RANDKRANT FR · DE · EN traductions Maandblad over de Vlaamse Rand · november 2018 · jaar 22 · #08 Übersetzungen translations

Een scan van onze ruimte

De wereld van de natuursubsidies

Mohamed El Bachiri en Ilah ‘Naar de sterren Axelle Red blijven kijken’

FOTO: JAN WELTERS JAN FOTO: • ‘Welke prijs wil je + AGENDA Viviane De Muynck betalen om je doel ‘Een mens kan ook te veel beminnen’ te bereiken?’

1 VERSCHIJNT NIET IN JANUARI, JULI EN AUGUSTUS NIET IN JANUARI, VERSCHIJNT DEKETTING

Werner Dewachter uit Halle zet deze maand deketting voort.

22 14 Leve de diversiteit

ls prille twintiger zocht Werner Dewach- zorgt de nabijheid van Brussel ook in Halle ter uit Humbeek zijn heil in de stad. voor anderstalige nieuwkomers. ‘Ik zie daar Eerst trok hij naar Antwerpen, daarna geen graten in. Door mijn baan kom ik vaak in A strandde hij in Leuven, om zestien contact met mensen met heel uiteenlopende jaar later opnieuw dichterbij te komen achtergronden. En dan heb ik het niet alleen wonen, in Halle. Aanvankelijk in het hart van over huidskleur, maar ook over karakter bij- de stad, sinds enige tijd in de meer lande- voorbeeld. Diversiteit in de Rand is geen evo- lijke deelgemeente Lembeek. ‘Hoewel mijn lutie om bang voor te zijn, integendeel. Aan roots elders liggen, woon ik hier graag. Op de andere kant moet je de ogen niet sluiten den buiten, rustig en in het groen. Met vlakbij voor bepaalde problemen. Ik denk dat men- het Hallerbos en het Lembeekbos, een ideale sen uit verschillende culturen hier toch een plek om er even tussenuit te kunnen.’ manier proberen te vinden om met elkaar AGENDA samen te leven. Dat lukt almaar beter, vind ik.’ NOVEMBER METAMORFOSE Als muziekmanager van boekingskantoor 2018AGENDA NOVEMBERJUNI ‘Toegegeven, aanvankelijk had ik weinig voe- Busker loopt diversiteit als een rode draad door IN DE RAND 20162018 ling met dit deel van de Rand. Halle is gaande- zijn werk en leven. ‘Kleinkunstenaars, popar-

© danny willems © danny Dag van weg veranderd. In positieve zin. Mede dankzij tiesten, rockers, hiphoppers, noem maar op. het Taboe

VARIA GC de Lijsterbes in Kraainem brengt de kinderen verrijk je je sociale leven, aan de Van eigen kweek of met Afrikaanse, Portugese actuele thema’s naar een breed publiek. De Dag van het Taboe (in samenwer- king met Bond zonder naam en Te Gek!?) draait om geestelijke gezondheidszorg schoolpoort of via hun sportclubs. De stad of andere origines. Mijn roster aan muzikanten en gevangenschap. Wat mag je verwach- ten? Filosoof en bioloog Geerdt Magiels opent de namiddag met een keynote Mensenzee speech. Daarna heeft het publiek de zet meer in op zachte mobiliteit met de aan- en bands is er met de tijd in alle opzichten diver- keuze. Ofwel ga je naar De dood voor golft, kolkt, stormt ogen van De Zonderlingen, een inte- gere theatermonoloog over zelfdoding, gebaseerd op het gelijknamige boek leg van fietspaden. Dat is een pluspunt. Toch ser op geworden. Dat vind ik fijn.’ van Bart Demyttenaere. Het stuk wil In The Sea Within staat bom’). Intussen oogst het gezelschap inter- taboes wegwerken en het onbespreek- danseres en choreo- nationaal succes, met voorstellingen zoals bare bespreekbaar maken, steeds met blijft het verkeer een van de grote pijnpun- Muziek is Dewachter zijn passie. ‘Niet actief, DANS grafe Lisbeth Gruwez It’s going to get worse and worse and worse my het accent op het positieve. Ofwel kies friend, We’re pretty fuckin’ far from okay en Lis- je voor Prison Talk, een eerlijke, open voor het eerst niet zelf op het podium. beth Gruwez dances Bob Dylan. en persoonlijke getuigenis van een ex- Ze koos tien heel verschillende danse- De organische groei van dans (Gruwez) gedetineerde. De getuige vertelt over het ten. Verkeersinfarcten raken nu eenmaal niet want dat talent heb ik niet, maar als tiener kon ik ressen met wie ze het spanningsveld en muziek (Van Cauwenberghe) vormt de leven in de gevangenis en hoe het is om tussen ‘ik’ en ‘wij’ onderzocht. Wanneer kern van Voetvolk. Doordat de muzikant- daarna weer vrij te komen. Radio Cachot de individuen elkaar vinden, ontstaat componist bij alle repetities aanwezig is, sluit het programma af. In dit ‘muziek- ziet hij elke beweging ontstaan en kan hij theater met een rauw kantje’ speelt Fred een mensenzee die kolkt en bruist. opgelost zolang pendelaars de fiets of het uren aan de stereo slijten of door platenbakken zijn eigen werk daar direct op enten. The Sea zichzelf, zijn collega-muzikanten spelen Heerlijk om te zien gebeuren. Within lijkt een logisch culminatiepunt van vooral live muziek. Fred laat je ervaren die manier van werken. Het organische ligt hoe het is tussen de gevangenismuren. Tien danseressen in T-shirts en slipjes met niet enkel aan de basis van de voorstelling, Hij vertelt hoe je er leert te relativeren, openbaar vervoer weren. De recente openbare snuisteren en leuke bands ontdekken. Op een verschillende kleuren werken zich voorzich- de hele choreografie ademt en beweegt zelf overleven en een nieuwe toekomst uit- tig los uit het donker, de uitgelichte, rozige als een organisme. bouwen. Hij brengt je op plaatsen die je tapijtvloer op. De muziek van Maarten Van niet zomaar te zien krijgt. • im Cauwenberghe zwelt even behoedzaam RITME VAN DE NATUUR werken hebben daar geen goed aan gedaan. dag heb ik de stap gewaagd en begon ik kleine, aan van zacht gefluit tot volwaardige score. Uit bijna 500 kandidaten selecteerde Lis- Langzaam komen de dansers samen tot ze beth Gruwez de tien danseressen. Het dans- ZA • 17 NOV • 14.30 een zee van hoofden en lichamen vormen. materiaal liet ze ontstaan uit doorgedreven Prison Talk, De dood voor De zee golft zacht, dan harder, tot ze kolkt meditatie-oefeningen en de verschillende ogen & Radio Cachot Maar je kan het ook anders bekijken natuur- Belgische groepjes te boeken. En van het een en stormt. Je kunt de heldere, indrukwek- ritmes van de natuur. Vervolgens creëerde Dag van het Taboe kende beelden lezen als een symbool voor ze een vaste structuur voor de choreografie Kraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06 wat een collectief individuen vermag of waarbinnen de individuele dansers telkens voor puur vrouwelijke kracht. Maar even- lichtjes kunnen variëren, zodat de voorstel- lijk. Bijvoorbeeld: de Beestenmarkt. Ooit een kwam het ander.’ Intussen zorgt zijn hobby voor zeer kun je ze zien als metafoor voor de ling nooit helemaal hetzelfde is. innerlijke zee van gedachten en emoties die Na de wereldpremière in Parijs en de Bel- soms zachtjes fluistert in een achterhoofd, gische in Oostende eerder dit jaar, werd The maar ook wild en chaotisch kan dreigen en Sea Within overwegend op gejuich onthaald. spuuglelijke parking, vandaag een gezellig brood op de plank en heeft hij mee de opmars verzwelgen. Het Nieuwsblad noemde de voorstelling ‘een natuurfenomeen in de zaal’, De Stan- VOETVOLK daard vond ‘het samenspel tussen dans, pleintje met leuke terrassen. Het centrum van pakweg Flip Kowlier, Selah Sue, Tourist Le MC, Lisbeth Gruwez maakte als jonge danse- muziek en licht verbluffend’ en ‘een voorlo- res naam in producties van Wim Vande- pig orgelpunt in een zich ontvouwend oeu- keybus, Jan Lauwers, Sidi Larbi Cherkaoui vre’. • ines minten en Jan Fabre. Bij Troubleyn ontmoette ze van Halle is er op alle gebied op vooruitge- Gabriel Rios of recent Stikstof en Coely achter zijn componist en muzikant Maarten Van Cau- wenberghe, met wie ze in 2006 Voetvolk oprichtte. Ook in hun voorstellingen sprong VR • 30 NOV • 20.00 meteen de opmerkelijke podiumpersoon- The Sea Within gaan. Ook de duurzame initiatieven, waarvoor naam. ‘Ik werk dubbel zo hard als tevoren, maar lijkheid van Gruwez in het oog (auteur Peter Lisbeth Gruwez/Voetvolk Verhelst noemde haar ooit ‘een atoom- Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 het stadsbestuur alle faciliteiten biedt, kan ik het voelt nooit zo aan. Ik haal veel voldoening uit 23 appreciëren. Dat Colruyts dochterfirma Eoly in het ontdekken van jonge talenten, het buikge- Halle windmolens bouwt, met mogelijkheid voel laten spreken en mee aan de kar trekken tot tot participatie van de Hallenaren, is toe te ze een bepaald niveau halen. Het is teamwork. juichen. Groene energie is de toekomst.’ Als de puzzel goed valt, bezorgt me dat een VERDELING RandKrant november wordt bus-aan-bus verdeeld in Meise, Merchtem, Asse, Wemmel, Dilbeek, Sint-Pieters-Leeuw, ontzettend fijn gevoel.’ Drogenbos, Linkebeek, Beersel en Sint-Genesius-Rode. MUZIEK BOEKEN Zoals in de meeste gemeenten in de Rand, TEKST David Bitoune • FOTO­ Filip Claessens

2 RANDKRANT 18 04

07

INHOUD 04 10 14

06 VANASSETOTZAVENTEM Onze ruimte ‘Welke prijs wil je betalen om ‘Naar de sterren 09 MIJNPLEK gescand je doel te bereiken?’ blijven kijken’ 12 OPVERKENNING De Vlaamse Bouwmeester Pal op de grens van ‘Leven is de kunst om in maakt een doorlichting van Brussel en de Rand runt het nu tevreden te zijn.’ 13 MIJNGEDACHT de ruimte in dertig Vlaamse Axelle Red al jaren een ‘De dood schrikt ons af. We gemeenten. In de brede familie en een carrière. willen zo graag weten wat 14 LEVENSKUNST Rand gaat het over Beersel, Op haar vijftigste is er zich achter het laatste Overijse, Huldenberg en Halle. haar idealisme en gordijn bevindt.’ Mohamed 19 MIDDENIN Met deze omgevingsanalyse engagement niet El Bachiri en Ilah spreken kunnen de gemeenten hun verminderd, wel beter over leven en dood. ‘Het 21 WIEKWEEKTDAT ruimtelijk beleid bijsturen. gedoseerd. ‘Ik moest enige wat echt telt in dit Hoe verdichten? Wat met eerst een stap achteruit leven, is het ten volle te 22 INTERVIEW verkavelingen? Hoe leegstand zetten om weer vooruit beleven met de mensen die aanpakken? te kunnen.’ je dierbaar zijn.’ 26 BOUWWERK 32 GEMENGDEGEVOELENS EN DE FR

COLOFON RandKrant verschijnt maandelijks (niet in januari, juli en augustus) Claes, Tina Deneyer, Jens De Smet, Tine De Wilde, Herman Dierickx, Nathalie Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, tel 02 767 57 89, e-mail [email protected], op 98.000 exemplaren. Het is een uitgave van de Vlaamse Gemeenschap­ en Dirix, Guido Fonteyn, Patrick Gijssels, Karla Goetvinck, Gerard Hautekeur, Joris website ­ www.randkrant.be • ­­ Verantwoordelijke­ uitgever Eddy Frans, Agent- de provincie Vlaams-Brabant. • Realisatie vzw ‘de Rand’ • Hoofdredacteur­ ­Herpol, Joris Hintjens, Tine Maenhout, Ines Minten, Anne Peeters, Tom Ser- schap ‘de Rand’, Witherendreef 1, 3090 Overijse • Vormgeving Jansen & Janssen Geert Selleslach • Eindredacteur Ingrid Laporte • Fotografie Filip Claessens en keyn, Wim Troch, Fatima­ Ualgasi, Sofie Vanden bergh, Luc Vanheerentals, Lene Creative Content, Gent • Druk Corelio, Erpe-Mere • RandKrant wordt gedrukt David Legrève • Redacteurs Michaël Bellon,David Bitoune, Mirek Cerny,­ Bart Van Langenhove en Dirk Volckaerts • Website Dorien De Smedt Redactieadres­ op FSC(r)-gecertificeerd papier – licentienummer: FSC-C004762

3 Vlaamse Bouwmeester analyseert de Rand Een scan van onze ruimte

Wat zijn de ruimtelijke uitdagingen voor de gemeenten in de e zogenaamde Bouwmeester Scan moet daar een antwoord op bieden. Dertig Rand? Welk beleid moeten de gemeentebesturen voeren zodat gemeenten tekenden in op deze ruim- het er aangenaam wonen is met oog voor het leefmilieu? telijke doorlichting van de Vlaamse DBouwmeester. In de (brede) Rand gaat het om TEKST Bart Claes • FOTO Filip Claessens Overijse, Huldenberg, Beersel en Halle. Om te waken over een kwalitatief architec- tuurbeleid en de kwaliteit van de bebouwde ruimte in Vlaanderen, stelde de Vlaamse over- heid in 1999 voor het eerst een Vlaams Bouw- meester aan. Ingenieur-architect Leo Van Broeck is sinds september 2016 de vierde Vlaams Bouw- meester van dienst. Zijn team ontwikkelde de Bouwmeester Scan om steden en gemeenten te helpen bij hun ruimtelijk beleid. ‘We helpen de gemeenten om de ruimte te plannen voor mens en natuur in een leefbaar klimaat’, ver- woordt Leo Van Broeck het. De gemeentebesturen konden zich tot febru- ari 2018 kandidaat stellen. De eerste dertig kandidaten mogen zich de komende weken en maanden aan een bezoek van een team ruimtelijke experten verwachten. Ze lichten de gemeente door en leggen de ruimtelijke sterktes en zwaktes bloot. Met de gedetail- leerde omgevingsanalyse in de hand, kunnen de gemeenten hun ruimtelijk beleid bijsturen.

NIEUWE STRUCTUURPLANNEN De krachtlijnen van hoe we in de toekomst zullen leven en wonen, zijn gekend: woningen en nieuwe ontwikkelingen worden gebundeld langs mobiliteitsassen en in de bestaande ker- nen, de bestaande open ruimte wordt zo veel mogelijk gevrijwaard en de natuur gekoesterd. Maar wat betekent dat concreet voor elke gemeente en hoe pakken ze dat aan? ‘Dat zal elke gemeente voor zich moeten bepalen en vastleggen in het gemeentelijke ruimtelijke structuurplan. Het onze is zes jaar oud’, zegt burgemeester Hugo Vandaele (CD&V) van Beersel. ‘We stelden ons kandidaat voor de Bouwmeester Scan omdat de analyse als basis kan dienen voor ons nieuw structuurplan.’ Daar denkt schepen Marc Snoeck (SP.A) van Halle, bevoegd voor ruimtelijke ordening, net hetzelfde over. ‘De Bouwmeester Scan is een diagnose, een soort van eerste stap naar een Gemeentelijk Ruimtelijk Beleidsplan’, zegt hij. ‘Het kan dienen om bestaande Ruimtelijke Uitvoeringsplannen bij te sturen of nieuwe te ontwikkelen.’

‘GEEN WOLKENKRABBERS IN BEERSEL’ Hoe zien de gemeenten de ruimte in de Rand

Lembeek 4 RANDKRANT (Halle) evolueren? Het nieuwe Vlaamse ruimtelijke Die druk voelen ze ook aan de andere kant van worden gebouwd’, schetst schepen Snoeck. ‘In beleid zal grote impact hebben, menen ze. ‘We Brussel, in Overijse. Schepen Jan De Broyer het structuurplan staat het terrein ingekleurd zullen net als alle andere steden en gemeenten (N-VA) wil het groene karakter van Overijse vei- als voorstadsparking en een deel is natuurge- moeten verdichten. Dat zegt Ruimte Vlaande- ligstellen en hoopt op de Bouwmeester Scan bied. Veel potentieel dus. Maar het komt erop ren heel duidelijk’, weet de burgemeester van om daar inventieve oplossingen voor aan te rei- aan een goede invulling te geven. We denken dat Beersel. ‘En om te verdichten zullen we in onze ken. Hij wil vooral het uitwaaieren van verkave- de Bouwmeester Scan ons daarvoor de nodige woonkernen in de hoogte moeten werken. Meer lingen, zoals in Maleizen en Jezus-Eik, een halt inzichten zal geven.’ bouwlagen toestaan dus. Maar ik wil geen wol- toeroepen. ‘Vandaag leveren we nog altijd ver- kenkrabbers in mijn gemeente. Beersel mag gunningen af aan de verkavelingsprojecten in ZIT BRUSSEL VOL? geen Zellik of Dilbeek worden. Hoe kunnen we het groen’, zegt De Broyer. ‘Omdat we juridisch Hoe lang de Rand de druk op de open ruimte dat vermijden? Misschien door gewoon te stop- niet anders kunnen. Die verkavelingen werden kan weerstaan, hangt volgens Vandaele af van pen met woningen bij te bouwen. Vandaag telt in de jaren 1970 of zelfs vroeger uitgetekend en Brussel. De eeuwige haat-liefdeverhouding Beersel 25.000 inwoners. We kunnen als beleid de eigenaars hebben het recht om te bouwen. tussen de randgemeenten en het hoofdste- de grens trekken op 27.000 inwoners. Het gevolg Om deze ongebreidelde verkavelingen terug delijke gewest speelt – en misschien vooral – daarvan is dat je dan een schaarste creëert en je te schroeven, zou er een regeling van schade- op ruimtelijk vlak. Vandaag telt het Brussels de prijzen van de woningen de hoogte in jaagt. vergoedingen moeten komen. Met de deskun- Hoofdstedelijk Gewest net geen 1,2 miljoen Vlabinvest en de huisvestingsmaatschappij digen van de Bouwmeester Scan kunnen we inwoners; volgens het Belgische statistiek- Woonpunt kunnen wel wat weerwerk bieden, bekijken waar uitbreiding en verdichting wel bureau zijn er dat in 2030 al 1,274 miljoen en maar dat is vooral op de huurmarkt. Een druppel aangewezen is en waar niet.’ in 2050 1,381 miljoen. Bijna 200.000 mensen op een hete plaat. Het is een delicate en moei- meer dan vandaag. ‘Als Brussel die extra inwo- lijke evenwichtsoefening om je gemeente ruim- GROEN BEWAKEN ners op haar grondgebied kan houden, is er telijk leefbaar te houden. Dat geldt niet alleen in Verdichten in het centrum van Overijse? Als geen probleem om de Rand groen te hou- Beersel, maar in heel Vlaams-Brabant.’ er ook daar maar voldoende groen blijft. Daar den’, zegt Vandaele. ‘Maar dan moet de stad waakt de gemeente over. ‘Zopas hebben we zelf een comfortabel woonaanbod creëren nog ons voorkooprecht laten gelden. Een pro- dat groot genoeg is. Wonen in de stad heeft MARC SNOECK, SCHEPEN HALLE: jectontwikkelaar wilde een woning en een ach- bovendien voordelen op vlak van mobiliteit. terliggend park kopen. De inwoners kennen het Dus ik verwacht meer inspanningen van Brus- ‘De Bouwmeester Scan is als Groot Huys. Om extra groen in het centrum sel als ze de hoofdstad van Europa wil zijn en te krijgen, hebben we dat zelf gekocht en komt blijven. Een ambitieuze titel voor een kleine een hulpmiddel bij nieuwe er openbaar groen dat de verbinding maakt stad als Brussel, ze is kleiner dan pakweg Mar- ruimtelijke stadsprojecten.’ met het park van het woonzorgcentrum.’ seille, Rijsel, Bordeaux of Lyon.’ Ook andere gemeenten in de Rand hebben Een performant net van openbaar vervoer concrete ruimtelijke plannen. Halle bouwt een naar satellietsteden kan de druk op de Rand Toch telt Beersel vandaag nog honderden nieuw stadsmagazijn omdat het oude aan enigszins verlichten, denkt Vandaele. ‘Maar onbebouwde kavels. ‘Vooral landelijk gelegen de Suikerkaai tot op de draad versleten is. Het hoe lang wordt er al niet gewerkt aan het bouwgronden die niet op de markt worden oude magazijn verdwijnt, maar de locatie is Gewestelijk Expresnet? Een GEN-verbinding gebracht’, zegt Vandaele. ‘Dure kavels, eigen- best wel interessant. ‘Op wandelafstand van naar Nijvel, waar de mensen de trein nemen dom van mensen met geld die het niet meteen het station, vlak naast de Zenne en de nieuwe en 20 minuten later in het centrum van Brus- nodig hebben. Ze zien het als een belegging en Zuidbrug die door de Vlaamse Waterweg zal sel staan. Dat hebben we nodig, en snel.’ zolang ze geen centen nodig hebben, blijven die kavels onbebouwd.’ EN FABRIEKSPANDEN EN VERKAVELINGEN Er zijn ook andere alternatieven. Beersel en SCAN OF OUR SPACES veel andere gemeenten in de Rand hebben leegstaande fabriekspanden en verkommerde ‘The Bouwmeester Scan is designed to help of Overijse, Huldenberg, Beersel and Halle are loodsen waar niet veel mee gebeurt. Met wat municipalities with their spatial planning amongst the 30 municipalities in Flanders that creativiteit kunnen die omgevormd worden for people and nature in a liveable environ- have signed up for this spatial audit. The basic tot woningen. ‘Zoals de oude wolfabriek in Lot, ment, says the Flemish Chief Architect Leo principle is to focus on densifying mobility waar een modern en eigentijds woonproject Van Broeck. The scan is being used to detect routes and urban cores, while safeguarding vorm kreeg. Dat gebeurt ook met de Molens the spatial challenges the Rand municipalities open space as much as possible. But what does van Ruisbroek en de oude brouwerij van Winde- have to contend with. What policy should local this mean in practice for each municipality and rix in Dworp. Is dat voldoende om de vraag op te authorities adopt to ensure their citizens can what is the best approach for them to adopt? vangen? We voelen de constante druk van Brus- enjoy pleasant, environmentally friendly living Converting empty factory buildings into sel in onze nek.’ conditions. The (wider) Rand municipalities homes? Building upwards?

5 VANASSETOTZAVENTEM

Het is maar een spelletje

ASSE Naar aanleiding van de zeventigste ver- jaardag van voormalig voetballer en voetbal- coach, en huidig voetbalanalist Johan Bos- kamp verschijnt het boek Voetbal stelt niets voor. Daarin blikt sportjournalist Geert Ver- meir terug met de bekende temperamentvolle inwoner van Asse en zijn entourage. ‘Het boek gaat niet alleen over Johans liefde voor Fey- enoord en voor het jeugdvoetbal, maar ook over zijn heimwee naar Rotterdam, zijn obses- sie met de Tweede Wereldoorlog, zijn passie voor het wielrennen en zijn inzet voor goede doelen’, vertelt Vermeir. ‘Door de ogen van familie en vrienden uit België en Nederland heb ik geprobeerd om in Jans ziel te kijken. Zo praatte ik onder meer met Rinus Steenbergen, zijn allereerste voetbalmaatje, Philippe Albert, Leo Beenhakker, Herman Brusselmans, Paul Van Himst en Gilles De Bilde. • td

Durven denken, durven kijken

TERVUREN De interculturele groep Ubuntu uit Tervuren brengt eind deze maand een bijzon- dere voorstelling op de planken van cultuur- centrum De Warandepoort. ‘Ubuntu brengt

al jaren mensen van verschillende nationa- dl Plantentuin (Meise) © liteiten samen. Dit keer gebeurt dat op het podium met De hokjesdans’, legt toneelcoach Nora Eeckels uit. ‘We kozen voor een modern sprookje over een migrantenkind dat samen Museumpas voor een prikje met een excentrieke tovenares op zoek gaat naar een vaccin tegen de angst die de men- VLAAMSE RAND Ondanks het enorme aan- hopen we natuurlijk ook op een groot sen van het land waar ze terechtkomt hebben bod is het aantal Belgen dat regelmatig succes. Dat zoveel musea in heel België voor haar. Het verhaal is het resultaat van een een museum bezoekt nog altijd klein. De meedoen, maakt de museumpas bij- reeks workshops waarin we bepaalden welke nieuwe MuseumPASSmusées moet daar zonder aantrekkelijk en nodigt iedereen boodschap we wilden meegeven. We willen verandering in brengen. Met de museum- uit om kunst en cultuur overal in ons mensen in onze vrolijke voorstelling laten pas krijg je voor 50 euro een jaar lang en land te herontdekken’, zegt Sven Gatz zien hoe belangrijk het is om buiten de hokjes zo vaak als je wil toegang tot 120 musea (OpenVLD), Vlaams minister van Cul- te durven denken en kijken.’ • td in ons land, waaronder ook het FeliXart tuur. MuseumPASSmusées hoopt de Museum in Drogenbos, de Plantentuin komende vijf jaar een half miljoen muse- in Meise, het Sportimonium in Hofstade. umpassen te verkopen, goed voor 5 mil- i Ubuntu brengt De hokjesdans in ‘In Nederland bestaat de Museumkaart joen museumbezoeken en 12 miljoen CC De Warandepoort in Tervuren al ruim dertig jaar, meer dan een mil- euro extra opbrengst voor de Belgische op 30 november om 20 uur. joen gebruikers genieten ervan. In België museumsector. • td

6 RANDKRANT DEMAAND

Grimbergen Merchtem Meise Vilvoorde

Asse Machelen

Heel wat coalitiewissels Conservatorium Wemmel Zaventem in Vlaamse Rand wordt gerestaureerd Dilbeek Kraainem Wezembeek-Oppem VLAAMSE RAND ‘Moeilijk te lezen, deze ver- BRUSSEL Elke grote stad herbergt architecturale Tervuren Drogenbos kiezingen.’ ‘De uitslagen geven een diffuus parels die gekoesterd moeten worden en goed Sint-Pieters- Leeuw beeld’. Dat waren enkele commentaren onderhouden. Het Koninklijk Conservatorium aan Linkebeek Overijse Hoeilaart net na de gemeenteraadsverkiezingen van de Regentschapstraat in Brussel is er zo één. De Beersel 14 oktober. En inderdaad, daarvoor zijn het neoklassieke gebouwen uit 1832 maken indruk, lokale verkiezingen die altijd mee worden niet alleen langs de buitenkant maar ook binnen. Sint-Genesius-Rode bepaald door specifieke plaatselijke situ- De grote concertzaal - ontworpen door Jean-Pierre aties. Toch doen we hier een (onvolledige) Cluysenaar - heeft een uitstekende akoestiek. poging tot enig overzicht van de resulta- Er staat ook een prachtig orgel uit 1890 dat in zijn ten in de gemeenten van de Vlaamse Rand. oude glorie zal worden hersteld. De geklasseerde Op het ogenblik dat wij dit schrijven (16 gebouwen werden de laatste decennia totaal ver- Dilbeek is de focusgemeente van oktober), wordt er in 8 van de 19 gemeen- waarloosd. De muren brokkelen af, het regent bin- het Gordelfestival 2019. • Villa ten van de Vlaamse Rand nog onderhan- nen, de wind heeft vrij spel, er vallen brokstukken Le Clôs Fleuri van Marc Sleen deld over de te vormen coalitie. 6 van de van de gevel. De situatie werd totaal onhoudbaar, in Hoeilaart , de geestelijke vader van 11 andere gemeenten (Asse, Grimbergen, in zoverre dat liefhebbers van muziek en historisch stripfiguur Nero, is verkocht. Sleen Meise, Merchtem, Machelen en Kraainem) erfgoed een eigen vzw Conservamus oprichtten woonde van 1955 tot zijn dood in zullen vanaf 2019 worden bestuurd door om het gebouw te redden. De vzw nam de kostbare 2016 in de villa aan de rand van een andere coalitie, in de andere 5 (Tervu- raamkozijnen onder handen. Maar er moet dringend het Zoniënwoud. • Burgemeester ren, Sint-Pieters-Leeuw, Drogenbos, Sint- véél meer gebeuren. Nu blijkt er eindelijk schot in de van Vilvoorde Hans Bonte (SP.A) Genesius-Rode en Wezembeek-Oppem) zaak te komen. Onlangs raakte bekend dat Beliris heeft twee vrachtwagens in beslag wordt het lopende bestuur verdergezet. (samenwerkingsfonds tussen de federale overheid laten nemen omdat de chauffeurs Hier en daar zijn er spectaculaire resul- en het Brussels Gewest) de restauratiewerken en de het verbod op de Brusselsesteen- taten voor sommige lijsten of personen. uitbreiding van het Conservatorium zal aanpakken. weg negeerden voor vrachtwagens Zo boeken Willy Segers (N-VA, Dilbeek), Voor de eerste fase wordt een budget van 2,35 mil- van meer dan 3,5 ton. • Het Onze- Bart Laeremans (Vernieuwing, Grimber- joen euro vrijgemaakt. De eerste resultaten van de Lieve-Vrouwziekenhuis in Asse is gen), Eddie Boelens (Groen, Grimbergen), studie worden binnen een jaar verwacht. De werken gestart met een allergiekliniek. Tim Vandeput (Open VLD, Hoeilaart), Jan zouden pas in 2023 starten en worden in het totaal Elke eerste maandag van de Spooren (N-VA, Tervuren), Luc Deconinck op 60 miljoen euro geraamd. • mc maand kunnen patiënten met een (N-VA, Sint-Pieters-Leeuw) en Hans Bonte luchtwegenallergie onderzocht (SP.A, Vilvoorde) een goede tot zeer goede i Meer foto’s op www.randkrant.be worden. • Het nieuwe ontmoe- score. Opmerkelijk is dat in Grimbergen tingscentrum in Vossem draagt de een nieuwe coalitie wordt gevormd met naam van ereburger en olympisch Vernieuwing, Open VLD en N-VA, en dat atleet op rust Miel Puttemans. • De Jean-Pierre De Groef (SP.A) in Machelen provincie Vlaams-Brabant geeft na 18 jaar naar de oppositie wordt verwe- 218.156 euro subsidie voor de aan- zen. Nog opmerkelijk: ministers Maggie leg van nieuwe fietspaden langs De Block (Open VLD) en Ben Weyts (N-VA) de Zaventemsebaan in Zaventem . verliezen in hun gemeente, de Fransta- • Het gemeentebestuur van Meise lige eenheidslijsten gaan overal achteruit sloot het park achter het cultureel behalve in Beersel. In de faciliteitenge- centrum af. Reden: lawaaioverlast, meenten geven de resultaten niet meteen drugs, vandalisme, bendevorming, aanleiding tot veel discussie. In Drogen- drankmisbruik door minderja- bos, Sint-Genesius-Rode en Wezembeek- rigen. • De plaatselijke afdeling Oppem blijft alles bij het oude. In Kraai- van jeugdbeweging JNM (Jeugd- nem wordt de UF-meerderheid sinds lang bond voor Natuur en Milieu) en doorbroken. In Linkebeek delft Damien Natuurpunt Meise deelden platte Thiéry het onderspit tegen Yves Ghequière. koekjes uit op de markt in Meise . In Wemmel zal er, net als zes jaar geleden, Hiermee protesteerden zij tegen vernuftig onderhandelingswerk nodig zijn de platgereden dieren op de A12. • om tot een meerderheid te komen. • lvh/gs Om overstromingen tegen te gaan, start de provincie Vlaams-Brabant Uitgebreide resultaten en tendensen zie: met de uitbreidingswerken aan het i dl www.randkrant.be © overstromingsgebied Nekker-

7 DEMAAND

Iets weten bos in Grimbergen . • Zwembad De over de Rand? Motte in Zaventem kreeg energie- besparende LED-verlichting. • VLAAMSE RAND Het Documentatiecentrum Het zwembad van Strombeek-Bever Vlaamse Rand heeft zijn website totaal sluit in november en december de vernieuwd. De site met artikels, cijfers en deuren om de lekken in de kuip te studies over de regio ziet er moderner uit, herstellen. • De Vlaamse overheid is vlotter te navigeren en is voortaan ook investeert 22.250 euro in negen responsive. ‘Wie de nieuwe www.docu. laagdrempelige initiatieven van het vlaamserand.be via een smartphone Nederlandstalige verenigingsleven of tablet bekijkt, krijgt een aangepaste om anderstalige nieuwkomers in versie te zien die ook op dat type scherm de faciliteitengemeenten Wezem- goed leesbaar is’, legt Karla Goetvinck van beek-Oppem , Sint-Genesius-Rode , Wem- het Documentatiecentrum Vlaamse Rand mel en Kraainem nauwer te uit. ‘Verder is ook de manier waarop je betrekken bij het verenigingsleven. naar informatie kunt zoeken anders geor- • Aan de Grote Baan in Drogenbos ganiseerd dan voorheen. Er wordt gewerkt werden de eerste twee fietsklui- met tags of labels. Zo kun je bijvoorbeeld zen geplaatst. In totaal komen er een jaartal, streek of thema invoeren in 15 fietskluizen in Beersel (7), Drogen- de zoekfunctie en zo naar de info worden bos (7) en Sint-Pieters-Leeuw (1). Het geleid die je zoekt. Dat navigeert een stuk project voor veilige fietsbergingen gemakkelijker. Ook het uitzicht van de krijgt de steun van de provincie website is nieuw.’ • td Vlaams-Brabant. • Om de grote leegstand in de Leuvensestraat in Vilvoorde aan te pakken, zijn drie dl nieuwe pop-up-winkels geopend © Voorrangsregel scholen door vzw Broeilab. Er staan nog drie andere pop-up-winkels op VLAAMSE RAND De Vlaamse Regering wil kin- stapel. • De vernieuwde Grote Station wordt deren met minstens één Nederlandstalige Markt in Vilvoorde werd na 2,5 jaar ouder voorrang geven in de secundaire werken officieel geopend. • Het onderbenut scholen in de Vlaamse Rand. Begin septem- stadsbestuur van Vilvoorde wil een ber bereikte de regering een akkoord over aantal organisaties en diensten VILVOORDE Het potentieel van het station van Vil- nieuwe inschrijvingsregels. Die bepalen onderbrengen in de loodsen van voorde wordt onderbenut. Tot die conclusie komt onder meer dat scholen met een capaci- het voormalige militaire domein een studie van de Vlaamse overheid die de ont- teitstekort voor volgend schooljaar een digi- Asiat Site. • De Vlaamse overheid wikkeling van twintig Vlaamse stationsomgevin- taal inschrijvingssysteem moeten hanteren. wil het doortrekkersterrein voor gen volgt sinds de jaren 1990. ‘Het station van Vil- Daar waar er plaatsen tekort zijn, bepaalt woonwagens in Huizingen definitief voorde heeft een zeer hoge knooppuntwaarde, een loting wie een plek krijgt. De kampeer- sluiten en elders aanleggen. • Het bijna even hoog als dat van Gent en zelfs hoger toestanden aan schoolpoorten moeten zo provinciedomein in Huizingen heeft dan dat van Leuven. Het aantal instappende rei- tot het verleden behoren. Om een soci- de uitzonderlijk warme zomer zigers is echter nauwelijks toegenomen, wat erop ale mix te garanderen en het Nederlands- van 2018 afgesloten met 270.643 wijst dat het station niet het gebruik vertoont talige karakter van de scholen in de Vlaamse bezoekers. Dat zijn er 45.000 meer dat past bij haar potentieel’, staat te lezen in het Rand te bewaren, wil de Vlaamse Regering dan vorige zomer. • Dilbeek zal de onderzoeksrapport. Oorzaak is, volgens de studie, wel dat in onze regio kinderen met min- zone 30 in het centrum aanzienlijk de jarenlange verloedering van het station. ‘De stens één Nederlandstalige ouder voorrang uitbreiden. • De provincie maakt verloederde toestand van de perrons en tunnels krijgen. In de scholen in de Vlaamse Rand 1,05 miljoen euro vrij voor de aan- is zo problematisch dat het station er nationale lopen namelijk ook veel Brusselse kinderen leg van fietspaden langs de drukke bekendheid mee verwierf. Dat houdt pendelaars school. Minister van Onderwijs Hilde Crevits Robert Dansaertlaan in Dilbeek . • De weg.’ In 2015 is de langverwachte renovatie van (CD&V) laat nu onderzoeken hoe een voor- hogesnelheidsfietsroute in Zaven- het station in Vilvoorde van start gegaan, maar rangsregel voor Nederlandstaligen wettelijk tem zal de komende maanden volgens de studie is er veel tijd verloren gegaan. precies moet worden vertaald. De Vlaamse comfortabeler en veiliger worden De onderzoekers roepen Vlaanderen op om meer Regering wil vermijden dat de maatregel gemaakt. • jh te investeren in het station van Vilvoorde. • td juridisch kan worden aangevochten. • td

8 RANDKRANT MIJNPLEK

Op stap met de klas

PAJOTTENLAND/ZENNEVALLEI Erfgoedcel Pajot- tenland & Zennevallei wil scholen stimu- leren om hun leerlingen kennis te laten maken met het lokale erfgoed en de mooie monumenten die de regio rijk is. De vzw lanceerde daarom de nieuwe website TripZ met de klas. ‘In de regio Pajottenland en Zennevallei zijn er heel veel monumenten, musea en natuurplekken die zich perfect lenen voor een educatief bezoek met de klas’, meent Karen Van Buggenhout van 50° 54’ 28’ N de erfgoedcel. ‘Denk maar aan het provin- ciedomein in Huizingen, de Herisemmolen 4° 18’ 24’ E in Alsemberg of het trekpaardenmuseum in Vollezele. Opties genoeg.’ Op tripzmet- deklas.be is het volledige aanbod verza- Bert Vannieuwenhuyse heeft liedjes die ze verzon. Zoals haar oudere zus, meld en kunnen leerkrachten op basis van hield ze ervan creatieve dingen met woorden locatie, leeftijd en thema op zoek gaan naar meerdere plekken in Wemmel te doen.’ Vannieuwenhuyse haalt zijn laptop leerrijke activiteiten rond natuur, cultuur waarmee hij een nauwe band erbij en laat een filmpje zien waarop Aza in en erfgoed buiten de schoolmuren. ‘Ook de het park een liedje zingt. Het gaat over een mogelijkheden qua workshops en educa- heeft. Als hij dan toch één bos waarin een gevaarlijke tovenaar woont tieve pakketten zijn op de site te vinden. Op die rare drankjes klaarmaakt. Het filmpje die manier hopen we scholen te overtuigen favoriete plek moet kiezen, dan toont dat Aza en haar fantasie er op een of om met hun leerlingen op stap te gaan in gaat hij voor het gemeentepark. andere manier nog altijd zijn. de streek.’ • td En daar heeft hij een bijzondere OP WEG NAAR HET PARADIJS Een groot verlies tekent een mens. Maar het reden voor. TEKST Nathalie Dirix • FOTO Filip Claessens dl doet vaak ook nog iets anders. Het brengt © transformaties op gang. Het verlies van Aza heeft ook bij Vannieuwenhuyse zaken losge- et gemeentepark in Wemmel is de plek maakt. ‘Ik stel vast dat, na het overlijden waar Bert Vannieuwenhuyse samen van Aza, muziek een steeds belangrijkere rol met Aza, zijn dochter die vorig jaar in mijn leven is gaan spelen. Dan heb ik het H overleed, regelmatig naartoe trok. niet alleen over de muziek waarnaar ik luister ‘Onze wandelingen rond de vijver zijn herinne- en die me troost, maar ook over onze nieuwe ringen die ik voor altijd zal blijven koesteren.’ band Bert & de Bomma’s die we hebben opge- start. We brengen liedjes van alle tijden en van ZINGEN IN HET PARK over de hele wereld.’ Vannieuwenhuyse vertelt met veel liefde en ‘Laat de titel je niet misleiden. We brengen respect over Aza. ‘Ze was een straffe madam. geen oubollige liedjes maar nummers met pit Haar ziekte heeft haar nooit belet om haar waarbij het moeilijk is om stil te blijven zitten. enthousiasme en levenslust te behouden. We willen kinderen en hun families een feest Ook na de diagnose dat ze ongeneeslijk ziek vol uptempo muziek aanbieden.’ Het duurt niet was, bleef ze het maximum uit het leven lang of in ons gesprek gaat het opnieuw over halen. Haar ballet- en pianoles opgeven? Aza. Helpt muziek hem het verlies te verwerken? Geen sprake van. Ze wilde blijven doorgaan. ‘Zal ik je een nummer laten horen dat een vriend We zijn dan ook nog vele keren samen naar van ons speciaal voor haar schreef? Het is een het park getrokken. Om op zoek te gaan naar soort zeemanslied voor kinderen. Het gaat over de reiger of om gewoon samen wat tijd in het de reis naar het paradijs. Over hoe je tijdens je groen door te brengen. Dan kon het gebeuren laatste reis niet bang hoeft te zijn voor de pira- Kasteel dl Dilbeek © dat ze plots begon te zingen. Vaak waren het ten en de stormen. Dat je die wel trotseert…’

9 FIGURANDT NAAM Axelle Red

‘Welke prijs wil je betalen om je doel te bereiken?’

kebeek uit. Het ligt op wandelafstand van de beschermde 17e-eeuwse hoeve, waar ze samen met haar man (en manager) Filip Vanes en hun drie dochters, Janelle, Gloria en Billie, woont. ‘Het plezante is dat ik het altijd anders probeer te doen. Mijn vorige album Rouge ardent (2013) was akoestisch en puur. Dit keer heb ik met ver- schillende liedjesschrijvers samengewerkt, en er lopen wat meer dingen mee op tape, want ik had goesting om naast de melodieën ook al de arrangementen te horen.’ Het leidt haar wat weg van de soul. Dave Stewart had dat liever anders gezien, zegt ze. Het Eurythmics-boegbeeld had zin om met haar opnames te maken in Mem- phis, waar ze in het gezelschap van muzikan- ten van Al Green, Isaac Hayes en Booker T haar vorige studioalbum had ingeblikt. ‘Maar ik wilde liever werken zoals hij het in de eighties gewoon was met Annie Lennox. Dit keer mocht het fris en licht zijn (zoals op de single This girl’s gonna kill you, dat de zangeres samen met Stewart schreef). Ik heb zeker al diepere of meer bluesy platen gemaakt, zoals Sisters & Empathy (2009), maar het was heel tof om de andere songschrij- vers te horen zeggen dat ik geen soul hoef te zin- gen om soul te hebben.’

Pal op de grens van Brussel en de Rand runt Axelle Red al jaren een familie IS HET DOEL DE PRIJS WAARD? en een carrière. Op haar vijftigste is haar idealisme en engagement niet Je zou het op haar vijftigste ook gewoon levens- ervaring kunnen noemen. ‘Thematisch is Exil verminderd, wel beter gedoseerd. ‘Ik moest eerst een stap achteruit zet- een vervolgverhaal op Rouge ardent’, zegt ze. ‘Het gaat over de prijs die je bereid bent te beta- ten om weer vooruit te kunnen.’ TEKST Tom Peeters • FOTO Jan Welters len om je doel te bereiken. Op de plaat vertrekt het mannelijke personage en blijft de vrouw achter. Zij betaalt de prijs. Ook helden als Mar- tin Luther King en Gandhi hebben hun leven e zangeres en liedjesschrijfster ont- wereld, nog kon en wilde opbrengen om een aan een hoger doel gewijd en hebben daar- popte zich eind vorige eeuw in ijl tempo nieuwe plaat te maken. Exil nam die twijfel in voor zelf een heel hoge prijs betaald én laten van Limburger tot wereldburger. Haar de lente weg. De mensen kregen de zangeres betalen. Om mijn doel te bereiken, een nieuw hits van toen – Sensualité, Le monde opnieuw te horen zoals ze haar graag horen: in album uitbrengen, moest ik eveneens een hele Dtourne mal, Je t’attends, Rester femme – maar het Frans, wat meer poppy en met een bood- reis afleggen. Ik noem het mijn persoonlijke ook recenter werk als Rouge ardent hoor je nog schap die er niet te dik op ligt. In juni stelde ze ballingschap, want naast het plezier van liedjes steeds regelmatig op de radio. Over de jaren de plaat voor in de Ancienne Belgique in Brus- schrijven, zijn er ook veel momenten waarop heen werd Axelle Red ook het gezicht van de sel. Dit najaar volgen er clubconcerten in Luik, je vast komt te zitten. Naast de ongelofelijke strijd tegen antipersoonsmijnen en voor de Leuven, Oostende, Hasselt, Gent, Antwerpen momenten waarop je een melodie vindt, een rechten van de vrouw. Eerder dit jaar bezocht en Bergen. tekst goed aanvoelt of een nummer in de stu- ze als ambassadrice van Handicap Interna- dio vorm krijgt, staan er afschuwelijke momen- tional een Syrisch vluchtelingenkamp in de SOUL HEBBEN ten waarin je je onzeker voelt.’ Jordaanse woestijn. Intussen was er twijfel of ‘De optredens worden een verlengstuk van het Het was uiteindelijk de akoestische tournee in ze het, tussen de zorg voor haar gezin en de album’, legt de zangeres in haar kantoor in Lin- het verlengde van haar vorige album die de zan-

10 RANDKRANT BEROEP zangeres WOONPLAATS Linkebeek-Ukkel

‘Welke prijs wil je betalen om je doel te bereiken?’

geres frisse moed en energie gaf. ‘Ik moest eerst Doorgetrokken naar haar eigen sector, luidt schapen, vormen de grote massa. Welnu, het een stap achteruit zetten om weer vooruit te dat: ‘Ja, we mogen ons mooi en sexy maken is de kunst om genoeg helden te hebben die kunnen. Ik had de rechtstreekse respons van het in onze videoclips, maar tot waar gaat dat? de schapen positief beïnvloeden. Hoe meer wij publiek in die meer intieme setting nodig. Er was Wat is empowerment en wanneer beantwoord solidair zijn, hoe meer schapen er geneigd zul- ook weinig op scène, en dus veel plaats voor mij. je aan een door een bepaalde mannenwereld len zijn om niet de tiran te volgen. Dat betekent Ik kon de verhalen achter de liedjes vertellen en opgestelde norm die aanleunt bij de porno- delen en niet te hebberig zijn en in ruil maakt je een dynamiek creëren met mijn stem. Zo kreeg industrie?’ Voor Axelle Red schuilt elke oplos- lichaam endorfines aan.’ (lacht) ik weer zin om een nieuwe plaat te maken.’ Het sing in het nastreven van een evenwicht dat op ‘De helft voor jezelf doen en de helft voor de thema van die plaat – is het doel de prijs waard? termijn tegenstellingen kan opheffen. maatschappij, zou dat geen goede balans zijn?’ – kon in dit #MeToo-tijdperk amper beter geko- vraagt de zangeres zich af. ‘Je moet de mensen zen zijn, maar wie haar teksten leest, weet dat TWEE OF MEER WERELDEN natuurlijk wel de tijd gunnen om uit te zoeken haar zachte pleidooi voor een menselijk femi- Haar hoeve staat haast symbolisch pal op de wat ze willen. Vroeger was ik als ouder veel te nisme al een heel leven meegaat. grens van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest gehaast. Oei, dacht ik. Mijn kind moet op heel en de Rand. Met haar voordeur in Ukkel en tuin jonge leeftijd balletlessen volgen als het een prima in Linkebeek zit ze tussen landelijke rust en ballerina wil worden of een instrument spelen ‘Ik geloof heel sterk stedelijke hectiek. Ze heeft beiden nodig, maar als het later naar het conservatorium wil. Nu zeg in haar hoofd blijft het voortdurend pendelen ik mijn kinderen: Doe wat je graag doet, doe het in sensibiliseren en mensen tussen verschillende rollen. De spagaat tussen goed, have fun en neem je tijd. Zo hebben we onze positief beïnvloeden.’ de rust die ze vindt in haar tuin, waar ze graag dochter een sabbatjaar gegund. Ze wist wel wat de schapen voedert, en de stress die komt kij- ze wilde, maar ze was tegelijk heel gestresseerd. ken bij een publiek leven op het podium, in In mijn ideale wereld zou iedereen eerst één of EVENWICHT GEVONDEN de media en op bezoek in een Syrisch vluch- twee jaar gemeenschapsdienst doen: sociaal ‘In het begin van mijn loopbaan, toen ik zelf nog telingenkamp blijft bijzonder groot. ‘Er zijn werk, rondreizen en zichzelf vinden.’ geen liedjes schreef en gekend wilde worden in momenten geweest dat ik dat niet kon plaat- Engeland, ben ik effectief een man tegengeko- sen en ik het niet logisch vond dat ik met mijn i De tournee van Axelle Red start op 22 november men die mij begon te chanteren: Als je niet met gezin, mijn koeien en mijn schapen op een in Het Depot (Leuven), mij uitgaat, gebeurt er niets, klonk het. Ik heb grote boerderij woonde’, zegt ze eerlijk. ’Van- www.hetdepot.be en www.axelle-red.be toen het geluk gehad dat ik met hem niet op de daag lukt dat zonder voor anderen zwaarmoe- verkeerde plaats ben beland en niet ben aange- dig of vervelend te worden.’ DE rand. Maar dat contract zag ik wel aan me voorbij gaan. Zo besefte ik al heel snel dat ik maar beter LE PLUS BEAU RESTE À VENIR mijn eigen songs zou schrijven als ik niet afhan- Niet alleen zelf heeft ze een betere balans gevon- ‚WELCHEN PREIS IST MAN ZU ZAHLEN BEREIT, kelijk wilde worden van anderen. Dat heeft me den tussen haar idealisme en haar dagelijkse UM SEIN ZIEL ZU ERREICHEN?‘ veel minder kwetsbaar gemaakt.’ Als geen ander realiteit, ook met de verhoudingen tussen man realiseert ze zich dus dat misbruik vooral voor- en vrouw ziet ze het op termijn goed komen. ‘Ik Unmittelbar an der Grenze zwischen Brüssel und de Rand komt in scheefgetrokken machtsverhoudingen. denk dat we geleidelijk naar een evenwicht evo- betreibt Axelle Red schon seit Jahren eine Familie und eine Aan de andere kant raadt ze vrouwen aan om lueren. Empathie betekent voor mij dat tikkeltje Karriere. An ihrem fünfzigsten Geburtstag sind Ihr Idealis- minder vaag te zijn en zo mogelijke problemen menselijkheid toevoegen aan elke sector in de mus und Ihr Engagement zwar unvermindert, aber besser zelf te ontmijnen. ‘Ik zeg mijn dochters dat maatschappij, zodat het niet meer uitmaakt of dosiert. ‚Ich musste erst einen Schritt zurücktreten, um ze maar beter duidelijk zijn. Dat, als ze in hun je man of vrouw bent. Ons ideaal wordt volgens wieder vorankommen zu können.‘ Ende des letzten Jahr- vriendenkring willen dat jongens hun gender mij meer en meer een soort van hoger doel. Ter- hunderts entpuppte sich die Sängerin und Songwriterin im vergeten, hun houding en hun kledij hen daar- wijl ik aan het schrijven was viel me plots die ene Eiltempo von der Limburgerin zur Weltbürgerin. Ihre Hits bij kan helpen. Ze mogen van mij een korte zin te binnen: Changing a society on the basis of von damals hört man immer noch regelmäßig im Radio. short aandoen, maar dan zorgen ze er best empathy is like watching the grass grow. Het zal Im Laufe der Jahre wurde Axelle Red auch das Gesicht des voor dat de anderen zich daar niet ongemak- niet snel gaan, maar het gebeurt!’ Kampfes gegen Antipersonenminen und für die Rechte von kelijk bij voelen. Dat is een soort van etiquette Axelle Red sluit haar nieuwe album dan ook Frauen. ‚Mein neues Album Exil handelt von dem Preis, den en aanvoelen. Het gevaar bestaat nu dat femi- veelzeggend af met de song Le plus beau reste man zu zahlen bereit ist, um sein Ziel zu erreichen.‘ Die Sän- nistische hardliners gaan roepen: Wat? Mogen à venir. ‘Ik geloof heel sterk in sensibiliseren en gerin schließt ihr neues Album mit dem vielsagenden Song wij niet met een korte rok rondlopen? Natuurlijk mensen positief beïnvloeden. Ik deel de wereld Le plus beau reste à venir ab. ‚Ich glaube sehr stark daran, zu mag dat, maar er moet een evenwicht zijn.’ op in helden, schapen en tirannen. Wij, de sensibilisieren und Menschen positiv zu beeinflussen.‘

11 OPVERKENNING

De wereld van de natuursubsidies

Deze maand gaan we niet op verkenning naar groene natuur of een mooi, geven, maar meestal doen ze dat enkel voor (nog) niet officieel erkende natuurgebieden. verborgen plekje in de Rand. Nee, deze maand gaan we op zoek naar… geld.

Meer bepaald: Is er genoeg geld voor groen? TEKST Herman Dierickx • FOTO Filip Claessens LANGE WEG NAAR ERKENNING Na de aankoop van minimum vijf hectare kan de eigenaar een aanvraag indienen bij het Vlaams Gewest om het gebied officieel lk zichzelf respecterend land beschermt koper subsidies krijgen van het Vlaams Gewest, te erkennen als natuurgebied. Tijdens de pro- zijn natuur. In de natuurgebieden bevindt dat zich vooral baseert op de gewestplansta- cedure moet een beheerplan worden voor- zich het kruim van de fauna en flora. Er tus. ‘Groene gebieden’ krijgen tot tachtig pro- gesteld en geven verschillende betrokken E worden inspanningen gedaan om de ver- cent subsidies, de resterende twintig procent administraties een advies. Eens het gebied schillende leefgemeenschappen zo goed moge- moeten worden opgehoest door de aankoper erkend is, krijgt de eigenaar beheersubsidies lijk te behouden en te beschermen. Daar is onder of bijgepast door de provincie en/of gemeente. om het intussen goedgekeurde beheerplan zo andere ook geld voor nodig. Elk land regelt die Gebieden met een andere dan groene gewest- stipt mogelijk uit te voeren. Afhankelijk van bescherming naar eigen goeddunken. In Vlaan- planstatus komen tegenwoordig nauwelijks het soort natuur bedraagt de toelage gemid- deren loopt dat volgens een specifieke logica. nog in aanmerking voor aankoopsubsidies. deld zo’n 100-150 euro per hectare per jaar. Elk Tot voor enkele jaren waren enkel het Agent- natuurgebied krijgt een erkenning voor 27 jaar, schap voor Natuur en Bos (ANB), de provincies POT IS OP die verlengd kan worden. In de loop der jaren en gemeenten, en drie terreinverenigingen Onafhankelijk van de totale aangekochte voert de toezichthoudende overheid, het ANB, (met Natuurpunt als grootste) gemachtigd oppervlakte blijft de door de overheid beschik- controles uit om na te gaan of het beheerplan om grond aan te kopen met subsidies van bare aankoopsom, de aankooppot, dezelfde. correct wordt uitgevoerd. Als dat niet het geval het Vlaams Gewest. Daar is een paar jaar gele- Concreet betekent dit dat er heel wat gebieden is, doet het ANB aanbevelingen om het beheer den verandering in gekomen. Nu mogen ook niet worden verworven omdat de pot elk jaar te verbeteren. andere verenigingen en zelfs particulieren vroeg op is. Ook de provincies en gemeenten Tegenwoordig is er nogal wat frustratie over voorstellen indienen om specifieke gebieden kunnen aankoopsubsidies toekennen. Die kun- deze gang van zaken. Vlaanderen (België), ben- aan te kopen om ze te beschermen. Afhanke- nen aanvullend zijn op wat het Vlaams Gewest gelt al lang aan de staart van de Europese landen lijk van het beoogde beschermingsniveau krij- bijdraagt, maar ze kunnen ook onafhankelijk wat betreft de totale oppervlakte beschermde gen ze daarvoor beheersubsidies. worden toegekend voor specifieke projecten. natuurgebieden. We halen niet eens drie pro- Een goede bescherming van een gebied Ook hiervoor is er in principe een vast bedrag cent van het grondgebied. Alhoewel natuur- begint meestal met de aankoop van een goed per jaar ter beschikking. Als ook die pot opge- verenigingen al lang vragende partij zijn om terrein. Als een gebied voldoet aan bepaalde bruikt is, kan dat jaar geen aankooponder- de aankoop- en beheersubsidies op te trekken, eisen, zoals de status van het gewestplan, de steuning meer worden gegeven. Provincies gebeurt dit te weinig structureel om een dege- ligging, de ecologische waarde,… kan de aan- en gemeenten kunnen zelfs beheersubsidies lijk aankoopbeleid op poten te zetten. Je kan

12 RANDKRANT MIJNGEDACHT

Joris Hintjens begon zijn carrière als freelance journalist. 15 jaar lang maakte hij reportages voor zowat alle tijdschriften, kranten en tv-stations die Vlaanderen rijk is. Na omzwervingen in het landschap van windmolens is Joris nu Fietsenier in Vilvoorde. Voor RandKrant schrijft hij afwisselend met Dirk Volckaerts, Fatima Ualgasi en Tom Serkeyn de column mijngedacht.

Van zwembaden en sigaretten

n, voor de goei gestemd?’ Hij vroeg het marketing heeft uitgevonden. Eén van de eer- meer aan zijn pint dan aan de andere ste klanten van Bernays was American Tobacco E tooghangers. Corporation. In het begin van de vorige eeuw ‘Ik heb ze niet gevonden op het stemformulier’, was het namelijk onbetamelijk voor deftige Steenputbeek zei een ander, zo’n figuur met lang haar en een dames om te roken. De grootste tabaksverko- houthakkershemd. per vond dat maar niks, want dat was een hin- ‘Gaat er iets veranderen?’, vroeg een derde, met derpaal die de vrouwelijke helft van de markt hetzelfde zeggen over de beheersubsidies. een vetvlek op zijn T-shirt. afsloot van zijn business. Bernays kreeg de Elk aankoop- en beheerdossier wordt boven- ‘Moet er iets veranderen?’, was de retorische opdracht om ook de vrouwen aan de sigaret te dien geconfronteerd met een enorme admi- vraag van weer een ander terwijl hij zijn stropdas krijgen. Het was een tijd van opkomend femi- nistratieve molen, waar lokale vrijwilligers en in de plooi legde. nisme. Vrouwen in de VS hadden pas in 1920, professionele medewerkers veel kostbare tijd ‘Ah natuurlijk dat’, zei nummer 1 dan weer. na een jarenlange strijd van de Suffragettes, insteken. Als een aankoop na al dat werk mis- ‘Mijn klein mannen zijn vorige week voor de laat- stemrecht gekregen. In 1929 rekruteerde Ber- lukt omdat er niet genoeg geld beschikbaar is, ste keer gaan zwemmen in Océade. Nu gaat het nays enkele rijke, jonge vrouwen om vooraan groeit de frustratie. Zij vragen zich af waarom er dicht. Er komt nog maar eens een shoppingcenter in de paasoptocht van New York op zijn signaal niet meer middelen beschikbaar zijn. in de plaats. Waar dat voor nodig is, weet ik niet.’ een sigaret op te steken. Op voorhand had hij ‘En in Mechelen en Hofstade gaat het zwembad enkele journalisten getipt over een actie van TE BEPERKTE AANKOOP ook dicht’, zei de houthakker verontwaardigd. ‘Om enkele suffragettes die keet zouden schop- Ondanks onze weinig benijdenswaardige plaats te maken voor plopsa-plonsbad of zoiets!’ pen en dat dat mooie kopij zou opleveren. plaats blijft het aankoopbeleid ondermaats. ‘Dan gaan we toch gewoon terug in het kanaal En zo geschiedde. De dames eisten met hun De initiatieven van gemeenten en provincies zwemmen, gelijk vroeger?’ De waardin werd alom actie het recht op om, net als de mannen, hun zijn te beperkt en te gefragmenteerd om soe- gerespecteerd voor haar creatieve ideeën. ‘toortsen van vrijheid’ op te steken. De ‘stout- laas te brengen. Bovendien wordt tegenwoor- ‘Tot de flikken komen. Dan betaalt ge meer moedige’ actie van deze ‘feministes’, die met dig veel meer geld gebruikt om de Europees aan een boete dan aan een toegangsticketje de sigaret in de hand wilden bewijzen dat ze beschermde gebieden te ondersteunen dan voor het zwembad.’ gelijkwaardig waren aan mannen, creëerde die gebieden die niet tot het Natura 2000-net- ‘Alleen het geld telt, dat is altijd zo geweest het beoogde schandaal en oproer, en maakte werk behoren. Tegelijk krimpt de overheid en zal altijd zo blijven.’ Niemand had hem opge- het vanaf die dag voor vrouwen een teken van de zones in waar grond mag worden aange- merkt, daar in het hoekje achter een boek met een onafhankelijkheid om hun sigaret op te ste- kocht om er natuurgebied van te maken. Het lege tas koffie naast zijn sjaal op de tafel. ken, als hun eigen fallussymbool, hun teken leidt allemaal tot veel frustratie bij de men- ‘Zal ik iets vertellen dat ik onlangs heb gele- van gelijkwaardigheid van vrouw en man. De sen op het terrein. Zij willen maar wat graag zen?’ Hij wachtte niet op bevestiging van zijn tabaksconsumptie boomde.’ de vooropgestelde oppervlakten aankopen toehoorders die zich nu allemaal in zijn rich- Hij pauzeerde even, en besloot: ‘Voilà. Het en beheren, maar de middelen ontbreken elk ting hadden gedraaid, wachtend tot hij zijn opkomende feminisme misbruikt voor de jaar opnieuw. Tel daar de frustratie bij van de lege tas koffie aan zijn mond had gezet en dan, commerce.’ beperkte aanleg van stadsbossen, de ver- enigszins verbaasd, terug neerzette. De boe- ‘Heel interessant, maar wat heeft dat met het dere versnippering van de aankoopsubsidies kenwurm genoot van de plots verworven aan- zwembad van mijn klein mannen te maken?’ en je begrijpt dat er op dit ogenblik weinig dacht en begon, op een docerende toon, alsof De boekenwurm was terug in zijn boek gedo- perspectief op beterschap is. Op die manier hij een academische lezing hield. ken en zonder opkijken antwoordde hij: ‘Awel: blijft ons land het kneusje van Europa inzake ‘Honderd jaar geleden was er in New york commerce, commerce…’ beschermde natuuroppervlakte. een man, Edward Bernays genaamd, die de TEKST Joris Hintjens • FOTO Filip Claessens

13 In onze reeks Levenskunst gaan we met een aantal mensen op zoek naar 3 | LEVENSKUNST wat het leven brengt en hoe dat zo komt.

‘Naar de sterren blijven kijken’

Mohamed El Bachiri en Inge Heremans (Ilah) delen niet alleen een liefde iemand aan je zijde te hebben aan wie je alles kan toevertrouwen. Ze was mijn beste vrien- voor filosofie, maar ook het vermogen om zichzelf niet al te ernstig din. Dankzij haar ben ik vrouwen ook beter te nemen. Het helpt hen om de andere te begrijpen en niet langer als gaan begrijpen.’ Heremans: ‘Relaties leren ons veel over ons- de andere te zien. TEKST Nathalie Dirix • FOTO David Legrève zelf. Ik heb het dan niet alleen over man-vrouw relaties. In allerlei soorten relaties kom je jezelf tegen. Het gaat altijd opnieuw over verwach- tingen die je ten aanzien van de andere hebt it is de eerste keer dat jullie elkaar ont- maar als iets dat zorgt voor een grote verbon- en die niet worden ingelost. Over begrepen en moeten. Wat opzoekingswerk leerde denheid tussen de mens en het heelal en de niet mis begrepen willen worden.’ me dat jullie allebei van filosofie hou- mensen onderling.’ D den. Vanwaar die liefde voor filosofie? Wat zijn jouw mooiste momenten? Heremans: ‘Reeds als klein meisje stelde ik Zijn er mensen die bepalend zijn geweest Heremans: ‘Het geluk vind ik vooral in kleine me allerlei vragen over het leven. Ik vroeg me voor de koers van jullie leven? dingen. Ik heb het dan onder meer over die af waarom wij hier waren. Als ik mieren zag, El Bachiri: ‘Het zal je niet verwonderen dat het momenten waarop je geest bevrijd is van kon ik het niet laten om me de bedenking te twee filosofen zijn. Ik ben erg geboeid door de allerlei muizenissen en je je één voelt met je maken dat wij mensen misschien op onze Griekse filosoof Aristoteles. Hij hechtte veel omgeving. Soms krijg ik dat gevoel wanneer ik beurt ook een soort nietig wezen zijn ten belang aan de logica. Voor hem was het duide- met onze hond in het moeras van Ganshoren opzichte van een of andere grotere macht. lijk dat de mens zich van het dier onderscheidt ga wandelen. Als ik daar in dat stukje natuur- Toen ik op school filosofie kreeg, voelde dat als omdat hij kan nadenken en reflecteren. Hij gebied de kikkers of de vogels hoor, kan ik een verademing. Het vak gaf me de toestem- ging er zelfs vanuit dat als je god wil leren ken- intens genieten. Dat gelukzalige gevoel heb ming om al dat soort rare vragen te stellen. Na nen, je het pad van de logica moet volgen. Een ik onlangs nog ervaren toen we op vakantie in mijn middelbaar ben ik toegepaste grafiek én andere filosoof die me inspireert, is Confu- filosofie gaan studeren. Niet zozeer om ant- cius. Hij ging ervan uit dat empathie de mens woorden te krijgen, wel om vragen te kunnen van andere wezens onderscheidt. Hij pleitte MOHAMED EL BACHIRI: blijven stellen. Vragen inspireren me meer trouwens voor een politiek die gebaseerd is dan antwoorden.’ op empathie.’ ‘Het leven blijft El Bachiri: ‘Daar herken ik me volledig in. Voor Heremans: ‘Voor mij is mijn grootmoeder nog een groot vraagteken.’ mij is het op zoek gaan naar het waarom der steeds een inspirerende figuur. Bij haar viel er dingen de kern van ons mens-zijn. Als kind stel- nooit een onvertogen woord. Zij was een en len we spontaan allerlei vragen. Waarom zou- al liefde. Ook mijn kinderen zie ik als perso- Japan aan het wandelen waren langs een pad den we dat als volwassene niet blijven doen? nen die de koers van mijn leven mee hebben dat naast een kleine rivier loopt.’ Zaken in vraag durven stellen, is de basis van de bepaald. Zij hebben me vooral geleerd mezelf filosofie. Het voorkomt dat je in dogma’s gaat te relativeren. Ze hebben me op een heel Dat een mensenleven getekend kan worden denken. Het geeft je de ruimte om in alle vrij- natuurlijke manier duidelijk gemaakt dat ik door gruwelijke momenten heb jij, Moha- heid naar de hogere waarheid te blijven zoeken. heus niet het centrum van de wereld ben. Moe- med, op 22 maart meegemaakt, de dag dat Hét antwoord zullen we echter nooit kennen. der worden, vond ik dan ook een heel bevrij- Loubna haar leven liet in de aanslag op de Het leven blijft voor mij een groot vraagteken. dend gevoel. Plots is er al die liefde die je als metro. Met je boek Een jihad van liefde heb je Maar de zoektocht naar het ware is op zich een moeder voelt waardoor je jezelf kan loslaten en op een heel bijzondere manier een antwoord mooi gegeven, zolang die zoektocht tenminste onvoorwaardelijke liefde kan teruggeven.’ geboden op de gruwel van die dag. Hoe ben je gedragen wordt door de liefde.’ daartoe gekomen? Als jullie vandaag terugblikken op jul- El Bachiri: ‘Het idee om een boek te schrijven Liefde is een belangrijke drijfveer in jouw lie leven, wat waren dan jullie mooiste is ontstaan nadat ik in De Afspraak op één een leven. Hoe zou je ‘liefde’ definiëren? momenten? tekst had voorgelezen waarin ik een oproep El Bachiri: ‘Het is een universele kracht die ons El Bachiri: ‘Voor mij is dat zonder enige twijfel deed voor een jihad van liefde. De tekst die ik en de wereld rondom ons in beweging zet. Het het leven dat ik samen met mijn vrouw Loubna tijdens dat televisieprogramma bracht, was is de liefde die ervoor zorgt dat we het leven leidde. Zij had een sterk karakter, maar kon een vorm van verzet. Een verzet tegen de agres- doorgeven en het werk van generaties voor ook heel teder zijn. We waren een complemen- sieve daad van terreur en zinloosheid van haar ons blijven verderzetten.’ tair stel. Zij had het talent orde te brengen in dood. Mijn boek is mijn manier om de agres- Heremans: ‘Ik zie het als een kracht die har- de wanorde die ik kan creëren. Ze heeft me sieve daad waarvan ze slachtoffer werd om te monie brengt. Niet als een religieuze kracht, geleerd hoe belangrijk het is om in je leven zetten in een daad van liefde. Loubna was zelf

14 RANDKRANT iemand die veel liefde gaf. Ze was ook heel ver- die andere huidskleur te geven. Tegelijkertijd Welke hun roots of huidskleur ook waren, ze draagzaam. De idee dat de andere anders is, zie ik het als mijn taak, en die van het onder- vormden één team. was voor haar allesbehalve een reden om de wijs, om de boodschap mee te geven dat je El Bachiri: ‘Dat was prachtig om te zien. Ik ken andere te haten, maar net om de andere beter respect moet hebben voor de andere, ook Belgen van Marokkaanse afkomst die zich te leren kennen. Dat ik haat heb willen trans- al ziet die andere er anders uit of denkt hij niet echt Belg voelen, maar wanneer Fellaini formeren in liefde is dan ook een eerbetoon anders dan jij.’ of Chadli een goal scoorden zich op en top aan wie zij was.’ Belg voelden. Roberto Martinez, de nationale Heremans: ‘Een heel moeilijk moment voor Tijdens de wereldbeker voetbal viel het op voetbalcoach, heeft hierin een belangrijke rol mij was toen ik mijn kinderen meedeelde dat dat de supporters van de Rode Duivels geen gespeeld. Hij heeft van de diversiteit van het elf- hun vader en ik uit elkaar gingen. Het viel me onderscheid maakten tussen de spelers. tal een troef gemaakt.’ ► loodzwaar om dat te doen. Toch wist ik dat ik het moest doen. In een relatie blijven waarvan je voelt dat ze niet klopt, dat kan je niet maken. Niet voor jezelf en nog veel minder voor je kin- deren. Je wil hen toch niet een relatie die op een leugen is gebaseerd als voorbeeld geven.’

Hoe denken jullie over samenleven in het algemeen? Heremans: ‘We hebben geen andere keuze dan met elkaar samen te leven. Persoonlijk ben ik aangetrokken om te midden van andere cul- turen te leven. Het is een van de belangrijkste redenen waarom ik voor Brussel heb gekozen. Vroeger woonde ik in de Rand en hoewel ik van de groene Rand houd, zou ik Brussel voor geen enkele andere Belgische stad willen ruilen. Ik vind het inspirerend om in een omgeving te wonen waar ik andere talen hoor en waar het oké is om anders te zijn. Een monocultuur, waar iedereen er hetzelfde uitziet en denkt, vind ik angstaanjagend.’ El Bachiri: ‘Samenleven is iets wat je leert. Als mijn kinderen een kind met een andere huidskleur zien en me daarover vragen stel- len, dan is het aan mij om als vader daarop in te gaan en hun een logische verklaring voor

Inge Liesbeth Alfonsina Heremans (1971)

• Cartooniste en stripauteur. • Tekent onder het pseudoniem Ilah. • Vooral bekend van de reeks Cordelia.

Mohamed El Bachiri (1980) • Auteur van het boek Een jihad van liefde. • Echtgenoot van Loubna, die het leven liet in de aanslag van 22 maart 2016. • Winnaar van de Prijs van de Gelijkheid 2017. ‘We willen zo graag weten wat er zich achter het laatste 15 gordijn bevindt.’ Toch kunnen we er niet omheen dat de Precies daarom kan het ons afschrikken. We meesten bang zijn van de dood. willen zo graag weten wat er zich achter het Heremans: ‘We zouden er goed aan doen om laatste gordijn bevindt.’ de dood wat meer te normaliseren. Ik heb het altijd belangrijk gevonden dat mijn kinderen al Het lijkt alsof jullie de eindigheid van het op jonge leeftijd met de dood leerden omgaan. leven aanvaarden. Waarom zou je een kind niet toelaten om aan El Bachiri: ‘Waarom zouden we het niet aanvaar- een overledene een laatste groet te laten bren- den? Een filosoof zei ooit: waarom zouden we gen? De dood hoort bij het leven.’ het leven al te ernstig nemen als we weten dat El Bachiri: ‘In het westen wordt de dood veel we hier maar een heel korte tijd verblijven? Het te veel verborgen gehouden. Toen ik onlangs enige wat echt telt in dit leven, is het ten volle te met mijn kinderen in Marokko was, zaten beleven met de mensen die je dierbaar zijn.’ we op een terras en kwam er een begrafenis- Heremans: ‘Ik ben het daarmee eens. Die stoet voorbij. We zijn met zijn allen opgestaan intense momenten die je beleeft met de men- en hebben uit respect voor de overledenen sen van wie je houdt, daar gaat het om. De even gezwegen en een groet uitgebracht. verbondenheid met de andere is een essentieel Toen de stoet voorbij getrokken was, hebben aspect van ons mens zijn.’ we ons gesprek voortgezet. Leven en dood, ze horen bij elkaar. Als we vanuit de sterren Hoe kijken jullie naar het leven dat voor naar onszelf hier op aarde zouden kijken, jullie ligt? dan zouden we toch zien hoe nietig we in dat Heremans: ‘Ik ga ervan uit dat het beste nog gigantische heelal zijn. Zou dat besef ons niet moet komen. Niet dat het iets groots moet ‘Een monocultuur, waar iedereen er hetzelfde uitziet en denkt, vind zijn. Wie weet is het einde wel de climax? Is dat ik angstaanjagend.’ laatste hoofdstuk het beste dat ons te wach- INGE HEREMANS: ten staat. Ondertussen ga ik zeker verder met het plukken van de mooie momenten die het ‘Wie weet is het einde leven me te bieden heeft.’ ► Heremans: ‘Een goede coach kan een verschil wel de climax?’ El Bachiri: ‘Ik wil vooruitkijken en vooruit- maken. Hij kan ervoor zorgen dat mensen gaan, maar dan wel vanuit een bepaalde nede- voor een gemeenschappelijk doel gaan, elkaar righeid. Vanuit een ingesteldheid om steeds en de regels respecteren. Eigenlijk heeft onze helpen om onszelf en onze vergankelijkheid te een betere versie van mezelf te worden. Ik samenleving nood aan politici die de kunst relativeren?’ denk dat dit mogelijk is door naar de andere van het coachen begrijpen.’ Heremans: ‘Wie wil er nu een oneindig leven te luisteren, jezelf niet te zeer au sérieux te leiden? Ik denk trouwens dat we niet hele- nemen en vooral door regelmatig naar de ster- Wat betekent ‘levenskunst’ voor jullie? maal verdwijnen. Na de dood transformeren ren te kijken.’ Heremans: ‘Dat is de kunst om in het nu tevre- onze cellen opnieuw. Tot wat, weet ik niet Heremans: ‘Ja, naar de sterren blijven kijken. den te zijn. In het nu valt er zoveel te beleven. precies, maar ik denk niet dat de dood het Als klein meisje deed ik het al en ik wil het blij- Zoals bijvoorbeeld aandachtig naar andere einde betekent.’ ven doen. Het zal me helpen om met mijn twee mensen kijken. Als ik op stap ga, heb ik altijd El Bachiri: ‘De dood blijft een groot mysterie. voeten op de grond te blijven.’ mijn schetsboek bij. Wanneer ik me niet zo lek- ker voel, grijp ik ernaar en begin ik te tekenen. Het helpt me om terug in het nu te komen.’ El Bachiri: ‘Zoals tekenen Inge helpt om met de moeilijke momenten van het leven om te FR gaan, zo doet schrijven en reflecteren dat met mij. Levenskunst betekent voor mij vooral het geluk in de kleine dingen vinden en verwon- ‘CONTINUER À REGARDER LES ÉTOILES’ derd kunnen blijven.’ Mohamed El Bachiri et Inge Heremans tant de choses à vivre. Qui veut vrai- Wat kunnen die kleine dingen zoal zijn? (Ilah) ne partagent pas seulement ment vivre éternellement?’ ‘Pourquoi El Bachiri: ‘Een wandeling in de natuur. Het leur amour pour la philosophie, ils devrions-nous prendre la vie tellement geluid van water. Het is een van de mooiste partagent aussi une capacité à ne pas au sérieux, alors que nous passons muziekvormen die ik ken. Voor mij is levens- se prendre au sérieux. Cela les aide à qu’un court moment sur terre? Pour- kunst vooral de zoektocht naar rust en harmo- mieux comprendre l’autre et à ne pas quoi n’accepterions-nous pas notre nie. Om dat te bereiken, wil je vooral je angsten le voir comme étranger à soi. ‘Nous mortalité? La seule chose qui compte loslaten en een eerlijk en liefdevol leven leiden. n’avons pas d’autre choix que de vivre vraiment dans cette vie, c’est de la vivre Een leven waarin je naar de andere luistert en avec les autres. L’art de la vie, c’est l’art pleinement avec les gens qui nous sont jezelf in vraag durft stellen.’ d’être satisfait dans le présent. Il y a chers.’

16 RANDKRANT 7,4 op 10

We zijn goed bezig. Ook al zeggen we het zelf. Of toch niet. We zeggen het niet zelf. Het zijn de cijfers uit het lezersonderzoek

die spreken. TEKST Geert Selleslach • FOTO Tine De Wilde

m de vijf jaar wordt er door een onaf- hankelijk onderzoeksbureau een lezers- onderzoek uitgevoerd over RandKrant O en de gemeenschapskranten van vzw ‘de Rand’. Tussen 15 mei en 18 juli 2018 voerde M.A.S. (Market Analysis & Synthesis) uit Leu- ven het telefonisch onderzoek uit. Het onder- zoek is representatief en is zo opgesteld dat voor een aantal gegevens een vergelijking tweede plaats qua bekendheid van de regi- van 7,4/10. met 2013 gemaakt kan worden. Voor het onale media. • Een overgrote meerderheid (75%) verkiest eerst werden er ook vragen gesteld over de • 54% heeft het maandblad gelezen gedu- de papieren versie van RandKrant boven de online communicatie van RandKrant. rende de laatste zes maanden (NL: 63%, FR: online versie (17%). 34%, anderstalig: 27%), zeven op de tien is • Sinds februari 2015 wordt RandKrant niet WAT ZIJN DE CONCLUSIES? trouwe lezer, een op vier intensieve lezer. meer in de hele Rand bus-aan-bus verdeeld, RandKrant en gemeenschapskranten zijn min- • RandKrant staat op de tweede plaats als maar afwisselend de ene maand in de ene der gekend dan vijf jaar geleden (dat geldt voor ‘medium dat het beste informeert over de helft van de regio, de volgende maand in alle regionale media van de Rand), het aantal regio’, na de regionale televisie. de andere helft. Dat heeft een aantal gevol- lezers blijft stabiel, het aantal trouwe lezers • RandKrant is beter gekend en gelezen bij gen: 24% leest artikels op de website in de stijgt. RandKrant en gemeenschapskranten mensen met Nederlands als moedertaal maand dat ze geen papieren versie in de bus versterken hun positie binnen het regionale (63%) dan bij Franstaligen (34%) en anders- krijgen, 41% leest elke maand de website. en lokale informatieaanbod. Ze staan op de taligen (27%) • 8% kent de Facebook-pagina van Rand- tweede plaats gerangschikt op de vraag ‘welk • RandKrant is beter gekend en gelezen bij Krant, 10% heeft de pagina geliket, 8% heeft medium informeert het best over de regio’. inwoners ouder dan 35 jaar (18-34 jaar: 29%, reeds een artikel op de pagina gelezen. De waardering van de tijdschriften blijft gelijk 35-54 jaar: 62%, 55+: 63%). • 19% weet dat RandKrant ook te vinden is (RandKrant) of ligt hoger (gemeenschapskran- • De populairste rubrieken en artikels zijn: in meer dan honderd verdeelpunten in de ten) dan in 2013. De onlinecommunicatie van UiT in de Rand (66%), Agenda (65%), A tot Vlaamse Rand en Brussel, 34% heeft Rand- RandKrant is weinig gekend. Een verklaring Z (64%), FiguranDt (64%), Op verkenning Krant daar al meegenomen of gelezen, 39% hiervoor ligt waarschijnlijk in het feit dat we (63%), Gemengde Gevoelens (62%). deed dat omdat er die maand geen Rand- pas in maart 2017 gestart zijn met een ver- • RandKrant in zijn geheel krijgt van de lezers Krant in hun brievenbus werd verdeeld. nieuwde website en nieuwsbrief, en met onze een gemiddelde beoordeling van 7,4 op Facebookpagina. Wie de nieuwsbrief, website 10 (ex-aequo met 2013). Nederlandstalige WAT NU? en Facebookpagina wel kent, raadpleegt ze lezers (7,5) geven een hogere score dan niet- Als mijn kinderen thuiskomen met zulke cijfers regelmatig. Hoofdconclusie: RandKrant hand- Nederlandstaligen (7,0). is ‘den ouwe’ content. Even genieten dus, van haaft zich duidelijk als belangrijk medium in • 90% vindt de vertaalde samenvattingen deze toch wel mooie cijfers, om meteen daarna de regionale berichtgeving. De resultaten van positief. 59% leest ze (12% enkel de verta- de hersenen aan de gang te houden voor meer het lezersonderzoek wijzen op een status-quo lingen, 47% eerst de vertaling en dan verder kwaliteitsvolle tijdschriften, om na te denken met vijf jaar geleden. Opvallend: een overgrote naar het artikel in het Nederlands, 41% leest hoe we onze online communicatie kunnen ver- meerderheid van de mensen leest liefst de meteen het hele artikel in het Nederlands). sterken. Ja, morgen is er nog een dag, waarin papieren RandKrant. • De online communicatie van RandKrant is we weten wat te doen. minder goed gekend. 27% kent de website MEER IN DETAIL van RandKrant, 22% leest ze. Wie de digi- i Voor een meer gedetailleerde samenvatting • 71% van de bevraagde mensen kent Rand- tale kanalen wel kent, gebruikt ze en beoor- zie: www.randkrant.be > over ons > Krant. Hiermee komt RandKrant op de deelt ze goed. De website krijgt een score lezersonderzoek

17 9 | VRIJWILLIGERS IN DE RAND: ERIC EN MYRIAM IN HET BOSMUSEUM

‘Nieuwe mensen leren kennen’

Op nog geen honderd meter e grote witte vierkanthoeve langs de het hier druk. Ook afgelopen zomer hebben we Duboislaan in Groenendaal geeft op veel volk gezien. Tijdens de hittegolf kwamen van de Brusselse Ring is het het eerste zicht maar weinig van haar heel wat mensen verkoeling zoeken in het bos. Bosmuseum Jan van Ruusbroec geheimen prijs. Allicht beseft slechts Iedereen is welkom. Ook andersvaliden kun- Deen fractie van de duizenden chauffeurs die nen hier terecht. Er is zelfs een wandelpad voor een verrassende oase van rust. op deze baan dwars door het Zoniënwoud blinden en in het museum is er uitleg in braille.’ rijdt wat er binnen te zien is. Nochtans is dat Eric Senelle en Myriam Van Damme heel wat. In het Bosmuseum Jan van Ruus- PAPIERSCHUUR werken als vrijwilliger in deze poort broec vind je een overzicht van de planten en Eric uit Ottenburg is sinds februari vorig jaar dieren die je in het bos kan vinden. Ook de vrijwilliger. ‘Ik zag toevallig een advertentie van het Zoniënwoud. geschiedenis van het bos komt aan bod, net in De Streekkrant’, vertelt hij. ‘Ik ben gepen- als de beroepen die er vroeger werden beoe- sioneerd, dus ik heb wat tijd over. De natuur TEKST Wim Troch • FOTO Filip Claessens fend. Het museum is ook het vertrekpunt van heeft me altijd aangesproken. Ik heb een gegidste wandelingen en andere activiteiten cursus Natuurgids gevolgd, zodat ik wande- in het bos. lingen in het bos kan begeleiden. Daarnaast verzorg ik drie tot vier keer per maand de per- TOEGANGSPOORT manentie in het museum. In het weekend is Eric Senelle en Myriam Van Damme zijn twee het meestal het drukst. Dan halen we mak- van de achttien vrijwilligers die de bezoekers kelijk vijftig bezoekers.’ met open armen ontvangen. ‘Dit museum is Ook Myriam uit Huldenberg zag een adver- één van de zeven grote toegangspoorten van tentie die haar aansprak. ‘Ze zochten vrijwil- het Zoniënwoud’, vertelt Myriam. ‘Dit is een ligers om een leerpad (een thematische wan- infopunt van waaruit de gegidste wandelin- deling) te ontwikkelen. Ik werk deeltijds en ik gen vertrekken. We krijgen veel scholen over wilde wel eens iets anders doen. Daarom heb de vloer. Zeker tijdens de Week van het Bos is ik me aangemeld. Na twee jaar kan ik zeggen

18 RANDKRANT MIDDENIN

DE ‚NEUE MENSCHEN KENNENLERNEN’

‚Es ist eine ziemlich unbekannte Touristenattraktion, aber es lohnt sich auf jeden Fall.‘ Noch keine hundert Meter vom Brüsseler Ring entfernt, ist das Bosmuseum Een monument Jan van Ruusbroec eine überraschende Oase der Ruhe. Eric Senelle und Myriam Van Damme sind zwei der is heengegaan achtzehn ehrenamtlichen Mitarbeiter, die die Besucher an diesem ‚Empfangstor‘ zum Waldgebiet Zoniën- p zondag 2 september overleed mijn woud mit offenen Armen empfangen. Man findet dort moeder, een maand voor haar verjaar- allerlei Informationen über die Geschichte und den dag. Ze zou 104 geworden zijn. Wat zij heutigen Wald. Für eine ganze Reihe von geführten O meemaakte in haar leven grenst aan Wanderungen liegt hier der Ausgangspunkt. ‚In einem het ongelooflijke. Maar bovenal was ze een kleinen Museum wie diesem muss man erfinderisch sterke vrouw met een ongeëvenaarde werk- sein, manchmal muss man improvisieren und sich be- kracht die alle leed, tegenslag, geluk en voor- helfen, aber das ist gerade das Schöne daran. Man lernt spoed nam zoals het kwam. Zij is het levende viele neue Menschen und Dinge kennen.’ Das Museum bewijs dat heel hard werken goed is voor je besteht seit mehr als zwanzig Jahren. Demnächst gezondheid, tenminste als je over een ijzeren wird es modernisiert, um die Empfangsfunktion noch gestel beschikt zoals zij. besser ausführen zu können. Mijn vader, die twintig jaar eerder stierf, had dat niet en kampte met enkele serieuze gezondheidsproblemen. Nooit heb ik een van mijn ouders horen klagen over wat dan ook. Nooit zag ik enige twijfel in hun katholieke overtuiging. God had het allemaal zo voor- zien, en wij kunnen vooral zoveel mogelijk ons best doen. Als jongste van zeven kreeg ik daar toch een dat dit een verrijking voor mezelf is. Ik heb veel dan dat je, net zoals een kat, op je pootjes bijzondere les in de leerschool van het leven. Als nieuwe mensen en nieuwe dingen leren ken- valt. In een kleinschalig museum zoals dit moeder mijn favoriete kip in de soep draaide of nen. Elke gidsbeurt is anders.’ Eric vult aan: ‘De moet je inventief zijn, het is soms wat impro- als mijn vriend de kat doodging en ik zag hoe voldoening is groot. Je leert andere mensen viseren en behelpen, maar dat is net het zij daar totaal onverschillig op reageerde, dan iets bij, ook jezelf. Je kunt zeggen: Het is toch leuke eraan.’ was dat een harde confrontatie met de werke- maar een bos, maar er valt veel over te vertel- Het museum bestaat meer dan twintig lijkheid, die je als jonge snaak tekenen voor de len. Over vroeger, zoals over de verschillende jaar. In de volgende jaren zal het Agentschap rest van je leven. kloosters of de diverse beroepen die in het bos voor Natuur en Bos de onthaalpoort moder- De belangrijkste levensles die ik leerde, was werden beoefend, en over vandaag. Hier lopen niseren. Het museum zal vanaf dan ook op dat elke oorzaak een logisch gevolg heeft, en dat veel meer dieren rond dan je zou denken. En meertalige informatie inzetten. ‘Als het goed je dat maar beter voor lief neemt als je je verdere heel wat kinderen weten niet waar het papier weer is, zien we hier veel wandelaars en fiet- leven in doenbare omstandigheden wil leiden. waarop ze schrijven vandaan komt.’ sers. Vooral mensen uit Brussel of de Rand. Dat er wetmatigheden zijn die boven alles staan Dit is een belangrijke groene long voor onze en dat de kunst er in bestaat ze te aanvaarden en BEUKEN VAN TWEEHONDERD JAAR hoofdstad. Af en toe zien we ook bezoekers er zo goed mogelijk mee om te gaan. Het Zoniënwoud is uniek in verschillende die van verder komen. Het is een beetje een Regelmatig denk ik daar aan terug als ik opzichten. Niet alleen omdat het zich uit- onbekende attractie, maar absoluut de nu kinderen en volwassen mensen rond mij strekt over de drie gewesten van ons land, moeite waard.’ zie worstelen met dat principe. Heel wat men- maar ook omdat bepaalde delen Unesco sen van mijn generatie of ouder beweren het- werelderfgoed zijn. Je vindt er heel wat beu- zelfde: een van de beste leerscholen van het ken van tweehonderd jaar oud. leven is… het leven op een boerderij. Ik kan ze Het team van vrijwilligers in het Bosmu- bijtreden. seum is divers. ‘Je hebt twintigers, maar net Rust in vrede moeder, en spit daar in de zo goed zestig plussers’, zegt Eric. ‘Sommi- i Het Bosmuseum Groenendaal is steeds op hemel niet de volledige tuin om, want dan gen zijn al twintig jaar gids. Als vrijwilliger zoek naar vrijwilligers. Zin? Neem contact op hebben de anderen geen werk meer. moet je bereid zijn om in te vallen. Je hoopt met www.natuurenbos.be/vrijwilligerswerk TEKST Herman Dierickx

19 7 | REEKS: ANDERS WONEN

BEWONERSRAAD ‘De gemeenschappelijke verantwoordelijk­ heid is de rode draad in de filosofie van Abbey- field’, verduidelijkt Jacqueline Desprets. Zij woont er vanaf het begin en is nu coördinator van het woonhuis Ithaca. Voor medebewo- ners is zij het eerste aanspreekpunt. ‘De spil in de gezamenlijke besluitvorming is de bewo- nersraad die wekelijks samenkomt. Ook hier is er een beurtrol. Iedere maand wordt een andere voorzit(s)ter en secretaris aangeduid. De bewonersraad spreekt met nieuwe kandi- daat-huurders en maakt de definitieve keuze. Om zich een idee te vormen van wonen in een Abbeyfieldhuis kunnen kandidaten enkele dagen verblijven in de gemeenschappelijke gastenkamer.’ Rolande, Jacqueline, Dario en Jean-Marie betrokken in maart 2018 de nieuwbouw. Zij voelen er zich thuis. Rolande herinnert eraan dat zij en de andere kandidaat-huurders ver- schillende keren zijn samengekomen voor ze beslisten om er een flat te huren. ‘Je hoeft geen vriendenclub te worden, maar het moet wel klikken tussen de huurders met wie je de verantwoordelijkheid voor de gemeen- Zelfstandig schappelijke woonruimten deelt. Zelfstandig samenwonen is iets dat je leert’, benadrukt ze. samenwonen BEGELEIDING ‘Vrijwilligers van Abbeyfield stimuleren gemeen- tebesturen, OCMW’s, huisvestingsmaatschap- pijen en privéfondsen om te investeren in Abbey- Op de infosessie van het Abbeyfieldhuis Ithaca in Neder-Over- fieldhuizen. De vrijwilligers zoeken intens mee om een groep geïnteresseerde alleenstaande Heembeek is er grote interesse voor dit alternatieve woonmodel. bewoners te vormen en begeleiden hen ook Het geeft alleenstaande zestigplussers een goed evenwicht in het groepsproce@s’, verduidelijkt Charlotte Bevernage, voorzitster van Abbeyfield Vlaan- tussen privé- en gemeenschappelijke leefruimten. Het huis ligt deren. ’De Abbeyfield woonvorm is overge- bovendien in het centrum van de gemeente. waaid vanuit Groot-Brittannië. Daar ontstond Abbeyfield na de Tweede Wereldoorlog om de TEKST Gerard Hautekeur • FOTO Filip Claessens eenzaamheid van alleenstaanden tegen te gaan. Ook bij ons vind je veel 60- en 70-plus- sers die alleen komen te staan, fit en gezond zijn en niet willen vereenzamen. Die senioren e goedlachse Rolande Toby toont trots Op 45 m² is alles heel compact. De beperkte kiezen vooral voor een nieuw levensproject. haar huurappartement met een klein individuele leefruimte wordt gecompenseerd Ons toekomstproject van zelfstandig samen- balkon dat uitziet op een aantal moes- door de ruime gemeenschappelijke living wonen, is geïnspireerd op het idee dat een D tuinen van Neder-Over-Heembeek. Net met keuken die uitgeeft op de gemeenschap- goede buur meer is dan een verre vriend. We als de andere bewoners van Ithaca beschikt ze pelijke tuin. De living met tuin haalt mensen creëren een evenwicht tussen het zelfstandig over een living met ingebouwde keuken, een uit hun isolement. Twee keer per week koken privé­leven, het leven met andere bewoners slaapkamer en een badkamer met douche en ze voor elkaar, telkens zijn twee andere bewo- en met de buurt. In België zijn er momenteel toilet. Ze heeft haar flat gezellig ingericht. ners aan de beurt. zeven Abbeyfieldhuizen, vooral in Wallonië en

20 RANDKRANT WIEKWEEKTDAT

FR COHABITATION EN AUTONOMIE Habiter dans une maison Abbeyfield permet aux Schorseneren personnes isolées de plus de soixante ans d’habiter avec d’autres, tout en conservant son espace privé. La Belgique compte actuellement sept maisons Abbeyfield, surtout en Wallonie et à Bruxelles. La In november kondigt de herfst PLANTAARDIG Flandre commence aussi à s’y intéresser. A Louvain We kunnen onze darmen op verschillende la première pierre a été posée sur le nouveau site de winter aan. Velen onder ons manieren onderhouden, maar het belangrijkste Jansenius et à Tervuren, Abbeyfield participe au voelen zich in deze periode wat is onze voeding. Willen we gezonde bacteriën développement du GITO dans le centre. Une session in onze darmen, en bijgevolg ook een goede d’information de la maison Abbeyfield Ithaca à moedeloos, melancholisch en fysieke en mentale gezondheid, dan moeten Neder-Over-Hembeek a suscité un vif intérêt pour we op onze voeding letten. Halewyck adviseert rapper moe. TEKST Tine Maenhout ce modèle d’habitation alternatif. ‘Beaucoup de om zoveel mogelijk verschillende plantaardige personnes de plus de soixante et septante ans se producten te eten. Dan komen in het late najaar retrouvent seules, mais elles sont encore en forme de schorseneren in beeld, dé wintergroente bij et en bonne santé, et ne veulent pas vivre dans la oedingsdeskundige Liesbeth Halewyck­ uitstek. Schorseneren hebben de vorm van een solitude. Ces seniors font le choix d’un nouveau weet hier wel raad mee. Voor haar staat extra lange asperge maar dan met een zwarte projet de vie. Abbeyfield crée un équilibre entre la het vast: je bent wat je eet en voeding schil. Ze komen van een tweejarige plant die in vie privée autonome, la vie avec d’autres habitants V kan wel degelijk instaan voor een het tweede jaar gele bloemen krijgt. Deze bloe- et le quartier.’ gezonde geest in een gezond lichaam. ‘Ons men kunnen net als de penwortel en de blade- lichaam is een fantastische machine die elke ren gegeten worden. Schorseneren hebben een dag, elke minuut, elke seconde werkt om ons uitstekende invloed op de darmflora. Ze bevat- gezond te houden, het zal de invloed van ten veel onverteerbare vezels die voeding zijn Brussel. Vanuit Vlaanderen groeit de belang- schadelijke middelen en factoren trachten te voor de darmbacteriën. Ze helpen ook toxines stelling. In Leuven is de eerste steen gelegd elimineren. Tot op het moment dat de limiet te vermijden. Dus: schorseneren houden onze op de nieuwe Janseniussite. Abbeyfield wordt bereikt wordt en het niet meer kan. Dan faalt darmen gezond en lichaam en geest fit. Winter- gevraagd om samen te werken met project- je systeem om te compenseren en verschij- dip verkomen? Schorseneren eten! ontwikkelaars die meedingen aan oproepen nen er klachten. In onze huidige, veeleisende van gemeentebesturen, zoals onlangs voor maatschappij is het nodig om ons lichaam te i www.gezondegids.be de ontwikkeling van het GITO in het centrum ondersteunen. Via beweging, de nodige rust van Tervuren.’ en voldoende slaap, een bewuste levensstijl en door middel van aangepaste voeding.’ INGREDIËNTEN ITHACA • 500 g schorseneren ‘De filosofie is overal dezelfde, maar toch is DARMEN • sap van 1 citroen elk Abbeyfieldhuis anders. Per huis wordt een Halewyck ziet een duidelijk verband tussen • 1 el boter aparte vzw opgericht die de contacten onder- onze fysieke en mentale conditie en de werking • 3 el geraspte sinaasappelschil houdt met de eigenaar-verhuurder’, schetst van onze darmen. Dat zit zo. De darmflora, die • 1 tl paprikapoeder Séverine Laneau, medewerkster van Abbeyfield bij een volwassen persoon bijna 1,5 kg weegt, • 2 dl amandelroom Brussel. ‘In Watermaal-Bosvoorde is er het bestaat uit 100 tot 600 verschillende soorten • 1 el grof gehakte hazelnoten Abbeyfield huis Martin-Pêcheur, in Etterbeek bacteriën, zo’n 50 biljoen in totaal. Behalve • 2 el verse peterselie Entre voisins. Ithaca in Neder-Over-Heembeek bacteriën zwerven er ook virussen en schim- is het resultaat van een partnership tussen mels rond. In feite is het een ecosysteem op RECEPT Abbeyfield en de Grondregie van Brussel. De zich. Sommige bacteriën zijn goed voor ons, Schil de schorseneren en dompel ze onder in Grondregie is eigenaar van de grond en het sommige slecht. Die darmflora heeft een koud water met citroensap. Snijd de schorse- nieuwgebouwde appartementsblok. Het pro- enorme invloed op onze lichamelijke en men- neren in stukken van ongeveer 5 cm en kook ze ject is zeer in trek. Zeven van de tien apparte- tale gezondheid. Darmbacteriën produceren ca 10 min bijtgaar. Giet de schorseneren af, laat menten in Ithaca zijn al verhuurd.’ namelijk chemicaliën die een invloed hebben ze uitlekken en bak ze vervolgens goudbruin op ons humeur en welzijn, zoals serotonine of in boter. Voeg room, sinaasappelschil, papri- neurotransmitters met een kalmerende wer- kapoeder, peper en zout toe. Laat de room nog king. Ze maken ook veel dopamine aan, ook even indikken en serveer. i www.abbeyfield.be bekend als het gelukshormoon.

21 INTERVIEW

Viviane De Muynck in Oorlog en terpentijn

Op scène gaat het er best hevig aan toe, met felle muziek en dansers die elkaar te lijf gaan. Hoe geef jij vorm aan je personage dat zich tussen al dat geweld staande moet houden? ‘Ik hoor het alleen, want het gebeurt achter mijn rug. Af en toe komt één van de perfor- mers in mijn buurt en ben ik een getuige van de oorlogsgruwel die zich achter mij afspeelt. Het is een hele heksentoer om elke avond die energie te brengen, om die hardheid gestalte te geven. Ook de muziek van Rombout Wil- lems, gebracht door het ongelooflijke trio Simon Lenski, George Van Dam en Alain Franco (in CC Strombeek zit Claire Chevallier achter de piano, n.v.d.r.), is allesbehalve evi- dent. Die verweving van de verschillende ele- ‘Een mens kan menten, daar is Jan goed in. Ook in het eerste deel, wanneer ik vertel over het harde labeur in de fabriek, is er achter mij een constructie ook te veel bezig en de geluiden die je hoort roepen een brutaliteit op als van een beeld. Dat is niet zo evident, het was zoeken om de timing juist beminnen’ te krijgen. De voorstelling zou niet dezelfde zijn zonder datgene wat achter mij gebeurt. Het woord is puur begeleiding en doet de performers vliegen. Zonder hen zou het een Viviane De Muynck schittert als verteller in lende verhalen, is een wereld op zich. En toch droge monoloog zijn.’ herkenbaar, want ook mijn grootvader was Oorlog en terpentijn. Ze is de hele tijd op de schilder en lag in de loopgraven. Toen Jan, Urbain, de grootvader van Hertmans, zocht voorgrond aanwezig, haar stem is de enige die na gesprekken met Stefan Hertmans, het troost in de kunst, in het kopiëren van de plan had opgevat om de krachtlijnen van het grote meesters. Hij schilderde telkens zijn het publiek te horen krijgt. Achter haar worden boek op de scène te zetten, was mijn eerste verloren liefde en niet zijn vrouw. Het boek gaat dan ook over de vraag wat echt is en haar woorden weerspiegeld in muziek en dans. gedachte: dat kan ik niet, het is een mannen- verhaal. Eerlijk, ik heb de boot een hele tijd wat niet, en over de schok die echte liefde TEKST Lene Van Langenhove • FOTO Sofie Kesteleyn afgehouden tot Jan me vertelde dat hij aan kan teweegbrengen. het verhaal een vrouwelijk perspectief wou ‘Ja, je moet die schok te boven komen om ver- toevoegen door het te laten vertellen door de der te kunnen gaan. En die verdere ontplooi- orlog en terpentijn, de roman van Stefan echtgenote. Toen vielen alle stukjes op hun ing is Urbain ontnomen door de gebeurte- Hertmans, raakte bij vele mensen een plaats. Daar kon ik iets mee. Op een gege- nissen in zijn leven. Veel mannen zagen in gevoelige snaar. Het verhaal vloeide voort ven moment gaat de neutrale verteller over die periode hun toekomst teloorgaan. Door O uit de door zijn grootvader Urbain volge- in een geïnteresseerde partij, waardoor er de oorlog konden ze hun dromen plots niet pende cahiers waarin hij zijn armoedige kinder- een bepaalde emotionaliteit in de voorstel- meer realiseren omdat de tijd er niet rijp voor jaren, zijn gruwelijke ervaringen als soldaat in ling sluipt. Dat was een bijzondere ingeving was. Dat is een drama. Bij Urbain komt daar de Eerste Wereldoorlog en het verlies van zijn van Jan.’ het persoonlijke drama bij. Op het moment grote liefde beschrijft. Ook regisseur Jan Lau- dat hij het geluk in handen heeft, wordt ook wers was gefascineerd door de familiekroniek Net als de toevoeging van de engelachtige dat hem ontnomen. Je moet al heel sterk zijn waarin grote thema’s als oorlog, vooruitgang, figuur, gespeeld door Grace Ellen Barkey. In om dat te kunnen verwerken. Het is dus geen liefde en loutering aan bod komen. Hij maakte het boek zijn de vrouwen slechts zijperso- zwakheid dat hij dat niet kan. Een mens kan met Needcompany een theaterbewerking van nages, hier worden ze de spil van het verhaal. ook te veel beminnen.’ het boek, met Viviane De Muynck als verteller. ‘Ja, Jan is een vrouwvriendelijke regisseur die altijd uitgaat van de kracht van vrouwen. De Wat vond je van het boek en wat dacht je vrouwen die hij op de scène toont, hebben ZA • 10 NOV • 20.30 toen Jan Lauwers vertelde dat hij het wou altijd een grote integriteit en diepgang. Hij Oorlog en terpentijn bewerken? bewondert hoe vrouwen doorgaan, ondanks Needcompany met Viviane De Muynck De Muynck: ‘Het boek, met al die verschil- alle tegenslagen.’ Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43

22 RANDKRANT AGENDA NOVEMBERJUNI IN DE RAND 20162018

© danny willems © danny Dag van het Taboe

VARIA GC de Lijsterbes in Kraainem brengt actuele thema’s naar een breed publiek. De Dag van het Taboe (in samenwer- king met Bond zonder naam en Te Gek!?) draait om geestelijke gezondheidszorg en gevangenschap. Wat mag je verwach- ten? Filosoof en bioloog Geerdt Magiels Mensenzee opent de namiddag met een keynote speech. Daarna heeft het publiek de golft, kolkt, stormt keuze. Ofwel ga je naar De dood voor ogen van De Zonderlingen, een inte- gere theatermonoloog over zelfdoding, gebaseerd op het gelijknamige boek In The Sea Within staat bom’). Intussen oogst het gezelschap inter- van Bart Demyttenaere. Het stuk wil danseres en choreo- nationaal succes, met voorstellingen zoals taboes wegwerken en het onbespreek- DANS grafe Lisbeth Gruwez It’s going to get worse and worse and worse my bare bespreekbaar maken, steeds met friend, We’re pretty fuckin’ far from okay en Lis- het accent op het positieve. Ofwel kies voor het eerst niet zelf op het podium. beth Gruwez dances Bob Dylan. je voor Prison Talk, een eerlijke, open Ze koos tien heel verschillende danse- De organische groei van dans (Gruwez) en persoonlijke getuigenis van een ex- ressen met wie ze het spanningsveld en muziek (Van Cauwenberghe) vormt de gedetineerde. De getuige vertelt over het tussen ‘ik’ en ‘wij’ onderzocht. Wanneer kern van Voetvolk. Doordat de muzikant- leven in de gevangenis en hoe het is om de individuen elkaar vinden, ontstaat componist bij alle repetities aanwezig is, daarna weer vrij te komen. Radio Cachot ziet hij elke beweging ontstaan en kan hij sluit het programma af. In dit ‘muziek- een mensenzee die kolkt en bruist. zijn eigen werk daar direct op enten. The Sea theater met een rauw kantje’ speelt Fred Heerlijk om te zien gebeuren. Within lijkt een logisch culminatiepunt van zichzelf, zijn collega-muzikanten spelen die manier van werken. Het organische ligt vooral live muziek. Fred laat je ervaren Tien danseressen in T-shirts en slipjes met niet enkel aan de basis van de voorstelling, hoe het is tussen de gevangenismuren. verschillende kleuren werken zich voorzich- de hele choreografie ademt en beweegt zelf Hij vertelt hoe je er leert te relativeren, tig los uit het donker, de uitgelichte, rozige als een organisme. overleven en een nieuwe toekomst uit- tapijtvloer op. De muziek van Maarten Van bouwen. Hij brengt je op plaatsen die je Cauwenberghe zwelt even behoedzaam RITME VAN DE NATUUR niet zomaar te zien krijgt. • im aan van zacht gefluit tot volwaardige score. Uit bijna 500 kandidaten selecteerde Lis- Langzaam komen de dansers samen tot ze beth Gruwez de tien danseressen. Het dans- een zee van hoofden en lichamen vormen. materiaal liet ze ontstaan uit doorgedreven ZA • 17 NOV • 14.30 De zee golft zacht, dan harder, tot ze kolkt meditatie-oefeningen en de verschillende Prison Talk, De dood voor en stormt. Je kunt de heldere, indrukwek- ritmes van de natuur. Vervolgens creëerde ogen & Radio Cachot kende beelden lezen als een symbool voor ze een vaste structuur voor de choreografie Dag van het Taboe wat een collectief individuen vermag of waarbinnen de individuele dansers telkens Kraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06 voor puur vrouwelijke kracht. Maar even- lichtjes kunnen variëren, zodat de voorstel- zeer kun je ze zien als metafoor voor de ling nooit helemaal hetzelfde is. innerlijke zee van gedachten en emoties die Na de wereldpremière in Parijs en de Bel- soms zachtjes fluistert in een achterhoofd, gische in Oostende eerder dit jaar, werd The maar ook wild en chaotisch kan dreigen en Sea Within overwegend op gejuich onthaald. verzwelgen. Het Nieuwsblad noemde de voorstelling ‘een natuurfenomeen in de zaal’, De Stan- VOETVOLK daard vond ‘het samenspel tussen dans, Lisbeth Gruwez maakte als jonge danse- muziek en licht verbluffend’ en ‘een voorlo- res naam in producties van Wim Vande- pig orgelpunt in een zich ontvouwend oeu- keybus, Jan Lauwers, Sidi Larbi Cherkaoui vre’. • ines minten en Jan Fabre. Bij Troubleyn ontmoette ze componist en muzikant Maarten Van Cau- wenberghe, met wie ze in 2006 Voetvolk oprichtte. Ook in hun voorstellingen sprong VR • 30 NOV • 20.00 meteen de opmerkelijke podiumpersoon- The Sea Within lijkheid van Gruwez in het oog (auteur Peter Lisbeth Gruwez/Voetvolk Verhelst noemde haar ooit ‘een atoom- Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72

23 © joris casaer

De mens achter de denker

Na Socrates verdiept theatermaker en filo- soof Stefaan Van Brabandt zich in een denker THEATER die als geen ander zijn stempel op de wereld- geschiedenis drukte: Karl Marx. Johan Heldenbergh kruipt in de huid van een man die is vervloekt en aanbeden.

Stefaan Van Brabandt, jarenlang als gen leven en de balans opmaakt, het schrijver en acteur verbonden aan het is het ideale uitgangspunt voor Johan theatergezelschap De Koe, studeerde Heldenbergh, die als acteur graag de naast drama ook filosofie. Nadat hij lach én de traan opzoekt. De rol van voor Canvas de wijsgerige reeks Het Marx is hem op het lijf geschreven. Voordeel van de Twijfel maakte, was de Als tiener dweepte Johan Helden- tijd rijp voor het schrijven van mono- bergh met het communisme. Daarvan logen voor filosofen. Eerst Socrates, houdt hij de humanistische waarden nu Marx en later volgen onder meer over: ‘Het Communistisch Manifest is Kierkegaard, Schopenhauer en Nietz- zonder twijfel het meest invloedrijke sche. Filosofie op de planken brengen, politieke pamflet. Marx’ ideeën zijn is niet evident, maar Van Brabandt tijdloos, maar de uitwerking ervan is schreef opnieuw een erg toegankelijke slecht uitgedraaid. Het communisme tekst waarvan de toon overeenstemt had weinig respect voor mensenrech- met de denkwijze en het karakter van ten en democratie, waarden waaraan Marx. De focus ligt op de tegenstel- Marx nochtans veel belang hechtte. ling tussen Marx als mens en zijn Dat het ultieme doel van de mensheid idealen. Hij laat Marx over zichzelf rechtvaardigheid is, daarin geef ik hem vertellen en geeft hem, ondanks de wel gelijk. Iedereen moet een kans vreselijke nachtmerrie waarop zijn hebben op geluk. Ook de idealen, die ideeën zijn uitgedraaid, de kans zich te aan de basis van zijn Manifest liggen, verdedigen. kan ik volgen. Het zijn dezelfde idealen die Jezus uitdroeg of Epicurus of Hegel. EEN TRAGISCH LEVEN Het gaat trouwens ook over mentale De mens die terugkijkt op zijn bewo- armoede. Wat is een ideologie? Besef

Publiek bezit

FILM Koen Mortier is de ave- lese vrouw die bij Frank Vanden- fotografie van de film was in han- rechtse filmregisseur die tien jaar broucke was tijdens de noodlottige den van Brusselaar Nicolas Kara- geleden stennis schopte in de nacht in 2009 waarin de wielerheld katsanis (Rundskop, The Loft, The Vlaamse filmwereld met de nihilis- in onopgehelderde omstandighe- Drop, Welp). Die zet de duister- tische Herman Brusselmansverfil- den overleed. Engel is op die novelle nis nog wat aan, hoewel Mortier ming Ex-Drummer. Onlangs ging op gebaseerd, maar wil geen biopic toch ook een poëtisch lichtje laat het Filmfestival van Oostende zijn over Frank Vandenbroucke zijn. ­gloren. • mb derde langspeler in première, en die Het is een verhaal over de geval- is opnieuw gebaseerd op een boek len jonge sportman Thierry Bras- van een Vlaamse schrijver. Mono- fort (gespeeld door de Franse loog van iemand die het gewoon werd acteur Vincent Rottiers) en een MA • 5 NOV • 20.30 tegen zichzelf te praten is een novelle prostituee (gespeeld door Fatou Engel waarin Dimitri Verhulst een fictief N’Diaye) die beiden hun lichaam Vilvoorde, CC Het Bolwerk, personage maakt van de Senega- opofferden aan het publiek. De 02 255 46 90

24 RANDKRANT CULTKIDS © joost milde © joost

Emoties die mensen in oorlog De mens achter de denker overweldigen

je dat je een bril opgedrukt krijgt waar- door je naar de wereld kijkt?’

VURIG PLEIDOOI Veertien jaar geleden bracht Helden- bergh een vurige monoloog met Mas- sis. Het was een aanklacht tegen de groeiende haat in onze maatschappij, geïnspireerd door volksheld John Mas- sis. Engagement was een belangrijke drijfveer om die tekst toen te schrij- ven. Met Marx mag Heldenbergh een even memorabele tirade afsteken, Tussen een pamflet tegen het hedendaagse kapitalisme. De voorstelling eindigt de oren met een citaat van Augustinus: ‘Hoop heeft twee prachtige dochters: moed Deze korte boodschap opdat je Niet en woede. Woede om hoe de dingen vergeten niet zou vergeten. Niet verge- gaan en moed om ze te veranderen’. ten is een familievoorstelling van het Het hoeft niet te verbazen dat hij ver- KLASSIEK Klapzoen is een soort explosieve kus, Nederlandse theatergezelschap Hoge volgens oproept om in opstand te maar ook de titel van een dichtbundel van Geert Fronten. De naam van regisseur Lieke komen tegen het onrecht. Marx was Vanhassel. Samen met het Anemos Saxofoon- Benders doet bij ons misschien geen er immers van overtuigd dat verande- kwartet reist hij door Vlaanderen om zijn gedich- belletje rinkelen, maar die van schrijf- ring onvermijdelijk is. Klaar voor een ten over de emoties die mensen in oorlog over- ster Joke Van Leeuwen, met wie ze staaltje scherp politiek theater dat je weldigen, aan het publiek te vertellen. Vanhassel samenwerkt, beslist wel. Van Leeu- een klare spiegel voorhoudt? • lene van is geen onbekende. Hij werkte als journalist voor wen is een veelvuldig bekroond auteur langenhove RINGtv en was zes jaar stadsdichter in Halle. die het onderscheid tussen jeugd en Klapzoen is zijn derde dichtbundel. ‘Ik ken de volwassenen niet graag maakt. Zo DO • 22 NOV • 20.30 muzikanten van het Anemos Saxofoonkwartet al ook in deze theaterperformance over Marx een tijdje. Ik wou graag poëzie met muziek com- het geheugen, waarin de toeschou- Stefaan Van Brabandt/ De Verwondering bineren rond het thema van WO I en de muzikan- wers allemaal een koptelefoon op het Jezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79 ten van Anemos zaten op dezelfde golflengte. Zo hoofd krijgen. Want deze voorstel- is Klapzoen ontstaan.’ ling zit letterlijk en figuurlijk tussen Ook het Anemos Saxofoonkwartet heeft op de oren: het is een poëtisch maar ook zijn gebied naam gemaakt. Het viertal is in 2009 educatief ‘luisterboek’ met illustraties begonnen, toen nog als studenten van het Brus- op de scene, muzikaal objectenthe- selse conservatorium. Hun uitgangspunt was ater dat gaat over de werking en de ‘een nieuwe wind laten waaien in het Belgische wonderen van onze hersenen. Terwijl saxofoonkwartetlandschap om zodoende het je graaft naar kostbare herinneringen, repertoire, de stijl en het imago te verfrissen’. krijg je verrassende weetjes over de Intussen won het kwartet verschillende prijzen: werking van het jonge geheugen en op het Klarafestival, in Dinant, waar het instru- de gebreken van een oud stel herse- ment in 1840 door Adolphe Sax werd ontwikkeld, nen, over de (on)betrouwbaarheid van en in Luxemburg. Klapzoen is vorig jaar op cd herinneringen en de manieren waarop en als dichtbundel verschenen. ‘Het is een ver- onze hersenen op een verkeerd been haal over liefde in het decor van een tweestrijd worden gezet. • mb waarvan we vertelden dat het nooit meer mocht gebeuren.’ • mc ZA • 17 NOV • 19.00 Niet vergeten (+8j) Klapzoen Hoge Fronten Geert Vanhassel & Anemos Saxofoonquartet Vilvoorde, CC Het Bolwerk, ZA • 10 NOV • 20.30 02 255 46 90 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 ZO • 18 NOV • 11.00

©stephan vanfleteren ©stephan Sint-Pieters-Leeuw, kasteel Coloma, 02 371 22 62

25 BOUWWERK

Met handen en vingers LITERATUUR ‘Kaneelvingers. Je gaf het aan de nacht in mij. Een woord dat van je jonge mond gesprongen kwam en mij als een tong likte’, schreef Stefan Hertmans in de dichtbundel met dezelfde titel. Vin- gers en handen spelen er een hoofd- rol in. Ook in een jazzorkest staan handen en vingers op het voorplan, want zonder komt muziek niet tot leven. De auteur brengt zijn gedich- Sociaal ten op muziek van zijn jongere broer. tdw © Jazzgitarist-componist Peter Hert- mans neemt de gitaarsolo’s voor KRAAINEM Na de Eerste Wereldoorlog kwam, zijn rekening. Fay Claassen zingt, als reactie op de verpaupering en pran- Bert Joris verzorgde de arrangemen- gende woningnood de sociale huisvesting ten voor het Brussels Jazz Orchestra. op gang. Op een klein perceel, vandaag ver- Hoe hebben schrijver en muzi- drongen tussen hypermarkten, doorgangs- kant hun werk op elkaar afgestemd? wegen en nieuwe appartementsblokken, Maakt de tekst de muziek begrijpe- ligt de tuinwijk Bouvier-Washer. Begin jaren lijker en vice versa? Voor antwoor- 20 van de vorige eeuw werd ze gebouwd in den op dat soort vragen, en wat het niets, te midden van de velden. Deze concrete uitleg over de inhoud van kleine wijk met veertig woningen werd aan- de gedichten kun je op 27 november gelegd door de Association sans but lucratif naar de inleidende lezing door Peter au profit des mutilés de guerre, een vzw die Hertmans. De voorstelling zelf vindt zich inzette voor de oorlogsinvaliden. Grote plaats op 6 december. • im maatschappijen zoals het Gemeentekre- diet, de Société Générale konden hier als DI • 27 NOV • 20.15 mecenas voor 10.000 Belgische frank een Inleiding op Kaneelvingers woning kopen voor een oorlogsinvalide. Op (6/12) de herdenkingsplaten aan de voorgevels Peter & Stefan Hertmans Egged On (1926) kan je nog steeds de naam van de mecenas Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 aflezen. Oorlogsinvaliden van WOI, voor- dien opgevangen in het Edmond Parmen- tierpark van Woluwe, mochten hier gratis hun intrek nemen. Ze kregen een beschei- den gezinswoning met basisvoorzieningen en een mooie tuin. Anders dan de omge- vende tuinwijken in art-decostijl van die Uitgebeende periode was deze tuinwijk geïnspireerd op het Engelse cottagemodel. Groene hagen blues bakenen de aaneengeschakelde eengezins- woningen in rode baksteen af. Sierankers, MUZIEK Tim Degraeve is een jonge overluifelde deuren en steunberen op de Gentenaar die al vier bluesplaten op hoeken zorgen voor een landelijk karakter. zijn naam heeft staan. Daarom past Hier leefde een kleine gemeenschap van lot- Tiny Legs Tim hem iets beter als genoten die elkaar kenden en hielpen en die artiestennaam. Tiny Legs Tim baarde sfeer heerst er nog steeds, zegt één van de vorig jaar opzien met zijn langspeler bewoners. De afgelopen decennia gebeur- Melodium Rag. Daarvoor zette hij den er heel wat verbouwingswerken. Ook zich met zijn maat-op-mondharmo- de straten en het pleintje werden heraange- nica Steven Troch én met zijn akoes- legd. De nieuwe straatlantaarns buiten pro- tische gitaar uit de jaren veertig rond portie zijn van een ongehoorde lelijkheid en een microfoon uit de jaren vijftig, een doen afbreuk aan dit kleinschalig en mooi Melodium 42B. Zo namen ze live en sociaal project. • TDW zonder verdere poespas de twaalf nummers van de hele plaat op. © ruben accou © ruben

26 RANDKRANT Een bijzonder geluid

Een filmconcert met muzi- gen volgden elkaar op. Op vrij korte tijd werd Cine- kanten van uit de hele we- mamaximiliaan een begrip. Wat eenvoudig begon, MUZIEK reld. Dat je kan beluisteren evolueerde tot een netwerk van locals en newcomers die via film met elkaar in gesprek treden. En op een als een lange, live soundtrack van een film ongedwongen manier elkaar een beetje beter leren die op een groot scherm wordt geprojec- kennen. Als film zoiets mogelijk maakt, waarom teerd, en waarvan de soundmix van wes- zouden we dan niet iets gelijkaardigs met muziek terse en oosterse geluiden je vertellen dat én film doen? En zo kwam de idee van Egged on by muziek geen grenzen kent, maar net gren- Music tot stand. Met succes. En niet alleen omwille van de magie van het witte doek, maar ook omwille zen kan verleggen. Dat is in het kort wat je van de meeslepende sound die muzikanten van over van een avond Egged on by Music mag ver- heel de wereld uit hun instrumenten toveren. Tijdens wachten. het concert ontdek je hoe klanken en beats van pop, jazz en rock tot een verrassend effect kunnen samen- West-Europese musici en muzikanten uit Afghani- smelten. Dat je het resultaat niet meteen kan thuis stan, Iran, Irak en Syrië die samen muziek spelen, het brengen, is deel van de charme van dit filmconcert. is een bijzonder gegeven en zorgt dan ook voor een Vanwaar de naam Egged on by Music? De titel bijzonder geluid. Een geluid dat je niet meteen in een verwijst naar de film Egged On, een creatie van slap- hokje kan plaatsen, maar je wel vertelt dat nieuwe stick-legende Charley Bowers. Hierin probeert het tijden niet alleen nieuwe geluiden maar ook nieuwe hoofdpersonage een machine te bouwen om eieren perspectieven met zich meebrengen. onbreekbaar te maken. Ook hij probeert, op een wel- De drijvende kracht achter dit project? Dat zijn de iswaar lachwekkende manier, grenzen te verleggen. mensen die een paar jaar geleden met Cinemaximi- Al lukt het niet meteen, hij blijft proberen. Blijven liaan startten, het pop-up cinema initiatief in het proberen. Is dat niet de beste strategie om tot iets Maximiliaanpark in Brussel. Hun verhaal begon met nieuw, grensverleggend te komen? • nathalie dirix een paar enthousiastelingen, een beamer en een wit scherm. Daarmee trokken ze naar het Maximiliaan- ZA • 24 NOV • 20.00 park om de mensen die er verblijven, wat ontspan- Egged on by Music ning te bieden. Cinemaximiliaan Het licht van de beamer trok aan. De voorstellin- Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72

De prenten van De Keyser Uitgebeende Melodium Rag hangt uitgebeende EXPO Iets meer dan vijf jaar na grafische drukwerken, die even- TOT 27 JAN blues te drogen in het meedogen- het overlijden van Raoul De Keyser eens een overzicht geven van de Raoul De Keyser in print & blues loze zonlicht van de Mississippidelta. (1930-2012) is het tijd om terug te evolutie die de sobere schilder uit grafisch drukwerk Tiny Legs Tim speelde eerder al in het kijken naar het werk van één van de Deinze doormaakte. In het begin Grimbergen, CC Strombeek, voorprogramma van Pete Doherty grootste Vlaamse schilders uit de en aan het einde van zijn carrière 02 263 03 43 en Richard Thompson, maar staat twintigste eeuw. Zijn naar abstrac- maakte De Keyser vooral zeefdruk- nu samen met Troch, contrabassist tie neigende composities, die op ken. Tussenin – in de jaren 1980 en Karel Algoed en drummer Frederik een pretentieloze manier refereren vroege jaren 1990 – experimen- Van den Berghe in De Ploter in Ternat naar de dagelijkse werkelijkheid teerde hij met linosneden. Waar voor een potje aangestampte hard- rond hem, vormen een consequent De Keyser in het begin van zijn car- core akoestische blues. • mb en hoogstpersoonlijk oeuvre. Ter- rière met dat drukwerk vooral vari- wijl in het SMAK (Gent) de grote eerde op bestaand schilderwerk, retrospectieve over het schilder- specialiseerde hij zich gaandeweg ZA • 17 NOV • 20.30 werk van De Keyser loopt, presen- in de technieken en ging hij die Melodium Rag XL teert CC Strombeek als een mooie ook speciaal voor prenten creëren. Tiny Legs Tim aanvulling Raoul De Keyser in Print. Sommige zeefdrukken, linosneden Ternat, CC De Ploter, In die tentoonstelling verzamelen en etsen bewerkte hij daarna met 02 466 20 30 curatoren Wouter De Vleeschou- aquarel waardoor het opnieuw wer en Steven Jacobs een vijftigtal unieke werken werden. • mb Voetbalsok (1966)

27 AGENDA

WO • 21 NOV • 20.30 WO • 14 NOV • 15.00 ZO • 25 NOV • 10.30 Krenz, de gedoodverfde Nijntje op de fiets (2,5-5j) Coco (+6j) opvolger Marianne Van Houten familiefilm De Koe Hoeilaart, GC Felix Sohie, 02 657 05 04 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 PODIUM Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 16,17 EN 18 NOV • 19.00, 19.30 EN 15.00 ZO • 25 NOV • 11.00 EN 15.00 THEATER DO • 22 NOV • 20.30 Helena Sinterklaasfeest Marx Jeugdtheater Ranonkel Wemmel, GC de Zandloper, DI • 6 NOV • 20.30 Stefaan Van Brabandt/ De Verwondering Duisburg, Pachthof Stroykens, [email protected] Te Gek?! Open Geest III Jezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79 www.tussenin-ranonkel.be Eline De Munck & Wouter Berlaen HUMOR Tervuren, CC De Warandepoort, Ne merel op nen tak ZA • 17 NOV • 19.00 02 766 53 47 Martha!tentatief Niet vergeten (+8j) VR • 2 NOV • 20.30 VR • 23 NOV • 20.30 Hoge Fronten Bang van Dendoncker VR • 9 NOV • 20.30 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Jens Dendoncker Heilig Hart DO • 29 NOV • 20.15 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Compagnie Cecilia/ Arne Sierens Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 ZO • 18 NOV • 11.00 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, Ik zit hier! DI • 6 NOV • 14.30 02 255 46 90 VR • 23 NOV • 20.00 Compagnie Gorilla (+2j) ‘k wil wel maar ik kan niet 237 redenen om door te gaan Jezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79 Echt Antwaarps Teater VR • 9 NOV • 20.30 Axel Daseleire Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 De man die over & Hans Van Cauwenberghe ZO • 18 NOV • 9.00 de draad kwam Meise, GC De Muze van Meise, Kunstendag (+6j) WO • 7 NOV • 20.30 Compagnie Lodewijk/Louis 02 892 24 40 Gruwelijke rijmen (ontbijtfilm) Biecht Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 & JefMedialab Raf Walschaerts DO • 29 NOV • 20.30 Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 VR • 9 NOV • 20.00 Misschien Marieke De moeder Lieve Blancquaert & Greet Jacobs ZO • 18 NOV • 10.30 EN 13.30 VR • 16 NOV • 20.30 en de drie soldaten Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Hen (2,5j) Wat een geluk Mieke De Groote Theater Must Nele Bauwens Wezembeek-Oppem, GC de Kam, KIDS Sint-Genesius-Rode, Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 02 731 43 31 GC de Boesdaalhoeve, 02 381 14 51 A • 3 NOV • 19.00 ZA • 17 NOV • 20.30 ZA • 10 NOV • 20.30 De vlucht van de wesp ZO • 18 NOV • 16.00 Jubilee Oorlog en terpentijn (7-12j) Woesj (+3j) Han Solo Needcompany met Viviane De Muynck Salibonani 4Hoog Jezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 ZA • 17 NOV • 20.00 ZO • 11 NOV • 14.00 ZO • 4 NOV • 15.00 WO • 21 NOV • 14.00 Wachten op Do Groot Wrede Stilte De winter van Kapitein Goochelshow (4-10j) De Frivole Framboos De Zonderlingen Winokio (+3j) Guinelli Meise, GC De Muze van Meise, Kraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06 Tervuren, CC De Warandepoort, Drogenbos, GBS De Wonderwijzer, 02 892 24 40 02 766 53 47 02 333 05 70 VR • 16 NOV • 20.00 WO • 21 NOV • 20.30 Le Chicon ZO • 4 NOV • 10.30 ZO • 25 NOV • 15.00 EN 16.30 Michael Van Peel overleeft Maxime Waladi De wegpiraat en andere Wit 2018 (try-out) Zaventem, CC De Factorij, deugnieten (+5j) Sprookjes enzo Sint-Genesius-Rode, 02 307 72 72 familiefilm Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 GC de Boesdaalhoeve, 02 381 14 51 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 VR • 16 NOV • 20.30 ZO • 25 NOV • 15.00 DO • 22 NOV • 20.30 Het XIIIe werk ZO • 11 NOV • 10.00 EN 11.00 Kalf! (+6j) De Bovengrens Rob Vanoudenhoven Familieyoga (3-6j) Dimitri Leue & Anastassya Savitsky Lebbis Tervuren, CC De Warandepoort, Villa in de wolken Grimbergen, CC Strombeek, Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 766 53 47 Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 02 263 03 43 02 255 46 90

OORLOG EN TERPENTIJN (10/11) LE CHICON (16/11) NIJNTJE OP DE FIETS (14/11) KALF! (25/11) UFO (15 EN 30/11) © maarten van den abeele van © maarten © koen broos © koen

28 RANDKRANT 22 EN 23 NOV • 20.30 SENIOREN 9 EN 10 NOV • 20.30 ZA • 17 NOV • 20.30 Levend en vers Brood voor morgenvroeg The Roy Orbison Story Wouter Deprez ZO • 4 NOV • 15.00 Bart Peeters Barry Steele & friends Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Lang zullen we leven Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Connie Neefs & Micha Marah VR • 23 NOV • 20.00 Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24 VR • 9 NOV • 20.30 ZA • 17 NOV • 20.30 De schaamte voorbij Bazaar Bizar The Fureys Kamal Karmach DI • 20 NOV • 14.00 Mandolinman invites o.a. Liliane Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Zaventem, CC De Factorij, Expo ‘58 Saint-Pierre, Herr Seele 02 307 72 72 Along comes Mary Jezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79 ZA • 17 NOV • 20.30 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 The Bootleg Sixties MA • 26 NOV • 20.30 ZA • 10 NOV • 20.30 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Comedy Club DI • 20 NOV • 14.00 Zonder omweg Tom Cools, Ralf Jennes & Erhan Sonny Vande Putte Rick De Leeuw ZA • 17 NOV • 20.30 Demirci ode aan de grootste cabaretiers Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Melodium Rag XL Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Meise, GC De Muze van Meise, Tiny Legs Tim 02 892 24 40 ZA • 10 NOV • 20.30 Ternat, CC De Ploter, 02 466 20 30 DO • 29 NOV • 20.30 For the Record Maker (try-out) Level Six 50 jaar Neil Young Henk Rijckaert Sint-Pieters-Leeuw, loods Topstraat, Douglas Firs, Bjorn Eriksson, Guy Sint-Genesius-Rode, 02 371 22 62 Swinnen e.a. GC de Boesdaalhoeve, 02 381 14 51 ZA • 17 NOV • 20.30 MUZIEK ZA • 10 NOV • 20.00 Grimbergen, CC Strombeek, VR • 30 NOV • 20.00 Bits of Peace 02 263 03 43 Comedy Night Fever VR • 2 NOV• 20.15 Chi-Hsia Lai & Chin-Cheng Lin VR • 30 NOV • 20.30 Raf Coppens, Jeroen Leenders e.a. Theatertour Calais Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Meise, GC De Muze van Meise, Het Zesde Metaal 02 892 24 40 Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Et alors.. en dan.. ZO • 18 NOV • 20.30 ZO • 4 NOV • 20.30 Johny Voners Jan Leyers DANS Vilvoorde, CC Het Bolwerk, ZA • 10 NOV • 20.00 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 02 255 46 90 Meise, GC De Muze van Meise, ZA •3 NOV •20.15 02 892 24 40 WO • 21 NOV • 20.30 Driftwood ZA • 3 NOV • 20.30 DO • 15 NOV • 20.00 Carmel Casus Circus Paul Young Linkebeek, GC de Moelie, Vilvoorde, CC Het Bolwerk, Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 380 77 51 02 255 46 90 02 255 46 90 U.F.O. ZA • 10 NOV • 20.30 Op de schoot We are not people WO • 7 NOV • 20.30 Paul Rans Ensemble Stan Van Samang DO •15 NOV • 20.30 Vriend of vijand Ternat, CC De Ploter, 02 466 20 30 DO • 22 NOV • 20.30 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 met Rudi Vranckx Sint-Pieters-Leeuw, kerk van Zuun, VR • 30 NOV •20.15 Sint-Pieters-Leeuw, De Merselborre, WO • 14 NOV • 20.30 02 371 22 62 Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 02 371 22 62 Elina Duni ZA • 24 NOV • 20.30 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Tervuren, CC De Warandepoort, VR •30 NOV • 20.00 DO • 8 NOV • 20.00 02 766 53 47 The Sea Within Widdershins VR • 16 NOV • 20.30 Lisbeth Gruwez/Voetvolk Grant-lee Phillips Luka Bloom DO • 22 NOV • 20.30 Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, Intimo 02 255 46 90 Rio Massena LITERATUUR Intiem Ternat, CC De Ploter, 02 466 20 30 Bart Kaëll & Luc Appermont VR • 16 NOV • 20.00 DI • 27 NOV • 20.15 DO • 8 NOV • 20.00 Only The Lonelies VR • 23 NOV • 20.30 Inleiding: Kaneelvingers Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24 Roy Orbison Tribute Holp-up Nosta Peter en Stefan Hertmans ZO • 11 NOV • 14.30 Meise, GC De Muze van Meise, Grimbergen, CC Strombeek, Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 02 892 24 40 02 263 03 43

EXPO ‘58 (20/11) VRIEND OF VIJAND (7/11) ELINA DUNI (14/11) © bart vyvermans © bart © bierta kambo © bierta

29 AGENDA

VR • 23 NOV • 20.30 In Flanders Field JAZZ DI • 6 NOV • 20.00 My Works, Classics Degand, Van Mechelen, I feel good & Heroes Bataille & Desguin ZA • 3 NOV • 20.30 Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 Koen Buyse VR • 9 NOV • 20.30 Nordmann Vilvoorde, CC Het Bolwerk, Dilbeek, CC Westrand, voorprogramma: No Metal in this DI • 6 NOV • 20.00 02 255 46 90 02 466 20 30 Battle Hoop doet leven – Will Tura WO • 14 NOV • 20.00 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 ZA • 24 NOV • 20.30 Zaventem, CC De Factorij, Kern 02 307 72 72 DO • 8 NOV • 20.30 WO • 7 NOV • 20.30 Stef Bos Inner Waves On Chesnil Beach Vilvoorde, CC Het Bolwerk, VR • 9 NOV • 20.30 Bart Defoor Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 02 255 46 90 Memorial Concert Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Chapelle de Lorraine DO • 8 NOV • 14.00 ZA • 24 NOV • 20.00 Tervuren, CC De Warandepoort, ZO • 25 NOV • 11.00 Frits & Freddy Egged on by Music 02 766 53 47 Invitation to Swing Kraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06 Cinemaximiliaan Jean Van Lint, Stijn Wauters Zaventem, CC De Factorij, VR • 9 NOV • 20.00 & Dirk Van der linden VR • 9 NOV • 19.00 02 307 72 72 Huldigingsconcert Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Sully Janpieter Biesemans Wemmel, GC de Zandloper, ZA • 24 NOV • 20.00 Meise, GC De Muze van Meise, ZO • 25 NOV • 14.30 www.filmavond2018.be Winterconcert 02 892 24 40 Thank you Toots De Eendracht Ben Vanderweyden Quartet ZO • 11 NOV • 20.00 Meise, GC De Muze van Meise, Klapzoen Asse, Oud Gasthuis, 69 minutes of 86 days 02 892 24 40 Geert Vanhassel & Anemos 02 456 01 60 Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Saxofoonquartet ZA • 24 NOV • 20.30 ZA • 10 NOV • 20.30 MA • 12 NOV • 20.30 Safarmusic Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 The Equalizer 2 Azzouz El Houri ZO • 18 NOV • 11.00 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 Dilbeek, Dil’Arte, 02 466 20 30 Sint-Pieters-Leeuw, kasteel Coloma, 02 371 22 62 FILM DI • 13 NOV • 20.00 DO • 29 NOV • 14.00 Figlia Mia Dex tot de tweede macht VR • 16 NOV • 20.30 ZO • 4 NOV • 20.00 Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 Barbara Dex Nachtschade: Aubergine I’m not a Witch Hoeilaart, GC Felix Sohie, Muziektheater Transparant Alsemberg, CC de Meent, DI • 13 NOV • 20.30 02 657 05 04 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 02 359 16 00 Blackkklansman Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 VR • 30 NOV • 20.30 DO • 22 NOV • 20.30 MA • 5 NOV • 20.30 Churches Tour Die Zauberflöte Ademloos WO • 14 NOV • 20.30 Sarah Ferri Opera Avanti Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Dogman Dilbeek, Sint-Gertrudiskerk, Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 02 466 20 30 Burning ZO • 25 NOV • 11.00 DI • 6 NOV • 20.30 DO • 15 NOV • 15.00 EN 20.00 KLASSIEK Cantates van Antonio Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Call me by your name Vivaldi ZO • 18 NOV • 20.00 Wezembeek-Oppem, GC de Kam, 02 ZA • 3 NOV • 15.00 Les Abbagliati kwartet Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 731 43 31 De Toverfluit Hamme-Merchtem, Sint-Gudulakerk, Opera Avanti 0475 24 84 95 Engel MA • 19 NOV • 20.30 Zaventem, CC De Factorij, MA • 5 NOV • 20.30 Just Charlie 02 307 72 72 WO • 28 NOV • 20.00 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 i.s.m. Holebifilmfestival Mozart, Schubert DI • 20 NOV • 20.30 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 WO • 7 NOV • 20.30 & Schumann Grimbergen, CC Strombeek, Ali Moraly Pianoduo Callot & Blondeel 02 263 03 43 MA • 19 NOV • 20.30 Grimbergen, sacristie Abdijkerk, Grimbergen, sacristie Abdijkerk, ZO • 25 NOV • 20.00 Filmfest Gent on tour 02 263 03 43 02 263 03 43 Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43

I’M NOT A WITCH (4/11) CALL ME BY YOUR NAME (15/11) BOBBEJAAN (22/11) HERMAN VAN DEN BOOM (TOT 4/11)

30 RANDKRANT Love, Simon 8 TOT 18 NOV DI • 13 NOV • 20.00 i.s.m. Holebifilmfestival Het einde Mijn strijd als transvrouw, DI • 20 NOV • 20.30 van de groote oorlog arts en politica Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 Ascania/ Linda Van der Meeren Petra De Sutter DI • 30 NOV • 20.30 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 VARIA Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 TOT 13 DEC ZA • 24 NOV • 20.00 Zing mee met de Bonski’s DI • 20 NOV • 20.00 Sven Augustijnen Blind wijnproeven Lennaert & De Bonski’s The Children Act & Sammy Baloji Vinenco DI • 13 NOV • 20.00 Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 Asse, Oud Gasthuis, 02 456 01 60 Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90 DO • 15 NOV • 20.00 WO • 21 NOV • 20.30 TOT 22 DEC DI • 27 NOV • 20.00 Sint-Genesius-Rode, GC de Boesdaal- Sweet Country My home is Wat doet oorlog met je? hoeve, 02 381 14 51 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 where my heart is Simonne Korkus Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 ZA • 17 NOV • 19.00 DO • 22 NOV • 15.00 Wemmel’s got talent 3 Bobbejaan TOT 6 JAN VR • 30 NOV • 20.00 Warm Wemmel Grimbergen, Fenikshof, 02 263 03 43 Chris Marker Waar muziek echt over gaat Wemmel, GC de Zandloper, Memories of the Future Marc Erkens 02 460 73 24 DI • 27 NOV • 20.00 Brussel, Bozar, Wezembeek-Oppem, Foxtrot www.bozar.be GC de Kam, 02 731 43 31 ZA • 17 NOV • 14.30 Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72 Prison Talk, De dood voor TOT 13 JAN ogen & Radio Cachot Niet schieten Theodoor van Loon Dag van het Taboe DI • 27 NOV • 20.30 Brussel, Bozar, Kraainem, GC de Lijsterbes, Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 www.bozar.be 02 721 28 06 DI • 27 NOV • 20.30 OP STAP WO • 28 NOV • 20.30 TOT 20 JAN WO • 21 NOV • 19.00 Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59 Beyond Klimt DO • 8 NOV • 14.00 Cuisine mundial: de wereld- Brussel, Bozar, Historisch erfgoed: keuken op één plaats www.bozar.be priorij Groenendaal Wezembeek-Oppem, GC de Kam, Hoeilaart, Bosmuseum, 02 731 43 31 TOT 27 JAN www.ngz.be Raoul De Keyser 23 EN 24 NOV EXPO & grafisch drukwerk ZO • 11 NOV • 14.00 Pianodag in 10 huiskamers Grimbergen, CC Strombeek, Versnippering Kunstacademie A. De Boeck TOT 4 NOV 02 263 03 43 en ontsnippering Asse, Oud Gasthuis, Herman Van den Boom Hoeilaart, Bosmuseum, 02 456 01 60 fotografiecircuit www.ngz.be Wemmel, GC de Zandloper, ZA • 24 NOV • 20.30 02 460 73 24 DO • 15 NOV • 14.00 Retuned De bossen van Europa DDF Crew TOT 4 NOV VORMING Tervuren, Arboretum, Overijse, CC Den Blank, Leerlingenbiënnale www.ngz.be 02 687 59 59 Kunstenacademie WO • 7 NOV • 20.00 August De Boeck Terug naar natuurlijke DO • 22 NOV • 14.00 Asse, Oud Gasthuis, voeding Keizer Karelwandeling 02 456 01 60 Pascale Naessens Tombeek (Overijse), parking Kerk, Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30 www.ngz.be TOT 4 NOV Volg ons ook op Dead Poetry MA • 12 NOV • 16.00 DO • 29 NOV • 14.00 www.facebook.com/RandKrant Cindy Wright Kreta en Santorini Natuurwandeling en www.randkrant.be Gaasbeek, Kasteel van Gaasbeek, Grimbergen, CC Strombeek, Vossem (Tervuren), www.kasteelvangaasbeek.be 02 263 03 43 Pastorieplein, www.ngz.be

HERMAN VAN DEN BOOM (TOT 4/11) CHRIS MARKER (TOT 6/01) RAOUL DE KEYSER (TOT 27/01) TERUG NAAR NATUURLIJKE VOEDING (7/11) PIANODAG (23 EN 24/11)

31 GEMENGDEGEVOELENS

MOOISTE PLEK IN ARGENTINIE Tigre, een stad aan de deltamonding van de Paranà.

LEKKERNIJ UIT ARGENTINIE Dulce de leche. EN MOOISTE HERINNERING 10 december 1983, LIFE IS A CELEBRATION de terugkeer van de democratie Patricia Morales from Argentina lives in Hoeilaart together in Argentinië. with her 10-year-old dog. As well as the leafy region around Brussels, she also adores Brussels, the capital of Europe. ‘It is an exciting testing ground, where you have the op- portunity to learn about the coexistence of diversity and solidarity.’ As a formally trained philosopher she knows that: ‘Thinking about life is important but living life is equally important, as we are only here for a short time’. You also have to stay positive in the face of negative news. ‘We should not allow the current polarising trend to lead us to despair’, says Morales, reflecting on the dominant culture. ‘It is well worth the effort to look beyond the news of the day. I still see the beauty of life in all kinds of small miracles around me’. Morales firmly believes in the rich rewards of friendship. ‘You have to be more outward looking to be in closer contact with the world’.

ik nog steeds de schoonheid van het leven in allerlei kleine wonderen. Zoals in de rode appels die na de zomer aan de takken van de bomen hangen. Of zoals in de seizoenen die elk jaar opnieuw terugkeren. De continuïteit Het leven van het leven is toch een prachtig gegeven. Voor mij blijft het leven een feest, ook in deze verwarrende tijden. Ook de solidariteit is een feest tussen mensen is mooi’, voegt ze eraan toe. ‘Onlangs maakte ik mee dat tien buren klaar- stonden om mijn weggelopen hond terug te vinden. Hartverwarmend.’ Tango heet haar hond. En inderdaad, de naam verwijst naar DE RIJKDOM VAN VRIENDSCHAP de wereldberoemde­ dans uit Argentinië, het land waar Patricia Deze zomer was Morales in Argentinië. Het Morales vandaan komt. TEKST Nathalie Dirix • FOTO Filip Claessens werd een blij weerzien met de vrouwen met wie ze in Buenos Aires heeft gestudeerd. ‘Sommigen had ik al meer dan dertig jaar niet meer gezien. We hebben ontzettend genoten atricia Morales woont samen met haar Hoe kijkt Morales zelf naar het leven? Helpen van onze herinneringen op te halen. Voor mij tienjarige hond in Hoeilaart. Ze houdt de filosofen die ze bestudeerde haar om een nog maar eens een bevestiging van hoe de van de groene Rand maar ook van Brus- sluitend antwoord te formuleren? ‘Het is een ontmoeting met de andere een waar feest P sel, de Europese hoofdstad. ‘Een boeiend vraag die ik mezelf blijf stellen en waarop het kan zijn. Het viel ons moeilijk om afscheid labo’, zegt de docente. ‘Hoe diversiteit en soli- antwoord met de jaren evolueert. Ik besef te nemen. Gelukkig bestaat er zoiets als dariteit samen kunnen gaan, kan je hier leren.’ steeds meer dat er geen sluitend antwoord WhatsApp. Dat platform helpt ons om met bestaat. Het antwoord is dan ook niet de elkaar in contact te blijven. Vriendschap is LEEF JE LEVEN essentie, wel de vraagstelling.’ voor veel Argentijnen een fundamentele Van opleiding is ze filosoof. Het hoeft dan ook waarde. Je gedachten, gevoelens en ervarin- niet te verwonderen dat ze bij elke naam van NIET TOEGEVEN AAN NEGATIVITEIT gen met iemand kunnen delen, maakt het een filosoof die je noemt, heel wat leerrijke dui- ‘We mogen niet toelaten dat het polarise- leven rijker.’ Heeft het leven haar nog een ding kan geven. Zoals over het ratiovitalisme, rende klimaat van vandaag ons verbittert’, andere betekenisvolle les geleerd? ‘Met de een filosofische stroming in Latijns-Amerika. zegt Morales over de huidige tijdsgeest. ‘Je jaren leer je dat je vooral niet te veel op jezelf ‘Ratiovitalisme is een term die aangeeft dat moet je boven al die negatieve berichtge- moet focussen. Als je erin slaagt om jezelf te nadenken over het leven belangrijk is, maar dat ving stellen. Ja, het klopt dat we in tijden relativeren en de vooroordelen ten aanzien het even belangrijk is het leven te leven. We zijn van fake news leven en dat er allerlei nieuws van de andere opzij te schuiven, kunnen er hier maar een korte tijd. Laten we vooral niet uitvergroot wordt om mensen te misleiden. vaak mooie contacten ontstaan. Hoe minder vergeten te leven en dat op een manier te doen Maar het loont de moeite om verder te kijken je jezelf centraal stelt, hoe meer de wereld zodat we het leven ten volle kunnen beleven.’ dan het nieuws van de dag. Rondom mij zie naar je toe komt.’

RANDKRANT