İfade Ve Basın Özgürlüğü Ağustos 2018 Raporu
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü Ağustos 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti Gazeteciler Cemiyeti hakkında temsil edilmektedir.18 yıl aralıksız Basın Yönetim Kurulu Zamanın Ankara Valisi Nevzat İlan Kurumu Yönetim Kurulu üyeliği son- rasında Cemiyetimiz temsilcisinin halen Başkan Tandoğan‘ın makamında yürekleri meslek ve vatan sevgisi ile dolu gazete- Genel Kurul üyeliği devam etmektedir. Nazmi Bilgin Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Bilgin bu ci 7 genç, 10 Ocak 1946 günü heyecanla Başkan Vekili dönem bir kez daha Basın Kartları Komis- isteklerini iletirler. “Bizler Mekki Sait Savaş Kıratlı yonu başkanlığına seçilmiştir. Başkan Yardımcıları Esen, Niyazi Acun, Aka Gündüz, Bi- Ertürk Yöndem, Ayhan Aydemir, lal Akba, Adil Akba, Sebahattin Türkiye Gazeteciler Federasyonu, Yusuf Kanlı Sönmez ve Muvaffak Menemencioğ- Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Genel Sekreter lu’yuz. Ankara’da “Gazeteciler Cemi- Cemiyetimiz uzun süren çabalar sonu- Ümit Gürtuna yeti“ kurmak istiyoruz…” cu, Türkiye‘deki 75 adet Gazeteciler Ce- Mali Sekreter “Peki” der Vali… “Hangi amaçla?” miyetini bir araya getirmiş, maddi ve ma- Mustafa Yoldaş “Basın organlarındaki gazetecileri nevi desteği ile Türkiye Gazeteciler Fede- Üyeler bir araya toplamak, mesleki ve sosyal rasyonu‘nun kuruluşunda, en büyük pay Güray Soysal, Ali Şimşek, Ali Oruç, Hande haklarımızı geliştirmek, mesleğin mec- sahibi olmuştur. Federasyonun baş- Fırat, Önder Yılmaz, Önder Sürenkök, bur kıldığı hak ve özgürlükleri savun- kanlığını Nazmi Bilgin 12 yıl aralıksız Olgunay Köse mak, tüm üyelerimizle birlikte Cumhu- olarak yerine getirmiştir. Cemiyetimiz daha sonra kurulan Türkiye Gazeteciler riyet ve demokrasiyi kollamak ve ülke- nin bölünmez bütünlüğünün sonuna ka- Konfederasyonu‘nun da üyesidir. * * * Bu Rapor Gazeteciler Cemiyeti dar yanında olmak için” sözleriyle ce- vaplar kurucu heyet üyeleri Vali Tan- Türk Silahlı Kuvvetleri Elele Vakfı “Press For Freedom / Özgürlük İçin Basın” Gazeteciler Cemiyeti, 1995 yılında doğan’ın sorusunu ve eklerler “Bu söy- Çalışma Grubu Tarafından Hazırlanmıştır. Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı ve lediklerimizi taahhüt olarak kabul edin.” anlamlı “Haydi Türkiye Mehmetçikle Ele- Yine “Peki” der Vali Nevzat Tan- le” kampanyasını, ulusumuzun inanılmaz * * * doğan “Vatan için hayırlı olsun…” 7 duyarlılığı ve güveni ile gerçekleştirerek İfade ve Basın Özgürlüğü gazeteci heyecanla girdikleri Ankara 65 milyon dolar bağışı “Mehmetçik Ulusal Komitesi valisinin bu kez daha büyük heyecan ve Vakfına” devretti. Kurulan “Türk Silahlı Başkan coşku ile çıkarlar; “Gazeteciler Cemi- Kuvvetleri Elele vakfı kadir bilirlik örneği Prof. Dr. Korkmaz Alemdar yeti“ kurulmuştur. göstererek, o dönem Genel Kurmay Baş- Hukukçu Üye Türkiye‘nin çok partili siyasi hayata kanı Orgeneral İsmail Hakkı Kara- Av. Tuncay Alemdaroğlu geçişiyle, daha açık bir deyimle, çoğul- dayı‘nın başkanı olduğu vakfa tek sivil Kıdemli Gazeteciler cu demokrasiye geçişle yaşıt ve koşut kuruluş olarak cemiyetimizi aldı. Başkan Ali Şımşek ve Sedat Bozkurt olan Cemiyetimiz, bu taahhütten yola Nazmi Bilgin tarafından temsil edildiği- Stk Temsilcisi (Kıdemli Gazeteci, Parlamento miz vakıf, gazilerimiz için “TSK Rehabili- Muhabirleri Derneği Başkanı) çıkarak o günlerde, Mithatpaşa Cadde- sindeki mütevazı bir binanın zemin tasyon ve Bakım Merkezi” adlı dev eseri Göksel Bozkurt oluşturdu. 1999 yılında hizmete giren bu katında Mekki Sait Esen başkanlığında bir avuç gazeteci üye ile çıktığı yolu, merkez Türk ulusunun şehit ve gazilerine * * * sevgi ve dayanışma ile pekiştirmiş, bir “Şükran Anıtı”dır. Özgürlük İçin Basın 2000’i aşkın üye sayısı, ve bağımsız Çalışma Grubu Koordinatörü mali gücü ile bugün, Türkiye’nin en Yusuf Kanlı eski, en büyük ve saygın meslek kuru- Koordinatör Yardımcısı ve Editör luşlarından ve sivil toplum örgütlerin- Seva Ülman Erten den biri olmuştur. Araştırmacılar Cemiyetimiz, kuruluşundan bu yana © Yıldız Yazıcıoğlu, Naz Akman, geçen yetmiş yıl boyunca devletinin Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Sultan Yavuz, Dicle Kavak, Hazal Özcan yanında yer alarak, cumhuriyet, çoğulcu Basın Çalışma Grubu, medya çalışanları demokrasi, ifade ve basın özgürlüğü ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan * * * bağımsız bir platform aracılığıyla özgür Telefon: +90 (312) 427 15 22 başta olmak üzere özgürlüklerin yılmaz bekçisi olmuştur. Gazeteciler Cemiyeti basın için politika yapıcılara ulaşmayı; Faks: +90 (312) 468 23 84 ifade ve basın özgürlüğü konusunda yasal aşıladığı bu güvenle ülkemizin mesleki E-Posta: durumu ve devam eden ihlalleri göstererek [email protected] ve diğer önemli kurumlarında hak ettiği bu konuda farkındalık yaratmayı, atölyeler Web Adresi: yeri almıştır. ve konferanslar düzenleyerek gazetecilik www.gazetecilercemiyeti.org.tr pratikleri ile ilgili medya çalışanlarını ve www.pressforfreedom.org Basın Kartları Komisyonu, sivil toplum temsilcilerinin kapasitesini Adres: Üsküp Caddesi (Çevre Sk.) Basın İlan Kurumu geliştirmeyi amaçlamaktadır. No:35, Çankaya, Ankara Mesleğe yeni başlayanların belirli bir süre bekledikten sonra almaya hak ka- Gazeteciler Cemiyeti’nin Özgürlük zandıkları, “Sarı Basın Kartı” gazeteciler için Basın ifade ve basın hürriyetleri ihlal- * * * için vazgeçilmezler arasındadır. leri raporları Mart 2014’den bu yana dü- Kapak fotoğrafı: Cosmic Creative Mesleğinde dürüst olmak, kalemini zenli yayınlanmaktadır. Reklam sektörü için bir prestij olarak kabul satmamak, basın ahlak yasalarına uymak Açık kaynaklardan, medya tarama- edilen 13’üncü “Kırmızı Reklam Ödülle- ve gazetecilik dışında hiçbir iş yapmamak larından, proje ofisine çeşitli şekilde ri”nin 13’üncüsü 26 Mayıs 2016’da gerçek- gibi koşulları irdeleyerek süresini doldu- yapılan başvuru ve ihbarlardan hazırlanan leştirildi. Kırmızı Jüri Özel Ödülünü Cosmic ranlara “Basın Kartı” veren komisyonda bu raporlardaki her türlü içeriğin sorumlu- Creative’in hazırladığı “Gazeteciler Cemi- ve Türk medyası için önemini koruyan luğu tamamıyla Gazeteciler Cemiyeti’ne yeti - Bir gazeteci neredeyse, aydınlık ora- Basın İlan Kurumu‘nda Gazeteciler Ce- aittir, atıf verilerek kısmen veya tamamen dadır” adlı çalışma hak kazandı. miyeti Başkanı Nazmi Bilgin tarafından Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü Ağustos 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti çoğaltılabilir, bilimsel yayınlarda kul- lanılabilir. İfade ve Basın Özgürlüğü Ağustos 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti Yayınıdır Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Basın Çalışma Grubu tarafından hazırlanmıştır. Bu rapor Gazeteciler Cemiyeti’ne aittir. Atıf verilerek kısmen veya tamamen çoğaltılabilir, bilimsel yayınlarda kullanılabilir. 3 Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü Ağustos 2018 Raporu Özgürlük için Basın İçindekiler İletişim araçlarına ve iletişimcilere baskı ..................................................................................... 5 İfade özgürlüğüne ve gösteri hakkını kullanmak isteyenlere müdahale ..................................... 13 İfade ve basın özgürlüğüne yönelik müdahaleye yurtiçi ve yurtdışından gelen tepkiler ........... 16 RTÜK cezaları ............................................................................................................................ 23 Diğer Gelişmeler ......................................................................................................................... 25 Olumlu Gelişmeler ..................................................................................................................... 44 Kısaltmalar .................................................................................................................................. 46 4 Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü Ağustos 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti Giriş Türkiye’nin Ağustos ayı gündemini döviz kurundaki artış belirledi. ABD ile diplomatik krizdeki tırmanışın yanı sıra aşırı ithalata bağımlılık ekonomideki sıkıntıları arttırdı. seva ülman erten ! 7.9.2018 11:37 Bu durum medya sektörü açısından işsizlik ve istihdam sorunlarını arttıracak gelişmelere Deleted: ın yol açtı. Gazetecilik mesleği açısından Ağustos ayındaki en sancılı gelişme döviz kurundaki artıştan olumsuz etkilenen kağıt ithalatı, yayıncılık alanında, en yaygın maliyet artışı olarak or- taya çıktı. Meslek kuruluşları başta olmak üzere sivil toplum örgütleri ve bazı siyasetçiler, Tür- kiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları A.Ş’nin (SEKA) özelleştirilmesi nedeniyle kağıtta ithalata bağlılık konusunu gündeme taşıdı. Basın sektörü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, kağıda sübvansiyon uygulanması, KDV muafiyeti getirilmesi, ithalatta kolaylıkların yan sıra yerli kağıt üretimi için çağrılarını yükseltirken, kitap yayıncılığı sektöründen de “kağıt krizi” uyarısı ve çözüm beklentisi anımsatması yapıldı. Kağıt fiyatlarındaki artış nedeniyle Aydınlık Ağustos’ta üç gün boyunca yayım yapama- yacağını duyururken, Cumhuriyet, Posta, Birgün ve Dünya ise günlük satış fiyatlarını arttırdı. Sözcü haftalık yayınladığı magazin ekini kapatırken, günlük satış fiyatlarını da arttırdı. İz- mir’de Yeni Bakış, Ege Telgraf, Dokuz Eylül, Haber Ekspres, İlkses, Ticaret ve Yenigün, Pazar günleri gazete çıkarmama kararı aldılar. Keza haftalık karikatür dergisi LeMan, Ağustos ayındaki son sayısını ancak cep boyutta çıkarabildiklerini açıkladı. Uykusuz da dergi satış fi- yatına bir liralık zam yaptı. Kağıt fiyatlarındaki artışın ekonomik boyutunun ötesinde, gazetecilerin işsiz kalması ve “basın ve ifade özgürlüğü sorununu” da yaratması kaçınılmaz görünmektedir. Bu çerçevede, Basın İlan Kurumu’na gazeteci örgütleri tarafından ilan dağıtım politikasını gözden geçirme çağrısı