Gloria Grahame Bernardo Bertolucci Ontmoetingen in Memoriam
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
GRAHAME 3 | BERTOLUCCI 22 | ONTMOETINGEN 27 | IM 35 #37 Film FunVIERDE JAARGANG GLORIA GRAHAME BERNARDO BERTOLUCCI ONTMOETINGEN IN MEMORIAM 1 GRAHAME 3 | BERTOLUCCI 22 | ONTMOETINGEN 27 | IM 35 Tekst en foto’s: Gloria Grahame Thys Ockersen/Still-photo Film Fun Gastredacteuren: Wim Jansen, Pim de la Parra TOUGH GIRLS DON’T Vormgeving: Hille Tymstra Film Fun is een tijdschrift van Thys Ockersen Films Thys Ockersen Wilhelminaweg 54 dat maandelijksverschijnt 2042NR ZANDVOORT DIE IN LIVERPOOL en geleverd wordt aan een Tel: 0611599953 select gezelschap thysockersenfilms.com geïnteresseerden. [email protected] “When Gloria was with a man, she was with him, concentrated on him, 100 percent, making him feel Dit is nummer 36 De Film Fun-uitgaven kunnen hier as if he was the most important thing in the world 4e jaargang - januari 2017 worden gedownload. to her. In that most important sense, she was a 2016: Thys Ockersen Films/Film Fun © man’s woman.” Aldus David Miller, haar regisseur in Sudden Fear uit INHOUD GRAHAME 3 | BERTOLUCCI 22 | ONTMOETINGEN 27 | IM 35 1952. Cecil B. DeMille zei over haar: ‘She has the man- ner of a schoolgirl and the eyes of a sorceress.’ Dit jaar gaat Film Stars Don’t Die in Liverpool in première naar het gelijknamige boek van Peter Turner. In Film Stars Don’t Die in Liverpool speelt Annette Benning de rol van Gloria Grahame (geboren op 28 november 1923) in haar laatste levensjaren. Een mooie gelegenheid om het bijzondere verhaal van deze prachtige actrice nog eens te vertellen. Ze was geen klassieke Hollywood schone, maar niemand anders smeulde en gloeide zoals zij. Voor dit artikel heb ik vrijuit gegraaid uit de biografie Suicide Blonde—The Life of Gloria Grahame van Vin- cent Curcio. Zonder dit boek had ik niet zoveel details en citaten kunnen gebruiken. door Wim Jansen Gloria Grahame was inderdaad a man’s woman. Zoek de scène op in In a Lonely Place waar ze voor het eerst tegen- speler Humphrey Bogart tegenkomt. Ze gunt hem een korte blik waarin alles zit wat Grahame zo spannend maakt: een Gloria Grahame in The Big Heat tikje brutaal, streetwise en uitnodigend, maar tegelijkertijd 3 GRAHAME 3 | BERTOLUCCI 22 | ONTMOETINGEN 27 | IM 35 ook een tikje kwetsbaar en jeugdig naïef. Dat het instuderen van haar tekst. In acute toe- was Gloria, zo was ze ook als persoon. Dat stand wordt ze teruggevlogen naar New York gaf problemen. Intrinsiek onzeker was ze on- waar ze op 5 oktober 1981 in het St. Vincent’s voorspelbaar en kon ze rechtlijnig zijn of juist Ziekenhuis overlijdt, 57 jaar jong. impulsief contra zijn. Professioneel wilde ze heel veel leren, maar kon ze ook stevig vast- De eerste jaren – young blond sexpot houden aan haar eigen ideeën zonder daarbij “Who is she, fer Chrissake, she’s a star. Vitrinekaart met Grahame in het rekening te houden met die van anderen. Die But do you think I can get any of our jerks middelpunt, tegenstrijdigheid maakte haar op de ene set to listen? Two years she’s been around ook al waren een plezier om mee te werken en op de andere snapping her garters. You can have her de hoofdrollen een bron van irritatie. Ook in haar persoon- for a cuppa coffee. Her name’s Gloria voor Philip Dorn lijke leven zat die strijdigheid, passie afgewis- Grahame.” en Mary Astor. (Philip Dorn, alias seld met afstandelijkheid als het ging om haar Frits van Dongen, ouders, zuster en kinderen. Als man’s woman Aldus Bill Grady, hoofd casting bij MGM, in geboren Hein koos ze in haar impulsiviteit helaas mannen antwoord op de vraag van Frank Capra na het van der Niet, was die haar wilde controleren. De ellende die kijken van een paar screentests. Capra zocht een Nederlandse volgde kreeg soapachtige vormen. zoals hij zelf zei een ‘young blond sexpot’ acteur in Holly- wood) Rode draad bij alle tegenstrijdigheid en el- voor een kleine, maar belangrijke bijrol in zijn lende is hoe belangrijk haar lichaam voor haar was. Ze was overtuigd van het feit dat haar fy- nieuwe film en hij kon die bij de studio die slecht oogt op de test, haar loopbaan bij an- siek het vehikel was voor haar vak en ook van de film produceerde maar niet vinden. Capra dere studio’s ook in gevaar komt. haar persoonlijke leven. Helaas kwam haar ziet Grahame op een goed moment. Geen screentest dus, maar de baas van onzekerheid voort uit een gebrek aan vertrou- MGM, Louis B. Mayer, biedt haar toch een wen in haar eigen lijf en een daarbij horende Opgegroeid in Californië als dochter van een zevenjarig contract aan. De $250 per week obsessie om jong te willen blijven. Die onze- toneelactrice en toneellerares staat Grahame plus onkosten is $100 plus onkosten meer dan kerheid werd gevoed door de manier hoe ze al vroeg op de planken in New York om haar haar laatste rol op Broadway en ondanks haar werd gebruikt door studio’s aan het begin van ambitie van een serieuze theatercarrière waar aarzelingen tekent ze. haar loopbaan en het gedrag van haar jaloerse te maken. Vrij snel wordt ze door een talent- Haar eerste film is de komedie Blonde Fever echtgenoten als de wittebroodsweken voorbij scout van MGM opgemerkt. Gloria was niet (1944) waar ze het meisje speelt dat alle man- waren. zo maar van plan haar goede start in het the- nenhoofden op hol doet slaan, maar uiteinde- Uiteindelijk zou het lichaam van Grahame ater op te geven en weigert een screentest. Ze lijk gewoon in de armen van de jongste be- het inderdaad opgeven. Een assistent van het zegt hierover: diende valt. Ze krijgt een speciale vermelding Duke’s Playhouse in Lancaster, Engeland, ziet “I refused to make a test in New York. You ‘introducing’ op de credits en de gebruikelijke Gloria Grahame uitgeput op een stoel bij de make a test and they say, Look right, look build-up die hoort bij een jonge actrice die repetities voor The Glass Menagerie. Ze duwt left, look straight ahead! Just like prison.” nieuw bij de stal is. Fotoshoots en screentests haar door kanker opgezwollen buik terug bij Typisch Grahame, stevig inzetten ook al kom worden gemaakt, niemendalletjes worden ge- je maar pas kijken. Misschien ook wel een il- organiseerd. Van alles wordt gedaan om Glo- Publiciteitsfoto voor Blonde Fever, lustratie van haar zelfbeeld. Ze weet dat als ze ria in de etalage te zetten en om meteen te kij- Gloria Grahame’s filmdebuut in 1944. 4 Film Fun #37 Januari 2017 5 GRAHAME 3 | BERTOLUCCI 22 | ONTMOETINGEN 27 | IM 35 Cose-up uit Crossfire (1947) Gloria Grahame in It’s a Wonderful Life (1946) Stanley Clements, echtgenoot #1, in Salty O’Rourke (1945) ken in welk vakje ze past. Is ze een type June ter weer gescheiden. Elkaar vergeten doen ze Heldin in de schaduw soldaat (George Cooper). Ze speelt met verve Allyson of toch eerder een Betty Hutton? niet. Na een korte periode zien Clements en When she looked, she really looked, and de rol van kwetsbare, verbitterde vrouw die Daarna wordt het, net zo gebruikelijk, stil. Grahame elkaar regelmatig tot haar dood in when she listened, she really listened, hoereert voor het geld, maar valt op door haar Goede rollen blijven uit, de studio weet niet 1981. Toevalligerwijs overlijdt Stanley elf da- and her appearance in a scene guaran- vermogen om warmte en medelijden door te hoe ze haar moeten gebruiken en Grahame gen na Gloria. teed that scene a certain mood and vi- laten stralen. Het levert een eerste Oscar-no- verbijt zich. Uit arren moede sluit ze zich aan tality. As an actress, she’s well trained; minatie op voor beste vrouwelijke bijrol. Niet bij een ‘warbond and USO tour’. Dit is een In de tussentijd is Gloria uiteraard niet ge- as a woman, she has an original quality slecht voor in totaal twee scènes. De rol is de door filmstudio’s gesponsord evenement om stopt met werken, ENTER: FRANK CAPRA. which sets her apart from a good many voorloper van Grahame’s persona in de meest de Amerikaanse soldaten een hart onder de Capra cast Grahame voor de rol van Violet of the young, blonde starlets that infest succesvolle fase van haar carrière. Ze specia- riem te steken. Ergens in Texas ontmoet ze Bick, MGM leent haar uit aan RKO en zo is ze Hollywood. liseert in vrouwen met een rafelrandje waar- zo soldaat en toevalligerwijs ook nog acteur nu elk jaar rond kerst te bewonderen in It’s a In a melodramatic situation she quite mee het zelden goed afloopt. Ze is niet per se Stanley Clements, afkomstig uit Brooklyn van Wonderful Life (1946). Violet Bick is de naïeve admirably refuses to be melodramatic, een bad girl of een good girl, niet zo zeer een Poolse afkomst. Gloria denkt zo ook los te ko- en vrolijke flirt die zou eindigen als cynische and when she’s in love, you trust her, and manipulatieve femme fatale, maar een vrouw men van haar moeder die haar tot nu toe bij prostituee als James Stewart inderdaad van de when she’s in trouble, you’re worried.” van vlees en bloed die het noodlot aan haar elke stap van haar carrière dicht op de huid brug was gesprongen. (recensie in Screen Album voor kont heeft hangen. Dit maakt haar tot een van In a Lonely Place) zit. Ze heeft het nodig om zich af te zetten en Ze krijgt nu wat werk bij MGM in bijrollen. de weinige echte film noir heldinnen. grahamesque impulsief trouwt ze in augustus Ze wordt vooral gebruikt als vrolijke, gezonde Dore Schary, de baas van RKO, is zo on- 1945 in Texas de energieke, atletische, maar ‘all-american girl’ met sex-appeal.