Haya Herdacht in De Eerste -Kamer
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Haya herdacht in de Eerste -Kamer ~ door Op 18 november 1980 sprak de voorzitter van de Eerste van het lidmaatschap van de Tweede Kamer. In deze Henk Krol Kamer, prof. dr. Th. L. M. Thurlings bet volgende In functie legde zij zich in het bijzonder toe op de problemen Memoriam uit: van onderwijs, van cultuur en van het omroepbestel. In 1968 legde zij het lidmaatschap van de Tweede Kamer Een week later werd in de Eerste Kamer opnieuw een In neer om zich beter aan haar gezin te kunnen wijden, Memoriam uitgesproken, dit keer door voorzitter Thur hetgeen overigens niet betekende dat zij de politiek lings in verband met het overlijden van Haya van vaarwel zegde. In 1969 immers werd zij gekozen tot Someren, voorzitster van de VVD-fractie in de Eerste voorzitter van de VVD, welk ambt zij bekleedde tot Kamer. 1975. In 1974 werd mevrouw Van Someren lid van de "Op 12 november jl. overleed na een moedig gedragen Eerste Kamer. In 1976 nam zij het voorzitterschap van ziekte het lid dezer Kamer mevrouw Haya van Someren haar fractie op zich. Voorts was zij onder meer lid van in de leeftijd van 54 jaar. Haar overlijden betekende het de provinciale staten van Zuid-HoUand en van de einde van _een markante Joopbaan in de Nederlandse Rijnmondraad. politiek. Dë laatste maanden baarde het ons reeds zorgen dat haar gezondheidstoestand het haar niet meer toeliet Mevrouw Van Someren was een politica in hart en haar werkzaamheden in deze Kamer uit te oefenen. Toch nieren. Haar strijdbare geest, intelligentie, doorzettings heeft het droeve bericht van haar overlijden velen van ons vermogen en grote belangstelling voor de publieke zaak, nog verrast. I gepaard gaande met een verfrissende spontaniteit, brach ten haar op een vooraanstaande plaats in het Neder Geboren op 5 juli 1926 te Amsterdam studeerde zij in landse politieke bestel. In een tijdsbestek dat gekenmerkt haar geboortestad geschiedenis en wijsbegeerte. Vervol wordt door ingrijpende maatschappelijke veranderingen gens begaf zij zich in de journalistiek. In 1959 koos zij was zij enerzijds een pleitbezorgster van moderne definitief voor een politieke Joopbaan met het aanvaarden maatschappelijke denkbeelden, anderzijds een be hoedster van traditionele waarden. Wie herinnert zich niet haar feUe strijd tegen het bedreigende monopolie van de middenschool en voor het recht van de ouders om voor hun kinderen zelf te beslissen over het type van het voortgezette onderwijs, inclusief dat van bet klassieke gymnasium. Mevrouw Van Someren· streed soms fel, maar steeds met open vizier. · Oprechtheid kenmerkte haar optreden, in de persoonlijke omgang was zij hartelijk en medelevend. Het heengaan van Haya van Someren betekent een groot verlies voor haar partij, voor haar fractie en voor geheel deze Kamer. Aan haar persoon en haar werk bewaren wij een dierbare herinnering. Onze gedachten gaan op dit moment van herdenken ook uit naar haar echtgenoot en naar haar gezin, voor wie zij als vrouw en moeder een unieke plaats heeft ingenomen. Wij spreken de wens uit dat hen de kracht geschonken moge worden om dit grote verlies te dragen. Moge Haya van Someren rusten in vrede." • -- 2 • • • zolang je leeft door Koos Rietkerk Opnieuw heeft ons allen een zware slag getroffen. Bij het "Dit wordt de opdracht", sprak zij op onze laatste verdriet over het onstt:llende verlies van Jacqueline algemene vergadering in Groningen. Wiegel voegt zich de droefheid over het overlijden van "Uit onze liberale v.erdraagzaamheid, van onze morele Haya van Someren. Wat wij al enige tijd moesten vrezen, moed, met de juiste oplossingen te komen. Onze is toch nog plotseling gebeurd. Zware slagen, in de eerste bereidheid met alle anderen te praten, die ook onze plaats voor Hans en Jan en hun families. Ik hoop van democratie wilJen versterken en in stand houden. Met al harte dat zij enige troost kunnen putten uit de weten die mensen zijn wij bereid te overleggen. Dat is de kracht schap dat wij aJiemaal, de hele ~rote liberale familie in van het liberalisme. De liberaal is in staat ons zelf te ook onze verslagenheid met alle vriendschap en medele bevrijden. Dat elkaar etiketteren, dat elkaar verketteren ven naast hen staan. daar kunnen we ons zelf immers van bevrijden. Wat is er nou eenvoudiger om bijjezelf te beginnen, met je eigen Het is moeilijk voorstelbaar, dat de VVD zonder Haya partij. Liberalisme is veel meer dan een partijbelang van verder zal moeten. Hay3,..die als jongste Kamerlid ons de VVD. Liberalisme is iets om voor te 1•echten zolang ging vertegenwoordigen en met al hall! strijdvaardigheid je letift. " • zich verzette tegen de Mammoetwet en de omroepverzui ling. Haya, die als partijvoorzitter met Hans Wiegel onze Als iemand dit waar heeft gemaakt. is het Haya van partij tot grote uitbreiding bracht. Haya, die de financiën · Someren geweest. van de partij gezond maakte. Haya, die ook als voorzitter Daarom zou het bepaald niet in haar geest zijn als wij van de Eerste Kamerfractie niet alliet de ware aard van de verslagenheid het van de dankbaarheid zouden laten het liberalisme, de redelijkheid, de menselijkheid en de winnen. Zij heeft als een leeuw tegen haar ziekte verdraagzaamheid te onderstrepen. gevochten. Zij had haar hart geheel verpand aan het onderwijs, Maar toen bleek dat die strijd niet gewonnen kon worden, omdat het haar altijd ging om de ontplooiing en het geluk heeft zij het kunnen aanvaarden. van de mensen. Zij zag met haar grote politieke gevoel vaak verder dan menig ander en had grote invloed op ,.Ik heb een rijk leven gehad, rijker dan menigeen die 80 belangrijke beslissingen. jaar wordt", zei zij mij enkele dagen voor haar einde. Zij Haya, die in de politiek fel kon zijn en het zich tegelijk heeft de VVD, báár liberale partij, veel schonken. enorm aantrok als zij daarom werd verguisd. Velen Wij kunnen deze moedige, waarlijk liberale vrouw, die zo hebben niet geweten hoe warm, hartelijk en open zij als lang een der eersten onder ons is geweest, niet beter eren persoon was. dan in dankbaarbeid haar toorts over te nemen en de Hoewel ook haar kritiek en teleurstellingen niet bespaard liberale boodschap, zoals zij die steeds heeft gebracht, zijn gebleven, is zij tot het laatst met onze partij bezig verder uit te dragen. e geweest. 3 Ter nagedachtenis Jacqueline Wiegel door Frits KorthalsA/tes Afgrijselijk. De schok liet niemand onberoerd. En tegelijk met de afschuw over de noodlottige gebeurtenis welde het medeleven op met haar man en hun twee kinderen. Zeer velen zijn naar Hoogeveen gekomen om van Jacqueline afscheid te nemen en hun verbondenheid te bevestigen met Hans Wiegel, die met Eric en Marieke geslagen achterbleef. Ook om haar moeder te helpen, die door een tweede verlies ontroostbaar geworrden was. Ieder die Jacqueline persoonlijk heeft gekend of ontmoet, beseft dat het verdriet van Hans heel groot moet zijn, alleen hijzelf zal uiteindelijk voelen hoe groot. Wij kunnen alleen maar proberen zijn zorgen iets te verlichten. Jacqueline vervulde een belangrijke functie in het leven en werken van haar man. Zij was niet alleen van heel veel zaken de partij en het staatkundig werk betreffende, op dezelfde, zo gezellige wijze Jan Kamminga en ik met de hoogte, maar werkte actief mee aan de oordeelsvor onze echtgenotes onze samenwerking met Hans tijdens . ming. Als een groep mensen tot nauwe samenwerking de komende verkiezingscampagne bij hem en Jacqueline besloot of geroepen werd, werd in het gastvrije huis van inluiden. Jacqueline en Hans de juiste sfeer voor zo'n samenwer king opgeroepen. Zo kwamen in het begin van de huidige Jacqueline muntte uit door een mild, helder en nuchter kabinetsperiode de voorzitters van Eerste en Tweede oordeel, gebaseerd op belangstelling voor haar mede Kamerfractie en ik met onze echtgenoten bij J acqueline mens. Zij was een grote steun voor haar man, een heel en Hans om "een hapje te eten" en door hun gastvrij goede moeder voor haar kinderen en bleef daarnaast ook onthaal het politieke werk en het huiselijk leven met zichzelf als eigen persoonlijkheid ontplooien. elkaar te integreren en in harmonie te brengen. Nog drie Het is een voorrecht geweest Jacqueline te hebben weken voor de noodlottige gebeurtenis mochten op gekend. Haya van Someren door Frits Korthals Altes Het leven, werken en denken van Haya van Someren en vergeleken bij de staten verkiezingen, van 19 72 weer heeft de ontwikkeling van onze partij tijdens de laatste van winst sprake was, is voor een belangrijk deel te twintig jaar beslissend beïnvloed. Zij kwam in 1959 in danken geweest aan het optreden van Haya van Someren de Tweede Kamer en wierp zich met een ongelooflijk bij de debatten over reclame in een open omroepbestel. enthousiasme op de behandeling van onderwijs Op een wijze die ook het grote publiek aansprak, kon zij vraagstukken. Zij reisde stad en land af om in spreek in dit debat het liberale beginsel overtuigend overbren beurten haar liberale visie op onderwijs, waarmee de toen gen. Strijdend - met Oud als fractievoorzitter aan haar aanhangige Mammoetwet op heel veel punten in strijd zijde - ging zij ten onder, voorspellend dat het een was, uit te dragen. Tot het uiterste heeft zij getracht de Pyrrhusoverwinning werd voor hen die het omroepbestel Mammoetwet in de Tweede Kamer te verbeteren. Zij was in beslotenheid wilden beschermen. Haar gelijk kreeg zij niet alleen de jongste tegenstander van de scherp · niet toen, maar bij de technische ontwikkeling van debatterende minister van Onderwijs, maar zeker de vandaag is het definitieve gelijk niet meer veraf, nadat meest geharnaste en principiële. Haar gelijk kreeg zij niet opkomst van Tros, Veronica en EO de beslotenheid van toen, maar wel later bij de nog steeds voortdurende het oude bestel reeds hadden achterhaald. onvrede over ons onderwijssysteem. Omroep en onderwijs bleven Haya vergezellen op haar politieke pad in de Tweede Kamer.