Ives Ensemble Zaterdag 9 November 18.45-20.15 Uur Willem Twee Toonzaal Programma *Willem Boogman – Nieuw Werk I.S.M. Kunstenaa
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Ives Ensemble Zaterdag 9 november 18.45-20.15 uur Willem Twee Toonzaal Programma *Willem Boogman – nieuw werk i.s.m. kunstenaar Alexandra Roozen Korte pauze *Richard Rijnvos - ‘Riflesso sulla spazio’ Het Nederlandse Ives Ensemble behoort tot het keurkorps van de Europese nieuwe muziekensembles. Geen muzikale uitdaging gaat het ensemble uit de weg: van verstilde marathonwerken van Morton Feldman tot unieke partituren van John Cage. Tijdens November Music ontrafelt het Ives Ensemble de schoonheid van de Nederlandse hedendaagse muziek met louter premières uit eigen land. Van Richard Rijnvos klinkt een groot nieuw ensemblewerk. Sinds 1986 heeft Rijnvos al veertien composities voor het ensemble geschreven en hij ziet het Ives Ensemble als de ideale vertolker van zijn werk. Als componist is Richard Rijnvos op zoek naar een balans tussen het zinnelijke en het rationele, tussen emotie en structuur. Rijnvos' muziek is niet vast te pinnen op één herkenbare stijl maar eerder laat hij zich beïnvloeden door buitenmuzikale bronnen zoals literatuur (Samuel Beckett, Italo Calvino, William S. Burroughs) en beeldende kunst (Joseph Beuys). Van grote invloed op zijn muzikale werk is het gedachtegoed van componisten John Cage en Morton Feldman. Voor het Ives Ensemble componeert Rijnvos zogeheten companion pieces (Riflesso-reeks) waarbij hij zich baseert op baanbrekende topstukken uit de muziekgeschiedenis. Voor zijn ‘Riflesso sulla spazio’ liet Rijnvos zich inspireren door de ‘Suite op. 29’ van Arnold Schönberg. Een meesterwerk dat als een van zijn meest geslaagde twaalftooncomposities wordt gezien. Verschillen tussen de twee componisten zijn er zeker. Daar waar Schönbergs Suite met zijn enorme ideeëndichtheid en complexe stemmenweefsel vooral hectisch van karakter is, streeft Rijnvos in zijn Riflesso sullo spazio eerder naar rust en contemplatie. Rijnvos daarover: ‘Met zijn tijdsduur van veertig minuten verbeeldt Riflesso sullo spazio een langzame beklimming van een mooie berg (Schönberg). Voortdurend vinden er perspectiefveranderingen van het muzikale landschap plaats, echter nooit abrupt, altijd geleidelijk. Bij het bereiken van de bergtop, gehuld in oogverblindende eeuwige sneeuw, horen we uitsluitend klanken die corresponderen met de witte toetsen van de piano. Adembenemende harmonieën scheppen een onmetelijke klankruimte, waarbij de monumentale omvang het publiek de gelegenheid biedt te reflecteren op de achtergelaten voetsporen.’ Voor zijn nieuwe compositie voor het Ives Ensemble gaat Willem Boogman in zee met beeldend kunstenaar Alexandra Roozen. Willem Boogman studeerde onder meer bij Louis Andriessen, Peter Schat en Ton de Leeuw. Voor Boogman geldt dat hij muziek wil leren kennen in de grootst mogelijke reikwijdte, van binnen en van buiten. Hij is onder meer onder de indruk van het theoretische werk van Karlheinz Stockhausen, de muziek van Edgard Varèse en de kunst van Piet Mondriaan. In zijn composities probeert hij wegen te vinden naar het elementaire van muziek. Voor het Ives Ensemble schept Boogman een werk dat nauw aansluit bij Roozens tekenpraktijk. Roozen heeft als deel van een residentie in Seoel een serie werken gemaakt waarbij het geluid van het tekenen net zo belangrijk is als het visuele resultaat. Zij maakt een film van de vervaardiging van deze tekeningen waarbij Boogmans werk niet als standaard filmmuziek wordt gebruikt, maar als volwaardige partner: de klank van de film wordt deel van de instrumentale compositie. De Nederlandse kunstenares Alexandra Roozen onderzoekt de handelingen van het tekenen in al zijn facetten. Vormen en texturen zijn de overblijfselen daarvan, die op grote vellen papier je blik dichterbij zuigen. Al jaren experimenteert Roozen met het weglaten van de hand, het subjectieve aspect van het beeld. Het in 1986 door pianist John Snijders opgerichte Ives Ensemble bestaat uit een vaste pool van twaalf musici. Het ensemble legt zich toe op het uitvoeren van ongedirigeerde kamermuziek van deze eeuw, waarbij sinds de oprichting composities van Charles Ives, John Cage, Morton Feldman en Stefan Wolpe als fundament hebben gegolden. Met Amsterdam als uitvalbasis reizen de twaalf musici van het Ives Ensemble door binnen- en buitenland met programma’s die bezoekers opnieuw leren luisteren. Componisten als John Cage, Aldo Clementi en Louis Andriessen schreven muziek voor het ensemble. .