DOCSLIB.ORG

Informatiekrant

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Informatiekrant Uitgave: Nationaal Park Lauwersmeer 20e jaargang • zomer 2019 | www.np-lauwermeer.nl Informatiekrant Dit jaar is het 50 jaar geleden dat de Lauwerszee werd afge- sloten van de Waddenzee. In vroegere tijden stroomden zoet en zout water in elkaar over in de Lauwerszee. Daar kwam op 23 mei 1969 een eind aan, toen onder toeziend oog van koningin Juliana de definitieve afsluiting van de Lauwerszee plaatsvond: de Lauwerzee werd het Lauwersmeer. Aanleiding voor de afsluiting was de het dorp. Nog steeds worden de garna- en de berging en afvoer van water uit Op verschillende plaatsen in en watersnood van 1953. De kustlijn in len vanuit Lauwersoog naar Zoutkamp Groningen, Drenthe en Friesland. Sinds rondom het Lauwersmeer zijn er Nederland moest aangepakt worden. vervoerd om daar te worden verwerkt. 2003 is het Lauwersmeer een Nationaal activiteiten in het kader van dit ju- Voor het Lauwerszeegebied koos Park en in 2016 kwam daar de titel DarK bileumjaar. Kijk voor meer informa- Rijkswaterstaat voor afsluiting van de Na de afsluiting ontstond een prach- Sky Park bij. Een bijzonder gebied, gren- tie en de verhalen van vroeger op zeearm. Dit had grote gevolgen voor tig nieuw landschap; een wildernis op zend aan Werelderfgoed Waddenzee. www.50jaarlauwersmeer.nl. de bloeiende vissersgemeenschap de grens van Groningen en Friesland. in Zoutkamp. Na de afsluiting van de En een van de belangrijkste vogelge- Lauwerszee nam de haven van bieden van West-Europa. Het meer Lauwers-oog de functie over van de ha- en zijn omgeving zijn niet alleen voor ven van Zoutkamp. Toch is de garnalen- de natuur waardevol, maar ook voor visserij nog altijd sterk verbonden met landbouw, recreatie, militair gebruik Kom naar Activiteitencentrum Lauwersnest Het Lauwersnest is het ideale startpunt voor een bezoek aan Nationaal Park Lauwersmeer. In en rond het activiteitencentrum kom je van alles te weten over vogels en Dark Sky. Kom uitvogelen hoe trekvogels het Lauwersmeer routes, boeken en kaarten; natuurlijk vooral over als tankstation gebruiken in de Oost-Atlantische vogels en Dark Sky. trekroute. Of neem een kijkje in de geheimen van de nacht en word een ster in de duisternis. Lauwersnest is tijdens schoolvakanties geopend Vanuit het centrum loop je zo de natuur in. Je van dinsdag t/m zondag van 11.00-17.00 uur en vindt er verschillende wandelroutes en het daarbuiten op woensdag, zaterdag en zondag is het startpunt voor excursies. Naast het van 11.00 – 17.00 uur. centrum ligt het nestbouw-bos, waar kinderen Adres: De Rug 1, 9976 VT Lauwersoog met natuurlijke materialen zelf een eigen nest Meer informatie: www.np-lauwersmeer.nl kunnen bouwen en lekker kunnen spelen. In het www.staatsbosbeheer.nl/lauwersnest winkeltje vind je onder andere plattegronden, Tot ziens in Nationaal Park Lauwersmeer Vijftig jaar Lauwersmeer volgens Jacobien Louwes De familie van Jacobien Louwes heeft al vele decennia een akkerbouwbedrijf in het Lauwersmeergebied. Ontstaan Wat is er sinds de afsluiting van de Lauwerszee in de motorrijders) en er is meer afval langs de wegen. De- positieve zin veranderd? fensie is een goede beheerder van het terrein, maar de “Er is een grotere veiligheid voor het achterland bij hoge oefeningen kunnen soms heftig zijn met F-16 vliegtuigen waterstanden en zware stormen. De oevereigenaren in die laag vliegen en veel schietoefeningen. Maar in een Lauwersmeer de Westpolder hebben, meteen nadat de inpoldering dunbevolkt gebied als het onze was dat indertijd ook van de Lauwerszee was voltooid, in grote eendracht hun een begrijpelijke keuze. En de communicatie met Defen- nieuwe land ontgonnen en sindsdien bewerkt en goede sie is goed. Na de inpoldering bleken veel oude dijken gewassen geteeld. Als akkerbouwer ervaren wij wel een “overbodig” en “lastige elementen” in het landschap voor in vogelvlucht klimaatverandering sinds de inpoldering. Onze Westpol- de landbouwers en werden ze veelal afgegraven. Daar- der is droger, omdat de buien vaak ten westen van ons door lezen we het landschap steeds een beetje minder over- en langstrekken. Ons gebied is na de inpoldering op goed. Het gevaar van de verzilting van de landbouwper- een nieuwe manier tot bloei gekomen en vele bezoekers celen die in en rond het Lauwersmeer liggen, wordt ver- kunnen nu genieten van de nieuw ontstane natuur. Het groot als men de rietproef wil gaan uitvoeren. Het wordt Het Lauwersmeergebied bestaat dit jaar vijftig jaar, maar de geschiedenis begon veel eerder. In de vroege Middeleeuwen brak is bijvoorbeeld toegankelijker geworden: via de N361, de steeds duidelijker dat we hier in een verziltingsgevoelige de zee diep landinwaarts in en ontstond de Lauwerszee. Stukje bij beetje werd vanaf dat moment land op de zee teruggewonnen, buslijnen en de vele fiets- en wandelroutes. En er is een regio wonen en werken.” tot aan de tweede helft van de 19e eeuw, toen de Provinciedijk en de Westpolder gereed waren gekomen. Daarna waren er geen concrete gevarieerde flora en fauna ontstaan, met als voorbeeld plannen meer om het gebied verder in te polderen. de wilde orchidee die hier spontaan is gekomen. Maar Welke tip zou je willen geven aan bezoekers van het ook de bijzondere vogelsoorten en de vele reeën en de gebied? De Watersnoodramp van 1953 bracht daarin verande- aan getij en daarmee een eind aan de Lauwerszee. De tot het ‘Vogelparadijs op Vroegere Zeebodem’ wat het opmars van de vos, die hier geen natuurlijke vijanden “Maak gebruik van de mooie uitkijkplaatsen en doe mee ring. In Groningen en Friesland waren weliswaar geen vlaggen gingen feestelijk in top maar niet in Zoutkamp: nu is. De vegetatie ontwikkelde zich verder en er ont- heeft”. aan de vele interessante excursies, georganiseerd door overstromingen geweest, maar dat had helemaal niet daar hingen de vlaggen halfstok. Tot dat moment had stonden, naast de aangeplante bossen, ook spontane, Staatsbosbeheer. Wandel en fiets door het gebied. De veel gescheeld. Vooral de omgeving van de Zuider Ee bij alles in dit vissersdorp gedraaid om de visserij op de Lau- natuurlijke bossen op de hogere delen. We kunnen te- Wat is er volgens jou minder goed geworden na de fietspaden zijn goed aangelegd en onderhouden. Ga op Ezumazijl was kwetsbaar. De roep om afsluiting van de werszee en daaraan kwam abrupt een einde nu de vloot genwoordig grofweg vijf verschillende landschappen on- afsluiting van de Lauwerszee? de dijk zitten en kijk en luister naar het wad. En vanuit de Lauwerszee voor de veiligheid werd, met name uit Fries- verhuisde naar Lauwersoog. derscheiden, elk met bijbehorende vogels. Zo is er open “De grotere aantallen bezoekers hebben ook een keerzij- oude wierdedorpen naar de kust ervaar je de geschiede- land, steeds sterker: ”Lauwersee moat ticht!”. Vissers uit water, voor bijvoorbeeld futen, aalscholvers en brildui- de. Er is met name in de weekenden veel meer verkeer. Er nis van het oudste cultuurlandschap van Europa!” Paesens en Zoutkamp protesteerden fel, want ze zou- Ecologische ramp kers. Er zijn slikkige ondiepe delen, uitstekend geschikt wordt vaak te hard gereden op de smalle wegen (vooral den hun voornaamste visgronden verliezen. Uiteindelijk De directe gevolgen van de afsluiting zouden we tegen- als foerageergebied voor allerlei steltlopers maar ook besloot de regering in 1960 dat de Lauwerszee met een 13 woordig betitelen als een ecologische ramp: met het snel lepelaars. Je vindt er ruigten, met blauwborsten, kieviten km lange dijk zou worden afgesloten van de Waddenzee. verdringen van het zoute zeewater door de constante en veldleeuweriken. En er zijn rietvelden met rallen, roer- aanvoer van zoet water uit het achterland, stierf alle zee- dompen, baardmannetjes en bossen met wielewalen, De bouw bodemleven af en hing er in het gebied een indringende nachtegalen en vele zangvogels. Drie jaar later werd begonnen aan de bouw van de dijk, stank. Vanaf 1971 werden door de Rijksdienst IJsselmeer- vanaf de Groninger- en Friese kust. Daarna werd het werk- polders (RIJP) op een aantal hogere gelegen delen bossen Verruiging voorkomen eiland ‘Lauwersoog’ (= ‘eiland in de Lauwers’) aangelegd, aangeplant, wat uiteindelijk zou resulteren in ruim 800 Om te voorkomen dat zich overal in het gebied bos ont- Lauwersmeer is 20 meerboeien rijker inclusief een schutsluis en een complex van drie spui- hectare bos. Hiervoor moest de harde bodem wel eerst wikkelt, waardoor het landschap in het gebied eenvor- miger zou worden, worden konikpaarden en Schotse Goed bericht voor wie van varen houdt: er liggen 20 WAAR ZIJN WE NU? Rondje Lauwersmeer hooglanderrunderen ingezet. Overal in het gebied zijn nieuwe meerboeien in het Lauwersmeer. Met de boeien De boei toont ons dat wij er zijn De boeien zijn geplaatst deze ‘grote grazers’ te zien. De velden met waardevolle is het mogelijk aan te meren op de mooiste plekken in maar dat wij toch de rust niet vinden. in opdracht van de Stuur- duinvegetatie worden jaarlijks, als alle bloemen zijn uit- het meer, midden in de natuur. De boeien zijn onderdeel Wij liggen hier heus niet voorgoed. groep Lauwersmeer, waar- gebloeid, gemaaid, waarna het maaisel wordt afgevoerd. van de in totaal 100 meerboeien die Recreatieschap De Wie zegt er dan ook dat dat moet? in de overheden samen- Zo wordt voorkomen dat deze velden rijker aan voe- Marrekrite in de Friese wateren heeft geplaatst. Ons even zijn in dit hier stil en wijd werken. Dit gebeurde als dingsstoffen worden en snel zouden verruigen, want de dat is genoeg, dat is ons meer onderdeel van het project bijzondere duinflora vraagt kalkrijke maar voedselarme Mooie ervaring dan eeuwigheid. ‘Rondje Lauwersmeer’, omstandigheden. De meerboeien liggen niet alleen op de mooiste plekken, waarmee de beleving van het is aan een meerboei ook veel gemakkelijker aanmeren het Lauwersmeer voor Oefenterrein met hoge natuurwaarden dan aan een steiger. Daarbij bieden de meerboeien de boot- Ga voor een filmpje over de meerboeien van het Lau- de recreant en natuur- In het oosten van het gebied is een groot militair oefen- eigenaar een poëtische ervaring: schrijver en journalist wersmeer en meer gedichten en informatie naar: liefhebber wordt ver- terrein aangelegd met daarin een nagebouwd dorp: de Marjoleine de Vos schreef er een gedicht over: www.marboei.frl.
Load more

Recommended publications
  • De Vereniging Dorpsbelangen Holwerd
    J-ó) DECEMBER 1994 DE VERENIGING VAN DORPSBELANGEN HOLWERD KONTAKTBIAD VOOR HOLWERD EN OMGEVING DORPSBEUNG HOLWERD o dqember 1994 VAI\ DE REDAI(TIE Dit is alweer de laatste editie van ons dorpskrantje van 1994. De laatste 3 maanden zijn zeer druk geweest voor het Dorpsbelang van Holwerd n.l.: . 5 oktober: Rondgang in dorp met Burgemeester en wethouders. Dit jaar op de fiets om alle knelpunten, aanpassingen en verbeteringen op locatie te bezien. Dit is een 2-jarig gebeuren en zeer positieÍ ten opzichte van beide partijen. Verderop een verslag van deze punten. í8 oktober: Extra ledenvergadering in verband met sluiting Rabobank Holwerd. Dat dit gebeuren ging hadden we wel gedacht, maar dat het zo snel zou gaan had niemand veruacht. De Rabobank had in het verleden al zijn openingstijden Ílink ter- ug gebracht. Contacten over een kleinere ruimte in b.v. de Nijhof waren er al eens geweest maar werden steeds op de lange baan geschoven. Op deze avond kwam naar voren dat velen hun bankrekening laten overschrijven naar een andere bank. Dat sluiting niet te keren was bleek al uit het Íeit dat geen van de Rabo-directie uitleg op deze avond wou geven. .22 oktober: Opening Korenmolen "De Hoop". Op deze dag werd de molen weer overgedragen aan de Stichting Monumenten be- houd Dongeradeel. Deze Stichting zet zich in voor het behoud van monumentale ge- bouwen in de gemeente Dongeradeel en voert beheer over een zevental molens en zesentwintig kerktorens en dakruiters in Dongeradeel. De Stichting ziet naast het behouden, het promoten en "onder mensen brengen" van dit culturele erfgoed als een belangrijke taak.
    [Show full text]
  • Aanvraag Begravingddfk
    Aanvraag begraving Alleen volledig ingevulde formulieren worden in behandeling genomen. 1 Gegevens aanvrager Als de aanvrager niet de rechthebbende is, moet de rechthebbende (indien nog in leven) het formulier mede ondertekenen, aangevuld met naam en burgerservicenummer Achternaam bij geboorte _______________________________________________________________________________ _____________ Voorna (a)m(en) voluit ____________________________________________________________________________________________ __ Adres ____________________________________________________________________________________________ ________________ Postcode en plaats ________________________________________________________________________________________________ Geboortedatum __________ ________________________ _______ Geboortegemeente _______________________________ _______ Telefoon ________________________________________ _______ Telefoon mobiel __________________________________ ______ Burgerservicenummer _____________________ ________ ___ ____ Email ___________________________________ ________ ______ 2 Gegevens overledene Achternaam bij geboorte ____________________________________________________________________________________________ Voorna(a)m(en) (voluit) _____________________________ ________________________________________________________________ Geboortedatum _________________________________________ Geboortegemeente ______________________________________ Datum van overlijden _____________________________________ Tijdstip van overl ijden ____________________________________
    [Show full text]
  • A Geological History of Groningen's Subsurface
    A geological history of Groningen’s subsurface Erik Meijles, University of Groningen Date June 2015 Editors Jan van Elk & Dirk Doornhof Translated by E.L. Howard General introduction Ground acceleration caused by an induced earthquake is strongly dependent on the composition of local shallow soils. NAM commissioned Deltares to conduct a detailed survey of the shallow subsurface above the Groningen gas field. The survey focuses on Quaternary geology with an emphasis on the upper 50 metres. This report provides an introduction to Groningen’s Quaternary geology as a background to the comprehensive Deltares report, which has culminated in a detailed model of Groningen’s shallow subsurface. This report was written by Dr ir Erik Meijles, Assistant Professor of Physical Geography at the University of Groningen. Wim Dubelaar, Dr Jan Stafleu and Dr Wim Westerhoff of TNO Geological Survey of the Netherlands (TNO- NITG) in Utrecht assisted with editing this report and provided a number of key diagrams. Title A geological history of Groningen’s subsurface Date June 2015 Client NAM Author Erik Meijles, Assistant Professor Edited by Jan van Elk of Physical Geography and Dirk Doornhof Organization University of Groningen Organization NAM Significance for Research theme: earthquake Predicting ground acceleration research Explanation: Ground acceleration caused by an induced earthquake is strongly dependent on the composition of local shallow soils. NAM commissioned Deltares to conduct a detailed survey of the shallow subsurface above the Groningen gas field. This survey focuses on the Quaternary geology of Groningen with an emphasis on the upper 50 metres. Directly This research serves as background to the report entitled ‘Geological schematisation of related the shallow subsurface of Groningen’ written by various Deltares staff members.
    [Show full text]
  • Gemeente Op Maat 2010
    Kollumerland en Nieuwkruisland 1 Verklaring van tekens . = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer x = geheim − = nihil − = (indien voorkomend tussen twee getallen) tot en met 0 (0,0) = het getal is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid niets (blank) = een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen 2010−2011 = 2010 tot en met 2011 2010/2011 = het gemiddelde over de jaren 2010 tot en met 2011 2010/’11 = oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz., beginnend in 2010 en eindigend in 2011 2008/’09−2010/’11 = oogstjaar, boekjaar enz., 2008/’09 tot en met 2010/’11 In geval van afronding kan het voorkomen dat het weergegeven totaal niet overeenstemt met de som van de getallen. Colofon Uitgever Inlichtingen Centraal Bureau voor de Statistiek Tel. (088) 570 70 70 Henri Faasdreef 312 Fax (070) 337 59 94 2492 JP Den Haag Via contactformulier: www.cbs.nl/infoservice Prepress en druk Bestellingen Centraal Bureau voor de Statistiek E-mail: [email protected] Grafimedia Fax (045) 570 62 68 Omslag Internet Teldesign, Rotterdam www.cbs.nl Kengetal: A-127 ISBN: 978-90-357-1848-7 © Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen, 2011. Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld. 2 Inhoud Enkele gebruikte afkortingen 2 Leeswijzer 5 1 Bevolking 6 1.1 Aantal inwoners 6 1.2 Bevolkingssamenstelling 7 1.3 Bevolkingsontwikkeling 9 2 Bouwen en wonen 13 2.1 Woonruimtevoorraad 13 2.2 Nieuwbouw en onttrekking 13 2.3 Woningwaarde 15 3 Bedrijven 17 3.1 Bedrijfsvestigingen 17 3.2 Werkgelegenheid 18 3.3 Bedrijfsgegevens 20 4 Onderwijs 22 4.1
    [Show full text]
  • Introduction Day To
    The Groningen Highlands - 6 dagen DUTCH BIKETOURS - EMAIL: [email protected] - TELEPHONE +31 (0)24 3244712 - WWW.DUTCH-BIKETOURS.COM The Groningen Highlands 6 days, € 445 Introduction Groningen, the far north with endless views over swaying grain fields and fat clay forced into tight rows of potatoes, interrupted here and there by a tree-lined farmhouse. You can see the seawall from afar as a straight line on the horizon. Stately shelters and tiny workers' houses give a glimpse into the near past. Stiff folk but you can rely on it. Of course we also visit Pieterburen and the seals, but it is even better to see them in real life on the boat, on the way to fantastic Schiermonnikoog. First, the enormous diversity of birds and nature in the Lauwersmeer and the Wadden Sea. Day to Day Day 1 Arrival Groningen The afternoon and evening are there to discover the cycling city of Groningen, to sit on a terrace at the Vismarkt or to climb the Martini Tower for a fantastic view of the city. Day 2 Groningen - Uithuizen 54 km Today the 'borgen' route is on the program. Shortly after you have left the city, the landscape opens up. Wide views are interrupted by places such as Ten Boer, Stedum and the now famous Loppersum. Rusthoven is the first Borg but is not open due to earthquake damage, unlike Borg Ekenstein just before Appingedam. Then on towards the sea dyke, Roodeschool and the beautiful blue and white tower of Uithuizermeeden. In the last kilometers 2 beautiful Borgen, the Rensumaborg and the Menkemaborg with a nice terrace.
    [Show full text]
  • Open Akkercomplexen in Friesland
    OPEN AKKERCOMPLEXEN IN FRIESLAND Een interdisciplinair onderzoek naar verspreiding, genese en gebruik (1640-1830), met een detailstudie van de ikkers van Westergeest. Jeroen Wiersma 1 OPEN AKKERCOMPLEXEN IN FRIESLAND Een interdisciplinair onderzoek naar verspreiding, genese en gebruik (1640-1830), met een detailstudie van de ikkers van Westergeest. Groningen, november 2013 Auteur: Jeroen Wiersma Onder Begeleiding van: prof. dr. ir. Th. (Theo) Spek (hoogleraar Landschapsgeschiedenis, RUG) Tweede lezer: dr. Oebele Vries (Universitair docent Oudfries en Friese Geschiedenis RUG) Deze masterscriptie is geschreven in het kader van de masteropleiding Landschapsgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), Faculteit der Letteren. VOORWOORD De masterscriptie die voor u ligt is geschreven in het kader van de masteropleiding Landschapsgeschiedenis. Deze master heb ik gevolgd aan de Rijksuniversiteit Groningen, nadat ik aan dezelfde universiteit mijn Bachelor in Geschiedenis had behaald. Al vanaf het derde studiejaar heeft de regionale agrarische geschiedenis mij weten te boeien. Tijdens mijn masteropleiding ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in de bodemkunde als bron voor onderzoek. Het bestuderen van de open akkercomplexen in Friesland, met speciale aandacht voor de ikkers van Westergeest heeft mij de mogelijkheid geboden om meer thuis te raken in de regionale agrarische geschiedenis, en tevens ervaring op te doen met de praktische kant van de bodemkunde. Graag wil ik mijn begeleider prof. dr. ir. Theo Spek bedanken voor alle inspirerende contactmomenten en ondersteunende commentaren. Dankzij zijn kennis van zaken die hij op enthousiaste manier met mij heeft gedeeld ben ik tot aan de eindstreep gemotiveerd gebleven. Het was dr. Oebele Vries die mij heeft geïntroduceerd in de boeiende geschiedenis van Westergeest en omstreken.
    [Show full text]
  • Routes Over De Waddenzee
    5a 2020 Routes over de Waddenzee 7 5 6 8 DELFZIJL 4 G RONINGEN 3 LEEUWARDEN WINSCHOTEN 2 DRACHTEN SNEEK A SSEN 1 DEN HELDER E MMEN Inhoud Inleiding 3 Aanvullende informatie 4 5 1 Den Oever – Oudeschild – Den Helder 9 5 2 Kornwerderzand – Harlingen 13 5 3 Harlingen – Noordzee 15 5 4 Vlieland – Terschelling 17 5 5 Ameland 19 5 6 Lauwersoog – Noordzee 21 5 7 Lauwersoog – Schiermonnikoog – Eems 23 5 8 Delfzijl 25 Colofon 26 Het auteursrecht op het materiaal van ‘Varen doe je Samen!’ ligt bij de Convenantpartners die bij dit project betrokken zijn. Overname van illustraties en/of teksten is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de Stichting Waterrecreatie Nederland, www waterrecreatienederland nl 2 Voorwoord Het bevorderen van de veiligheid voor beroeps- en recreatievaart op dezelfde vaarweg. Dat is kortweg het doel van het project ‘Varen doe je Samen!’. In het kader van dit project zijn ‘knooppunten’ op vaarwegen beschreven. Plaatsen waar beroepsvaart en recreatievaart elkaar ontmoeten en waar een gevaarlijke situatie kan ontstaan. Per regio krijgt u aanbevelingen hoe u deze drukke punten op het vaarwater vlot en veilig kunt passeren. De weergegeven kaarten zijn niet geschikt voor navigatiedoeleinden. Dat klinkt wat tegenstrijdig voor aanbevolen routes, maar hiermee is bedoeld dat de kaarten een aanvulling zijn op de officiële waterkaarten. Gebruik aan boord altijd de meest recente kaarten uit de 1800-serie en de ANWB-Wateralmanak. Neem in dit vaargebied ook de getijtafels en stroomatlassen (HP 33 Waterstanden en stromen) van de Dienst der Hydrografie mee. Op getijdenwater is de meest actuele informatie onmisbaar voor veilige navigatie.
    [Show full text]
  • Kadernotitie Recreatie En Toerisme Gemeente Dongeradeel
    Kadernotitie Recreatie en Toerisme Gemeente Dongeradeel Eindrapport | Vandertuuk Kadernotitie Toerisme en Recreatie Gemeente Dongeradeel Eindrapport Gemeente Dongeradeel College van Burgemeester en Wethouders Postbus 1 9100 AA Dokkum Grontmij | Vandertuuk Nederland bv Drachten, 7 februari 200 8 eindrapport Verantwoording Titel : Kadernotitie Toerisme en Recreatie Subtitel : Gemeente Dongeradeel Projectnummer : 231229 Referentienummer : 03/3347 Datum : 7 februari 2008 Auteur(s) : Corrie de Groot Tim Verver E-mail adres : [email protected] Gecontroleerd door : Tim Verver Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : Frank Gort Paraaf goedgekeurd : Contact : Zonnedauw 2 9202 PA Drachten Postbus 91 9200 AB Drachten T +31 512 33 52 33 F +31 512 51 02 00 E [email protected] eindrapport Pagina 2 van 50 Inhoudsopgave Samenvatting................................................................................................................................. 4 1 Inleiding......................................................................................................................... 7 2 Toerisme in Dongeradeel.............................................................................................. 9 2.1 Landschap en Historie .................................................................................................. 9 2.2 Dagrecreatie................................................................................................................ 10 2.3 Verblijfsmogelijkheden...............................................................................................
    [Show full text]
  • Watergebiedsplan Ferwerderadiel – Leeuwarderadeel Wetterskip Fryslân Postbus 36 | 8900 AA Leeuwarden | Tel.: 058 - 292 22 22 |
    Watergebiedsplan Ferwerderadiel – Leeuwarderadeel Wetterskip Fryslân Postbus 36 | 8900 AA Leeuwarden | tel.: 058 - 292 22 22 | www.wetterskipfryslan.nl Blije Boatebuorren Farebuorren Ferwert Hegebeintum Westernijtsjerk Lichtaard Marrum Ginnum Reitsum Jannum Vijfhuizen Jislum Hallumerhoek Hallum Wânswert Watergebiedsplan Burdaard Ferwerderadiel-Leeuwarderadeel Hijum Alde Leie Tergrêft Feinsum Bartlehiem Stiens Tichelwurk Britsum Koarnjum 't Haantje Jelsum Vierhuis november 2011 CoLofon Dit is een uitgave van Wetterskip fryslân Postbus 36 8900 AA Leeuwarden Telefoon (058) 292 2222 BezoekaDres: Harlingerstraatweg 113 8914 AZ Leeuwarden www.wetterskipfryslan.nl opgesteld i.s.m. project Watergebiedsplan-projecten (P. .8112001) geBieD Ferwerderadiel - Leeuwarderadeel status Definitief contactpersoon Wetterskip fryslân Libbe Zijlstra (projectleider) Postbus 36 8900 AA Leeuwarden (058) 292 2222 [email protected] FotograFie Libbe Zijlstra regie/reDactie Wetterskip fryslân Cluster Plannen Cluster Communicatie uitgave 2011 Foto 1. Farebuorren 2 35 Waarom een Watergebiedsplan? In het Waterhuishoudingsplan en Waterbeheerplan 2010-2015 hebben de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân afspraken gemaakt over de voorbereiding en vaststelling van het gewenste peilbeheer en overige wateropgaven. Om dit te realiseren worden voor het totale beheergebied van Wetterskip Fryslân 19 watergebiedsplannen opgesteld. Deze plannen gaan over het landelijke gebied inclusief de verspreide bebouwing en geven een onderbouwing voor het gewenste peilbeheer
    [Show full text]
  • Duurzaamheid En Energietransitie
    Duurzaamheid en Energietransitie Jaarprogramma 2019 Uitvoeringsplan 2019 Wereldwijd wordt de noodzaak van vermindering van de CO2 uitstoot en het circulair omgaan met (grond)stoffen onderkent. Om de effecten van klimaatverandering te beperken is in 2015 het Klimaatakkoord Parijs gesloten. Ook Nederland heeft zich hieraan gecommitteerd. De uitwerking van dit akkoord betekent voor Nederland dat in 2030, 49% CO2-reductie ten opzichte van 1990 moet worden bereikt en in 2050 95%. Dat houdt in, dat in de gebouwde omgeving in 2050 geen gebruik meer gemaakt kan worden van fossiele brandstoffen (onder meer aardgas) voor bijvoorbeeld verwarming van woningen en gebouwen. Het kabinet heeft besloten dat de winning van aardgas in Groningen per 2030 stopt. Iedere gemeente moet in 2021 een plan per wijk of dorp hebben, waarin wordt aangegeven welke energiedrager het aardgas gaat vervangen voor het verwarmen van woningen en gebouwen. Inmiddels worden geen aardgasaansluitingen meer aangelegd bij nieuwbouw (met klein verbruik aansluitingen) wanneer na 1 juli 2018 de omgevingsvergunning is aangevraagd. De transitie van fossiele brandstoffen naar andere duurzame energievormen wordt zichtbaar. Voor het opwekken van duurzame energie, maar ook voor de opslag is ruimte nodig. Deze ontwikkelingen hebben effecten op de inrichting van de ruimte van de gemeenten Noardeast-Fryslân en Dantumadiel. In 2019 wordt voor de regio Fryslân een Regionale Energie Strategie (RES) opgesteld. Deze RES zal als bouwsteen dienen voor het omgevingsbeleid. De ambitie die wij in de ANNO regio hebben uitgesproken is ‘Regio Noordoost–Fryslân gaat voor 40% duurzame energie in 2025!’ Uit verschillende energiescans is gebleken dat dit mogelijk is. Om deze ambitie te halen zal er in korte tijd veel energie bespaard en opgewekt moeten worden.
    [Show full text]
  • Ontwerp-Veenweideprogramma 2021-2030 Foarút Mei De Fryske Feangreiden
    Voorverkenning Gebiedsontwikkeling Dongeradielen 1 Inhoud Voorverkenning De voorverkenning in 5 minuten 5 Gebiedsontwikkeling 1. Daarom deze voorverkenning 7 Dongeradielen 2. Het plangebied in kaart 8 2.1 Beschrijving van het gebied 8 2.2 Functies en gebruik 10 3. Voorgeschiedenis 11 3.1 Bodemdaling door gaswinning 11 4. De opgaven op een rij 13 4.1 Wateropgaven 13 4.2 Overige opgaven en kansen 14 Projectgebied: Bodemdalingsgebied Noardeast-Fryslân, 5. Hoe organiseren we dat? 15 omgeving Anjum, Ee, Metslawier en Moddergat 5.1 In gesprek 15 Opgesteld door: 5.2 Organisatie 15 Andrea Suilen, Rienk de Lange 5.3 Stakeholders 15 5.4 Afstemming 15 Datum: 5.5 Grondaankoop 15 December 2020 Versie: 6. Wat gaat dat kosten? 16 Definitief 6.1 Kostenraming pakket maatregelen 16 6.2 Mogelijkheden financiële dekking 16 6.3 Subsidiemogelijkheden 16 7. Communicatie 17 7.1 Onze stakeholders 17 7.2 Communicatie in de verkenningsfase 17 2 3 De voorverkenning in 5 minuten In het watersysteem Dongeradielen daalt de bodem Financiële middelen door gaswinning. Wetterskip Fryslân, provincie De NAM betaalt de kosten voor herstel van schade door Fryslân en gemeente Noardeast-Fryslân hebben bodemdaling. Komen er ook andere opgaven in het samen onderzocht wat er nodig is om nadelige gebiedsplan, dan zullen partijen overleggen over de effecten te herstellen of te compenseren. Ook is financiering van deze maatregelen. Op dit moment is er gekeken welke andere opgaven, wensen of kansen nog geen zicht op aanvullende financiering. er mogelijk in het gebied zijn. Het resultaat daarvan staat in deze voorverkenning die uiteindelijk moet leiden tot een definitief gebiedsplan.
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen Verleden Regiobeschrijvingen provincie Friesland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-B Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-B en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]