Pagina 1 van 7 Versie 1 Agendapunt 6 2009 VOORSTELLEN Nr 09017 Afdeling: Beleid & Projecten , 22-01-09

Onderwerp: Inrichtingsplan Boterhuispolder Aan de raad.

Beslispunten 1. Vaststellen van het Inrichtingsplan Boterhuispolder Leiderdorp- dd 22 januari 2009. 2. Vaststellen van het Uitvoeringsprogramma Boterhuispolder Leiderdorp-Teylingen dd 22 januari 2009

1 Inleiding Om de Boterhuispolder duurzaam open en groen te houden en toegankelijker te maken, stelde u op 11 februari 2008 u het toekomstscenario vast. U koos voor het scenario De Polder in!. Dit scenario stelt de mens en zijn beleving van de polder centraal. U stelde wel als voorwaarde dat het scenario zorgvuldig ingepast en uitgevoerd zou moeten worden. Ook besloot u dit scenario uit te werken tot een inrichtingsplan en uitvoeringsprogramma. Het college van Teylingen onderschreef het scenario. In nauwe samenwerking met de gemeente Teylingen hebben wij vervolgens Grontmij het toekomstscenario laten uitwerken tot een inrichtingsplan en uitvoeringsprogramma voor de gehele polder.

Besluitvorming Wij hebben toegezegd het definitieve ontwerp en uitvoeringsprogramma in maart 2009 aan u voor te leggen. Wij leggen daarom conform deze toezegging beide documenten aan u voor. Het inrichtingsplan is immers de uitwerking van het door u vastgestelde scenario en vormt het samenhangend geheel voor de uiteindelijke inrichting (-smaatregelen) van de polder. Het uitvoeringsprogramma vormt de basis voor de uitvoering. Vaststelling is van belang omdat beide documenten de basis vormen voor de volgende fase. In die fase, waarin de subsidieaanvragen worden voorbereid en ingediend, zijn de investeringskosten gebaseerd op het inrichtingsplan en uitvoeringsprogramma. De Dienst Landelijk Gebied is vanwege hun kennis en ervaringen nauw bij deze fase betrokken. De vaststelling van het inrichtingsplan en uitvoeringsprogramma nog niet tot kosten voor de gemeente. Op Pagina 2 van 7 Versie 1 Agendapunt 6 2009 VOORSTELLEN Nr 09017 dit moment is nog geen besluitvorming over de financiering nodig. In de volgende fase zullen wij met een voorstel komen voor de financiering van de uitvoering van het inrichtingsplan. Wij doen dit in samenhang met de ontwikkelingen van de gehele groenflanken rond Leiderdorp (zie bijgevoegde notitie over Samenwerking Leidse Ommelanden).

Inhoud inrichtingsplan en uitvoeringsprogramma Het inrichtingsplan Boterhuispolder Leiderdorp-Teylingen bestaat uit het rapport en de plankaart. Dit plan geeft de uitgangspunten en randvoorwaarden voor de inrichting van de polder weer en beschrijft de inrichtingsmaatregelen. Deze zijn vervolgens ruimtelijk vertaald op de plankaart. Het bevat alle maatregelen die worden getroffen om de stedeling de polder beter te laten beleven. U moet daarbij denken aan de aanleg van voetpaden, fietspaden, bruggetjes, visplekken, picknickplekken, observatieplaatsen, educatieve borden etc. De wandel-, fiets- en kanoroutes in het inrichtingsplan sluiten aan op het regionale netwerk; in de polder zelf zijn diverse ommetjes mogelijk. Ook geeft het weer hoe omgegaan wordt met het agrarische karakter, de cultuurhistorische waarden en de natuurwaarden van de polder. Zo zijn de paden zoveel mogelijk geprojecteerd aan de randen van de kavels, wordt gebruikt gemaakt van bestaande ontsluitingspaden, en worden de paden in het Teylingse deel in het broedseizoen afgesloten. Het uitvoeringsprogramma geeft aan hoe het inrichtingsplan kan worden gerealiseerd. In dit programma staat hoe, wanneer en in welke volgorde die inrichtingsmaatregelen kunnen worden uitgevoerd, wie betrokken zijn bij de uitvoering, wat de kosten zijn en hoe dat kan worden gefinancierd.

Gevolgd proces De grondeigenaren en boeren in het Teylingse en het Leiderdorpse deel van de polder, de Vereniging Agrarisch Natuurbeheer Ade, het Hoogheemraadschap Rijnland en de provincie zijn vanaf de beginfase betrokken. Er is gedurende het proces regelmatig bestuurlijk overleg geweest tussen wethouders Glasbeek en Homan (Teylingen) en ambtelijk resp. bestuurlijk met Leiden en Alkemade.

Op 8 juli 2008 is een brede bijeenkomst georganiseerd over het concept-inrichtingsplan. Alle eigenaren, bewoners, omwonenden en andere belanghebbenden (waaronder de deelnemers aan de gehouden ateliers) zijn daarvoor uitgenodigd. Het doel van deze Pagina 3 van 7 Versie 1 Agendapunt 6 2009 VOORSTELLEN Nr 09017 bijeenkomst was de belanghebbenden te informeren over het inrichtingsplan en hun reactie daarop te krijgen. Partijen die niet aanwezig konden zijn hebben de gelegenheid gekregen schriftelijk te reageren. De meeste opmerkingen op de conceptversie zijn meegenomen en verwerkt in de volgende fase.

Wij hebben u met onze brief van 12 augustus 2008 over de concepten van het inrichtingsplan en uitvoeringsprogramma geïnformeerd. Op 1 september 2008 heeft vervolgens een gezamenlijke commissiebijeenkomst van Teylingen en Leiderdorp plaatsgevonden. Ook de reacties uit deze bijeenkomst zijn in de uitwerking meegenomen. In deze periode hebben we opnieuw met enkele relevante grondeigenaren en partijen gesproken.

In de commissie van 14 januari 2009 hebben wij u over de laatste stand van zaken rond de Boterhuispolder en polder Achthoven geïnformeerd. We hebben daarbij nadrukkelijk aangegeven de inrichting en uitvoering van de Boterhuispolder te zien in samenhang met de realisering van de gehele groenflanken rond Leiderdorp. De Dienst Landelijk Gebied is actief betrokken bij de totstandkoming van een duurzame samenwerking tussen de gemeenten in de groenflanken en de uitvoering van onze plannen voor de Boterhuispolder en polder Achthoven.

2 Beoogd effect - Uitvoering geven aan uw besluit over het toekomstscenario voor de Boterhuispolder - De Boterhuispolder duurzaam open en groen houden en toegankelijker maken

3 Argumenten 1.1 Het inrichtingsplan is in lijn met uw besluit over de toekomst van de Boterhuispolder U hebt het scenario De Polder in! vastgesteld met een aantal voorwaarden en aanvullende inrichtingsmaatregelen (zie pag. 5 van het inrichtingsplan). Dit zijn ook de randvoorwaarden en uitgangspunten geweest voor het inrichtingsplan (zie pag. 11 van het inrichtingsplan). Het inrichtingsplan maakt de polder door de daarin genoemde maatregelen toegankelijk en beleefbaar voor fietsers, wandelaars en kanoërs. De routes sluiten goed aan op het recreatieve netwerk in de omgeving. In de polder zelf zijn ommetjes mogelijk. In het inrichtingsplan is rekening gehouden met het agrarische en cultuurhistorische karakter van de polder en de ecologische waarden. Zo liggen de paden Pagina 4 van 7 Versie 1 Agendapunt 6 2009 VOORSTELLEN Nr 09017 veelal langs de randen van percelen, worden ze afgescheiden van de rest van de kavel en wordt waar mogelijk gebruik gemaakt van reeds bestaande ontsluitingspaden en worden de paden in het noordelijke deel afgesloten in het broedseizoen. Voor de uitvoering van de paden en de objecten worden voornamelijk natuurlijke en duurzame materialen voorgesteld. De natte natuur, de natuurvriendelijke oevers en agrarisch natuurbeheer dragen bij aan de natuurontwikkeling.

1.2 Het inrichtingsplan kan rekenen op draagvlak Door het gevolgde proces is inzicht verkregen in het draagvlak voor het inrichtingsplan. Het Hoogheemraadschap, de provincie (Groen/Vitaal Platteland, Ruimtelijke Ordening), gemeente Teylingen, gemeente Leiden, gemeente Alkemade (nu en Braassem) en Holland Rijnland (ambtelijk) zijn positief over het plan omdat het plan aansluit bij hun beleid (zie ook paragraaf 2.6, pag 9). Het inrichtingsplan sluit ook aan op de Regionale Structuurvisie 2020 (concept) van Holland Rijnland. Ook de meeste eigenaren en boeren zijn gematigd positief tot positief over het inrichtingsplan (zie bijlage met gespreksverslagen). Hun opmerkingen zijn zoveel mogelijk al meegenomen. Ook is de verwachting dat in de nadere uitwerking in de volgende fase, in overleg met hen, aan hun overgebleven opmerkingen en/of bezwaren tegemoet kan worden gekomen.

Op basis van de informatieavond, waarvoor een brede groep belanghebbenden was uitgenodigd, en de daarna ontvangen opmerkingen is eenzelfde indruk verkregen. De opmerkingen zijn voornamelijk positief kritisch. Voor een belangrijk deel zijn deze opmerkingen in het inrichtingsplan of op de plankaart verwerkt.

2.1 Het uitvoeringsprogramma geeft inzicht in de realisering van het plan Bij het inrichtingsplan is een uitvoeringsprogramma opgesteld. Dit programma maakt voor de uitvoering een onderverdeling in 4 deelprojecten. Hierdoor wordt de opgave van het totale plan inzichtelijk, kunnen slimme keuzes gemaakt worden, kan gefaseerd worden, wordt de logistiek in de uitvoeringsfase geoptimaliseerd en ontstaat een logische afbakening en begrenzing van de deelprojecten. Per deelproject zijn de maatregelen, de kosten, de financiering, de planning, de haalbaarheid en de betrokken partijen en de trekker op hoofdlijnen weergegeven. Naast de investeringskosten en de grondverwervingskosten zijn ook de beheerkosten en vergoedingen in beeld gebracht. De totale investeringskosten inclusief grondverwerving bedragen ca € 4 miljoen. Daarnaast Pagina 5 van 7 Versie 1 Agendapunt 6 2009 VOORSTELLEN Nr 09017 moet rekening worden gehouden met jaarlijkse beheerkosten en vergoedingen. Deze kosten zijn zo realistisch mogelijk ingeschat en gebaseerd op kengetallen en normbedragen. De berekeningen zijn in hoofdstuk 6 (vertrouwelijk bijgevoegd) opgenomen. Het uitvoeringsprogramma geeft daarmee inzicht wat de kosten van de maatregelen zijn en hoe en met welke partijen het inrichtingsplan gerealiseerd kan worden.

2.2 De uitvoering kan rekenen op voldoende draagvlak Voor de realisering van het plan is naast de medewerking van de gemeente Teylingen ook die van andere partijen nodig (organisatorisch, juridisch en/of financieel). We hebben door het gevolgde proces redelijk goed inzicht in de betrokken partijen en hun houding gekregen. Met de grondeigenaren en boeren is ook over hun medewerking gesproken. De meeste hebben, onder bepaalde voorwaarden, aangegeven in beginsel hun medewerking aan de uitvoering te willen geven. In de volgende fase worden de inrichtingsmaatregelen nog concreter; dan worden onder meer met de grondeigenaren de precieze ligging en uitvoering van de paden, objecten etc nader uitgewerkt. Dan zal duidelijk zijn hoe het plan exact kan worden uitgevoerd, welke gronden daadwerkelijk moeten worden verworven, welke vergoedingen voor gebruik van gronden verstrekt moeten worden, of aanvullende natuurcompensatie nodig is etc.

Ook met het Hoogheemraadschap is meerdere keren overleg gevoerd over de uitvoering en hun medewerking aan het plan. Het Hoogheemraadschap heeft een waterbergingsopgave in de Boterhuispolder en kan door de uitvoering van het inrichtingsplan voldoen aan deze opgave. Het waterschap heeft aangegeven in organisatorische en financiële zin bij te dragen aan het plan. Ook de gemeente Leiden heeft besloten financieel bij te dragen aan de uitvoering.

4 Kanttekeningen/Risico-inventarisatie Financiering en realisering De investeringskosten voor het gehele plan bedragen ca 4 miljoen. De verhouding in de kosten voor de maatregelen op het Leiderdorps en Teylings grondgebied is ongeveer 60:40. De financiering voor de uitvoering van het inrichtingsplan is nog niet rond. Daarbij zijn meer partijen nodig om tot uitvoering te komen. Op dit moment wordt de uitvoering en financiering in samenhang met de ontwikkeling van de gehele groenflanken rond Leiderdorp bezien. De aanpak en acties die worden ondernomen zijn beschreven in de Pagina 6 van 7 Versie 1 Agendapunt 6 2009 VOORSTELLEN Nr 09017 bijgevoegde notitie Samenwerking Leidse Ommelanden. Met een beperkte bijdrage van Leiderdorp, met bijdragen van andere partijen en via subsidies verwachten wij de financiering rond te krijgen. Voor dekking van onze bijdrage denken wij aan verkoop van de gronden in de Boterhuispolder. Tot dusver hebben wij onze grondpositie in de Boterhuispolder aangehouden. Wij houden deze aan totdat het structureel open en groene karakter van de Boterhuispolder is verzekerd. Bij uiteindelijke verkoop van de gronden, kan onze bijdrage aan de ontwikkeling van de groenflanken worden gedekt uit het verschil tussen de agrarische/natuurwaarde en de boekwaarde. We verwachten voor het zomerreces een voorstel voor de bijdrage met de dekking aan u voor te leggen.

Besluitvorming Teylingen Het college en de raad van Teylingen besluiten naar verwachting in de loop van het 2e kwartaal van dit jaar over het inrichtingsplan en uitvoeringsprogramma. Dat is later dan gepland. De Boterhuispolder is een van de projecten uit het Uitvoeringsprogramma voor hun Recreatie en Toerisme visie. De raad van Teylingen heeft naar haar college echter aangegeven, dat eerst andere projecten in Teylingen ter besluitvorming worden voorgelegd. In overleg met de verantwoordelijk wethouder in Teylingen is afgesproken dat de behandeling in Leiderdorp wel volgens de afgesproken planning verloopt en dat in beide gemeenten de raad daarover wordt geïnformeerd. Omdat de besluitvorming nu nog niet tot financiële of andere gevolgen leidt, is het afwijkende besluitvormingsproces geen probleem.

5 Milieu In het inrichtingsplan is uitgegaan van een duurzame en milieuvriendelijke inrichting. Zo worden natuurvriendelijke oevers gerealiseerd, wordt agrarisch natuurbeheer gestimuleerd, worden voor de paden en objecten zoveel mogelijk natuur en milieuvriendelijke materialen toegepast al dan niet afkomstig via hergebruik etc.

6 Kosten, baten en dekking U hebt in 2007 voor het opstellen van het toekomstscenario en vervolgens het inrichtingsplan en uitvoeringsprogramma € 200.000 voorbereidingkrediet verleend. De kosten van het project tot en maart 2009 bedragen naar verwachting ca €195.000. Daarmee blijven we binnen het verleende krediet. De voorbereidingkosten worden vooralsnog zoals in 2008 door u besloten meegenomen in de afschrijving. De Pagina 7 van 7 Versie 1 Agendapunt 6 2009 VOORSTELLEN Nr 09017 werkzaamheden ter voorbereiding van de uitvoeringsfase betreffen voornamelijk ambtelijke inzet. Deze kosten worden gedekt uit de bestaande budgetten. Wij komen voor de daadwerkelijke uitvoering voor het zomerreces met een voorstel waarin de financiële consequenties en de dekking zijn meegenomen.

Het College van burgemeester en wethouders van Leiderdorp, de secretaris, de burgemeester,

A.H. Schouten M. Zonnevylle