ZORLU PSM MAG. 03

ZORLU PSM MAG. 1 Mayıs-Haziran Biletler 06 konser, oyun, sergi, müzikal... 2016’DA DÜNYA SAHNELERİ

10

performans şatoları Biletix NATIONAL CENTRE FOR THE 06 10 PERFORMING ARTS

12 ne var ne yok MÜZİK DÜNYASINDAN HAVADİSLER ve

16 deneysel bir alan zorlupsm.com BAĞIMSIZ OYUNLAR Dünyanın en sevilen

18 müzisyenleri, bağımsız üretim kültürü ALTERNATİF OYUNLAR konserleri merakla 12 16 20 beklenen gruplar! punk ve özgürlük PATTI SMITH Zorlu PSM, müzik ’da 26 bilmedikleriniz dünyasının dev SIGUR RÓS isimlerini sahneye -- www.zorlupsm.com 28 yedi albüm yedi hikâye SIGUR RÓS KAPAK SANATI taşıyor!

18 20 32 bilmedikleriniz TINDERSTICKS

34 müzik sahnelerinde ikinci bahar DOKSANLAR BİTMEDİ

38 alacakaranlıkta bir kozmik yolculuk TEHO TEARDO

40 bilmedikleriniz 26 32 PJ HARVEY

42 bir hatırlama çabası ERKAN OĞUR & İSMAİL HAKKI DEMİRCİOĞLU Facebook.com/ZorluPerformansSanatlariMerkezi 44 sihir ve sahne KUBİLAY QB TUNÇER Twitter.com/ZorluPSM

48 Youtube.com/ZorluCenterPSM ustalar ve çıraklar 36 44 TÜRKİYE’NİN İLLÜZYON SANATÇILARI 52 Instagram.com/Zorlu_PSM geçmişi bugün deneyimlemek MILO RAU Pinterest.com/ZorluCenterPSM 56 bilmedikleriniz ÜÇ KURUŞLUK OPERA

58 Zorlu PSM Mag. içeriği ve tasarımı, Bant Mag. ekibi tarafından hazırlanmaktadır. gri alandaki karakterler SAHNENİN ÜNLÜ ANTİKAHRAMANLARI [email protected] 48 50 ZORLU PSM MAG. 3 Mayıs-Haziran Yazın en heyecan verici haberlerinden biri, İrlandalı şarkıcı ve şarkı yazarı Damien Rice’ın, gönüllere taht kurmuş şarkılarını seslendirmek üzere İstanbul’a gelişi! Damien Rice, 29 Temmuz’da Zorlu PSM Ana Tiyatro’da. Detaylar zorlupsm.com’da.

ZORLU PSM MAG. 5 Mayıs-Haziran konser, oyun, sergi, müzikal... Breakfast at Tiffany’s Doctor Faustus Truman Capote’nin kısa romanı Breakfast at Cristopher Marlowe’un 16. yüzyılda Faust efsanesinden yola çıkarak 2016’DA DÜNYA Tiffany’s (1958) elbette Audrey Hepburn’ün ikonik yazdığı Doctor Faustus isimli oyunu Elizabeth Dönemi’ne ait, başrolünde bir star yarattığı, hafızalara kazınan Shakespeare’le aşık atacak derecede ikonik ve tartışmalı bir klasik. İlk SAHNELERİ 1961 yapımı filmle klasik haline geldi. 1966’da sahnelenmesi 1592 İngiltere’sine tekabül eden oyun, özellikle klasiklere Yazı Yetkin Nural prodüktörler tarafından birkaç ön gösterim getirdiği yenilikçi ve kural tanımaz canlandırmalarla bilinen tiyatro sonrasında iptal edilen bir Broadway sahne yönetmeni Jami Llyod tarafından günümüze, can alıcı Baharın ön plana çıkan uyarlaması teşebbüsü ve 2013’de Londra’da sadece bir hikâyeyle uyarlandı. müzikallerine, oyunlarına, iki yüz kişilik salonda tek bir gösterim haricinde sahne tozu görmemiş bu klasik, 2016’da bol ödüllü Şeytanla ruhu karşılığında bir anlaşma yapan Faustus’un dört yüz yıllık sergilerine ve festivallerine yazar Richard Greenberg tarafından kaleme alınan hikâyesi günümüzde dirilerek, hızla kazanılan popülarite ve paranın, anlık göz atıyoruz. ve Danimarkalı Nikolai Foster tarafından yönetilen zevklerin ve açgözlülüğün hüküm sürdüğü şöhret düşkünü bir dünyada ünlü yepyeni bir müzikal uyarlamayla sahnelere olmanın bedelini sorgulatıyor. 25 Nisan’da gala yapan ve haziran sonuna dönüyor. Her kadının o olmak istediği, her erkeğin kadar sahne alacak oyunda Game of Thrones kadrosunun hızla unutulmazlar ise beraber olmak isteyeceği, hayat dolu ve zarif arasına giren John Snow’u Kit Harrington, Faustus olarak başrolde. Holly Golightly rolünde ise genç İngiliz şarkıcı, Harrington’ın West End sahnesine beklenen dönüşüne Jenna Russell, Jade söz yazarı ve oyuncu Pixie Lott yer alıyor. Anouka ve Forbes Basson gibi bol ödüllü bir kadro eşlik ediyor.

ZORLU PSM MAG. 7 Mayıs-Haziran Harry Potter and the Cursed Something Rotten!

Child Part 1-2 Prömiyerini Nisan 2015’te yapan Something Söylentilerini ilk kez 2013’ün aralık ayında Rotten!, geçen yılın sahne dünyasına sayısız ödül duyduğumuz ve 2015’te resmi olarak duyurulan ve adaylıkla damgasını vuran ve popüler bir Harry Potter and the Cursed Child, edebiyat ve Broadway klasiği olma yolunda emin ve hızlı sinema tarihinin en popüler epik maceralarından adımlarla ilerleyen bir müzikal komedi. Yazar birini ilk kez sahneye taşıyan, yedi kitaplık serinin John O’Farrell’la senaryo yazarı ve yönetmen devamı niteliğinde bir tiyatro oyunu. Serinin yazarı Karey Kirkpatrick’in beraber yazdığı oyunun J.K Rowling, Tony ve Olivier ödüllü yönetmen John müziklerinde ise Karey’nin kardeşi, müzisyen Tiffany ve yazar Jack Thorne tarafından beraber Wayne Krikpatrick’in imzası var. yaratılan bu yeni ve orijinal öykü, Thorne tarafından sahneye adapte edilmiş ve Tiffany tarafından 1595’te geçen oyun, tiyatro dünyasında başarıyı yönetilmiş. yakalamaya çalışan, ancak bunun için dönemin popüler yazarı “The Bard” (Shakespeare) ile rekabet etmekte zorlanan Bottom Kardeşler’in Hikâye, serinin bitişinden on dokuz yıl sonrasına eğlenceli hikâyesini anlatıyor. Bir medyumun gidiyor ve artık Büyü Bakanlığı’nın bir çalışanı onlara tiyatronun geleceğinin müzik ve dansta olan üç çocuklu aile babası Harry ve en genç yattığını söylemesi üzerine ise iki kafadar oğlu Albus’un maceralarını konu alıyor. Merakla tarihin ilk müzikalini yazmak için kolları sıvıyor. beklenen bu epik oyun önümüzdeki haziran ayında Dokuz Tony adaylığı ve özellikle Cats’ten ön gösterimlerine başlayacak ve 30 Temmuz’da ise Evita’ya, Dream Girls’den The Lion King’e dünya galasını gerçekleştirecek. uzanan zeki ve komik müzikal referanslarıyla izleyicilerden beğeni toplayan müzikal, New York’ta 22 Nisan’da St. James Theatre’da 2016 White Rabbit Red Rabbit sezonunu açtı ve yoğun ilgi nedeniyle aralık ayına kadar gösterimlere devam edecek. İranlı yazar Nassim Soleimanpour ülkesinde zorunlu olan askerlik görevini vicdani ret nedeniyle kabul etmeyince pasaportu elinden alınmış ve ülkeden çıkışı otomatik olarak yasaklanmış. Ülkesinde kapalı Long Day’s Journey kalan ve yirmili yaşlarının yedi senesini White Rabbit into Night Red Rabbit oyununu yazarak geçiren Soleimanpour ortaya usta işi, zeki ve etkileyici bir metin ve Dört Pulitzer Ödülü sahibi Eugene O’Neill’ın deneysel bir formatla çıkagelmiş. otobiyografik eseri, 20. yüzyıl Amerikan tiyatrosunun en iyi oyunlarından biri olarak White Rabbit Red Rabbit, her seferinde başka bir anılan Long Day’s Journey into Night (1941), oyuncunun sahne aldığı solo bir oyun. İşin daha da dudak uçuklatan efsane bir kadroyla Broadway’e ilginç tarafı, oyuncunun sahneye çıkana kadar metni geri dönüyor. Oscar, Emmy ve Golden Globe görmemesi ve oyunun ne hakkında olduğunu, nasıl ödüllü usta oyuncu Jessica Lange’i on yılı aşkın bir karakteri canlandıracağını bilmeden kendini bir aradan sonra döndüğü sahnede morfin seyircinin önünde bulması. Oyuncuya sadece şu bağımlılığıyla mücadele eden Mary Tyrone söyleniyor: “Başladığın zaman ne olursa olsun rolünde izleme fırsatı sunan bu uyarlamada bitirmelisin.” Nisan ayında başlayan ve şimdilik Lange’e Tony ödüllü John Gallagher, Jr. hazirana kadar gözüken gösterimlerde, Westside ve Golden Globe ödüllü Gabriel Bryne Theatre sahnesine çıkarak bu meydan okumayı eşlik ediyor. 29 Nisan’da American Airlines kabul eden oyuncular arasında Whoopie Goldberg, Theatre’da açılış yapan oyunun gösterimleri Patrick Wilson, Cynthia Nixon, Martin Short ve 26 Haziran’da son buluyor. Alan Cumming gibi ünlü isimler yer alıyor. ZORLU PSM MAG. 9 Mayıs-Haziran

PERFORMANS ŞATOL ARI PERFORMANS ŞATOL ARI PERFORMANS ŞATOL ARI PERFORMANS ŞATOL ARI PERFORMANS ŞATOL ARI PERFORMANS ŞATOL ARI PERFORMANS ŞATOL ARI PERFORMANS ŞATOL ARI PERFORMANS ŞATOL ARI P I E R R F A O L R O T M A A Ş N

S S

N Ş A A M T O R Kuğu Gölü L O A F R R I E

P P

E I R R F A O L R O T M A A Ş N

S S

N Ş A A M T O R L O A F R R I E

P

P I E R R A F L O O R T M A A Ş

N S S N

Ş A A M T R O O L F A R R E I P

P

E I R R F A O L R O M T A A Ş N

S S

N Ş A A T M O R L O A F R R I E

P

P I E R R A F L O O R T M A A Ş

N S S N

Ş A A M T R O O L F A R R E I P

P 7-8-9 EKİM 2016

E I R R F A O L R O M

T ZORLU PSM-ANA TİYATRO A A Ş N

S S

N Ş İSTANBUL A A T M O R L O A F R R I E

P

P 14-15-16 EKİM 2016 I E R R A F L O O R T M CONGRESSIUM A A

Ş performans sanatlarının Pekin’deki adresi

N S S N

Biletler Biletix’te! Ş A ANKARA A M T R O O L F A R R E

NATIONAL CENTRE I

P P

E I R R F A O L R O M T A A Ş FOR THE PERFORMING ARTS N

S S

N Ş A A T M O R L O A

F Yazı Yetkin Nural

R 15 MAYIS 2016 R Metro’daki I E

P P

I E R R

A ZORLU PSM F L O O R T Çin’in başkenti Pekin’deki National Centre for the Performing M Kemancı A A Ş

ANA TİYATRO N S S N

Ş A

Arts, 2007 yılından beri opera, müzik ve tiyatro merkezi olarak A M T

R İSTANBUL O O L F A R R E hizmet veriyor. I

P P

E I R R F A O L

R 16 MAYIS 2016 O M T A A Ş Yapımına 2001’de başlanan National Centre for National Centre for the Performing Arts’ın N

S S

N Ş CONGRESSIUM A A JOSHUA T

M the Performing Arts (NCPA / Ulusal Performans tasarımını üstlenen Fransız mimar Paul O R L O A F

R ANKARA R

Sanatları Merkezi) kapılarını ilk kez Aralık 2007’de Andreu, özellikle pek çok ülkede inşa ettiği I E

P P

I E R R A açtı. “Sudaki İnci” olarak da bilinen, geleneksel havaalanlarıyla biliniyor. Projenin yaklaşık 300 F L O O R T M A A Ş Çin mimarisiyle post-modern mimariyi birleştiren, milyon euro olan maliyetinin çıkarılabilmesi

N S S N

Ş A A M

yaklaşık 12 bin metrekarelik kullanım alanına sahip için gereken tahmini bilet fiyatları T R O O L F A BELL R R E

bu görkemli yapı, parlamento binasının batısında, tartışmalara yol açmış olsa da, “insanlar için, I

P P

E I R R F

A Yasak Şehir’in yanında, yapay bir gölün kenarında sanat için, dünya için” mottosuyla açılan O Biletler Biletix’te! L R O M T A A Ş yer alıyor. Hemen göze çarpan cam yüzeyler, NCPA koltuklarının büyük bir kısmı makul N

S S

N Ş A A T

M açık ve yeşil alanlar gibi unsurlar, aynı bölgedeki fiyatlara alıcı buluyor. Binanın opera, müzik O R L O A F R R

antik yapıların kırmızı duvarlarına ve parlamento ve tiyatroya ayrılmış toplam 5.452 kişilik üç I E

P P

I E R R A binasının mimarisine tamamlayıcı olarak, “çevresine farklı salonu hem yerli hem yabancı yapımları F L O O R T M A A Ş karşı yükselen değil, çevresi içinde eriyen” tanımına ve dünyanın her yerinden klasik müzik N

S S

N Ş A A M uygun bir mimari vizyonu ifade ediyor. orkestralarını konuk ediyor. T O R L O F A R

R ZORLU PSM MAG. 11 Mayıs-Haziran

E

I

I R A L O T A Ş S N A M R O F R E P I R A L O T A Ş S N A M R O F R E P I R A L O T A Ş S N A M R O F R E P I R A L O T A Ş S N A M R O F R E P I R A L O T A Ş S N A M R O F R E P I R A L O T A Ş S N A M R O F R E P I R A L O T A Ş S N A M R O F R E P I R A L O T A Ş S N A M R O F R E P I R A L O T A Ş S N A M R O F R E P P

Yeni albümlere kulak verin

Anohni – Hopelessness (Secretly Canadian) The Kills –Ash & Ice (Domino) Racing Extinction belgeseli için yaptığı “Manta 2000’den bu yana The Kills ismiyle tanıdığımız, Ray” parçasıyla Oscar’a aday olan Antony and indie rock’ın vazgeçilmez ikilisi Alican the Johnsons vokalisti Antony Hegarty, bundan Mosshart ve Jamie Hince, 2011’de gelen Blood böyle karşımıza Anohni ismiyle çıkacağını Pressures’ın ardından, beşinci albümünü Domino duyurmuştu. Anohni’nin ilk albümü 6 Mayıs’ta etiketiyle yayınlıyor. müzikseverlerle buluşuyor. Jake Bugg – On My One Eric Clapton – I Still Do (Virgin EMI Records) (Bushbranch/Surfdog) Henüz on sekiz yaşındayken yayınladığı 2012 Kariyerindeki yirmi üçüncü solo albümü I tarihli ilk albümüyle tanıştığımız İngiliz şarkıcı Still Do için geri sayım yapan Eric Clapton, ve şarkı yazarı Jake Bugg, hip hop tesirli yeni yeni parçalarının yanı sıra Bob Dylan, JJ Cale, albümüyle aramızda. Robert Johnson parçalarının yorumlarına da bu albümde yer veriyor. Gold Panda – Good Luck and Do Your Best (City Slang) Peter Björn & John – Breakin’ Point Üç yıllık aranın ardından yeni albümünü (INGRID) yayınlamaya hazırlanan elektronik müziğin Eğlenceli şarkıları ve ilginç videolarıyla uzun yetenekli ismi Derwin Schlecker, bu albümü için zamandır takip ettiğimiz İsveç pop üçlüsü Peter Japonya’da tanıştığı bir taksiciden ilham almış. Josh Homme ve Iggy ve Josh Homme Pop Björn & John, beş yıllık sessizliğini bozuyor. Tegan & Sara – Love You to Death (Vapor) ne var ne yok Marissa Nadler – Strangers Indie pop türünde 1995 yılından bu yana aktif (Sacred Bones Records) bir şekilde müzik yapan Kanadalı Tegan & Sara, MÜZİK DÜNYASINDAN HAVADİSLER Indie rock’ın Amerikalı temsilcilerinden yeni albümünü 3 Haziran’da yayınlıyor. İkili, Yazı Busen Dostgül Marissa Nadler, prodüktörlüğünü Randall bir önceki albüm Heartthrob ile 2014 yılında Dunn’ın üstlendiği yedinci albümüyle Juno Ödülleri’nde Yılın Pop Albümü ve Yılın Baharın gelmesiyle birlikte müziğin sesini biraz daha açtığımız şu aramızda. Albümü Ödüllerini kapmıştı. günlerde artık geri sayım yapmak için birçok sebebimiz var. Yeni Bob Dylan – Fallen Angels (Columbia) Julianna Barwick – Will (Dead Oceans) çıkacak albümler, eli kulağında konserler, en güzel festivaller ve Bir önceki albümü Shadows in the Night’ta Folk türünde avangart işler üreten Amerikalı dahası... Sizin için müzik dünyasında şu sıralar kim konuşuluyor, olduğu gibi bu albümde de Frank Sinatra şarkıcı Julianna Barwick’e bu üçüncü albümde hangi albümler için gün sayılıyor, festivallerde ne var ne yok göz parçalarını yorumlayan Bob Dylan, Fallen Tanlines davulcusu Jamie Ingalls ve Hollandalı Angels’da yeni bir bestesinde de yer veriyor. çellist Maarten Vos eşlik ediyor. atalım istedik.

Anohni Eric Clapton Peter Bj Marissa Nadler Bob Dylan The Kills Jake Bugg Gold Panda Tegan & Sara Julianna Barwick Hopelessness I Still Do Breakin’ Point Strangers Fallen Angels Ash & Ice On My One Good Luck and Love You to Death Will Do Your Best örn & John

’ ZORLU PSM MAG. 13 Mayıs-Haziran Prince Sónar Festival Müzik dünyasında bunlar konuşuluyor Aklımızın kaldığı festivaller

Morlar içinde uyu: Rolling Stones’dan bir ilk: Iggy Pop, finali Post Pop Sónar Festival Roskilde Festival North Sea Jazz Festival Prince, 57 yaşında Küba çıkarması Depression albümüyle 16-18 Haziran 25 Haziran – 2 Temmuz 8-10 Haziran hayatını kaybetti Rock ’n’ roll efsanesi Rolling Stones, yapıyor (İspanya) (Danimarka) (Hollanda) 1976’dan bu yana bir süredir aralarında Santiago, Buenos Altmış sekizinci yaş 1994’ten bu yana Herkesin bir gün Hollanda’nın en prestijli sürdürdüğü müzik Aires, Montevideo, Rio De Janeiro, São gününü geçtiğimiz düzenlenen ve elektronik mutlaka gitmek istediği festivallerinden biri kariyerine tam otuz Paulo gibi şehirlerin bulunduğu Latin günlerde kutlayan müzik türündeki festivaller festivaller arasında olan North Sea Jazz dokuz albüm sığdıran Amerika turnesi kapsamında çeşitli punk rock efsanesi arasında en iyilerden biri yer alan Roskilde Festival, 1976’dan beri Prince, 21 Nisan’da konserler vermek üzere yollardaydı. Iggy Pop, 1960 yılında olan Sónar, bu sene 16-17- Festival’ın bu seneki her yıl Rotterdam hayatını kaybederek Grubun bir ilke imza atacağı Küba başladığı kariyerini 18 Haziran’da Barcelona’da programında Neil kıyısına kurulan özel bir müzikseverleri konseri, nerdeyse birkaç hafta önce bu senenin başında gerçekleşiyor. Teknoloji, Young, Mac Demarco, alanda müzikseverlerle derin bir üzüntüye turneye eklendi ve 1 Mart’ta duyuruldu. “bir son olduğunu” müzik ve yaratıcılıktan LCD Soundsystem, buluşuyor. Bu sene sürükledi. Soul, funk, 25 Mart’ta Küba’da gerçekleşen hissettiğini söylediği ilham alınarak hazırlanan New Order, M83, kırkıncı yılını kutlayacak R&B, psikedelik, konserle “Küba’da konser veren ilk Post Pop Depression festivalde sanatçıların Peaches, Grimes, olan North Sea Jazz pop, disko, blues, İngiliz rock grubu” unvanını elde eden albümüyle taçlandırmıştı. performanslarının yanı sıra Santigold, James Blake Festival’ın konukları rock gibi birçok farklı Rolling Stones elemanları, “Bugüne Iggy Pop’un bu on birçok atölye de yer alıyor. gibi isimlerin yanı sıra arasında Earth, Wind türde kayıtlarını kadar birçok özel mekânda veya yedinci solo albümünde Barcelona’da bu sene Cem Türkiye’den Gaye Su & Fire, The Roots, dinlediğimiz efsanevi şehirde çaldık ancak Küba konseri Queens of the Stone Yıldız’ın projesi İnsanlar, Akyol da yer alıyor. Bol Snarky Puppy, Ibrahim müzisyen, sıradışı hem bizim için hem de Küba’daki Age kurucusu Josh Anohni, Bob Moses, Ata yağmurlu atmosferiyle Maalouf, St. Germain, tarzı, klipleri, dostlarımız için dönüm noktası olacak” Homme’un yanı sıra Kak, James Blake, John bilinen etkinliğin en Hiatus Kaiyote, Kurt sahne şovları ve açıklamasını yaptılar. Grubun Ciudad QOTSA gitaristi Talabot, Santigold, Roots eğlenceli yanlarından Elling, Gregory Porter, şarkı yazmadaki Deportiva de la Habana’da ücretsiz Dean Fertita ve Arctic Manuva başta olmak biri de zor şartlardaki Flying Lotus, Kamasi yeteneğiyle daima gerçekleşen konserini yaklaşık 500 bin Monkeys davulcusu Matt üzere birçok isim sahnede festival ve kamp Washington ve daha özlemle hatırlanacak. kişi izledi. Helders da yer alıyor. olacak. deneyimi. birçok isim yer alıyor. ZORLU PSM MAG. 15 Mayıs-Haziran Today I Die Papers, Please Proteus Journey FEZ

deneysel bir alan Today I Die Journey 2007 – Daniel Benmergui – PC 2012 – Jenova Chen, BAĞIMSIZ OYUNLAR Eski usûl bilmece ve kelime oyunları, video oyunlarında thatgamecompany – PS3 çok sık karşımıza çıkmıyor. Söz konusu alanda yaptığı Journey, video oyunlarının birer sanat Yazı Cem Kayıran çalışmalarla bilinen Daniel Benmergui, Today I Die’da eseri olduğunun geniş kitleler tarafından Digital Revolution sergisi kapsamında ücretsiz ziyaret edebileceğiniz sıradışı bir oyun matematiği sunuyor. Boğulmakta olan kabul edilmesinde öncü olan oyunlardan bir kızı kurtarmak için anahtar kelimeleri bularak bazı biri. 2006 yılında kurulan bağımsız oyun Bağımsız Oyunlar Alanı, herhangi bir bilgisayar oyunu firmasının desteği cümleleri tamamlaması gereken oyuncular, oyunun şirketi thatgamecompany’nin Sony’yle olmadan ortaya çıkmış, farklı formatlarda oynanabilen on altı yaratıcı video nasıl ilerleyeceğine de bu cümlelerle karar veriyor. Flash imzaladığı üç oyunluk anlaşmanın oyunundan oluşuyor. Deneysel fikirlere dayanan oyunlardan beş oyunlarda nadir rastlanan interaktif oyun formatını son halkası olan Journey, oyuncuları tanesini mercek altına alıyoruz. barındıran Today I Die, tamamıyla bir şiir üzerine kurulu bir sebebini oyunun sonunda öğrenecekleri yapıya sahip. bir yolculuğa çıkarıyor. Atmosferik olarak kusursuz bir tasarıma sahip Papers, Please olan oyun bir çölde geçiyor ve orada gördüğünüz kişilerle konuşarak ya da 2013 – Lucas Pope – PC onlara yaptıklarında eşlik ederek oyunun Pasaport kontrolünden oyun mu olur diyorsanız, sizi gidişatını değiştirmenize olanak sağlıyor. 2013 yapımı PC oyunu Papers, Please ile tanıştıralım! Arstotzka isimli hayali bir komünist ülkede göçmen kontrolünde görevli olan oyuncular, karşılarına gelen kişinin FEZ pasaportlarını ve belgelerini kontrol edip ülkeye girip 2012 – Phil Fish, girmemelerine karar veriyor. Doğru yapılan her işlem başına Polytron Corporation – PS3 5 kredi kazandığınız oyun, 2014 yılında “Oyun Stratejisi ve Bağımsız oyun sektörünü tüm Simülasyonu” kategorisinde BAFTA Ödülü kazanmıştı. detaylarıyla işleyen 2012 yapımı Indie Game: The Movie belgeselinde de Proteus kapsamlı bir şekilde karşımıza çıkan 2011 – Ed Key & David Kanaga, FEZ, beş yıllık bir hazırlık sürecinin Twisted Tree Games – PC ardından piyasaya sürülmüş bir oyun. Oyunculara çeşitli maceralar veya hareketler sonucunda Oyuncuların iki boyutlu bir dünyada ödül ya da ceza verme sistemine karşı bir yapıyla öne çıkan Gomez isimli ana karakteri kontrol Proteus, son yıllarda sayısı hızla artan soyut deneyimler ettiği FEZ, özellikle yayınlandığı vaat eden video oyunlarından biri. Oyunu her açtığınızda dönem için epey üst düzey olan karakter değişmiş bir alanla karşılaştığınız Proteus’ta yapabileceğiniz kontrolleriyle biliniyor. Gomez’i tek şey piksellerden oluşan alandaki çeşitli manzaraları istediğiniz şekilde yönlendirebileceğiniz ve farklı sesleri deneyimlemek. Karakteri sadece iki tuşla oyunda dört tarafı görebiliyor ve iki *Zorlu Holding ana sponsorluğu ve Vestel yardımcı sponsorluğunda gerçekleşen Digital Revolution (klavyenin sağ ve sol yön tuşları) yönlendirdiğiniz oyun, boyutlu dünyayı üç boyutlu olarak sergisi, 12 Haziran'a kadar Zorlu PSM Sky Lounge’da. Twisted Tree Games ekibinin en popüler işlerinden biri. deneyimleyebiliyorsunuz. ZORLU PSM MAG. 17 Mayıs-Haziran Ödül yok, ceza yok Kitle destek Arkalarında büyük şirketlerin finansal desteği kampanyalarının olmadan video oyunları tasarlayan kişi, grup gücü ve ufak şirketler, oyun teknolojilerinin, konsol çeşitlerinin ve imkânların hızla arttığı iki binli Müzik, sinema ve görsel sanatlarda yıllarda dünya çapında dikkat çekmeye başladı. sıklıkla kullanılan kitle destek bağımsız üretim kültürü Özellikle uzun yıllardır video oyunlarının kampanyaları, birçok bağımsız temelini oluşturan kazanma – kaybetme, oyunun da yayınlanmasına olanak ALTERNATİF ödüllendirilme – cezalandırılma gibi sonuçlardan sağlayan en önemli kaynak. Ayrıca uzak durarak hazırlanan söz konusu oyunlar, internet üzerinden oynanabilen VİDEO OYUNLARI gerçek oyun tutkunlarının piyasaya ambargo oyunlar yapmayı tercih eden koymuş firmaların yayınladığı oyunlarına tercih tasarımcılar böylelikle dağıtım, Yazı Cem Kayıran ettiği çalışmalar oldu. basım gibi masraflardan da kendilerini sıyırmış oluyorlar. Zorlu PSM’de Digital Revolution sergisi kapsamında İki boyuttan üç boyuta deneyimleyebileceğiniz Bağımsız Oyun Alanı’nda yer alan Ortak çalışmalar, eğlenceli, zihin açıcı ve yenilikçi oyunlara dalmışken, söz konusu Bağımsız oyun akımının ilk örneklerini Play Station ya da Xbox gibi konsollardan çok yeni platformlar sektör hakkında ilginizi çekeceğini düşündüğümüz bilgileri daha önce, PC için hazırlanan oyunlar olarak Günümüzde video oyunu derledik. Bağımsız üretim kültürünün, video oyunlarına nasıl görmüştük. İki boyutlu oyunların yayınlandığı oynayabileceğimiz alan ve eklemlendiğine dair notlarımız burada. doksanların sonlarına doğru üç boyutlu araçların sayısının artmasıyla oyun teknolojilerinin gelişmesi, söz konusu çok daha geniş bir derya halini tasarımcıları gruplar halinde çalışmaya ve kendi alan bağımsız oyun sektörü, ekiplerini kurmaya itti. eşzamanlı olarak seslendirmenler, müzisyenler ve karakter İlk arayüzler tasarımcılarıyla birlikte çalışıyor. 1991 yılında Tim Sweeney tarafından tasarlanan Özellikle oyunlar için hazırlanan ZZT, ufak düzeyde programlama bilgisiyle müzikler açısından da çığır kullanıcılarına kendi oyunlarını tasarlama imkânı açan gelişmelerin yaşandığı son veren ilk arayüzlerden biriydi. Yine doksanlı yıllar birkaç yılda, müzisyenlerin kendi boyunca Klik & Play, Inform ve VERGE gibi evlerinde hazırladıkları parçaları çeşitli modeller, oyun tasarımcılarının kendilerine oyun tasarımcılarına sundukları ait ilk denemeleri yapmalarına olanak sağladı. platformlar türedi. Dünyadan oyun tasarımcıları Geniş skaladaki buluşuyor üretimlerle tanışın California’da gerçekleşen Game Developers Eğer bu alana yeni yeni ilgi Conference kapsamında 1998 yılından beri duymaya başlayanlardansanız, aralıksız olarak düzenlenen Independent Games bağımsız sektörün müzik ve Festival, uluslararası çapta oyun tasarımcılarının sinemada olduğu gibi video oyunu bir araya geldiği ve çalışmalarını kalabalık sektöründe de ne denli geniş bir thatgamecompany'nin 2007 yılında yayınlanan bol ödüllü PS3 oyunu flOw. PS3 oyunu ödüllü 2007 yılında yayınlanan bol thatgamecompany'nin kitlelere sunduğu en önemli etkinlik. Bu sene on skalada üretimler barındırdığını sekizinci kez düzenlenecek olan IGF kapsamında görmeniz açısından Thekla, Inc., çeşitli tasarımcılar finansal destek bulabiliyor ve thatgamecompany, Super Giant çeşitli dallarda ödüller dağıtılıyor. Festival bugüne Games ve Twisted Tree Games’in dek İskoçya’dan Avustralya’ya farklı ülkelerde de oyunlarına bakmanızı tavsiye daha ufak versiyonlarıyla gerçekleşti. ederiz. ZORLU PSM MAG. 19 Mayıs-Haziran “punk rock yalnızca özgürlüğün bir başka adı...” DENEYİMLERİ VE BİTMEYEN PATTI SMITH MERAKLARIYLA PATTI SMITH Yazı Leyla Aksu Patti Smith, müziğe yön veren efsanevi ilk albümü - Şarkıcı, besteci, şair, yazar, aktivist Patti Smith, 1946 yılında Chicago’da dünyaya geldi. Oldukça yoksul bir Horses’ın kırkıncı yıldönümünde hayata seslenmeye aileden gelen ve çocukluğunu sıklıkla hasta olarak devam ediyor. geçiren Patricia Lee Smith, anne ve babasının müzik, kitap ve dine olan derin ilgisini ve tutkusunu erken Patti Smith, yetmişlerin yaşlarda özümsedi. ortasında apansız bir şekilde, zamanın ötesinde siyah-beyaz bir - Sanatçı olma hayalleriyle büyüyen, Fransız şair kapakta belirdi. Bu beklenmedik Arthur Rimbaud’da kendini bulan ve asi folk sanatçısı albüm, rock müzikle bir araya Bob Dylan’da kendini gören Smith, 1967 yılında New getirdiği şiirleriyle New York punk hareketini bir anda ateşe Jersey’de çalıştığı fabrikayı, eğitimini ve ailesini geride verdi. Fakat ödün vermeden bırakarak New York’a taşındı. yayınladığı onlarca albüm ve kitaptan sonra punk tanımı, - Bir gün arkadaşlarını ararken, tesadüfen sanat öğrencisi vaftiz annesinin yanında yetersiz ve fotoğrafçı Robert Maplethorpe’la tanıştı ve kısa kalıyor; daha farklı bir yerde süre içerisinde iki sanatçının hayatları boyu sürecek hayat buluyor Patti Smith. arkadaşlıkları başladı. Bir süre sonra da ikili, odalarından Sanatçı olma hayaliyle başlayan geçen sanatçılarla ün salan tarihi Chelsea Oteli’ne hayatı hep şekil değiştiriyor yerleşti. ve yıllardır farklı ortamlarla, farklı şekillerde biriktirdiklerini - Bu dönemde gündüzleri bir kitapçıda çalışırken paylaşıyor. Geçtiğimiz yıl ilk akşamları şiirleri ve resimleri üzerinde yoğunlaşan albümü Horses kırkıncı yılını Patti Smith, kısa süre içerisinde önce tiyatroya el atıp kutladı ve turnesi kapsamında dergilere yazılar yazdı, 1971 yılında da arkadaşı gitarist kendisi bu yaz İstanbul’un Lenny Kaye’le beraber şiirlerini kiliselerde ve barlarda yolunu tutuyor. Patti Smith and okumaya başladı. albümü özel albümü Tiyatro’da. konseriyle Zorlu PSM Ana her band, Horses’dan parçaları seslendirecekleri çok özel bir - Smith bu dönemdeki performanslarında şiir ve rock Horses konserle 23 Haziran’da Zorlu müziği harmanlamaya girişti. İlk şiir kitabı Seventh PSM Ana Tiyatro’da. Öncesinde, Heaven’ı yayınladı ve Blue Öyster Cult grubu için Patti Smith’in hayatına kendi de şarkı sözleri yazdı. Birkaç yıl içerisinde klavyeci sözlerinin de aracılığıyla göz Richard Sohl, gitarist Ivan Krahl ve baterist Jay Dee atıyoruz. Daugherty’yi yanına alarak ilk kırkbeşliği “Hey Joe” / “Piss Factory”yi kaydetti ve Patti Smith Group böylece kurulmuş oldu.

- 1975 yılında Arista Records’la anlaşma imzalayan ekip, Jimi Hendrix’in mirası Electric Lady Stüdyoları’nda, John Cale’in prodüktörlüğünde, Horses adlı ilk albümünü kaydetti. Müzik ve edebiyatın bu ivedi karışımı, yıllarca dinmeyen etkisiyle sanat tarihine ismini kazıdı. *Patti Smith and her band, 23 Haziran’da 23 Haziran’da Smith and her band, *Patti

ZORLU PSM MAG. 21 Mayıs-Haziran 2008 yılında ise Stephen Sebring tarafından on bir yıl süresince çekilen ve Smith’in hayatını konu alan Patti Smith: Dream of Life belgeseli gösterime girdi.

- Patti Smith, 2010 yılında National Book Award’u kazanan Just Kids adlı kitabını yayınladı. Bu kitap, eski sevgilisi ve hayat boyu yakın arkadaşı olan Robert Maplethorpe’a ölmeden önce verdiği yirmi yıllık bir sözün sonucunda ortaya çıktı.

- 2012 yılında en son albümü Banga’yı yayınlayan Patti Smith, geçtiğimiz yıllarda oyunculuğa elini attı. 2011 yılında hayranı olduğu Law and Order dizisinde, 2014’te de çok sevdiği The Killing’de boy gösteren Smith, aynı zamanda Aqua Teen Hunger Force dizisinin veda şarkısını da kaleme aldı.

- 2015 yılının sonlarına doğru ikinci kitabı M Train’i yayınladı. Şimdiden en çok satanlar listesinde yerini alan kitap, Smith’in gördüğü bir rüyadan esinlenerek şekilleniyor ve okuyanı hayatının içerisinde bol duraklı, deneysel bir yolculuğa davet ediyor. - Zamanında plak şirketi - Daha sonra 1979’da Wave - Ailesini desteklemek üzere tarafından tepki gören, albümünü yayınlayan Patti sahneye geri dönen Smith, 1996 - Yine 2015 yılında, Patti fakat artık albümün kendisi Smith, aynı yılın sonbaharında yılında Gone Again albümünü, Smith tarihi Horses’ın kırkıncı kadar unutulmaz olan Floransa’da 80 bin kişiye 1997’de de sanatçıya Grammy yıldönümünü kutladı. Bu yıldönümü kapak fotoğrafı da Robert verdiği konser sonrasında adaylığı getiren Peace and Noise’ı için turneye çıkan Smith, albümün Maplethorpe tarafından kariyerine ara verdi. MC5 yayınladı. tamamına dünya sahnelerinde çekildi. grubunun gitaristi Fred “Sonic” yeniden ses veriyor. Smith’le tanışıp evlenen - Sanatçı iki binli yıllarda da - Hemen turneye çıkan ekip, Smith, Detroit’e taşınıp müziğe devam etti. Gittikçe - Farklı projeleriyle tanınan Smith, yakaladığı başarının ardından ailesine odaklandı ve on altı yıl sosyal konulara daha da bu turne kapsamındaki çalışmaları 1976 yılında ikinci albümü boyunca sahneye çıkmadı. odaklanan Smith’in görsel sanat bittikten sonra hemen tekrardan Radio Ethiopia’yı, 1978 çalışmaları da bu dönemde yeni projelere atılacak. Yakın bir yılında da Smith’in en popüler – 1989 yılında Robert sergilenmeye başladı. Kendisi gelecekte Showtime kanalı, kitabı albümü Easter’ı yayınladı. Bu Maplethorpe, 1990’da Richard 2005 yılında Fransız Kültür Just Kids’i bir mini televizyon albümde Bruce Springsteen’le Sohl, 1994 yılında da bir aylık Bakanlığı’ndan Ordre des Arts dizisine dönüştürecek ve Smith biri beraber yazdığı “Because the bir arayla Patti Smith’in kocası et des Lettres unvanını aldı; dedektif romanı, diğeri de gençlik Night” şarkısı listelerde on üç Fred Smith ve abisi Todd 2007 yılında da Rock and Roll romanı olan iki yeni kitap üzerinde numaraya ulaştı. hayatını kaybetti. Hall of Fame’e girişini yaptı. çalışıyor. ZORLU PSM MAG. 23 Mayıs-Haziran Horses’ın kapağı üzerine… “O fotoğrafa bayılıyorum. Robert Maplethorpe’la olan arkadaşlığımı ve beni o zamanki halimde temsil ediyor. Resim için özel giyinmedim, hep giydiklerimdi. İmaj benim için önemliydi çünkü Bob Dylan’ın imajı çok kuvvetliydi, Baudelaire’in imajı çok kuvvetliydi. İmajın güzel olan yönleri var, ama yeni bir imajla güzellik unutulabilir.”

Müzisyen olmamak üzerine… “İnsanlar bana müzisyen dediklerinde utanıyorum çünkü gerçekten pek bir şey çalamıyorum. Çocuklarım gerçekten çok usta müzisyenler, kocam harika bir müzisyendi; ben yalnızca birkaç akor çalabiliyorum. Ben icracıyım. Bir icracı olduğumu söylemek bana gurur veriyor.”

Küresel ısınma üzerine… “Benim için gezegenimizde şu anda her KENDİ SÖZLERİYLE PATTI SMITH şeyden daha önemli olan konu çevremiz çünkü çocuklarımızı, torunlarımızı ayakta New York’a taşınmak üzerine… Şiirlerini okumak üzerine… tutacak olan bu. Etrafa baktığımızda o “New York’a geldiğimde yirmi yaşındaydım. Esas planım “Şairlerin grubuna pek kabul kadar çok kanser, o kadar çok çevre kirliliği sanatçı olmaktı. Yeterince iyi olamazsam da, B planım edilmiyordum. Şairlere karşı çok var ki. Çocuklarımız acı çekiyor ve bunu bir sanatçının metresi olmaktı, ki bunun bir hedef olması fazla saygım yoktu ve akademik kendimize biz yapıyoruz. İnsanlar olarak annemle babamı dehşete düşürmüştü. Ama hep Frida taraftan şiir çevrelerine girebilmek bir araya gelmemiz, fedakârlık yapmamız ve Kahlo ve Diego Rivera’nınki gibi bir ilişkimin olmasını de ilgimi çekmiyordu. Onlarla bir gezegenimize bakmamız lazım.” düşlerdim; bunun harika bir şey olacağını düşünürdüm. O ilişki kuramıyordum ve gittiğim çoğu yüzden o yaz New York’a geldim; param yoktu, işim yoktu, şiir etkinliğinin de inanılmaz sıkıcı Horses’ı yeniden çalmak üzerine… ama muhteşem bir şey başıma geldi: Robert Maplethorpe’la olduğunu düşünüyordum. Benim “Bunu nostaljiyle yapmıyorum. Horses’ı tanıştım. Onun da parası yoktu, işi yoktu, kalacak bir yeri sahnem değildi. Ben de şiirlerimi çalarken beni ilgilendiren orada olan insanlar: bile yoktu.” sahnelemek için farklı mekânlar Bazıları belki Horses’ı çok seviyordu ve bin aramaya başladım.” kere dinledi, bazılarıysa hiç bilmiyor, bazıları Altmışlarda ve yetmişlerde Chelsea Oteli’nde belki kapağını gördü ama şarkıların hiçbirini yaşamak üzerine... Rock ’n’ roll üzerine… Horses üzerine… bilmiyor, bazıları da sevmiyor bile ama kız “O dönemde şöhret kültü daha çok film yıldızları ve yüksek “Rock ’n’ roll’u kucakladım çünkü “Özellikle altmışların sonunda ve yetmişlerin arkadaşları onları sürükledi, bazıları da anneleri sosyeteden olanlara ayrılmıştı. Janis Joplin paparazzinin ilgi duyduğum her şeyi içinde başında yükselen kültürel sesimizin durakladığını umurunda değildi; Jackie Kennedy’yi arıyorlardı. Robert ve barındırıyordu: Şiir, devrim, cinsellik, hissettim. Bir yandan da stadyum rock’ı, glam rock babaları tarafından getirilen çok genç insanlar.” ben Chelsea Oteli’nde yaşıyorduk ve tüm bu insanların (ister politik eylemcilik; bunların hepsini ve bir sürü farklı şey doğuyordu ve birinin her Salvador Dali, ister Janis Joplin olsun) hepimizin odaları rock ’n’ roll’da bulabilirsiniz... Benim şeyi kurtarması gerektiğini hissediyordum. Bunun Gençlere tavsiye... aynıydı; sadece bazıları biraz daha büyüktü… Hepimiz için ana fikir rock ’n’roll ’un savaş ben olacağını düşünmüyordum, ama bunda bir rol “Çok gençken William Burroughs şöyle dedi: aynı giyinirdik, aynı müziği dinlerdik, hepimiz Vietnam karşıtı olması ve çevremiz için tetikte oynayabileceğimi düşündüm. Oldukça kuvvetli bir ‘İsmini temiz tut. Taviz verme. Dolusuyla para Savaşı’na karşıydık; bir akrabalığımız vardı... Hepimiz olan evrensel bir halk hareketi benlik duygum vardı ve ‘Ben buradayım’ demeye kazanmayı veya başarılı olmayı dert etme. İyi sadece insandık… Arkadaştık. Sam Shepard yükselmekteydi başlatabileceğiydi. Özgür olacaktı geldim. Benim gibilere, haklarını kaybetmiş iş yapmakla ilgilen, doğru kararları ver ve işini ama kendiydi; Jim Carroll bilinmeyen bir şairdi. Robert ve ve onun aracılığıyla evrensel iletişim olanlara, başına buyruk olanlara sesleniyordum. koru. Ve iyi bir isim yapabilirsen, sonunda o ben de tanınmıyorduk. Sadece hayatlarımızı yaşıyorduk.” sağlanabilecekti.” ‘Cesaretinizi yitirmeyin; vazgeçmeyin.’ ” isim başlı başına bir para birimi olur.’ ” ZORLU PSM MAG. 25 Mayıs-Haziran Sigur Rós ismi, grubun Önceki albümlerine kurucularından Jónsi nazaran daha Birgisson’un kız kardeşinden farklı bir soundla ilham alınarak seçildi. 1999 çıkışlı Ágætis hazırladıkları yedinci Jonsi Birgisson’un kız kardeşi byrjun, Sigur Rós’un albümleri Kveikur’un Sigurr01ós, grup kurulduğu dünya çapında yayınlanmasının sıralarda dünyaya gelmişti. tanınmasını sağlayan ardından turneye çıkan Bu sözcükler, “zafer” ve “gül” albüm oldu. Sigur Rós, hayranlarına anlamlarına geliyor. Sigur Rós üyesi Jónsi konserlerini canlı Birgisson’un kendine izleyebilecekleri, Jónsi Birgisson, 2002’de has gitarlarıyla interaktif bir deneyim yayınlanan ( ) albümünde ilk albüm Von’dan sundu. yer alan parçaları kendi icat tamamen farklı bir 2013’te yayınlanan ettiği dilde söyledi. yaklaşımla02 hazırladığı Kveikur03 albümü hem Jónsi Birgisson, İngilizce Ágætis byrjun, grup üyeleri hem de “Hopelandic”, kendi yayınlandığı sene müzik eleştirmenleri dillerinde ise “Vonlenska” İzlanda’da 10 bin tarafından “progresif ” denilen04 bir dil icat etti. adet satıldı ve platin müziğe daha yakın olarak Anlaşılması oldukça zor statüsüne erişti. Ayrıca görüldü. Sigur Rós’un olan bir dil olan Hopelandic Rolling Stone, Sigur konserlerini interaktif sayesinde Jónsi, şarkılarda Rós’un bu albümünü olarak izlettiği videolarda, çalan melodilere başka bir iki binli yılların en hayranlar diledikleri enstrümanmışçasına çıkardığı iyi yirmi dokuzuncu kamera açısını seçme seslerle eşlik ediyordu. albümü olarak listeledi. özgürlüğüne sahipti.

Vanilla Sky filminin son Wes Anderson, 2004 Amerikalı Merce sahnesinde duyulan Sigur sonunda vizyona giren Cunningham’ın dans Rós parçası, yönetmen filmiThe Life Aquatic şovunda kullanılmak Cameron Crow’un İzlandalı with Steve Zissou’da üzere müzikler yapan grubun konserine gitmesi bir Sigur Rós parçası Sigur Rós’un bu projede sonucu tesadüfen seçildi. kullandı. birlikte çalıştığı isim Cameron Crowe şarkıyla İzlandalı grubun Radiohead olmuştu. tanışmasını şöyle 1999’da yayınladığı 2003’te Cunningham’ın anlatıyor: “Filmin sonu Ágætis byrjun Split Slides gösterisi için için kullanacağımız05 şarkı albümünde06 yer alan Radiohead’le07 birlikte konusunda bir türlü “Starálfur” parçası parçalar hazırlayan karar veremiyorduk. O Anderson’ın filminin İzlandalı grup, 2004’te bu sıralar, Sigur Rós’un Los yanı sıra bir İngiliz gösteri için hazırladığı Angeles’taki konserini yapımı olan ve David üç şarkısını Ba Ba Ti izlemeye gitmiştim. Yates’in yönettiği The Ki Di Do isimli EP’de ‘Njósnavélin’ parçasını Girl in the Cafe’de de topladı. EP’nin ismi üç çalmaya başladılar ve yer aldı. şarkı boyunca duyulan duyduğum anda ‘işte bu kelimelerin bir araya olmalı’ dedim.” gelmesiyle oluşturuldu. bilmedikleriniz Tiyatro’da. Zorlu PSM Ana 11 Haziran’da *Sigur Rós, SIGUR RÓS SIGUR

ZORLU PSM MAG. 27 Mayıs-Haziran yedi albüm yedi hikâye SIGUR RÓS KAPAK SANATI Yazı Busen Dostgül 11 Haziran’da Zorlu PSM sahnesinde Türkiye’deki ilk konserini gerçekleştirecek olan, İzlanda’dan çıkan en özgün ve uzun soluklu gruplardan Sigur Rós’un diskografisi üzerinden, senelerdir kendine has tasarımlarıyla göz kamaştıran albüm kapağı sanatı yaklaşımına bakıyoruz. ZORLU PSM MAG. 29 Mayıs-Haziran Von (1997) Von Með suð í eyrum við spilum endalaust Grubun ilk albümü olan Von’un kapağı için Sigur Rós kurucusu Jónsi Birgisson, kız kardeşi (2008) Inga Birgisdóttir’in bebeklik fotoğrafını Beşinci stüdyo albümlerinin kapağı kullanmak istedi. Ailesiyle bağları güçlü olan için Berlin’de yerleşik sanatçı Jónsi, kariyeriyle ilgili kararlar verirken daha Olafur Eliasson’la uzun görüşmeler önce de kardeşlerinden ilham almıştı. yapan grup, ilk başta içlerine

Með suð í eyrum við spilum endalaust sinse de daha sonra Eliasson’la Ágætis byrjun (1999) anlaşamadıklarını fark ederek, İzlandalı illüstratör Gotti Bernhöft tarafından Amerikalı yetenekli fotoğraf basit bir tükenmez kalemle çizilen Ágætis sanatçısı Ryan McGinley’nin çıplak byrjun albümünün kapağı, Sigur Rós’un bir şekilde koşan gençleri çektiği en popüler albümü olması itibariyle birçok karesini kullanmaya karar vermişti. Grup üyeleri, Amerika’daki kişi tarafından da bilinen bir tasarım. Bu byrjun Ágætis arada, “Ágætis byrjun”, Türkçe “iyi bir konserleri esnasında imza verirken, başlangıç” anlamına geliyor. Ayrıca, kapak kapakta çıplak figürler olması çalışmasına ithafen albümde şu açıklama Valtari sebebiyle zaman zaman sıkıntı yer alıyor: Sizlere umut vaat ettim ama yaşadıklarını da anlatıyor. başarısızlıkla sonuçlandı... bu iyi bir başlangıç olacak. Valtari (2012) ( ) (2002) Sigur Rós’un diskografisinde yer Parantez sembollerinin her birinin aynı alan ilk albüm Von’un kapağında bebeklik fotoğrafını gördüğümüz

zamanda albümdeki iki farklı bölümü temsil Takk... ettiği bu çalışmanın arka kapağında da, Inga Birgisdóttir, bu kez Lilja fotoğrafçı John Yang’in çektiği uyurgezer Birgisdóttir’i de yanına alarak, bir çocuk fotoğrafının stensili yer alıyor. grubun altıncı stüdyo albümünün Grubun İzlanda’daki stüdyosunun bulunduğu kapağı için kolları sıvadı. Jónsi Mosfellsbær bölgesindeki doğaya ait Birgisson’un kız kardeşleri unsurlardan esinlenerek hazırlanan ön kapak tarafından hazırlanan albüm Amerika, Japonya, Avustralya ve Avrupa’ya için farklı yönetmenle birlikte özel olarak dört farklı şekilde yayınlandı. gerçekleştirilen deneysel bir film

Kveikur projesi de hayata geçti.

Takk... (2005)

( ) Kveikur (2013) Grubun Sak Winthers, Alex Somers ve Lukka Sigurðardóttir’le bir araya gelerek hazırladığı İsmi altmışların sonlarında Takk... albümünün kapağı, aynı sene İzlanda Brezilya’daki Tropicalia Hareketi’yle Müzik Ödülleri’nde En İyi Albüm Kapağı anılan sanatçı Lygia Clark’ın Tasarımı Ödülü’ne layık görülmüştü. Albümün çekmiş olduğu bir fotoğrafın ismi olan “Takk”, Türkçe “Teşekkürler” kullanıldığı Kveikur, grubun anlamına geliyor. Takk... albümünden yayınladığı son stüdyo albümü oldu. yayınlanan single’ların kapaklarında da imzası Clark’ın, sanat terapisi alanında bulunan Alex Somers’ın, Jónsi Birgisson'la yaptığı çalışmalarla çeşitli maskeler beraber Alex & Jónsi isimli bir grubu da var. ürettiği de biliniyor. Kapak İkili, görsel sanatlardan müziğe birlikte farklı fotoğrafında yer alan maske de bu üretimler yapıyor. çalışmalarından biri. ZORLU PSM MAG. 31 Mayıs-Haziran Stuart Staples’ın Tindersticks 1991’de beş kişilik bir ekip öncesindeki grubu Asphalt şeklinde kurulan Tindersticks’in Ribbons’la geçirdiği dört yılın orijinal kadrosunda yer alan ve hiç ardından, Dave Boulter ve Neil değişmeyen üç üyesi bulunuyor. Fraser’la bir araya gelmesiyle Stuart Staples, Dave Boulter ve Neil birlikte Tindersticks kuruldu. Fraser, 1992 yılında Tindersticks’in Stuart Staples,01 Yunanistan’da bir demo kayıtlar02 yaptığı ekipte yer sahil kentinde yürürken yerde alan ve bugüne kadar yayınladıkları bulduğu Alman markalı bir kibrit on albümde de bulunan üçlü oldu. kutusundan esinlenerek grubun Şu an Dan McKinna ve Earl isminin Tindersticks olmasına Harvin’le birlikte yoluna devam eden karar verdi. Tindersticks’in eski üyeleri ise Dickon Hinchliffe, Al Macaulay, Mark Colwill, Thomas Belhom, David Kitt. 2005 yılında Tindersticks üyesi Stuart Staples’ın kariyerine solo olarak devam edeceğini açıklaması, grubun Bu sene yayınlanan Tindersticks dağılacağı dedikodularını çıkarmıştı. albümü The Waiting Room’a Staples’ın solo olarak hazırladığı iki konuk olan Savages üyesi albümün ardından 2006’da bir kereye Jehnny Beth, kendisine ait mahsus olarak03 Londra’daki Barbican olan bölümün04 kaydını tam on Center’da bir araya gelen Tindersticks, dakikada tamamladı. bu konserin ardından yeniden Jehnny Beth, The Waiting Room’da birlikte kayıtlar yapmaya başlamış ve yer alan ve “We Are Dreamers!” ertesi yıl The Hungry Saw albümünü parçasında Staples’a vokaliyle yayınlamıştı. eşlik etti. “We Are Dreamers!” aynı zamanda albümde yer alan uzun birkaç kayıttan biri. Tindersticks’in onuncu stüdyo albümü olan The Waiting Room için bir kısa film hazırlayan Staples, çeşitli Notthinghamlı Tindersticks’in bağımsız film yapımcılarıyla çalıştı. bugüne kadar yayınladığı on Birçok bağımsız yönetmen, The Waiting stüdyo albümünün yanı sıra sekiz Room albümünde yer alan parçalar için film müziği albümü bulunuyor. ayrı ayrı videolar hazırladı. Videoların Özellikle Fransız yönetmen dört tanesinde05 Staples kendisi de yer Claire Denis’nin06 birçok filminin aldı veya videonun yönetmenliğini müziklerini yapan İngiliz topluluk, üstlendi. Albümle aynı ismi taşıyan kısa Nenette et Boni, Trouble Every film, bu senenin başında Clermont- Day, 35 Shots of Rum, White Ferrand Uluslararası Kısa Film Material ve Les Salauds gibi filmlerin Festivali’nde prömiyerini yaptı. müziklerine imzasını attı.

Tindersticks’in on stüdyo albümü arasında en az şarkının yer aldığı albüm 2001 çıkışlı Can Our Love... olmuştu. Albümlerinde ortalama on şarkıya yer veren grubun Can Our bilmedikleriniz Tiyatro’da. Zorlu PSM Ana 27 Mayıs’ta *Tindersticks,

TINDERSTICKS 07 Love... albümünde yalnızca sekiz şarkı yer alıyordu.

ZORLU PSM MAG. 33 Mayıs-Haziran müzik sahnelerinde ikinci bahar Garbage Tindersticks DOKSANLAR BİTMEDİ Doksanlarda yıllarda Doksanların başında Nottingham’da kurulan alternatif rock sahnesinin en Tindersticks, 1993-1999 aralığında yayınladığı Yazı Cem Kayıran dikkat çekici gruplarından dört albümüyle kendine ait bir şarkı formunu ve biri şüphesiz ki Garbage’dı. tınıyı oluşturmayı başarmıştı. İki binlerde kısa bir Hip hop’ın evrim geçirip çeşitlendiği, başta grunge olmak Shirley Manson’ın etkileyici süre grup üyelerinin başka projelerine eğilmesiyle üzere alternatif rock türlerinin türediği, diskonun yerini vokalleri ve ünlü prodüktörler üretimine ara vermişti. 27 Mayıs’ta Zorlu PSM sahnesinde izleyeceğimiz Tindersticks, on birinci yavaş yavaş house müziğe bırakmaya başladığı Butch Vig, Duke Erikson ve Steve Marker’ın bu kez stüdyo albümü The Waiting Room’un turnesinde doksanlarda kariyerlerinin en parlak dönemlerini enstrümanlarıyla karşımıza olacak. City Slang etiketiyle yayınlanan yeni geçirmiş birçok müzisyen ve grup bu sene yeni çıktığı ekip, müzik tarihinin albümüyle müzik otoritelerinden tam puan alan albümlerini yayınlıyor. prodüksiyon harikalarından Tindersticks, albümdeki her şarkı için farklı biri olarak anılıyor. 1995 çıkışlı yönetmenlerin çektiği kısa filmlerden oluşan bir kendi isimlerini taşıyan ilk seri de yayınladı. Ayrıca albümdeki “We Are albümleri ve onu takip eden Dreamers!” parçasında Savages grubunun solisti Version 2.0, hemen hemen Jehnny Beth ekibe eşlik ediyor. Efsanelere göre her doksanlar rock partisinde Beth, parçadaki vokallerini yalnızca on dakikada duyabileceğiniz “Push It”, kaydetmiş! “Stupid Girl” ve “Queer” gibi nice hit parçayı barındırıyordu. Beth Orton Garbage için iki binler bu Prodüktörlüğünü William Orbit’in üstlendiği şekilde görkemli ve başarılı 1993 çıkışlı ilk albümü Superkinkymandy ile geçmese de grup uzun folktronika akımının ilk örneklerinden birini aralıklarla karşımıza çıkmayı veren Beth Orton, bu ay Kidsticks isimli yeni bir sürdürdü. Haziran ayında albüm yayınlıyor. Son albümünden bu yana dört yayınlanacak olan Strange yıl geçen Beth Orton, yine döneminin kendine Little Birds, Garbage’ın altıncı has müzisyenlerinden biriyle stüdyoya kapanmış. albümü olacak. Fuck Buttons üyesi Andrew Hung’la kaydedilen albümden yayınlanan ilk şarkı “Moon”, Orton’ın TLC yine yenilikçi fikirlere olan ilgisini gözler önüne Müzik tarihinin en trajik seriyor. hikâyelerinden biri olarak tanımlayabileceğimiz Suede Amerikalı R&B üçlüsü TLC, Britpop döneminde karşımıza çıkan gruplardan gruptan Lisa Lopes’in 2002 birçoğu tarihin tozlu sayfalarında yerini aldı. yılındaki ölümünün ardından Suede için de bunu söylediğimiz yılların ardından, ilk albümünü bu yıl yayınlıyor. Londralı grup 2013’te yepyeni bir albümle geri Grubun hayranlarının destek döndü. Anlaşılan Brett Anderson ve arkadaşları kampanyasıyla mümkün kıldığı yeniden bir arada olmanın tadını daha fazla beşinci TLC albümü aynı çıkarmak istemiş ve bir sonraki albümleri için zamanda son TLC albümü on bir yıl daha geçirmemeye karar vermişler. olacak. TLC üyesi Rozanda Night Thoughts ismini taşıyan yeni Suede Thomas yaptığı açıklamada albümü, 22 Ocak’ta yayınlandı. Albümü Roger kendilerine destek olup TLC Sergent’ın çektiği bir film eşliğinde yayınlayan tarihinde yerini alan tüm ekip, konserlerinin bir kısmını söz konusu filmin hayranlarına teşekkür etti. yansıtıldığı bir perdenin arkasında veriyor. *Tindersticks, 27 Mayıs’ta Zorlu Sahne’de. PSM Ana 27 Mayıs’ta *Tindersticks, Tindersticks ZORLU PSM MAG. 35 Mayıs-Haziran Massive Attack Cassius Cassius Blue Lines, Protection ve Mezzanine gibi Philippe Zdar ve Boom

albümlerle doksanlı yıllara damgasını vuran Attack Massive Bass’ten oluşan Fransız Bristol çıkışlı trip hop grubu Massive elektronik müzik ikilisi Attack, uzun aralıklarla albüm yayınlamayı Cassius için tam olarak bir sürdürüyor. Massive Attack, kariyerini doksanlar grubu demek ne doksanlarda olduğu gibi ihtişamlı şekilde kadar doğru, tartışılır. Grubu sürdürebilen nadir ekiplerden biri. Son house müzik sahnesinde olarak 2010 yılında Damon Albarn ve Guy kült konumuna getiren ve Garvey gibi müzisyenlerin konuk olduğu ismini yayınlandığı yıldan Heligoland albümünü yayınlayan ekip, alan ilk albümü 1999, bu sene de yine bol konuklu bir EP’yle onları şüphesiz ki doksanlar karşımıza çıktı. Young Fathers, Roots elektronik müziğinin en Manuva, Azekel ve grubun eski üyelerinden özel figürlerinden biri haline

Tricky’yle düet yapılan dört şarkıdan oluşan Jeff Buckley getiriyor. Sonraki yıllarda Ritual Spirit, Virgin ve EMI ortaklığıyla uzun aralıklarla iki albüm yayınlandı. daha yayınlayan Cassius, on Beth Orton

Soundgarden yıl süren sessizliğini Mike Soundgarden D, Cat Power ve Pharrell Williams’ın konuk olduğu Doksanlar denince akla gelen ilk Ibifornia isimli albümle şeylerden biri şüphesiz ki grunge! Bu bozuyor. akımın öncüleri arasında sayabileceğimiz gruplardan yalnızca birkaç tanesi müzik Jeff Buckley hayatını sürdürebiliyor. Bunlardan biri olan Soundgarden, 2012 yılında tam on Hayatını kaybeden altı yıl süren sessizliğini bozmuş ve yeni müzisyenlerin yayınlanmamış bir albüm yayınlamıştı. Geçtiğimiz ocak kayıtlarının derlendiği ayında grubun hayranlarını heyecanlandıran albümlere günümüzde bir haber daha geldi. Chris Cornell, Kim sıklıkla rastlıyoruz. 1997 Thayil, Ben Shepherd ve Matt Cameron yılında henüz otuz yaşında dörtlüsü, Soundgarden diskografisinin hayatını kaybeden Jeff yedinci albümü için stüdyoda! Buckley’nin resmi olarak Skunk Anansie yayınlanmış tek albümü Grace Skunk Anansie ve tamamlanmamış kayıtları, yirmi yılı aşkın süredir etkisini “Hedonism”, “Charlie Big Potato” ve yitirmiyor. Bu yıl yayınlanan “Weak” gibi parçalarıyla akıllarda yer eden You & I isimli albüm, Jeff İngiliz alternatif rock grubu Skunk Anansie, Buckley’nin henüz kariyerinin yaklaşık on iki yıllık aranın ardından 2010 başlarında kaydettiği yılında bir albüm yayınlamıştı. 2012 yılında cover şarkılardan oluşuyor. yayınladığı Black Traffic albümünden Efsanenin, The Smiths, Led sonra pek ortalıkta gözükmeyen dörtlü bu Zeppelin ve Bob Dylan gibi senenin başlarında Anarchytecture isimli yeni isimlerin şarkılarına yaptığı albümünü yayınladı. Grubun doksanlarda kendine has yorumlar, bu esip gürlediği agresif halinden eser yok albümle ilk kez dinleyiciyle maalesef. buluşmuş oldu.

ZORLU PSM MAG. 37 Mayıs-Haziran alacakaranlıkta bir kozmik yolculuk Bizi biraz müzikle tanıştığın Parçaların bir taraftan polifonik elektronik-pop hassasiyeti günlere götürebilir misin taşıyor ama diğer taraftan da avangart olmalarının TEHO TEARDO lütfen, Teho. Müzikal cazibesini içinde saklıyor. Müzikal tavrını spesifik bir janrla anlamda söyleyecek bir bir başlık altına almak mümkün mü? Röportaj Gülşah Görücü şeyin olduğunu ne zaman Bir janr başlığı altında müziğimi tanımlamak istemem, keşfettin? İlk müzik yaptığın janrlara da pek inanmıyorum açıkçası. Benim için müzik bir Zaman ve uzam arasındaki meçhul akışkanlığı zamanı hatırlıyor musun? janr başlığı altında tanımlanması ve kategorize edilmesinden Teho Teardo’nun şarkılarında yakalayacaksınız. Her şey nasıl başladı? çok daha büyük bir şey. Çocuktum, çok küçüktüm, kırık bir teyple karşılaştım Kullandığın elektronik davullar ve synth müziğine ve biraz onunla oynamaya elektronik bir altyapı verirken, soundunu bariton gitar, başladım. Olanlar çok garipti; telli sazla ve bir çok organik enstrümanla besliyorsun. kaseti taktığımda kaydettiğim Günümüz şartlarında müzik yapmayı düşünürsek organik şeyi normal hızında muhafaza vs. elektronik ikliminde müziğini nereye konumlandırırsın? ediyordu, ama ne zaman çalma Ben organiğim, insanım en nihayetinde. Ancak tuşuna bassam kaydettiğim her enstrümanlarım değil tabii. Hepsi tek tek teknolojinin şey ağır çekimde duyuluyordu. birer parçası. Kemanı bile düşündüğünüzde bu böyle, o bile Bu, o yaşımda benim için yüksek teknolojinin bir parçası aslında. Günümüzde artık bir anlamda gerçekliği teknolojiyle ilişkimizi yeniden tanımlamaya başladık. Ancak değiştirmek gibi bir şeydi. ben hâlâ akustik ve dijitali harmanlayan müzisyenlerden biri İşte müzikle böyle tanıştım olamadım, olmayacağım da. Bu tip bir müzikal yaklaşımın ve o günden bu yana kendimi zaten çok kullanışsız bir şey olduğunu düşünüyorum. Bu üretmekten hiç alıkoyamadım. harmanı yapmak mantıklı değil, çünkü ne ben barmenim ne de yaptığım müzik bir kokteyl. Müzik, şarkılarını yazmadan ve kaydetmeden önce Sence bu çağın soundu nasıl bir şey? Müzik günümüzde kavramsal olarak mı ortaya nereye geldi? çıkıyor? Yoksa üretimlerin Henüz bu çağın müziğini duyduğumu düşünmüyorum, ama doğaçlamadan ve rastgele etrafta güzel müzikler duyar gibiyim, aralarında iyi tınısı fikirlerden mi doğuyor? Bir olanlar da var. parçanın tam anlamıyla üretim sürecinin bittiğine Blixa Bargeld’le işbirliği yaptığınız son stüdyo albümünüz nasıl karar veriyorsun? Nerissimo âdeta bir kitap gibi. Her dinlediğinde satır Kafamda bir düşünceyle, bir aralarında ayrı bir hikâye yakalanabilir. Bu albüm Blixa’yla tür nosyonla yola çıkıyorum ikinci stüdyo albüm çalışmanız. Birlikte çalışmak ve ona varana kadar, takip nasıl bir his? edecek bir şey kalmadığını Blixa’yla çalışırken hep çok iyi vakit geçiriyorum. Üretim görene kadar düşünsel sürecin aşamasında Blixa’nın içinde bulunduğu berrak yapısalcı hal peşini bırakmıyorum. Böyle özellikle mikrofon karşısında kilit rol oynuyor. bir yoldan gitmek diğer Roma sadece Piazza Spagna, Fontana di Trevi ya da renkli dondurmalardan oluşan taraftan hiç beklemediğim İlham almak için özel bir yöntemin var mı? 13 Mayıs’ta bir başkent değil pek tabii. Coğrafyasında geçmiş ve günümüz olmak üzere bir çok şeyleri de karşıma çıkarmıyor Zorlu PSM Drama Sahnesi’nde sizleri ağırlayacağız, canlı efsane müzisyen barındıran Roma’nın, son zamanlarda başına gelen en güzel şeylerden değil. Ama bu sürecin bittiğini performans sahnelerinin müzikalitene bir katkısı olduğunu birisi de Teho Teardo'nun besteleri ve rengini siyah koyduğu ses enstalasyonları... ve üretimin sonlandığını düşünüyor musun? Geliştirdiği özgün müzikal kolaj teknikleriyle hafızalarımıza kazınan, dünyanın en soruyorsan diyebilirim ki, Yaptığım müziğin kendisi zaten aldığım ilhamlara dayanıyor. prestijli ödüllerinden Ennio Morricone ve David Di Donatello Ödüllerine layık görülen ürettiğim şey üzerinde İlham almadığım bir şeyin kalmadığını düşünemiyorum ve elektroniğin en organik halini kulaklarımıza konduran Teho Teardo, 13 Mayıs’ta iyi hisleri biriktirdiğimde bile; bu benim için bir kâbus olurdu. Müziğimi yaparken Zorlu PSM sahnesinde olacak. Dümende Blixa Bargeld’in olduğu bu kozmik yolculukta anlıyorum ve çalışmayı fikirlere inanıyorum, çalışmaya, daha çok çalışmak gerektiğine *Teho Teardo & Blixa Bargeld, 13 Mayıs’ta Zorlu PSM Drama 13 Mayıs’ta Sahnesi’nde. & Blixa Bargeld, Teardo *Teho müzikseverler alacakaranlığın seslerini işitme şansı bulacak. bırakıyorum. inanıyorum. ZORLU PSM MAG. 39 Mayıs-Haziran 1969 Dorset doğumlu şarkıcı, İngiliz şarkıcının, ailesinin de etkisiyle kariyeri boyunca karşımıza beslediği zengin ilham kaynakları gerçek isminin baş harflerinin listesinde her dönemden birçok farklı kısaltması olan “PJ”yle çıktı. isim yer alıyor. Harvey ailesinin01 ikinci çocuğu Ailesi tarafından özellikle blues ve caz olan şarkıcının gerçek ismi türündeki kayıtlar dinletildiği için bu Polly Jean Harvey. türlere ilgi 02duyduğunu söyleyen Harvey’nin favori isimleri arasında Captain Beefheart, Jimi Hendrix, John Lee Hooker, Slint, İngiltere’de, yılın en iyi albümüne Soft Cell, Pixies, Ennio Morricone var. verilen Mercury Ödülü’nü iki kez Şarkıcının ayrıca Rus halk müziğine de ilgi alan ilk kadın şarkıcı duyduğu biliniyor. PJ Harvey oldu. Stories from the City, Stories from the Sea (2001) ve Let England PJ Harvey’nin müzik dışında kendini Shake (2011) 03albümleriyle Mercury geliştirdiği sanat alanları heykel ve Ödülü’nün sahibi olan PJ Harvey, resim oldu. ayrıca 1993’te Rid of Me ve 1995’te Annesi heykeltıraş olan Harvey, heykel To Bring You My Love albümüyle eğitimi almıştı ve zaman zaman resim adaylar arasında yer aldı. ve heykel yaptığı04 biliniyordu. 2010’da, Francis Ford Coppola’nın Zoetrope: All-Story dergisine resim ve heykel Nick Cave’in PJ Harvey’yle birlikte çalışmalarıyla konuk olmuştu. söylediği “Henry Lee” parçası, doksanların en iyi düetlerinden biri olarak müzik tarihinde yerini aldı. Let England Shake, İngiliz şarkıcının Hem Melbourne’de hem de Londra’da kariyerindeki en başarılı albümlerden iki ayrı stüdyoda 1995 yılında biri oldu ve 1993 çıkışlı Rid of Me’den kaydedilen “Henry05 Lee” parçası, Nick sonra en çok satan PJ Harvey albümü Cave & The Bad Seeds’in single’ı olarak olarak listelerde yerini aldı. 1996 Şubat’ında yayınlandı. Aynı sene 2011 çıkışlı Let England Shake’i o yılın PJ Harvey ve Nick Cave’in birliktelikleri en iyi albümleri06 arasında gösteren de başladı ve bir sene kadar sürdü. İngiliz basın oluşumları arasında Mojo, The Guardian, NME, Uncut, BBC Music vardı. Albüm, İngiltere’de 130 bin adet, Beş senelik bir aradan sonra Amerika’da ise 70 bin adet satılarak yayınlanan son PJ Harvey albümü The Billboard 200 listesine girmeyi başardı. Hope Six Demolition Project, Londra’da dinleyicilerin de bulunduğu bir alanda canlı olarak kaydedildi. PJ Harvey’nin ilk albümü olan Dry, Londra’daki Somerset House’ta, Kurt Cobain’in de favori albümleri geçtiğimiz sene07 16 Ocak’ta başlayan arasında yer alıyordu. kayıtlar, yaklaşık bir ay sürdü. Kırk 1994’te hayatını kaybeden Nirvana beş dakikalık canlı performanslarını kurucusu Kurt08 Cobain’ın çizimlerinden dinleyiciler eşliğinde gerçekleştiren PJ ve notlarından oluşan Journals kitabında, Harvey, bazı konserlerde saksafon, arp sanatçının favori on altı albümü arasında bilmedikleriniz grup ön Low’laTiyatro’da. birlikte Zorlu 8 Haziran’da PSM Ana *PJ Harvey, PJ HARVEY PJ ve buzuki de çaldı. PJ Harvey’nin Dry albümü de vardı.

ZORLU PSM MAG. 41 Mayıs-Haziran bir hatırlama çabası Oğur Sazı “Zeynebim” Binlerce yıldır değişerek Sivas’ın Kangal ilçesindeki şimdiki adı Soğukpınar ERKAN OĞUR & İSMAİL günümüze kadar gelen olan Mamaş Köyü’nde doğan bu türkü, özellikle bağlamanın yeterince doğru etkileyici sözleri ve 15/8’lik ritmik ölçüsüyle HAKKI DEMİRCİOĞLU şekilde anlaşılmadığına inanan biliniyor. 1938 yılında Mamaş Köyü’nde hayatını kaybeden Âşık Süleyman tarafından sözleri Yazı Cem Kayıran Erkan Oğur, 1976 yılında perdesiz klasik gitarı icat etmişti. yazılan türküde bahsedilen Zeynep de söz konusu Bu ay Zorlu PSM sahnesinde buluşacak iki öncü müzisyen Bağlama üzerine de çalışmaları köyde yaşamaktadır. Bu yüzden türkü “Mamaşlı Erkan Oğur ve İsmail Hakkı Demircioğlu’nun heyecanla azımsanmayacak düzeyde olan Zeynebin Türküsü” olarak da bilinir. Erkan Oğur, sonrasında farklı beklediğimiz performansı öncesinde biraz geriye dönüyoruz. versiyonlarını da geliştirdiği Bu türküyü İsmail Hakkı Demircioğlu’yla altı telli Oğur Sazı isimli bir yayınladığı ilk albüm olan Gülün Kokusu Vardı’da enstrümanla da tanınıyor. yorumlayan Erkan Oğur, “Zeynebim”in halk Standart bağlamadan farklı müziği için en doğru örneği teşkil eden türkü olarak telleri tek tek yerleştirilen olduğunu dile getiriyor. Türküyü saf ve katışıksız Oğur Sazı’nda gelenekte sıfatlarıyla tanımlayan Erkan Oğur’un, İsmail olmayan ve Erkan Oğur’un Hakkı Demircioğlu’yla birlikte yakaladığı kendisinin ürettiği bir akort inanılması güç uyumun da en belirgin şekilde sistemi kullanılıyor. kendini gösterdiği eserlerden biri olan “Zeynebim”, çeşitli yorumlarıyla birçok filmde de kullanıldı. Bir Ömürlük Misafir Bunların arasında başrollerinde Kadir İnanır ve Türkan Şoray’ın yer aldığı Deprem filmi de monografisi geliyor bulunuyor. Geçtiğimiz haftalarda Hunter Davies’in The Beatles “Zahit Bizi kitabının çevirisiyle yayın hayatına başlayan Kara Plak Tan Eyleme” Yayınları’ndan Erkan Oğur’a “Zahit Bizi Tan Eyleme” türküsü, akıllara ilk dair özel bir kitap geliyor. Yayın olarak Yılmaz Güney’in Ağıt filminin final programında birçok albüm sahnesini getiriyor. Erkan Oğur ve İsmail Hakkı monografisine yer verecek Demircioğlu’nun ikinci albümü olan Anadolu olan Kara Plak Yayınları, Beşik’te yer alan yorumunun yanı sıra Ruhi Su önümüzdeki günlerde, Türkiye yorumuyla da bilinen türküyle ilgili birçok efsane popüler müzik araştırmalarıyla var. Erkan Oğur, bu türkünün 1800’lü yıllarda yakından tanıdığımız yazar katledilen İstanbul Bektaşileri’ne ait olduğunu Murat Meriç’in, Erkan Oğur’un söylüyor. Ayrıca 68 kuşağı için de önemli bir yurtdışında Fretless ismiyle türkü olan “Zahit Bizi Tan Eyleme”, meydanlarda yayınlanan Bir Ömürlük Misafir dillerden düşmeyen nefeslerden biri olarak anılıyor. için yazdığı monografiyi servis edecek. Erkan Oğur bu türküyü İsmail Hakkı Demircioğlu Yirmi yıldır birlikte dışında da birçok müzisyenle birlikte seslendirdi. Erkan Oğur ve İsmail Hakkı Bunlar arasında Djivan Gasparyan ve Okan Murat Halk müziğinin günümüzdeki en önemli temsilcileri ve icracıları arasında yer alan Erkan Demircioğlu ikilisi, özel Öztürk de bulunmakta. Son yıllarda popüler Oğur ve İsmail Hakkı Demircioğlu’nun müzikal birlikteliği yirmi yıl öncesine kadar uzanıyor. performanslarından biriyle 17 kültürün odağında yer alan dizi ve televizyon Birlikte yayınladıkları ilk çalışma olan 1998 çıkışlı Gülün Kokusu Vardı albümü öncesinde ikisi Mayıs’ta Zorlu PSM’de olacak. programlarında da çeşitli yorumlarıyla karşımıza de hem kendi başına hem de aralarında Ruhi Su, Aziz Şenol Filiz, İlkin Deniz gibi isimlerin yer İkilinin repertuvarında yer çıkan türkü, Boğaziçi Üniversitesi Folklor aldığı müzisyenlerle çeşitli farklı projelerde çalışan Oğur ve Demircioğlu, duo olarak verdikleri alan iki türkünün yolculuğunu Kulübü tarafından da nefis bir üd zenlemeyle * Erkan Oğur & İsmail Hakkı Demircioğlu, Vestel Gururla Yerli Konserleri kapsamında, 17 Mayıs’ta Zorlu PSM Ana Tiyatro’da. Zorlu PSM Ana 17 Mayıs’ta Konserleri kapsamında, GururlaYerli Vestel Oğur & İsmail Hakkı Demircioğlu, * Erkan performansları “birlikte hatırlama çabası” olarak tanımlıyor. hatırlayalım. yorumlanmıştı. ZORLU PSM MAG. 43 Mayıs-Haziran Hem yurtdışında hem de yurtiçinde Kariyeriniz ve üretiminiz kelimenin sihir ve sahne gerçekleştirdiğiniz sihir şovunuz gerçek anlamıyla çok yönlü. Tiyatro, 2009’da size prestijli Merlin televizyon, beyazperde ekseninde KUBİLAY QB TUNÇER Ödülü’nü kazandırdı. Şovdan ve yönetmenlik, senaristlik ve oyunculuk kendi ekolünüzden biraz bahseder deneyimlerinizin yanı sıra bir yapımcı, Röportaj Yetkin Nural misiniz? Sizin sihir performansınız yazar, danışman ve akademisyensiniz. hangi aşamalardan geçti ve ne gibi Tüm bu farklı alanlar birbirlerinden Her yaştan seyirciyi yetmiş dakikalık akıl ekollerden ilham alıyor? nasıl etkileniyor ya da besleniyor? almaz oyunlarla dolu bir sihir dünyasında Şovum bütün aileyi ilgilendiren, komik Ben kültür ve sanat üreticisiyim. ağırlayan QB’yle kariyerinden, tiyatrodan ve ve heyecanlı bir deneyim. Dekorlar, İlgilendiğim konular birbirini etkiler, kostümler filan yok. Seyirciyle çi içe, zenginleştirir. Psikoloji ve tiyatro bilmeden sihir üretiminden bahsettik. burunlarının dibinde, birlikte sihir sihir yapılamaz. Sihir olmadan sanat yaparak eğleniyoruz. Saklanacak olmaz. bir mesafe olmadan sihir yapmayı seviyorum. Çünkü bu çok zor. Ben Peki sihir sizin için bu üretim ağının tiyatroyla sihri harmanlayan bir stile neresinde duruyor? sahibim. Daima bir karakter yaratırım Sihir, bence sahne sanatlarının en rafine

da. sahnede. Benim ilhamım da ekolüm formudur. İnsan gezer, dolaşır, en sonunda de tiyatrodur günün sonunda. Bu, sihir sihri bulur. Bulamazsa aramayı sürdürür. dyo’

ü dünyasında çok yeni bir şey değil ama Bu, hayatta olduğu gibi sanatta da yıllar içinde benim tarzımla bütünleşti böyledir. diyebilirim. İllüzyon sanatındaki başarınızın Sihirle ilk karşılaşmanızı merak yanı sıra ciddi bir genel kültüre sahip ediyorum. Kaç yaşındaydınız, nasıl bir olduğunuzu da biliyorum. Sihir tarihi s’ta Zorlu PSM St s’ta

ı deneyimdi? hakkında pek çoğumuzun bilmeyeceği Çocukken babam ufak tefek sihir bir iki detay bilgi paylaşmanızı istesek? oyunları yapardı evde. Sihri hep Bütün kız kesme, kılıç kesme oyunları sevdim ama yirmili yaşların ortasına hep engizisyon döneminden etkilenmiştir. er, 21 May er,

ç kadar böyle bir dünya olduğunu İnsanlar, büyük bir korku içinde yaşadılar. bilmiyordum. Sonra, Amerika’da Sihirbazlar, o dönemin işkence aletlerine sihirbazlarla tanıştım. Sihir dünyasının benzer kutular yapıp bunlardan sihirli bir zenginliği beni büyüledi. Büyülemeyi de şekilde kurtuluyorlardı. Bu da seyircinin sürdürüyor. bir anlığına bile olsa sihirli bir güce sahip olabileceği illüzyonunu yaratıp, korkularını *Kubilay *Kubilay QB Tun Bir sihirbaz numaralarını kendi azaltıyordu. İllüzyon sanatçısı, senarist, mi yaratır? Yoksa belli kategoriler oyuncu, yönetmen, üzerinde kişisel varyasyonlar mı Bir illüzyon sanatçısı için usta- akademisyen ve danışman... üretilir? Bize anlatabileceğiniz çırak ilişkisi ne derece önemli? Siz Kubilay QB Tunçer gerçekten kadarıyla ve şekliyle, “sihir üretimi” kiminle çalıştınız, şimdi bu anlamda de on parmağında on marifete nasıl bir süreç? öğrencileriniz var mı? sahip birisi. On yılı aşkın Temel prensipler genellikle yüzyıllardır Benim ustam rahmetli Prof. Metin süredir devam ettirdiği ve mevcuttur ama iyi sihirbazlar kendi And’dır. Usta-çırak ilişkisi bence her kendisine prestijli Merlin oyunlarını yaratırlar. “Sihir üretimi”, sanatta lazım. Ama sınırları var. Belki tek Ödülü’nü kazandıran, komedi yapılan efektin seyircide ne türden bir usta yetmeyebilir. İnternet devriminden ve tiyatroyla harmanladığı duygular uyandıracağını hayal ederek sonra ustalık bambaşka bir anlam kazandı. sihir gösterisi geçtiğimiz şubat başlar. Aslolan oyunların sunumudur. El Marifet, ustaların ustası olmakta. Benim ayından itibaren Zorlu PSM becerisini geliştirirsiniz ama asıl “sihir” bu anlamda çırağım yok ama sağ olsunlar, sahnesinde yer almaya başladı. sunumdadır. Ustalık da buradadır zaten. bana danışan arkadaşlar var. en sonunda sihri bulur." dolaşır, İnsan gezer, bence sahne sanatlarının en rafine formudur. "Sihir, ZORLU PSM MAG. 45 Mayıs-Haziran Tiyatro alanında üretimlerinizin yanı sıra sıkı bir izleyicisiniz. Son dönemde İstanbul sahnelerinde izlediğiniz ve etkilediğiniz birkaç oyunu sorsak? Bu sezon çok yoğundum. İyi takip edemedim oyunları. Tiyatro eleştirisi de yazamadım. Çok fazla oyun var. Haksızlık etmek istemem.

Bir diğer yandan İstanbul Tiyatro Festivali de yaklaşıyor. Merakla beklediğiniz oyunlar var mı? Shakespeare’in Bütün Ölümleri, Godot’yu Beklerken ve Üç Kuruşluk Opera’yı merak ediyorum. Bir de, bu festival niye her sene yapılmaz ve biletleri niye bu kadar pahalıdır, bunu merak ediyorum. “Benim ustam rahmetli Bu aralar uğraştığınız yeni Prof. Metin And’dır. projeleriniz var mı? Sizi yakında yeni bir oyunda, Usta-çırak ilişkisi bence filmde veya ekranda, nerede ve nasıl görebiliriz? her sanatta lazım. Oyun Bozan adlı dizide Ama sınırları var. oynuyorum birkaç bölüm. Bir tane film yazıyorum. Galiba Belki tek bir usta bir filmde de oynayacağım. “Sihirbaz Lider” adını yetmeyebilir. İnternet verdiğimiz konferans serim, devriminden sonra şirketlerde devam ediyor. Yaza doğru yepyeni, sadece ustalık bambaşka bir çocuklar için bir sihir anlam kazandı. Marifet, gösterisine başlayacağım. Çok heyecanlanıyorum. Bir ustaların ustası de Youtube kanalım açıldı. “qb abi” adını verdik. Sihir olmakta.” öğretiyorum.

ZORLU PSM MAG. 47 Mayıs-Haziran TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I T Ü I R R A K L İ I Y Ç E T ’ N A İ N N A

S İ

L L N Ü O Z Y Y Z O Ü N L L

İ S

A N N İ A N ’ T Ç E I Y L

İ ZATİ SUNGUR A K R R I Ü

T

T I

Listemizdeki en eski illüzyon sanatçısı olan Zati Sungur, 1898 doğumlu. Gezmeye Ü R R A K L İ I Y Ç

olan ilgisi nedeniyle Denizcilik Makine Mektebi’ne yazılan ve 1916’da Almanya E T ’ A N N İ N A

S denizaltı filosunda staj yapmaya giden Sungur, ilkokuldan beri meraklı olduğu İ

L N L O Ü Y Z Z

illüzyon sanatını arkadaş arasında yapılan ufak numaralardan sahneye taşıma Y Ü O L N L

İ S

fırsatını Almanya’nın Köln kentindeki kabarelerde buldu. Bu gösterilerinden birinde A N İ N N A ’ T E Ç

Y Alman sihirbaz Alois Kessler’le tanışan ve onun da yardımıyla şovunu Berlin I İ L K A R R Ü I

T Wintergerten Tiyatrosu’na taşıyan Sungur, daha sona tanıştığı bir grup illüzyonistle

I T R Ü A R L

önce Avrupa’da ve Kuzey Amerika’da, daha sonra ise Birinci Dünya Savaşı’ndan K I İ Ç Y T E A ’ N kaçmak amacıyla gittiği Güney Amerika’da kapsamlı turneler düzenledi. N A İ N S 01

İ N L O L Y Ü Z Z Ü Y L O L

1936 senesinde Türkiye’ye dönen ve Türkiye’nin hemen her yerini hepsi birbirinden N İ

S N İ A N N

’ farklı dört şovuyla gezen Zati Sungur dünyayı olduğu gibi kendi ülkesini de A E T Y Ç İ I K L R büyüledi. 1965 yılında son gösterilerini yaptı ve genç illüzyonistler yetiştirmek A Ü R T I

I amacıyla Üniversal Sihirbazlık ve İllüzyon Hünerleri Stüdyosu’nu kurduktan ve T Ü R A R L K I İ Ç Y

T kendi ürettiği 541 farklı numaranın yer aldığı Sihirbazlık ve İllüzyon Hünerleri E A ’ N N İ A N S Kataloğu isimli kitabını yayınladıktan sonra aktif sahne hayatına son verdi.

İ N L L O Ü Y Z Z 1984 senesinde hayata veda etti. Y Ü O L L N İ

S N A İ N N ’ A E T Y Ç İ I L K A R R Ü I T

I T R Ü A R L K I İ Ç Y T E A ’ N N A İ N S

SERMET ERKİN

İ N L O L Y Ü Z Z Ü Y L O

L 1957 yılında Kocaeli’nde doğan Sermet Erkin, N İ

S N İ A N N

’ ilkokul çağında ailesiyle beraber İstanbul’a taşındı. A E T Y Ç İ I K L

R Kiracısı oldukları evin sahibinin Zati Sungur A Ü R T I

T

I olması sayesinde genç yaşta illüzyon sanatıyla Ü R R A K L I İ Y Ç tanışan Erkin, aynı zamanda Türkiye’nin E T ’ A N N İ N A ustalar ve çıraklar S

ilk büyük illüzyon sanatçısı Sungur’un

İ L N L O Ü Y Z

Z ilk ve tek öğrencisi. İllüzyonun yanı sıra Y Ü O L N L İ

tüm sahne sanatlarına ilgi duyan Erkin, S

TÜRKİYE’NİN A N İ N N A ’ T E

1977 senesine kadar İstanbul Şehir Ç Y I İ L K A R R Ü I

T Tiyatroları’nda oyunculuk yaptı. İLLÜZYON SANATÇILARI 02

T I Ü R R A K L I İ Ç Y T Yazı Yetkin Nural -- İllüstrasyon Sadi Güran E A ’

Hem Türkiye’de hem de dünyada pek N N İ A N S

İ L N

çok gösteri gerçekleştiren Sermet Erkin, L O Ü Y Z Z Sahne sanatlarının en eski dallarından biri olan illüzyon, Türkiye’de de Y Ü O L bir dönem kendi tiyatro kumpanyasıyla N L İ

S N A İ

her biri nevi şahsına münhasır önemli isimlerin devam ettirdiği bir N

N da oyunlar sergiledi. Aynı zamanda A ’ T E Ç Y İ I L K

çeşitli gazete ve dergilerde yazılar yazan A R gelenek. Türkiye’nin en önemli illüzyon sanatçılarından biri olan Merlin R Ü I T

T I

Erkin, doksanlarda çocuk olanların sevgiyle Ü R R A ödüllü Kubilay QB Tunçer’in şovu Zorlu PSM sahnesinde küçük büyük K L I İ Y Ç

hatırlayacağı Bando Çocuk Dergisi’nin de genel E T ’ A N N herkesi büyülemeye devam ederken, bu toprakların yetiştirdiği önemli İ A N S yayın yönetmenliğini yapmıştı.

İ L N L O Ü Y Z

Z isimlerden birkaçını beraber anıyoruz. Y Ü O L N L İ

S A N İ N N A ’ T E Ç Y I İ L K A R

ZORLU PSM MAG. 49 Mayıs-Haziran R Ü

I

T

I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T

TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I TÜR KİY E ’NİN İL L ÜZ YO N S AN ATÇ IL AR I T Ü I R R A K L İ I Y Ç E T ’ N A İ N N A

S İ

L L N Ü O Z Y Y Z O Ü KUBİLAY QB TUNÇER MEHMET ERTUĞRUL IŞINBARK N L L

İ S

A N N İ A N ’ 1967 Ankara doğumlu Kubilay – MANDRAKE T Ç E I Y L İ A K R R Tunçer günümüzde aktif olarak devam I Ü

T

1940 İstanbul doğumlu Mehmet Ertuğrul T I Ü R R

A ettirdiği illüzyon sanatının en önemli K L İ I

Işınbark, sihirle ilk defa ilkokulda, okula Y Ç E T ’ A Türkiye temsilcilerinden bir tanesi. N N İ N A gösteri için gelen bir sihirbaz sayesinde

S İ

L N

Sihir alanındaki başarısını prestijli L O Ü Y

tanışmış. Sınıf arkadaşları yapılan Z Z Y Ü O

L Merlin Ödülü’yle tescilleyen Tunçer, N L

İ

numaralara şaşırırken, o gösterinin S

A N İ illüzyon kariyerinin yanı sıra senaristlik, N N A ’ T

E arkasındaki hile ve el çabukluklarını fark Ç Y I İ L K

yönetmenlik, oyunculuk ve yazarlık A R R Ü

ettiği için çok etkilenmemiş. Okulda I

T

I

alanlarında faaliyet gösteriyor. T R Ü A

gördüğü numaraları evde deneyerek, R L K I İ Ç Y T E A 03 okula gelen 05sihirbazdan daha iyi yapmaya ’ N N A İ N S Türkiye’de çocuk programcılığının belki

İ N

başlamış ve bu yeni hünerlerini okulda L O L Y Ü Z

en başarılı ve sevilen örneği olan Susam Z Ü Y L arkadaşlarına ve öğretmenlerine gösterince O L N İ

Sokağı’nın senaristlerinden biri olan S N İ A N N ciddi bir ilgi görmüş. ’ A E T

Y Kubilay Tunçer, Lale Mansur’la kurdukları Ç İ I K L R A Ü R T

Açık Tiyatro’nun ilk oyunu Olağan I

Hemen arkasından terzi teyzesinin Zati I T Ü R A Mucizeler ile Afife Jale En İyi Oyun Yazarı R L K I

Sungur’un bir fotoğrafına bakarak diktiği İ Ç Y T E A Ödülü’nü kazandı. ODTÜ Psikoloji ’ N N İ A

kostüm, 12 yaşında Zeki Müren’in menajeri Fethi N S

İ N bölümü mezunu Kubilay Tunçer, sahne, L L O Ü Y Pehlivan’la yapılan beş yıllık bir sözleşme, altmışlarda Z Z Y Ü O L ekran ve beyazperde ekseninin haricinde L N İ

gazinolarda Mandrake olarak sahne almasıyla beraber yeni bir isim ve bambaşka S N A İ

akademisyen olarak dersler veriyor ve N N ’ A E bir ün kazanmış Işınbark. 1965 yılında Türkiye Sihirbazlar Şampiyonu seçilen T Y Ç İ I L K çeşitli konularda danışmanlık yapıyor. A R R Ü Mandrake, 1979 yılında Türkiye’nin ilk ve tek illüzyon okulunun, 1985 yılında ise I T

I T R Ü

A İllüzyonistler Derneği’nin kurulmasını sağlamış. R L K I İ Ç Y T E A ’ N N A İ N S

İ N L O L Y LÜTFİ Ü Z Z Ü Y L O L N İ

S N

İ DEMIRTOK – A N N ’ A E T Y Ç İ I K

İLKAY ÖZDEMİR L

R ABRAKADABRA A Ü R T I

T I Ü R

Hem listemizin en genç ismi, hem de R A Abrakadabra ismiyle K L I İ Y Ç E T ’

A Türkiye’nin ilk ve tek kadın sihirbazı tanıdığımız 1924 doğumlu N N İ N A S

İ L

N İlkay Özdemir, 1981 Amasya doğumlu.

Lütfi Demirtok, Türkiye’ye L O Ü Y Z Z Y Ü İllüzyon ve sihir sanatına üniversitede O L sihri ve illüzyonu sevdiren N L İ

S A N İ okurken yarı zamanlı olarak çalıştığı N

N isimlerden biriydi. ATV'de A ’ T E Ç Y I İ

psikiyatri kliniğinde tanıştığı ustası L K

Abrakadabra isimli şovuyla A R R Ü I T

Selim Başarır sayesinde başladı. Kısa T I sanatını geniş kitlelere Ü R R A K L I sürede kurguladığı gösterilerle takdir İ Ç yayan Demirtok, aynı Y T E A ’ N N İ A

toplayan Özdemir 2004 yılında Sofya’da N

S zamanda ünlü modacı

İ L N 04 06 L O Ü Y gerçekleştirdiği, Yüzüklerin Efendisi Z

Z Dilek Hanif ve yazar Oya Y Ü O L N L İ

filminden ilham alarak yarattığı

Demirtok'un babaları. S N A İ N N A ’ T E Alevler ve Kuşlar gösterisiyle Balkan

1965 yılında Dünya Ç Y İ I L K A R R

Ü Şampiyonası’nı kazandı. Aynı gösteri

Sihirbazlar Kralı seçilen I T

T I Ü R R

A IMS (International Magicians Society /

Abrakadabra, en son 2001 K L I İ Y Ç E T ’ A Uluslararası Sihirbazlar Birliği) başkanı yılında TRT’de yayınlanan N N İ A N S

İ L N Tony Hassini’nin de ilgisini çekti ve Üzgünüm Leyla isimli L O Ü Y Z Z Y Ü Özdemir’e şampiyonluğun yanı sıra O L

dizide bir illüzyonisti N L İ

S A N İ 2011 yılında Merlin Ödülü’nü getirdi. N

N canlandırmıştı. A ’ T E Ç Y I İ L K A R

ZORLU PSM MAG. 51 Mayıs-Haziran R Ü

I

T

I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T I R A L I Ç T A N A S N O Y Z Ü L L İ N İ N ’ E Y İ K R Ü T

Canlandırma sizin tiyatro üretiminizde yaşayan insanların medyayla tanışıklığının yoğunlukla kullandığınız bir format. Sık çok kısıtlı olduğu bir döneme denk geliyor. sık gerçekleşmiş veya gerçekleşmemiş İnternet yok, telefon yok, televizyon duruşmaların canlandırmalarını yok. Sadece sıkıcı bir devlet kanalı var. yapıyorsunuz. Nefret Radyosu Ve birdenbire bu radyo ortaya çıkıyor. (Hate Radio) da bir radyo şovunun Kimse buna hazır değil ve bu nedenle canlandırması. Bu formatın size radyoda konuşulanları tamamen gerçek sağladığı olanaklar neler? olarak algılıyorlar. Radyoda kurbanlar, Canlandırma aslında pek çok farklı artistik ırkçılık hakkında ne konuşulduysa, o pratiğin kullandığı bir format. Aynı söylem topluma yerleşti. Çünkü radyo zamanda tarihsel pratiklerin, sosyoloji eşittir gerçek demekti. Bugün elbette pratiklerinin... Ben bu formatı oldukça internet ve sosyal medyayla farklı bir geniş bir tanımla ele alıyorum. Şunu dünyada yaşıyoruz. İnsanlar artık aynı söyleyebilirim, benim gerçekleştirdiğim olay hakkında farklı kaynaklardan bilgi oyunların çoğu tarihsel ve otobiyografik edinmeye alıştılar. Alternatif medya, gerçeklere dayanıyor. Oyuncularım bireysel tanıklıklar, büyük medya çoğu zaman gerçekleşen olaylarda rol şirketleri... Tüm bu kaynaklar herkese açık almış kişiler. Ayrıca soykırımlar, iç ve kolay ulaşılır durumda. Fakat, aslında geçmişi bugün deneyimlemek savaşlar, savaşlar, terörizm gibi toplumsal ilginç olarak, aynı zamanda bir nefret travmalarla ilgileniyorum. Kendimi ve aşağılama patlaması da söz konusu. MILO RAU sürekli içinde bulduğum konular bunlar İnternette hızla yayılan yanlış bilgileri ve canlandırmayla, bu sonuçlanamamış silme şansımız yok ve elbette bu ırkçılığın Röportaj Yetkin Nural süreçleri bir sahnede tekrar beraber da yayılması için açık bir kapı anlamına yaşamak bence yoğun bir deneyim ve ilgi geliyor. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında, 14-15 Mayıs çekici bir fikir. Benim için canlandırma tarihlerinde Zorlu PSM Stüdyo’da izlenebilecek hem bu yoğunluğu yaratmak için, hem de International Institute of Political Nefret Radyosu oyununun yazar ve yönetmeni Milo Rau’yla gerçekçilik için kullandığım bir format. Murder (Uluslararası Politik Cinayet toplumsal travmalar ve politik trajedileri konu edinen Gerçekçilik diyorum çünkü bizim işlerimiz Enstitüsü) sizin işlerinizin büyük ciddi ve kapsamlı ön araştırmalarla ortaya bir kısmını içeren, ekibinizle beraber mahkeme canlandırmaları, medyada nefret propagandası ve çıkan işler. çalıştığınız bir çatı. Enstitünün hem tiyatro sahnesine canlandırma formatıyla getirdiği gerçekçi ve kurucusu hem de şu anki artistik ta İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında Zorlu PSM Stüdyo’da. Tiyatro Festivali ta İstanbul yenilikçi yaklaşımı üzerine hızlı bir sohbet... ’ Nefret Radyosu, ırkçı söylemlerin nasıl direktörüsünüz. Bize IIPM’nin son üretildiği ve yayıldığı, insanların nasıl dönemdeki aktivitelerinden bahseder insanlıktan çıkarıldığı ve nefretin nasıl misiniz? içselleştirildiğine dair bir sorgulama Şu anda kendi başına tekli projeler olan getiriyor. Bu durum sizin kurguladığınız, birkaç oyunumuz turnede, aynı zamanda , 14-15 Mayıs , Ruanda’da doksanlarda ırkçı yayınlar Avrupa üçlemesi diye andığımız üç oyun yapan radyo kanalı RTML’nin bir da turnede. Bu üçleme Avrupa üzerine üç programının canlandırılmasıyla oyundan oluşuyor: The Civil Wars terörizm ortaya çıkıyor. Bugünün medyası hakkında, The Dark Ages eski Yugoslavya

Nefret Radyosu hakkında ne düşündüğünüzü merak savaşları hakkında ve son olarak Empire * ediyorum, özellikle internet ve sosyal oyunu da Orta Doğu konusunu ele medyanın yarattığı dönüşüm hakkında. alıyor. Bunların haricinde pek çok dava Sizce günümüz medyasının ırkçılık canlandırması gerçekleştirdik. Sonuncusu, söylemlerine nasıl katkıda bulunuyor, The Congo Tribunal, Doğu Kongo’da büyük veya bu söylemlere karşı yapılan direniş maden şirketleri, Birleşmiş Milletler için ne gibi faydalar sağlıyor? ve bu tarz uluslararası aktörlere karşı İlk olarak şunu hatırlamak gerekiyor, yarattığımız bir dava çalışmasıydı ve çok Nefret Radyosu tarihsel olarak Ruanda’da ciddi ilgi gördü. ZORLU PSM MAG. 53 Mayıs-Haziran Mahkeme ve duruşma canlandırmaları sizin sık sık ürettiğiniz bir oyun tipi. The Zurich Trial hiç gerçekleşmemiş bir dava, The Moscow Trials gerçekleşen üç duruşma, biraz önce bahsettiğiniz The Congo Tribunal ise devam etmekte olan bir sürecin jüri önünde hukuki terimlerle ele alındığı bir canlandırmaydı. Hukuki bir davayı yaratıcı bir şekilde hayal etmek veya canlandırmak size ne gibi olanaklar getiriyor? Ele aldığınız konuya göre davayı ve duruşmaları üretiş biçiminizde ne gibi değişiklikler yapıyorsunuz? Senin ayrıştırma biçimin oldukça doğru aslında. Moskova’da duruşma niyetine gerçekleşmiş tabiri caizse üç “şov”la karşı karşıyaydık. En bilineni Pussy Riot’ın davasıydı. Ancak bu davalar aslen hukuka aykırıydı. Biz de davaları ilerledikleri süreçleri aynen takip ederek tekrar canlandırdık ve karara bağladık. Aslında yaptığımız Rusya yasasını hukuki bir şekilde uygulamaktı. Gerçekçi bir davranış ve şekilde ortaya konulan ütopik bir yaklaşım.

The Zurich Trial ise daha farklı bir konu. Orada açılan dava İsviçre’nin en kuvvetli sağ partisi, The People’s Party’nin gazetesine karşıydı. Bu duruşmayı yaptık çünkü insanlar bu gazeteye karşı yüzlerce kez dava açmayı denediler ancak hukuki nedenlerle hiçbir zaman açılamadı. Fikir özgürlüğü ilkesi her şeyi söyleyebilmeni sağlıyor ya... Bu demokrasinin karanlık tarafı işte. Savaş devam ediyor, fakat Birleşmiş ”Fikir Milletler’in resmi söylemi bölgede barış The Congo Tribunal da aslında görünmeyen, olduğunu söylüyor. özgürlüğü hatta varlığı inkar edilen bir karşıtlığı Ve bu durum tamamen absürt. ortaya çıkarabilmek için her iki görüşe ait ilkesi her şeyi taraflarla çalıştım. İlk oturumu çekmek için Kısacası, sahnede bir oyunla göz önüne söyleyebilmeni Doğu Kongo’ya gittiğimizde bize durumun çıkmayacak politik karşıtlıkların temsili için “çatışma sonrası” olduğu söylendi. Yani savaş oluşturdum bu formatı. Dava canlandırmaları sağlıyor bitti, katliamlar durdu, herşey yolunda ve genelde üç ila beş gün sürüyor ve sonunda medeniyet yeniden yükseliyor. Oysa ben bir karar açıklanıyor. Bu format bizim için ya... Bu orada kaldığım yıllar içerisinde her gün yeni en önemli üretimlerimizden biri, çünkü demokrasinin katliamlarla, devasa maden şirketlerinin büyük boyutlarda, ekonomik ve politik, evlerinden göçe zorladığı kalabalık insan aynı zamanda oldukça soyut karşıtlıkları ve karanlık tarafı gruplarıyla ve bu tarz sonsuz trajedilerle çekişmeleri çok net bir şekilde göz önüne işte.“ karşılaştım. sermemizi sağlıyor.

ZORLU PSM MAG. 55 Mayıs-Haziran Yönetmen Robert Wilson, birçok Tiyatro yazarı Bertolt Brecht, eleştirmen tarafından tiyatro Üç Kuruşluk Opera’yı yazarken dünyasının en önemli ve yetenekli ismi Dilenciler Operası’ndan esinlendi. olarak anılıyor. 18. yüzyılda John Gay ve besteci Robert Wilson, tiyatro oyunlarındaki Pebusch tarafından yazılan yaratıcılığıyla dikkatleri01 üzerine çekmeyi Dilenciler02 Operası’ndan esinlenerek başarmış bir isim. Başarılı yönetmen kendi uyarlamasını yapan Bertolt ayrıca, koreografi, resim, heykel, video, Brecht’e oyunun müzikleri için performans, ışık ve sesle ilgili alanlarda Alman besteci Kurt Weill da yaptığı birçok işle anılıyor. eşlik etti.

Üç Kuruşluk Opera, Bertolt Brecht’in Üç Kuruşluk Opera için yazılan kendi kurmuş olduğu Berliner “Mack the Knife” parçası, 1959 Ensemble tarafından İstanbul’da yılında Amerika listelerinde bir sergileniyor. numaraya ulaştı. Brecht’in 1949 yılında Berlin’de Louis Armstrong tarafından 1956 kurduğu Berliner Ensemble, sanatçının yılında listelere sokulan parça, daha birçok eserini yorumlamasıyla sonra şarkıcı Bobby Darin tarafından ünlenmiş03 ve adını “kaliteli ve da yorumlandı04 ve 1959’da Billboard mükemmel tiyatro” olarak duyurmuştu. Hot 100 listesinde bir numaraya Berliner Ensemble bugüne kadar yükseldi. Şarkı, ayrıca aynı yıl Fransa, İtalya, İngiltere, İsviçre ve Grammy Ödülleri’nde bu parçayla Avusturya’da da çeşitli turneler yaptı. Yılın Kaydı Ödülü'ne de layık görüldü.

Deneyimli müzisyen Bugüne kadar birçok sanatçıyla Philip Glass’le 1970’lerin işbirliği yapmış olan Robert başlarında bir araya gelen Wilson’ın birlikte çalıştığı Wilson, Einstein on the Beach isimlerden biri de Tom Waits’ti. operasını da yazmıştı. The Black Riderisimli müzikalde Minimal müziğin dâhi ismi bir araya gelen ikiliye, ellili Philip Glass’le05 Robert Wilson’ın ve altmışlı06 yılların en önemli birlikte yazmış oldukları opera, yazarlarından William S. prömiyerini 1976 yılında yapmıştı. Burroughs eşlik etti.

Üç Kuruşluk Opera, 1933 yılı itibariyle on sekiz dile , 13-14 Mayıs’ta İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında Zorlu PSM Ana Tiyatro’da. kapsamında Zorlu Tiyatro PSM Ana Festivali 13-14 Mayıs’ta İstanbul , çevrilmiş ve Avrupa’daki birçok şehirde sergilenmişti. 1928 yılında prömiyerini yapan Üç Kuruşluk Opera, yaklaşık beş yıl içinde on sekiz farklı dile çevrildi. Oyun böylece Avrupa’nın birçok07 şehrindeki izleyicilerle de buluşmuş oldu. Oyunu bu süre içince izleyenlerin sayısının 10 bin kişiden fazla olduğu söyleniyor. Üç Kuruşluk Opera Üç * ÜÇ KURUŞLUK OPERA ÜÇ KURUŞLUK bilmedikleriniz

ZORLU PSM MAG. 57 Mayıs-Haziran Mack the Knife – Üç Kuruşluk Opera Bertolt Brecht’in epik tiyatro ekolünün bir parçası İstanbul Tiyatro Festivali olan Die Dreigroschenoper (Üç Kuruşluk Opera) kapsamında Zorlu PSM 1928’deki ilk prömiyerinden sonra tam on sekiz sahnesinde gösterilen Brecht’in dile çevrilmiş ve 10 binden fazla kez oynanmış, Üç Kuruşluk Opera’sı aynı unutulmaz eserlerden bir tanesi. zamanda tiyatro tarihinin en ünlü antikahramanlardan birinin Müzikalin başkarakteri Macheath, ahlaktan hikâyesini anlatıyor: Mack the yoksun bir suçlu, bir seri katil ve kadınları ayartan Knife. Bu ilk bakışta sert ve bir playboydur. Viktorya Dönemi Londra’sında kötü gangsterden yola çıkarak dilenciler kralının kızına âşık olup evlenince, kızın tiyatro ve müzikallerin en ünlü babası tarafından başlatılan bir insan avının hedefi antikahramanlarından sizler için olur. Karakterin tanıtıldığı “Mack the Knife” minik bir seçki hazırladık. parçası, Mack’i bir köpekbalığına benzetir, adam kaçırma, cinayet, tecavüz ve kundakçılık hikâyeleri anlatır. Gerçek kötülüğün vücuda gelmiş hali gibi Listedeki isimlere geçmeden tanıtılmasına ve tüm ahlaki yoksunluğuna rağmen önce antikahraman kavramını Mack, zeki ve esprili halleriyle hem seyircinin ve biraz açalım. Aslında bir bir şekilde İngiltere Kraliçesi’nin sempatisini toplar prototip olarak Antik Yunan’a, ve kesin bir trajediye doğru giden sonu sürprizli bir Homer’in İlyada’sına kadar şekilde biter. izini sürebileceğimiz bu edebi tiplemenin antikahraman ismiyle Dr. Frank N Furter – The Rocky tanımlanması 1700’lere denk geliyor. 19. yüzyılın romantizm Horror Show akımı antikahramanın sosyal İngiliz oyuncu ve yazar Richard O’Brien’in eleştiri için kullanılan popüler Londra’da işsiz kaldığı bir dönemde kaleme aldığı bir tipleme olmasını, 20. yüzyılda müzikal TheRocky Horror Show (1973), kendisinin gelişen varoluşçuluk akımı ve çocukluğundan beri hayranı olduğu bilimkurgu Kafka, Camus gibi yazarlar ve B-sınıfı korku filmlerine bir saygı duruşu sayesinde ise egemenliğini ilan niteliğindedir. ettiği dönemi işaretliyor. Aslında gri alandaki karakterler bir kahramanla bir kötü karakter Başkarakterimiz, tensel hazların trans kraliçesi, arasındaki gri alana düşen çılgın uzaylı Dr. Frank N. Furter ve her biri nevi SAHNENİN ÜNLÜ Les Dangereuses Liaisons antikahramanın geniş tanımı ise şahsına münhasır şato halkının kelimenin tam şu şekilde: hikâyenin başkarakteri anlamıyla kucağına düşen nişanlı çift Brad ve ANTİKAHRAMANLARI olmasına rağmen bir kahramanın Janet’ı ev sahiplerinin mizacında çılgın bir gece tersi olan, idealizm, cesaret, doğru beklemektedir. Toplumsal cinsiyet normlarını Yazı Yetkin Nural olanı bilmek ve yapmak gibi altüst eden, cazibeli, gizemli, korkutucu ve çekici Kendileriyle çelişen, arada kalan, kalbi kırılan, hata yapan, kötü kahramanca özelliklere sahip Dr. Frank N. Furter ise hareketlerinin sonuçlarını olmayan karakter. öngöremeyen, benmerkezci halleri ve kaotik kararlar alan ve tüm kusurlu insanlıklarıyla kitleleri kalbini bir karizmasıyla tarihin en kült antikahramanlarından şekilde çalmayı başaran karakterler. Sahnenin en sevilen biri olarak, yaratıldığı günden bu yana neredeyse antikahramanlarından minik bir seçki. aralıksız bir yapım sürecinin keyfini sürmeye devam etmektedir. Marquise de Merteuil ve Vicomte de Valmont – Valmont Vicomte de Marquise ve de Merteuil ZORLU PSM MAG. 59 Mayıs-Haziran Sweeney Todd – Sweeney Todd: the Demon Barber of Fleet Street

Türkiye’de pek çoğumuz Sweeney The of the Opera Phantom Todd’la ancak Tim Burton’ın

film uyarlamasıyla beraber Erik – tanışsak da, aslında 19. yüzyıldan kalma bu İngiliz şehir efsanesine global şöhreti kazandıran Hugh

Wheeler’ın kitabı ve Stephen Barber the Demon of Fleet Street Todd: Sweeney Sondheim’ın sözleriyle yaratılan 1979 tarihli Broadway müzikali oldu. Gösterime girdiği sene tam

sekiz Tony, dokuz Drama Desk – Sweeney Todd ve iki Olivier Ödülü kazanan müzikal yetmişlerden bu yana Londra ve New York ekseninde üretilen yeniden yapımlarıyla da prestijli adaylıklara ve ödüllere layık görülürken, Sweeney Todd Marquise de Merteuil ve tüm deliliği ve vahşetine rağmen Vicomte de Valmont – Les en sevilen antikahramanlardan biri Liaisons Dangereuses olmaya devam ediyor. Fransız ordu görevlisi ve yazar Pierre Müzikalin başkarakteri İngiliz Choderlos de Laclos’nun mektuplardan berber Benjamin Barker, eşi ve Erik – The Phantom of the oluşan 1782 tarihli romanı Les Liaisons kızıyla beraber mutlu bir hayat Opera Dangereuses (Tehlikeli İlişkiler), Fransız sürerken eşinin peşine düşen Devrimi’nden kısa bir süre önce, ahlaki sahtekâr bir yargıç tarafından Fransız yazar Gaston Leroux’nun gotik açıdan içten içe çürümekte olan Fransız sürgüne gönderilir. On beş sene romanı Le Fantôme de l’Opéra (Operadaki aristokrasisinden iki zeki, çekici ve ölümcül

sonra Londra’ya Sweeney Todd Hayalet) hem beyaz perdeye hem de The Rocky Horror Show karakterin birbirlerinin arkasından ismiyle dönen Barker, ailesini kötü tiyatroya büyük ilham vermiş sayılı klasikten çevirdikleri entrikaları ve çevrelerindeki yargıçtan kurtarmaya kararlıdır. bir tanesi. masum ruhlarla oynadıkları oyunları anlatır. Ancak eşinin intihar ettiğini, kızının ise yargıcın vesayeti altına Özellikle müzikal dünyasının efsane Merteuil ve Valmont’un tatlı dilleri, bitmek girdiğini öğrenir. Akli dengesi bestecisi Andrew Lloyd Webber’ın imzasıyla bilmeyen yalanları ve cinsel cazibelerini zaten çok yerinde olmayan Todd sahnenin unutulmaz klasikleri arasına giren – Furter N. Frank Dr. kullanarak kurdukları entrikalar ağı, o noktada tabiri caizse ipi koparır müzikalin protagonisti Erik, nam-ı diğer yazıldıktan yüzyıllar sonra önce 1959 yılında ve eski yaşadığı evin sahibi kasap Operadaki Hayalet, deforme görünüşü beyazperdeye ve 1985 senesinde ise sahneye Mrs. Lovett’la olan kötücül işbirliği nedeniyle küçük yaşta dışlanmış, aslında uyarlandı. Geçen onyıllar içerisinde özellikle sayesinde Londra bu katil berberin sevgiyi, aşkı ve anlayışı arayan çaresiz bir ruh. İngiltere, Fransa ve Amerika üçgeninde pek usturasıyla kırmızıya boyanır. Christine’e olan aşkı için yaptığı kötücül işler çok farklı yapımla sahne alan ve vizyona Kendileri dahil olmak üzere herkesi ve cinayetler affedilmez olsa da Christine’e giren eser, en son geçtiğimiz kış aylarında dehşet dolu bir sona sürükleyen olan merhametli ve romantik hali nedeniyle ödüllü oyuncular Dominic West ve Janet ikilinin vahşi hallerinin altında yatan her izleyenin değişik ölçülerde sempati McTeer’ın başrolleriyle Londra’da tekrar sebep ise aslında kırık birer kalptir. kurduğu bir antikahraman Erik. izleyicilerle buluştu. ZORLU PSM MAG. 61 Mayıs-Haziran