T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Grafik Tasarim Anasanat Dali
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ GRAFİK TASARIM ANASANAT DALI GRAFİK TASARIMDA YENİ NESİL FONT TASARIMI ÜZERİNE İNCELEME; DENEYSEL BİR FONT TASARIMI Münire YILDIZ Yüksek Lisans Tezi Danışman: Doç. Yusuf KEŞ ISPARTA, 2015 SUNUŞ Kişisel bilgisayarların yaygınlaşması ile her eve ve her ofise bilgisayar girmiştir. Font tasarımı yapmayı mümkün kılan programların erişimi kolaylaşmıştır. Tipografi alanında uzmanlaşmış ustaların yanında programları kendi çabalarıyla öğrenip, ardından taslakları programa aktaran ve kendini tipografist olarak görenler olabilmektedir. Fakat bu durumun yaratıcılık ve yenilik gibi tasarımın ana unsurlarını etkilediği görülmektedir. Bu sonuç doğrultusunda font tasarımıyla ilgileneceklerin gelişimlerine katkıda bulunacak ustaların işlerine yönlendirme yapma gereği amacıyla bu çalışma oluşturulmuştur. Bu araştırma birçok kişinin katkısı ve desteği ile oluşturulmuştur. Öncelikle değerli katkılarıyla ve alanında engin bilgisiyle tezi şekillendiren saygıdeğer danışmanım Doç. Yusuf KEŞ’e teşekkür ederim. Tezi araştırılmasında ve hazırlanmasında yardımlarını esirgemeyen ve değerli kaynaklarını ile bilgilerini benimle paylaşan tipografi alanında usta Prof. Namık Kemal Sarıkavak’a sonsuz teşekkür ederim. Tez izleme komitesinde bana yol gösteren Doç. Dr. Mehmet ÖZKARTAL’a katkıları için teşekkür ederim. Öğrenim hayatımda bana öcülük eden abim Fatih ASİLTÜRK’e ve tezin oluşum sürecinde bütün zorlukları benimle göğüsleyen, maddi manevi en büyük destekçim olan iki yol arkadaşım canım anneme ve eşim İbrahim YILDIZ’a minnettarım. Münire YILDIZ Isparta, 2015 i ÖZET GRAFİK TASARIMDA YENİ NESİL FONT TASARIMI ÜZERİNE İNCELEME; DENEYSEL BİR FONT TASARIMI Münire Yıldız Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü Grafik Ana Sanat Dalı, Yüksek Lisans Tezi Yıl: 2015, Sayfa: 161 Danışman: Doç. Yusuf KEŞ Font tasarımının gelişim sürecinin temeli yazı ve tipografinin tarihsel sürecine dayanmaktadır. Yazının kil tabletlerle başlayan macerası matbaanın bulunuşuyla hareket kazanmıştır. Gutenberg, Texture yazı karakteriyle klasik basımcılık döneminde font üzerine gelişim başlatmıştır. Ardından Venedik Old Style Fontlar, Geçiş Döenmi Fontları ve Modern Fontlar bu döneme eşlik etmiştir. Art and Craft, Art Nouveau, Modernizm ve ardından gelen Postmodernizm gibi sanat akımları ile birlikte oluşan teknolojik gelişmeler yazı karakterleri üzerinde etkili olmuştur. Teknolojik gelişmeler söz konusu olduğunda ise, 20. yy’da masaüstü yayıncılık ve bilgisayar çağının başlamasıyla birlikte tasarımcılar, bilgisayar ortamında sayısal fonta dönüştürebilme imkanı bulmuşlardır. Font tasarımı yapmayı mümkün kılan yazılımlar tasarımcıların vazgeçilmez araçları olmuştur. “Grafik Tasarımda Yeni Nesil Font Tasarımı Üzerine İnceleme; Deneysel Bir Font Tasarımı” başlıklı bu çalışmanın birinci bölümünde, yazı karakteri ve font teriminin tanımı ile ilişkisi, tipografinin tanımı ve grafik tasarımda yeri ve önemi irdelenmiştir. İkinci bölümde, Gutenberg ve basımcılık dönemi ile tipografinin tarihsel gelişimi üzerinde durulmuştur. Bunun dışında Venedik Old Style Fontlar, Geçiş Dönemi Fontları ve Modern Fontlar ele alınmıştır. Örnek fontlarla dönem fontları özellikleri incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, 19. ve 20. yy. fontları ele alınmıştır. 19. yy’ın font tasarımları ile basım ve font döküm teknolojileri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca, Modernizm etkisinde gelişen 20. yy. fontları ve 20. yy’ın son çeyreğinde gelişen bilgisayar teknolojisi ile oluşturulan fontlar irdelenmiştir. Dördüncü bölümde, Yeni Milenyumda tasarlanan fontlar incelenmiştir. Mac OS X ve MS-xp işletim dizgeleri ve mobil işletim dizgeleri için geliştirilen font tasarımlarının yapıları, özellikleri ele alınmıştır. Bunlar haricinde internet ve web tasarımları için geliştirilen fontlar irdelenmiştir. ii Beşinci bölüm ise uygulama projesinin yer aldığı bölümdür. Uygulama çalışması olarak yeni nesil font tasarımı niteliklerine uygun fontlar tasarlanmıştır. Bu fontların yapım süreçleri incelenerek, bilgiler ve önermeler tartışılmıştır. Sonuç bölümünde, çalışmada elde edilen veriler ve çıkarımlar ortaya konmuştur. Bu sorunların giderilmesine yönelik çözüm önerileri getirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Yazı Karakteri, Font Tasarımı, Yeni Nesil Font, Tipografi, Grafik Tasarım, Masaüstü Yayıncılık. iii ABSTRACT REVIEW ON NEW GENERATION FONT DESIGN WITHIN GRAPHIC DESIGN; AN EXPERIMENTAL FONT DESIGN Münire Yıldız Süleyman Demirel University, Institute of Fine Arts, Graphic Department, MA Thesis Year: 2015, Pages: 161 Supervisor: Associate Prof. Yusuf Keş The basis of historical development of font design is attached to that of writing and typography. The invention of printing gave a fresh impetus to writing that had started on clay tablets. Along with Gutenberg and Texture typeface, a development has started on classical printing technique. Venetian Old Style Fonts, Transtional Typeface as well as Modern Fonts accompanied this period. The movements has been effected on text characters such as Art and Craft, Art Nouveau, Modernism and Postmodernism with technological developments. As far as technological advancements concerned, designers were able to convert their designs into digital forms thanks to desktop publishing and benefits of high-tech computers. Softwares enabling designers to design more efficiently have become indispensible tools of designers. The first chapter of the study called “A Review on New Generation Font Design within Graphic Design; an Experimental Font Design” semtinizied the definitions of typeface and font as well as the relationship between both;the definition of typography and its significance in graphic design. The second chapter highlighted Guttenberg and the eras of printing as well as the historical evolution of typography. Besides, Venetian Old Style Fonts, Tanstional Typeface as well as Modern Fonts are described. The characteristics of the fonts have been analyzed through examples. The third chapter of the study investigated the fonts of 19th and 20th centuries. Brief information on font designs of 19th century and font casting technologies is given on this chapter. Besides, 20th century font that developed under the influence of Modernism as well as the fonts developed in the last quarter of 20th century with help of computer tecnology are examined. In the fourth chapter, fonts designed in new millennium are investigated. The structures and characteristics of fonts developed for Mac OS X and MS-xp operational systems are also identified. In addition to these, other fonts research thoroughly for internet and web designs are described. The fifth chapter involves the project work. Purposes of this work is to design suitable for new generation fonts. The process of design has been identified while brief information and recommendations are given. iv In coclusion, the findings and data obtained throughout the study are presented. Besides, the solutions to likely problems are recommended in this chapter. Key Words: Typeface, Font Design, New Generation Font, Typography, Graphic Design, Desktop Publising. v İÇİNDEKİLER Sayfa No SUNUŞ ........................................................................................................................... i ÖZET ............................................................................................................................. ii ABSTRACT ................................................................................................................. iv İÇİNDEKİLER ............................................................................................................. vi ŞEKİLLER DİZİNİ .................................................................................................... viii KISALTMALAR DİZİNİ ......................................................................................... xvii GİRİŞ ............................................................................................................................. 1 I. BÖLÜM 1. TİPOGRAFİ, YAZI KARAKTERİ ve FONT İLİŞKİSİ .......................................... 7 1.1. Tipografi Nedir? ................................................................................................ 7 1.2. Yazı Karakteri ve Font .................................................................................... 11 1.3. Grafik Tasarımda Tipografinin Yeri ve Önemi .............................................. 21 II. BÖLÜM 2. KLASİK BASIMCILIK DÖNEMİNDE FONTLARIN GELİŞİMİ ....................... 23 2.1. Gutenberg ve Basımcılık Çağı ........................................................................ 23 2.2. Venedik Old Style Fontlar .............................................................................. 29 2.3.Geçiş Dönemi Fontları (Transtional Typeface) ............................................... 35 2.4. Modern Fontlar ................................................................................................ 38 III.BÖLÜM 3. ENDÜSTRİ DEVRİMİ SONRASIONDOKUZUNCU ve YİRMİNCİ YÜZYILDA FONT TASARIMLARI .......................................................................................... 41 3.1. Ondokuzuncu Yüzyılda Kare Tırnak Fontlar .................................................. 41 3.3. Gravür ve Bakır Plaka Fontlar ........................................................................ 45 3.4. Süslü Fontlar ................................................................................................... 45 3.5. Basım ve Font Döküm Teknolojilerindeki Gelişmeler ..................................