Denbighshire” or visit medieval-wales.com visit or Denbighshire” Ganoloesol” neu ewch i medieval-wales.com. i ewch neu Ganoloesol”
Otherwise pick up a copy of “Enjoy Medieval “Enjoy of copy a up pick Otherwise Fel arall, codwch gopi o “Mwynhewch Sir Ddinbych Sir “Mwynhewch o gopi codwch arall, Fel
cadw.wales.gov.uk 01443 336000 01443 cadw.wales.gov.uk 336000 01443 cadw.cymru.gov.uk
visitor centre and half a mile of town walls. town of mile a half and centre visitor eco-gyfeillgar a hanner milltir o waliau tref. waliau o milltir hanner a eco-gyfeillgar cathedral will tell you more. you tell will cathedral rhoi mwy o wybodaeth i chi. i wybodaeth o mwy rhoi
Imposing 13th century fortress with an eco-friendly an with fortress century 13th Imposing Caer fawr o’r 13eg ganrif gyda chanolfan ymwelwyr chanolfan gyda ganrif 13eg o’r fawr Caer
surrounding the city. A digital hub inside the inside hub digital A city. the surrounding canolbwynt digidol y tu mewn i’r eglwys gadeiriol yn gadeiriol eglwys i’r mewn tu y digidol canolbwynt
gateway to the “inspirational landscapes” “inspirational the to gateway “tirweddau ysbrydoledig” o amgylch y ddinas. Bydd ddinas. y amgylch o ysbrydoledig” “tirweddau
Denbigh Castle Denbigh Castell Dinbych Castell
Holywell and Bardsey Island, it even provides a provides even it Island, Bardsey and Holywell ac Ynys Enlli, mae hyd yn oed yn darparu porth at y at porth darparu yn oed yn hyd mae Enlli, Ynys ac
Lying on the North Wales Pilgrim’s Way between Way Pilgrim’s Wales North the on Lying Ar Ffordd Pererinion Gogledd Cymru rhwng Treffynnon rhwng Cymru Gogledd Pererinion Ffordd Ar
music festival. music ryngwladol. cadw.cymru.gov.uk 01443 336000 01443 cadw.cymru.gov.uk cadw.wales.gov.uk 01443 336000 01443 cadw.wales.gov.uk
very first Welsh Bible and host of an international an of host and Bible Welsh first very i’r Beibl Cymraeg cyntaf, ac i lu o wyliau cerddoriaeth wyliau o lu i ac cyntaf, Cymraeg Beibl i’r
Rhuddlan – dargyfeiriodd yr afon fel y gellid ei chyflenwi o’r môr. o’r chyflenwi ei gellid y fel afon yr dargyfeiriodd – Rhuddlan
he diverted a river so it could be supplied by sea. by supplied be could it so river a diverted he
hon yn cynnwys 1,500 o flynyddoedd o hanes. o flynyddoedd o 1,500 cynnwys yn hon small city does pack in 1,500 years of history. of years 1,500 in pack does city small
And at the heart of Welsh culture too – home of the of home – too culture Welsh of heart the at And Ac mae wrth galon diwylliant Cymru hefyd – yn gartref yn – hefyd Cymru diwylliant galon wrth mae Ac
Nid yn unig y bu i Edward I adeiladu Castell godidog Castell adeiladu I Edward i bu y unig yn Nid Edward I didn’t just build magnificent Rhuddlan Castle – Castle Rhuddlan magnificent build just didn’t I Edward
caniatáu ychydig yn hwy. Wedi’r cyfan, mae’r ddinas mae’r cyfan, Wedi’r hwy. yn ychydig caniatáu you’d better allow a little longer. After all, this very this all, After longer. little a allow better you’d
It’s at the heart of the city, literally and metaphorically. and literally city, the of heart the at It’s Mae’n galon i’r ddinas, yn llythrennol ac yn drosiadol. yn ac llythrennol yn ddinas, i’r galon Mae’n
Dylai gymryd tuag awr i gerdded, ond byddai’n well byddai’n ond gerdded, i awr tuag gymryd Dylai Castell Rhuddlan Castell It should take about an hour of actual walking but walking actual of hour an about take should It Rhuddlan Castle Rhuddlan
purple sandstone from miles around. miles from sandstone purple o bell ac agos. ac bell o
ganoloesol i ddilyn banciau coediog yr Afon Elwy. Elwy. Afon yr coediog banciau ddilyn i ganoloesol to follow the wooded banks of the River Elwy. Elwy. River the of banks wooded the follow to
patchwork of yellowish limestone and limestone yellowish of patchwork o galchfaen a thywodfaen melyn porffor melyn thywodfaen a galchfaen o
lawr y rhiw ar hyd y Stryd Fawr a heibio i’r eglwys i’r heibio a Fawr Stryd y hyd ar rhiw y lawr
along the High Street and past the medieval church medieval the past and Street High the along
crenellated tower and that unique that and tower crenellated ˆ r crenelog a’r clytwaith unigryw clytwaith a’r crenelog r ˆ dw ei
bodelwyddan-castle.co.uk 01745 584060 01745 bodelwyddan-castle.co.uk bodelwyddan-castle.co.uk 01745 584060 01745 bodelwyddan-castle.co.uk
ˆ r, mae’r llwybr hwn yn rhedeg i rhedeg yn hwn llwybr mae’r r, ˆ Glyndw Owain gan ˆr, this trail runs downhill runs trail this ˆr, Glyndw Owain by burned
smallest in Britain but you can see its see can you but Britain in smallest lleiaf ym Mhrydain, ond gallwch weld gallwch ond Mhrydain, ym lleiaf
O'r eglwys gadeiriol hardd ond bychan, a losgwyd a bychan, ond hardd gadeiriol eglwys O'r
From the picturesque but tiny cathedral, once cathedral, tiny but picturesque the From
The cathedral may be about the about be may cathedral The Y gadeirlan, mae’n debyg, yw un o’r un yw debyg, mae’n gadeirlan, Y
Genedlaethol – gyda’i faes chwarae antur ei hun. ei antur chwarae faes gyda’i – Genedlaethol Gallery – with its own adventure playground. adventure own its with – Gallery
ˆ hanesyddol, amgueddfa a phartner yr Oriel Bortreadau Oriel yr phartner a amgueddfa hanesyddol, ˆ Ty Historic house, museum and partner of the National Portrait National the of partner and museum house, Historic
yn ddianaf. yn always escaping unscathed. escaping always
special? yn arbennig? yn
Castell a Pharc Bodelwyddan Pharc a Castell Bodelwyddan Castle and Park and Castle Bodelwyddan
yn ganolog i bethau - ac nid yw bob amser yn dianc yn amser bob yw nid ac - bethau i ganolog yn Wales, it’s remained at the centre of things – not – things of centre the at remained it’s Wales,
y prif fewnlifiad i Ogledd Cymru, mae’n parhau i fod i parhau mae’n Cymru, Ogledd i fewnlifiad prif y location on the main invasion route into North into route invasion main the on location Beth sy’n ei wneud ei sy’n Beth What makes it it makes What
Cyndeyrn, fynachlog yma. Diolch i’w leoliad ar lwybr ar leoliad i’w Diolch yma. fynachlog Cyndeyrn, Kentigern, founded a monastery here. Thanks to its to Thanks here. monastery a founded Kentigern,
ganrif pan sefydlodd offeiriad o’r Alban, Sant Alban, o’r offeiriad sefydlodd pan ganrif sixth century when a Scottish priest, Saint priest, Scottish a when century sixth
Mae wedi bod yn lle pwysig ers canol y chweched y canol ers pwysig lle yn bod wedi Mae It’s been an important place since the middle of the of middle the since place important an been It’s Wales just a few miles away. miles few a just Wales Cymru dafliad carreg o’r ardal. o’r carreg dafliad Cymru
of the leading attractions of North of attractions leading the of ledd gog enwocaf atyniadau o rhai
Jubilee. ei Jiwbilî Diemwnt. Jiwbilî ei
decide to move on, you’ll find some find you’ll on, move to decide h’ edryusmdyle,mae ymlaen, symud penderfynu chi’n it civic honours during her Diamond her during honours civic it roi anrhydedd dinesig i’r dref yn ystod yn dref i’r dinesig anrhydedd roi
catch on until the Queen awarded Queen the until on catch yn ymwybodol o hynny nes i’r Frenhines i’r nes hynny o ymwybodol yn you busy for a while. When you do you When while. a for busy you eich cadw’n brysur am sbel. Os ydych Os sbel. am brysur cadw’n eich
a city but the rest of Britain didn't Britain of rest the but city a fel dinas, ond nid oedd gweddill Prydain gweddill oedd nid ond dinas, fel
buildings of St Asaph should keep should Asaph St of buildings adeiladau hanesyddol yn Llanelwy yn hanesyddol adeiladau
has always thought of itself as itself of thought always has tua 4,000 – wastad wedi ystyried ei hun ei ystyried wedi wastad – 4,000 tua
The shops, cafés, pubs and historic and pubs cafés, shops, The Dylai’r siopau, y caffis, y tafarndai a’r tafarndai y caffis, y siopau, Dylai’r St Asaph – population about 4,000 – 4,000 about population – Asaph St Mae Llanelwy – sydd â phoblogaeth o phoblogaeth â sydd – Llanelwy Mae
go next? go nesaf?
Exploring St Asaph St Exploring Darganfod Llanelwy Darganfod Where shall we we shall Where ni awn Ble
Darganfod Sir Ddinbych Tref i bob diwrnod A town for every day Eich antur yn Sir Your Denbighshire Llanelwy Discover Denbig hshire Ddinbych adventure Nid Llanelwy yw’r unig dref yn Sir St Asaph isn’t the only town in
Pontcysyllte Aqueduct and Canal TalacreTalacre World Heritage Site buffer zone Ddinbych gyda llwybr ei hun. Mae saith Denbighshire with its very own trail. Parth byffer Safle Treftadaeth y Byd PRESTATYNPRESTATYN Traphont Ddŵr Pontcysyllte a’r Gamlas GronantGronant FfynnongroywFfynnongroyw Clwydian Range and Dee Valley AONB Trefi marchnad llawn prysurdeb. Bustling market towns. A unique MelidenMeliden AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy llwybr arall – pob un yn llawn o There are seven others – all packed with GalltGallt MMelydelyd RHYLRHYL Tourist Information Centres MostynMostyn Canolfannau Croeso St Asaph DyserthDyserth Tourist Information Points A5151 GreenfieldGreenfield Pwyntiau Gwybodaeth i Dwristiaid ddiddordeb hanesyddol. Ond pob un yn historic interest. But all very different, Diwylliant Cymreig unigryw. Bwyd a Welsh culture. Delicious food and A548 Maes-GlasMaes-Glas RhuddlanRhuddlan Beach Traeth A5026 BodelwyddanBodelwyddan BagilltBagillt Main line railway station HOLYWELLHOLYWELL Gorsaf reilffordd y prif linell wahanol iawn, gyda’r gobaith y byddwch as we hope you’ll discover for yourself. diod blasus. Un o’r tirweddau drink. One of the most beautiful TREFFYNNONTREFFYNNON A55 Offa’s Dyke Path National Trail STST ASAPHASAPH Llwybr Cenedlaethol Clawdd Offa LLANELWYLLANELWY FLINTFLINT All Wales Coast Path A525 Y FFFLINTFLINT Llwybr Arfordir Cymru Gyfan yn darganfod hynny dros eich hunain. Just as long as you have another week AfonwenAfonwen gwarchodedig harddaf yng Nghymru. protected landscapes in Wales. HalkynHalkyn A55 CONNAH'SCONNAH'S QUAYQUAY Wales - England border BodfariBodfari HelygainHelygain CEICEI CONNAHCONNAH Ffin Cymru - Lloegr NorthopNorthop ShottonShotton V County boundary Cyn belled â bod gennych wythnos neu or so to spare. NannerchNannerch LlaneurgainLlaneurgain QueensferryQueensferry HenllanHenllan a RhosesmorRhosesmor Ffiniau’r Sir l C Dee / Dyfrdwy e l w o y A541 DENBIGHDENBIGH d FLLINNTSHIRNTSHHIREIREIRRREE f
DINBYCHDINBYCH C C RhydymwynRhydymwyn HawardenHawarden l SIRSSIR Y FFFLINTT ddwy arall i’w sbario. w PenarlâgPenarlâg LlandyrnogLlandyrnog l EwloeEwloe CHESTERCHESTER CONWYONW y w MOLDMOLD d EwloEwlo CAERCAER Bydd y syniadau’n byrlymu ar gyfer pethau i’w gwneud y YRYR WYDDGRUGWYDDGRUG BroughtonBroughton You won’t find yourself too short of ideas about what / d BrychdynBrychdyn SaltneySaltney LlanrhaeadrLlanrhaeadr D A55 y i BuckleyBuckley PenielPeniel f a f r BwcleBwcle y A525 n n PenyfforddPenyffordd yn Sir Ddinbych. Ond rhag ofn... dyma ychydig o C to do in Denbighshire. But just in case we’ve come l R LlanferresLlanferres w Llanbedr-Llanbedr- PontblyddynPontblyddyn y a A494 RhewlRhewl d Dyffryn-ClwydDyffryn-Clwyd HopeHope n Ewch i Rhuthun i weld Visit Ruthin for the g YrYr HobHob e ENGLANDGGL Llangollen Prestatyn anturiaethau y dylech roi cynnig arnynt – a gallwch eu / Rhuthun RUTHINRUTHIN A5104 RossettRossett up with a few adventures for you try – and you can Llyn B CaergwrleCaergwrle LLOEGROEEGE R yr oriel celfyddydau Y Rhyl best applied arts RUTHUNRUTHUN Brenig r Llanarmon-Llanarmon- y MarfordMarford yn-Ialyn-Ial n LlayLlay llwytho i lawr yn syth i’ch ffôn symudol. i LlaiLlai GresfordGresford cymhwysol gorau yng gallery in Wales, DENBIGDENBID EN IGHSGHSHIRGHSHS HIRIRI REE a HoltHolt download them straight to your mobile. A541 Ruthin SIRSII DDDDINBDINBYN BYCYCHY H u A534 LlandeglaLlandegla C Nghymru, Llangollen Llangollen for its A525 A494 l MineraMinera Rhyl w A525 y WREXHAMWREXHAM WRECSAMWRECSAM am ei rheilffordd stêm newly extended d MarchwielMarchwiel Efallai yr hoffech roi cynnig ar weithgaredd greadigol, A542 estynedig newydd, steam railway, You might like getting creative, fun with your kids WRW RREXHHAHAMH AMA M BangorBangor onon DeeDee Bangor-is-y-coedBangor-is-y-coed cael hwyl gyda’ch plant neu ymweld â hen adeiladau. V a l e o f L l a n g o l l e n RuabonRuabon WRW RECSRECREEECSAMS AMA M Corwen i weld cofeb Corwen for a stirring D y f f r y n L l a n g o l l e n RhiwabonRhiwabon TrevorTrevor or visiting old buildings. You might be into social CorwenCorwen CarrogCarrog TreforTrefor A483 OvertonOverton GWYNGWYGWWYNEWYNYNEEDDEDDDD A5 A525 un o arwyr mwyaf memorial to Wales’s n OwrtynOwrtyn Efallai bod gennych ddiddordeb mewn hanes y y LLANGOLLENLLANGOLLEN w w rd r yf e FroncysyllteFroncysyllte D B history, country walks or urban strolls. Whatever / Cymru a Dinbych greatest hero and A539 e Y e CHIRKCHIRK D cymdeithasol, teithiau cerdded yng nghefn gwlad neu / Y WWAUNAUN A495 e GlynGlyn CCeiriogeiriog NORTH / GOGLEDD g iog am ei chastell ar Denbigh for its hilltop n eir a n C LlandrilloLlandrillo fry you want, there’s a Denbighshire Digital Adventure R f y n D deithiau trefol. Beth bynnag sydd at eich dant, mae ’na y / y ben y bryn a muriau castle and evocative w e 05miles / milltir r LlanarmonLlanarmon ll a e DyffrynDyffryn CeiriogCeiriog V B og iri 010kilometres / cilomedr just for you. Ce tref atgofus. town walls. Antur Ddigidol Sir Ddinbych ar eich cyfer chi. Contains Ordnance Survey data © Crown copyright and database right 2014 Produced by www.themappingcompany.co.uk POWYSPOWYPOWOWYS Yn cynnwys data Arolwg Ordnans © Hawlfraint y goron a hawl cronfa ddata 2014 Cynhyrchwyd gan www.themappingcompany.co.uk sir ddinbych sir ddinbych sir ddinbych sir ddinbych 01978 860828 Gallwch chwarae “hangman” yn Rhuthun, hwylio cychod You can play hangman in Ruthin, sail leaf boats on dail ar Gamlas Llangollen neu wneud cwningod yn Llangollen Canal or make flopsy bunnies in discoverdenbighshire.co.uk Ewch i’r Rhyl ar gyfer Dinbych Llanelwy Rhuddlan Visit Rhyl for its Ninbych. Ewch i’r wefan i weld yr holl bethau sydd gan Denbigh. Just visit the website to have the whole of northeastwales.co.uk ei phromenâd a thair Corwen promenade and three Sir Ddinbych wledig i’w cynnig i chi ar flaenau eich bysedd. rural Denbighshire at your fingertips. medieval-wales.com milltir o dywod Denbigh St Asaph miles of golden euraidd, Prestatyn ar sands, Prestatyn for clwydianrangeanddeevalleyaonb.org.uk gyfer dechrau Llwybr the start of Offa’s Cenedlaethol Clawdd Dyke Path National digidolsirddinbych.co.uk digitaldenbighshire.co.uk Darganfod Sir Ddinbych Offa, Rhuddlan am ei Trail, Rhuddlan for Discover Denbighshire chastell ar lan yr afon its stupendous a Llanelwy i weld y riverside castle and gadeirlan hynafol St Asaph for the leiaf ym Mhrydain. smallest ancient cathedral in Britain. sir ddinbych sir ddinbych sir ddinbych sir ddinbych White Fox 01352 840898 www.whitefox-design.co.uk White Fox sir ddinbych
Ffotograffau / Photography © Crown copyright (2014) Visit Wales / © Hawlfraint y Goron (2014) Croeso Cymru, White Fox,
dylunio/design Laurence Crossman-Emms, Brian Mottershead
Denbighshire” or visit medieval-wales.com visit or Denbighshire” Ganoloesol” neu ewch i medieval-wales.com. i ewch neu Ganoloesol”
Otherwise pick up a copy of “Enjoy Medieval “Enjoy of copy a up pick Otherwise Fel arall, codwch gopi o “Mwynhewch Sir Ddinbych Sir “Mwynhewch o gopi codwch arall, Fel
cadw.wales.gov.uk 01443 336000 01443 cadw.wales.gov.uk 336000 01443 cadw.cymru.gov.uk
visitor centre and half a mile of town walls. town of mile a half and centre visitor eco-gyfeillgar a hanner milltir o waliau tref. waliau o milltir hanner a eco-gyfeillgar cathedral will tell you more. you tell will cathedral rhoi mwy o wybodaeth i chi. i wybodaeth o mwy rhoi
Imposing 13th century fortress with an eco-friendly an with fortress century 13th Imposing Caer fawr o’r 13eg ganrif gyda chanolfan ymwelwyr chanolfan gyda ganrif 13eg o’r fawr Caer
surrounding the city. A digital hub inside the inside hub digital A city. the surrounding canolbwynt digidol y tu mewn i’r eglwys gadeiriol yn gadeiriol eglwys i’r mewn tu y digidol canolbwynt
gateway to the “inspirational landscapes” “inspirational the to gateway “tirweddau ysbrydoledig” o amgylch y ddinas. Bydd ddinas. y amgylch o ysbrydoledig” “tirweddau
Denbigh Castle Denbigh Castell Dinbych Castell
Holywell and Bardsey Island, it even provides a provides even it Island, Bardsey and Holywell ac Ynys Enlli, mae hyd yn oed yn darparu porth at y at porth darparu yn oed yn hyd mae Enlli, Ynys ac
Lying on the North Wales Pilgrim’s Way between Way Pilgrim’s Wales North the on Lying Ar Ffordd Pererinion Gogledd Cymru rhwng Treffynnon rhwng Cymru Gogledd Pererinion Ffordd Ar
music festival. music ryngwladol. cadw.cymru.gov.uk 01443 336000 01443 cadw.cymru.gov.uk cadw.wales.gov.uk 01443 336000 01443 cadw.wales.gov.uk
very first Welsh Bible and host of an international an of host and Bible Welsh first very i’r Beibl Cymraeg cyntaf, ac i lu o wyliau cerddoriaeth wyliau o lu i ac cyntaf, Cymraeg Beibl i’r
Rhuddlan – dargyfeiriodd yr afon fel y gellid ei chyflenwi o’r môr. o’r chyflenwi ei gellid y fel afon yr dargyfeiriodd – Rhuddlan
he diverted a river so it could be supplied by sea. by supplied be could it so river a diverted he
hon yn cynnwys 1,500 o flynyddoedd o hanes. o flynyddoedd o 1,500 cynnwys yn hon small city does pack in 1,500 years of history. of years 1,500 in pack does city small
And at the heart of Welsh culture too – home of the of home – too culture Welsh of heart the at And Ac mae wrth galon diwylliant Cymru hefyd – yn gartref yn – hefyd Cymru diwylliant galon wrth mae Ac
Nid yn unig y bu i Edward I adeiladu Castell godidog Castell adeiladu I Edward i bu y unig yn Nid Edward I didn’t just build magnificent Rhuddlan Castle – Castle Rhuddlan magnificent build just didn’t I Edward
caniatáu ychydig yn hwy. Wedi’r cyfan, mae’r ddinas mae’r cyfan, Wedi’r hwy. yn ychydig caniatáu you’d better allow a little longer. After all, this very this all, After longer. little a allow better you’d
It’s at the heart of the city, literally and metaphorically. and literally city, the of heart the at It’s Mae’n galon i’r ddinas, yn llythrennol ac yn drosiadol. yn ac llythrennol yn ddinas, i’r galon Mae’n
Dylai gymryd tuag awr i gerdded, ond byddai’n well byddai’n ond gerdded, i awr tuag gymryd Dylai Castell Rhuddlan Castell It should take about an hour of actual walking but walking actual of hour an about take should It Rhuddlan Castle Rhuddlan
purple sandstone from miles around. miles from sandstone purple o bell ac agos. ac bell o
ganoloesol i ddilyn banciau coediog yr Afon Elwy. Elwy. Afon yr coediog banciau ddilyn i ganoloesol to follow the wooded banks of the River Elwy. Elwy. River the of banks wooded the follow to
patchwork of yellowish limestone and limestone yellowish of patchwork o galchfaen a thywodfaen melyn porffor melyn thywodfaen a galchfaen o
lawr y rhiw ar hyd y Stryd Fawr a heibio i’r eglwys i’r heibio a Fawr Stryd y hyd ar rhiw y lawr
along the High Street and past the medieval church medieval the past and Street High the along
crenellated tower and that unique that and tower crenellated ˆ r crenelog a’r clytwaith unigryw clytwaith a’r crenelog r ˆ dw ei
bodelwyddan-castle.co.uk 01745 584060 01745 bodelwyddan-castle.co.uk bodelwyddan-castle.co.uk 01745 584060 01745 bodelwyddan-castle.co.uk
ˆ r, mae’r llwybr hwn yn rhedeg i rhedeg yn hwn llwybr mae’r r, ˆ Glyndw Owain gan ˆr, this trail runs downhill runs trail this ˆr, Glyndw Owain by burned
smallest in Britain but you can see its see can you but Britain in smallest lleiaf ym Mhrydain, ond gallwch weld gallwch ond Mhrydain, ym lleiaf
O'r eglwys gadeiriol hardd ond bychan, a losgwyd a bychan, ond hardd gadeiriol eglwys O'r
From the picturesque but tiny cathedral, once cathedral, tiny but picturesque the From
The cathedral may be about the about be may cathedral The Y gadeirlan, mae’n debyg, yw un o’r un yw debyg, mae’n gadeirlan, Y
Genedlaethol – gyda’i faes chwarae antur ei hun. ei antur chwarae faes gyda’i – Genedlaethol Gallery – with its own adventure playground. adventure own its with – Gallery
ˆ hanesyddol, amgueddfa a phartner yr Oriel Bortreadau Oriel yr phartner a amgueddfa hanesyddol, ˆ Ty Historic house, museum and partner of the National Portrait National the of partner and museum house, Historic
yn ddianaf. yn always escaping unscathed. escaping always
special? yn arbennig? yn
Castell a Pharc Bodelwyddan Pharc a Castell Bodelwyddan Castle and Park and Castle Bodelwyddan
yn ganolog i bethau - ac nid yw bob amser yn dianc yn amser bob yw nid ac - bethau i ganolog yn Wales, it’s remained at the centre of things – not – things of centre the at remained it’s Wales,
y prif fewnlifiad i Ogledd Cymru, mae’n parhau i fod i parhau mae’n Cymru, Ogledd i fewnlifiad prif y location on the main invasion route into North into route invasion main the on location Beth sy’n ei wneud ei sy’n Beth What makes it it makes What
Cyndeyrn, fynachlog yma. Diolch i’w leoliad ar lwybr ar leoliad i’w Diolch yma. fynachlog Cyndeyrn, Kentigern, founded a monastery here. Thanks to its to Thanks here. monastery a founded Kentigern,
ganrif pan sefydlodd offeiriad o’r Alban, Sant Alban, o’r offeiriad sefydlodd pan ganrif sixth century when a Scottish priest, Saint priest, Scottish a when century sixth
Mae wedi bod yn lle pwysig ers canol y chweched y canol ers pwysig lle yn bod wedi Mae It’s been an important place since the middle of the of middle the since place important an been It’s Wales just a few miles away. miles few a just Wales Cymru dafliad carreg o’r ardal. o’r carreg dafliad Cymru
of the leading attractions of North of attractions leading the of ledd gog enwocaf atyniadau o rhai
Jubilee. ei Jiwbilî Diemwnt. Jiwbilî ei
decide to move on, you’ll find some find you’ll on, move to decide h’ edryusmdyle,mae ymlaen, symud penderfynu chi’n it civic honours during her Diamond her during honours civic it roi anrhydedd dinesig i’r dref yn ystod yn dref i’r dinesig anrhydedd roi
catch on until the Queen awarded Queen the until on catch yn ymwybodol o hynny nes i’r Frenhines i’r nes hynny o ymwybodol yn you busy for a while. When you do you When while. a for busy you eich cadw’n brysur am sbel. Os ydych Os sbel. am brysur cadw’n eich
a city but the rest of Britain didn't Britain of rest the but city a fel dinas, ond nid oedd gweddill Prydain gweddill oedd nid ond dinas, fel
buildings of St Asaph should keep should Asaph St of buildings adeiladau hanesyddol yn Llanelwy yn hanesyddol adeiladau
has always thought of itself as itself of thought always has tua 4,000 – wastad wedi ystyried ei hun ei ystyried wedi wastad – 4,000 tua
The shops, cafés, pubs and historic and pubs cafés, shops, The Dylai’r siopau, y caffis, y tafarndai a’r tafarndai y caffis, y siopau, Dylai’r St Asaph – population about 4,000 – 4,000 about population – Asaph St Mae Llanelwy – sydd â phoblogaeth o phoblogaeth â sydd – Llanelwy Mae
go next? go nesaf?
Exploring St Asaph St Exploring Darganfod Llanelwy Darganfod Where shall we we shall Where ni awn Ble
Darganfod Sir Ddinbych Tref i bob diwrnod A town for every day Eich antur yn Sir Your Denbighshire Llanelwy Discover Denbig hshire Ddinbych adventure Nid Llanelwy yw’r unig dref yn Sir St Asaph isn’t the only town in
Pontcysyllte Aqueduct and Canal TalacreTalacre World Heritage Site buffer zone Ddinbych gyda llwybr ei hun. Mae saith Denbighshire with its very own trail. Parth byffer Safle Treftadaeth y Byd PRESTATYNPRESTATYN Traphont Ddŵr Pontcysyllte a’r Gamlas GronantGronant FfynnongroywFfynnongroyw Clwydian Range and Dee Valley AONB Trefi marchnad llawn prysurdeb. Bustling market towns. A unique MelidenMeliden AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy llwybr arall – pob un yn llawn o There are seven others – all packed with GalltGallt MMelydelyd RHYLRHYL Tourist Information Centres MostynMostyn Canolfannau Croeso St Asaph DyserthDyserth Tourist Information Points A5151 GreenfieldGreenfield Pwyntiau Gwybodaeth i Dwristiaid ddiddordeb hanesyddol. Ond pob un yn historic interest. But all very different, Diwylliant Cymreig unigryw. Bwyd a Welsh culture. Delicious food and A548 Maes-GlasMaes-Glas RhuddlanRhuddlan Beach Traeth A5026 BodelwyddanBodelwyddan BagilltBagillt Main line railway station HOLYWELLHOLYWELL Gorsaf reilffordd y prif linell wahanol iawn, gyda’r gobaith y byddwch as we hope you’ll discover for yourself. diod blasus. Un o’r tirweddau drink. One of the most beautiful TREFFYNNONTREFFYNNON A55 Offa’s Dyke Path National Trail STST ASAPHASAPH Llwybr Cenedlaethol Clawdd Offa LLANELWYLLANELWY FLINTFLINT All Wales Coast Path A525 Y FFFLINTFLINT Llwybr Arfordir Cymru Gyfan yn darganfod hynny dros eich hunain. Just as long as you have another week AfonwenAfonwen gwarchodedig harddaf yng Nghymru. protected landscapes in Wales. HalkynHalkyn A55 CONNAH'SCONNAH'S QUAYQUAY Wales - England border BodfariBodfari HelygainHelygain CEICEI CONNAHCONNAH Ffin Cymru - Lloegr NorthopNorthop ShottonShotton V County boundary Cyn belled â bod gennych wythnos neu or so to spare. NannerchNannerch LlaneurgainLlaneurgain QueensferryQueensferry HenllanHenllan a RhosesmorRhosesmor Ffiniau’r Sir l C Dee / Dyfrdwy e l w o y A541 DENBIGHDENBIGH d FLLINNTSHIRNTSHHIREIREIRRREE f
DINBYCHDINBYCH C C RhydymwynRhydymwyn HawardenHawarden l SIRSSIR Y FFFLINTT ddwy arall i’w sbario. w PenarlâgPenarlâg LlandyrnogLlandyrnog l EwloeEwloe CHESTERCHESTER CONWYONW y w MOLDMOLD d EwloEwlo CAERCAER Bydd y syniadau’n byrlymu ar gyfer pethau i’w gwneud y YRYR WYDDGRUGWYDDGRUG BroughtonBroughton You won’t find yourself too short of ideas about what / d BrychdynBrychdyn SaltneySaltney LlanrhaeadrLlanrhaeadr D A55 y i BuckleyBuckley PenielPeniel f a f r BwcleBwcle y A525 n n PenyfforddPenyffordd yn Sir Ddinbych. Ond rhag ofn... dyma ychydig o C to do in Denbighshire. But just in case we’ve come l R LlanferresLlanferres w Llanbedr-Llanbedr- PontblyddynPontblyddyn y a A494 RhewlRhewl d Dyffryn-ClwydDyffryn-Clwyd HopeHope n Ewch i Rhuthun i weld Visit Ruthin for the g YrYr HobHob e ENGLANDGGL Llangollen Prestatyn anturiaethau y dylech roi cynnig arnynt – a gallwch eu / Rhuthun RUTHINRUTHIN A5104 RossettRossett up with a few adventures for you try – and you can Llyn B CaergwrleCaergwrle LLOEGROEEGE R yr oriel celfyddydau Y Rhyl best applied arts RUTHUNRUTHUN Brenig r Llanarmon-Llanarmon- y MarfordMarford yn-Ialyn-Ial n LlayLlay llwytho i lawr yn syth i’ch ffôn symudol. i LlaiLlai GresfordGresford cymhwysol gorau yng gallery in Wales, DENBIGDENBID EN IGHSGHSHIRGHSHS HIRIRI REE a HoltHolt download them straight to your mobile. A541 Ruthin SIRSII DDDDINBDINBYN BYCYCHY H u A534 LlandeglaLlandegla C Nghymru, Llangollen Llangollen for its A525 A494 l MineraMinera Rhyl w A525 y WREXHAMWREXHAM WRECSAMWRECSAM am ei rheilffordd stêm newly extended d MarchwielMarchwiel Efallai yr hoffech roi cynnig ar weithgaredd greadigol, A542 estynedig newydd, steam railway, You might like getting creative, fun with your kids WRW RREXHHAHAMH AMA M BangorBangor onon DeeDee Bangor-is-y-coedBangor-is-y-coed cael hwyl gyda’ch plant neu ymweld â hen adeiladau. V a l e o f L l a n g o l l e n RuabonRuabon WRW RECSRECREEECSAMS AMA M Corwen i weld cofeb Corwen for a stirring D y f f r y n L l a n g o l l e n RhiwabonRhiwabon TrevorTrevor or visiting old buildings. You might be into social CorwenCorwen CarrogCarrog TreforTrefor A483 OvertonOverton GWYNGWYGWWYNEWYNYNEEDDEDDDD A5 A525 un o arwyr mwyaf memorial to Wales’s n OwrtynOwrtyn Efallai bod gennych ddiddordeb mewn hanes y y LLANGOLLENLLANGOLLEN w w rd r yf e FroncysyllteFroncysyllte D B history, country walks or urban strolls. Whatever / Cymru a Dinbych greatest hero and A539 e Y e CHIRKCHIRK D cymdeithasol, teithiau cerdded yng nghefn gwlad neu / Y WWAUNAUN A495 e GlynGlyn CCeiriogeiriog NORTH / GOGLEDD g iog am ei chastell ar Denbigh for its hilltop n eir a n C LlandrilloLlandrillo fry you want, there’s a Denbighshire Digital Adventure R f y n D deithiau trefol. Beth bynnag sydd at eich dant, mae ’na y / y ben y bryn a muriau castle and evocative w e 05miles / milltir r LlanarmonLlanarmon ll a e DyffrynDyffryn CeiriogCeiriog V B og iri 010kilometres / cilomedr just for you. Ce tref atgofus. town walls. Antur Ddigidol Sir Ddinbych ar eich cyfer chi. Contains Ordnance Survey data © Crown copyright and database right 2014 Produced by www.themappingcompany.co.uk POWYSPOWYPOWOWYS Yn cynnwys data Arolwg Ordnans © Hawlfraint y goron a hawl cronfa ddata 2014 Cynhyrchwyd gan www.themappingcompany.co.uk sir ddinbych sir ddinbych sir ddinbych sir ddinbych 01978 860828 Gallwch chwarae “hangman” yn Rhuthun, hwylio cychod You can play hangman in Ruthin, sail leaf boats on dail ar Gamlas Llangollen neu wneud cwningod yn Llangollen Canal or make flopsy bunnies in discoverdenbighshire.co.uk Ewch i’r Rhyl ar gyfer Dinbych Llanelwy Rhuddlan Visit Rhyl for its Ninbych. Ewch i’r wefan i weld yr holl bethau sydd gan Denbigh. Just visit the website to have the whole of northeastwales.co.uk ei phromenâd a thair Corwen promenade and three Sir Ddinbych wledig i’w cynnig i chi ar flaenau eich bysedd. rural Denbighshire at your fingertips. medieval-wales.com milltir o dywod Denbigh St Asaph miles of golden euraidd, Prestatyn ar sands, Prestatyn for clwydianrangeanddeevalleyaonb.org.uk gyfer dechrau Llwybr the start of Offa’s Cenedlaethol Clawdd Dyke Path National digidolsirddinbych.co.uk digitaldenbighshire.co.uk Darganfod Sir Ddinbych Offa, Rhuddlan am ei Trail, Rhuddlan for Discover Denbighshire chastell ar lan yr afon its stupendous a Llanelwy i weld y riverside castle and gadeirlan hynafol St Asaph for the leiaf ym Mhrydain. smallest ancient cathedral in Britain. sir ddinbych sir ddinbych sir ddinbych sir ddinbych White Fox 01352 840898 www.whitefox-design.co.uk White Fox sir ddinbych
Ffotograffau / Photography © Crown copyright (2014) Visit Wales / © Hawlfraint y Goron (2014) Croeso Cymru, White Fox,
dylunio/design Laurence Crossman-Emms, Brian Mottershead 1 Eglwys Gadeiriol 1 St Asaph Llwybr y ddinas City trail 5 Bedd Dic 5 Dic Aberdaron Llanelwy Cathedral Aberdaron Grave
Dyma’r gadeirlan hynafol leiaf ym Mhrydain – dim This is the smallest ancient cathedral in Britain – Hap a damwain oedd bod y dyn crwydrol, “Dic It was pure chance that nomadic “Dic Aberdaron”, ond 182 troedfedd o hyd a 68 troedfedd o led. Ond just 182 feet long and 68 feet wide. But this Pellter 1 milltir /1.6 km gan gynnwys Distance 1 mile /1.6 km including riverside walk Aberdaron”, enw go iawn Richard Jones, wedi marw real name Richard Jones, died in St Asaph in nid yw hyn wedi ei atal rhag mynd i drafferthion. hasn't stopped it getting into trouble. Founded by taith gerdded ar lan yr afon yn Llanelwy yn 1843. Treuliodd y dyn diddysg hwn, 1843. This uneducated son of a boat-builder Wedi’i sefydlu gan y Normaniaid yn y 12fed ganrif, the Normans in the 12th century, the cathedral Difficulty Fairly easy ascent up High Street, a oedd yn fab i adeiladwr cychod, ei fywyd yn spent his life wandering through Wales and mae’r eglwys gadeiriol wedi dioddef ymosodiadau has suffered repeated assaults – badly damaged Pa mor anodd Gweddol hawdd dringo i fyny’r riverside path can be muddy crwydro Cymru a Lloegr, yn droednoeth a’i wallt England, barefoot and long-haired, carrying a dro ar ôl tro – cafodd ei difrodi’n wael gan Edward by Edward I in 1282, burned by Owain Glyndwˆr yw’r llwybr? High Street, gall llwybr glan yr yn hir, yn cario telyn, llawer o lyfrau a chath. Gallai I yn 1282, ei llosgi gan Owain Glyndwˆ r yn 1402 a’i in 1402 and used as a stable by Roundheads afon fod yn fwdlyd harp, many books and a pet cat. He could speak defnyddio fel stabl gan Bengryniaid yn ystod y Rhyfel during the Civil War. But through continual Walking time 1 hour siarad 14 o ieithoedd, gan gynnwys ieithoedd 14 languages including the ancient tongues of Cartref. Ond drwy waith ailadeiladu ac adfer rebuilding and restoration it maintains the Amser yn cerdded 1 awr hynafol y Dwyrain Canol, a bu’n treulio blynyddoedd the Middle East and had spent years writing a yn ysgrifennu geiriadur Cymraeg-Hebraeg-Groeg. Welsh-Hebrew-Greek dictionary. Sadly it was parhaus, mae ei “hurddas a’i mawredd” fel y’i “dignity and grandeur” described by Dr Johnson. Start point Car park south of the cathedral Man cychwyn Maes parcio i’r de o’r eglwys Yn anffodus, ni chyhoeddwyd y geiriadur erioed – never published – the National Library of Wales disgrifiwyd gan Dr Johnson, yn parhau. Ei thrysor Its greatest treasure is a 16th century William LL17 ORD mwyaf yw Beibl William Morgan o’r 16eg ganrif. Morgan Bible. The contemporary, brutally moving gadeiriol LL17 ORD Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn Aberystwyth in Aberystwyth has the only copy – and he died Mae’r cerflun cyfoes, ysgytwol o Grist ar y groes yn sculpture of the crucified Christ in the south sydd â’r unig gopi – a bu farw yn ddyn siomedig. a disappointed man. You’ll find his gravestone yr ale groes ddeheuol yn dangos sut mae’r eglwys transept shows how the church continues Cludiant cyhoeddus Traveline Cymru 0871 200 2233, Public transport Traveline Cymru 0871 200 2233, Fe welwch ei garreg fedd ar ei ben ei hun ger pen on its own near the end of the railings in the yn parhau i esblygu. to evolve. Ymholiadau Rheilffyrdd Cenedlaethol 08457 484950 National Rail Enquiries 08457 484950 y rheiliau yng nghornel dde-orllewin y fynwent. south-west corner of the churchyard.
2 Cofeb Dau 2 Translators’ 6 Obelisg 6 H M Stanley Gyfieithydd Memorial H M Stanley Obelisk
Adeiladwyd y twˆ r Gothig ysblennydd hwn gan y This splendid Gothic tower was erected by the Ganed y fforiwr Fictoraidd, Henry Morton Stanley, Victorian explorer Henry Morton Stanley was born yn Ninbych ac fe’i magwyd yn y tloty yn Llanelwy, Fictoriaid i ddathlu 300 mlwyddiant ers cyfieithu’r Victorians to celebrate the 300th anniversary of F in Denbigh and raised in the St Asaph workhouse,
ddan fo r ac yn ddiweddarach cafodd ysbyty ei enwi ar ei ôl. Beibl i’r Gymraeg. O’u cilfachau â chanopi, mae the translation of the Bible into Welsh. From their d later a hospital bearing his name. He eventually d Llwyddodd i ddianc o’i “boenydfa” yn y diwedd, a Y escaped from this “house of torture”, ran away delw wyth ysgolhaig yn syllu allan ar dir y canopied niches, the statues of eight scholars
B rhedodd i ffwrdd i’r môr – gan wasanaethu ar y ddwy t r
y to sea – and served on both sides in the American
stare out across the cathedral green – including e n gadeirlan – gan gynnwys yr Esgob William e ochr yn Rhyfel Cartref America. Tra’n gweithio fel
r M e Civil War. While working as a journalist he tracked Morgan, a gyfieithodd y Beibl yn 1588 a helpodd i Bishop William Morgan, whose Bible of 1588 t r newyddiadurwr, llwyddodd i olrhain y cenhadwr
S o a u down Scottish missionary David Livingstone e n u achub un o ieithoedd hynaf Ewrop. Mor fyw a helped save one of Europe’s oldest languages k t q o’r Alban, David Livingstone, yn ddwfn yng u S in deepest Central Africa with the words: R L hoff oedd y gwaith hwn fel ei fod wedi parhau yn from oblivion. So vivid and well-loved was this o a Nghanolbarth Affrica, a’i gyfarch drwy ddweud: a f “Dr Livingstone, I presume?” He later hatched d y l “Dr Livingstone, I presume?” Yn ddiweddarach, eang nes diwedd yr 20fed ganrif. Mae gan yr work that it remained in widespread use until the nw t M ro ee schemes with King Leopold II of Belgium to ill B tr dyfeisiodd gynlluniau gyda’r Brenin Leopold II o eglwys gadeiriol gopi gwreiddiol a gaiff ei late 20th century. The cathedral has an original St S er Wlad Belg i harneisio adnoddau naturiol y Congo. harness the Congo’s natural resources. Scenes est arddangos, ac mae Morgan ei hun, a fu farw yn copy on display and Morgan himself, who died Comin Ch Mae golygfeydd o’i fywyd dadleuol yn troelli o from his controversial life spiral around this Ge ddyn tlawd yn 1604, wedi’i gladdu o dan yr a poor man in 1604, is buried beneath the mig striking obelisk, topped by a miniature copy of Llanelwy St amgylch yr obelisg trawiadol hwn, yn ogystal â re allor uchel. high altar. Rhuddlan / Bodelwyd e chopi bach o ddelw o’r Congo. a Congolese effigy. t t St Asaph e 3 e Ffordd Uchaf r
t
S
Common
r e 2 w o L t ee D 3 Tyˆ y Brodyr 3 Powell Brothers T r i 7 Pont Elwy 7 Elwy Bridge St nbyc h h 1 e 4 ig H l Powell House R h o e 5 U n Hau p o Trowch i’r chwith gyferbyn â'r gysgodfan bws Turn left opposite the bus shelter into the Cymerwch gamau i lawr at High Street a Take steps down to High Street and turn left. per Fr 6 i mewn i’r parc, ac yna’n syth i’r dde i ddilyn y park, then immediately right to follow the throwch i’r chwith. D enbigh Roa The house, now a beauty salon, bears a date 525 DechrauDechrau llwybr troed at y bont. footpath to the bridge. Mae’r tyˆ, sydd bellach yn salon harddwch, yn dwyn stone of 1745 but this is a story of music more A StartStart carreg â’r dyddiad 1745, ond mae hyn yn stori o than architecture. It was the birthplace of Efallai bod y bont hon o galchfaen a thywodfaen This limestone and sandstone bridge over the gerddoriaeth yn fwy nag o bensaernïaeth. Hwn oedd brothers George and Felix Powell, whose song 7 d A dros yr Afon Elwy yn Heneb Gofrestredig, ond nid temperamental River Elwy may be a Scheduled man geni’r brodyr George a Felix Powell, y daeth eu “Pack up your troubles in your old kit-bag” A f 5 dyma’r un wreiddiol. Mae’r un wreiddiol ymhellach Ancient Monument but it isn’t the original one. cân “Pack up your troubles in your old kit-bag” yn became hugely popular during the Great War. o 8 2 n 5 i lawr yr afon, wedi’i gwneud o bren ac yn dueddol That was further downstream, made of wood and hynod boblogaidd yn ystod y Rhyfel Mawr. Yn eironig, Ironically, George was a pacifist and refused to PlasP E o gael ei difrodi gan lifogydd. Felly, yn tua 1770, prone to flood damage. So in about 1770 Joseph roedd George yn heddychwr ac yn gwrthod ymladd, fight but Felix toured the trenches of the l Ro w cafodd pensaer Carchar Rhuthun, Joseph Turner, y Turner, architect of Ruthin Gaol, came up with this
ond teithiodd Felix o amgylch ffosydd y Ffrynt Western Front with their morale-boosting song. d a y
Gorllewinol gyda’u cân galonogol. Ymhellach i lawr Further down High Street on the left, just before o Roeoe syniad o ddylunio pont gain bum bwa, yn rhychwantu elegant five-arched design spanning a total of 65
R Dinbych
h cyfanswm o 65 metr – yn ddigon llydan i ymdopi pan metres – wide enough to cope when the river
High Street ar y chwith, yn union cyn yr eglwys, mae’r the church, are the Barrow Almshouses built in R
g Plass i Denbigh
Elusendai Barrow a adeiladwyd ym 1680 gan yr Esgob 1680 by Bishop Barrow for “eight poor widows of b i fydd yr afon ar ei huchaf. Trowch i’r chwith am Blas burst its banks. Turn left for Roe Plas or walk
n v e
e Ro neu cerddwch o dan y bont i weld Comin Llanelwy. under the bridge to see St Asaph Common.
Barrow ar gyfer “wyth gweddw tlawd o gymeriad da”. good character”. D
r
r e
w
E
o
L
l
w
h
c y y
b St Plas Ro
4 Eglwys y Plwyf 4 Parish Church n 8 8 Roe Plas
i
D
f a
St Asaph grew up around a monastery on the s Mae Afon Elwy a’i llif cyflym yn cynnwys digon o
Datblygodd Llanelwy o amgylch mynachlog ar I The fast-flowing River Elwy holds plenty of trout,
d frithyll, eogiaid a phennau lletwad, sydd yn eu tro yn lan yr afon Elwy, wedi’i sefydlu gan Sant Cyndeyrn, banks of the Elwy founded by Saint Kentigern, d salmon and bullhead which in turn attract herons
r
o denu crëyr glas a glas y dorlan – hyd yn oed dyfrgwn a elwir hefyd yn Mungo, yn 560AD – a’i otherwise known as Mungo, in 560AD – and left f and kingfishers – even the occasional otter. So F o bryd i’w gilydd. Felly, mae’r daith gerdded dewisol adael yng ngofal ei hoff ddisgybl, Sant Elwy. in the care of his favourite pupil Saint Asaph. hon ar lan yr afon yn cynnig cyfle bythgofiadwy. this optional riverside walk offers the chance of Yn gwbl haeddiannol, mae’r eglwys wedi ei Quite rightly, the church has been dedicated to Llanelwy Hyd yn oed os bydd y creaduriaid bach yn teimlo’n a memorable encounter. Even if they’re feeling chysegru i’r ddau arwr hwn o’r dref ers canol y both these heroes of the town since the middle swil, rydych yn siwˆ r o weld eirlysiau, blodau’r shy, you’re sure to see snowdrops, wood gwynt, briallu, briallu Mair neu felyn Mair y gors, anemones, primroses, cowslips or marsh 12fed ganrif. Adeiladwyd yr adeilad presennol ar of the 12th century. The present building was yn dibynnu ar y tymor. Heb sôn am y goeden bren marigolds, depending on the season. Not to ben sylfeini hyˆn yn 1524, a chafwyd estyniad yn built on top of older foundations in 1524 and St Asaph fwyaf prin ym Mhrydain: y Boplysen Ddu. Dim ond mention the rarest timber tree in Britain: the fuan wedyn yn arddull adeiladau nodweddiadol 2,000 o’r coed gosgeiddig crwm hyn sydd ar ôl soon extended in the typical double-naved Black Poplar. There are just 2,000 of these Sir Ddinbych. Mae gan yr adeilad do trawstiau Denbighshire style. Both naves have wonderful ym Mhrydain, a chawsant eu defnyddio i wneud fframiau nenffyrch ers talwm. Mae gan Blas Ro gracefully arching trees, once used to make gordd gwych, wedi’u haddurno ag angylion ar hammer-beam roofs, decked with angels on rai o’r sbesimenau gorau yn y wlad. cruck frames, left in Britain. Roe Plas has some yr ochr ddeheuol hyˆn. Ychwanegodd y pensaer the older south side. The indomitable architect of the finest specimens in the country. anorchfygol, Syr George Gilbert Scott, y porth, Sir George Gilbert Scott added the porch, Y cyfan sydd angen i chi ei wneud nawr yw y cwt clychau a’r festri yn 1872. bellcote and vestry in 1872. darganfodsirddinbych.co.uk discoverdenbighshire.co.uk dilyn eich camau yn ôl at eich car. Now simply retrace your steps to your car.
Geiriau a Words and Tra eich bod yn cerdded.... While you’re walking.... Yr eog a’r The salmon and cherddoriaeth music fodrwy the ring
Efallai ei fod yn rhywbeth i’w wneud â’i leoliad Maybe it's something to do with its inspirational A allwch chi weld pen y llew See if you can spot the carved Mae un chwedl am Sant Elwy mor enwog fel ei fod One legend about Saint Asaph is so famous that ysbrydoledig a phrydferth yn Nyffryn Clwyd, ond setting in the beautiful Vale of Clwyd but St Asaph cerfiedig lle arferai dyfroedd lion’s head through which the wedi’i ddarlunio yn un o ffenestri lliw yr eglwys it’s depicted in one of the cathedral's stained mae Llanelwy bob amser wedi bod yn ddinas o has always been a city of poets and musicians. gadeiriol. Mae’n mynd fel hyn: Roedd y Frenhines glass windows. It goes like this: Queen Nest, the feirdd a cherddorion. Bu Felicia Hemans, awdures Felicia Hemans, author of "Casabianca" with Ffynnon Mary Short lifo waters of the Mary Short Nest, y ferch harddaf yng Nghymru, yn briod â Brenin most beautiful woman in Wales, was married to “Casabianca” gyda’i llinell agoriadol anfarwol “The its immortal opening line "The boy stood on drwyddo. Wedi’i adeiladu gan Fountain once gushed. Built Maelgwn, a oedd yn ddyn cenfigennus. Ar ei bys, jealous King Maelgwn. On her finger she wore a boy stood on the burning deck” yn byw yma yn y the burning deck" lived here in the early 1800s. gwisgai fodrwy aur sanctaidd, ond un diwrnod, tra’n sacred gold ring but one day, while bathing in the 1800au cynnar. Ysgrifennodd y bardd Fictoraidd, The Victorian poet Gerard Manley Hopkins wrote yr Esgob Vowler Short er cof by Bishop Vowler Short in ymdrochi yn Afon Elwy, gollyngodd hi’r fodrwy yn River Elwy, she dropped it in the water. Nest Gerard Manley Hopkins, rai o’i sonedau enwocaf some of his most famous sonnets at the Jesuit am ei wraig, mae wedi bod yn memory of his wife, it’s been y dwˆ r. Gofynnodd Nest i Esgob Llanelwy ei helpu i asked Bishop Asaph to help break the awful news yng ngholeg Jeswit gerllaw yn Nhremeirchion. college in nearby Tremeirchion. And every dorri’r newyddion ofnadwy i’w gwˆ r. Tra’n bwyta to her husband and, over dinner that night, the A phob mis Medi, mae acwsteg wych yr eglwys September the cathedral's magnificent acoustics sych ers dyfodiad pibellau dry since the arrival of swper y noson honno, dywedodd y sant nad oedd saint pointed out that no treasure was worth gadeiriol yn denu cerddorion o safon byd i Wˆ yl attract world-class musicians to the North Wales dwˆ r yn 1898. piped water in 1898. unrhyw drysor yn werth dinistrio cariad. Pan destroyed love. When the mollified king tucked Gerdd Ryngwladol Gogledd Cymru a sefydlwyd gan International Music Festival founded by William ddechreuodd y brenin fwyta pryd o eog lleol, daeth into a dish of local salmon, inside he found the William Mathias, a ysgrifennodd anthem ar gyfer Mathias, who wrote an anthem for the wedding o hyd i’r fodrwy y tu mewn i’r pysgodyn. Roedd wedi ring that had travelled full circle from finger to priodas Tywysog a Thywysoges Cymru ym 1981. of the Prince and Princess of Wales in 1981. teithio o fys y Frenhines, i’r afon, i’r pysgodyn, ac yn ôl. river to fish and back again.