DOCSLIB.ORG

Kessels Dertig Jaar Veranderingen in Tilburg Grensverleggend Onderzoek Over Tilburg Tilburg Kort Antiquariaat De Rijzende Zon

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Kessels Dertig Jaar Veranderingen in Tilburg Grensverleggend Onderzoek Over Tilburg Tilburg Kort Antiquariaat De Rijzende Zon 13 -•—' ü C c0 CD -I—c' CD E c O E co c (D •D !c0): ü co CD O) O O > ü co De Muziekinstrumentenfabriek M.J.H. Kessels Dertig jaar veranderingen in Tilburg Grensverleggend onderzoek over Tilburg Tilburg Kort Antiquariaat De Rijzende zon Poststraat 8 5038 DH Tilburg tel.: 013-360337 winkel geopend: woe. t/m zat. 12-17 uur speciaal voor: + brabantica -I- reizen + nabije oosten wisselexposities 4 keer per jaar -I- verre oosten signalement iedere zes weken + antieke boeken zie museumladders in landelijke + kaarten bladen -I- thematische prenten 0 "O permanente exposities inkoop van bibliotheken textielindustrie in nederland E en het bijzondere boek textieldesign beeldende kunst (D ^ eigen uitgave: doorlopende demonstraties X ^ Ad. C. Willemen. spinnen, verven, weven, breien 0) ^ Constant Huijsmans' tapisserie laatste reis. filmzaal c ^ cc catalogus 33 brabantica diverse films O goirkestraat 96 5046 gn tilburg tel C01 3) 367475 Antiquariaat open: dl t/m vrij 1 0.00-1 7.00 u. za en zo 1 2.00-1 7.00 u Q) De Rijzende Zon: voor feestdagen gelden gewijzigde openingstijden •O bel voor informatie de infolijn (013) 422241 De Expert in Tilburg groepsrondleidingen, vergaderingen en maaltijden CD en verre omgeving na afspraak c Uitgeverij De Schaduw 1. Catechismus (herdruk) ƒ15,- De Schaduw 2. Puk en Muk uit de Schaduw van Tilburg ƒ15,- Antiquariaat, Uitgeverij en Boekhandel 3. Uri Nooteboom: Nieuwlandstraat 25 Jeugd in een fabrieksstad ƒ 7,90 5038 SL Tilburg 013-431229 4. Sim en Sam (herdruk) ƒ 17,90 5. Jan Horsten: De Vier Winden ƒ 22,90 6. Willem II 90 jaar in beeld ƒ27,50 I Antiquariaat De Schaduw: 7. De Doopkaars (herdruk) uitverkocht Inkoop en verkoop van romans, 8. Herman Post: De hemel is om de hoek ƒ 17,50 wetensch. boeken, oude kinderboeken, 9. E.v.d. Wilk: Ed de Nève ƒ 29,95 gravures, landkaarten, enz. 10. Herman Post: Te voet naar Rome uitverkocht (open: na 12.00 uur, maandag gesloten) 11. Adresboek van Tilburg ƒ 12,50 TILBURG Ten geleide Tijdschrift voor geschiedenis, monumenten• ten en cultuur Luud de Brouwer schrijft in zijn artikel over de muziekinstrumentenfabriek van Verschijnt vier maal per M.J.H. Kessels en de voortzettingen daarvan. Eerder werd over de muziekindustrie jaar. in Tilburg een scriptie geschreven door mevrouw J. Gorisse. Een bewerking daarvan, gepubliceerd in het tijdschrift 'Industriële Archeologie', be• handelt met name de periode 1880-1908. In dat artikel staat het ontstaan van de fa• briek, de produktie en het produktieproces centraal. De Brouwer legt de nadruk op de bedrijfsvorm en behandelt ook de muziekindustrie na 1908. Hij baseert zich op Jaargang 9, nr. 4 aanvullend archiefmateriaal dat recentelijk over de muziekindustrie in Tilburg be• december 1991 schikbaar is gekomen. Joost van Hest geeft in het artikel 'Tilburg in beweging' een overzicht van de verande• ringen die zich de laatse drie decennia binnen de ruimtelijke structuur van de stad heb• ISSN: 0168-8936 ben voorgedaan. De auteur pleit voor meer aandacht voor monumentenbehoud. Hij meent dat waardering van eigentijdse bouwwerken en monumtenbehoud niet tegen• Uitgave strijdig hoeven te zijn. Stichting tot Behoud van Cor van de Heijden wijdt een uitvoerige beschouwing aan het proefschrift van Angeli- Tilburgs Cultuurgoed que Janssens over de structuur van de huishoudens in Tilburg in de negentiende en K.v.K. S 096029 begin twintigste eeuw. Hij geeft aan waarom binnen de academische wereld grote Redactie/Vormgeving waarde wordt gehecht aan deze dissertatie die ingegeven door een aantal speciale om• Henk van Doremalen standigheden Tilburg als onderwerp had. Ronald Peeters In Tilburg Kort enkele kortere besprekingen en veel nieuws over publikaties op het ge• Stukken voor de redactie bied van geschiedenis, monumenten en cultuur. te zenden aan redactie• secretariaat t.a.v. De redactie Ronald Peeters Montfortanenlaan 96 5042 CX Tilburg. Abonnementen Jaarabonnement / 27,50 instellingen en bedrijven ƒ 32,50 Losse nummers verkrijgbaar in de boekhandel (ƒ 7,50). Abonneren door overmaking op de Deze uitgave werd mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van Van Raak B. V. en Melis Gieterijen B. V. rekening van de Stichting tot Behoud van Tilburgs Cultuurgoed, Beeklaan 57, Inhoud 5032 AB Tilburg. Gironummer 5625554 AMRO-bank rek.nr. De Muziekinstrumentenfabriek van M.J.H. Kessels 42.81.63.343 en de voortzettingen daarvan onder vermelding van Luud de Brouwer 92 'abonnement 1992' Tilburg in beweging. Dertig jaar veranderingen binnen de Foto's ruimtelijke structuur van de stad Indien niet anders ver• meld: Fotocollectie van Joost van Hest 103 het Gemeentearchief Tilburg. Grensverleggend historisch onderzoek over Tilburg Omslagfoto: De Kon. Ned. Fabriek van Cor G.W.P. van der Heijden 107 Muziekinstrumenten Til• burg, omstreeks 1910. Tilburg Kort 110 Druk Drukkerij Pabo Print b.v. Inhoudsopgave jaargang 9 (1991) 111 Tilburg 91 De Muziekinstrumentenfabriek van M.J.H. Kessels en de voortzettingen daarvan Luud de Brouwer* Tilburg kende in liet verleden een bloeiende muziekinstrumentenfabriel< met internationale naam en faam. Het doel van dit artikel is duidelijk te maken hoe de ontwikkeling van deze zeer specialistische tak van industrie, die in de rest van Nederland nauwelijks bestond, in Til• burg is gelopen. De nadruk ligt hierbij op de diverse bedrijfsvormen en de splitsing van de eer• ste fabriek in uiteindelijk drie verschillende fabrieken.** * Luud de Brouwer Van Heerlen naar Tilburg sche gronden. Heerlen is in zijn ogen geen (1958) volgde na zijn geschikte gemeente om een dergelijk bedrijf studie aan de Nieuwe Na een jeugd waarin instrumenten bespelen, goed van de grond te laten komen. In het na• Lerarenopleiding (ge- bijgelegen Maastricht opereert de enige pro• schiedenis/aardrij ks- dirigeren en componeren een voorname rol kunde)de opleiding spelen, beginnen de broers Pieter Joseph ducent in Nederland van koperen muziek• aan de Rijksarchief- Frans (Jos) en Mathijs Joseph Hubert (Ma• instrumenten, de fa. P. van Osch. Een derge• school. Momenteel is thieu) Kessels te handelen in bladmuziek. lijke concurrent wenst hij niet in zijn directe hij werkzaam als ar• Door een gebrek aan makkelijk te spelen mu• omgeving. Tilburg acht hij een geschiktere chiefambtenaar in het plaats omdat die gemeente centraal hgt in het Gemeentearchief Til• ziekstukken starten beide broers in 1880 met burg. Hij publiceerde een muziekuitgeverij in hun woonplaats gebied waar in die tijd de meeste muziek• eerder in 'Tilburg' een Heerlen.^' Kort daarna verbinden ze daar• korpsen actief zijn: Limburg, Noord- artikel over de stads• aan een handel in muziekinstrumenten door Brabant en Zeeland.^'. ontwikkeling in het ge• agent te worden van fabrieken in Duitsland, bied 'Heuvelse Akkers' (i.s.m. Joost van Engeland en Frankrijk.^' Wanneer zijn Stichting fabriek Hest). broer Jos in 1884 naar Tilburg vertrekt om daar directeur te worden van de Nieuwe Ko• Op 8 december 1887 komen twee Saksische ninklijke Harmonie, gaat Mathieu Kessels werklieden bij hem aan de deur die om werk alleen met het bedrijf verder. In 1886 breidt vragen. Kessels biedt hun onderdak en laat hij zijn activiteiten uit met het uitgeven van hen, om het spoorkaartje terug naar Duits• een muziektijdschrift: De Muziekbode. land te verdienen, enkele instrumenten repa• In de loop van 1886 verplaatst Mathieu Kes• reren die hij wilde op sturen naar Parijs, sels zijn bedrijf naar Tilburg.'*' Volgens ei• waar hij gewoonlijk zijn reparaties het uit• gen zeggen gebeurt dat op zuiver economi- voeren. De twee Saksische arbeiders begin• nen in een waskeuken te werken. Ze doen de reparaties naar ieders tevredenheid en zo is de reparatie-inrichting geboren. Er is een aanwijzing voor de juistheid van dit verhaal. In het kohier van de hoofdelijke omslag over 1889 staan op het adres van Mathieu Kessels drie instrumentenmakers ingeschreven: Aug. Rotte, Alv*. Fos en Rud. Sander.*^' Zij ko• men niet voor in het bevolkingsregister. Dat lijkt het verhaal van Saksische werkheden die komen aanlopen te bevestigen. In december 1888 verschijnt de eerste adver• tentie van de reparatie-inrichting voor mu• ziekinstrumenten in De Muziekbode.''' Uit het oudste debiteurenboek over de jaren 1887-1889 blijkt dat een deel van de boekin• gen betrekking heeft op gerepareerde instru• menten.^' De reparatie-inrichting draait der• mate goed dat er spoedig extra personeel no• dig is. Het aantal werknemers groeit in korte tijd naar zes. Onder de arbeiders ontstaat de afb. 1 Mathieu Kessels behoefte om ook nieuwe instrumenten te (1858-1932). 92 afb. 2 Situatietekening instrumenten, spreekt een advertentie in de helvarende bij de aan• Muziekbode van 10 mei 1889 voor het eerst vraag van de vergunning over de 'Nederlandsche fabriek van Muziek• voor een smidsbed, door A.C. Gimbrère, 3 mei instrumenten'. Aanvankelijk worden er al• 1889 (GA T, Secretariear• leen koperen blaasinstrumenten gemaakt. chief 1810-1907, voorl. Ook de werkplaats in de Wolstraat is al snel inv. nr. 1312, nr. 355). te klein om de groeiende stroom orders het hoofd te bieden. Er is behoefte aan een gro• tere fabrieksruimte. Op 4 maart 1890 vraagt Mathieu Kessels een vergunning aan voor het stellen van een smidsbed in een reeds be• staand fabrieksgebouw aan het Wilhelmina• park. In deze aanvraag is wel sprake van het maken van nieuwe muziekinstrumenten. In dit fabrieksgebouw worden de activiteiten uitgebreid met afdelingen voor houten blaas• instrumenten en strijk- en slaginstrumenten. Ook nu gaan uit het buitenland aangetrok• ken technici deze nieuwe afdelingen leiden. In 1890 verhuist het gezin Kessels naar het Langepad. De Saksische instrumentenma• kers wonen dan niet meer bij hen. Zelf schrijft hij over zijn 'gastarbeiders' dat het een soort trekvogels waren, die zich moeilijk aan de andere zeden en gebruiken konden aanpassen en daarom meestal maar kort in Nederland bleven. Voor de condnuïteit van een bedrijf is zo'n snel wisselend personeels• bestand van vakmensen natuurlijk niet goed. gaan maken. Mathieu Kessels gaat op zoek Mathieu Kessels ziet zich daardoor genood• naar een geschikte werkplaats.
Load more

Recommended publications
  • Van Adolphe Sax Tot Het Nederlands
    T O N V E R H I E L VAN ADOLPHE SAX TOT HET NEDERLANDS SAXOFOONKWARTET een beknopte geschiedenis van 120 jaar klassiek saxofoonspel in Nederland 1840 - 1969 SAX HISTORIES III The Saxophone history series: Saxophone Histories I: The saxophone in the music of Will Eisenmann (in English) Saxophone Histories II: The Saxophone music of Gordon Jacob (in English) Saxophone Histories IV: A little Story of the C Tenor saxophone (in English) Saxophone Histories V: Jean Baptiste Singelée – his life and work (in preparation) “En wie kan niet zingen en lachen, als een zachte maan haar blauwe licht over het slapende land uitzendt en een geur van palingen en haring de harsige lucht der dennennaalden is komen kruiden en het lieflijk gekweel 1 van een saxofoon den poffertjeskraam omzweven komt?” 1 Goudsche Courant, 5 augustus 1937 INLEIDING In de negentiger jaren van de vorige eeuw publiceerde ik het boek “De Saxofoon, geschiedenis en gebruik van een blaasinstrument”2. Dat boek bevatte een hoofdstuk over de ontwikkeling van het instrument in Nederland en die materie bleef intrigeren, zodat nu dit boekje voorligt over het wel en wee van het klassieke saxofoonspel in Nederland. Bewust is gekozen om deze geschiedenis te laten lopen tot de oprichting van het Nederlands saxofoonkwartet in 1969. Deze mijlpaal heeft het klassieke saxofoonspel in Nederland een dusdanige impuls gegeven, dat alleen al daarover een apart boekwerk te schrijven is. Landgraaf 2020 Ton Verhiel INHOUD Hoofdstuk 1: De negentiende eeuw Een nieuwe uitvinding wordt populair Hoofdstuk 2:
    [Show full text]
  • Die Bildnisbüsten Der Walhalla Bei Donaustauf. Von Der Konzeption Durch Ludwig I. Von Bayern Zur Ausführung
    Die Bildnisbüsten der Walhalla bei Donaustauf Von der Konzeption durch Ludwig I. von Bayern zur Ausführung (1807 - 1842) Inaugural-Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Philosophie der Ludwig–Maximilians–Universität München vorgelegt von Simone Steger aus Großhöhenrain Fakultät für Geschichts- und Kunstwissenschaften der LMU München Institut für Kunstgeschichte München, 2011 Erstgutachter: Prof. Dr. Steffi Roettgen Zweitgutachter: Prof. Dr. Frank Büttner Tag der mündlichen Prüfung: 14. Februar 2011 Danksagungen Hiermit möchte ich mich bei folgenden Personen für ihre große Hilfe und freundliche Un- terstützung bei dieser Arbeit, sowie die Bereitstellung und die Genehmigung zur Veröffentli- chung von Bildmaterial bedanken: Frau Prof. Dr. Steffi Roettgen Herrn Prof. Dr. Frank Büttner Herrn Robert Raith, Walhallaverwaltung Regensburg Allen Mitarbeitern des Geheimen Hausarchivs München sowie dem Hause Wittelsbach Dr. Herbert W. Rott, Bayerische Staatsgemäldesammlungen München Dr. des. Frédéric Bußmann, Bayerische Staatsgemäldesammlungen München Herrn Heino Kahrs Archivleiter, Bayerische Staatsgemäldesammlungen München Der Bayerischen Verwaltung der staatlichen Schlösser, Gärten und Seen München Herrn Edmund Hausfelder, Stadtmuseum Ingolstadt Herrn Dr. Ruprecht Stolz Frau Janna Weitkamp, Schlossverwaltung Bebenhausen Frau Christine Bernheiden, Galerie Neuse Bremen Herrn Dr. Christian Geyer und Herrn Dr. Eduard Wätjen Des weiteren für ihren hilfreichen Rat, die Korrektur der Arbeit, ihre Geduld und Zuversicht: Frau Rosemarie Steger Frau Dr. Regine Stefani und Frau Dr. Verena Dirnberger meiner Familie und meinem Mann Stefan Steger Hinweis zur Qualität der Abbildungen: Die Auflösung der nicht selbst fotografierten Abbildungen wurde aus bildrechtlichen Gründen in der Arbeit reduziert. Wurden Bildnachweise nicht explizit angegeben, handelt es sich um eigene Aufnahmen bzw. Fotografien oder Abbildungen, die mir mit freundlicher Genehmigung der Bayerischen Staatsgemäldesammlungen in Mün- chen zur Verfügung gestellt wurden.
    [Show full text]
  • Kessels, Europese Kunstenaars Uit 'Limburg' in De Negentiende Eeuw
    Jos Pouls Kessels, Europese kunstenaars uit ‘Limburg’ in de negentiende eeuw Zelfs een argeloze Nederlandse Kessels werd in Maastricht aan de Bok- Willem Kessels straat (nu Kesselskade) geboren. Zijn Over de oudste zoon uit deze kunste- bezoeker van de Koninklijke Musea (voor)ouders kwamen uit de omgeving naarsfamilie, Willem Kessels (1777- van Venlo. Vader Joachim Kessels 1837), is helaas niet veel bekend.4 De voor Schone Kunsten in Brussel zal de (1738-1791) had in Baarlo als schrijn- weinige bronnen maken slechts een glo- werker voor de bewoners van kasteel bale reconstructie van zijn leven moge- prominente rol van Mathieu Kessels De Borcht gewerkt.3 Na zijn verhuizing lijk. Aanvankelijk werkte hij in het ate- naar Maastricht omstreeks 1770 was lier van zijn vader. Na diens vroege uit Maastricht meteen opvallen. Het Kessels senior betrokken bij de herin- overlijden nam hij als oudste zoon richting van kasteel Borgharen bij samen met zijn moeder de zorg voor museum stelt liefst vier grote sculp- Maastricht. Later vertrok hij naar het gezin op zich. De architectuur Parijs. Waarschijnlijk heeft hij enkele genoot van jongs af aan zijn grote inte- turen van hem permanent tentoon.1 jaren voor het Franse hof gewerkt. De resse. Of, en zo ja waar, hij is opgeleid, Franse Revolutie van 1789 zorgde ech- weten we niet. Mogelijk vanwege de Kessels (1784-1836) wordt met de ter voor een sterke terugval van het onrustige situatie in de omgeving van aantal opdrachten, en na Joachims Venlo, vertrok hij in 1806 vanuit Baar- Amsterdamse hofkunstenaar Paul overlijden op 53-jarige leeftijd, verhuis- lo naar het destijds Deense Altona, een de het onbemiddelde gezin Kessels in voorstad van Hamburg.
    [Show full text]
  • 15 Rapport Annuel
    Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België RAPPORT15 ANNUEL Service public fédéral de Programmation Politique scientifique Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België RAPPORT15 ANNUEL Service public fédéral de Programmation Politique scientifique Rue du Musée | Museumstraat 9 B – 1000 Bruxelles | Brussel www.fine-arts-museum.be PRÉFACE Les missions des MRBAB Les Musées Royaux des Beaux-Arts de Belgique ont transcrit l’ensemble des tâches en une mission claire et univoque: protéger et étudier le patrimoine artistique et le rendre accessible à un public très hétérogène. L’importance accordée aux œuvres d’art et aux visiteurs forme le fil rouge de notre mission et de notre vision et se traduit dans nos objectifs stratégiques. La portée sociale de nos missions est très grande. Les musées sont responsables de la préservation du patrimoine fédéral des beaux-arts, qui comprend 20.000 œuvres, non seulement pour la génération actuelle, mais également pour les générations à venir. Michel Draguet Directeur général 5 6 TABLE DES MATIÈRES 1. TEMPS FORTS 2015 9 6. INVESTISSEMENTS INFRASTRUCTURE ET RÉNOVATION 41 Dates Sécurité Expositions intra et extra muros Équipements | infrastructure > Expositions produites par les MRBAB ou en partenariat · Expositions intra muros 7. ORGANISATION 43 · Expositions dossiers intra muros Organigramme · Expositions Focus Organisation > Collaboration aux expositions extra muros Chiffres de base > Généralités > Museumshops 2. VIE MUSÉALE 15 > Educateam Généralités > Bibliothèque > Nouvelles activités educateam > Presse > Formations > Nocturnes > Publications, films et matériel pédagogique 8. PARTENAIRES 59 3. DIFFUSION DES CONNAISSANCES 19 Généralités Numérisation Amis des musées > Numérisation digit-03 > Volontaires MRBAB > Fabritius : poursuite de la collecte de données et > Amis des MRBAB feedback sur les fiches descripties succintes Mécenat et sponsoring > Projets du musée digitale Loterie nationale · Expo 2050.
    [Show full text]
  • Ruta Mitológica Por Los Palacios De Roma1
    RUTA MITOLÓGICA POR LOS PALACIOS DE ROMA1 ANTONIO RAMÓN NAVARRETE ORCERA IES San Juan de la Cruz (Úbeda, Jaén) [email protected] Resumen Se trata de un recorrido por la pintura mitológica (bien en fresco, bien en óleo) que decora los techos y paredes de más de una veintena de palacios y villas de la ciudad de Roma, pertenecientes a los siglos XVI-XIX. La ruta tratará de conjugar, en lo posi- ble, el tiempo y el espacio, comenzando por la Villa Farnesina del Cinquecento y ter- minando por la Villa. Torlonia del Ottocento. Y ofrecerá, además, un elenco de imá- genes, en gran parte inéditas. Palabras clave Frescos, pintura al óleo, mitología, iconografía, Roma, palacios, Renacimiento, Barroco, Neo- clasicismo. Abstract For the present study we have selected a line-up of more than twenty Rome palaces which are laid out across its geography and framed in a wide chronology (16th to 19th century), analysing its fresco or oil paintings. We have tried to combine, whenever possible, time and space, beginning with the Renaissance Villa Farnesina and finish- ing with the Neoclassical Villa Torlonia. Most of the pictures include have never been published previously. Key words Frescoes, Oil Painting, Mythology, Iconography, Rome, Villa, Palaces, Renaissance, Baroque, Neoclassicism. 1 Este trabajo es una adaptación de la conferencia que impartí el 16 de junio de 2014 en la Real Academia de España en Roma, «Percorso mitológico per i palazzi di Roma», invita- do por su director D. José Antonio Bordallo. Thamyris, n. s. 5 (2014) 169-210 ISSN: 2254-1799 ANTONIO RAMÓN NAVARRETE ORCERA 170 El tema del presente artículo forma parte de un proyecto más amplio2, que pretende estudiar la pintura mitológica contenida en los palacios y villas italianos, desde el Renacimiento hasta el siglo XX.
    [Show full text]
  • BURNING BRIGHT Essays in Honour of David Bindman BURNING BRIGHT Essays in Honour of David Bindman
    BURNING BRIGHT Essays in Honour of David Bindman BURNING BRIGHT Essays in Honour of David Bindman BURNING BRIGHT Essays in Honour of David Bindman * Edited by Diana Dethloff, Tessa Murdoch and Kim Sloan, with Caroline Elam First published in 2015 by UCL Press University College London Gower Street London WC1E 6BT Text © Contributors, 2015 Images © Named copyright holders on p.276 This book is published under a Creative Commons Attribution Non-commercial Non-derivative 4.0 International license (CC BY-NC-ND 4.0). This license allows you to share, copy, distribute and transmit the work for personal and non-commercial use providing author and publisher attribution is clearly stated. Further details about CC BY licenses are available at http:// creativecommons.org/licenses/by/4.0. This license does not cover third-party copyright material. It is the obligation of the user to ensure that any reuse complies with the copyright policies of the owner of that content, as listed on p.276. The publishers wish to acknowledge the support of The Paul Mellon Centre for Studies in British Art and The Henry Moore Foundation. A CIP catalogue record for this book is available from The British Library. ISBN: 978-1-910634-18-9 (Pbk.) Available to download free: www.ucl.ac.uk/ucl-press ISBN: 978-1-910634-34-9 (PDF) DOI: 10.14324/111.9781910634189 Designed by Stephen Hebron Printed in Belgium by Albe De Coker Front Image: William Blake, Dante and Virgil Among the Blasphemers, c. 1824 – 27 (detail). Harvard Art Museums/Fogg Museum, Cambridge, Mass., Bequest of Grenville L.
    [Show full text]