Samenwerkingsagenda Amsterdam - Almere 2016 - 2022 - 2026 Deze samenwerkingsagenda is opgesteld in opdracht van de wethouders van der Burg (Amsterdam) en Herrema (Almere). Het is een samenwerking tussen Ruimte en Duurzaamheid van de gemeente Amsterdam en de Dienst Stedelijke Ontwikkeling van de gemeente Almere. Vanuit Amsterdam zijn daarbij ook Grond en Ontwikkeling, Verkeer en Openbare Ruimte, Wonen en Economie betrokken.

Vastgesteld in het College van Burgemeester en Wethouders Amsterdam en het College van Burgemeester en Wethouders Almere op 10 oktober 2017.

Contact Gemeente Amsterdam Gemeente Almere Ruimte en Duurzaamheid Dienst Stedelijke ontwikkeling Weesperplein 8 Stadhuisplein 1 1018 XA Amsterdam 1315 HR Almere Postbus 2758 Postbus 200 1000 CT Amsterdam 1300 AE Almere [email protected] [email protected]

Inleiding

De metropool Amsterdam groeit. In de metropool de metropool barst uit haar voegen. Een woning OV-systeem van de metropool moet de komende Amsterdam wonen nu tweeëneenhalf miljoen daar lijkt alleen nog weggelegd voor mensen jaren een schaalsprong maken, wil de metropool mensen. Het is de verwachting dat dit in 2040 met veel geld of voor mensen met extreem veel bereikbaar blijven. Gezien de verstedelijking rond de drie miljoen mensen zijn. Op dit moment geduld. In datzelfde centrum van de metropool binnen de metropool loopt een van de dragende draagt de metropool Amsterdam twintig doet de populariteit zich ook gelden in de vervoersassen van west naar oost, van Hoofddorp procent bij aan het Bruto Nationaal Product. Dit openbare ruimte. Bewoners klagen over drukte, via Amsterdam naar Almere Centrum. Het is de percentage groeit nog steeds. en de diversiteit van het winkelaanbod staat onder vraag of een treinverbinding op deze vervoersas druk. op termijn voldoende is. Waarschijnlijk is voor Wie van enige afstand naar deze metropool het ontsluiten van de gewenste stedelijkheid kijkt ziet een stedelijke regio met een grote Het is daarom niet vanzelfsprekend dat het (diversiteit van woonmilieus, verdichting rond de diversiteit. Een rijk aanbod van zeer verschillende goed blijft gaan met de metropool Amsterdam. knopen) eerder een systeem nodig dat frequenter woonmilieus wordt gecombineerd met bijzondere Gelukkig zijn er genoeg kansen om de druk rijdt en meer haltes heeft. Een dergelijke historische landschappen. De metropool heeft op het centrum te verminderen, om groei te verbinding zal nooit in één keer gerealiseerd een sterk centrum binnen de ring A10, maar spreiden en tegelijkertijd bestaande kwaliteiten worden. De kosten zijn hoog. Bovendien lopen kent daarbuiten nog veel andere stedelijke te behouden en uit te bouwen. Behoud van het ontwikkelingen over de gehele as niet gelijk op. knooppunten met elk hun eigen karakter en kracht. afwisselende karakter van de metropool en het Het tempo van verstedelijking langs de as van west De metropool Amsterdam is geen uitgesmeerde tegengaan van het dichtslibben van de kwetsbare naar oost bepaalt daarom mede welke delen van stedelijke plak, maar wisselt hoge dichtheden op ruimte tussen de knooppunten is daarbij cruciaal. deze dragende verbinding als eerste gerealiseerd logische, goed ontsloten, plekken af met rustige Op die manier kan de metropool Amsterdam moeten worden. Fasering is dus verstandig, plekken met veel groen en water. De metropool verder uitgroeien tot duurzame, innovatieve en waarbij op korte termijn de aandacht gericht is op Amsterdam is dankzij deze veelzijdigheid een concurrerende metropool waar mensen welkom het westelijk deel van deze verbinding (landzijdige (inter-) nationale magneet voor een brede groep zijn, kansen krijgen en pakken en waar diversiteit ontsluiting van Schiphol). mensen, voor innovatieve werkgelegenheid en en verdraagzaamheid gekoesterd worden. populair als toeristische bestemming. Het komende jaar worden de afspraken die Het vervoerssysteem krijgt met de Noord-Zuidlijn gemaakt zijn in het verband van de Metropool De groei van de metropool kent ook haar een grote impuls. Tal van berekeningen laten zien Regio Amsterdam (MRA) met de MRA agenda schaduwzijde. De woningmarkt in het centrum van dat dit nog maar het begin is van wat nodig is. Het verder concreet gemaakt. De gemeente

Amsterdam wil aanvullend op de afspraken binnen uitdrukkelijk uitgenodigd om aan te haken. Deze de MRA in vier windrichtingen met een aantal samenwerkingsagenda laat zien wat de ambities Afspraak 1 grote gemeenten de verdere samenwerking en doelen van Amsterdam en Almere zijn en legt Er wordt een bestuurlijke stuurgroep verkennen. In westelijke richting gebeurt dit met in die context concrete samenwerkingsafspraken opgericht die de voortgang van de gemeente Haarlem, in zuidelijke richting met vast die laten zien hoe we nu gaan werken aan de de samenwerkingsagenda en de de gemeente Haarlemmermeer, in noordelijke kansen die zich nu voordoen. samenwerkingsafspraken bewaakt. In de richting met de gemeente Zaanstad en in stuurgroep zitten één Amsterdamse en één oostelijke richting met de gemeente Almere. De samenwerkingsagenda bestaat uit drie Almeerse bestuurder ruimtelijke ordening deelthema’s: als vaste leden. Andere bestuurders kunnen, In deze samenwerkingsagenda wordt, • het IJmeer, centraal recreatief waterpark afhankelijk van het onderwerp, aanschuiven. aanvullend op de afspraken binnen de MRA • Één woningbouwopgave, één woningmarkt De bestuurlijke stuurgroep vergadert zoals opgenomen in de MRA Ruimtelijk • Duurzaamheid en economie hand in hand twee keer per jaar. In dit overleg zal de Economische Actie Agenda, ingezoomd op de ontwikkeling op de drie deelthema’s oostelijke kant van de metropool Amsterdam. De samenwerkingsagenda is niet uitputtend. Deze centraal staan. De ontwikkelrichting op langere termijn is eerder agenda kan worden gezien als een ‘groeiagenda’. vastgelegd in de Rijksstructuurvisie RRAAM. De Nieuwe onderwerpen kunnen op termijn worden Een ambtelijke stuurgroep bewaakt de uitvoeringsovereenkomst die uitvoering geeft toegevoegd. In de metropolitane samenwerking voortgang van de samenwerkingsagenda en aan deze structuurvisie, is ondertekend door Rijk, worden onderwerpen op het vlak van cultuur, draagt zorg voor voorstellen voor verdere provincies Flevoland, Noord-Holland en Utrecht en onderwijs, arbeidsmarkt en op sociaal terrein uitbouw van de agenda. De ambtelijke de gemeenten Amsterdam en Almere. steeds belangrijker. Het is de verwachting dat in stuurgroep vergadert twee keer per jaar de nabije toekomst steeds meer samengewerkt voorafgaand aan het bestuurlijk overleg. Met deze samenwerkingsagenda willen moet worden aan deze onderwerpen. Amsterdam en Almere deze ontwikkeling versnellen door in gezamenlijkheid het voortouw te nemen om de kansen aan de oostelijke zijde van de metropool te verzilveren. Andere gemeenten en maatschappelijke partijen zijn IJmeer, centraal recreatief waterpark

De plek Kansen Nationaal park Nieuw Land Midden in het oostelijk deel van de metropool Met de bouw van IJburg tweede fase, Almere In het oostelijk deel van de metropool krijgt het Amsterdam ligt het IJmeer. Een unieke plek met Duin en op termijn Almere Pampus aan de randen Nationaal park Nieuw land steeds meer vorm. kansen voor natuurontwikkeling, recreatie en van het IJmeer wordt een zeer aantrekkelijk In het Markermeer worden de Markenwadden wonen aan het water. Het is onze ambitie om het woonmilieu aan de metropool toegevoegd: aangelegd. Een groot moerasgebied dat IJmeer de komende tien jaar te laten uitgroeien wonen aan een groot water in een stedelijke sfeer. het opwervelend slip vastlegt en daarmee tot een centraal recreatief waterpark van de Deze ontwikkelingen zijn onderling afhankelijk en vertroebeling van het IJmeer/Markermeer metropool. Er liggen volop kansen om mooie kunnen, mits goed gefaseerd en afgestemd, elkaar tegengaat. Minder vertroebeling betekent meer plekken aan het IJmeer meer betekenis te geven. opvolgen en versterken. leven en meer voedsel voor vogels. Het gebied Het zijn heel verschillende plekken, met elk hun Het strand aan de Almeerse zijde is een blijft op die manier in de toekomst behouden als eigen kwaliteit. Rust en prachtige vergezichten op prachtige plek voor strandplezier op zomerse een belangrijk tussenstation voor trekvogels. de dijk aan de Noord Hollandse kant, de haven dagen. Bovendien biedt het strand kansen om Een deel van de Markerwadden wordt van Muiden, het toerisme in Volendam, het brede vooruitlopend op de gebiedsontwikkeling in toegankelijk voor mensen. Daarnaast worden strand bij Almere, maar ook de stedelijkheid Almere Pampus in het gebied net achter de dijk de Markenwadden, Oostvaardersplassen en van IJburg, Almere Duin en op termijn Almere een Almeerse variant te starten van camping Lepelaarsplassen met elkaar verbonden en vormen Pampus. Om de kansen rond het IJmeer te Bakkum: een plek waar stedelingen in de zomer de gezamenlijk het “Nationaal park Nieuw Land”. Het verzilveren moeten we naar het IJmeer gaan kijken stad even kunnen ontvluchten. Het eiland Pampus nieuwe Nationaal park voegt een nieuwe kwaliteit als één geheel en niet als optelsom van stukjes kan zich verder ontwikkelen tot het populaire uitje aan de metropool Amsterdam toe. Grootschalige kust liggend in diverse gemeenten. Wij zien een voor jong en oud. natuur, ongerept en ongetemd, om de hoek. gebied ontstaan met sterke randen, ruimte voor Het Nationaal park Nieuw Land kan uitgroeien tot natuurontwikkeling, maar ook voor recreatieve een toeristische trekpleister met internationale voorzieningen, verbindingen en programma om betekenis en krijgt daarom een prominente plaats een divers publiek te trekken. in de promotie van de metropool Amsterdam als toeristische bestemming. Verbindingen Een onderlinge veerverbinding is dé katalysator om het IJmeer meer betekenis te geven. Bij vervoer over water kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een watertaxi in de zomermaanden, een woon- werk vaarverbinding Almere- IJburg en een recreatieve vaarverbinding Amsterdam-Marken/Volendam-Markerwadden- Oostvaardersplassen-eiland Pampus.

In het verleden zijn heldere afspraken gemaakt wanneer een OV-verbinding tussen IJburg en Almere Pampus in beeld komt. Hierbij is ook afgesproken dat toekomstige projecten en ontwikkelingen realisatie van een IJmeerverbinding niet onmogelijk mogen maken. De versnelling van de gebiedsontwikkeling op het Zeeburgereiland en realisatie van IJburg tweede fase maakt dat ook gekeken wordt naar de ontsluiting van deze gebieden. Gezien de noodzaak om op termijn de verbinding over het IJmeer als onderdeel van een West-Oost verbinding te realiseren, moet de ontsluiting van het Zeeburgereiland en IJburg ook beschouwd worden in een breder perspectief.

Afspraak 2 Afspraak 3 Amsterdam en Almere stellen een Amsterdam en Almere verkennen de gezamenlijk ruimtelijk-landschappelijk mogelijkheden naar een (nieuwe) uitvraag perspectief op voor de ontwikkeling van voor vervoer over water, inclusief de de randen en oevers van het IJmeer, benodigde afmeerplekken. Waaronder een inclusief een inventarisatiekaart van watertaxi in de zomermaanden, een woon- kansrijke plekken voor versterking met werk vaarverbinding Almere-IJburg en een recreatieve voorzieningen en programma, recreatieve vaarverbinding Amsterdam- met daarbij onderscheid tussen plekken Marken/Volendam-Markerwadden- die actief ontwikkeld en activiteiten die Oostvaardersplassen–eiland Pampus. actief ondersteund worden. Het Plan van Aanpak voor het perspectief bevat ook een Afspraak 4 voorstel hoe de andere gemeenten rond het Amsterdam, Almere en de organisatie van IJmeer te betrekken. Het perspectief wordt het Nationaal park Nieuw Land stemmen gemaakt rekening houdend met MRA- activiteiten af op het vlak van marketing, actie 3.4 (Verkenning uitvoeren naar de communicatie, programmering (publieks-) metropolitane potentie van het Markermeer- activiteiten en participatie. Afstemming IJmeer), en in afstemming met MRA- vindt ook plaats met het MRA-programma actie 3.1 (Een actieprogramma opstellen “A’dam bezoeken, Holland zien”. Daarnaast en uitvoeren voor het metropolitane wordt gekeken naar het verbeteren van de landschap). bereikbaarheid en toegankelijkheid van het Nationaal park, zowel over land als over water. Eén woningbouwopgave, één woningmarkt

Bouwen: afstemmen van een divers aanbod Daarnaast moet op tijd gestart worden met het Bijbehorende infrastructuur De druk op de woningmarkt van de metropool versneld kunnen aanbieden van locaties (die nu Infrastructuur is een integraal onderdeel van is hoog. Vooral in het centrum van de metropool nog ‘slapende’ zijn) op het moment dat de vraag de ruimtelijke opgave. Dat geldt ook voor een is dat zichtbaar, maar ook buiten dat centrum is daar aanleiding toe geeft. toekomstige IJmeerlijn, zoals reeds vastgelegd sprake van een groeiende belangstelling en gaan in de uitvoeringsovereenkomst RRAAM. De woningprijzen omhoog. In het oostelijk deel van de In de MRA-acties 1.1/1.2 (Alle MRA-gemeenten Metropool Amsterdam moet de komende metropool zijn een paar grote woningbouwlocaties maken afspraken over afstemming en jaren een schaalsprong in haar openbaar in ontwikkeling: Zeeburgereiland, IJburg programmering woningbouw/ Alle MRA- vervoerssysteem realiseren. De IJmeerlijn als tweede fase, De Sniep, verschillende locaties gemeenten geven aan welke binnenstedelijke schakel in een grotere West-Oostverbinding in Amsterdam Zuidoost, Almere Duin, Almere locaties komende 4-10 jaar ter beschikking maakt daar onderdeel vanuit. Op MRA-niveau Poort, de transformatie en verdichting van Almere komen) en 1.3 (Uitvoering geven aan de moet met het Rijk het gesprek worden gevoerd centrum en helemaal oostelijk Oosterwold. Bij Vastgoedmarketingstrategie van de MRA om om infrastructuur als integraal onderdeel van de een aanhoudend groeiende vraag kan, nadat internationale investeerders aan te trekken) ruimtelijke opgave te blijven zien. IJburg tweede fase grotendeels ontwikkeld wordt reeds gewerkt aan afstemming van de is, en het Centrum van Almere verdicht, een woningmarkt binnen de metropool en aan vergelijkbaar stedelijk milieu ontwikkeld worden een vastgoedmarketingstrategie voor de in Almere Pampus. Een goede OV-verbinding met (internationale) acquisitie van de MRA. De het hart van de metropool, onder voorwaarden afspraken voor de woningbouwopgaves zullen in zoals vastgelegd in de Rijksstructuurvisie RRAAM, afstemming met deze acties worden gemaakt. is dan nodig voor de gewenste stedelijkheid. Dit alles betekent dat aan de oostelijke kant van de metropool er geen tekort is aan locaties, maar dat coördinatie en afstemming op kwaliteit en fasering wel gewenst is. In de programmering moet er over gewaakt worden dat het aanbod divers blijft en dat de verschillende locaties elkaar niet onnodig beconcurreren met een vergelijkbaar aanbod. Kansen voor specifieke groepen Woningbouwatelier Voor een aantal specifieke groepen liggen er Het functioneren van de woningmarkt vraagt kansen. Huisvesting specifiek voor jongeren en altijd om vernieuwing en experiment. De gemeente studenten nabij station Almere Centraal past Almere, het ministerie van Binnenlandse Zaken en goed in de ambitie om Almere Centrum verder Koninkrijksrelaties en het Rijksvastgoedbedrijf zijn te verdichten en te verstedelijken. Dit voorziet daarom initiatiefnemers van het woningbouwatelier, in een behoefte vanuit Almere zelf, maar is onderdeel van het programma Almere 2.0. Almere is tegelijk ook een bijdrage aan de huisvesting het ‘living lab’ waar vernieuwende woonconcepten van studenten in de metropool Amsterdam. worden gerealiseerd die landelijk in de belangstelling De plek is goed verbonden met de rest van de staan en elders gerealiseerd kunnen worden. Een metropool. Met de trein is men in 21 minuten in voorbeeld hiervan is de ‘BouwEXPO Tiny het centrum van de metropool. Deze kans wordt in Housing’. Het Woningbouwatelier initieert en gemeenschappelijkheid verder onderzocht. begeleidt experimenten en organiseert daarvoor experimenteerruimte: fysieke ruimte, mentale Specifiek voor de relatief kleine groep expats ruimte en indien mogelijk ook ruimte in wet- kan in Almere een aantrekkelijk woonmilieu en regelgeving. De gemeente Amsterdam gerealiseerd worden. Minder duur dan in het participeert in het woningbouwatelier. Bekeken centrum van de metropool, goed bereikbaar en wordt om de experimenten niet alleen in Almere met goed internationaal onderwijs. Ook deze kans uit te voeren, maar ook op locaties binnen de wordt gezamenlijk verder onderzocht. gemeente Amsterdam.

Zowel in Almere als in Amsterdam krijgen mensen de kans om – individueel of in een groep - hun eigen te woning bouwen. Amsterdam en Almere gaan het aanbod aan potentiele zelfbouwers gezamenlijk presenteren. Ook andere gemeenten worden actief uitgenodigd om mee te doen.

Afspraak 5 Afspraak 7 Een vast ambtelijk team overlegt periodiek Amsterdam en Almere zetten hun over afstemming van diverse bouwlocaties samenwerking binnen IN-Amsterdam in het oostelijk deel van de metropool. Er (voorheen het Expatcenter Amsterdam) wordt over gewaakt dat het aanbod over voort. Gekoppeld en aanvullend hieraan de gehele linie divers blijft en voorziet in wordt een verkenning opgesteld naar een heel verschillende woonmilieus. Onnodige aantrekkelijk woon- en voorzieningenaanbod concurrentie van verschillende locaties voor expats in Almere. moet voorkomen worden. Dit doen we complementair aan de procesafspraken Afspraak 8 en resultaten van MRA-actie 1.1 (Alle Amsterdam en Almere zetten zich in voor MRA-gemeenten maken afspraken een geïntegreerd publiek aanbod voor over afstemming en programmering zelfbouw door woningzoekenden via één woningbouw). platform. Andere gemeenten worden uitgenodigd om ook hun aanbod te Afspraak 6 presenteren. Amsterdam en Almere organiseren een overleg tussen beide gemeenten en Afspraak 9 relevante partijen (waaronder betrokken De gemeente Amsterdam participeert in corporaties) over huisvesting van de het woningbouwatelier van de gemeente specifieke doelgroepen (studenten, Almere, het ministerie van BZK en het (internationale) jongeren en promovendi) Rijksvastgoedbedrijf. en stellen aan de hand daarvan een verkenning op voor de realisatie van studentenhuisvesting aan de oostelijke zijde van de metropool. Duurzaamheid en economie hand in hand

Energietransitie Floriade Met de Floriade in 2022 kan de metropool laten In internationaal en nationaal verband is Steeds meer mensen wonen in steden. De steden zien hoe de toekomst van steden er uit kan zien. afgesproken de transitie naar duurzame zullen in de toekomst meer zelfvoorzienend De Floriade is een unieke kans om niet alleen te energievoorziening te versnellen. Daarvoor is moeten worden; minder energie gebruiken en experimenteren, maar ook om de metropool op binnen de MRA een extra inspanning noodzakelijk. deze grotendeels zelf opwekken; geen afval de kaart te zetten als een stedelijke regio die de De komende jaren gaan daarom sterker in produceren, maar van afval grondstoffen maken. wereld kennis en kunde te bieden heeft. Beide het teken staan van de overgang van fossiele Het directe ommeland moet de steden meer gaan gemeenten zetten zich in om van de Floriade een brandstof naar hernieuwbare brandstoffen. Dit voeden. Dat voorkomt transport op lange afstand succes te maken en bezien hoe de samenwerking heeft zowel economisch als ruimtelijk een grote en vermindert CO2 uitstoot. De weg naar deze verder te intensiveren. Bovenstaande in impact. Binnen de MRA wordt gewerkt aan de toekomst is nog onzeker. Aan de oostzijde van afstemming met de MRA- actiepunten 4.1 (“Plan Uitvoeringsagenda Duurzaamheid MRA. Deze de metropool ligt in de Flevopolder het meest opstellen met koplopers in bedrijfsleven voor het heeft vier prioriteiten: circulaire en biobased vruchtbare land van Nederland. In de gemeente circulair maken van grondstoffen in de regio”), economie, gebouwde omgeving, warmte- Almere wordt nu al de helft minder afval 4.3 (“Westas, grondstoffenrotonde Zaanstad, en koudenetten en smart grids. Almere en geproduceerd dan in een gemiddelde stad. Gooi en Vechtstreek, Schiphol Trade Park en Amsterdam werken in het kader van de MRA Floriade Almere aanwijzen als pilotgebieden voor actie-agenda samen aan de versnelling van de circulaire economie”), en 6.4 (Samenwerken met energietransitie. kennisinstituten en benutten van manifestaties zoals Floriade 2022, om innovaties voor waterbestendigheid en voedselvoorziening in de regio te stimuleren en start ups aan te trekken). Versnellen transformatie In het centrum van de metropool wordt steeds meer ingezet op transformatie, meer wonen en meer verdichting. Daardoor moet grootschalige (of binnenstedelijke) bedrijvigheid verplaatst worden. Het risico bestaat dat deze bedrijven hierdoor de regio verlaten, terwijl aan de oostzijde van de metropool locaties zijn waar een dergelijke grootschalige bedrijvigheid goed past. Op die manier kan een bijdrage geleverd worden aan het versnellen van transformatie zonder dat dit leidt tot verlies van bedrijvigheid in de metropool. Dit vraagt om een gemeenschappelijk regie.

Afspraak 10 Afspraak 12 Amsterdam en Almere onderzoeken in Amsterdam en Almere verkennen, in overleg het kader van Plabeka op welke manier met relevante partijen, de mogelijkheden het aanbod van locaties in Almere voor het gezamenlijk onder de aandacht voor grootschalige bedrijven die niet brengen van evenementen bij potentiele langer passen in een hoogstedelijke regionale bezoekers, bijvoorbeeld via een context kan helpen bij het versnellen van gezamenlijke evenementenkalender. Dit als transformatieprocessen in de metropool. inbreng voor de MRA- acties 3.3 (“Regionaal plan voor afstemming van evenementen”), Afspraak 11 en 3.7 (“Initiatief Stad in Balans van Amsterdam en Almere trekken gezamenlijk Amsterdam vertalen in een regionaal op (in de lobby) rond voortgang rijksopgave initiatief”). Markermeer-IJmeer. Afspraak 13 Amsterdam en Almere organiseren een atelier en/of (periodiek) overleg tussen beide gemeenten en de regionale hotelloods en stadsloods, met als doel om initiatieven regionaal te spreiden. Als inbreng voor MRA actie-3.7 (“Initiatief Stad in Balans van Amsterdam vertalen in een regionaal initiatief”). Bijlage 1: Actielijst BIJLAGE 1: actielijst

MRA Actie

Kennisdelen

Gerichte opdracht

No. Actie Bestuurder Trekker Afdeling/ Relatie MRA-actie Activiteit/ Planning Capaciteit Capaciteit RvE/ team Almere Amsterdam

ALGEMEEN

1 Er wordt een bestuurlijke stuurgroep opgericht die de Van der Burg / Almere Amsterdam: -- De ambtelijke stuurgroep Voorbereiden Voorbereiden voortgang van de samenwerkingsagenda en de Herrema Ruimte en bestaat uit een bestuurlijk bestuurlijk samenwerkingsafspraken bewaakt. In de stuurgroep zitten Duurzaamheid managementlid van overleg: 20 overleg: 20 één Amsterdamse en één Almeerse bestuurder als vaste (R&D) (team Ruimte en Duurzaamheid uur per uur per leden. Andere bestuurders kunnen, afhankelijk van het metropool) A’dam, en een vergadering vergadering onderwerp, aanschuiven. managementlid van Dienst (2x per jaar) Almere: Stedelijke Ontwikkeling Ambtelijke (A) De bestuurlijke stuurgroep vergadert 2 keer per jaar. In Dienst Almere. Zij stemmen af stuurgroep: Ambtelijke dit overleg zal de ontwikkeling op de drie deelthema’s Stedelijke met de andere afdelingen/ 10 uur per stuurgroep: centraal staan. Ontwikkeling RvE’s, bewaken de vergadering 10 uur per (DSO) (afdeling voortgang van (2x per jaar) vergadering (B) Een ambtelijke stuurgroep bewaakt de voortgang van de G&S) deelprojecten en dragen (2x per jaar) samenwerkingsagenda en draagt zorg voor voorstellen voor zorg voor voorstellen voor verdere uitbouw van de agenda (zie hieronder). De (eventuele) verdere ambtelijke stuurgroep vergadert 2 keer per jaar uitbouw van de agenda voorafgaand aan het bestuurlijk overleg.

10 IJMEER, CENTRAAL RECREATIEF WATERPARK

2 Amsterdam en Almere stellen een gezamenlijk ruimtelijk- Van der Burg/ Amsterdam Amsterdam: MRA-actie 3.4 In twee gezamenlijke DSO: 200 uur R&D: landschappelijk perspectief op voor de ontwikkeling van de Huis R&D (team (Verkenning ateliers worden de ruwe (ROM 80 uur, 200 uur randen en oevers van het IJmeer, inclusief een metropool), metropolitane potentie contouren bepaald, hierna EZ 60 uur, inventarisatiekaart van kansrijke plekken voor versterking Economie en Markermeer- IJmeer) worden deze in het eerste G&S 60 uur) Economie: met recreatieve voorzieningen en programma, met daarbij Verkeer en en MRA-actie 3.1 kwartaal van 2018 20 uur onderscheid tussen plekken die actief ontwikkeld en Openbare (Actieprogramma uitgewerkt in enerzijds een activiteiten die actief ondersteund worden. Het Plan van Ruimte (V&OR) metropolitane perspectief, en anderzijds V&OR: Aanpak voor het perspectief bevat ook een voorstel hoe de (programma landschap) een inventarisatiekaart van 20 uur andere gemeenten rond het IJmeer te betrekken. fiets) kansrijke plekken.

Almere: DSO (afdeling ROM, EZ, G&S) 3 Amsterdam en Almere verkennen de mogelijkheden naar Litjens/ Almere Amsterdam: MRA- actie 1.10 Inventariseren van de DSO: 50 uur V&OR: een (nieuwe) uitvraag voor vervoer over water, inclusief Herrema V&OR (Uitvoering lopende trajecten. (ROM 20 uur, 30 uur benodigde afmeerplekken. Bij de te onderzoeken opties (programma Strategische Agenda Eventueel volgt hier in het EZ 20 uur, horen een watertaxi in de zomermaanden, een woon- werk veren), R&D Toerisme vierde kwartaal van 2017 G&S 10 uur) R&D: vaarverbinding Almere-IJburg en een recreatieve (team IJ) en (Actieprogramma)) + een voorstel uit om deze 10 uur vaarverbinding Amsterdam-Marken/Volendam- Economie relatie ANWB initiatief bijeen te brengen en indien Markerwadden-Oostvaardersplassen –eiland Pampus. (team balans in B.C. vaarverbinding nodig te optimaliseren ten Economie: de stad) IJsselmeer (kansen behoeve van het 10 uur uitbouw recreatief verbeteren van de Almere: netwerk, utilitair geen verbinding. (afdeling ROM, nader onderzoek) EZ, G&S) 4 Amsterdam, Almere en de organisatie van het Nationaal Ollongren en Almere Amsterdam: EZ MRA Actie 1.10 Na 1 à 2 gezamenlijke DSO: 40 uur Economie: park Nieuw Land stemmen activiteiten af op het vlak van Litjens/ Huis (team strategie) (Uitvoering bijeenkomsten, wordt een (EZ 30 uur, 60 uur marketing, communicatie, programmering (publieks-) en V&OR Strategische Agenda memo met afspraken ROM 10 uur) activiteiten en participatie. Afstemming vindt ook plaats Toerisme MRA) gemaakt, inclusief een PvA V&OR: met MRA- programma “A’dam bezoeken, Holland zien”. hoe de toegankelijkheid en 10 uur Daarnaast wordt gekeken naar het verbeteren van de Almere:DSO bereikbaarheid kan worden bereikbaarheid en toegankelijkheid van het Nationaal park, (afdeling EZ, verbeterd, ten behoeve van zowel over land als over water. ROM) Actie 1.10. De memo wordt in het vierde kwartaal van 2017 gemaakt.

11 EEN WONINGBOUWOPGAVE, EEN WONINGMARKT

5 Een vast ambtelijk team overlegt periodiek over Van der Burg / Almere Amsterdam: Complementair aan Eerste overleg vierde DSO: start 50 R&D: afstemming van de ontwikkeling van diverse bouwlocaties Herrema R&D (team MRA Actie 1.1 kwartaal 2017, inclusief uur (G&S 30 start 30 uur, in het oostelijk deel van de metropool. Er wordt over metropool), (Afstemming & opzet en agenda en uur, ROM 20 daarna 20 uur gewaakt dat het aanbod over de gehele linie divers blijft en G&O (regie en programmering gedeeld beeld van de uur), daarna per overleg voorziet in verschillende woonmilieus. Onnodige Advies), Wonen woningbouw) doelen van dit overleg, en 20 uur per concurrentie van verschillende locaties moet worden (beleid) hoe dit past binnen de overleg (G&S G&O: idem voorkomen. samenwerking in de MRA. 10 uur, ROM Almere: DSO 10 uur) Wonen: idem (afdeling G&S en ROM) 6 Amsterdam en Almere organiseren een overleg tussen Ivens en van Amsterdam Amsterdam: MRA Actie 2.2 Het resultaat van het DSO: 70 uur R&D: beide gemeenten en relevante partijen (waaronder der Burg/ R&D (team (afspraken over o.a overleg is een (PBS 50 uur, 20 uur betrokken corporaties) over huisvesting van de specifieke Herrema metropool), studentenhuisvesting inventarisatie van kansen ROM 20 uur) doelgroepen (studenten, (internationale) jongeren en G&O (Regie & en kenniswerkers) voor studentenhuisvesting, G&O: promovendi) en stellen aan de hand daarvan een verkenning advies), Wonen deze wordt gepresenteerd 50 uur op voor de realisatie van studentenhuisvesting aan de (beleid) aan de stuurgroep in het oostelijke zijde van de metropool. eerste kwartaal van 2018. Wonen: Almere: DSO 50 uur (afdeling PBS, ROM) 7 Amsterdam en Almere zetten de samenwerking binnen IN Ollongren van Almere Amsterdam: MRA Actie 2.2 Na een gezamenlijk atelier DSO: 60 uur R&D: Amsterdam (voorheen het Expatcenter Amsterdam) voort. der Burg/ Pol R&D (team (afspraken over o.a volgt een presentatie van (EZ 40 uur, 20 uur Aanvullend wordt een verkenning opgesteld naar een Stad), studentenhuisvesting de verkenning in het eerste ROM 20 uur) aantrekkelijk woon- en voorzieningen aanbod voor expats in Economie (IN en kenniswerkers) kwartaal van 2018. Economie: Almere. Amsterdam) 50 uur

Almere: DSO (afdeling EZ, ROM) 8 Amsterdam en Almere zetten zich in voor een geïntegreerd Van der Burg / Amsterdam Amsterdam: In afstemming op Om tot een geïntegreerd DSO: 40 uur G&O: 60 uur publiek aanbod voor zelfbouw door woningzoekenden via Herrema G&O (Regie & bestaande (MRA) aanbod te komen wordt (GO) één platform. Andere gemeenten worden uitgenodigd om Advies) initiatieven als een PvA opgesteld, dat in ook hun aanbod te presenteren. www.amsterdamwoont het vierde kwartaal van Almere: DSO .nl 2017 wordt gepresenteerd. (afdeling GO) 9 Amsterdam participeert in het woningbouwatelier van de Van der Burg / Almere Amsterdam: Plan van Aanpak wordt DSO: 60 uur R&D: gemeente Almere, het ministerie van Binnenlandse Herrema R&D (team opgesteld, waarin de (Almere 2.0 30 uur Zaken en Koninkrijksrelaties en het Rijksvastgoedbedrijf” stad), G&O deelname en de mogelijke 50 uur, ROM (team geb. inzet van Amsterdam in de 10 uur) G&O: ontwikkeling) bestaande samenwerking 30 uur 12 van Almere, het RVB en Almere: DSO het ministerie van BZK (afdeling verder is uitgewerkt. Medio Almere 2.0, 2017 1e overleg & aanpak ROM) gereed 1e kwartaal 2018

DUURZAAMHEID EN ECONOMIE

10 Amsterdam en Almere onderzoeken op welke manier het Van der Burg / Amsterdam Amsterdam: MRA-actie 1.5 ( In een à twee gezamenlijke DSO: 40 uur R&D: aanbod van locaties in Almere voor grootschalige bedrijven Pol R&D (team Transformatie van bijeenkomsten (vierde (EZ) 60 uur die niet langer passen in een hoogstedelijke context kan metropool) kantoren, bedrijven kwartaal 2017) wordt de helpen bij het versnellen van transformatieprocessen in de naar (tijdelijke) woon- inbreng ten behoeve van metropool. Almere: DSO en werkruimte.) de MRA-actie bepaald. De (afdeling EZ) regie hiervoor ligt in eerste instantie bij Plabeka. 11 Amsterdam en Almere trekken gezamenlijk op (in de lobby) Van der Burg/ Amsterdam Amsterdam: MRA-actie 3.4 Doorlopend Geen extra Geen extra rond voortgang rijksopgave Markermeer-IJmeer. Herrema R&D (team (Verkenning naar capaciteit capaciteit metropool) metropolitane potentie vereist vereist Markermeer-IJmeer) Almere: DSO (afdeling ROM) 12 Amsterdam en Almere verkennen, in overleg met relevante Ollongren/ Amsterdam Amsterdam: MRA- acties 3.3 In een à twee gezamenlijke DSO: 30 uur Economie: partijen, de mogelijkheden voor het gezamenlijk onder de Huis Economie (“Regionaal plan voor bijeenkomsten (vierde (EZ) 60 uur aandacht brengen van evenementen bij potentiele afstemming van kwartaal 2017) wordt de regionale bezoekers, bijvoorbeeld via een gezamenlijke Almere: DSO evenementen”), en 3.7 inbreng ten behoeve van evenementenkalender. Dit als inbreng voor de MRA-acties. (afdeling EZ) (“Initiatief Stad in de MRA-actie bepaald. Balans van Amsterdam vertalen in een regionaal initiatief”). 13 Amsterdam en Almere organiseren een atelier en/of Ollongren en Amsterdam Amsterdam: MRA actie-3.7 In een à twee gezamenlijke DSO: 40 uur R&D: (periodiek) overleg tussen beide gemeenten en de regionale van der Burg / R&D (team (“Initiatief Stad in bijeenkomsten wordt de (EZ) 30 uur hotelloods en stadsloods, met als doel om initiatieven Pol stad, Balans van Amsterdam inbreng ten behoeve van regionaal te spreiden. stadsloods), vertalen in een de MRA-actie bepaald. Q4 Economie: Economie regionaal initiatief”). 2017 1e atelier 30 uur (hotelloods)

Almere: DSO (afdeling EZ)

13