DOCSLIB.ORG

Pascal in Potentia… Isaac Da Costa on Spinoza and Pantheism

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Pascal in Potentia… Isaac Da Costa on Spinoza and Pantheism STUDIA ROSENTHALIANA 42-43 (2010-2011), 149-163 doi: 10.2143/SR.43.0.2175924 Pascal in potentia… Isaac da Costa on Spinoza and Pantheism IRENE ZWIEP Introduction: Da Costa and Jewish emancipation ‘ ie Menschheit? Das ist ein Abstraktum, es hat von jeher nur D Menschen gegeben und es wird nur Menschen geben.’1 The famous remark by Johann Wolfgang von Goethe to the German histo- rian Heinrich Luden (1778-1847) summarizes one of the fundamental dilemmas of historiography: the tension between, on the one hand, the historical patterns we impose upon the past and, on the other, the indi- vidual fates that help us draw up those patterns yet by the same token seem to defy them. The career of the Dutch-Jewish writer Isaac da Costa (1798-1860), whose thoughts on the life and work of Baruch Spinoza are at the heart of this contribution, is a case in point. Self-confessed Sephardi nobleman, Romantic Dutch-national poet, Protestant convert and spokesman of the pietistic Christian Reveil Movement, Da Costa’s biography reflects the deeply experimental nature of Dutch-Jewish life during the first decades of the nineteenth century, when the parallel searches for a Jewish-gentile ecumene and for a new Dutch-Israelite iden- tity dominated the intellectual arena.2 Both Da Costa’s search for a new identity and his choice to join a clearly-defined ecumenical space, are strategies that were followed by many after 1796, the year in which civic equality had been granted to the Jews in the Low Countries. The fact, 1. ‘Mankind? That is an abstraction. There have always been, and always will be, only men.’ Quoted from O. Spengler’s Untergang des Abendlandes. Umriße einer Morphologie der Weltgeschichte. Ungekürzte Sonderausgabe in einem Band (Munich 1980), p. 28f. 2. For the Dutch-Jewish Enlightenment as a quest for an intellectual sphere without religious or cultural difference, cf. my forthcoming article ‘Jewish Enlightenment (Almost) without Haskalah: the Dutch Example’, in Jewish Culture and History 12 (2011 ). 150 IRENE ZWIEP however, that Da Costa chose to realize that new Jewish identity outside the sphere of Enlightenment and, especially, outside the realm of Juda- ism, neatly illustrates the truth of Goethe’s observation. Da Costa’s famous assertion that he ‘had remained, no had become a Jew only when (…) professing [him]self a Christian’ indeed seems to illustrate the individual paradox rather than the collective process of early nineteenth-century Jewish emancipation.3 For Da Costa, however, there had been neither paradox nor irony in those words, which he had noted down in the preface to his messianic Israel en de volken. Een over- zicht van de geschiedenis der Joden tot op onzen tijd of 1848, a history of the Jewish people from its biblical beginnings until the most recent – and according to Da Costa upsettingly revolutionary – times. Like his con- version in 1822, his oft-quoted dictum can (to a certain extent at least) be interpreted as his personal, individual commentary on collective Jewish emancipation and on the threat he believed this unprecedented novelty posed to both the natural and the divine order of the universe. When viewed against the longue durée of universal history, Da Costa believed, Jewish political emancipation was nothing short of Jewish reli- gious apostasy. While discussing the phenomenon in Israel en de volken, he was quick to identify the philosopher Moses Mendelssohn as the prime instigator and role model of this collective folly. Under the guise of enlightened rationalism, he claimed, Mendelssohn had succeeded in lur- ing his less-gifted fellow-Jews into imitating the ‘Mendelssohnian para- dox’, i.e., into covertly adopting the values and mores of Christianity while remaining overtly loyal to traditional ‘Rabbinism’ – a reproof that resounds with echoes of the famous Lavater affair of 1769, when the Swiss pastor Johann Caspar Lavater (1741-1801) had challenged Mendelssohn to either refute the Christian religion or else embrace its principles. Following Mendelssohn’s death in 1786, Da Costa argued, the philosopher’s many epigones (scathingly dismissed as ‘de Joodsche Emanci patievrienden’)4 had continued to tempt their co-religionists 3. ‘Ik bleef toch wel (neen! Ik werd eerst recht) Israëliet, toen ik (…) mij Christen beleed’, in I. da Costa, Israel en de volken (Utrecht 1848), Voorrede. For a detailed analysis of Da Costa’s biog- raphy as a ‘Jewish fate’, cf. J. Meijer’s doctoral thesis Isaac da Costa’s weg naar het Christendom. Bijdrage tot de geschiedenis der joodsche problematiek in Nederland (Amsterdam 1946), and idem, Martelgang of cirkelgang. Isaac da Costa als joods romanticus (Paramaribo 1954). 4. Israël en de volken, p. 372. PASCAL IN POTENTIA… ISAAC DA COSTA ON SPINOZA AND PANTHEISM 151 into pseudo-Christianity, thus causing them to forsake their divinely determined role in history (which had been to live as Jews until the coming of the Messiah, only to confirm the Christian truth through their unanimous conversion upon His arrival). In Da Costa’s view, the Jews’ recent struggle for socio-political equality implied a perverse negation of both Christian theology and Jewish history. ‘What should a Christian clinging on to the Gospel of Grace… think of this new development in the history of Abraham’s ancient offspring… [it is] a disruption of religion and the social order, an assault on, and subver- sion of Judaism and Christianity, which serves, in one word, Apostasy and Revolution,’ he exclaimed at the conclusion of his diatribe against Mendelssohn and his disciples.5 It is clear that, whatever his motives had been in 1822, in 1848 Da Costa was ready to see his own conversion as an attempt at salvaging both Christianity and Judaism, in an effort to restore, through his personal example, the divinely ordained order of the world and the purpose of Jewish history – by remaining, or rather, by becoming a Jew by entering the ecumene of the Dutch Prot- estant Church.6 Da Costa and the ‘Amsterdam Spanish Peninsula’ Da Costa’s complex stance on Judaism and Christianity, combined with his life-long fascination for Sephardic history and nobility (including his own alleged noble lineage)7 make us curious after his judgment on those ancestors whose history had likewise been marked by a tension between the two rivalling faiths: the Iberian conversos who, at the onset of the seventeenth century, had chosen to settle in 5. Ibid., p. 376f. 6. Da Costa’s Jewish-national sentiments on the Jews’ role in universal redemption are like- wise reflected in his Vijf en twintig stellingen over de nationale wederoprichting van Israël en de wederkomst van de Heere Jezus Christus in heerlijkheid (‘Twenty-five propositions regarding the national re-establishment of Israel and the return of the Lord Jesus Christ in glory’) of 1855. 7. In the early 1820s, Da Costa had tried in vain to obtain formal recognition of his noble status, which he had managed to trace back to converso circles in late-medieval Spain and Portugal. His research into Jewish aristocracy culminated in a serial publication entitled ‘Adelijke geslachten onder de Israëliten’, which first appeared in the Dutch historical-genealogical monthly De Navor- scher (1857-1858) and was integrated into later editions of Israel en de Volken (e.g., Haarlem 1873, p. 460-537). For a chronological account of young Da Costa’s enthralment with the Sephardic past, cf. Meijer, Isaac da Costa’s weg, p. 78-90. 152 IRENE ZWIEP the port city of Amsterdam and had built a Jewish community that had never quite managed (nor wished) to shed off its gentile past. We know from various sources that Da Costa felt a deep affinity with ‘the Spanish peninsula of the seventeenth century’ as he once labelled it.8 On the one hand, this affinity ran along familial lines. Da Costa was a direct descendant of Joseph da Costa, the younger brother of the notorious seventeenth-century Amsterdam dissenter Uriël da Costa, whose character and beliefs (as understood by his great-grandnephew Isaac) will be briefly touched upon below. On a more spiritual level medieval Spain, even if it had been transposed to the relative grandeur of Golden Age Amsterdam, was cherished by Da Costa as the oriental haven of the West, a sphere that was more congenial to his own romantic persona of ‘Oriental, Nobleman, Bard’ (‘Oosterling, Edel- man, Dichter’)9 than the ‘lauwe Westerstranden’, the chilly beaches that adorned the western shores of the newly founded Kingdom of the Netherlands. Occupying the entire ‘Third Book’ of Israel en de volken (i.e. 235 out of a total of 588 pages of Jewish ‘world history’), Da Costa’s reconstruc- tion of medieval and early modern Sephardic history seems to reflect this longstanding partiality.10 Within the present framework, to examine in detail the entire section would mean to surrender analysis to mere description; instead, I have chosen to concentrate on a passage that offers us an exemplary summary of the intricate Jewish-Christian agenda that nourished Da Costa’s historical thinking. In the following we shall con- sider at some length his critical, but by no means disparaging views on the life and work of Baruch Spinoza, son of converso noblemen and father of Pantheism, whose intellectual career (not unlike Da Costa’s own) had transcended the boundaries of traditional Judaism yet whose ideas had always remained, or so Da Costa claimed, essentially true to the spirit of Judaism. 8. ‘Ik behoor tot het Spaanse schiereiland van de zeventiende eeuw…’, in a letter to his friend Van Hogendorp, dated 15 March 1821; quoted in Meijer, Isaac da Costa’s weg, p. 81. 9. Again in a letter (dated 6 July 1821) to Dirk van Hogendorp, quoted ibid., p.
Load more

Recommended publications
  • PDF Van Tekst
    De dichtwerken van Bilderdijk. Supplement. De mensch en de dichter Willem Bilderdijk Eene bijdrage tot de kennis van zijn leven, karakter en geschriften Isaäc da Costa bron Isaäc da Costa, De dichtwerken van Bilderdijk. Supplement. De mensch en de dichter Willem Bilderdijk. Eene bijdrage tot de kennis van zijn leven, karakter en geschriften. A.C. Kruseman, Haarlem 1859 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/bild002dich17_01/colofon.htm © 2009 dbnl π3 Isaäc da Costa, De dichtwerken van Bilderdijk. Supplement. De mensch en de dichter Willem Bilderdijk 2 INDIEN IK U VERGETE - - Ps. 137: 5a. Isaäc da Costa, De dichtwerken van Bilderdijk. Supplement. De mensch en de dichter Willem Bilderdijk 3 [Eerste levensnacht] De voorbeelden zullen wel niet talrijk zijn van een welkomstgroet by de intrede in dit leven, als in den nacht tusschen zeven en acht September 1756 te beurt viel aan den pas geboren spruit in een huis te Amsterdam in de onmiddelijke nabijheid der Westerkerk. Het jongske was even zes- of achttien uren oud, toen door een hoop opgeruid volk al de buitenvensterglazen der ouderlijke woning werden ingeslagen, de kamer niet uitgezonderd, waarin voor moeder en kind een rustiger nacht te gemoet was gezien. Het op zoo onbescheidene wijze verwelkomd wicht was een zoon geboren aan Dr. Izaak Bilderdijk, weinige dagen later in de naby gelegen kerk met den naam van Willem naar zijnen grootvader van moederszijde gedoopt. Het straatrumoer in den nacht na de geboorte werd door de familie toegeschreven aan een hatelijken grap van zekeren losbol, die met haar in Isaäc da Costa, De dichtwerken van Bilderdijk.
    [Show full text]
  • Discord & Consensus
    c Discor Global Dutch: Studies in Low Countries Culture and History onsensus Series Editor: ulrich tiedau DiscorD & Discord and Consensus in the Low Countries, 1700–2000 explores the themes D & of discord and consensus in the Low Countries in the last three centuries. consensus All countries, regions and institutions are ultimately built on a degree of consensus, on a collective commitment to a concept, belief or value system, 1700–2000 TH IN IN THE LOW COUNTRIES, 1700–2000 which is continuously rephrased and reinvented through a narrative of cohesion, and challenged by expressions of discontent and discord. The E history of the Low Countries is characterised by both a striving for consensus L and eruptions of discord, both internally and from external challenges. This OW volume studies the dynamics of this tension through various genres. Based C th on selected papers from the 10 Biennial Conference of the Association OUNTRI for Low Countries Studies at UCL, this interdisciplinary work traces the themes of discord and consensus along broad cultural, linguistic, political and historical lines. This is an expansive collection written by experts from E a range of disciplines including early-modern and contemporary history, art S, history, film, literature and translation from the Low Countries. U G EDIT E JANE FENOULHET LRICH is Professor of Dutch Studies at UCL. Her research RDI QUIST AND QUIST RDI E interests include women’s writing, literary history and disciplinary history. BY D JAN T I GERDI QUIST E is Lecturer in Dutch and Head of Department at UCL’s E DAU F Department of Dutch.
    [Show full text]
  • Hoofdstuk 1: De Negentiende Eeuw
    24 Hoofdstuk 1: De Negentiende eeuw Eeuwen drongen eeuwen voor zich henen, En hoe menig hecht en trotsch gevaart Is er in dien maalstroom niet verdwenen, Waar ook zelfs geen spoor van werd bewaard.41 1.0 INLEIDING Een kentering De oppervlakte van Twenthe bestaat voor het grootste deel uit onafoogbare heidevelden, door oasen van be- bouwde akkers of hoog geboomte afgebroken. Niet dan door vlijt, die eeuwig sleepte en zwoegde, kon de bevol- king aan dezen ondankbaren bodem een sober bestaan ontwringen, zoo dat taai geduld, een langzaam wikkend overleg, spaarzaamheid en een ijzerhard ligchaam zich door de aarde zelve, welke zij betrad, in haar ontwikkelen moest. Verschillende oorzaken liepen er dus zamen, die de aangroeijende beschaving in het overige gedeelte der vrije Nederlanden, hier voormaals tegenhielden. De moeite om aan het brood te komen verbood de massa, om aan eenige beschaving, altijd de dochter van overvloed en gemak, te denken. Aldus beschreef de Friese taalgeleerde en predikant te Deventer Joost Hiddes Halbertsma het oostelijk deel van de voormalige drieguldensprovincie in de Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren (OA) in 1837.42 Willem de Clercq (1795-1844) die van 1812 tot 1835 dikwijls Almelo bezocht, had al in zijn dagboek geschreven: “Het is hier een materieel land en ik droom van niet als van weefspoelen en calicots”. Wellicht overdreef hij wat, want hij verhaalde in zijn dagboeken ook van de vermaken na pleziertochtjes. Men uitte zich dan in proza en poëzie en in teken- en schilder- kunst.43 Maar toch. Twente werd niet voor niets wel de Overijsselse Achterhoek genoemd.
    [Show full text]
  • 106. the Revival
    106. THE REVIVAL At that time, some students attending uni were T HE REVIVAL IN SWITZERLAND not happy with the outward religion of those The university founded by the God-fearing Calvin days. So, they joined the 'Brotherhood'. in 1559, still stands in Geneva today. That school However, the liberal Genevan ministers has been a blessing for many in the dark days of discovered that and ordered the students not to persecution. Above the entrance, we read the go there; if they did anyway, they would be inscription, 'The fear of the Lord is the beginning expelled! of wisdom.' In 1816 a salesman by the name of Wilcox arrived It is now two centuries later, and that school is in Geneva from England. This Wilcox belonged to still attended by students training for the ministry, the Whitefield Methodists. but. the Bible is no longer taught! He meets the students who wanted to join the The future ministers don't even get to see the forbidden Brotherhood. Soon they come together New Testament. The Old Testament was used and started holding secret meetings. once a week, not to learn the contents of God's Word but only to study the language. That hour But they do not manage to do this for long served only to enhance their academic because the liberals discover them again and they knowledge. order Wilcox to leave the city. Before he leaves, Wilcox begs the Lord for a new leader to serve the The spirit of enlightenment poisoned the Brotherhood. God answers that prayer. Just as university which had once been founded by Wilcox leaves the city of Geneva, Robert Haldane Calvin.
    [Show full text]
  • De Da Costabuurt En De Réveilbeweging, Ria Scharn ● De Cope-Ontginning Van Amstelland ● Amsterdamse Architecten * Westerplantsoen in De Zeeheldenbuurt, A
    de Da Costabuurt en de Réveilbeweging de Da Costabuurt en de Réveilbeweging door Ria Scharn-Luijben 1 de Da Costabuurt en de Réveilbeweging Voorgeschiedenis Na 1830 raakte Amsterdam zo langzamerhand overvol. De stad lag nog binnen haar oude vesting en er waren veel te weinig woningen om iedereen te huisvesten. De industrie kwam steeds meer opzet- ten en trok veel werkzoekenden naar zich toe. Om al die duizenden mensen te huisvesten werd elke lege plek in de stad volgebouwd, kregen bestaande huizen extra verdiepingen en woonden velen noodgedwongen op zoldertjes en in kelders. Duizenden mensen huisden in bouwvallige woningen en krotten die gesitueerd waren op de achtererven van de aan de grachten en straten gelegen wonin- gen. Deze krotten waren toegankelijk via stegen, gangen en slop- pen en stonden zo dicht opeen dat zonlicht en frisse lucht er niet konden komen. Stromend water en riolering waren nog onbekende Boven: Woonomstandigheden in een slop in de Jordaan. Links: Kelderwoning in de binnenstad, Beide foto’s: Stadsarchief Amsterdam (SAA) 2 de Da Costabuurt en de Réveilbeweging zadigd van methaan, koolzuurgas en zwavelwaterstof dat – als de luchtdruk daalde – deze gassen op grote schaal vrijkwamen. Voor de omwonenden werkte daardoor de gracht als een barometer; stank kondigde veranderlijk weer aan. Ernstige stank, die samenging met het verschijnen van ontelbare gasbelletjes aan het oppervlak en het opborrelen van stukken modder, was voor hen een teken dat er regen en wind te verwachten viel en mogelijk zelfs storm. Onder grootheden. Amsterdam stonk! Overal werd ontlasting en afval ge- deponeerd en de grachten waren open riolen. Het was zelfs zo erg gesteld, dat men aan het wateroppervlak kon zien wat voor weer het zou worden.
    [Show full text]
  • Wie Was Ook Alweer Willem Bilderdijk?
    Wie was ook alweer Willem Bilderdijk? – door Dirk Goes – Schaakvereniging Amsterdam West speelt in het Bilderdijkpark, dat is genoemd naar de dichter Willem Bilderdijk. Hij is de naamgever van straten en lanen in uiteenlopende Nederlandse steden als Amsterdam, Utrecht, Alkmaar, Rotterdam, Den Haag, Eindhoven en Amersfoort, terwijl zich in Uithoorn een Bilderdijkhof bevindt, waar, o toeval, schaakvereniging De Amstel is gehuisvest. Maar wie was ook alweer Willem Bilderdijk? Willem Bilderdijk werd geboren op 7 september 1756 aan de Westermarkt te Amster- dam. Op vijfjarige leeftijd ging een buurjongen op zijn linkervoet staan, waardoor hij een wond opliep, die slecht werd behandeld. Als gevolg hiervan kreeg hij last van een hardnekkige ontsteking aan het beenvlies, die hem de rest van zijn jeugd aan huis kluisterde. Uit verveling dook hij in de studieboeken en bleek al snel een won- derkind want hij vergaarde in recordtempo een grote kennis in uiteenlopende gebie- den als geschiedenis, taal, filosofie, theologie en wiskunde. Hij wilde als dichter door het leven gaan, maar zijn strenge vader, die belastinginspecteur was, wilde daar niets van weten en hij werd als boekhouder te werk gesteld op zijn kantoor. In 1780 begon Bilderdijk aan de universiteit van Leiden aan een studie rechten, die hij al na twee jaar had afgerond. Vanaf 1782 vestigde hij zich als advocaat te Den Haag. Bilderdijk was gefascineerd door de dood en ging als zodanig geheel mee in de toen- malige tijdgeest, de romantiek, die aan het eind van de 18e eeuw populair was in intellectuele kringen. De dood speelde ook een grote rol in zijn persoonlijk leven.
    [Show full text]
  • Download PDF Van Tekst
    De kunst der poëzy Willem Bilderdijk editie W. van den Berg en J.J. Kloek bron Willem Bilderdijk, De kunst der poëzy (ed. W. van den Berg en J.J. Kloek). Prometheus / Bert Bakker, Amsterdam 1995. Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/bild002kuns01_01/colofon.htm © 2004 dbnl / W. van den Berg en J.J. Kloek 6 Woord vooraf Drs. P. Gerbrandy en dr. G.J. Johannes waren bereid de tekst zorgvuldig te lezen. Wij danken hen voor hun waardevolle commentaar. Ook prof.dr. Margaretha Schenkeveld deed ons een aantal nuttige suggesties. Dr. S. Wiersma was ons behulpzaam bij het thuisbrengen van een aantal toespelingen op de klassieke oudheid. Dr. M. van Hattum was zo vriendelijk ons op het handschrift van De kunst der poëzy te attenderen. De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen verleende toestemming tot reproduktie van enkele pagina's uit dit handschrift. Het Bilderdijk-Museum te Amsterdam legde eenzelfde welwillendheid aan de dag met betrekking tot een fragment uit een poëticaal kladhandschrift van Bilderdijk. W. VAN DEN BERG en J.J. KLOEK Willem Bilderdijk, De kunst der poëzy 7 Inleiding Willem Bilderdijk (1756-1831), jurist van professie, maar ook actief als medicus, botanicus, tekenaar, historicus, theoloog en taalgeleerde, was de meest markante figuur in Nederland in de eerste helft van de negentiende eeuw. Deze even buitenissige als veelzijdige persoonlijkheid verwierf echter zijn grootste faam als dichter die geen genre ongemoeid heeft gelaten: fabels en vertellingen, epigrammen en gelegenheidsgedichten, epische, lyrische, dramatische en didactische verzen rolden schijnbaar moeiteloos uit zijn pen. Bij zijn dood liet hij een oeuvre na van maar liefst 300.000 versregels.
    [Show full text]
  • Three Attempts at a Dutch Sublime1 Christophe Madelein & Jürgen
    Three Attempts at a Dutch Sublime1 Christophe Madelein & Jürgen Pieters, University of Ghent Abstract: In this article we present three central texts from the Dutch debate on the sublime between 1750 and 1850. It is surprising that hardly any attention has been paid to these three texts – and, by extension, to the translations of international works on the sublime that preceded their publication in the Dutch- language area. These texts, however, are not the work of second-rate authors: Paulus van Hemert, Johannes Kinker and Willem Bilderdijk are leading representatives of Dutch culture in the first decades of the nineteenth century. Each of these three authors was sufficiently familiar with the international debate on the sublime, as the occasional references in their texts to the writings of fellow authors on the sublime from other countries testify. They were also familiar with the history of the sublime, to which they no doubt hoped to contribute with their own texts. We give a short outline of this historical development and then try to place the Dutch interventions within the framework of the international debate. From this it may then transpire that ‘Dutch attempts at sublimity’ should not by definition be thought of disparagingly. Keywords: Sublime, Netherlands, Kinker, Van Hemert, Bilderdijk In October 1798 an anonymous review of the Lyrical Ballads, the collection by William Wordsworth and Samuel Taylor Coleridge which became legendary as soon as it appeared, was published in the Critical Review. The piece was written by the British critic and poet Robert Southey, a good friend of both authors and Coleridge’s brother-in-law.
    [Show full text]
  • Caroline De Clercq-Boissevain (1799-1879)
    “Zij zegt tegen mij op te zien, maar is oneindig beter dan ik”1 Caroline de Clercq-Boissevain (1799-1879) Men zegt wel eens, “Behind every great man is a great woman.” Hoewel dat voor de huidige tijd een ietwat twijfelachtige bewering is, gold dit in de negentiende eeuw des te meer. In de tijd vóór de vrouwenemancipatie stonden echtgenotes inderdaad achter hun man, en hadden ze vooral in de betere kringen geen werk, maar een ondersteunende rol.2 Het is daarom niet vreemd dat Caroline de Clercq- Boissevain vooralsnog vooral bekend is als de echtgenote van de letterkundige, zakenman en religieuze figuur Willem de Clercq (1795-1844). Willem was zo’n grote man, maar wat voor vrouw was Caroline? Over haar leven en persoon weet men weinig, en er is ook vrijwel geen onderzoek naar gedaan. Dit is opvallend: haar echtgenoot heeft zijn leven lang een dagboek bijgehouden waarin hij veel over zijn leven met Caroline heeft geschreven.3 In zijn memoires komt Carolines naam rond de vijfhonderd keer voor, relatief weinig in een dagboek dat meerdere decennia beslaat en ruim 30.000 pagina’s bevat. Dit maakt het onderzoek naar Caroline niet makkelijker, maar er is wel belang bij dergelijk vrouwenonderzoek. Er kan namelijk geen volledig beeld worden gegeven van het verleden als de bijdrage van vrouwen hierin niet wordt opgenomen. Dit geldt dus ook voor Caroline. Enerzijds heeft ze voor een deel het leven van Willem de Clercq bepaald en is het dus zinvol om te achterhalen in welke mate zij van invloed op hem is geweest en wat voor rol zij heeft gespeeld.
    [Show full text]
  • Public Opinion and Foreign Policy: British and French Relations with the Netherlands
    Public Opinion and Foreign Policy: British and French Relations with the Netherlands, 1785-1815 Graeme Edward Callister PhD University of York Department of History September 2013 ABSTRACT This thesis examines the interplay of public opinion, national identity and foreign policy during the period 1785-1815, focusing on three consistently interconnected countries: the Netherlands, France and Great Britain. The Netherlands provides the centrepiece to the study, which considers how the Dutch were perceived as a nation, a people and as a political entity, at both governmental and popular levels, in the three countries throughout the period. Public opinion is theorised as a two-part phenomenon. Active public opinion represents the collated thoughts and responses of a certain public to an event or set of circumstances. Latent public opinion represents the sum of generally-accepted underlying social norms, stereotypes or preconceptions; the perceptions and representations latently present in unconscious mentalités. The thesis examines how perceptions and representations of the Netherlands in all three countries fed into public opinion and, ultimately, into national identity either of the self or the ‘other’. It then investigates the extent to which the triangular policies of Britain, France and the various incarnations of the Dutch state were shaped by popular perceptions, identities and opinion. While active opinion is shown to have generally been of negligible importance to the policy-making process, it is argued that the underlying themes of latent opinion often provided the conceptual background that politicians from all three countries used to make policy. The influence of latent opinion was often as much unconscious as deliberate.
    [Show full text]
  • Who Framed Louis Napoleon?
    Who framed Louis Napoleon? EEN ONDERZOEK NAAR DE FRAMING VAN KONING LODEWIJK NAPOLEON AUTEUR: CASPAR SCHOEVAARS, 4103998 Begeleider: Erik Jacobs Datum: 14/08/2018 Woordaantal: 9054 Inhoud Samenvatting .................................................................................................................. 2 Inleiding .......................................................................................................................... 3 Hoofdstuk 1: Ambivalentie, legitimiteit en kantelpunt .................................................. 9 Populariteit als legitimatie .......................................................................................... 9 Strijd tegen ambivalentie voor de buskruitramp ...................................................... 11 De buskruitramp als keerpunt voor ambivalentie ..................................................... 13 Vaderkoning Lodewijk ............................................................................................. 13 Hoofdstuk 2: Pater popular (Populaire vader) .............................................................. 16 Framing .................................................................................................................... 16 Framing in de kranten .............................................................................................. 18 Père des malheureux ................................................................................................. 21 Framing in dichtwerken ..........................................................................................
    [Show full text]
  • Gedenkzuil Voor W. Bilderdijk
    Gedenkzuil voor W. Bilderdijk Willem de Clercq bron Willem de Clercq en anderen, Gedenkzuil voor W. Bilderdijk. M. Westerman & Zoon, Amsterdam 1833 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/cler017gede01_01/colofon.php © 2017 dbnl t.o. III Willem de Clercq, Gedenkzuil voor W. Bilderdijk VII Voorberigt. De gewaarwordingen, welke het afsterven van een' groot man bij zijne tijdgenooten verwekt, tot de nakomelingschap over te brengen, kan niet dan in vele opzigten als hoogst belangrijk beschouwd worden: immers daarin kan men met regt vooronderstellen den wezenlijken staat, waarin geestontwikkeling en zedelijke beschaving zich bij zijn aanwezen bevonden, te kunnen overzien, en zich dus op het ware standpunt te bevinden, zoowel hem als zijnen leeftijd volkomen regt te doen wedervaren. Deze bedenking vooral was het, welke de uitgevers van dezen bundel aanspoorden, de verschillende gewaarwordingen wegens het afsterven van den onvergelijkelijken BILDERDIJK, als het ware, om één punt te verzamelen, en alzoo een juist denkbeeld van den geest van het tijdvak, waarin dit veelomvattend vernuft werkzaam was, tot latere geslachten over te brengen. Het graf toch heeft in zich zelf iets zoo plegtigs, zoo vreedzaams, dat men, het oog vestigende op hem, die er in te ruste gaat, de kleingeestige twisten, waardoor niet zelden de levenden van elkander verwijderd worden, ver- Willem de Clercq, Gedenkzuil voor W. Bilderdijk VIII geten moet: binnen deszelfs koele wanden verdooven de bruisende hartstogten, en de stem der verbittering verliest zich in deszelfs achtbare stilte. Hij, die eenmaal de donkere poort is ingegaan, heeft te verantwoorden hetgeen hij in zich zelven was. Zij, die aan dezelve afscheid van hem nemen, mogen alleen beoordeelen, wat hij aan de nakomelingschap overlaat.
    [Show full text]