Valletta-De-Schoonheid-En-De-Zee

Culturele Hoofdstad van europa 2018 alletta VDe schoonheid en de zee 2 Over4 liefde en lifestyle

Kunst in de Culturele 8Hoofdstad

Over liefde en lifestyle Bij zijn eerste bezoek aan Valletta werd Ron van Pleased to Maarschalkerweerd Borg op slag verliefd op de mooie stad aan de zee met haar verbleekte charme. Daarvoor had hij al in de Maltese meet you! Charles zijn levenspartner gevonden. Steeds als Ron door de historische steegjes slentert, denkt hij gefascineerd bij zichzelf: „Wat zou er zich Valletta was in de 16e eeuw de hier vroeger allemaal in deze straten hebben eerste stad die op het tekenbord afgespeeld?“ Sinds Valletta volledig gerestaureerd werd ontworpen. Dat verklaart en verfraaid is, valt de stad nog meer in de smaak het schaakboordpatroon van van het succesvolle designerduo. Daarom de straten. De stad is genoemd openden ze hier in 2015 de vlaggenschipwinkel naar haar stichter, Jean Parisot van hun modelabel ‚Charles & Ron‘. de Valette.

De twee ontwerpers verklappen waardoor ze zich laten inspireren, waar ze in Valletta graag koffiedrinken en gaan eten en waar ze doorgaan tot in de kleine uurtjes. Er zijn echte insidertips bij! blz. 5

www.valletta2018.org 3

Sluimeren zoals 6de adel

12 Foodiefamilie

Kunst in de culturele hoofdstad Foodiefamilie Sluimeren zoals de adel De schilderijen van Mattia Preti in de St. John’s Co- „We hebben het aan mijn oma van 90 te danken, Markiezin Frances de Piro woont erg graag in Cathedral in Valletta maakten al indruk op Sandro dat we zo’n familie van foodies zijn“, zegt de ‚Casa Rocca Piccola‘ in Valletta: „De stad Debono toen hij nog klein was. Zijn enthousiasme Edward Diacono vol overtuiging. Deze chef-kok heeft zich de afgelopen jaren erg ontwikkeld“, voor kunst is sindsdien onverminderd groot leidt samen met zijn twee ooms het restaurant vertelt ze. „Vroeger zag ik ´s ochtends alleen gebleven. Daarom vindt hij het als directeur van ‚Rubino‘ in Valletta, dat al bestaat sinds 1906 en oude dames die boodschappen gingen doen het nieuwe museum ‚MUŻA‘ erg belangrijk dat echt een begrip is in de kleine hoofdstad. en leek de stad ´s avonds wel uitgestorven.“ Dat de bezoekers er plezier beleven en zich door de Niet alleen de zoete ricottataart ‚Cassata is grondig veranderd en ondertussen is Valletta kunst laten inspireren. Ook het barokke Valletta Siciliana‘ is er heel erg in trek, ook de romige met haar vele nieuwe hippe boetiekhotels, haar oefent een grote fascinatie uit op Sandro. Hij zegt: risotto, de typische visgerechten zoals trendy restaurants, cafés en bars uitgegroeid „Onze hoofdstad is weliswaar klein, maar pas de ‚lampuki‘, evenals gesmoord konijn in tot een paradijs voor stadsliefhebbers. De op: Valletta is niet alleen historisch van belang, rodewijnsaus hebben veel liefhebbers. Zelfs adellijke familie de Piro is meegegaan met deze ook het dagelijkse leven is er gevarieerd en Edwards oma komt nog af en toe bij ‚Rubino‘ ontwikkeling. Ze geeft nu gasten onderdak in spannend!“ eten. haar palazzo dat meer dan 400 jaar oud is.

Waarom het ‚MUŻA‘ een mijlpaal voor de kunstwereld Hier vertelt chef-kok Edward waarom de Maltese De gasten overnachten in het adellijke paleis niet van de Europese Culturele Hoofdstad 2018 betekent keuken volgens hem niet extravagant, maar wel bu- alleen in kamers in een modern-aristocratische stijl, en waar volgens Sandro de „ziel van de stad“ zicht- itengewoon is en waarom hij Valletta zo „leuk“ vindt. maar ze maken ook kennis met ‚Kiku‘, de brutale baar wordt, leest u hier: blz. 8. blz. 12 papegaai van de familie. Lees meer op blz. 6 4

„De mediterrane lifestyle geeft ons energie. Een van onze meest geliefde collecties is ingegeven door de architectuur in Valletta.“ 5 Life & Style Charles en Ron van Maarschalkerweerd Borg wonen en werken als Maltees-Nederlands designerduo op Malta. Hier vertellen ze waar en hoe ze hun inspiratie halen.

Charles en Ron leerden elkaar in de jaren 90 in Amsterdam kennen en trokken kort daarna naar Malta. Hun carrière begon ermee Flagship- dat Charles kleding voor vrienden naaide. Meestal waren het store in Valletta extravagante avonden bruidsjurken. Zijn mode was erg in trek en zo kwam er op een gegeven moment ook een prêt-à-portercollectie Lifestyle-tips van Charles en Ron: bij. Ze richtten het label ‚Charles & Ron‘ op en openden hun Grassy Hopper : Of het nu hartig of zoet is, een ontbijt of vlaggenschipwinkel in Valletta. „Deze shop was heel belangrijk voor een lunch, dit gezellige café biedt veel lekkere en gezonde ons“, legt Ron uit. „Daardoor gingen er veel deuren voor ons open.“ alternatieven. Ron is vooral dol op de veganistische Sinds 2015 zijn ze met hun collecties zelfs op de Fashion Weeks in New York en in L.A. aanwezig en hamburgers, de frieten van zoete aardappelen en de ondertussen dragen ook celebrity‘s zoals de zangeres Ashanti hun glamoureuze mode. frisse sapjes. www.thegrassyhopper.com Caffé Prego : Dit is het lievelingscafé van Ron omdat De ideeën voor hun looks doen Charles en Ron graag op in Valletta, waar ze zich door het het zo typisch Maltees is en al tientallen jaren helemaal ontspannen, mediterrane leven en de stedelijke architectuur laten inspireren. „Een tijdje geleden onveranderd is. De belegde sandwiches met ei komen uit hadden we een hele collectie waarvan het design geënt was op de Tritonfontein, op de balkons van eigen keuken en natuurlijk zijn er ook pastizzi, knapperige het Grootmeesterspaleis en op het nieuwe parlementsgebouw“, vertelt Ron. Onlangs nog hebben gevulde Maltese bladerdeegbroodjes. de ontwerpers de trap van het moderne gebouw van sterarchitect Renzo Piano bij de stadspoort als Charles Grech Bar : Hier geniet u overdag van een goede catwalk laten dienen: „Er hebben al veel gebouwen en plekken in Valletta als spectaculaire decors kop koffie en ´s avonds ook van een glas wijn of prosecco. voor onze fashionshows gefunctioneerd“, zegt hij enthousiast. Daarbij kunt u gezellig naar de grote bedrijvigheid in de Ook de zee en de kleuren van de zonsondergang van lila en lichtroze tot zachtgrijs zijn al een bron van Republic Street kijken. www.charlesgrech.com inspiratie geweest bij de collecties van het designerduo. Geen wonder. Want ze kennen in Valletta Panorama Restaurant : Het restaurant in het British immers „een geweldige kleine bar aan zee in de St. Elmo Bay. De ‚Maori‘, een echte insidertip!“, zegt Hotel geeft het mooiste uitzicht over de Grand Harbour. een enthousiaste Ron. Een van de redenen dat ze zich geen van beiden kunnen voorstellen ooit Ook de mediterrane keuken is een troef. Reserveer zeker een tafel op het balkon en mis de zonsondergang niet! Malta te verlaten: ze spreken veel te graag ´s avonds af met vrienden en komen bij een wandeling www.panorama.com.mt door de oude steegjes en door het uitzicht op de zee op nieuwe ideeën. Maori Bar : Een echte insidertip is deze grappige artistiek beschilderde openluchtbar met uitzicht op zee in de St. www.charlesandron.com Elmo Bay. Bijzonder mooi in de zomer bij tangoavonden en barbecues. Loop Bar : Deze populaire kleine retrobar in de Straight Street is van vrienden van Charles en Ron. Daarom spreken ze daar graag ´s avonds af voor een glas of twee. www.loopmalta.com Sterling Silver : : In een van deze bijouterieën die zo typisch zijn voor Malta, koopt Ron graag af en toe een halsketting om zich door het zilveren filigraanwerk te laten inspireren voor de volgende collectie. www.sterling.com.mt SU29 Hotel : Charles en Ron zijn er bijzonder trots op dat zij zelf de ontwerpers zijn van de naar hen genoemde luxesuite in dit boetiekhotel in de St. Ursula Street. www.su29hotel.com „Meer dan 400 jaar geleden was de ‚Casa Rocca Piccola‘ een van de eerste gebouwen die door de Maltezer Orde in Valletta werden gebouwd.“ 7 Logeren in het Palazzo De adellijke Maltese familie de Piro opent haar palazzo Wetenswaardigheden over niet alleen overdag voor bezoekers, maar biedt vanaf „Casa Rocca Piccola“ : 2018 gasten ook de gelegenheid om er te overnachten. Accommodatie : De vijf gastenkamers zijn tussen de 25 en 40 m² groot en Markies Nicholas de Piro en zijn vrouw Frances hadden jaren- uitgerust met sierlijke baden in witte marmer. Ze kijken lang met hun vier kinderen in Groot-Brittannië gewoond voor deels uit op de tuin waarin u bij mooi weer ook kunt ont- ze in 1990 naar Malta terugkeerden om de ‚Casa Rocca Piccola‘ van hun grootouders over te nemen. „Hoewel ons stadspaleis in bijten. De decoratie ligt in de lijn van de artistiek-aristo- 1580 door de Maltezer Ridderorde is gebouwd, gaat het om een cratische inrichting van het palazzo. echte Maltese familiewoning. Want we zijn al de derde generatie die hier woont“, legt Frances de Piro, de vrouw des huizes, uit. Restaurant « La Giara » : Vaak komt de hele familie samen voor de mis in de huiskapel of In de Siciliaanse trattoria in de ‚Casa Rocca Piccola‘ laat Foto © florian albert Foto bij bijzondere gelegenheden zoals Kerstmis in de wondermooie ook de markies zich graag de spaghetti met verse mos- wintertuin die in jugendstil is uitgevoerd. „De ‚Casa Rocca Picco- la‘ straalt een heel bijzondere sfeer uit‘, vertelt ze enthousiast. selen smaken. www.lagiaramalta.com

Speciale tip : Dat is de reden dat de familie toen besloten heeft om het palazzo met zijn prachtige vertrekken vol antieke meubels, kunstwerken en allerlei aristocratische snuisterijen te renoveren en voor Tijdens het festival ‚Notte Bianca‘ in oktober opent de het publiek open te stellen. Maar niet alleen het adellijke paleis is illuster. Ook de buren van de familie de Piro haar feestelijk met kaarsen verlichte stad- de Piro’s zijn dat: „De nonnen in het klooster hiernaast bidden soms voor ons, als ons iets bij- spaleis gratis voor bezoekers. zonder na aan het hart ligt“, vertelt de markiezin lachend. Eén keer hebben de nonnen hen zelfs www.visitmalta.com/nl/notte-bianca geholpen om ‚Kiku‘ terug te vinden. De geliefde papegaai van Nicholas de Piro, die zich overdag op de binnenplaats ophoudt, was er vandoor gegaan en had zich op het kloosterdak verschanst.

Juist nu Valletta in 2018 Europese Culturele Hoofdstad wordt, krijgen bezoekers zelfs de moge- lijkheid om in het echte adellijke paleis uit de 16e eeuw te overnachten. Want de familie richt vijf luxueuze gastenkamers met een interessante mix van modern en antiek voor toekomstige gasten van de ‚Casa Rocca Piccola‘ in. www.casaroccapiccola.com

Logeren in Valletta :

Casa Ellul: De Maltese architect Chris Briffa The Saint John: Dit moderne boetiekhotel Ursulino Valletta: Een luxueuze bed and creëerde in dit prachtige bouwwerk uit 1837 een chic met 23 gastenkamers is gevestigd in een gebouw uit de breakfast waarvan de zeven door kunstenaars vormge- boetiekhotel met negen individueel ingerichte suites. 17e eeuw en is helemaal in industriële retrostijl uitge- geven kamers in een wonderschoon oud herenhuis Daarbij komt het tot een spannende symbiose tussen voerd. Hier hecht men grote waarde aan innovatieve zijn ondergebracht. Het dakterras waarop het ontbijt typisch Maltese en moderne elementen. technische uitrusting en aan een eersteklas service. en het aperitief geserveerd worden, biedt een gewel- www.casaellul.com www.thesaintjohnmalta.com dig uitzicht op de haven! www.ursulinovalletta.com „De straten van Valletta verkennen is een fantasti- sche belevenis. In de ver- borgen hoeken en gaten wordt de ziel van de stad zichtbaar.“ 9 Door de muze gekust…

Als museumdirecteur heeft Sandro Debono in Valletta de Meer over het MUŻA : baan van zijn dromen gevonden. Hij heeft zijn beroep Het nieuwe Nationale Kunstmuseum MUŻA moet kunnen maken van zijn liefde voor kunst die hij al jong midden 2018 opengaan. De naam is een afkorting van ontdekt heeft. het Maltese MUŻew Nazzjonali tal-Arti. Tegelijkertijd is Als kind bracht Sandro Debono al veel tijd door in de St. John’s MUŻA een toespeling op het Maltese woord voor muze. Co-Cathedral, de luisterrijke kerk van de Maltezer Ridderorde in Valletta. „Mijn grootvader was er koster en liet me de schilderijen van Mattia Preti en Caravaggio zien“, vertelt hij enthousiast. Hij herinnert zich nog heel goed het jaar 1984 toen het beroemde Caravaggioschilderij ‚Schrijvende Sint-Hiëronymus‘ (geschilderd anno 1607) uit de barokkerk werd gestolen. De maffia zat achter de kunstroof en pas na moeizame onderhandelingen kon de toen- malige directeur van het Maltese museum het schilderij terugkrij- gen. Sindsdien is ‚Sint-Hiëronymus‘ weer een van de pronkstukken van de omvangrijke kunstverzameling in de St. Johns Co-Cathedral.

Concept van het MUŻA : Sandro koos ook een beroep in de lijn van zijn liefde voor de kunst. Hij was al tien jaar directeur Het is de bedoeling dat de bezoekers plezier hebben in van het vroegere ‚National Museum of Fine Arts‘ in Valletta toen hij de verantwoordelijkheid op het museum en iets beleven, dat ze erin opgaan en zich zich nam voor het nieuwe museum, MUŻA genaamd: „Het is een volledig nieuwe benadering“, legt laten inspireren. Daarom zijn de werken zo geordend Sandro uit. „MUŻA staat voor muze en voor inspiratie. Wij vinden het belangrijk dat onze bezoekers dat ze verhalen vertellen. Er wordt ook gebruik gemaakt plezier hebben en zich op een speelse manier met kunst kunnen bezighouden.“ Het nieuwe kunst- van interactieve elementen en audiovisuele technieken museum in de ‚Auberge D’Italie‘ is ongetwijfeld een belangrijke culturele verrijking, ook na 2018 zoals video‘s. wanneer Valletta Europese Culturele Hoofdstad is. Gebouw : Zelfs in zijn vrije tijd zwerft de museumdirecteur graag door de barokstad. Zijn favoriete buurt is het Het museum is gevestigd in de indrukwekkende ‚Auber- lagergelegen deel van Valletta in de buurt van de St. Dominic‘s Church. Daar spelen de kinderen ge D’Italie‘, een historisch gebouw uit 1574 dat vroeger nog op straat en hangt de was duidelijk zichtbaar op de balkons te drogen. „Dat is het echte Val- als herberg voor de Italiaanse leden van de ridderorde letta“, vindt hij. „Daar wordt de ziel van de stad zichtbaar“. Maar als het avond wordt, is hij toch het diende. Er is drie keer zoveel ruimte voor kunst als in liefste in de St. Barbara Bastion. Het uitzicht van daaruit op de zee en op de Grand Harbour vindt het oude ‚National Museum of Fine Arts‘. De prachtige Sandro het mooiste van heel Malta. binnenplaats van het gebouw zal voor iedereen vrij toegankelijk zijn. www.muza.heritagemalta.org Museumcollectie : Weliswaar ligt de nadruk op de historische collectie, maar ook de eigentijdse kunst is vertegenwoordigd. Veel van de kunstenaars zijn van Italiaanse herkomst en de tentoongestelde werken hebben meestal betrekking op de Middellandse Zee of op Malta. Voor de allereerste keer wordt ook het bijzonder indrukwekkende werk van de Maltese beeldhouwer Antonio Sciortino getoond.

MUŻA cafetaria : De beleving komt ook in de cafetaria op de eerste plaats: de bezoekers krijgen een voorproefje van de kunst door het eten en drinken dat er aangeboden wordt. Spaghet- ti Calabrese zou bijvoorbeeld voor de kunst van Mattia Preti kunnen staan, omdat deze kunstenaar afkomstig was uit Calabrië. Concert in de St. John’s Co-Cathedral St. Barbara Bastions

SUR TA’ SANT’ ANDRIJA ANIZI TAL-ĠERM IS-SUR TA’ SAN BASTJAN IS-SUR RIQ M AR T SAM X ET T

IS TRIQ L-INĠINIERA TRIQ SAN BJAĠJU -SUR

T TRI AL TRIQ L TRIQ SAN ĠORĠ TRIQ MIKIEL A. VASSALLO -INGLIŻI Q

T T -I M TRIQ IL-PUNENT TRIQ IL-PUNENT SAN BAS A L A L - K - K TIEĦEN TRIQ NOF S ARMNU TRIQ SAN P ARMNU TRIQ SAN M ATRIZJU TRIQ IS-SOKKORS JU TRIQ SAN KARLU T J -IN-NHAR TRIQ HASTINGS TRIQ IŻ-ŻEKKA OLD MINT STREET TRIQ A N ARK L L A SAN GREGOR - GARDEN - T AIKL A AIKL A -SUR ST. JOHN’S 4b. 7 IS

CAVALIER I T IS-SUR TAL-FR TRIQ L-IFRAN - OLD BAKERY STREET ANĊIŻI T TRIQ SAN T TRIQ SAN T

E TRIQ I L TRIQ SAN Ġ W R

P TRIQ SAN D U TRIQ SAN KRIS T I A Q

TRIQ MELI T S T TRIQ IL-GĦAJN A

- K N

A T

U A L A L ARE T ’ A

P TRIQ ID-DEJQA UĊIJA UĊIJA N

I ANN

I T MINKU TUN

J N

S A - IN

U TRIQ SAN ĠUZEPP OFRU

V U

TO - I N D TR T c. H I 4

6 M

S TRIQ IR-REPUBBLIKA REPUBLIC STREET

T TRIQ L

R TRIQ I T TRIQ SAN ĠORĠ S T F S T TRIQ L TRIQ L

E S T TRIQ SAN NI K . L O I N . L

E . JOHN ’ U C U C U A -SP T

T T N - Y STREET Y STREET T R - - ARĊISQOF ARĊISQOF AR I L A MUN T TRIQ ZAKKERIJA S STREET TREASURY STR FREDERICK STR - Q 10 11 OLA ADIM 1 ANA ST. JAMES CAVALIER 3 9 TRIQ IL-MERKANTI MERCHANTS’ STREET

MISRAĦ KASTILJA TRIQ SAN PAWL .

T TRIQ SAN D U 8 4

I T Q

IQ S

ĠI A

LORMU N

C R

ASSA MINKU TRIQ SANT URSULA S

R O

F RIJA R BATTE U TRIQ IL- TRIQ IL- AR LVANT -IBJ IQ L IS-SUR TA SANT TR A BARBARA BAR 2 RIERA WHARF LOWER BARRAKKA GARDEN

F WHAR PINTO

In Valletta,Ontdekken… de hoofdstad van Malta die amper een vierkante kilometer groot is, kunt u alles prima te voet, met de paardenkoets of met de elektroauto verkennen. En nergens ter wereld zult u zo veel paleizen, musea en kerken op zo’n klein oppervlak vinden als hier:

1 Valletta Waterfront 2 Upper Barakka gardens 3 Piazza de Valette Uit 19 pakhuizen die nog door de Maltezer Orde Dit park is in 1661 aangelegd als privétuin voor Op het in 2012 ingewijde Piazza de Valette achter zijn gebouwd, ontstond enkele jaren geleden een Italiaanse orderidder. Van daaruit hebt u een het nieuwe openluchttheater domineert het het chique Valletta Waterfront. Het is nu een po- adembenemend uitzicht op de Grand Harbour en bronzen standbeeld van Jean Parisot de la Valette pulaire havenpromenade bij de cruiseschepen- de Three Cities. Elke dag om klokslag 12 uur wor- de omgeving. Deze grootmeester van de Maltezer terminal met veel restaurants, cafés en winkels. den hier de kannonen afgeschoten. Orde heeft een jaar na de grote belegering van 1565 de grondsteen gelegd voor de huidige hoofdstad van Malta. Zijn standbeeld heeft daarom ook de stadsplannen van Valletta in zijn hand.

SUR 11 TA’ SANT’ ANDRIJA ANIZI TAL-ĠERM IS-SUR TA’ SAN BASTJAN IS-SUR RIQ M AR T SAM X ET T

IS TRIQ L-INĠINIERA TRIQ SAN BJAĠJU -SUR

T TRI AL TRIQ L TRIQ SAN ĠORĠ TRIQ MIKIEL A. VASSALLO -INGLIŻI Q

CAVALIER I T IS-SUR TAL-FR TRIQ L-IFRAN - OLD BAKERY STREET ANĊIŻI T TRIQ SAN T TRIQ SAN T

E TRIQ I L TRIQ SAN Ġ W R

P TRIQ SAN D U TRIQ SAN KRIS T I 4 Multivision-shows 5 Fort St. Elmo A Q

TRIQ MELI T S T TRIQ IL-GĦAJN A

- K N

A T

U A L A L ARE T ’ Bezoekers hebben in Valletta keuze te over bij alle Dit stervormige fort werd rond 1552 volgens A

P TRIQ ID-DEJQA UĊIJA UĊIJA N

I ANN

I T MINKU TUN

J N

S A - IN verschillende multivision-shows die een uitstekende plannen van de Spaanse vestingbouwkundige

U TRIQ SAN ĠUZEPP OFRU

TO - inleiding bieden op de 7000-jarige geschiedenis van Pedro Pardo door de johannieters gebouwd. I N D TR T

H I

Malta en het verleden van zijn hoofdstad. Alle shows Maar bij de belegering door de Turken in 1565 S TRIQ IR-REPUBBLIKA REPUBLIC STREET

T TRIQ L

R TRIQ I T TRIQ SAN ĠORĠ S T F S T zijn meermaals per dag te zien en de informatie is werd het volledig verwoest. De orderidders TRIQ L TRIQ L

E S T TRIQ SAN NI K . L O I N . L

E . JOHN ’ U C U C U A -SP T

T T N - Y STREET Y STREET T R dankzij koptelefoons in veel talen beschikbaar. herbouwden Fort St. Elmo daarna en breidden - - ARĊISQOF ARĊISQOF AR I L A MUN T TRIQ ZAKKERIJA S STREET TREASURY STR FREDERICK STR het tussen 1687 en 1689 nog een keer uit. Het fort - Q OLA 5 ADIM 4 a Malta Experience www.themaltaexperience.com 1 ANA staat op een schiereiland tussen de Marsamxett ST. JAMES 4 b Malta 5D www.malta5d.com CAVALIER Harbour en de Grand Harbour en vormt de TRIQ IL-MERKANTI MERCHANTS’ STREET 4 c Valletta Living History noordelijke afsluiting van de vestingwerken www.embassycomplex.com.mt/valletta-living-history van Valletta. Dit is ook de plek waar geregeld MISRAĦ KASTILJA de populaire In-Guardia-parades plaatsvinden. TRIQ SAN PAWL a.

T TRIQ SAN D U 4

R www.visitmalta.com

I T Q

IQ S

ĠI A

LORMU N

C R

ASSA MINKU TRIQ SANT URSULA S

R O

F RIJA R BATTE U TRIQ IL- TRIQ IL- AR LVANT -IBJ IQ L IS-SUR TA SANT TR A BARBARA BAR RIERA WHARF LOWER BARRAKKA GARDEN

RF O WHA PINT 6 National Museum 7 Manoel Theatre 8 Sacra Infermeria of Archaeology Onder grootmeester Manoel de Vilhena werd in Onmiddellijk bij de vestingmuur bouwden de 1731 het Manoel Theatre gebouwd dat een van ridders van de Maltezer Orde in 1574 de Sacra In het nationaal museum voor archeologie worden de meeste originele historische vondsten van de de oudste oorspronkelijke theaters van Europa Infermeria. Het was toen een van de beste eilanden bewaard. Topstukken van het museum is waarin nog steeds voorstellingen plaatsvin- hospitalen in het Middellandse Zeegebied. zijn het 12 cm lange terracotta beeldje ‚The Sleeping den. Het is de moeite waard om dit juweeltje te Vandaag de dag is het vroegere ziekenhuis een Lady‘, dat in de onderaardse tempel het Hypogeum bezichtigen, ook als u niet voor een toneelstuk modern conferentiecentrum (‚Mediterranean gevonden is, en de Venus van Malta. of een concert komt (rondleidingen dagelijks Conference Center‘) dat ook bezichtigd kan van ma. t/m za.) worden. www.teatrumanoel.com.mt www.mcc.com.mt

9 St. John‘s Co-Cathedral 10 Nieuw parlementsgebouw 11 Grandmaster‘s Palace De kathedraal werd tussen 1573 en 1578 als ordekerk Het toegangsgebied van Valletta heeft een - ar Het paleis van de grootmeester was het eerste door de Maltezer Ridderorde gebouwd. Door haar chitectonische gedaanteverwisseling onderga- gebouw dat de Maltezer Orde in 1571 bouwde, sobere façade verrast de barokke pracht van het interi- an: de Italiaanse sterarchitect Renzo Piano heeft nadat ze Valletta tot haar hoofdstad had gekozen. eur des te meer: tot de publiekstrekkers behoren naast de City Gate omgevormd en een indrukwekkend Tot 1798 hebben 21 grootmeesters in het paleis de kunstig gebeeldhouwde muren, fresco‘s van Mattia nieuw parlementsgebouw opgetrokken. geresideerd. Tegenwoordig is het de zetel van de Preti en kostbare goudversieringen ook de 400 grafs- Maltese president. www.heritagemalta.org tenen van gekleurd marmer en prachtige schilderij van Caravaggio (de onthoofding van Johannes de Doper). www.stjohnscocathedral.com www.visitmalta.com „De Maltese keuken is traditioneel en authentiek, een beetje zoals oma’s keuken. We koken niet extravagant, maar wel buitengewoon!“

Restaurant Legligin 13 Malta culinair Chef-kok Edward Diacono vertelt hoe zijn nu 90-jarige grootmoeder de hele familie geïnspireerd heeft om in de Risotto met rozemarijn gastronomie te gaan werken... Deze risotto behoort bij Rubino tot de populairste gerechten. Hij kan afhankelijk van uw smaak bijvoorbeeld met lamskotelet, zalmsteak of met Sinds zes jaar werkt Edward Diacono als chef-kok in de Rubino, gegrilde groenten geserveerd worden. een echt begrip in Valletta. De Rubino bestaat al sinds 1906, toen het door de Siciliaan Vincenzo Rubino als banketbakkerij Ingrediënten geopend werd. Zijn specialiteit was de ‚Cassata Siciliana‘, een • 2 sjalotten • olijfolie ricottataart die ook nu nog volgens het originele recept bereid • 300 g risottorijst • boter wordt. Vooral met Pasen en Kerstmis is de vraag ernaar enorm • 6 eetlepels verse • parmezaan hoog. Maar op een gegeven moment werd de banketbakkerij rozemarijn • zout in een restaurant veranderd en bijna tien jaar geleden namen • 200 ml droge witte wijn • witte peper twee ooms van Edward het roer over. „We zijn een echte foo- • 1000 ml bouillon van uit de molen diefamilie“, zegt hij. „De hele familie werkt in de gastronomie.“ gevogelte Bereiding „Dat komt door mijn grootmoeder! Ze heeft elf kinderen en ze heeft altijd voor iedereen ge- Sjalotten in kleine blokjes snijden, de rozema- kookt. Ook nu ze 90 is, kookt ze nog voor de hele familie. Soms komt ze ook bij ons in het re- rijn wassen, blaadjes eraf halen en twee derde staurant. Maar alleen om te eten“, lacht hij. De keuken van Rubino is het beste te omschrijven als Maltees-mediterraan. Het liefste kookt Edward typisch Maltese gerechten zoals konijn in ervan grof snijden. Sjalotten in een pan lichtjes rodewijnsaus of lampuki. Deze vis wordt op Malta veel gegeten in de herfst en is bijzonder in bruinen met olijfolie, risottorijst toevoegen en trek op het eiland. Edward serveert dit soort goudmakreel graag als carpaccio, ceviche, als glazig laten worden. Twee derde van de roze- ovenschotel of ook gewoon gebraden met een saus van tomaten, uien en kappertjes. marijn toevoegen. Met de witte wijn blussen en met een beetje bouillon opgieten. Omroeren en Na het werk gaat hij soms met vrienden wat drinken in één van de bars in de Straight Street. geleidelijk bouillon bijgieten en omroeren. Als De Strada Stretta, zoals de straat ook genoemd wordt, was vroeger een beroemd/beruchte de risotto mooi smeuïg is, een mespuntje boter rosse buurt in Valletta. Tegenwoordig gaat het er daar veel onschuldiger aan toe, maar het en naar smaak verse parmezaan toevoegen. Met is er nog steeds leuk. „Valletta en de mensen hier zijn überhaupt heel onderhoudend“, vindt zout en peper op smaak brengen. Al de resteren- Edward. Hij moet steeds inwendig lachen als hij oude mensen ziet die hun boodschappen in een mand aan een koord omhoogtrekken naar hun woning: „Dat is zo ouderwets, maar de rozemarijn even lichtjes roosteren in een pan juist ook heel typisch voor Valletta.“ en erdoorheen roeren. Indien gewenst met een www.rubinomalta.com serveerring tot een klein torentje schikken.

Eten & drinken in Valletta:

Legligin: Taproom: The Phoenix: Een excellente keuken Uitgelezen wijnen en een degustatiemenu voor een Deze ongedwongen brasserie in een charmante met Maltees-mediterrane invloeden, dat biedt dit vaste prijs waarbij men kan smullen van de hele vintagestijl serveert overdag de beste bistrogerechten, restaurant in het net gerenoveerde vijfsterrenhotel Maltese keuken. Komt daarbij nog de gezellige sfeer ´s avonds gaat ze ook open als bar. Vooral de Phoenicia voor de poorten van Valletta. Bij mooi weer in de gewelfkelder en je hebt al drie goede redenen salades zijn aan te bevelen, maar ook de asperge- en waarom deze bekoorlijke wijnbar zo in trek is! venkelrisotto of de tonijntartaar. eet u op het terras met uitzicht op de magnifieke tuin. Tel.: +356 2122 1699 www.taproomvalletta.com www.cambellgrayhotels.com

Panoramisch uitzicht op de Grand Harbour vanuit de « Lower Baracca Gardens » in Valletta Expositie in het Nationaal Archeologisch museum Uitnodigende terrasjes voor de Nationale Bibiliotheek Welcome aboard Of u nu in Valletta woont, of er met de ferry of de bus aankomt, in de kleinste hoofdstad van de EU kunt u alles te voet bereiken!

Busstation bij de ingang van de stad Watertaxi’s en veren Gecombineerde Bij de Tritonfontein voor de nieuwe stadspoort van De vestingstad Valletta ligt tussen twee grote toegangskaarten Valletta ligt het busstation. Van daaruit kunt u met natuurlijke havens in: de Grand Harbour en de Heritage Malta biedt ‚Multiple Tickets‘ aan het openbaar busvervoer veel bezienswaardigheden Marsamxetthaven. Met het veer of de watertaxi kunt u voor musea en andere culturele bezienswaar- van Malta goed bereiken. U hebt al een busticket voor niet alleen makkelijk vanuit Sliema of de ‚Three Cities‘ digheden waardoor u voordeliger uit bent: twee uur vanaf 1,50 euro. Meer informatie over ver- Valletta bereiken, maar u geniet vanaf het water www.heritagemalta.org/visiting bindingen en prijzen vindt u op: tegelijk van prachtige uitzichten op de hoofdstad. Met de ‚Malta Pass‘, die naar keuze twee of drie dagen www.publictransport.com.mt www.maltesewatertaxis.com of geldig is, kunt u voor een vaste prijs tot 40 beziens- www.vallettaferryservices.com waardigheden op Malta en Gozo bezoeken. www.maltapass.com.mt www.maltadiscountcard.com 15

De « In Guardia » parade in Fort St. Elmo, dit spektakel vindt zowat elke zondag plaats gedurende het hele jaar.

Malta Apps Barrakka lift Informatie over Valletta en Malta Het toeristenbureau van Malta van Malta biedt een gratis De ‚Barrakka Lift‘ verbindt de ‚Lascaris Wharf‘ bij de Er zijn twee plaatsen in Valletta waar bezoekers gratis Malta-reisgids-app aan voor iPhones, iPods en iPads in de Grand Harbour van Valletta met de daarboven gele- een omvangrijke bundel informatie kunnen afhalen. iTunes Store op: www.itunes.apple.com > visit malta. Er is gen ‚Upper Barrakka Gardens‘. Vanaf de cruisetermi- Het kantoor aan de Melita Street 28 in Valletta is van ook een webversie voor alle andere mobieletelefonie- en nal is het maar zo’n 500 meter naar de lift. Die levert maandag tot en met zaterdag van 9.00 - 17.30 uur en tabletsystemen op www.malta-app.com. De app bevat zijn gasten in 23 seconden 58 meter hoger af in het zondag van 9.00 - 13.00 uur open. informatie over de Maltese Eilanden en bezienswaardighe- centraal gelegen park. De rit kost maar 1 euro (om- Bij de Pinto Wharf aan de Valletta Waterfront is er den, een kaart en een evenementenoverzicht. hoog en omlaag) en biedt bovendien een prachtig ook een informatiekiosk die altijd geopend is als er www.visitmalta.com/en/mobile-apps uitzicht op de Grand Harbour. cruiseschepen aanleggen. www.visitmalta.com/en/upperbarrakkalift Niet alleen de benenwagen U kunt Valletta ook milieuvriendelijk en comfortabel Stadsrondleidingen/audiogidsen www.visitmalta.com/ verkennen met de paardenkoets (‚Karrozin‘) of met Wie de bezienswaardigheden van de stad te voet www.visitmalta.com/en/brochures de ‚Smart Cab‘. In deze kleine elektrowagens kunnen wil verkennen, vindt hier de ideale begeleider www.visitmalta.com/en/malta-maps bezoekers zich in Valletta van A naar B laten brengen met audiowandelingen om te downloaden: www. of een sightseeingtoer maken! visitmalta.com/en/audiotours. Er is ook een gratis wandelroute van 90 minuten www.colourmytravel.com/valletta-centre.html 16

Valletta : Europese Culturele Hoofdstad 2018

De door UNESCO beschermde hoofdstad van Malta is elk jaar het toneel van een massa festiviteiten en evenementen. Als Valletta in 2018 Europese Culturele Hoofdstad wordt, komen er nog veel extra culturele hoogtepunten bij die op zich al een bezoek aan Malta de moeite waard maken. Dit is een selectie:

Openingsweek Valletta Internationaal Hush 15 t/m 21 januari 2018 Barokfestival 12 t/m 31 maart 2018 // Teatru Manoel Optredens van muzikanten en straatartiesten in het hart 13 t/m 27 januari 2018 Jeugdtheater van de stad als inleiding op de grandioze feestelijkheden, // www.vallettabaroquefestival.com.mt die Valletta van nu af het jaar door zullen voeren. Europese barokensembles en het Maltees Philhar- Goedevrijdagprocessie Bezoekers kunnen bovendien informatie krijgen over monic Orchestra spelen werken van belangrijke com- 30 maart 2018 // Ta´ Giezu-kerk het programma en tentoonstellingen bekijken. Bij ponisten als eerbetoon aan de tijd waarin Valletta is De Maltezen vieren het feest met een verscheidene bezienswaardigheden is er een open dag. gesticht. Er zijn o.a. optredens in het Teatru Manoel, indrukwekkende goedevrijdag- en paasprocessie, de St. John’s Co-Cathedral en bij de Grand Harbour. een uitstekende kans om de Maltese christelijke Grote openingsshow tradities live te ervaren. 20 januari 2018 CARNAVAL Dit grootschalige evenement vindt plaats op Valletta´s 9 t/m 13 februari 2018 Freedom Day vier belangrijkste pleinen: St. George’s Square, St. // www.visitmalta.com/nl/carnival 31 maart 2018 // Grand Harbour John’s Square, Castille Square en de Tritonfontein. De Maltezen vieren bijna een week lang carnaval Herinnering aan het vertrek van de laatste Britse Rondtrekkende muzikanten en artiesten nodigen met overdadige kostuums en praalwagens. Valletta soldaten in 1979. Kleurrijke races met traditionele de bezoekers uit om deel te nemen aan deze unieke is het middelpunt van de drukte, maar verscheidene boten door Valletta’s imposante grote haven. vertoning. Er zijn onder andere optredens van de steden en dorpen op de eilanden brengen hun eigen Catalaanse theatergroep La Fura dels Baus en het versie van de feestelijkheden. Greenscreen Maltese dansgezelschap ŻfinMalta. Digitale projecties, 7 en 8 april 2018 videokunst en koorzangen zorgen voor een magische ST. PAUL’S SHIPWRECK Multidisciplinaire dans-toneelopvoeringen onder sfeer. 10. februari 2018 // St. Paul’s Shipwreck Church regie van Constanza Macras van het internationale Processie en een groot vuurwerk ter nagedachtenis dansgezelschap DorkyPark. Kunsttentoonstelling van de schipbreuk die de apostel Paulus hier in 60 na in heel Valletta Chr. heeft geleden. Altofest Malta Voorjaar en zomer 2018 13 april, 20 t/m 22 april, 27 t/m 29 april, Meer dan 25 gevestigde en opkomende OPERA-AVONDEN evenals 4 t/m 6 mei en 11 t/m 13 mei 2018 kunstenaars uit 15 landen nemen deel aan de grote 5 t/m 11 maart 2018 // Teatru Manoel Dit multiculturele, internationale en moderne kunsttentoonstelling met de titel ‚The Island is what Don Giovanni van Mozart. Operavoorstellingen in kunstfestival wordt op verschillende plaatsen in the sea surrounds‘. Het thema van de tentoonstelling het oudste theater van Valletta. Valletta en over heel Malta georganiseerd. - met installaties en voorstellingen in Valletta en op het www.teatrumanoel.com.mt hele eiland - is de Maltese identiteit. 17

MALTA INTERNATIONAL GĦANAFEST – MALTA Linker pagina : Festa I m. Karneval FIREWORKS FESTIVAL MEDITERRANEAN FOLK L : Internationaal barok fetsival Rechter pagina : Vuurwerk festival 30 april 2018 // Grand Harbour MUSIC FESTIVAL Malta Art Festival en Jazz Festival // www.maltafireworksfestival.com Juni 2018 // www.maltafolkmusicfestival.org Freedom day Internationale en plaatselijke pyrokunstenaars Een driedaags festival waarop Għana (Maltese brengen spectaculaire vuurwerkshows met de volksliederen) te horen zijn en verscheidene Grand Harbour als decor. folkgroepen uit Malta en mediterrane buurlanden optreden. Valletta Green Festival 4 t/m 6 mei 2018 // Pjazza San Gorg ISLE OF MTV OUR LADY OF VICTORIES DAY Het hoogtepunt van dit festival is de ‚Infiorata‘, een 28 juni 2018 // www.isleofmtv.com 8 september 2018 // St John’s Co-Cathedral, reusachtige bloemenzee, waarvan de bezoekers Gratis openluchtconcert in Valletta met Grand Harbour drie dagen lang kunnen genieten op het plein voor internationale bands en artiesten. Herdenking van de mislukte belegeringen door het Grootmeesterspaleis. Het moet laten zien hoe de Turken (1565) en Duitsers (1943) met een stedelijke pleinen in oases van groen veranderd MALTA ARTS FESTIVAL herdenkingsdienst in de St. John’s Co-Cathedral en kunnen worden. U krijgt er bovendien toelichting en 1 t/m 16 Juli 2018 een regatta in de Grand Harbour. informatie over milieubescherming. // www.maltaartsfestival.org Een festival van ruim twee weken met muziek, theater, Opera Spanga - Aida European Eyes on Japan dans en kunstexposities waarbij u de voortreffelijke 11 t/m 15 september 2018 // Pjazza Teatru Rjal 12 t/m 31 mei 2018 // Spazju Kreattiv Maltese kunstenaars kunt leren kennen Een moderne adaptatie van de opera Aida, die in Fototentoonstelling. Een gemeenschappelijke de beide Europese Culturele Hoofdsteden Valletta productie met Leeuwarden JAZZFESTIVAL en Leeuwarden in de openlucht wordt opgevoerd. Juli 2018 // www.maltajazzfestival.org Het openluchtpodium in Valletta is het nieuwe door MALTA FASHION WEEK Drie avonden viert de internationale jazzscene feest Renzo Piano ontworpen Pjazza Teatru Rjal. Mei 2018 // www.fashionweek.com.mt met openluchtconcerten in Ta’ Liesse bij Valletta. Alle Jaarlijkse modeweek die jonge ontwerpers een stijlen zijn vertegenwoordigd van bebop en ‚cool‘ tot Independence Day forum biedt. ‚latin‘ en ‚smooth‘. Le 21 septembre Feestelijkheden ter herinnering aan de onafhan- Pageant of the Seas JOSEPH CALLEJA IN CONCERT kelijkheid van Groot-Brittannië in 1964. 7 juni 2018 // Grand Harbour Juli 2018 // www.josephcalleja.com Dit maritieme spektakel vindt plaats in de Grand De Maltese stertenor Joseph Calleja geeft elk jaar La Ballade de la mer Salée Harbour van Valletta: waterspelletjes, spannende in juli een openluchtconcert op het eiland waar hij 23 t/m 30 september 2018 // Pjazza Teatru Rjal races tussen speciaal gebouwde boten en schepen geboren is. Jeugdopera en een zwemwedstrijd in de haven tussen de twee vestingen staan op het programma. Na Literatuurfestival Notte Bianca 29 t/m 31 augustus 2018 // Fort St Elmo zonsondergang komt daar nog een attractie bij met 6 oktober 2018 // www.nottebiancamalta.com Maltese en internationale literatuur lichteffecten en een sensationeel vuurwerk. Opendeurdag en openmuseumnacht. Tot in de vroege uurtjes viert de hoofdstad elk Valletta Filmfestival Ahna Refugati jaar haar grootste culturele evenement met 8 t/m 17 Juni 2018 31 augustus en 2, 3, 4 en 6 September culinaire geneugten, klassieke concerten en // Pjazza Teatru Rjal // www.vallettafilmfestival.com straatopvoeringen. Een festival, dat progressieve en alternatieve Opera bioscoopfilms en ook documentaires presenteert. Orfeo & Majnun KAŹIN BAROKK 19 en 20 oktober 2018 7 t/m 9 september 2018 // Teatru Manoel // Mediterranean Conference Center Een barokke pastiche van Jean-François Regnards Dit poëtische muziektheaterstuk behandelt tijdloze toneelstuk ‚Le Joueur‘, begeleid door workshops. thema’s zoals liefde, verlies en brandend verlangen.

Rolex Middle Sea Race Three Palaces Festival D : Isle of MTV/Pageant of 20 oktober 2018 // Grand Harbour Begin tot midden november 2018 the Sea & Notte Bianca // www.rolexmiddlesearace.com In de drie grote paleizen van Malta worden klassieke Green Festival Wisselvallige winden vormen de uitdaging voor muziekconcerten gegeven: het Grootmeesterspaleis de schippers bij deze veeleisende regatta met een in Valletta, het San Anton Palace in Attard en het Verdala Palace in de Buskett Gardens vlak bij Rabat. spannende start in de Grand Harbour.

Deze informatie geldt voor het moment dat dit Malta Design Week Ziguzajg magazine gedrukt is. Valletta 2018 behoudt zich 4 t/m 11 november 2018 // Strait Street 9 t/m 18 november 2018 het recht voor om evenementen op elk moment Bezoekers van dit evenement in de Valletta Design Een jaarlijks terugkerend internationaal kunstfesti- qua plaats of tijd te wijzigen, te annuleren en Cluster (‚Old Abattoir Building‘) in de Straight val voor kinderen en jongeren. veranderingen in het programma door te voeren. Street kunnen inspiratie putten uit de exposities en workshops rond de thema’s ontwerp, innovatie en OUDEJAARSFEEST IN VALLETTA Verdere up-to-date inlichtingen vindt u op creativiteit. 31 december 2018 www.valletta2018.org/cultural-programme // www.facebook.com/Valletta.NYE en op www.visitmalta.com/

Advertentie Advertentie

The Saint John Casa Ellul

Ervaar een nieuwe dimensie van gastvrijheid in ‚The Saint John‘, een elegant Casa Ellul is een klein luxehotel in het hart van Valletta. Oorspronkelijk een paleis boetiekhotel in het centrum van Valletta. Dit boetiekhotel bevindt zich in in de Victoriaanse stijl, nu omgetoverd tot een boetiekhotel met een klassiek een historisch gebouw uit de 17e eeuw en biedt tegelijkertijd state-of-the-art stijlvol design, geïnspireerd door een combinatie van barokke architectuur en technologie en een moderne service. Laat u inspireren door de spannende mix moderne elegantie. Met slechts negen suites biedt Casa Ellul een zeer persoonlijke van industriële chic gecombineerd met retro design in een indrukwekkende service en individuele aandacht verzekerd ! architectuur. Tel.: 00356 2122 4821 Tel.: 00356 2124 3243 [email protected] [email protected] www.casaelul.com www.thesaintjohnmalta.com 19

Valletta – de schoonheid en de zee

Reizen naar Malta

De Maltese archipel (bestaande uit Malta, Gozo en Comino) ligt op 90 kilometer ten zuiden van Sicilië in de Middellandse Zee en is het makkelijkste te bereiken met het vliegtuig. De enige luchthaven van het eiland, Malta International Airport in Luqa, ontvangt regelmatig rechtstreekse vluchten van verschillende luchtvaartmaatschappijen vanuit meerdere steden in België, Luxemburg en Nederland. De vliegtijd bedraagt ongeveer twee tot drie uur.

Verder informatie over vluchten en prijzen: www.airmalta.com www.ryanair.com www.transavia.com www.luxairtours.lu

De rit van de luchthaven naar Valletta met de taxi, bus of huurwagen duurt ongeveer een halfuur. Met de taxi kost de rit ongeveer 20 euro en met de bus ´s winters 1,50 euro en ´s zomers 2 euro. Coordinatie/redactie :

Inlichtingen over de openbare busverbindingen: Marianne Hoogeveen www.publictransport.com.mt Market representative Malta Tourism Authority Inlichtingen over de taxidienst bijv. op: Belgium & Luxembourg www.maltataxionline.com [email protected] & [email protected] www.maltatransfers.com www.malta.nl & www.malta.be www.visitmalta.com

Goedkope hop-on/hop-off-bustoeren over het hele eiland: Text : Swantje Klotz www.maltasightseeing.com Concept brochure door MTA Duitsland www.city-sightseeing.com/tours/malta/malta.htm Grafik: Barbara Unterhalt, bu:designbüro Culturele bezienswaardigheden en pass: Heritage pass - www.heritagemalta.org Tel: +49 (0) 67 23 . 88 59 - 03 [email protected] Ferrydienst van Sliema naar Valletta: www.vallettaferryservices.com/ www.bu-designbuero.de Ferry van Malta naar Gozo: www.gozochannel.com/ Tussen Malta en Sicilië: www.virtuferries.com LPG Graphique : [email protected]

Logo & Claim Meer informatie over de eilanden: www.grafenstein.net www.visitmalta.com Fotos : www.malta.be Cover : Valletta- Beautiful destinations Deur « All Season » - Karel Daems www.malta.nl b. 2 Joseph Smith, MTA, Leslie Vella , Legligin/Jacob Sammut www.facebook.com/visitmalta b. 3 Rubino, MTA, Casa Rocca Piccola www.youtube.com/malta b. 4 Carlton Agius | S. 5 Sean Mallia b. 6 Casa Rocca Piccola | S. 7 Casa Rocca Piccola b. 8 Steven Psaila – Heritage Malta 2017 b. 9 Joseph Smith, MTA, Leslie Vella, Manoel Theatre b. 10 MTA | S. 11 MTA, Heritage Malta, Sean Mallia b. 12 Legligin/Jacob Sammut b. 13 Rubino; iStockphoto.com/fotogal b. 14 MTA, Leslie Vella | S. 15 MTA, Leslie Vella b. 16 MTA, V18, Manoel Theatre/Mario Mintoff b. 17 MTA. Joe Smith, b. 18 MTA, Rene Rossignaud/MTV, V 18 | S. 19 MTA Leslie Vella More than just an airline

Merħba Welkom aan boord

Air Malta – de maatschappij voor een comfortabele vlucht naar het hart van de Middellandse zee.

» Nonstop von Amsterdam & Brussel naar Malta - in minder dan 3 uur reistijd » Een moderne Airbus vloot » Aantrekkelijke prijzen en promoties

Image credit: airmalta.com William Derrickson/IG @sincityspotters

v18_supplement.indd 1 12/10/2017 09:07:21