED REALIZACJĄ PROGRAMU Ocena dokonywana przed realizacją Programu (ocena ex-ante) ma za zadanie analizę wcześniejszych doświadczeń, dotyczących realizowanych projektów i ich wpływu na sytuację w obszarze rewitalizacji i jego otoczeniu, a także analizę sytuacji zastałej. W związku z dostępem do danych, a także z doświadczeniami związanymi z realizacją wcześniejszych działań, za ocenę przed realizacją GPR odpowiedzialny będzie Operator GPR.

7.1.2 OCENA W POŁOWIE OBOWIĄZYWANIA PROGRAMU Biorąc pod uwagę termin obowiązywania Programu (lata 2017 – 2023), a także wskazywaną wcześniej prawną konieczność dokonywania oceny przynajmniej raz na 3 lata, przyjęto, że ocena GPR powinna nastąpić w 2019 i 2021 roku. Szacuje się, że pierwszy termin pozwoli w znacznej mierze ocenić powstałą infrastrukturę, a drugi - jej wpływ na poprawę parametrów społecznych. Celem generalnym będzie potwierdzenie prawidłowości przyjętych wcześniej założeń lub też ich zmiana, przy czym ocena pozwoli na opis:

 Efektywności wykorzystania środków,  Wpływu prowadzonych działań rewitalizacyjnych na osiąganie wskazanych w Programie celów,  Poziomu przyjętych wskaźników monitoringu Programu.

7.1.3 OCENA PO ZAKOŃCZENIU REALIZACJI PROGRAMU Ocena po zakończeniu realizacji Programu realizować będzie 3 generalne założenia:

1. Pozwoli na określenie wpływu podjętych działań na poprawę sytuacji w obszarze rewitalizacji. 2. Pozwoli na określenie czy w długiej perspektywie realizowane projekty mają pozytywny wpływ na sytuację społeczną mieszkańców obszarów rewitalizacji. 3. Pozwoli na zebranie doświadczeń, wyselekcjonowanie działań skutecznych i na tej bazie - sformułowanie wytycznych odnośnie dalszych działań na terenie całej gminy.

Właściwe przeprowadzenie oceny końcowej należeć będzie do Operatora Gminnego Programu Rewitalizacji, przy czym to od decyzji Wójta Gminy zależeć będzie, czy proces ewaluacji końcowej przeprowadzony zostanie z wykorzystaniem zasobów Urzędu Gminy czy podmiotu zewnętrznego.

7.1.4 OCENA BIEŻĄCA Dodatkowe terminy i formy oceny Gminnego Programu Rewitalizacji mogą być inicjowane na wniosek Komitetu Rewitalizacji, Rady Gminy lub też Wójta Gminy Gorlice, zwłaszcza w przypadku pojawienia się problemów lub konieczności pilnych zmian.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

7.2 SPRAWOZDAWCZOŚĆ Dane niezbędne do monitoringu będą pozyskiwane na bazie sprawozdań oraz ogólnodostępnych danych statystycznych, a przedstawiane będą w formie raportów zbiorczych. Odpowiedzialne za sprawozdawczość będą wszystkie podmioty biorące udział w realizacji GPR, w tym podmioty odpowiedzialne za realizację projektów rewitalizacyjnych. Należy podkreślić, że mowa tu nie tylko o podmiotach realizujących wskazane w Programie konkretne projekty, ale też o tych, realizujących zadania w ramach „pozostałych dopuszczalnych projektów rewitalizacyjnych”. Sprawozdania, a w ślad za nimi raporty, zawierać będą dane takie jak:

 Terminy realizacji zadań,  Osiągnięte wskaźniki,  Wydatkowane środki finansowe,  Zdiagnozowane problemy i nieprawidłowości,  Formy promocji i angażowania interesariuszy w proces rewitalizacji,  Dalsze planowane działania rewitalizacyjne.

Urząd Gminy Jednostki Organizacyjne Organizacje Raport Sprawozdanie Urząd Gminy pozarządowe Zbiorczy Powiat Gorlicki Pozostałe podmioty

Poniżej przedstawiono wskaźniki, stosowane do opracowywania okresowych sprawozdań. Pozostają one w zgodzie z parametrami stosowanymi w GPR. Sprawozdanie opracowywane będzie tylko dla obszaru rewitalizacji, a nie dla całej gminy.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

CEL WSKAŹNIK MONITORINGU ŹRÓDŁO DANYCH Zmodernizowana powierzchnia obiektów kultury Zmodernizowana i rozbudowana Cel szczegółowy 1. powierzchnia obiektów edukacyjnych i Urząd Gminy Gorlice Dostosowanie infrastruktury do wychowawczych Powierzchnia dostosowana do potrzeb potrzeb społecznych rekreacji Liczba organizacji pozarządowych/1000 KRS mieszkańców Liczba zasiłków ze względu na bezrobocie/ Cel szczegółowy 2. GOPS w Gorlicach 1000 os. Społeczna i zawodowa aktywizacja mieszkańców Liczba podmiotów gospodarczych / 1000 os. CEIDG obszaru rewitalizacji Listy obecności, sprawozdania z Liczba osób niepełnosprawnych działalności GOPS, SO-SW w Cel szczegółowy 3. Wsparcie korzystających z powstałej infrastruktury Szymbarku dla osób szczególnie Liczba decyzji o pomocy społecznej z tyt. wykluczonych niepełnosprawności i ciężkiej choroby / GOPS w Gorlicach 1000 mieszkańców.

Ważne! Monitoring i ewaluacja muszą uwzględniać sytuację zewnętrzną, która wpływać będzie na poziom poszczególnych wskaźników. Dotyczy to zwłaszcza parametrów przedsiębiorczości i rynku pracy, które zależą od ogólnej sytuacji w kraju. W przypadku gdy zmiana taka nastąpi, a będzie miała znaczny zakres (silny kryzys gospodarczy, zmiana statusu prawnego jednoosobowych działalności gospodarczych itp.) dopuszczalne będzie porównanie parametrów w obszarze rewitalizacji ze średnią w gminie i na tej podstawie wyciągnięcie wniosków odnośnie stopnia realizacji celów GPR.

Proces wprowadzania zmian do Gminnego Programu Rewitalizacji rozpoczyna odpowiednia decyzja Wójta Gminy, podjęta po przeprowadzeniu oceny GPR i uzyskaniu opinii Komitetu Rewitalizacji. Zmiana gminnego programu rewitalizacji wymaga procedury analogicznej do tej, w jakiej został on uchwalony, co wynika z art. 23 Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji. Oznacza to, że uchwałę Rady Gminy odnośnie zmiany Gminnego Programu Rewitalizacji poprzedzać będą konsultacje społeczne, prowadzone w kształcie określonym w Ustawie, a także pozyskiwanie opinii od organów wymienionych w art. 17 Ustawy. Wyjątkiem są tu sytuacje, gdy zmiana GPR nie wiąże się z umieszczeniem nowych działań na liście planowanych podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych lub gdy zmiana nie wymaga zmiany uchwały w sprawie ustanowienia Specjalnej Strefy Rewitalizacji.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

8. KONIECZNE ZMIANY W UCHWAŁACH

8.1 ZMIANY W STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MPZP Zakres planowanych działań rewitalizacyjnych pozostaje w zgodzie z dokumentami planowania i zagospodarowania przestrzennego. Nie zachodzi w związku z tym konieczność wprowadzania zmian w tych dokumentach. Należy jednak zauważyć, że Gmina Gorlice przystąpiła dn. 8 lutego 2017 roku do opracowania Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Wymogi wynikające z rewitalizacji będą uwzględnione w dokumencie.

W związku z brakiem planowanych zmian, do dokumentu nie załączono mapy, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt. 14 Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji.

8.2 ZMIANY W UCHWALE NA MOCY ART. 7 UST. 3 USTAWY Z DN. 9 PAŹDZIERNIKA 2015 R. O REWITALIZACJI Komitet rewitalizacji jest powoływany jako forum dialogu i współpracy odnośnie procesu rewitalizacji, a także pełni funkcję opiniodawczo-doradczą Wójta Gminy. Zasady powoływania Komitetu ustala Rada Gminy przed uchwaleniem Gminnego Programu Rewitalizacji lub nie później niż 3 miesiące po uchwaleniu GPR. Podjęcie uchwały jest poprzedzone konsultacjami społecznymi.

Niezwłocznie po przyjęciu uchwały przez Radę Gminy, Wójt jest zobowiązany do wydania zarządzenia powołującego Komitet Rewitalizacji. Dla każdego z podobszarów rewitalizacji możliwe jest powołanie odrębnego Komitetu, ale nie ma takiego obowiązku.

Komitet Rewitalizacji zostanie powołany po uchwaleniu GPR Gminy Gorlice na lata 2017 - 2023.

8.3 ZMIANY W UCHWAŁACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 21 UST. 1 USTAWY Z DNIA 21 CZERWCA 2001 R. O OCHRONIE PRAW LOKATORÓW, MIESZKANIOWYM ZASOBIE GMINNYM I O ZMIANIE KODEKSU CYWILNEGO Dokumenty wynikające z art. 21 ust 1 Ustawy z dn. 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminnym i o zmianie kodeksu cywilnego w gminie przyjęto:

 Uchwałą nr XXI/213/13 Rady Gminy Gorlice z dnia 27 lutego 2013 r. w sprawie uchwalenia programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy w latach 2013 – 2017 Oraz  Uchwałą Nr VI/42/2003 Rady Gminy Gorlice z dnia 24 kwietnia 2003 r. w sprawie ustalenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Gorlice W związku z działaniami przewidzianymi w GPR, nie planuje się zmian w w/w dokumentach.

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023

9. SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI Art. 25 ustawy z dn. 9 października 2015 roku o rewitalizacji przewiduje możliwość wyznaczenia na terenie gminy Specjalnej Strefy Rewitalizacji. Działanie takie daje lokalnym władzom znaczny zakres dodatkowych uprawnień, które mogą być wykorzystywane w celu realizacji zaplanowanych zadań rewitalizacyjnych.

Ustawa przewiduje, że w związku z ustanowieniem SSR możliwe jest:

 Realizowanie zadań z zakresu społecznego budownictwa czynszowego, jako celu publicznego (możliwe jest wywłaszczenie na mocy decyzji administracyjnej).  Przeniesienia lokatora gminnego zasobu mieszkaniowego do lokalu zastępczego (na czas realizacji zadań inwestycyjnych). W przypadku braku opróżnienia lokalu przez lokatora we wskazanym terminie, możliwa jest eksmisja.  Ustanowienie prawa pierwokupu, tj. prawa pierwszeństwa w zakupie nieruchomości, gdy jest ona oferowana do sprzedaży.  Przyznanie bonifikaty przy sprzedaży nieruchomości, jeżeli pierwotnie właścicielem jest Gmina, a zadanie rewitalizacyjne (z listy głównych zadań) jest realizowane przez inny podmiot na wskazanej nieruchomości.  Wprowadzenie zakazu lub częściowego zakazu wydawania decyzji o warunkach zabudowy, w przypadku gdy brak na danym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.  Przyznanie dotacji do prac modernizacyjnych i remontowych, wynoszącej do 50% wartości inwestycji, przy czym dotyczy to wszystkich obiektów, a nie jak w dotychczas obowiązujących przepisach - jedynie obiektów zabytkowych.

W związku z zakresem planowanych działań rewitalizacyjnych, na terenie Gminy Gorlice nie zostanie ustanowiona Specjalna Strefa Rewitalizacji

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY GORLICE NA LATA 2017 – 2023