<<

INHALT

Vorbemerkung . n 1800 Friedrich Hölderlin an den Bruder Karl 15 1803 Friedlich von Schiller an Johann Wolfgang von Goethe 18 1806 Johann Philipp Palm an die Familie 21 1806 Gerhard Johann David von Scharnhorst an seine Tochter 23 1806 Johanna Schopenhauer an Arthur Schopenhauer . . 26 1807 Friedrich von Gentz an Johannes von Müller 31 1807 an Ulrike von Kleist 36 1807 Johann Gottlieb Fichte an seine Frau 40 1807 Ernst Moritz Arndt an Charlotte von Kathen 43 1808 Luise von Preußen an ihren Vater 45 1908 an Elise von Solms- Laubach 51 1809 an Bettina Brentano 55 1810 Wilhelm von Humboldt an seine Frau 58 1812 Fritz Wolf an die Angehörigen 62 1813 Hans David Ludwig Yorck von Wartenburg an Friedrich Wilhelm III. von Preußen 65 1813 Carl Friedrich Zelter an Johann Wolfgang von Goethe 69 1813 Louis von Kaisenberg an seinen Vater 73 1813 Theodor Körner an seinen Vater 76 1813 E.T.A. Hoffmann an Eduard Julius Hitzig 79 1814 Karl vom und zum Stein an seine Frau 85 1815 Rahel Varnhagen an Karl August Varnhagen von Ense 88 1818 Arthur Schopenhauer an Friedrich Arnold Brock­ haus 93 1818 Joseph Görres an Friedrich Christoph Perthes 97 1819 Karl August Varnhagen von Ense an Friedrich Karl von Tettenborn 100 1822 Friedrich List an Johann Friedrich von Cotta 103 1823 Wilhelm Hensel an Luise Hensel 107

http://d-nb.info/900933313 8 Inhalt

1825 Johann Wolfgang von Goethe an Carl Friedrich Zelter 114 1830 an Friedrich Carl von Savigny 117 1831 David Friedrich Strauß an Christian Maerklin .... 123 1832 Johann Peter Eckermann an Christoph Ludwig Friedrich Schultz 129 1832 Ludwig Börne an Jeanette Wohl 132 1833 Georg Büchner an die Familie 137 1835 an Heinrich Laube 140 1837 Friedrich Christoph Dahlmann an das Göttinger Universitätskuratorium 145 1837 an Clemens August Karl Klenze . 148 1840 Clemens von Metternich an Karl August Varnhagen von Ense 151 1840 an Jacob Grimm 155 1842 Sulpiz Boisseree an seinen Bruder Melchior 158 1843 Karl Marx an Arnold Rüge 161 1844 Alfred Krupp an Hermann von Boyen 164 1844 Robert Blum an Margarete Selbach 167 1848 an Emanuel Geibel 171 1848 Charlotte von Kathen an Ernst Moritz Arndt 175 1848 an Gustav Heckenast 177 1848 Elise Lensing an Christine Hebbel 181 1848 Julius Fröbel an Margarete Selbach 185 1849 Richard Wagner an Eduard Devrient 189 1849 Gottfried Keller an die Familie 199 1849 Carl Schurz an seine Freunde 203 1855 Karl Mendelssohn-Bartholdy an Alexander Bernus 208 1857 Justus von Liebig an Maximilian II. von Bayern ... 211 1863 Ferdinand Lassalle an Otto von Bismarck 215 1866 Helmuth von Moltke an seine Frau 219 1868 Ferdinand Freiligrath an Karl Marx 224 1870 an Wilhelm Bolin 227 1870 Otto von Bismarck an seine Frau 231 1870 an Richard Wagner 234 1870 Jacob Burckhardt an Friedrich von Preen 237 1870 Ludwig II. von Bayern an Wilhelm I. von Preußen 240 1871 Detlev von Liliencron an Helene von Bodenhausen 242 1872 Heinrich Schliemann an Karl Plato 246 Inhalt 9

1880 Franz Joseph Loewen an die Angehörigen 250 1884 Friedrich Engels an August Bebel 253 1884 Adolf Lüderitz an Otto von Bismarck 254 1886 Philipp zu Eulenburg an Wilhelm von Preußen.... 261 1889 Peter Rosegger an Friedrich von Hausegger 269 1889 Friedrich von Holstein an Ida Stülpnagel 273 1890 Franziska zu Reventlow an Emanuel Fehling 275 1890 an Marie Glümer . 281 1893 August Bebel an Friedrich Engels 286 1894 Theodor Leutwein an Hendrik Witboi 291 1895 an Edgar Karg von Bebenburg 294 1897 an Georg Friedlaender 299 1899 Wilhelm Busch an Grete Röber 303

Quellenverzeichnis 307