DOCSLIB.ORG

Polscy Zesłańcy Po Powstaniu Styczniowym Na Południu Guberni

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Polscy Zesłańcy Po Powstaniu Styczniowym Na Południu Guberni STUDIA POLONIJNE T. 34. Lublin 2013 SERGIUSZ LEON´ CZYK POLSCY ZESAN´ CY PO POWSTANIU STYCZNIOWYM NA POUDNIU GUBERNI JENISEJSKIEJ W DRUGIEJ POOWIE XIX WIEKU W latach 1863-1867 zesano do Rosji europejskiej, na Kaukaz i na Syberie okoo 25 200 Polaków, kilkuset chopów ukrain´skich i biaoruskich oraz Rosjan, którzy przyaczyli sie do powstania z pobudek ideowych. Wraz z zesan´cami przybyo 1800 ich krewnych, co Iacznie stanowio prawie 27 000 osób. Do tej liczby nalezy dodac´ 6000 osób wcielonych do rot aresz- tanckich na terenie Rosji europejskiej. Razem stanowi to liczbe 33 000 osób. Z tej grupy – 18 600 osób przybyo na Syberie (16 800 zesan´ców oraz 1800 osób towarzyszacych). Spos´ród 16 800 zesanych na Syberie 23% odbywao katorge, 12,8% byo skazanych na osiedlenie bez katorgi, ale z pozbawieniem wszelkich praw, 8% na „zamieszkanie”, 50,5% zaliczono do kategorii dozy- wotnich osadników (skazano na osiedlenie) z zachowaniem czes´ci praw, 5,7% zesano w trybie administracyjnym. Ponad poowe zesan´ców stanowiy osoby pochodzenia szlacheckiego, okoo 20% : mieszczan´skiego i chopskiego1. Do guberni jenisejskiej po powstaniu styczniowym skierowano 3719 osób. Spos´ród tej liczby zesan´ców na poudniu guberni w okregu minusin´skim rozmieszczono 1026 powstan´ców, zas´ w pozostaych okregach – 12362. Gubernia jenisejska bya miejscem najliczniejszego zesania Polaków po powstaniu styczniowym. Na poczatku 1864 roku w „Poozeniu” (A@:@0,>4,), Dr SERGIUSZ LEON´ CZYK - adiunkt Instytutu Historii i Stosunków Miedzynarodowych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach; e-mail: [email protected] 1 E.Kaczyn´ska, W.S´ liwowska, Zesanie i katorga na Syberii w dziejach Polaków 1815-1914, Warszawa: PWN 1992, s. 65-66. 2 '@FJ*"DFH&,>>Z6 "DN4& 3D8JHF8@6 @$:"FH4 [dalej cyt.: '!3?], K. 24, @B. 32, *. 79, :. 82-83. 146 Sergiusz Leon´czyk wydanym przez Komitet Zachodni, zostay okres´lone miejsca zesania Polaków. Urzednicy Komitetu zaliczali ziemie jenisejskiej i tomskiej guberni do terenów bardziej wygodnych do osiedlenia zesan´ców oraz najbardziej przydatnych dla rolnictwa, z wyszczególnieniem okregu minusin´skiego guberni jenisejskiej jako posiadajacego najzyz´niejsza ziemie i najagodniejszy klimat. Dnia 5 marca 1864 roku te decyzje Komitetu Zachodniego zostay zatwierdzone przez Aleksandra II i nabray mocy obowiazuj acej. Przy stwierdzeniu, ze zesanie na osiedlenie jest bezpowrotne, car dopisa uwage „susznie”3. Do 1863 roku zesan´cy polityczni w 80-90% nalezeli do warstw wyzszych ios´wieconych; mozna powiedziec´, ze bya to elita narodu polskiego. Po 1863 roku skad zesan´ców by juz inny: w oddziaach powstan´czych walczyo wielu prostych ludzi, a do sztyletników zaciagaa sie chetnie modziez rze- mies´lnicza lub nawet pochodzaca z marginesu spoecznego. Wielu ludzi trafi- o na Syberie przypadkowo, za tzw. nieumys´lna pomoc powstan´czalub niedo- niesienie o kims´ lub o czyms´. Prawie wszyscy osiedlen´cy byli niezonaci albo zostali zesani bez zon i dzieci. Samotni mezczyz´ni nie umieli uporac´sie z prowadzeniem gospodarstwa, które zgodnie z tradycja zawsze byo gospo- darstwem rodzinnym, z okres´lonym strukturalnym podziaem pracy. Próbowa- no zaradzic´ tej sytuacji: z jednej strony wadze dazyy do tego, by jak naj- wieksza liczba zesan´ców ozenia sie z mieszkankami Syberii, z drugiej – starano sies´ciagac ´ rodziny z Królestwa lub Litwy. Powsta nawet projekt, by przymusowo przesiedlac´zony z dziec´mi do miejsc zesania mezów. Projekt zosta przyjety z zastrzezeniem, ze przymusowo mozna przesiedlac´zony i dzieci tylko na wyraz´ne zadanie zesanych mezów. Jednak przypadków, aby zesan´cy z tego rodzaju zadaniami wystepowali, w z´ródach nie odnotowano. Oprócz tego nie sprzyjay temu warunki klimatyczne i glebowe, nawet na poudniu guberni jenisejskiej, poniewaz i ten region dotkneIy nieurodzaje w latach 1864-1866. Dlatego w Syberii Wschodniej w 1869 roku te koncepcje ostatecznie zarzucono. Powierzchnia uprawianej przez zesan´ców ziemi systematycznie sie zmniej- szaa: w 1868 roku zasiali oni w Syberii Wschodniej 2853 dziesieciny, w 1870 roku – juz tylko 705 dziesiecin. S´ rednio na jedno gospodarstwo w Syberii Wschodniej przypaday 2 ha, w 1870 roku zas´–juz tylko 0,7 ha. Wraz ze spadkiem liczby gospodarstw zmniejsza sie równiez area uprawia- nej ziemi. Jest oczywiste, ze w warunkach syberyjskich, w których opaca sie 3 '@FJ*"DFH&,>>Z6 "DN4& C@FF46F8@6 K,*,D"P44 [dalej cyt.: '!CK], K.109, ^8FB,- *4P4b 1, *. 776, :. 62-69. Polscy zesan´cy po powstaniu styczniowym 147 tylko gospodarka ekstensywna, gospodarstwa o tak maym areale nie mogy stanowic´ gównego z´róda utrzymania dla ich was´cicieli, mogy odgrywac´ najwyzsza role pomocnicza. W tej sytuacji w zasadzie tylko ci, którzy ozenili sie z miejscowymi mieszkankami i mogli liczyc´ na pomoc rodziny zony, potrafili ustabilizowac´ swoje gospodarstwa i stworzyc´ trwaa podstawe egzys- tencji. W Syberii Wschodniej do 1 marca 1871 roku zawarto 280 takich mazen´stw, przy czym w 1870 roku – 113. Az 80% spos´ród tych mazen´stw zawartych zostao przez nieuprzywilejowanych4. Mazen´stwa uprzywilejowanych, szczególnie z chopkami, byy zazwyczaj nieudane, zbyt duze byy róznice w kulturze, tradycjach i pogladach. Dlatego tez wadze pod koniec lat szes´c´dziesiatych XIX wieku przestay popierac´ zawieranie takich mazen´stw. Zesan´cy uprzywilejowani szukali zony w swoim otoczeniu. W przypadku Minusin´ska i okregu minusin´skiego najczes´ciej znajdowali kandydatki wwiekszych miastach syberyjskich; na przykad szlachcic Wadysaw Korze- niowski ozeni sie w 1876 roku z Lidia Scherzinger z rodziny zrusyfikowa- nych Niemców pochodzacych z Ksiestwa Baden´skiego, zyjacych od dwóch pokolen´ w Tomsku i zajmujacych sie jubilerstwem. W 1877 roku kolega Wadysawa Korzeniowskiego : Narcyz Wojciechow- ski zapozna sie z siostraz ony Korzeniowskiego – Emma Scherzinger i w tym samym roku zawar z nia zwiazek mazen´ski. Tak powstay dwie spokrewnione rodziny zesan´cze, które wniosy znaczacy wkad w rozwój gospodarki i kultury okregu minusin´skiego guberni jenisejskiej. Jak wiemy, obydwie bardzo liczne rodziny wywary duzy wpyw na ksztatowanie sie polskiej diaspory w Minusin´sku na przeomie XIX/XX wieku5. Oczywis´cie zdarzay sie przypadki, kiedy razem z zesan´cem przyjezdzaIa jego rodzina. Na przykad Jan Romanowski, szlachcic z guberni woyn´skiej, zosta wysany na osiedlenie razem z zona i czwórka dzieci. Najpierw osied- lono ich we wsi Bierozowka w gminie tiesin´skiej, a w 1883 roku – w gminie abakan´skiej. W centrum gminy we wsi Abakan´skoje rodzina zbudowaa dom, który stoi do dzis´. Syn Jana Romanowskiego – Józef zosta rewolucjonista i by znany z tego, ze niejednokrotnie spotyka sie z W. Leninem, kiedy ostatni by na zesaniu w Szuszen´skoje6. 4 H.Skok, Polacy nad Bajkaem 1863-1883, Warszawa: PWN 1974, s. 184-185. 5 ;4>JF4>F846 (@D@*F8@6 (@FJ*"DFH&,>>Z6 "DN4& [dalej cyt.: ;''!], K. 36. 6 3. EH,B">@&, E:"&>Z6 BJH\ $@D\$Z 4 B@$,*,«1>"<b 3:\4R"», 3 L,&D":b 1983, No 15, s. 2. 148 Sergiusz Leon´czyk Z danych kwerendy archiwum minusin´skiego widac´, ze najwiecej ma- zen´stw zawarto w gminie szuszen´skiej – 10, najmniej zas´ w gminie tiesin´skiej –2.Róznice mozna wyjas´nic´ tym, ze gmina szuszen´ska bya bardziej przy- datna dla rolnictwa – z jej gleba i wyjatkowo agodnym klimatem. Chopi polscy czesto siezenili z chopkami syberyjskimi. Na przykad Adam Bara- nowski ze wsi Jermakowskoje, jak odnotowano w aktach, wzia s´lub z chop- ka, wdowa J. Wasiljewa. Mia wtedy 25 lat. Co ciekawe, Jan Gonsart z tej samej wsi ozeni sie w 1873 roku z O. Wasiljewa – która najprawdopodob- niej bya siostra J. Wasiliewej. Micha Wasilewski wybra za zone córkezoI- nierza ze wsi ugawskoje – N. Fiodorowa. Natomiast szlachcic Aleksander Rajniewicz wzia s´lub z córka minusin´skiego mieszczanina I. A. Binlewicze- wa.Wwiekszos´ci zawarte mazen´stwa pochodza z lat siedemdziesiatych XIX wieku7. Mazen´stwa nieuprzywilejowanych byy jedna z podstawowych form asymi- lacji zesan´ców pochodzenia chopskiego. Osoby z tej kategorii osiedlen´ców, nawet jes´li nie zawieray mazen´stw, stosunkowo atwo i szybko poddaway sie asymilacji – przejmoway zwyczaje i kulture miejscowej ludnos´ci, w wy- niku czego stopniowo siezniazleway. Szybkiej asymilacji sprzyja takze mody wiek zesan´ców. Zapewne tez wielu z nich, szczególnie z Litwy, Z mu- dzi i Biaorusi, nie miao jasno uksztatowanej s´wiadomos´ci narodowej, awIas´nie z tych terenów pochodzia wiekszos´c´ zesanych na stae osiedlenie. Przykadem moze byc´ los Jakuba Kajriewicza – chopa z guberni wilen´skiej, z powiatu trockiego. Dobrowolnie wycofa sie on z powstania, ale nie by wziety na poreke. Wysano go do Pskowa, a stad – decyzja z 26 kwietnia 1866 roku : do Szuszen´skoje w guberni jenisejskiej. Mia wtedy 24 lata. W pierwszym okresie Kajriewicz mieszka w Idzy i pracowa jako robotnik, póz´niej zaja sie uprawa roli. Ozeni sie z dziewczynaz eS´ redniej Szuszy – Pieagieja Zacharowna. W Szuszen´sku Kajriewicz kupi nieduzy dom przy ulicy Bieriegowaja. W 1899 roku nadbudowa pietro, a w latach czterdzies- tych XX wieku dobudowano skrzydo z weranda. Dom znajduje sie dzis´na terenie muzeum skansenu „Szuszen´skoje” pod numerem4isIuzy jako miej- sce dziaania stowarzyszenia „Polonia Szuszen´ska”, zrzeszajacego miejscowa Polonie. Jakub Kajriewicz mia duza rodzine: trzy córki – Jefrosin´je, Agafie i Anne, a takze synów – Iwana, Filipa, Jegora i Dmitrija. Wedug wnuka – Dmitrija, Jakub Kajriewicz zmar w 1913 roku, a jego zone zamordowano w 1918 roku. Gdy ich syn wstapi do oddziaów partyzanckich podczas wojny 7 ;''!, K. 36, 42. Polscy zesan´cy po powstaniu styczniowym 149 domowej na Syberii, Pieagieja Zacharowna przyaczya sie do niego. Noca mordercy podkopali sie do piwnicy, weszli do domu przez waz, po czym zabili Pieagieje. Do dzis´ w Szuszen´skoje mieszka wnuk Jakuba Kajriewicza, syn Iwana – Dmitrij, który pamiatki po swoim dziadku przekaza miejscowe- mu muzeum8. W opisywanej grupie ludnos´ci zdarzay sie takze czysto polskie rodziny. Na przykad Wincenty Medrzycki (mieszka we wsi Szuszen´skoje) ozeni sie z siostra swojego przyjaciela, Pawa Siemieckiego, która dobrowolnie przyje- chaa z Polski do brata. Innym przykadem moze byc´maIzen´stwo w 1906 roku Józefa Golby ze wsi Migna w gminie szuszen´skiej z W.
Load more

Recommended publications
  • Ukrainians and Poles Timothy Snyder
    8 Ukrainians and Poles timothy snyder Europe’s road to Muscovy passed through Warsaw and Kyiv (Kiev). Despite what one reads in books, the Renaissance and Reformation did reach Muscovy, if by this most indirect route. In the middle of the seventeenth century,Ortho- dox clerics trained in the rhetoric and languages of the Polish Renaissance and Reformation settled in Moscow.As Muscovy’s political power extended across eastern Ukraine and Kiev with Hetman Bohdan Khmelnyts’kyi’s rebellion against Poland ( 1648–54 ) and the Treaty of Eternal Peace between Muscovy and Poland ( 1686), Orthodox clerics came to terms with their new position in a highly backward Orthodox state. Alexis Mikhailovich (r. 1645–76 ) saw them as people capable of improving Muscovite administration, and encouraged the emigration of learned Ukrainians. Iepifanii Slavynets’kyi was an early arrival, in 1649. Symeon Polots’kyi taught Alexis’s children Latin and Polish. The occa- sional Polish Jesuit was allowed to dispute with the Orthodox, as did Andrzej Kwieczynski before he was sent to break rocks in Siberia in 1660. Disputa- tion itself was an import from Poland, and at this time Polish and Latin were understood to be the languages of reason. Latin itself was learned from Polish translations, for example of Ovid’s ‘Metamorphoses’. Ukrainian clerics such as Stepan Iavors’kyi and Teofan Prokopovych were indeed engaged in some fundamental transformations: of themselves as they reoriented Ruthenian Orthodoxy to Moscow, and of Moscow as they reori- ented public life and political thought to the West. Such men introduced the baroque, not only in rhetoric, but in architecture, ceremonial and secu- lar public displays.
    [Show full text]
  • Czrkanowski Folder
    Collector Coins Collector Coins National Bank of Poland CollectorCollector CoinsCoins face value 10 z∏ face value 2 z∏ metal 925/1000 Ag metal CuAl5Zn5Sn1 alloy finish proof finish standard diameter 32.00 mm diameter 27.00 mm weight 14.14 g weight 8.15 g mintage 45,000 pcs mintage 700,000 pcs Obverse: Image of the Eagle, established as the state emblem Obverse: Image of the Eagle, established as the state emblem of the Republic of Poland; the notation of the year of issue: of the Republic of Poland; the notation of the year of issue: 2004, to the left; an inscription: 10 Z¸, to the right. The 20-04, on either side of the Eagle; below the Eagle, an inscription: inscription: RZECZPOSPOLITA / POLSKA, above the Eagle. Above Z¸ 2 Z¸; Circumscription: RZECZPOSPOLITA POLSKA, preceded m the inscription, the image of reindeer spans, against a Siberian and followed by six pearls, in the rim. The Mint mark:––w , under landscape, with a flock of birds in flight at the top. The Mint the Eagle’s left talon. m mark:––w , under the Eagle’s left talon. Reverse: Portrait of Aleksander Czekanowski, against Reverse: Portrait of Aleksander Czekanowski, against a Siberian landscape with a reindeer pulling a sledge. The semi- a Siberian landscape. A reindeer to the left of the portrait; circumscription: ALEKSANDER CZEKANOWSKI 1833-1876, stylised: a profile, hands, a compass, compasses and a map, to above and on the left-hand side. the right. The inscription: ALEKSANDER / CZEKANOWSKI / 1833- 1876, below. On the edge: an inscription: NBP eight times repeated, every second one turned by 180o, separated by stars.
    [Show full text]
  • Pdf Aleksander Czekanowski – Odkrywca Trapów Syberyjskich
    Przegl¹d Geologiczny, vol. 67, nr 10, 2019 Z MINIONYCH CZASÓW Aleksander Czekanowski – odkrywca trapów syberyjskich Grzegorz Racki1 Aleksander Czekanowski – discoverer of Siberian traps. Prz. Geol., 67: 791–798. A b s t r a c t. Flood basalts (traps) and large igneous provinces (LIPs) belong to the hot topics of modern geology, especially due to their causal links with major evolutionary crises and global catastrophes. However, the history of views on volcanic cataclysms, as well as the recognition stages of particular LIPs are still little known. Surpris- ingly, Polish contribution to this expanding topic may be larger than expected, as exemplified by the issue of field exploration of the largest continental LIP in Siberia. The first exhaustive data were provided in 1873 by Aleksander Czekanowski (1833–1876), a Polish geologist, educated at the universities of Kiev and Dorpat (Tartu),who was exiled by the Russian authorities to Siberia for participation in organizing the Polish January Uprising in 1863. He G. Racki led several large expeditions to distant parts of Siberia, also in the Ni¿nyja (Lower) Tunguska basin. In the summer of 1873, he discovered numerous exposures of basalt lava floods in the tableland along this river, starting from the area between Preobrazhenka and Jerbogachyan. The observations were announced by letters systematically pub- lished in “Izvestiya Imperatorskogo Russkogo Geograficheskogo Obshchestva”. As the most important result of the expedition, he quoted in 1876: “the discovery of previously unknown area of igneous rocks of so large extent that it exceeds the size of any other of its kind”. In his diaries, published posthumously in 1896, Czekanowski described the trap locations in detail, documented in many sketches and cross-sections.
    [Show full text]
  • Stanisław Burkot Peregrinare Necesse Est
    Stanisław Burkot Peregrinare necesse est... Literary Studies in Poland 22, 103-124 1990 Literary Studies in Poland PL ISSN 0137-4192 Stanisław Burkot Peregrinare necesse est...* 1 Travelling, not out of one’s own choice, but out of necessity, or rather under constraint, is as old as wars and conquests. Victorious armies used to drive crowds of prisoners of war and slaves and employed them for their own purposes. The history of the Russian conquest of Siberia, undoubtedly a form of great colonial processes characteristic of European policy from the discoveries of Christopher Columbus,1 started in the 16th century when a Cossak attaman, Yermak, escaped his death sentence as far as the Urals and was hired there by the Stroganovs. Yermak recruited a small army for the Stroganovs and organized the first armed expeditions against the tribes who lived in Central Asia. The population of Central Asia and Siberia was composed of the Turkic, Mongol and Paleo-Asiatic peoples, the Manchurians, Somoyeds, Uigurs and some Tunguistic tribes. Very early Russia started employing adventurers, outlaws and prisoners to extend her colonization in Siberia. This was the begin­ ning of the institution of zsylka, that is, the adm inistrative deporta­ tion of people to Siberia, which continued incessantly for a few hundred years. In the first half of the 19th century, the century we are particular­ * A part of Chapter III of Polskie podróżopisarstwo romantyczne (Polish Romantic Travel Books), Warszawa 1988. 1 The process of colonial expansion in Siberia started even earlier. In the 13th cent, the boyars of Novogrod started to subordinate Pomoriye, the coasts of the Arctic Sea, which opened the way to the areas beyond the Urals from the North.
    [Show full text]
  • INHIGEO Annual Record No
    ISSN 1028-1533 International Commission on the History of Geological Sciences INHIGEO ANNUAL RECORD I No. 46 Covering activitiesI generally in 2013 Issued in 2014 INHIGEO is A Commission of the International Union of Geological Sciences & An affiliate of the International Union of the History and Philosophy of Science and Technology Compiled and Edited by Wolf Mayer INHIGEO Editor Printed in Canberra on request Available at www.inhigeo.org 1 | Page 2 | Page CONTENTS INHIGEO Annual Record No. 46 (Published in May 2014 covering events generally in 2013) INHIGEO BOARD 7 MESSAGES TO MEMBERS President‘s Message: Kenneth L. Taylor 8 Secretary-General‘s Report: Barry Cooper 9 Editor’s Message: Wolf Mayer 10 INHIGEO 2014 – Asilomar, California, United States 12 INHIGEO 2015 – Beijing 13 INHIGEO 2016 – Cape Town 13 LATER INHIGEO CONFERENCES 14 OTHER INHIGEO BUSINESS NOTICES Liaison with other IUGS Commissions and Task Groups 14 INHIGEO Affiliated Association category 15 INHIGEO Virtual Bibliography 16 A message encouraging INHIGEO members to join HESS 18 INHIGEO CONFERENCE AND EXCURSION REPORTS Report on the INHIGEO Meeting, Manchester, United Kingdom, 22-27 July 2013 19 Pre-congress Field Trip: The Silurian of ‘Siluria’ and the Idea of a Palaeozoic Era 24 Intra-congress trip: Buxton Spar and Buxton Spa 28 Post-congress fieldtrip: Ruskin’s Geology 30 International Congress of the History of Science, Technology and Medicine – Manchester 2013 34 MANCHESTER MANIFESTO 36 3 | Page OTHER CONFERENCE REPORTS Past, present and future of human connections to the Antarctic 37 CONFERENCES OF INTEREST The BSHS Annual Conference, 6 July 2014, at the University of St Andrews.
    [Show full text]
  • POLSCY BADACZE SYBERII (W ŚWIETLE MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH)
    G. A. Pietuchowa POLSCY BADACZE SYBERII (w ŚWIETLE MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH) Od powstania polskiego 1863—1864 r. upłynęło przeszło sto lat. Za udział w tym powstaniu zesłani zostali na Syberię uczeni-przyrodnicy Aleksander Czekanowski, Benedykt Dybowski, Jan Czerski, Mikołaj Wit- kowski i in. W ciągu wielu lat badali oni przyrodę tego kraju utrzymując kontakt z Rosyjskim Towarzystwem Geograficznym (RTG) za pośred- nictwem jego Oddziału Syberyjskiego. W archiwum państwowym obwodu irkuckiego znajdują się dziesiątki tek zawierających akta związane z pobytem uczonych polskich na sybe- ryjskim zesłaniu. W zespole akt Głównego Zarządu Syberii Wschodniej (w tekach „Ko- respondencja o zesłańcach politycznych" oraz „Korespondencja z rekto- rem warszawskiej Szkoły Głównej i gubernatorem zabajkalskim z lat 1866—1879) znajdują się materiały o Aleksandrze Piotrze Czekanowskim, Benedykcie Tadeuszu Dybowskim, Mikołaju Witkowskim, Janie Czerskim,. Wiktorze Godlewskim, Michale Jankowskim, Władysławie Księżopolskim, dotyczące zwolnienia ich od katorgii oraz wydania nakazów osiedlenia w Irkucku i guberni irkuckiej. Korespondencja Oddziału Syberyjskiego RTG z generał-gubernatorem Syberii Wschodniej i Głównym Zarządem Syberii Wschodniej zawiera podania Oddziału Syberyjskiego o zezwolenie zesłańcom politycznym na wyjazdy w celu prowadzenia badań w guberni irkuckiej, w kraju zabaj- kalskim i ussuryjskim. Na wyjazdy takie zezwalano „pod należytym nadzorem" i „z udziałem któregoś z członków Towarzystwa Geograficz- nego". Materiały Oddziału Wschodnio-Syberyjskiego RTG zawierają m.in. sprawozdania A. Czekanowskiego z badań geologicznych guberni irkuc- kiej oraz Notatki bibliograficzne i Sprawozdanie z badań strefy brzego- wej jeziora Bajkał J. Czerskiego. Poważną wartość naukową reprezentują wspólne prace B. Dybowskiego i W. Godlewskiego o badaniach Bajkału oraz Materiały z zakresu zoogeografi Syberii Wschodniej. W korespon- dencji z państwowymi instytucjami naukowymi w sprawach związanych z działalnością naukowo-badawczą i administracyjną Oddziału znajduje się dokument upoważniający M.
    [Show full text]
  • International Commission on the History of Geological Sciences
    ISSN 1028-1533 International Commission on the History of Geological Sciences INHIGEO ANNUAL RECORD I No. 46 Covering activitiesI generally in 2013 Issued in 2014 INHIGEO is A Commission of the International Union of Geological Sciences & An affiliate of the International Union of the History and Philosophy of Science and Technology Compiled and Edited by Wolf Mayer INHIGEO Editor Printed in Canberra on request Available at www.inhigeo.org 1 | P a g e INSIDE COVER (Please scroll down) 2 | P a g e CONTENTS INHIGEO Annual Record No. 46 (Published in May 2014 covering events generally in 2013) INHIGEO BOARD 7 MESSAGES TO MEMBERS President‘s Message: Kenneth L. Taylor 8 Secretary-General‘s Report: Barry Cooper 9 Editor’s Message: Wolf Mayer 10 INHIGEO 2014 – Asilomar, California, United States 12 INHIGEO 2015 – Beijing 13 INHIGEO 2016 – Cape Town 13 LATER INHIGEO CONFERENCES 14 OTHER INHIGEO BUSINESS NOTICES Liaison with other IUGS Commissions and Task Groups 14 INHIGEO Affiliated Association category 15 INHIGEO Virtual Bibliography 16 A message encouraging INHIGEO members to join HESS 18 INHIGEO CONFERENCE AND EXCURSION REPORTS Report on the INHIGEO Meeting, Manchester, United Kingdom, 22-27 July 2013 19 Pre-congress Field Trip: The Silurian of ‘Siluria’ and the Idea of a Palaeozoic Era 24 Intra-congress trip: Buxton Spar and Buxton Spa 28 Post-congress fieldtrip: Ruskin’s Geology 30 International Congress of the History of Science, Technology and Medicine – Manchester 2013 34 MANCHESTER MANIFESTO 36 3 | P a g e OTHER CONFERENCE REPORTS Past, present and future of human connections to the Antarctic 37 CONFERENCES OF INTEREST The BSHS Annual Conference, 6 July 2014, at the University of St Andrews.
    [Show full text]
  • Political Exiles As Colonial Agents * : the Russian Geographical Society and Its Exile-Explorers in Siberia, 1860S-1890S
    Political Exiles as Colonial Agents * : The Russian Geographical Society and Its Exile-Explorers in Siberia, 1860s-1890s Lynda Yoon-Sun Park** 1. Myths of Siberian Exile In Russian history, Siberia has often been placed in the realm of the mythical. From the time when the first Cossack brigands led by Ermak Timofeevich crossed the Urals in 1581/82 to defeat the khanate of Sibir, Siberia has been seen both as Russia's II gold mine[zolotoe dno]"l} as well as a "vast prison house for the exiles."2) The conventionally accepted narrative of the conquest states that in less than 100 years, Russians conquered Siberia--excluding Kamchatka, the Amur regIOn and Sakhalin--with relative ease and managed to force the indigenous populations to become tribute[yasald-paying subjects of the Russian tsar. * The research for this paper was made possible by the International Research and Exchanges Board (IREX) and the Social Science Research Council and the Sawyer Fellowship from the University of Michigan. A version of this paper was written for the Sawyer Seminar at the Advanced Study Center of the International Institute, University of Michigan. ** Assistant Director, Russian and East European Center, University of Illinois. 1) James Gibson(l993) "Paradoxical Perceptions of Siberia: Patrician and Plebeian Images up to the Mid-1800s," Between Heaven and Hell: The Myth of Siberia in Russian Culture, eds. Galya Diment and Yuri Slezkine, New York: St. Martin's Press, pp.67-93. 2) K. F. Ryleev(1971) "Voinarskii," Polnoe sobranie sochinenii, Leningrad, p.l92. Quoted in Marc Bassin(l991) "Inventing Siberia: Visions of the Russian Far East in the Early Nineteenth Century," The American Historical Review, 96:3(june), p.774.
    [Show full text]
  • Dinozaury Z Pustyni Gobi Po 30 Latach Badań
    1 SPIS TREŚCI 2 Pustynia Gobi po 30 latach Zofia Kielan-Jaworowska Nr 2, kwiecień 2004 Polsko-Mongolskie Wyprawy Paleontologiczne na pustynię Gobi w latach 1963-1971 to złoty wiek polskiej paleontologii. Do dziś w Instytucie Paleobiologii PAN trwa naukowe opracowanie pozyskanych wtedy skamieniałości. Poszukiwania w Mongolii prowadzą teraz badacze z innych krajów. Świat żywy pustyni Gobi sprzed 12 70 milionów lat Karol Sabath Jest już dość danych o organizmach z późnej kredy Mongolii, by powziąć wyobrażenie o przebiegu i naturze przemian ich ekosystemu. Eksponowane w Muzeum Ewolucji szczątki dinozaurów, żółwi, jaszczurek i ssaków z pustyni Gobi to świadectwa bogactwa przyrody schyłku ery mezozoicznej i podobieństw ówczesnych faun i flor azjatyckich i północnoamerykańskich. Zmiany klimatu Biuletyn 30 Zbigniew Jaworowski Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii PAN Nie da się skutecznie przewidywać przyszłości światowego klimatu Pałac Kultury i Nauki bez wiedzy o jego dawnej i niedawnej przeszłości. Odczytana z w Warszawie zapisu kopalnego wiedza o przebiegu i przyczynach przemian środowiska umożliwia zrozumienie przyrodniczych uwarunkowań, w jakich dokonywała się historia (wejście od ludzkości. ul. Świętokrzyskiej) ISSN 1730-48 37 Historia ewolucyjna mszyc Piotr Węgierek Redakcja Jerzy Dzik Wbrew niepozornym rozmiarom mszyce rządzą stosunkami [email protected] ekologicznymi w wielu dzisiejszych środowiskach lądowych. Zdumiewająco kompletny zapis kopalny umożliwia prześledzenie przez dwieście milionów lat ewolucji ich anatomii, a pośrednio sposobu życia. Skład i opracowanie graficzne Katarzyna M. Dzik Czy krokodyle 43 zastąpiły fitozaury Tomasz Sulej Wielokrotne pojawianie się zadziwiająco podobnych konstrukcji anatomicznych w historii świata zwierzęcego jest przejawem inżynierskich ograniczeń ewolucji. Wymiana wodnych tekodontów (fitozaurów) na krokodyle na przełomie triasu i jury jest jednym z bardziej kontrowersyjnych zdarzeń tego typu.
    [Show full text]
  • Polish Geographical Society (1918–2014)
    Antoni Jackowski Polish Geographical Society (1918–2014) Warsaw 2014 Antoni Jackowski Polish Geographical Society (1918–2014) Warsaw 2014 Typesetting: Krzysztof Łoboda Printed by: Alf-Graf, Lublin © Copyright by Antoni Jackowski © Copyright by Polish Geographical Society, Warsaw 2014 ISBN 978-83-62089-32-1 1. Introduction The establishment of geographic societies followed a period of geographic discovery, global expeditions, fieldwork in newly discovered territories, and a general spread of work and knowledge in the field of geography. Newly established geographic societies in Europe began to coordinate work in the fast emerging field of geography. The oldest geographic society was founded in 1684 in Venice – Accademia Cosmografica degli Argonauti. The Venetian society’s patrons included King Jan Sobieski III of Poland. The 19th century saw a marked increase in the number of geographic societies in Europe: Société de Géographie (Paris, 1821), Gesellschaft für Erdkunde (Berlin, 1828), Royal Geographical Society (London, 1830). The countries that had partitioned Poland in the late 18th century also began to establish geographic societies: Russkoje Geografičeskoje Obščestvo (Sankt Petersburg, 1845), Österreichische Geographische Gesellschaft (Vienna, 1856). A number of citizens of occupied Poland also became involved in geographic research throughout the world and many were accepted into leading European geographic societies in the 19th century. The largest number of Polish research successes were achieved as part of the work of the Russian Geographic Society. This was especially true of Poles exiled to Siberia for their work on behalf of Poland’s independence. Those who chose to work with the Society received better living conditions in Siberia and permission to travel.
    [Show full text]
  • INHIGEO Newsletter No 41 (April 2009 Regarding Events in 2008)
    ISSN 1028-1533 International Commission on the History of Geological Sciences INHIGEO NEWSLETTER No. 41 for 2008 I Issued in 2009 I INHIGEO is A Commission of the International Union of Geological Sciences & An affiliate of the International Union of the History and Philosophy of Sciences Compiled and Edited by Barry J. Cooper INHIGEO Secretary-General Edited in Adelaide and Printed in Sydney, Australia www.inhigeo.org 1 CONTENTS INHIGEO Newsletter No 41 (April 2009 regarding events in 2008) INHIGEO BOARD 3 REPORTS President’s Message: Silvia Figueirôa 3 Secretary-General’s Report: Barry Cooper 4 INHIGEO Annual Meeting for 2009 – Calgary, Canada 5 INHIGEO BUSINESS MEETINGS Minutes of 2008 INHIGEO Business Meeting, Oslo, Norway 7 Agenda INHIGEO Business Meeting Calgary, Canada, 13 August 2009 11 CONFERENCE REPORTS INHIGEO 2008 Oslo, Norway 12 SCAR History of Antarctic Research Action Group Conference, St Petersburg 2008 17 ARTICLE “On Granite, according to Johann W. Goethe” 18 AWARDS Prix Eugène Wegmann” to Martin Rudwick 19 OBITUARY Wolf von Engelhardt (1910-2008): Bernhard Fritscher 21 Goulven Laurent (1925–2008): Gabriel Gohau 21 Kenzo Yagi (1914-2008): Kanenori Suwa 23 INTERVIEW Interview with David Oldroyd, Oslo, Norway, 7–8 August 2008: Jiuchen Zhang 25 FORTHCOMING MEETINGS 37 BOOK REVIEWS Gian Battista Vai and William Cavazza (eds), Four Centuries of the Word Geology: Ulisse Aldrovandi 1603 in Bologna/Quadricentenario della parola geologia: Ulisse Aldrovandi 1603 Bologna , Minerva Edizioni, Bologna, 2004: David Oldroyd 40 Gian Battista Vai and W. Glen E. Caldwell, The Origins of Geology in Italy , The Geological Society of America, Special Paper 411, Boulder, 2006: David Oldroyd 40 Pietro Corsi, Fossils and Reputations .
    [Show full text]
  • Polscy Badacze Syberii
    POLSCY BADACZE SYBERII WARSZAWA 2008 Redakcja naukowa / Научная редакция Joanna Arvaniti Recenzja / Рецензия Zbigniew Wójcik Koordynacja prac / Координация работ Hanna Krajewska Współpraca naukowo-techniczna / Научно-техническое сотрудничество Tomasz Rudzki Tłumaczenie tekstów / Перевод текстов Helena Szymańska Opracowanie fotografii / Оформление фотографий Jan Fronczak, Maria Kaliszczuk-Donaj, Krzysztof Rossa © Copyright by Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2008 ISBN 83-92-2103-0-0 Archiwum Polskiej Akademii Nauk ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa telefon +48 22 65 72 788 http://www.apan.waw.pl Skład, łamanie i druk / Состав, вёрстка и печать Agencja Wydawniczo-Poligraficzna AMALKER ul. Okrzei 21/4, 03-715 Warszawa telefon +48 22 619 36 35 http://www.amalker.com Spis treści JOANNA ARVANITI, DOROTA PIETRZKIEWICZ Polscy badacze Syberii . 7 Польские исследователи Сибири . 8 HANNA KRAJEWSKA Adam Dłużyk Kamieński . 9 Адам Длужик-Каменский . 9 Ludwik Bończa Sienicki . 10 Людвик Бoньчa-Сеницкий . 11 Józef Kopeć . 11 Юзеф Копеч . 11 Faustyn Ciecierski . 12 Фаустин Цецерский . 12 DOROTA PIETRZKIEWICZ Jan Antoni Czeczot . 13 Ян Антоний Чечот . 14 JOANNA ARVANITI Józef Szczepan Kowalewski . 15 Юзеф Щепан Ковалевский . 16 IZABELA KWIATKOWSKA Tomasz Zan . 18 Томаш Зан . 19 MAŁGORZATA SOBIESZCZAK-MARCINIAK Aleksander Piotr Czekanowski . 21 Александр Пётр Чекановский . 22 MAŁGORZATA SOBIESZCZAK-MARCINIAK Jan Czerski . 24 Ян Черский . 26 HANNA KRAJEWSKA Benedykt Tadeusz Nałęcz Dybowski . 28 Бенедикт Тадеуш Наленч-Дыбовский . 29 HANNA KRAJEWSKA Wiktor Ignacy Godlewski . 33 Виктор Игнатий Годлевский . 34 HANNA KRAJEWSKA Władysław Taczanowski . 35 Владислав Тачановский . 35 DOROTA PIETRZKIEWICZ Roman Szwoynicki . 37 Роман Швойницкий . 39 JOANNA ARVANITI Adam Szymański . 40 Адам Шиманский . 41 EWELINA WAJS-BARYŁA Wacław Sieroszewski . 43 Вацлав Серошевский . 45 JOANNA ARVANITI Edward Piekarski .
    [Show full text]