EDYTORIAŁ EDYTORIAL Sztuka konceptualna w latach siedemdziesiątych szukała nowych form Conceptual art of the seventies looked for new forms of expression other wyrazu, innych niż tradycyjnie rozumiane dzieła sztuki, czyli przedmioty than those traditionally understood as works of art, that is objects and i rozmaite artefakty. Poszukiwała możliwości „tworzenia znaczeń” (we- various artifacts. It sought opportunities to ‛make meaning’ (according to dług kluczowego określenia Josepha Kosutha) poza materialną formą. a key word used by Joseph Kosuth) beyond material form. In the search Na drodze poszukiwań nowych środków artystycznych sięgała po wzorce for new artistic means of expression, it functioned in patterns that were funkcjonowania zaczerpnięte m.in. z otoczenia instytucjonalnego, tzw. derived partly from the institutional environment of what we call the ‛art „świata sztuki”. world’. Jednym z zaadaptowanych w ten sposób nowych środków artystycznych One of the new artistic means adopted this way was an art gallery, meant była galeria sztuki, w rozumieniu zarówno praktyki, jak i dyskursu kry- for both practice and a critical discourse, that would refer to the institu- tycznego, odnoszącego się do instytucji sztuki i instytucjonalizacji funk- tionalization of art places and the function of artistic life. Based on this cjonowania tzw. „życia artystycznego”. W oparciu o ten wzór w latach formula a ‛gallery movement’ developed in Poland in the seventies. It siedemdziesiątych w Polsce rozwinął się „ruch galeryjny”. Składały się na consisted of numerous initiatives. They had various characteristics, they niego liczne inicjatywy. Miały one bardzo różny charakter; także ich spo- operated in various ways, and were mostly founded by the artists. A wide soby działania były różnorodne. Były one zakładane przez artystów. Ale formula of conceptual art or ‛art as idea’, allowed for art to be practiced by nie tylko. Szeroka formuła sztuki konceptualnej, czyli „sztuki jako idei”, all those who understood and shared artistic ideas related to the concep- pozwalała na praktykowanie sztuki przez wszystkich tych, którzy rozu- tual art of that time. mieli i podzielali idee artystyczne sztuki konceptualnej tego czasu. In the fourth issue of the magazine ‛Art & Documentation’ we continue W czwartym numerze „Sztuki i Dokumentacji” kontynuujemy publikację to publish results of the research which aims at outlining the broad pa- wyników badań, zmierzających do zarysowania panoramy zjawiska jakim norama of the phenomenon, that was the function of so called ‛concep- było funkcjonowanie galerii konceptualnych w Polsce. Często, zwłaszcza tual galleries’ in Poland. Often, especially those most radical, are treated te z nich, które były najbardziej radykalne, były traktowane tak jak dzieła as art works (of conceptual art) themselves. We present the results of sztuki (konceptualnej). Prezentujemy wyniki badań przeprowadzonych scholarly studies that have been carried out on Polish galleries abroad nad polskimi galeriami za granicą: na Uniwersytecie w Bremie nad Gale- like research on the Exchange Gallery in Lodz in the Bremen’s Universi- rią Wymiany i w Polsce nad galeriami 80 x 140 i A4. Badania nad ruchem ty, as well as in Poland – on the Gallery 80 x 140 and the Gallery A4. Stu- galeryjnym w Polsce są częścią szerszego programu badawczego, zmierza- dies on the ‛gallery movement’ in Poland are part of a broader research jącego do uchwycenia całej złożoności i różnorodności sztuki konceptual- program, aiming to capture the full complexity and diversity of concep- nej w Polsce. Także publikacje kalendariów galerii, które publikujemy, są tual art in Poland. Also, the timelines of galleries which we publish are częścią szeroko zakrojonych badań prowadzących do opracowania kalen- part of a broader research program leading to the development of the darium sztuki konceptualnej w Polsce. timeline of conceptual art in Poland. Kontynuujemy także publikacje artykułów dotyczących konserwacji We continue to publish articles concerning the preservation of ephemeral efemerycznych dzieł sztuki (w dziale RE). Temat jest ściśle powiązany works of art (section RE). The subject is closely linked to the specifics of ze specyfiką dzieł sztuki konceptualnej, choć obejmuje znacznie szersze conceptual works of art, although it also covers a wide spectrum of me- spektrum mediów sztuki i ramy historyczne, wykraczające poza „epokę dia art and a large historical framework extending beyond the ‛conceptual konceptualną” lat siedemdziesiątych. Prezentowane w tym numerze roz- age’ of the seventies. The considerations presented in this issue address ważania dotyczą roli dokumentacji w procesie konserwatorskim. Omó- the role of documentation in the process of restoration. We discuss the wiona została metoda „zachowania poprzez dokumentację” i stosowanie method of ‛preservation through documentation’ and the use of an inte- wywiadu z artystą. Jednak pytania o funkcje jaką pełni/powinna pełnić rview with an artist. However, questions about what role the conservator’s praca konserwatora wobec efemerycznych dzieł sztuki jest wciąż przed- work plays/should play in relation to the ephemeral works of art are still miotem dyskusji. Będzie ona kontynuowana w następnych numerach. being discussed and these will continue in subsequent issues. Developing Rozwijanie metodologii konserwatorskich będzie tematem podejmowa- the conservation methodology will be a subject undertaken in parallel and nym równolegle i w korelacji z rozwojem metodologii badawczych prak- in relation to the development of research methodologies on the artistic tyk artystycznych sztuki konceptualnej. practices of conceptual art. Od Redakcji Board of Editors Koordynacja / Coordination Łukasz Guzek Sekretarz Redakcji / Managing Editor Karolina Jabłońska Redakcja / Board of Editors Józef Robakowski / Aurelia Mandziuk-Zajączkowska Adam Klimczak / Norbert Trzeciak Rada Naukowa / Scientific Council Ryszard W. Kluszczyński / Anna Markowska / Leszek Brogowski Bogusław Jasiński / Kazimierz Piotrowski / Tomasz Załuski Projektowanie, opieka artystyczna i skład / Art Direction, Design & Composition Bartosz Łukasiewicz www.lukasievic.eu Wszystkie prawa do projektu graficznego pisma zastrzeżone All rights to the graphic project of this magazine are reserved by Bartosz Łukasiewicz Projekt WWW / Webdesign Anka Leśniak Siedziba / Office ulica Wschodnia 29/3 90 - 272 Łódź / Polska tel./fax.: (+48 42) 634·86·26 e-mail: [email protected] www.sid.free.art.pl Wydawca / Publisher Stowarzyszene Sztuka i Dokumentacja (SiD) Art & Documntation Assosiation ulica Wschodnia 29/3 90 - 272 Łódź / Polska KRS 0000328118 www.sid.free.art.pl Współpraca wykonawcza / Co-publishing Łódź Biennale www.biennalelodz.pl Muzeum Miasta Łodzi www.muzeum-lodz.pl Interakcje 13 Międzynarodowy Festiwal Sztuki www.interakcje.org Druk / Printing Display Sylwester Wielanek www.displayad.pl Dystrybucja / Distribution [email protected] Magazyn został złożony następującymi krojami pisma / Those fonts were use to compose this magazine Georgia - 9/14 - Tekst ciągły Adobe Garamond Pro - 10,5/14 - Kursywa Helvetica Neue - 10,5/14 - Tytuły Za pomocą programu / Software Adobe InDesign CS5 Na papierze / Paper Superpapier 200 g/cm2 - Okładka Superpapier 120 g/cm2 - Wnętrze CZĘŚĆ 01 / PART 01 BADANIA / RESEARCHES PRZEKŁAD: Funkcja dokumentacji w sztuce współczesnej / Isabelle SCHWARZ....................... 05 English Summary........................................................................................................................... 29 Przypisy i Bibliografia................................................................................................................... 30 Najbardziej radykalne postawy w ruchu galerii konceptualnych lat siedemdziesiątych [Galeria 80 × 140 Jerzego Trelińskiego i galeria A4 Andrzeja Piegrzalskiego] / Łukasz GUZEK............................................................. 48 English Summary....................................................................................................................... 69 RE: Rola dokumentacji w procesie zachowania i konserwacji sztuki współczesnej / Monika JADZIŃSKA...................................................... 71 English Summary................................................................................................................. 80 CZĘŚĆ 02 / PART 02 OTWARTE ARCHIWUM / OPEN ARCHIVE HISTORIA RUCHU GALERYJNEGO / HISTORY OF ARTISTS RUN GALLERIES Galeria 80 × 140 i galeria A4 / Łukasz GUZEK............................................................. 84 Galeria 80 × 140 – Wybór tekstów............................................................................... 86 Muzeum Artystów / Karolina JABŁOŃSKA................................................................. 90 PROJEKTY – KOLEKTYWY – INICJATYWY / PROJECTS – COLECTIVES – INITIATIVES Konstrukcja w Procesie & Muzeum Artystów / Maciej CHOLEWIŃSKI.................. 101 MOJA DEFINICJA SZTUKI PERFORMANCE / MY PERFORMANCE ART DEFINITION GAJDA, Stanisław Piotr (Grupa Restauracja Europa) / ZARĘBSKI, Krzysztof.... 113 CZĘŚĆ 03 / PART 03 NA BIEŻĄCO / CURRENTLY KSIĄŻKI / BOOKS Komedia sublimacji – współczesna sztuka amerykańska w książce Anny Markowskiej / Karolina JABŁOŃSKA................................. 117 WYDARZENIA / EVENTS 3 FESTIWAL SZTUKA I DOKUMENTACJA Plakat i program...................................................................................... 122 13 MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL SZTUKI INTERAKCJE Plakat i program...................................................................................