Ang Pagsasa-Filipino Ng Mga Panoorin Sa Daigdig Ng Telebisyon
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
MALAY 25.2 (2013): 1-9 Ang Pagsasa-Filipino ng mga Panoorin sa Daigdig ng Telebisyon, Pagda–dub ng Anime, at Paglaganap ng Wikang Filipino sa Bawat Sulok ng Mundo: Mga Patunay na ‘Moog’ ng Pagka-Pilipino / The Translation in Filipino of Different Shows in the World of Television, The Dubbing of Anime, and The Expansion of Filipino Language in Different Parts of the World: Different ‘Walled’ Proofs of Filipino Being Ramilito B. Correa, M.A. Pamantasang De La Salle-Maynila [email protected] Mahalaga ang naging papel ng wikang Filipino upang higit na mapatunayan ang katatagan at pagkakakilanlan ng mga Pilipino. Ang pagsasa-Filipino ng mga panoorin sa mundo ng telebisyon, lokal man o dayuhan, ay naging pangunahing dahilan upang tumaas ang reyting ng mga ito dahil sa ang mga pinanonood ay higit na naintindihan ng masang Pilipino. Lumitaw ang naging kapangyarihan ng wikang Filipino na gamitin ng bawat network sa bawat palabas upang mapanitili nito ang mataas na reyting. Naging mahalagang sangkap din ang wikang Filipino sa pagda-dub ng mga panooring anime dahil sa kasikatang dulot nito sa telebisyon at pelikula. Lumaganap naman ang paggamit at pag-aaral ng wikang Filipino dahil lumaganap din ang paghahanapbuhay ng mga Pilipino sa iba’t ibang sulok ng bansa. Pinag-aaralan at ginagamit ang wikang Filipino bilang pangalawang wika sa mga bansa sa Europa, Asya, Hilagang Amerika at Timog Amerika. Panlimampu’t isa ang wikang Filipino sa pinakamaraming nagsasalita nito sa mundo. Mga susing salita: Wikang Filipino, anime, dubbing, dubber, pagsasalin Filipino language plays an important role to further prove the stability and identity of the Filipinos. The translation in Filipino language of different shows in the world of television has become a primary reason why these shows are top-ratings; moreover it helps the Filipino mass audience understand them better. The power of using Filipino language in different shows by different networks prevails to obtain their power ratings. Filipino language has also become an important element in dubbing the anime shows because of their popularity in televison and cinema. Studying and using Filipino language becomes rampant worldwide because more Filipino work in different countries around the world. Filipino as a second language is being studied in different countries like in Europe, Asia, North America and South America. It ranks 51st as one of the most commonly spoken languages. Keywords: Filipino language, anime, dubbing, dubber, translation Copyright © 2013 Pamantasang De La Salle, Filipinas 2 MALAY TOMO XXV BLG. 2 Makatotohanan, dalisay at kapuri-puri ang naghahari ang paggamit ng wikang Filipino sa ginawang pagwawangis ng Pambansang Alagad telebisyon. ng Sining na si Dr. Bienvenido Lumbera tungkol sa wika. Aniya, Ang Pagsasa-Filipino ng mga Panoorin sa Daigdig ng Telebisyon Parang hininga ang wika, sa bawat sandali ng buhay natin ay nariyan ito. Palatandaan ito na “If you talk to a man in a language he buhay tayo, at may kakayahang umugnay sa understands, that goes to his head. If you talk to kapwa nating gumagamit din dito. Sa bawat him in his own language, that goes to his heart.” pangangailangan natin ay gumagamit tayo (Nelson Mandela) ng wika upang kamtin ang kailangan natin - Malinaw at kahanga-hanga ang mga pahayag kung nagugutom, humihingi ng pagkain; kung nasugatan, dumadaing upang mabigyan ng na ito ni Mandela tungkol sa wika. Ito marahil ang panlunas; kung nangungulila, humahanap ng dahilan kung bakit namamayani ang paggamit ng kausap na makapapawi sa kalungkutan. (1) wikang Filipino sa mga panooring sa telebisyon sa Pilipinas. Sapagkat ang wikang Filipino ay hindi Mula sa pahayag na ito, ipinahihiwatig na lamang ang wikang nauunawaan ng sambayanang ang wika ay katumbas at kasinghalaga na rin ng Pilipino kundi ito rin ay wikang sariling atin na buhay – iniingatan, inaalagaan, pinahahalagahan. tumitimo sa ating isip, puso at damdamin. Ang pagsasawalang-bahala, pagpapabaya, at di- Kung ang mga programa sa mundo ng pag-alintana sa wika, lalo na sa sariling wika, telebisyon ay ihahanay sa iba’t ibang kategorya ay magdudulot ng kaniyang maagang paglaho (bagamat Ingles ang termino na ginamit sa bawat o pagkawala, o sa mas makirot pang kataga, ng kategorya o Ingles ang pangalan ng palabas) na kaniyang kamatayan. Kaya naman ang ating binibigyan ng parangal, kung hindi man lahat, ay wikang Filipino ay dapat na pinagyayaman, kalimitang gumagamit pa rin ng wikang Filipino. ginagamit nang makabuluhan at dapat na Ang news magazine show halimbawa ay pinalalaganap sa sangkabansaan. pinangungunahan ng mga tanyag na panooring Ang wikang Filipino ay wika ng masa, ang Unang Hirit, Umagang Kay Ganda, Sapul sa wikang ginagamit ng nakararaming Pilipino. Ang Singko atb; sa news programnaman ay mahirap wikang nagtataglay ng kapangyarihan dahil sa dami tibagin ang gamit ng wikang Filipino sa TV Patrol, at lawak ng gumagamit nito na hindi kailanman 24 Oras, Iba Balita, Saksi atb. Maihahanay naman kayang pigilan o makontrol. Sa kasalukuyan ay sa mga mahuhusay na educational program ang may matatag nang kinatatayuan ang wika nating Born to be Wild, Kap’s Amazing Stories, Bilib ito sapagkat ang wikang ito ay nagtatalaglay na Ka Ba atb. Humahakot naman ng parangal ng matibay na ‘moog’ -- sa lipunang Pilipino, sa gamit ang wikang Filipino ang documentariesna edukasyon, sa iba’t ibang disiplina at larangan, I-Witness, Reporter’s Notebook, The Probe Team, gayundin sa media, lalong-lalo na sa telebisyon. Brigada atb. Sa public service,matagal nang Patunay rito ang matataas na TV ratings ng mga pumapailanlang sa ere ang Kapwa Ko, Mahal panoorin sa Pilipinas na gumagamit ng wikang Ko, ang makabuluhang palabas na Reunion, atb. Filipino. Kahit pa saliksikin ang mga ipinalalabas Kung pag-uusapan naman ang children and na sarbey ng pangunahing survey groups tulad youth program, malaki ang naitutulong ng ng AGB Nielsen, SWS, Pulse Asia, at iba pa, mga panooring Math-Tinik, Tropang Pochie, mapatutunayan ng mga ito ang paghahari ng mga Wansapanataym atb, Wikang Filipino na rin panooring wikang Filipino ang ginagamit ayon sa ang midyum na ginagamit ng mga host sa mga tatlong pagkakahati ng panoorin – pang-umaga, entertainment program tulad ng Party Pilipinas, pangtanghali at panggabi. Maging hanggang ASAP, US Girls atb. Mahigit tatlong dekada nang sa hatinggabi ay malinaw na nangingibabaw at pumapaimbulog sa himpapawid ang variety show MGA PATUNAY NA “MOOG” NG PAGKA-PILIPINO R.B. CORREA 3 na Eat Bulaga, at hindi rin matatawaran sa dami ibang pagkakataon o sa isang hiwalay na papel ng manonood ang Will Time Big Time. Sa comedy at/o pag-aaral. program naman ay kinilala ang Pepito Manaloto Sa mga susunod na pahina ay tatalakayin at ang gag show na Bubble Gang. pa nang mas masusi ang malaking epekto ng Sa mga talk show naman ay pinarangalan nang paggamit ng Wikang Filipino bilang isang maraming ulit ang Mel and Joey habang sumisikat matibay na ‘moog’ ng pagka-Pilipino sa tinaglay naman ngayon ang Face to Face at Personalan. na kapangyarihan ng wikang ito sa daigdig ng Hindi na rin mawawala sa prime time ang mga telebisyon. soap opera o teleserye tulad ng top rating na Walang Hanggan, Luna Blanca at marami pang Ang Kapangyarihan ng Filipino sa Pagda- iba. Kahit ang mga sports program na PBA, UAAP, dub ng Anime NCAA at iba pa ay gumagamit na rin ng mahika ng wikang Filipino. “Language is the blood of the soul into which Naging mapang-akit at nagtaglay ng gayuma thoughts run and out of which they grow.” (Oliver ang mga kilalang Mexico telenovela lalong-lalo Wendell Holmes) na ng Mehikanong aktres na si Thalia o mas kilala Ang wika ay isang dugo, isang dugong sa tawag na ‘Marimar’ dahil sa pagda-dub sa nananalaytay sa kaluluwa. Mula sa kaluluwang wikang Filipino ng kaniyang mga palabas tulad ito, ang magagandang kaisipan ay dumadaloy na rin ng Rosalinda at Maria del Barrio. Ang hanggang sa ito’y lumago at lumaganap. Ganito lahat ng sumikat na Koreanovela, halimbawa ang nangyari sa wikang Filipino – dumaloy, nito ang Meteor Garden, Jewel in the Palace, lumago, lumaganap sa mundo ng telebisyon. Dong-Yi, Baker King at napakaraming iba pa ay Ginamit ito bilang wika ng popular na anime. ‘bertud’ ng wikang Filipino ang naging puhunan Dala ng penomenong dulot ng anime sa iba’t ng bawat network. Idagdag pa rito ang ilang ibang sulok ng daigdig, nagkaroon ng interes sikat na palabas sa Hollywood, kasama na ang ang Estados Unidos upang magamit ito sa maraming blockbuster na pelikula ni Jackie Chan pagpapalaganap ng makapangyarihang taglay at ang serye ng mga pelikula ni ‘James Bond’ ay ng wikang Ingles. Dahil nga sa ang Ingles ang higit na kinagiliwan nang idina-dub na rin ang kinikilalang lingua francang daigdig, ginamit mga ito sa wikang Filipino. ang Ingles bilang midyum na wika sa anime sa At siyempre pa, naging matagumpay ang pamamagitan ng prosesong tinatawag na dubbing. pagpapanood ng anime sa nakalipas na dalawang Samakatuwid, ang mga karakter ng anime na likha dekada dahil sa mabisang paggamit nito ng ng bansang Hapon ay napapanood na nagsasalita wikang Filipino kahit pa may mga pagkakataong ng wikang Ingles. Kung minsan naman, sa mga inuulit na lamang ang mga palabas na ito tulad ng dambuhalang estasyong dayuhan tulad ng AXN, Dragonball Z, Doreimon, Slam Dunk, One Piece, gumagamit ito ng dalawang sistema sa paggamit Voltes V, Ghost Fighter at marami pang iba. ng Ingles, ang dubbing at subtitling. Kung hindi Gayunpaman, hindi maikakailang labis ang man dubbed sa Ingles ang mga sikat na palabas na naibigay na kalayaan sa mga nagsalin ng anime sa anime, subtitled naman ito sa Ingles. Sa madaling wikang Filipino (na karaniwan ay mga dubber at salita, kung hindi naririnig ang Ingles sa ibinubuka direktor na rin ng segment) dahil sa pagtatangkang ng bibig ng mga karakter sa anime, nababasa maipasok ang klase ng pagpapatawa ng mga naman ito sa ilalim ng TV screen o maging sa Pinoy, kabilang na ang paggamit ng toilet humor wide screen.