Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897

bron Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897. Erve J. Morpurgo, Paramaribo 1896

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_sur001189701_01/colofon.php

© 2012 dbnl 5

L.S.

Van den Surinaamschen Almanak zij deze jaargang, de tiende, U wederom welwillend opgedragen.

Moge hij als zijne voorgangers strekken om de belangstelling in en voor de kolonie te helpen verhoogen, dan zal het doel, hetwelk wij ons met de uitgifte voorstellen, bereikt zijn.

Nieuwe bijdragen verrijken ook ditmaal den inhoud: onzen oprechten dank aan hen die ons in de gelegenheid hebben gesteld die te kunnen opnemen, en ook aan allen, die ons bij de samenstelling van het geheel behulpzaam zijn geweest.

Erve J. Morpurgo.

Paramaribo, Augustus 1896.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 8

[Nicolaas van Meerten]

1834-1887.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 9

Op den morgen van den 3n November 1882, zag men, ofschoon het Vrijdag en geen bij de wet erkende feestdag was, talrijke deftig gekleede Heeren en Dames, van allerlei rang en stand, het gebouw van de Loge Concordia binnentreden. Het ruime benedenlokaal van dit gebouw, zoo bijzonder geschikt voor feestvieringen, was feestelijk versierd met kwistig groen, keurige ruikers, omkranste portretten, enz.

Er zou dus feest gevierd worden!

Laten wij onze oogen over de vergaderde menigte ronddwalen, dan zien wij vele mannen en vrouwen, die eene waardige plaats in onze maatschappij innemen, en dan merken wij tot onze groote verrassing op, dat de nieuwbenoemde Gouverneur J.H.A.W. Baron VAN HEERDT TOT EVERSBERG, die eenige dagen geleden op 1 November het bestuur over deze kolonie had aanvaard, ook op deze plaats aanwezig is.

Wien dit feest geldt?

Wie de gelukkige en voorname persoon is, die zelfs den vertegenwoordiger van de Kroon onder zijne gasten telt?

Een eenvoudig man, die geen aanspraak kon maken op titels of hooge afkomst, maar die als een troetelkind der Natuur met vele edele gaven van geest en hart ruim was bedeeld.

Nicolaas van Meerten!

Wat aanleiding tot dit feest gaf?

't Is heden juist 25 jaren geleden, sedert VAN MEERTEN als hoofd eener school in deze stad optrad.

Dat dit feest raison heeft, bewijst de aanwezigheid van zoovelen, die op dezen drukken werkdag hunne ‘zaken’ hebben laten rusten, om met den jubilaris feest te vieren.

Of VAN MEERTEN de onderscheiding verdiend heeft, die hem op 3 November 1882 te beurt is gevallen, willen wij uit zijne levensgeschiedenis laten blijken.

* * *

Op 18 October 1834 te Paramaribo geboren, was KLAAS (zooals hij zich later graag hoorde noemen) de lieveling zijner ouders MARIA ELIZABETH ARONS en NICOLAAS SIMON VAN MEERTEN, Commies bij de Griffie van het voormalig Gerechtshof alhier.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 10

Nauwelijks 3 jaar oud, ontrukte de dood hem zijnen jeugdigen vader, en moest zijne moeder de geheele zorg zijner opvoeding op zich nemen. Gelukkig vond zij grooten steun in haren zwager ABRAHAM VAN MEERTEN, Griffier bij voormeld Hof, Ridder in de Orde van den Nederlandschen Leeuw.

VAN MEERTEN heeft het voorrecht gehad zich leerling van den verdienstelijken onderwijzer CORSTIAAN AART BATENBURG te mogen noemen. Hier werden de deugdelijke gronden gelegd, die hem later in staat zouden stellen na het verlaten dezer school zijne studie met vrucht voort te zetten. Uit den mond van eenige zijner medescholieren weten wij, dat hij tot de ijverigste en fatsoenlijkste leerlingen dezer school behoorde.

Zoo groot waren zijn ijver en zijn leerlust, dat hij den weg van huis naar school of omgekeerd nooit anders dan, met een open boek in de hand, lezende en studeerende aflegde. Waar andere leerlingen naar redenen zoeken om de school te verzuimen, daar gaat KLAAS, soms gefolterd door lichaamspijnen, naar school.

Zoo leert hij reeds als kind zijn zwak lichaam door zijn sterken geest beheerschen.

Na het verlaten der school, werd hij door zijnen oom, den Griffier, die het voornemen had hem de ambtenaarswereld in te leiden, als schrijver op de Griffie geplaatst.

Hoelang hij daar werkzaam is gebleven, kunnen wij niet met zekerheid zeggen, maar dit staat vast, dat VAN MEERTEN zich er niet op zijne plaats gevoelde, en spoedig tot de overtuiging kwam, dat hij eene andere roeping had.

Hij wascht daarom het stof van de Griffie van zijne voeten af en vertrekt naar Demerary. Ook hier kan hij geen vrede vinden, en reeds na 6 maanden keert hij naar Paramaribo terug.

Met zijne terugkomst in de kolonie is VAN MEERTEN een keerpunt in zijn leven genaderd.

Door Monsieur BATENBURG hiertoe aangezocht, treedt hij op achttienjarigen leeftijd als kweekeling bij hem in dienst.

Zoo nauwgezet kwijt hij zich van zijn' plicht, met zulk een' tact weet hij met zijne leerlingen om te springen, dat Mr. BATENBURG en zijn zoon, de bij alle Surinamers zoo goed bekende Monsieur LODEWIJK, hem ten sterkste aanraden zijne studie in Nederland te gaan voleindigen. Zij dringen zoo sterk bij NICOLAAS en zijne Moeder aan, dat deze het moedige besluit neemt, wat het ook koste, haren beminden zoon in de gelegenheid te stellen zijne bestemming te volgen.

Edele vrouw! hoe groot moet uwe Moederliefde niet zijn geweest, en hoe onbeperkt het vertrouwen in uwen zoon om het eenige, dat gij bezaat, een derde aandeel in een huis, te verkoopen, hem de opbrengst (f 1800) ter hand te stellen, en met een ‘God zegene u, KLAAS!’ hem te laten vertrekken, u alleen achterlatend.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 11

Was het voor VAN MEERTEN een geluk in Suriname CORSTIAAN AART BATENBURG tot zijnen leermeester te hebben gehad, een zegen was het voor hem in Nederland onder de leiding van een' man als BEREND BRUGSMA te komen.

BEREND BRUGSMA!

Welke beschaafde Nederlander kent den naam niet van den paedagoog, die gedurende ruim 53 jaren onschatbare diensten aan zijn vaderland heeft bewezen?

Wie, die geen vreemdeling is op het gebied van onderwijs, weet niet, wat BRUGSMA voor het onderwijs in Nederland is geweest?

Was 't bloot toeval of eene wijze beschikking van de Voorzienigheid, dat VAN MEERTEN juist onder de leiding van dezen grooten opvoedkundige, van dezen edelen en vromen man kwam?

Zou VAN MEERTEN in geheel Nederland een tweeden BRUGSMA hebben kunnen vinden?

Wij betwijfelen het!

De vereering, die de dankbare leerling zijnen edelen weldoener en leeraar dan ook toedraagt, is grenzenloos.

Luistert, hoe de gemoedsmensch VAN MEERTEN uiting aan zijn gevoel geeft, als 10 jaren na zijn vertrek uit Groningen de tijding tot hem komt, dat de levensdraad van zijnen onvergetelijken leermeester is afgesneden:

‘Hulde aan de nagedachtenis van BEREND BRUGSMA.

Dass Dankbarkeit auf Erden Nicht ausgestorben sei. NOVALIS.

Op 't onverwachtst kwam de tijding tot mij: BRUGSMA is niet meer! Een kortstondige, maar ernstige ziekte maakte een einde aan zijn leven!

Hevig werd ik geschokt op het vernemen van dit bericht.

En geen wonder!

BRUGSMA had ik lief met al de kracht mijner ziel. En zoo iemand, dan had hij recht op mijne liefde.

Twaalf jaren geleden, kwam ik als jongeling in Gruno's veste, om als kweekeling geplaatst te worden op de kweekschool voor onderwijzers te dier stede. - Had ik BRUGSMA vroeger in zijne geschriften leeren kennen als een ervaren paedagoog, als onderwijzer in den waren zin des woords, thans mocht ik hem zien, den man, tegen wien ik zoo hoog opzag; ik mocht hem gadeslaan in zijne bewegingen als burger van den Staat, als echtgenoot en vader; ik mocht zijn uitwendig leven bemerken, het afdruksel van zijn innig vroom gemoed, van het bewustzijn zijner

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 verplichtingen als Christen en zijn vertrouwen op Hem, die kracht geeft tot het vervullen der taak, die hij zijnen kinderen oplegt; ik

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 12 mocht, aan zijne voeten gezeten, lessen van levenswijsheid inzamelen en mij bekwamen voor het beroep, dat ik eenmaal hoopte te vervullen.

Nimmer zal ik vergeten, wat ik aan BRUGSMA verplicht ben!

Hij maakte mij het verblijf in den vreemde zoo aangenaam mogelijk; hij bracht mij in kennis met jongelingen van onbesproken gedrag, die spoedig mijne vrienden werden en zich beijverden mij, waar zij konden, dienst te bewijzen; hij stelde mij voor aan mannen, als Dr. GLEUNS, prof. HOFSTEDE DE GROOT, prof. HECKER, D. DE GROOT en zoovele anderen, die hunne kostbare oogenblikken veil hadden, om mij, geheel belangeloos, onderricht te geven. - Wanneer ik onwillekeurig een Sehnsucht nach der Heimath gevoelde, vond ik in zijn huis, wat ik te Paramaribo had achtergelaten. Onvergetelijk zijn de oogenblikken, die ik in den familiekring van den waardigen man doorbracht! O, ik zie hem nog voor mij met dat innemend gelaat, dien glimlach om de lippen, te midden van gade en kroost, allen liefhebbende en van allen bemind, zich verpoozende van moeielijken arbeid, en den band van liefde, die allen omstrengelde, steeds nauwer toehalende.

Als leidsman mijner studiën heb ik ook oneindig veel aan hem te danken.

Hij vergenoegde zich niet mij het gewone onderricht te geven, waarin ook de andere kweekelingen deelden, maar steeds was hij bereid, waar ik te kort schoot, mij ter zijde te staan. Nooit was hij moede mij in te lichten en mij de beste methode aan te wijzen tot bereiking van het doel, dat ik mij voorstelde. - Zelfs toen ik na afgelegd examen Groningen verliet en mij alhier als onderwijzer vestigde, bleef hij mijne vraagbaak, mijn wegwijzer. En indien ik als leider der jeugd eenige verdienste heb, is ook hij een der hoofdoorzaken daarvan.

Ook in andere opzichten, die de bescheidenheid mij verbiedt hier te vermelden, heeft BRUGSMA recht op mijne innige dankbaarheid en liefde. Doch waar zou ik eindigen, indien ik alles wilde opsommen, wat hij voor mij gedaan heeft?

Is 't dus wonder, dat het bericht van zijn' dood mij hevig geschokt heeft? Is 't wonder, dat ik behoefte heb, het volle hart uit te storten en hulde te brengen aan zijne nagedachtenis?

Ja, gewis! niemand zal het wraken, dat ik het openlijk verkondig: ‘de opvoedkundige BRUGSMA staat hoog bij mij aangeschreven, den persoon van BRUGSMA als mensch heb ik innig, innig lief. - Steeds zal ik aan hem blijven denken. Mijne kinderen zal ik leeren hem steeds in eere te houden. Op zijne beeltenis wijzende, zal ik hun zeggen: “der nagedachtenis van dezen man moet gij steeds dankbaar gedenken, ook dan wanneer uw vader gegaan is, waar gene zich thans bevindt!”

Paramaribo, 20 October 1868. N. VAN MEERTEN.’

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 13

Wat dunkt u, Lezers, was de leerling, die der nagedachtenis van zijnen leeraar zoo dankbaar gedacht, zulk een' leeraar ook niet ten volle waardig?

Is het daarom te verwonderen, dat VAN MEERTEN na weinige maanden verschillende examens met succes kon doen, waar zulk een leermeester bereid was te geven en de dankbare en ijverige leerling te ontvangen?

Doch al vond VAN MEERTEN in het huis en den omgang van den edelen BRUGSMA eene vergoeding voor hetgeen hij in zijn geboorteland had achtergelaten, het verlangen naar zijne dierbare Moeder werd met elken dag grooter.

Met koortsachtige gejaagdheid zet hij zijne studie voort, om hoe eer hoe liever te kunnen terugkeeren. Dikwijls zit hij lang na middernacht nog te studeeren, ja meer dan eens is het gebeurd, dat hij niet eerder zijn bed opzocht, dan toen het licht zijner studeerlamp verduisterd werd door het licht van de opkomende zon.

Eindelijk is zijne studie voltooid! Na maanden scheidenswee, kan hij weer tot zijne beste moeder terugkeeren.

't Moet een aandoenlijk oogenblik voor onzen VAN MEERTEN geweest zijn, toen hij van den man afscheid nam, aan wien hij zoo groote verplichtingen had, doch de gedachte, dat hij zijnen vaderlijken vriend verliet, om zijne dierbare Moeder terug te vinden, zal zeker de afscheidssmart wat verminderd hebben.

Maar nog aandoenlijker het oogenblik, toen hij zijne oude Moeder na eene afwezigheid van 1½, jaar voor 't eerst terugzag, toen hij haar, aan het hart drukkende, verzekerde dat hij haar in al dien tijd geen oogenblik had vergeten en haar weer een groot deel van de f 1800, - in de hand stopte, met de verklaring, dat zij hem meer dan noodig was had meegegeven!

Beschamend voorwaar voor die andere zonen, wier streven het schijnt te zijn, niet om in den kortst mogelijken tijd klaar te komen, maar in den kortsten tijd het meeste geld stuk te slaan!

* * *

Op 3 November 1857 opende VAN MEERTEN zijne school. In de eerste maanden scheen het niet erg te willen vlotten, en sukkelde hij met slechts enkele leerlingen.

Van lieverlede begon hij meer bekend te raken en het duurde niet lang of er ging zulk een roep van hem uit, dat geene plaats op zijne banken onbezet bleef. De toevloed van nieuwe leerlingen werd dan ook zoo groot, dat hij sommigen moest afwijzen.

De geschiktheid en kunde van VAN MEERTEN als onderwijzer is boven onzen lof verheven en iedereen, die het voorrecht heeft gehad zich zijnen leerling te mogen noemen, weet met welk eene toewijding, liefde en nauwgezetheid hij zijne taak heeft opgevat.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 14

Wij willen graag aannemen, dat er kundiger, geleerder onderwijzers bestonden en nog bestaan, maar wat wij niet kunnen gelooven is, dat één onderwijzer meer hart heeft gehad voor zijne leerlingen, of zich meer heeft beijverd zijn onderwijs vruchtbaar te maken, dan VAN MEERTEN.

Ieder, die op zijne schoolbanken gezeten heeft, kan zich nog zeker voorstellen het geluk, dat uit zijne oogen straalde, wanneer het hem gebleken was, dat zijn onderwijs niet vruchteloos was geweest, dat zijne leerlingen vorderingen hadden gemaakt.

Welk een glans van vergenoegen, welk een geluk stond niet op zijn gelaat te lezen, zoo telkens hij het bericht ontving, dat een zijner oud-leerlingen met goed gevolg het een of ander examen had afgelegd of geroepen werd eene eervolle betrekking te vervullen!

Dat VAN MEERTEN niet alleen van maar vooral voor zijne school leefde, weet ieder, die hem daar heeft kunnen waarnemen, weet ook ieder, die hem heeft bezocht, als hij op het ziekbed lag gekluisterd. Hoe reikhalzend, hoe ongeduldig zag hij dan niet het oogenblik tegemoet, dat hij weer in de school bij zijne leerlingen zou zijn!

Maar wat slechts weinigen weten is, dat hij, reeds worstelende met den dood, toen zijn sterke geest gereed stond het zwakke lichaam te ontvlieden, met belemmerde spraak rochelende smeekte, dat met hem in de school bij zijne geliefde leerlingen zou brengen.

‘Schoolmeester ben ik, schoolmeester wil ik blijven,’ had hij op zijn zilverfeest den grooten PESTALOZZI nagezegd; nu, als schoolmeester is hij gestorven en zijne laatste gedachten waren aan zijne school gewijd!

* * *

Lezers, vindt gij niet, dat VAN MEERTEN de hulde, die hem op den 3n November 1882 werd gebracht, ruimschoots heeft verdiend, en zijt gij het niet met ons eens, dat waar men in Nederland BRUGSMA den Nederlandschen PESTALOZZI noemt, wij in Suriname met evenveel recht VAN MEERTEN den Surinaamschen BRUGSMA mogen noemen?

* * *

Nu keeren wij tot het feest terug en wij zien den jubilaris met zijne echtgenoote op den eerezetel plaats nemen. Ter weerszijden bevinden zich de welgelijkende portretten zijner geliefde leermeesters BATENBURG en BRUGSMA, en daartusschen de dagteekeningen 3 November 1857 en 3 November 1882.

Als het bestek, waarover wij te beschikken hebben, het eenigszins gedoogde, wij zouden den lust niet kunnen bedwingen de

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 15 hartelijke gelukwenschen te reproduceeren, die den jubilaris werden toegebracht bij monde van de Heeren:

Mr. C.J. HEYLIDY, als Voorzitter van de Commissie van Onderwijs,

Dr. H.D. BENJAMINS in naam der oud-leerlingen,

J.J. HEILBRON namens de onderwijzers,

H. BARNETT als Gedeputeerd Meester van de Loge Concordia,

Dr. J.C. ZAALBERG Pz., leeraar bij de Hervormde Gemeente alhier,

E. TAMA en J.R. THOMSON vrienden en vereerders van den onderwijzer VAN MEERTEN, de leerlingen M. LECKIE en L. RENS.

Toch kunnen wij aan de verleiding, om, al ware het slechts enkele zinnen af te schrijven, van de redevoeringen van de Heeren BENJAMINS en ZAALBERG, die op ons den meesten indruk maakten, geen weerstand bieden.

Blijkbaar aangedaan zegt de Heer Dr. H.D. BENJAMINS, Inspecteur voor het onderwijs, o.m.:

‘Wij, uwe oud-leerlingen, beseffen ten volle wat gij voor ons geweest zijt, niet alleen door uw degelijk onderwijs, maar ook door uw voorbeeld. Wij zijn er dankbaar voor, dat een gedeelte onzer opvoeding geleid is door een' man, van wien wij geleerd hebben, van wien wij hebben moeten leeren wat strenge plichtsbetrachting, wat ware toewijding aan eene levenstaak beteekent.

Groot is het getal mannen en vrouwen, die in deze maatschappij en elders eene waardige plaats innemen en die met een gevoel van innige dankbaarheid den tijd herdenken, toen zij op uwe schoolbanken zaten.

Hebt gij veel, zeer veel gedaan voor onze maatschappij in het algemeen, hetgeen het onderwijs, niet alleen in deze stad, maar in de geheele kolonie, aan u te danken heeft, is voorzeker niet minder. Velen onzer beste onderwijzers zijn door u gevormd: gij hebt op allen een' onmiskenbaren stempel gedrukt. Wat in elken werkkring slechts voor de uitstekendsten is weggelegd, dat hebt gij volbracht; gij hebt school gemaakt! Als een vruchtbaarmakende stroom heeft uw onderwijs zich vertakt en verspreid over de geheele kolonie. Overal geven uwe jongeren terug wat zij uit zoo goede bron ontvingen!’.....

De toon, waarop Dr. BENJAMINS deze woorden uitte en het vuur, dat uit zijne oogen straalde, zijn voor ons duidelijke bewijzen, dat deze woorden geene gelegenheidsphrasen zijn, en dat de bron van dezen frisschen woordenvloed het hart is.

‘Vijf en twintig jaren!’ roept de even geleerde als welsprekende Dr. J.C. ZAALBERG Pz. uit. ‘Als wij anderen zoo de jaren tellen van onzen dienst, dan spreken wij van de rust, die wij reeds konden of eenmaal hopen te kunnen nemen. Voor u heeft stad

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 16 noch maatschappij dat vriendelijk uitzicht bereid. U lacht geen rusttijd toe, om u te verkwikken bij vaak al te zwaren arbeid. U schijnt het lot beschoren, te moeten werken en dat wel met inspanning van alle krachten, zoolang het dag voor u wezen zal. Maar worde dan op dat feestschild daar boven U, neen, sta en blijve in uw hart geschreven het devies, dat de edele MARNIX VAN ST. ALDEGONDE voerde:

‘Repos ailleurs.

En nu vijf en twintig jaren: dat staat boven u. Vijf en twintig jaren geven den naam aan uw feest. Maar ik protesteer. In een tropisch land telt men de dienstjaren dubbel. Gij viert dus werkelijk een feest van vijftig jaren. En hebt gij nu met waarlijk zeldzamen ijver, nooit rustende van school-, normaal- en privaatles, al die jaren door, dag en dag, meer, ja gewis meer dan eene dubbele manstaak vervuld, dan klim ik op tot:

Honderd jaren.

Een jubilé van Honderd Arbeidsjaren!

Want in u wordt het schoone woord bewaarheid:

In korten tijd heeft hij lange tijden vervuld.’

De wijze, waarop de Jubilaris de verschillende sprekers heeft beantwoord, vinden wij zoo meesterlijk, de geheele rede doet VAN MEERTEN van zulk eene gunstige zijde kennen, dat wij gemeend hebben ter kenschetsing van zijn persoon niets beters te kunnen doen dan deze rede in haar geheel hier te laten volgen. Wij houden ons overtuigd, dat ze met hetzelfde genoegen zal gelezen worden, als waarmede wij haar afschreven:

‘Mijne Heeren en Dames,

Behoef ik U te zeggen, dat ik op dit oogenblik vervuld ben van een tal van aandoeningen van verschillenden aard en dat het mij onmogelijk is, U terug te geven, wat in mij omgaat? Weest evenwel verzekerd, dat thans geen gevoel zoo luid in mij spreekt als het gevoel van dankbaarheid. Dankbaarheid aan U, Bestierder van mijn lot, mijn Schepper en mijn Vader, die mij dezen dag heeft doen beleven, die mij boven bidden en danken heeft gezegend. U boven alles te loven en te prijzen is mij eene dringende behoefte des harten. Zou ik U kunnen vergeten, edele mannen, die in mijn verleden zulk eene belangrijke rol spelen, wier beeltenissen in deze zaal prijken en wier nagedachtenis onuitwischbaar in mijn gemoed is geprent: U, CORSTIAAN AART BATENBURG, die mij in mijne jeugd onderweest met eene liefde en toewijding, waarvan ik eens later de grootte heb kunnen gevoelen; U, BEREND BRUGSMA, mijn vaderlijken vriend, die mij in Guno's veste ontving met eene grenzenlooze liefde, die mij in den

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 17 vreemde deed vinden, wat ik in Suriname had achtergelaten: die over mijne studie waakte met liefderijke zorg en mij door les en voorbeeld opleidde tot de betrekking, die ik had gekozen, op eene wijze, verre boven mijnen lof verheven. - U vergeten! Neen! Eerder vergeet ik mij zelven. De liefde, die ik U toedraag is onbeschrijfelijk. Zij ging van U uit, maar zij wordt door mij met warmte beantwoord.

Dierbare afgestorvenen! indien het waar is, dat de geesten van hen, die ons naar betere oorden zijn voorgegaan, gaarne weder op aarde verwijlen, waar liefde woont, liefde, die zich uitstrekt tot aan gene zijde van het graf - dan naamt gij zeker met belangstelling deel aan dit feest.

Mijnheer de Gouverneur, ontvang mijn oprechten dank voor de eer mij aangedaan, om dit voor mij zoo belangrijk feest wel te willen bijwonen. Ik zie daarin belangstelling voor mijn persoon, waarvoor ik in hooge mate gevoelig ben, maar ik zie daarin ook belangstelling in de zaak van het onderwijs, die mij zoo na aan het harte gaat. Moge het U gegeven zijn, onder meer goeds gedurende Uw bestuur alhier, de organisatie van het onderwijs op zulk een voet te brengen dat gij U daardoor een eerezuil opricht, waarop tijdgenoot en nakomeling met dankbare erkentenis zullen staren.

Mijnheer de Voorzitter der Commissie van Onderwijs, ik zeg U dank voor den warmen welkomstgroet, die gij mij heden hebt toegebracht voor de welmeenende woorden, door U geuit. Steeds mocht ik mij gedurende mijn onderwijzersloopbaan verblijden in eene goede verstandhouding tusschen de Commissie van Onderwijs en mij. Geloof mij, dat ik dit steeds op hoogen prijs stel en dat ik mij beijveren zal, om mij die waardig te maken.

Oud-schoolmakker, gij roerdet eene treffende snaar aan, toen gij mij herinnerdet aan de dagen van weleer, toen wij als schoolmakkers droomden en luchtkasteelen bouwden. Veel van hetgeen wij toen droomden is niet verwezenlijkt geworden, maar één ding is, God dank! vervuld: wij bekleeden beiden eene nuttige betrekking in de maatschappij en, ik acht mij gelukkig, U dit te kunnen zeggen: gij doet het op eene waardige wijze. - Moge het U gegeven zijn dit nog in lengte van dagen te kunnen doen.

Gij, mijne oud-leerlingen, die mij op dezen dag Uwe belangstellende liefde hebt willen bewijzen, gij kunt geen beter woordvoerder hebben dan hij, die uit uwen naam tot mij sprak. Hij, die zoo uitstekend de kunst verstaat de harten te winnen, heeft ook woorden weten te vinden, die uit het hart tot het hart kwamen. Wat ik gevoel, U aanschouwende, kan ik onmogelijk uitdrukken: gij zijt de kroon van mijn hoofd, de zaligheid van mijn leven. O! mocht het U, in welke betrekking gij ook zijt, gegeven zijn, om dezelfde voldoening te smaken voor uwen arbeid als die, welke gij mij doet genieten.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 18

Geachte ambtgenoot, die in naam van allen tot mij spraakt; wij kennen elkander van ouds, niet waar! en ik ben er van overtuigd, onze harten kloppen warm voor elkander. Heb dank voor uwe deelneming in mijn geluk, heb dank voor uwe liefde; ik blijf mij bij voortduring aanbevelen in uwe vriendschap en achting die ik steeds zal weten te waardeeren. Hetzelfde zeg ik ook aan U ambtgenooten, die mede het woord tot mij hebt gevoerd.

Tot U, mijne BB∴, een kort woord uit de volheid van mijn hart. Dat uwe ware liefde mij hoogst gelukkig maakt, behoef ik wel niet te verzekeren. Ik aanvaard het geschenk, dat gij mij aanboodt. Ik zal het in waarde houden en aan mijne kinderen en kindskinderen overgeven, met den uitdrukkelijken last om het steeds in groote waarde te houden.

Geliefde leerlingen, een kort woord tot U, voor wie mijn ziel klopt met al de kracht die in mij is. Het verschafte mij eene onuitsprekelijke vreugde, heden uit uwen mond betuiging van liefde te vernemen. Moge die liefde bestendig zijn en wij daardoor geleid met elkander onze taak verrichten: ik U geven wat ik kan, gij aannemen wat U gegeven wordt, opdat gij alzoo opgroeiet tot bruikbare leden der maatschappij, die eenmaal, wanneer wij, ouderen, zijn heengegaan, de plaatsen, die wij openlaten, op nog beter wijze dan wij, vervullen.

Voor hetgeen gij, Dr. ZAALBERG, tot mij hebt gezegd, betuig ik U mijn oprechten dank. Ik doe het vooral daarom, omdat gij zoo volkomen in mijnen geest hebt gesproken. Ook ik huldig het beginsel: dat ware godsdienst de grondslag is van alle deugd en ook ik zeg, in het bewustzijn, dat wij geroepen zijn, om hier naar vermogen te arbeiden, in het vaste geloof op onsterfelijkheid: reposailleurs.

Een woord tot besluit.

Er leefde in 't begin dezer eeuw een man, die eenmaal, toen hem de schitterendste aanbiedingen werden gedaan, ze van de hand wees, en dit woord zeide: ‘ik wil schoolmeester zijn’. En hij bleef tot aan zijn dood getrouw aan deze leus. Met alle krachten hem gegeven, bevorderde hij de belangen van het onderwijs, en zijn werk is niet ijdel geweest. Tot in onzen tijd plukken wij de vruchten van hetgeen hij heeft verricht. En zoo lang ware verdienste op prijs gesteld wordt, zal de naam van den edelen Zwitser HEINRICH PESTALOZZI met eerbied en dankbaarheid genoemd worden.

Ik kan mij niet in de verste verte met PESTALOZZI gelijk stellen; ik gevoel den grooten afstand die er is tusschen hem en mij. Maar dit wil ik trachten: hem na te volgen in liefde voor het onderwijs en zijne leus tot de mijne maken: ‘Ik wil schoolmeester zijn en blijven tot aan mijn laatsten snik’.

* * *

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 19

Op den morgen van den 6n Mei 1887, dus nog geen vijf jaren na het feest, dat wij hierboven beschreven, wonen wij weer eene plechtigheid bij. 't Is juist weer Vrijdag. Nu bevinden wij ons niet in eene feestelijk versierde zaal, maar op het sombere, stille kerkhof. Nu zien wij dan ook geene sierlijk gekleede, prettig gestemde Dames, maar slechts in het stemmigzwart gekleede Heeren met bleeke, ontstelde aangezichten.

Daar vernemen wij een eigenaardig, niet te beschrijven geluid, veroorzaakt door het wegtrekken van de touwen, waarmeê de lijkkist in het sombere graf wordt neergelaten. Eene ijskoude rilling gaat ons door de leden.

Diepe smart staat op elks aangezicht te lezen. Op veler gelaat rolt een weerspannige traan, die zich niet langer laat terugdringen. Welke sterveling heeft weer den tol der Natuur betaald?

Wie is de man, wiens heengaan zooveel smart veroorzaakt?

Gij doodkist, paleis voor Koning en bedelaar, voor engel en duivel, spreek, wie heeft u juist betrokken?...

't Is weêr VAN MEERTEN, die de held van den dag is, maar neergeveld door de wreede sikkel des doods!

De vreemdeling, die, VAN MEERTEN niet kennende, toevallig deze teraardebestelling bijwoonde, moest zeker den indruk hebben gekregen, dat er hier het overschot van een groot en verdienstelijk man aan den schoot der aarde werd toevertrouwd.

* * *

Toen het bericht van den dood van VAN MEERTEN als een loopend vuurtje zich door de stad verspreidde, maakte diepe verslagenheid zich meester van allen, die in eenige betrekking tot hem stonden. En dezen waren talrijk.

Behalve zijne dierbare Moeder, zijne teerbeminde vrouw, zijne hier aanwezige kinderen (2 zonen bevonden zich toen ter voortzetting hunner studiën in het Moederland), zijne leerlingen, met hunne ouders en voogden, zijne vele vrienden, waren er nog velen, voor wie de dood van VAN MEERTEN een groot verlies moest zijn. Want VAN MEERTEN vervulde vele z.g. eerebaantjes. Zoo was hij o.m.: Voorzitter van het toenmalig Surinaamsch Onderwijzers Genootschap. President van de Kerkelijke Commissie, aan welke de stoffelijke belangen van den Hervormden Eeredienst zijn toevertrouwd.

Commissaris van het Tooneelgenootschap Thalia, and last but not least Regeerend Meester van de Loge Concordia.

Van eene vriendelijke zijde zijn wij in de gelegenheid gesteld, zijn, als wij het zoo mogen noemen, conduitestaat als Vrijmetselaar bekend te maken.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 20

Op 26 jarigen leeftijd in de Orde der Vrijmetselarij ingewijd, kwam hij reeds na 1½ jaar in het Bestuur zijner Moederloge-Concordia, en werd hij gekozen tot adjunct-Secretaris. Eenige jaren later vervulde hij opvolgend de betrekking van Secretaris, Redenaar en Regeerend Meester. Hadde de dood hem niet overvallen, dan zou hij juist in die dagen deze laatste functie, die hij gedurende 9 jaren uitstekend had vervuld, voor die van Gedeputeerd Groot-Meester hebben verwisseld.

Men vraagt zich af, waar VAN MEERTEN den tijd heeft kunnen vinden, neen, hoe hij met den tijd zoo heeft kunnen woekeren om, na zijne gewone dagtaak, die om 7 uur 's morgens aanving, om eerst na 8 uur 's avonds te eindigen, zoovele andere functies zoo goed te vervullen?!

Dr. ZAALBERG heeft volkomen gelijk: ‘VAN MEERTEN heeft in korten tijd lange tijden vervuld!’

* * *

Keeren wij nu tot het open graf terug! Daar treedt de heer F.C. CURIEL, bleek en zichtbaar aangedaan, eenige passen vooruit, om namens de Loge Concordia den laatsten afscheidsgroet aan den gevierden Regeerend Meester te brengen. In treffende kleuren schetst hij het verlies van de Loge Concordia, en van de geheele Surinaamsche Maatschappij. Overweldigend is de indruk, die deze rede op alle aanwezigen maakt, en toen de redenaar eindigde met den uitroep: ‘Echtgenoote, kinderen, vrienden, weent! Broeder VAN MEERTEN, rust: Gij zijt die tranen waard!’ baadden honderden oogen in eene zee van tranen. Daarna treedt de heer Dr. H.D. BENJAMINS vooruit, nu helaas! niet als feestredenaar. Door aandoening overstelpt, kost het hem veel moeite uiting te geven aan hetgeen er in zijn hart omgaat. In korte trekken schetst hij den onderwijzer VAN MEERTEN; hij brengt in herinnering wat de overledene voor het onderwijs in dit land is geweest, roemt ‘zijne stalen volharding, zijnen ongeëvenaarden ijver, zijne steeds aangroeiende bezieling’, om aldus te eindigen:

‘VAN MEERTEN is heengegaan; maar mannen, die geleefd en gewerkt hebben als hij, sterven niet. Het zaad door hen uitgestrooid zal honderdvoudig vruchten dragen; zijn geest zal onder ons voortleven en zijn geest zal bezielend werken op wie na hem komen.’

Zoowel hier bij de geopende groeve als in de feestzaal heeft de geleerde Dr. BENJAMINS het duidelijkste bewijs geleverd, dat hij zich niet schaamt op de schoolbanken van VAN MEERTEN te hebben gezeten, maar het integendeel als een voorrecht rekent, zich zijn' oud-leerling te mogen noemen. En als straks de eene kluit aarde vóór, de andere na, dreu-

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 21 nend op de laatste woning van den grooten man valt, totdat zij geheel aan onze oogen is onttrokken, dan verlaten wij met een gebroken hart, maar ook met de overtuiging, dat VAN MEERTEN niet vergeefs geleefd heeft, zijne laatste rustplaats.

***

Of VAN MEERTEN als onderwijzer, als mensch dan geene gebreken had?

Vreemde vraag voorwaar! Waar is de zon, die geene vlekken heeft? Wanneer men beweert, dat iemand groote deugden bezit, heeft men daarom gezegd, dat hij vrij van gebreken is?

Maar VAN MEERTEN'S gebreken waren vaak de gevolgen zijner deugden. IJverig als hij was en bezield met eene grenzenlooze liefde voor zijne leerlingen, was hij dikwijls te veeleischend en beschouwde hij soms als onwil wat slechts onmacht was. Zijne toegevendheid en vredelievendheid deden hem soms zwijgen, waar hij met gezag kon en moest spreken.

De geringe dunk, dien hij van zijne eigen gaven had, deed hem wel eens op plaatsen, waar hij eene eerste viool moest bespelen, te veel op den achtergrond plaatsnemen. Maar welke ook overigens zijne gebreken en feilen waren, zij werden zeer zeker verre overtroffen door zijne deugden. En heeft VAN MEERTEN loon naar werken gehad? Heeft de Maatschappij, voor wie hij zooveel heeft gedaan, hem naar verdienste beloond?

Al moge het waar zijn, dat hij vele teleurstellingen(1)

(1) De West-Indiër schrijft in No. 37 Ao. 1887 o.m. ‘Wanneer ooit op een mannenborst het “Virtus nobilitat” in eere en in zijne volle beteekenis mocht prijken, dan ware het voorzeker op die van NICOLAAS VAN MEERTEN. Algemeen had men ook eene stille hoop, dat de Regeering, rekening houdende met hetgeen VAN MEERTEN voor Suriname heeft gewrocht, hem op den dag van zijn zilverfeest als erkenning zijner verdiensten het ridderkruis zoude hebben geschonken. Dit heeft evenwel niet plaats gehad.’

Waarom het ridderkruis door Gouverneur SIJPESTEIJN, bij handslag aan Br.: VAN MEERTEN toegezegd, nooit aan hem is uitgereikt, zullen wij liever niet onderzoeken.

Wij willen geen oorlogskreet aanheffen in de biographie van een' man, die boven alles den vrede liefhad. Wij willen slechts hopen, dat VAN MEERTEN zich deze kleine teleurstelling niet te sterk zal hebben aangetrokken en het bewustzijn zijn' plicht te hebben gedaan, hem het gemis van een eereteeken ruimschoots zal vergoed hebben.

Wat ons aangaat, al zagen wij geen ridderkruis op zijne borst prijken, wij weten, dat daar binnen een hart klopte edeler en reiner, dan het goud van welk ridderkruis dan ook.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 22 heeft gehad, dat hij zwarten ondank oogstte, waar hij slechts opofferende liefde schonk, toch gelooven wij veilig te kunnen onderschrijven, hetgeen de Heer Mr. C.J. HEYLIDY o.m. op zijn Jubilé zeide:

‘Vijf en twintig jaren hebt gij nu reeds in de school met onverflauwden ijver en lust gearbeid, vijf en twintig jaren reeds hebt ge uwe krachten ten beste gegeven aan het onderricht, de léiding, de vorming, de opvoeding der jeugd. Die jaren, gewis meer dan ooit, hebt ge ze in deze dagen herdacht, en heden voorzeker, staan ze U zoo helder mogelijk voor den geest. Welke daarbij uwe gedachten zijn, we kennen ze niet, maar dit weten wij, dat, al is uwe herinnering gepaard met het herdenken van veel kommer en leed, de som van het goede verreweg grooter is dan die van het kwade.’

***

(*) Had Dr. ZAALBERG op het zilverfeest van VAN MEERTEN zich niet onbetuigd gelaten, maar met welsprekende woorden zijnen lof verkondigd, van de hand van een' anderen Doctor in de Godgeleerdheid, den heer G.C. STEIJNIS, verscheen eenige dagen na VAN MEERTEN'S dood het hiervolgende stuk in De West Indiër van 8 Mei 1887.

‘In Memoriam.

Bij VAN MEERTEN'S graf werden eenige woorden van mij verwacht.

Door ongesteldheid was ik, tot mijn groot leedwezen, verhinderd bij zijn ter aarde bestelling tegenwoordig te zijn.

Daarom zij zijner nagedachtenis mijnerzijds hier een kort woord van hulde gewijd!

“Laatste rustplaats van....”, zoo lezen we op talrijke grafsteenen, waaronder soms lijken van menschen zijn neergelegd, van wie het twijfelachtig is of ze zich, hetzij naar den geest, hetzij naar 't lichaam, ooit erg hebben vermoeid.

“Eerste rustplaats van N. VAN MEERTEN”, zoo mogen we wel schrijven op dit graf.

Want gewerkt heeft hij, zoolang het dag voor hem was.

Het “geen uur, mij tot mijn nut gegeven, ga immer ongebruikt voorbij”, scheen zijn levensleus te zijn.

(*) Dr. ZAALBERG was vóór VAN MEERTEN naar betere gewesten heengegaan en de mond, die zulke schitterende redevoeringen had uitgesproken, was reeds lang voor eeuwig gesloten.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 23

Hij heeft zich vermoeid, naar geest en lichaam beide - en in de laatste maanden zeker te veel - tot hij gesneuveld is op het veld van eer.

Onvermoeider onderwijzer was niet denkbaar. Zijn school, zijn normaal-, zijn privaatlessen, dat ging maar altijd rusteloos door. En niet in een sleur, als bij degenen die na elk uur, of het eenig resultaat opleverde of niet, denken: “zie zoo, dat geld is al weer verdiend.”

Neen. VAN MEERTEN kende elk zijner leerlingen; hij wist wat er in zat: hun kracht en ook hunne zwakke zijden.

Wat kon hij zich verheugen als er iets goeds van zijn leerlingen terecht kwam! Daaronder zijn mannen op wie met eere mag worden gewezen. En wat kon hij boos zijn, als hij van stommiteit of luiheid getuige was!

In zijn moeilijk vak was hij geheel op de hoogte des tijds. Voor studie en lectuur vond hij altijd nog uren. En nu een belangrijke verandering en verbetering, ook op het gebied van onderwijs, in de kolonie niet verre meer is en voor VAN MEERTEN het vooruitzicht bestond zijn verder leven, zeker niet minder werkzaam, maar wel met minder zorgen, voor heden en toekomst van zich en de zijnen, te kunnen doorbrengen, nu is hij, nog onverwacht, heengegaan naar zijn eerste rustplaats.

Het doet me innig leed dat de eerste rustplaats van VAN MEERTEN tevens zijn laatste zijn zal. We hadden hem gaarne wat rust gegund, opdat hij dan weer hersteld en verfrischt aan den arbeid had kunnen gaan.

Daartoe was hij immers nog niet te oud, de drie en vijftig jarige? Maar het heeft niet zoo mogen zijn. Nog eens, dat doet me innig leed. Om hem zelven, die nog veel had kunnen doen en nog wel wat had mogen genieten. Om zijn leerlingen, die een uitmuntenden gids; om zijn vrienden, die een waren vriend in hem zullen missen. Om zijn vrouw en dochters, die hem diep betreuren en ontzettend veel in hem verliezen. Maar vooral ook om zijn zoons, die op dit oogenblik den dood huns vaders zelfs nog niet vermoeden. Zijn jongens weer te zien, liefst als mannen, mannen van studie, - en hij had er alles voor over ze dat te doen worden - dat was zijn hoogste illusie. Maar ze is niet verwezenlijkt.

Laat die zonen, als mannen van studie, zoo roep ik allen toe die zeggen vereerders van VAN MEERTEN te zijn ook nà zijn dood, monumenten op het graf huns vaders worden!

En dien zonen roep ik over den Oceaan toe: al droeg uw vader geen adellijken of geleerden titel, toch hebt ge een

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 24 goeden naam op te houden. Noblesse obligel Dat het graf uws vaders zijn eerste rustplaats is, prikkele u tot onvermoeide inspanning, tot rustelooze werkzaamheid! Als gij, die zijn hoogste zorg waart, daarvoor maar zorgt, dan twijfelen we niet of onze laatste wensch wordt aan VAN MEERTEN vervuld:

“In uw eerste rustplaats, rust in vrede!”’.....

***

Waarin de geleerde Dr. ZAALBERG ook moge verschild hebben van den even geleerden Dr. STEIJNIS, in de waardeering van den onderwijzer VAN MEERTEN komen zij zeker overeen. Beiden roemen om het zeerst zijnen ijver, zijne kunde en zijne onvermoeide werkkracht, en tegenover het ‘Repos ailleurs’ van Dr. ZAALBERG op het feestschild stelt Dr. STEIJNIS zijn grafschrift: ‘Eerste rustplaats van N. VAN MEERTEN.’

***

En nu moeten wij eindigen.

Niet omdat de stof uitgeput is, niet omdat wij niets meer van den grooten Meester te zeggen hebben, maar omdat wij het bestek van dit jaarboekje reeds verre overschreden hebben.

Wij besluiten met de volgende regelen van de hand van den Heer WILDEBOER, hoofdonderwijzer te Hoogezand, en aan de nagedachtenis van den Nederlandschen PESTALOZZI gewijd.

Met eene kleine wijziging passen wij deze woorden op onzen Surinaamschen BRUGSMA toe:

Talent aan eenvoud, liefde aan ernst wist hij te paren;

Nooit was hetgeen hij deed - met wat hij leerde in strijd:

Zoo heeft hij heel een reeks van bijna dertig jaren

Zich aan 't waarachtig heil van onze jeugd gewijd.

J.R.T.

PARAMARIBO,

Augustus 1896.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 25

Verklaring omtrent den Almanak.

De Maancirkel of het Guldengetal bestaat in een tijdkring van 19 jaren, na verloop van welken de nieuwe en volle manen weder bijna op dezelfde dagen van het jaar invallen.

De Epacta is het getal, dat, volgens den Almanak, den ouderdom der maan bij den aanvang van het jaar aanwijst, waaruit volgt, dat, wanneer de nieuwe maan op den 1n Januari invalt, de Epacta van het jaar nul is, doch in het volgende jaar zij elf zal wezen, omdat het maanjaar slechts 354 dagen heeft en het Zonnejaar elf dagen meer telt. In het derde jaar daarna zou zij alzoo drie en dertig moeten zijn; doch men trekt, zoodra de Epacta dertig dagen of eene volle maan zou te boven gaan, van dit getal 30 af, en krijgt dus in het gesteld geval niet drie en dertig, doch drie dagen.

Men kan door middel van de Epacta voor elke maand den dag der nieuwe maan en den ouderdom der maan op een bepaalden dag vinden.

De Zonne-cirkel is een tijdkring van 28 jaren, na verloop van welken de dagen der week weder op denzelfden dag der maand invallen.

Deze tijdkring heeft echter zijn naam niet ontleend aan den schijnbaren omloop der zon, maar aan den Zondag, of den dag aan de zon gewijd.

De Zondagsletter is een der zeven eerste letters van het alphabet, om in elk de dagen, van af den 1n Januari, te noemen. De letter, welke de Zondagen van het jaar aanwijst, wordt Zondagsletter geheeten. Een schrikkeljaar heeft twee Zondagsletters, als: eene van 1 Januari tot 24 Februari, en eene andere van 25 Februari tot het einde des jaars. Daar nu de dagen der week, na een tijdsverloop van 28 jaren, met dezelfde dagnamen overeenkomen, zoo moeten na datzelfde tijdsverloop ook de Zondagsletters terugkeeren.

Verklaring der Teekens van den Zodiak.

♈ Aries of Ram. ♉ Taurus of Stier. ♊ Gemini of Tweelingen. ♋ Cancer of Kreeft. ♌ Leo of Leeuw. ♍ Virgo of Maagd. ♎ Libra of Weegschaal. ♏ Scorpius of Schorpioen. ♐ Sagittarius of Schutter. ♑ Capricornus of Steenbok. ♒ Aquarius of Waterman. ♓ Pisces of Visschen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Chronologische Cirkels.

Het Gulden-Getal 17 De Rom. Indictie 10 De Epacta 26 De Zondagsletter C

De Zonne-cirkel: het tweede jaar van den 68sten zonne-cirkel.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 26

Tijdtafel aantoonende den stand der uurwerken, op hetzelfde oogenblik op verschillende plaatsen van den aardbol.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 27

Tijdperken voor het jaar 1897.

Sedert Jaren de Juliaansche periode 6610 de schepping der wereld 5657, en van 5658 27 Sept. 1897 de geboorte van Christus 1897 de verwoesting van Jeruzalem 1833 de jaartelling der Javanen 1822 de tijdrekening der Mahomedanen 1314 de ontdekking van Amerika door 405 Columbus de Christelijke Kerkhervorming 400 den Gregoriaanschen of nieuwen stijl 315 de inbezitneming van de Kust van 302 Guyana de bemachtiging van het eiland Curaçao 263 Karel II, Koning van Engeland, de kolonie 235 heeft weggeschonken, 2 Juni 1662 den vrede te Breda, waarbij Suriname 230 als bezit der Nederlanden vastgesteld wordt, 31 Juli 1667 de herneming der kolonie door A. 230 Krijnssen in 1667 het dominium utile van Suriname, 225 hetwelk Zeeland voor zich had behouden, aan de Algemeene Staten der Nederlanden is overgegaan door den vrede te West-Minster het bezit 223 van Suriname aan Nederland is gewaarborgd, 9 Februari 1674 het bezit der kolonie te 's Hage bij 214 accoord aan de W.-I. Comp. voor f 260.000 is overgedragen, 6 Jan. 1663 Van Aerssen van Sommelsdijk vermoord 209 werd, 19 Juli 1688 den inval en brandschatting van J. 185 Cassard, 8 Oct. 1712 den aanvang van den zoogenaamden 93 Engelschen tijd de inlijving van Nederland bij Frankrijk 87

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 het herstel der onafhankelijkheid v/d. 84 Vereen. Nederl. Suriname bij tractaat van 13 Augustus 83 1814 door de Engelschen aan Nederland is teruggegeven de slavenhandel opgeheven en daarvan 79 te Suriname afkondiging is gedaan, 28 December 1818 den zwaren brand te Paramaribo, 21 76 Januari 1821 de vrijverklaring der slaven in de kolonie 34 Suriname, 1863 de inwerkingtreding van het 31 Regeerings-Reglement, 1 Januari 1866

Verschillende mijlmaten in Nederlandsche ellen.

Geographische of Duitsche mijl, 15 op 7407 ellen één graad Nederlandsche mijl of Kilometer 1000 ellen Uur gaans of Hollandsche mijl, 20 op één 5556 ellen graad Oud uur gaans van 1500 Rijnlandsche 5651 ellen roeden Engelsche of Fransche Zeemijl, 60 op 1852 ellen één graad Oude Fransche mijl, lieue commune, 25 4444 ellen op één gr. Engelsche landmijl van 5280 Engelsche 1609 ellen voeten Portugeesche mijl, 18 op één graad 6173 ellen Spaansche mijl, Legua real, van 25000 7066 ellen Sp. vtn. Paal op Java van 400 Rijnlandsche 1507 ellen voeten Paal op Sumatra 1852 ellen

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 28

Israëlietische Feestdagen.

Hamansfeest 18 Mrt. Paschen 17-24 April. Pinksteren 6-7 Juni. Verw. v. Jeruzalem 7 Aug. Nieuwjaar 5658 27-28 Sept. Gr. Verzoendag 6 Oct. Loofhuttenfeest 11-16 Oct. Groot Palmdag 17 Oct. Onthoudingsfeest 18 Oct. Vreugde der Wet 19 Oct. Inwijdingsfeest 20 Dec.

Christelijke Feestdagen.

Nieuwjaar 1 Jan. Drie Koningen 6 Jan. Septuagesima 14 Febr. Vastenavond 2 Maart. Aschdag 3 Maart. Palmzondag 11 April. Goede Vrijdag 16 April. Paschen 18-19 April. Hemelvaartsdag 27 Mei. Pinksteren 6-7 Juni. Eerste Advent 28 Nov. Kerstmis 25-26 Dec.

Quatertempers.

1) Den 10, 12 en 13 Maart. 2) Den 9, 11 en 12 Juni. 3) Den 15, 17 en 18 September. 4) Den 15, 17 en 18 December.

Tafel betreffende ons Zonnestelsel.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Millioen Duitsche Mijlen.

Hemellichamen.Afstand v.d. OmwentelingOmwentelingUitgebreidheidOntdekt door Zon. om de Zon. om de As. De Aarde: O. Zon 25 d 5 u. 1,328460 38m Mercurius 8 0 j. 87 d. 23 24 u. 5m 0,0565 Bij d. oud. u. bekend Venus 15 0 j. 224 d. 23 u. 20m 0,828 Bij d. oud. 17 u. bekend Aarde 21 1 j. 0 d. 6 u. 24 u. 56m 1 Bij d. oud. bekend Mars 32 1 j. 321 d. 24 u. 31m 0,17 Bij d. oud. 17 u. bekend Ceres 57 4 j. 219 d. onbekend 0,007 Piazzi in 1801 Palias 57 4 j. 220 d. onbekend 0,015 Olbers in 1802 Juno 55 4 j. 133 d. onbekend 0,005 Harding in 1804 Vesta 49 3 j. 229 d. onbekend 0,00003 Olbers in 1807 Jupiter 108 11 j. 314 d. 9 u. 56 m. 1546,60 Bij d. oud. 20 u. bekend Saturnus 199 29 j. 166 d. 10 u. 16 m. 887,34 Bij d. oud. 23 u. bekend Uranus 398 84 j. 5 d. 20 onbekend 77,47 Herschell in u. 1781 Neptunus 636 164 j. 285 d. onbekend Leverrier in 1846

De MAAN is 51000 mijlen van de Aarde verwijderd. Zij loopt om de Aarde rond in 29 dagen, 12 uren en 44 minuten. Jupiter heeft 4, Saturnus 7 en Uranus 6 Manen of Satellieten. Een Duitsche mijl waarop hierboven gewezen is, bedraagt 7407 Meters = 1966 Rijnlandsche roeden. Zij is gelijk aan 1/15 middelbare graad.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 29

Zonsverduisteringen.

In het jaar 1897 zullen twee verduisteringen plaats vinden van de zon, en beide ringvormig: 1 Februari. Eene ringvormige zonsverduistering, zichtbaar in den Stillen Oceaan, Centraal Amerika en het grootste deel van Zuid Amerika (Patagonië uitgezonderd).

Begin der eclips te Paramaribo ten 5 u. 20 m. duurt tot na zonsondergang.

29 Juli. Eene ringvormige zonsverduistering, zichtbaar in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, Centraal-Amerika, noordelijk deel van Zuid Amerika en den Atlantischen Oceaan. Begin der verduistering te Paramaribo ten ± 10 u. 50 m. Einde der verduistering te Paramaribo ten ± 2 u. 20 m.

Op- en Ondergang ged. 1897 (M.T. Paramaribo) van de Zon. van de Maan. Datum. Opgang. Ondergang Datum. Opgang. Ondergang u.m.s. u.m.s. u.m.s. u.m.s. 1 Jan. 6 10 7 5 58 3 1 Jan. 17 37 20 4 28 16 16 Jan. 6 15 21 6 4 59 16 Jan. 4 43 39 16 40 38 1 Febr. 6 16 59 6 10 45 1 Febr. 18 46 49 6 9 9 16 Febr. 6 16 46 6 11 44 16 Febr. 6 39 41 19 14 33 1 Mrt. 6 12 55 6 11 57 1 Mrt. 17 25 39 4 52 7 16 Mrt. 6 6 49 6 10 29 16 Mrt. 4 20 37 16 51 15 1 Apr. 5 58 40 6 8 56 1 Apr. 18 0 40 5 47 34 16 Apr. 5 51 51 6 7 31 16 Apr. 6 6 49 17 23 13 1 Mei 5 46 56 6 6 56 1 Mei 18 4 7 5 59 19 16 Mei 5 44 19 6 8 1 16 Mei 6 21 43 18 30 18 1 Juni 5 44 23 6 10 53 1 Juni 19 18 43 7 16 44 16 Juni 5 46 36 6 14 20 16 Juni 8 16 11 20 23 11 1 Juli 5 49 55 6 17 25 1 Juli 19 46 55 7 42 5 16 Juli 5 53 4 6 18 38 16 Juli 8 29 48 20 48 46 1 Aug. 5 55 0 6 17 10 1 Aug. 21 1 18 8 37 29 16 Aug. 5 54 52 6 13 6 16 Aug. 9 9 32 21 38 20 1 Sept. 5 52 34 6 6 52 1 Sept. 22 34 21 9 44 17 16 Sept. 5 50 19 5 58 54 16 Sept. 9 59 34 22 43 37 1 Oct. 5 47 34 5 51 26 1 Oct. 23 31 42 10 36 41

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 16 Oct. 5 45 52 5 45 8 16 Oct. 10 23 11 23 10 45 1 Nov. 5 46 18 5 41 6 1 Nov. 24 57 4 12 21 24 16 Nov. 5 49 24 5 40 41 16 Nov. 11 34 56 24 5 12 1 Dec 5 55 4 5 45 50 1 Dec. 24 57 44 12 41 10 16 Dec 6 2 21 5 49 53 16 Dec. 11 51 18 24 9 28

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 30

Verschil van lengte en breedte van Braamspunt met Amsterdam (Westertoren).

Braamspunt 55 gr. 14 min. 30 sec. 5 gr. 52 min. 30 sec. Amsterdam (W.-toren) 4 gr. 53 min. 52 gr. 52 min.

Breedte en Lengte van eenige plaatsen in Suriname.

NAMEN. Noorder Breedte. W. Lengte van Greenwich. Westh. v.d. mond der 5 gr. 44 m. 57 s. 53 gr. 59 m. 53 s. Marowijne of punt Galibi Kaaimanshoofd of Gros 5 gr. 50 m. 51 s. 54 gr. 4 m. 54 s. Bois Mond. v.d. Wia-Wiakreek 5 gr. 53 m. 7 s. 54 gr. 16 m. 26 s. Mond. v.d. Motkreek 5 gr. 58 m. 47 s. 54 gr. 12 m. 17 s. De mond. v.d. Matappica en Warappe-kr. zijn door aanslibbing om de West verlegd Braamspunt 5 gr. 57 m. 29 s. 55 gr. 10 m. 14 s. Hervormde kerk te 5 gr. 49 m. 24,5 s. 55 gr. 9 m. Paramaribo Beersromp 5 gr. 57 m. 22 s. 55 gr. 44 m. 59 s. Noordhoek der Saramacca 5 gr. 53 m. 57 s. 55 gr. 53 m. 18 s. Oosthoek der Coppename 5 gr. 50 m. 52 s. 55 gr. 53 m. 56 s. Post Coronie 5 gr. 53 m. 22 s. 56 gr. 19 m. 42 s. Nieuw-Rotterdam, 5 gr. 57 m. 29 s. 57 gr. 0 m. 7 s. voormalige woning v.d. districts-commissaris aldaar

Het Metrieke Stelsel.

De Meterconventie van 20 Mei 1875 is onderteekend door België, Denemarken, Duitschland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Rusland, Spanje, Turkije, Zweden en Noorwegen, Vereenigde Staten van Noord-Amerika, Venezuela en Brazilië.

Het Metrieke stelsel is ingevoerd in België, Duitschland, Frankrijk, Griekenland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Rumenië, Spanje, Zwitserland, Egypte en de meeste Zuid-Amerikaansche Republieken. De Engelsche maat is nog in gebruik, en de Engelsche voet is in Rusland en Noord-Amerika ingevoerd. Denemarken en Noorwegen gebruiken de oude Pruisische voetmaat. Zweden heeft zijne eigene maat.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Het M.S. is voor Nederl. Oost-Indië aangenomen in 1838, doch tot heden aldaar nog niet algemeen ingevoerd. In de West-Indische bezittingen is het M.S. in 1874 ingevoerd.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 31

Tafel van de veelvouden en onderdeelen der Metrieke Maten en Gewichten,

ZOOALS DIE ZIJN VOORGESCHREVEN IN DE WET VAN 7 APRIL 1869 (STAATSBLAD No. 57.)

Lengtematen.

1 Myriameter = 10 Kilometer of Mijlen. 1 Kilometer of Mijl = 10 Hectometers. 1 Hectometer = 100 Meters of Ellen. 1 Dekameter of Roede = 10 Meters of Ellen.

De grondslag en de eenheid is de Meter of El.

1 Meter = 10 Decimeters of Palmen. 1 Decimeter = 10 Centimeters of Duimen. 1 Centimeter = 10 Millimeters of Strepen.

Vlaktematen.

1 Hectare of Bunder = 100 Aren of □ Roeden. De eenheid is de Are of □ Roede. 1 Centiare, □ Meter of □ El.

Ruimte of Lichaamsmaten.

1 Dekastère = 10 Stère of Teerling Meters. De eenheid is de Stère, Teerling Meter of Wisse. 1 Decistère = 0,1 Stère, Teerling Meter of Teerling El. 1½ Teerling Meter is de inhoud van een scheepston, waarvan de bevrachting gerekend wordt op 1000 Kilogrammen.

Inhoudsmaten.

1 Kiloliter = 10 Hektoliters of Vaten. 1 Hektoliter, Vat of Mud = 10 Dekaliters of Schepels. 1 Dekaliter = 10 Liters, Kannen of Koppen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 De eenheid is de Liter, Kan of Kop.

1 Liter = 10 Deciliters of Maatjes. 1 Deciliter = 10 Centiliters of Vingerhoeden.

Gewichten.

1 Myriagram = 10 Kilogrammen of Ponden.

De eenheid is de Kilogram of Pond.

1 Kilogram = 10 Hektogrammen of Onsen. 1 Hektogram = 10 Dekagrammen of Looden. 1 Dekagram = 10 Grammen of Wichtjes. 1 Gram = 10 Decigrammen of Korrels.

Voor lichte of kostbare waren is de Gram de eenheid, verdeeld in 10 Decigrammen, de Decigram in 10 Centigrammen en de Centigram in 10 Milligrammen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 32

Maten en Gewichten, nog in gebruik in de Nederl. West-Indische Bezittingen.

Lengtematen. Waarde in Meters. Logarithmus. Suriname: Amsterdamsche 20,72 1.3163898 el (0.688 M.) Rijnlandsche voet (0.314 M. = ⅙ vadem)

Landmaat: Ketting = 66 Rijnl. voet.

Vlaktematen. Waarde in cA of M2 Logarithmus. Suriname: akker = 10 □ 4205 3.6324229 kettingen = 43560 Rijnl. □ voet 1 bunder = ± 2⅓ Surin. akker

Inhoudsmaten. Waarde in dM3. of L. Logarithmus. (Natte waar). Engelsch 3,60 0,5563025 Gallon = 6 pint Pint = 0.6 L. Gewichten.

Amsterdamsch ℔ en Engelsch avoir du poids.

(100 Amst. ℔ = 109 Eng. ℔).

Herleidingstafelen.

Herleiding van lengtematen. Meters in rijnlandsche maat en omgekeerd.

Meters. RijnlandschRijnl. Meters. Meters. RijnlandschRijnl. Meters. V.D. Voeten. V.D. Voeten. 1 3, 2 1 0.31 6 19, 1 6 1,88 2 6, 4 2 0.63 7 22, 4 7 2,21 3 9, 7 3 0.94 8 25, 6 8 2,5 4 12, 9 4 1.26 9 28, 8 9 2,83 5 15, 11 5 1.57

Ellen in meters en omgekeerd.

Amst. el. Meter. 1/16 = 0,04

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 ⅛ = 0,09 ¼ = 0,17 ½ = 0,34 Amst. el. Meter. 1 = 0,69 2 = 1,38 3 = 2,06 4 = 2,75 Meter. Amst. el. 0,5 = ¾ 1 = 1 9/16 2 = 3 1/16 3 = 4 7/16

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 33

Herleidingstafel voor een Chronometer die 130 tikken in de minuut maakt. t. sec. t. sec. t. sec. t. sec. 1 0.46 20 9.23 39 18.00 58 26.77 2 0.92 21 9.69 40 18.46 59 27.23 3 1.38 22 10.15 41 18.92 60 27.69 4 1.85 23 10.61 42 19,38 61 28.15 5 2.31 24 11.08 43 19.85 62 28.61 6 2.77 25 11.54 44 20.31 63 29.08 7 3.23 26 12.00 45 20.77 64 29.54 8 3.69 27 12.46 46 21.23 65 30.00 9 4.15 28 12.92 47 21.69 66 30.46 10 4.61 29 13.38 48 22.15 67 30.92 11 5.08 30 13.85 49 22.61 68 31.38 12 5.54 31 14.31 50 23.08 69 31.85 13 6.00 32 14.77 51 23.54 70 32.31 14 6.46 33 15.23 52 24.00 71 32.77 15 6.92 34 15.69 53 24.46 72 33.23 16 7.38 35 16.15 54 24.92 73 33.69 17 7.85 36 16.61 55 25.38 74 34.15 18 8.31 37 17.08 56 25.85 75 34.61 19 8.77 38 17.54 57 25.31 76 36.08 t. sec. t. sec. t. sec. 77 35.54 96 44.31 115 53.08 78 36.00 97 44.77 116 53.54 79 36.46 98 45.23 117 54.00 80 36.92 99 45.69 118 54.46 81 37.38 100 46.15 119 54.92 82 37.85 101 46.61 120 55.38 83 38.31 102 47.08 121 55.85 84 38.77 103 47.54 122 56.31 85 39.23 104 48.00 123 56.77 86 39.69 105 48.46 124 57.23 87 40.15 106 48.92 125 57.69 88 40.61 107 49.38 126 58.15

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 89 41.08 108 49.85 127 58.61 90 41.54 109 50.31 128 59.08 91 42.00 110 50.77 129 59.54 92 42.46 111 51.23 130 60.00 93 42.92 112 51.69 94 43.38 113 52.15 95 43.85 114 52.61

Gewichten en inhouden bij belading van Zeeschepen.

De scheepston komt overeen met 1000 K.G. gewicht. Het scheepslast = 2 scheepston = 2000 K.G. gewicht wordt gerekend een ruimte in te nemen van 2,83 kub. Meter. Het gewicht van die ruimte verschilt echter naar de koopwaar en zoo doet: een last: K.G. Cassia 950 Cochenille 1500 Ebbenhout 2000 Foelie 1200 Gom-Copal 1500 Gom-elastiek en Guttap. 1400 Hennep 900 Huiden (los) 1200 Indigo 1300 Kamfer 1100 Kaneel 950 Koffie (in balen) 1800 (in hoornschil) 1200 Koffie (in vaten) 1650 Koffie (in veegsel) 2000 Nagelen 1000 Peper (in balen) 1500 Rijst 2000 Sago 1500 Suiker 2000 Tabak 800 Thee 930 Tin 2000

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Vlas 900 Wol 650

Kina 950 à 1000 K.G. al naar mate flink gestampt wordt of niet.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 34

Soortelijke Gewichten.

A. Vaste Lichamen.

Beenderen 1,656 Bolletrie droog 1,051, nat 1,191 Boter 0,94 Caoutchouc 0,93 Cement 2,72-3,05 Diamant 3,5 Gips Gebrande 1,81 Gips Gegoten, droog. 0,97 Glas, Venster- 2,64 Glas, Spiegel- 2,46 Glas, Kristal- 2,89 Glas, Flint- 3,20-3,78 Goud, Gedegen 18,6-19,1 Goud, Gegoten 19,25 Goud, Geslagen 19,31-19,34 Graniet 2,51-3,05 Groenhart droog 1,197, nat 1,245 Guttapercha 0,98 Hars 1,07

IJs (bij 0o C.) 0,92 IJzer, Zuiver 7,79 IJzer, Giet- 7,06-7,50 IJzer, Staaf- 7,6-7,8 IJzer, Draad- 7,6-7,75 Ivoor 1,97 Kalk, Gebrande 2,3-3,18 Klei 1,80-2,63 Koper, Gegoten 8,59-8,90 Koper, Gesl. of Draad 8,78-9 Koper Geel (Zie Messing). Krijt, Wit 1,8-2,66 Kurk 0,24

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Kwarts 2,5-2,8

Lood (bij 14o C.) 11,376 Mahonie 0,56-1,06 Marmer 2,52-2,85 Meel, Tarwe 0,8 Menie 8,6 Messing, Gegoten 8,4-8,71 Messing, Gewalst 8,52-8,62 Messing, Getrokken 8,43-8,73 Metselsteen, Gewone 1,40-2,20 Metselsteen, Klinkers 1,52-2,29 Papier 0,70-1,16 Pek 1,071 Pijnhout 0,43-0,89 Platina 21,45 Porselein 2,38-2,49 Staal. Cement 7,26-7,80 Staal. Gefrischt 7,50-7,81 Staal. Giet- 7,83-7,92 Steenkolen (in stukk.) 1,21-1,51 Suiker, witte 1,61 Tin 7,29 Vet 0,92-0,94 Vuur- of Keisteen 2,58-2,59 Was 0,97 Zand (fijn en droog) 1,40-1,64 Zand (fijn en vochtig) 1,90-2,05 Zand (grof) 1,37-1,49 Zilver, Gegoten 10,10-10,47 Zilver, Gehamerd 10,51-10,62 Zink, Gegoten 6,8-7,05 Zink, Gewalst 7,19-7,21

B. Vloeistoffen.

bij T. Cels. Alcohol 0,793 15,5o

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Bier 1,023-1,034 - Chloroform 1,480 18 Eiwit 1,041 15 Ether 0,7365 0 Glycerine (watervrij) 1,27 15 Kwik 13,596 0 Levertraan 0,945 15 Lijnolie 0,935 15 Melk 1,025 15 Olijfolie 0,918 15

Petroleum 0,836 15o Raapolie 0,914 15 Ricinusolie 0,914 15

Salpeterzuur (49,9o B) 1,53 15 Teer 1,195 - Terpentijnolie 0,873 16 Water gedistill 1,000 4 Water Zee- (gemidd.) 1,029 - Wijn 0,99-1,002 Zoutzuur (14% HCI) 1,192 15

Zwavelzuur (66%o B) 1,842 15

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 35

Thermometerschalen.

C. Celcius. R. Reaumur. C. R. F. C. R. F. 130 104,0 266,0 83 66,4 181,4 129 103,2 264,2 82 65,6 179,6 128 102,4 262,4 81 64,8 177,8 127 101,6 260,6 80 64,0 176,0 126 100,8 258,8 79 63,2 174,2 125 100,0 257,0 78 62,4 172,4 124 99,2 255,2 77 61,6 170,6 123 98,4 253,4 76 60,8 168,8 122 97,6 251,6 75 60,0 167,0 121 96,8 249,8 74 59,2 165,2 120 96,0 248,0 73 58,4 163,4 119 95,2 246,2 72 57,6 161,6 118 94,4 244,4 71 56,8 159,8 117 93,6 242,6 70 56,0 158,0 116 92,8 240,8 69 55,2 156,2 115 92,0 239,0 68 54,4 154,4 114 91,2 237,2 67 53,6 152,6 113 90,4 235,4 66 52,8 153,8 112 89,6 233,6 65 52,0 149,0 111 88,8 231,8 64 51,2 147,2 110 88,0 230,0 63 50,4 145,4 109 87,2 228,2 62 49,6 143,6 108 86,4 226,4 61 48,8 141,8 107 85,6 224,6 60 48,0 140,0 106 84,8 222,8 59 47,2 138,2 105 84,0 221,0 58 46,4 136,4 104 83,2 219,2 57 45,6 134,6 103 82,4 217,4 56 44,8 132,8 102 81,6 215,6 55 44,0 131,0 101 80,8 213,8 54 43,2 129,2 100 80,0 212,0 53 42,4 127,4 99 79,2 210,2 52 40,6 125,6

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 98 78,4 208,4 51 40,8 123,8 97 77,6 206,6 50 40,0 122,0 96 76,8 204,8 49 39,2 120,2 95 76,0 203,0 48 38,4 118,4 94 75,2 201,2 47 37,6 116,6 93 74,4 199,4 46 36,8 114,8 92 73,6 197,6 45 36,0 113,0 91 72,8 195,8 44 35,2 111,2 90 72,0 194,0 43 34,4 109,4 89 71,2 192,2 42 33,6 107,6 88 70,4 190,4 41 32,8 105,8 87 69,6 188,6 40 32,0 104,0 86 68,8 186,8 39 31,2 102,2 85 68,0 185,0 38 30,4 100,4 84 67,2 183,2 37 29,6 98,6

F. Fahrenheit. C. R. F. 36 28,8 96,8 35 28,0 95,0 34 27,0 93,2 33 26,4 91,4 32 25,6 89,6 31 24,8 87,8 30 24,0 86,0 29 23,2 84,2 28 22,4 82,4 27 21,6 80,6 26 20,8 78,8 25 20,0 77,0 24 19,2 75,2 23 18,4 73,4 22 17,6 71,6 21 16,8 69,8 20 16,0 68,0 19 15,2 66,2 18 14,4 64,4 17 13,6 62,6

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 16 12,8 60,8 15 12,0 59,0 14 11,2 57,2 13 10,4 55,4 12 9,6 53,6 11 8,8 51,8 10 8,0 50,0 9 7,2 48,2 8 6,4 46,4 7 5,6 44,6 6 4,8 42,8 5 4,0 41,0 4 3,2 39,2 3 2,4 37,4 2 1,6 35,6 1 0,8 33,8 0 0,0 32,0 -1 0,8 30,2 -2 1,6 28,4 -3 2,4 26,6 -4 3,2 24,8 -5 4,0 23,0 -6 4,8 21,2 -7 5,6 19,4 -8 6,4 17,6 -9 7,2 15,8 -10 8,0 14,0

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 36

Smeltpunt van eenige stoffen.

Grad. Cels. Platina 2500 Smeedijzer 1500-1600 Staal, dunvloeiend 1400 Staal, dikvloeiend 1300 Grijs gietijzer 1200 Wit gietijzer 1050 Goud gietijzer 1100-1250 Koper 1050-1200 Zilver 1000 Zink 360 Lood 330 Tin 230 Zwavel 109 Gele was 61

Waarde in Ned. Ct. van eenige in gebruik zijnde muntspeciën.

1 Pond Sterling = f 12. - 1 Franc = 0.50 1 Lire = 0.50 1 Goud. en Zilv. Roeb. = 2. - 1 Papieren Roebel = 1. - 1 Oostenrijksche Flor. = 1.20 1 Oost-Hong. Kron = 0.50 1 Duits. Reichsmark = 0.60 1 Deensche Kroon = f 0.66⅔ 1 Portug. Milreis = f 2.70 1 Peseta = f 0.50 1 Dollar = f 2.50 1 Shilling = f 0.60 1 Pence = f 0.05 1 Amerik. Cent = f 0.02½ 1 Rupee = f 1, -

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Vreemd Geld-Zilveren Geldstukken en Munten.

(Molesworth's pocketbook of Engineering formulae.)

LAND. Geldstuk of Onderdeelen.Zilverw. in Totaal Fijn. Munt. pence à 5 sh.gewicht Gr. per oz. Trooi(*) Engeland Shilling 12 pence 10,09 87,270 925 Amerika Dollar 100 centen 46,40 412,49 900 Oostenrijk Frorin 100 kreuzer 21,43 190,512 900 België Franc 100 8,05 77,162 825 centimes Ceylon Rupee 100 centen 20,625 180,000 916,67 Denemarken Kroon 100 oere 11,57 15,743 800 Egypte Piaster 100 aspere 2,17 19,290 900 Frankrijk Franc 100 8,05 77,162 835 centimes Duitschland Mark 100 9,64 85,727 900 pfenning Griekenland Drachma 100 lepta 8,05 77,162 835 Holland Gulden 100 centen 18,23 154,324 945 Indië Rupee 192 pie 20,625 180,000 916,67 Italië Lire 100 8,05 77,162 835 centisimi Noorwegen Kroon 100 oere 11,57 115,743 800 Portugal Milree 1000 reis 44,20 385,809 916,67 Rusland Roebel 100 kopeck 34,72 320,000 868 Spanje Peseta 100 8,112 80,125 810 centisimos Zweden Kroon 100 oere 11,57 115,743 800 Zwitserland Franc 100 8,05 77,162 835 centimes Turkije Piaster 100 aspere 1,93 18,565 830

(*) Trooisch gewicht: 1 grein = 0,0648 fransche gram, 24=1.555, 480=31.1035 enz.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 37

Hoeveelheid planten noodig om eene Hectare te beplanten.

Geplant op Aantal Geplant op Aantal Geplant op Aantal eenen noodig op eenen noodig op eenen noodig op onderlingen een hectare: onderlingen een hectare: onderlingen een hectare: afstand van: afstand van: afstand van: 0,1 M. 1000000 0.5 M. 40000 0,9 M. 12346 0,15 M. 444444 0,55 M. 33058 0,95 M. 11080 0,2 M. 250000 0.6 M. 27777 1 M. 10000 0,25 M. 100000 0.65 M. 23679 2 M. 2500 0,3 M. 111111 0.7 M. 20408 3 M. 1111 0,35 M. 81633 0,75 M. 17777 4 M. 625 0,4 M. 62500 0,8 M. 15625 6 M. 277 0,45 M. 49382 0,85 M. 13841 8 M. 156

Opgave van Titel- en Praedicaten(1).

Koning en Koningin: Zijne of Hare Majesteit. Prins en Prinses van den bloede: Zijne of Hare Koninklijke Hoogheid. Prins en Prinses niet van den bloede: Zijne of Hare Hoogheid. Graaf en Gravin: Hooggeboren Heer of Vrouwe. Baron of Barones, Jonkheer of Jonkvrouw(2): Hoog Welgeboren Heer(3) of Vrouwe.

(1) Daar tegenwoordig titels niet meer zoo algemeen worden gebezigd als voorheen het geval was en daardoor de bekendheid er mede geringer is, verkeert menigeen in verlegenheid, wanneer het gebruik daarvan te pas komt in brief, request als anderszins. Wij hebben uit dien hoofde gemeend dat bovenstaande opgaven nuttig konden zijn en houden ons voor verbetering, indien noodig, en voor vermeerdering, aanbevolen. Wettelijke bepalingen betreffende titulatuur zijn er slechts weinige. Het meeste komt neer op hetgeen door usantie regel is geworden. De adel en de rechterlijke macht maken, o.m., hierop uitzondering. (2) Dat Jonkvrouw een uitsluitend adellijk praedicaat is, hetwelk bij adelsverheffing uitdrukkelijk wordt verleend, schijnt minder bekend aan de velen die zich er van bedienen bij het adresseeren aan andere dames. (3) Het tegenwoordig welgebezigd wordend Hoog Edel Geboren Heer (voormaals voor de erfelijke ridderschap gebruikelijk), is geen titel en behoort derhalve nimmer gebezigd te worden.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 38

Niet-adellijke aanzienlijke personen: WelEdelgeboren Heer of Vrouwe. Deftige burgerij: WelEdele Heer of Vrouwe.

Terwijl de echtgenooten van alle bovenstaanden, zonder uitzondering, met: Mevrouw worden aangesproken.

Voor andere personen is het algemeen gebruikelijk zich te bedienen van: den Heer of Mejuffrouw.

De titel van: Excellentie behoort te worden gegeven aan Ministers in functie, diplomaten met rang van buitengewoon Gezant, Ministers van Staat, den Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indië, aan Admiraal of Vice-Admiraal, Generaal der Infanterie of Luitenant-Generaal(1), terwijl die door den Koning, ten Hove, ook nog is toegekend aan: de Grootmeesters, den Opper-Hofmaarschalk, Opper-Ceremoniemeester, Opper-Kamerheer, Opper-Stalmeester, Opper-Jagermeester en de verdere Groot-Officieren van Hoogstdeszelfs Huis.

Andere hooggeplaatste Staatsambtenaren, voorzitter of leden der Hooge Collegiën van Staat, in of niet meer in functie, van oud-ministers af, hoofdambtenaren tot en met referendaris en hoofdofficieren, worden betiteld met HoogEdelGestrengen Heer. De overigen en de subalterne officieren, d.w.z. luitenants ter zee eerste en tweede klasse, kapiteins ritmeesters en eerste of tweede luitenants, met WelEdelGestrengen Heer.

Aan burgemeesters, wethouders en raadslieden werd voormaals gerekend het EdelAchtbare Heer toe te komen. In de latere jaren worden de burgemeesters evenwel in officieele stukken met: WelEdelGestrengen Heer betiteld. De rechterlijke collegiën voeren de navolgende titels: De Hooge Raad: dien van EdelHoogAchtbare Heeren. De Gerechtshoven: dien van EdelGrootAchtbare Heeren.

De Arrondissements-Rechtbanken alsmede de Kantonrechters: dien van EdelAchtbare Heeren.

Curatoren eener Hoogeschool worden met EdelGrootAchtbare Heeren, Hoogleeraren met HoogGeleerde, zij die den akademischen graad van Doctor verkregen met WelEdelZeerGeleerden Heer betiteld. Predikanten, voor zoover ze laatstgenoemden graad niet bezitten, met: WelEerwaarden Heer, indien wel: alsdan met WelEerwaarden ZeerGeleerden Heer.

De R.K. geestelijkheid bezigt de navolgende titulatuur: Bisschop: Zijne Doorluchtige Hoogwaardigheid, kanunnik: HoogEerwaarde Heer, deken en pastoor: ZeerEerwaarde Heer, kapelaan: WelEerwaarde Heer. Een opper-rabbijn heeft WelEerwaarde ZeerGeleerde Heer en een Rabbijn of Rabbinale assessor WelEerwaarde Heer tot titel.

(1) Aan Schout-bij-Nacht en Generaal-Majoor, alhoewel tot de vlag- en opper-officieren behoorende, alzoo niet.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 39

Tafel aanwijzende den dag der week waarop een of ander datum van de jaren 1897 tot 1952 valt.(*)

I.

Jan Febr Mrt. Apr. Mei. Juni 1897, 5 1 1 4 6 2 1909, 1915, 1926, 1937, 1943 1898, 6 2 2 5 7 3 1910, 1921, 1927, 1938, 1949 1899, 7 3 2 6 1 4 1905, 1911, 1922, 1933, 1939 1950 1900, 1 4 4 7 2 5 1906, 1917, 1923, 1934, 1945 1951 1901, 2 5 5 1 3 6 1907, 1918, 1929, 1935, 1946 1902, 3 6 6 2 4 7 1913, 1919, 1930, (*) Om den dag der week te kennen, waarop een of ander datum van de jaren 1897-1952 valt, zoekt men eerst in vorenstaande tabel de rubriek, waarin 't bedoelde jaartal voorkomt; voorts neemt men het cijfer dat in deze rubriek onder de betrekkelijke maand staat, en zoekt in de hierachterstaande tabel onder de met dit cijfer overeenstemmende rubriek den aangegeven datum, waarachter men den dag der week uitgedrukt vindt. B.v. Men verlangt te weten op welken dag 1 Januari 1903 valt. Daartoe zoekt men eerst naar het jaartal 1903, dat men in de eerste rubriek van bovenstaande tabel vindt; onder de maand Januari der eerste rubriek vindt men het cijfer 4 vermeld; terwijl de 1e der maand in de 4e rubriek van achterstaande tabel den Donderdag aanwijst. Derhalve valt de 1e Januari 1903 op een Donderdag.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1941, 1947 1903, 4 7 7 3 5 1 1914, 1925, 1931, 1942

Schrikkeljaren. 1908, 3 6 7 3 5 1 1936 1904, 5 1 2 5 7 3 1932 1912, 1 4 5 1 3 6 1940 1916, 6 2 3 6 1 4 1944 1920, 4 7 1 4 6 2 1948 1924, 2 5 6 2 4 7 1952 1928 7 3 4 7 2 5

Juli Aug. Sept. Oct. Nov. Dec. 1897, 4 7 3 5 1 3 1909, 1915, 1926, 1937, 1943 1898, 5 1 4 6 2 4 1910, 1921, 1927, 1938, 1949 1899, 6 2 5 7 3 5 1905, 1911, 1922, 1933, 1939 1950 1900, 7 3 6 1 4 6 1906, 1917, 1923,

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1934, 1945 1951 1901, 1 4 7 2 5 7 1907, 1918, 1929, 1935, 1946 1902, 2 5 1 3 6 1 1913, 1919, 1930, 1941, 1947 1903, 3 6 2 4 7 2 1914, 1925, 1931, 1942

Schrikkeljaren. 1908, 3 6 2 4 7 2 1936 1904, 5 1 4 6 2 4 1932 1912, 1 4 7 2 5 7 1940 1916, 6 2 5 7 3 5 1944 1920, 4 7 3 5 1 3 1948 1924, 2 5 1 3 6 1 1952 1928 7 3 6 1 4 6

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 40

Tafel aanwijzende den dag der week, enz.

II.

1 2 3 4 M. 1 D. 1 W. 1 D. 1 D. 2 W. 2 D. 2 V. 2 W. 3 D. 3 V. 3 Z. 3 D. 4 V. 4 Z. 4 Z. 4 V. 5 Z. 5 Z. 5 M. 5 Z. 6 Z. 6 M. 6 D. 6 Z. 7 M. 7 D. 7 W. 7 M. 8 D. 8 W. 8 D. 8 D. 9 W. 9 D. 9 V. 9 W. 10 D. 10 V. 10 Z. 10 D. 11 V. 11 Z. 11 Z. 11 V. 12 Z. 12 Z. 12 M. 12 Z. 13 Z. 13 M. 13 D. 13 Z. 14 M. 14 D. 14 W. 14 M. 15 D. 15 W. 15 D. 15 D. 16 W. 16 D. 16 V. 16 W. 17 D. 17 V. 17 Z. 17 D. 18 V. 18 Z. 18 Z. 18 V. 19 Z. 19 Z. 19 M. 19 Z. 20 Z. 20 M. 20 D. 20 Z. 21 M. 21 D. 21 W. 21 M. 22 D. 22 W. 22 D. 22 D. 23 W. 23 D. 23 V. 23 W. 24 D. 24 V. 24 Z. 24 D. 25 V. 25 Z. 25 Z. 25 V. 26 Z. 26 Z. 26 M. 26 Z. 27 Z. 27 M. 27 D. 27 Z. 28 M. 28 D. 28 W. 28 M. 29 D. 29 W. 29 D. 29 D. 30 W. 30 D. 30 V. 30

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 W. 31 D. 31 V. 31 Z. 31

5 6 7 V. 1 Z. 1 Z. 1 Z. 2 Z. 2 M. 2 Z. 3 M. 3 D. 3 M. 4 D. 4 W. 4 D. 5 W. 5 D. 5 W. 6 D. 6 V. 6 D. 7 V. 7 Z. 7 V. 8 Z. 8 Z. 8 Z. 9 Z. 9 M. 9 Z. 10 M. 10 D. 10 M. 11 D. 11 W. 11 D. 12 W. 12 D. 12 W. 13 D. 13 V. 13 D. 14 V. 14 Z. 14 V. 15 Z. 15 Z. 15 Z. 16 Z. 16 M. 16 Z. 17 M. 17 D. 17 M. 18 D. 18 W. 18 D. 19 W. 19 D. 19 W. 20 D. 20 V. 20 D. 21 V. 21 Z. 21 V. 22 Z. 22 Z. 22 Z. 23 Z. 23 M. 23 Z. 24 M. 24 D. 24 M. 25 D. 25 W. 25 D. 26 W. 26 D. 26 W. 27 D. 27 V. 27 D. 28 V. 28 Z. 28 V. 29 Z. 29 Z. 29 Z. 30 Z. 30 M. 30 Z. 31 M. 31 D. 31

Koninklijk Huis der Nederlanden.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 H.M. WILHELMINA HELENA PAULINA MARIA, Prinses van Oranje, Koningin der Nederlanden, geb. 31 Augustus 1880, Dochter van Z.M. Willem III, Koning der Nederlanden, overleden 23 November 1890, en van H.M. Adelaïde EMMA Wilhelmina Thérèse van Waldeck-Pyrmont, geb. 2 Aug. 1858, Koningin-Regentes der Nederlanden. Wilhelmina Maria Sophia Louisa, Tante der Koningin, geb 8 April 1824, gehuwd 8 October 1842 met den toenmaligen Erf-Groothertog, sedert. 8 Juli 1853 regeerende Groothertog van Saksen-Weimar-Eisenach. Uit dit huwelijk:

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 41

1o. Karel August Willem Nicolaas Alexander Michaël Bernard Hendrik Frederik Stefanus, Erf-Groothertog, geb. 31 Juli 1844, gehuwd 26 Augustus 1873 met de Erf-Groothertogin Paulina Ida Maria Olga Henrietta Catharina, geb. 15 Juli 1852, dochter van Prins Herman en Prinses Augustine, zoon Prins Willem Ernst, geb. 10 Juni 1876.

2o. Maria Alexandrina Anna Sophia Augusta Helena. geb. 20 Januari 1846, gehuwd 6 Februari 1876 met Hendrik VII, Prins von Rensz, geb. 14 Juli 1825.

3o. Elisabeth Sybila Maria Dorothea Louisa Anna Amalia, geb. 28 Februari 1854.

Willem Frederik Karel (wijlen Groot-Oom der Koningin), Prins der Nederlanden Geb. 28 Febr. 1797 te Berlijn, overl. 8 Sept. 1881 nabij 's Gravenhage, weduwn. 6 Dec. 1870 van Prinses Louisa Augusta Wilhelmina Amalia, geb. 1 Febr. 1808, dochter van wijlen Koning Frederik Willem III van Pruisen, met wien hij 21 Mei 1825 gehuwd was; uit welk huwelijk twee dochters, als: I. Wilhelmina Fredrika Alexandrina Anna Louisa (nu wijlen), Prinses der Nederlanden, geb. 5 Aug. 1828, overl. 30 Maart 1871, gehuwd 19 Juni 1850 met den toenmaligen Kroonprins, nu wijlen Koning van Zweden en Noorwegen: (Koning van af 8 Juli 1859 tot zijn overlijden 18 Sept 1872.) Uit dit huwelijk: Prinses Louisa Josephine Eugenia, geb. 31 Oct. 1851, thans Kroonprinses van Denemarken). II. Wilhelmina Frederika Anna Elisabeth Maria, Prinses der Nederlanden, geb 5 Juli 1841, gehuwd 18 Juli 1871 met Willem Adolf Maximiliaan Karel, Vorst zu Wied, geb. 22 Augustus 1845. Uit dit huwelijk: 1o. Erfprins Willem Frederik Herman Otto Karel, geb. 27 Juni 1872. 2o. Willem Frederik Hendrik geb. 26 Maart 1876. 3o. Willem Frederik Adolf Herman Victor, geb. 7 Dec. 1877. 4o. Prinses Wilhelmina Frederika Augusta Alexandrina Maria Elisabeth Louisa, geb. 24 October 1880. 5o. Prinses Wilhelmina Augusta Frederika Maria Louisa Elisabeth, geb. 28 Januari 1883.

Wilhelmina Frederika Louisa Charlotta Marianne, wijlen Groot-Tante der Koningin, geb. 9 Mei 1810, gehuwd 14 Sept 1830 met nu wijlen Prins Frederik Hendrik Albert van Pruisen, geb. 4 October 1809, den 28n Maart 1849 gescheiden. Overl. 29 Mei 1883. Uit dit huwelijk: I. Frederik Willem Nicolaas Albert, geb 8 Mei 1837, Regent van het Hertogdom Brunswijk sedert 27 October 1885, gehuwd 19 April 1873 met Prinses Maria, dochter des Hertogs van Saksen-Altenburg, uit welk huwelijk: 1o. Prins Willem Ernst Alexander Frederik Hendrik, geb. 15 Juli 1874.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 42

2o. Prins Willem Frederik Karel Ernst Joachem Albert, geb. 27 September 1876.

3o. Prins Frederik Willem Victor Karel Ernst Alexander Hendrik, geb. 12 Juli 1880.

II. Frederika Wilhelmina Louisa Elisabeth Alexandrina. geb. 1 Febr. 1842, gehuwd 9 Dec. 1865 met den Hertog Willem van Mecklenburg-Schwerin, weduwe 28 Juli 1879.

Verjaardagen van het Koninklijk Huis.

April 8. Wilhelmina Maria Sophia 1824 Louisa, Tante der Koningin (Gehuwd met den Groot-Hertog van Saksen-Weimar-Eisenach)

Juli 5. Wilhelmina Frederika Anna 1841 Elisabeth Maria, dochter van wijlen Z.K.H. Prins Frederik (Gehuwd met den Prins zu Wied)

Augs. 2. Adelaïde EMMA Wilhelmina 1858 Thérèse van Waldeck-Pyrmont, Koningin-Regentes, Weduwe van Z.M. Willem III

Augs. 31. WILHELMINA HELENA 1880 PAULINA MARIA, Prinses van Oranje, Koningin, Dochter van Z.M. WILLEM III

Ministers van Koloniën sedert 1848.

G.L. Baud, benoemd 21 November 1848 tot 18 Juni 1849. E.B. van den Bosch, tot 30 October 1849. C.F. Pahud, tot 1 Januari 1856. Mr. P. Meijer, tot 18 Maart 1858. J.J. Rochussen, tot 1 Januari 1861. Mr. J.S. Losij, Minister van Marine, tijdelijk belast met het beheer van het Departement, tot 9 Januari 1861. Jonkhr. J.P. Cornets de Groot v. Kraijenburg, tot 14 Maar. 1861.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Mr. J. Loudon, tot 1 Februari 1862. G.H. Uhlenbeck, tot 4 Januari 1863. G.H. Betz, Minister van Financiën, tijdelijk belast met het beheer van het Departement, tot 2 Februari 1863. J.D. Fransen van de Putte, tot 30 Mei 1866. Mr. P. Meijer, tot 16 September 1866. N. Trakranen, tot 19 Juli 1867. J.J. Hasselman, tot 4 Juni 1868. E. de Waal, tot 15 November 1870. L.G. Brox, Minister van Marine, tijdelijk belast met het beheer van het Departement, tot 4 Januari 1871. Mr. P.P. van Bosse, tot 6 Juli 1872. J.D. Fransen van de Putte, tot 27 Augustus 1874. Mr. W. Baron van Goltstein, tot 11 September 1876. Mr. F. Alting Mees, tot 3 November 1877. Mr. P.P. van Bosse, Minister van Staat, tot zijn overlijden 21 Februari 1879.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 43

Jonkhr. H.O. Wichers, Minister van Marine, tijdelijk belast met het beheer v.h. Departement, v. 26 Febr. tot 12 Maart 1879. O. van Rees, tot 20 Augustus 1879. Mr. W. Baron van Goltstein, tot 1 September 1882. Jonkhr. Mr W.M. de Brauw, tot 23 Februari 1883. W.F. van Erp Taalman Kip, Minister van Marine, tijdelijk belast met het beheer van het Departement, tot 23 April 1883. F.G. van Bloemen Waanders, tot 24 November 1883. A.W.P. Weitzel, Minister van Oorlog, tijdelijk belast met het beheer van het Departement, tot 26 Februari 1884. Mr. J.P. Sprenger van Eijck, tot 20 April 1888. Mr. L.W.C. Keuchenius, tot 27 April 1890. Mr. AE Baron Mackay, tot 20 Augustus 1891. Mr. W.K. Baron van Dedem, tot 8 Mei 1894. Mr. J.H. Bergsma, opgetreden 8 Mei 1894.

Gouverneurs van Suriname, gerangschikt naar de jaren van opvolging.

Maurits de Rama, Bevelhebber 1665/1667 Abraham Krijnssen, Kommandeur 1667/1669 Philip Julius Lichtenbergh, Gouverneur 1669/1671 Pieter Versterre, Luitenant-Gouverneur 1671/1677 Abel Thisso, Kommandeur ad interim 1677 Tobias Adriaenssen, Kommandeur 1677/1678 Abel Thisso, Kommandeur ad interim 1678 Johannes Heinsius, Gouverneur 1678/1680 Everhard van Hemert, Kommandeur ad 1680 interim Laurens Verboom, Kommandeur ad 1680/1683 interim Cornelis van Aerssen v. Sommelsdijk, 1683/1688 Gouv.-Gener. Abraham v. Vredenburgh, Komm. 1888/1889 Gouv.-Gener. a.i. Jan van Scharphuizen, 1689/1696 Gouverneur-Generaal Mr. Paul van der Veen, 1896/1707 Gouverneur-Generaal Mr. Wilhelm de Gruyter, 1707 Gouverneur-Generaal

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Franç. Anthony de Raineval, Komm. 1707/1710 Gouv.-Gener. a.i. Johan de Goyer, Gouverneur-Generaal 1710/1715 Franç. Anthony de Raineval, Komm. 1715/1716 Gouv.-Gener. a.i. Johan Mahony, Gouverneur-Generaal 1716/1617 Franç. Anthony de Raineval, Komm. 1717/1718 Gouv.-Gener. a.i. Johan Coutier, Gouverneur-Generaal 1718/1721 Franç. Anthony de Raineval, Komm. 1721/1722 Gouv.-Gen. a.i. Hendrik Temminck, 1722/1727 Gouverneur-Generaal Johannes Bley, 1727/1728 Kommandeur-Gouv.-Gener. a.i. Mr. Carel Emelius Henry de Cheusses, 1728/1734 Gouv.-Gen. Johan Franç. Cornel. de Vries, 1734 Komm.-Gouv.-Gen. a.i. Jacob Alexander Henry de Cheusses, 1734/1735 Gouv.-Gen. Johan Franç. Cornel. de Vries, 1735 Komm.-Gouv.-Gen. a.i.

☞ Door het overlijden van J.F.C. de Vries, namen de Raden van het Hof van Politie en Crimineele Justitie het Bestuur voorloopig over, van den 20n Juni 1735 tot op den 27n December 1735.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 44

Johan de Raije, Heer v. Breukelerwaard, 1735/1737 Gouv.-Gener. Gerard van de Schepper, 1737/1738 Komm.-Gouv.-Gener. a.i. Gerard van de Schepper, 1738/1742 Gouverneur-Generaal Mr. Jan Jacob Mauricius, 1742/1751 Gouverneur-Generaal

Hendrik Ernst Baron van Spörcke, Mr. Carel Bosschaert en Mr. Jeronimus de Zwart Stenis, Commissarissen tot onderzoek naar de klachten tegen den Gouverneur-Generaal Jan Jacob Mauricius in 1750.

Hendrik Ernst Baron van Spörcke, 1751/1752 Gouv.-Gen. a.i. Wigbold Crommelin, Komm-Gouv-Gener. 1752/1754 a.i. Pieter Albert van der Meer, 1754/1756 Gouverneur-Generaal Jan Nepveu, Gouverneur-Generaal a.i. 1756/1757 Wigbold Crommelin, Gouv.-Gener. a.i. 1757 Wigbold Crommelin, Gouv.-Gener. 1757/1768 Jan Nepveu, Gouv.-Gener. a.i. 1768/1770 Jan Nepveu, Gouv.-Gener. 1770/1779 Bernard Texier, Gouv.-Gener. a.i. 1779/1780 Bernard Texier, Gouverneur-Generaal 1780/1783 Mr. Wolph. J. Beeldsnijder Matroos, 1783/1784 Gouv.-Gen. a.i. Mr. Jan Gerard Wichers, 1784/1790 Gouverneur-Generaal Jurriaan Franç. de Friderici, 1790/1792 Komm.-Gouv.-Gen. a.i. Jurriaan François de Friderici, 1792/1802 Gouv.-Generaal Willem Otto Bloys van Treslong, 1802/1803 Gouv.-Gen. a.i. Pierre Berrangier, Commissaris-Generaal 1803/1804

☛ Sir Charles Green en Samuel Hood, Engelsche Bevelhebbers, nemen de kolonie Suriname den 28 April 1804 bij capitulatie over.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Engelsch Tusschenbestuur.

Sir Charles Green, Gouverneur-Generaal 1804/1805 William Carlyon Hughes, 1805/1808 Luitenant-Gouverneur Sir John Wardlan, Luitenant-Gouverneur 1808/1809 a.i. Charles Graaf Bentinck, 1809/1811 Gouverneur-Generaal Pinson Bonham, Luitenant-Gouverneur 1811/1816

William Benjamin van Panhuys, 1816 Gouv.-Gen. 1816, neemt de kolonie van de Engelschen over, den 27n Februari Mr. Cornelis Reinard Vaillant, Gouv.-Gen. 1816/1822 a.i. Abraham de Veer, Gouverneur-Generaal 1822/1827 Johannes van den Bosch, 1827/1828 Commissaris-Generaal Paulus Roelof Cantz'laar, 1828/1831 Gouverneur-Generaal Mr. Evert Ludolph Bn. v. Heeckeren, 1831 Gouv.-Gen. a.i. Mr. Evert Ludolph Bn. v. Heeckeren. 1831/1838 Gouv.-Gen. Mr. Philippus de Kanter, 1838/1839 Gouverneur-Generaal a.i. Julius Constantijn Rijk, 1839/1842 Gouverneur-Generaal Mr. Philippus de Kanter, 1842 Gouverneur-Generaal a.i. Burchard Jean Elias, 1842/1845 Gouverneur-Generaal Mr. Philippus de Kanter, 1845 Gouverneur-Generaal a.i.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 45

Reinier Frederik Baron van Raders, 1845/1852 Gouverneur Mr. Philippus de Kanter, Gouverneur a.i. 1852 Coenraad Barends, als oudste lid v/d. 1852 Kolon. Raad Jhr. Johan George Otto Stuart von 1852/1855 Schmidt auf Altenstadt, Gouverneur Charles Pierre Schimpf, Gouverneur 1855/1859 Reinhard Frans van Lansberge, 1859/1867 Gouverneur Willem Hendrik Johan van Idsinga, 1867/1873 Gouverneur Jhr. Cornelis Ascanius van Sypesteyn, 1873/1882 Gouverneur Johan Herbert August Willem Baron van 1882/1885 Heerdt tot Eversberg, Gouverneur Mr. Hendrik Jan Smidt, Gouverneur 1885/1888 Mr. Warmolt Tonckens JLz., Gouverneur 1888/1889 a.i. Jhr. Mr. Maurits Adr. de Savornin 1889/1891 Lohman, Gouv. Jhr. Mr. Titus Anthony Jacob van Asch 1891/1894 van Wijck, Gouverneur Mr. Warmolt Tonckens JLz., Gouverneur 1894 a.i., van 14 Mei-14 September Jhr. Mr. Titus Anthony Jacob van Asch 1894/1896 van Wijck, Gouverneur Mr. Warmolt Tonckens JLz, Gouverneur 1896.

Gouverneurs van Curaçao, sedert den tijd waarop Curaçao en de overige W.-I. eilanden administratief gescheiden zijn van de kolonie Suriname.

Rutgers Hermanus Esser 1848/1849 Jhr. Isaac Johannis Rommelman Elsevier 1849/1854 Jr. Mr. Jacob Bennebroek Gravenhorst 1854/1856 Reinhard Frans van Lansberge 1856/1859

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Johannis Didericus Crol 1859/1866 Mr. Abraham Matthieu de Rouville 1866/1870 Herman François Gerardus Wagner 1870/1877 Hendrik Bernardus Kip 1877/1880 Joh. Herb. Aug. Willem Baron v. Heerdt 1880/1882 tot Eversberg Nicolaas van den Brandhof 1882/1890 Mr. Charles Augustinus Henry Barge 1890.

Verjaardagen van Vorsten en andere Hoofden van Buitenlandsche Mogendheden, waarvan er Consuls in de kolonie gevestigd zijn.

Italië.

Mrt. 14. HUMBERT I (Reinier Karel 1844 Emanuel Jan Maria Ferdinand Eugenius), Koning van Italië, gehuwd 22 April 1858 met Prinses Margaretha van Savoye, geb. 20 Nov. 1851 Nov. 11. Victor Emanuel Ferdinand 1869 Maria Januara, Kroonprins, Prins van Napels, gehuwd met Prinses Clementine van België, geb. 30 Juli 1872

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 46

Duitschland.

Jan. 26. August Willem Hendrik 1887 Gunther Victor, 4e zoon van den Keizer-Koning Jan. 27. WILLEM II (Frederik 1859 Willem Victor Albert), Kon. v. Pruisen, Keiz. v. Duitschland. geb. 27 Feb. 1881 met Prinses Auguste Victoria Frederika Louisa Feodora Jenny, geb. 22 Oct. 1858 Mei 6. Frederik Willem Victor 1882 August Ernst, Kroonprins van het Duitsche Keizerrijk, 1e zoon Juli 7. Willem Eitel Frederik 1883 Christiaan Karel, 2e zoon Juli 14. Adalbert Ferdinand 1884 Berengar Victor, 3e zoon Juli 27. Oscar Karel Gustaaf Adolf, 1888 5e zoon Sept. 13. Victoria Louise Adelaïde 1892 Mathilda Charlotte dochter van Willem Il Dec. 17. Joachim Frans Humbert, 1890 6e zoon

Groot-Brittanië.

Mrt. 18. Louisa Carolina Alberta, 4e 1848 dochter v.d. Koningin, gemalin van John, Markies van Lorne Apr. 14. Beatrice Marie Victoria 1857 Feodora, 5e dochter van de Koningin, gemalin van Prins Henry Maurice Battenberg Mei 1. Arthur William Patrick 1850 Albert, 3e zoon van de Koningin, Hertog van

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Connaught, gemaal van Louisa Margaret, Prinses van Pruisen Mei 24. VICTORIA, Koningin v. Gr. 1819 Brittanië en Ierl., Keizerin v. Indië, sed. 14 Dec. 1861 wed. van Francis Albert Augustus Charles Emanuel Graaf van Saxen, Prins van Coburg en Gotha Mei 25. Helena Augusta Victoria, 1846 3e dochter van de Koningin, gemalin van Prins Frederik Christian C.A. van Schleswig-Holstein Aug. 6. Alfred Ernest Albert, 1844 Hertog van Edinburgh, 2e zoon der Koningin, gemaal van de Groot-Hertogin Marie van Rusland Nov. 9. Albert Edward Prins van 1841 Wales, Graaf van Saxen, Cornwall en Rothesay. Graaf van Dublin, gemaal van Alexandra C.M.C.L. Julia, oudste dochter van den Koning van Denemarken Nov. 21. Victoria Adelaide Marie 1840 Louisa, Kroon-Prinses, weduwe van den Keizer van Duitschland

De FRANSCHE REPUBLIEK sedert den val van het Keizerrijk in 1870.

Adolphe Thiers, in 1797 te Marseille geboren, overleden in 1877, president van 1871 tot 1873. Maarschalk Marie Edmé Patrin de Mac Mahon, Hertog van Magenta, geb. te St. Sully (Saône et Loire) in 1808, overleden 17 October 1893, president van 1873 tot 1879. Jales Grévy, geb. te Mont-Sous-Vandry (Jura gebergte) in 1807, overl. in 1891, president van 1879 tot 1887.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 47

Sadi Carnot, geb. te Limoges in 1837, president van af 1887, vermoord te Lyon 24 Juni 1894. Casimir Périer, geb. te Parijs 8 Nov. 1847, president van af 27 Juni 1894, zijn ontslag genomen 15 Januari 1895. FELIX FAURE, geb. te Parijs 31 Jan. 1841, president van af 17 Januari 1895.

Noord-Amerika.

GROVER CLEVELAND, President, geb. 18 Maart 1837.

Nationale Feestdagen.

22 Febr. Geboortedag van Generaal George Washington. 30 Mei ‘Decoration day.’ 4 Juli De dag der onafhankelijkheidsverklaring. ☛ Ook wordt op een' door den President in Nov te bepalen dag een algemeene feest- en biddag gehouden, gewoonlijk zoodra de oogst voor 't volgend jaar is ingezameld.

Namen der PRESIDENTEN sedert 1879.

Geboorteplaats. Opgetreden. Afgetreden. George Washington Virginia 30 Apr. 1789 4 Mrt. 1797 * John Adams Massachussets 4 Mrt. 1797 4 Mrt. 1801 Thom Jefferson * Virginia 4 Mrt. 1891 4 Mrt. 1809 James Madison * Virginia 4 Mrt. 1809 4 Mrt. 1817 James Manroe * Virginia 4 Mrt. 1817 4 Mrt. 1825 John Quinchy Massachussets 4 Mrt. 1825 4 Mrt. 1829 Adams Andrew Jackson * Zuid-Carolina 4 Mrt. 1829 4 Mrt. 1837 Martin van Buren New-York 4 Mrt. 1837 4 Mrt. 1841 William H. Harrison Virginia 4 Mrt. 1841 4 Apr. 1841 † John Tylor Virginia 4 Apr. 1841 4 Mrt. 1845 James Knox Polk Noord-Carolina 4 Mrt. 1845 4 Mrt. 1849 Zachary Taylor † Virginia 4 Mrt. 1849 9 Juli 1850 Millard Fillmore New-York 9 Juli 1850 4 Mrt. 1853 Franklin Pierce New hampshire 4 Mrt. 1853 4 Mrt. 1857 James Buchanan Pennsylvanië 4 Mrt. 1857 4 Mrt. 1861

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Abraham Lincoln *† Kentucky 4 Mrt. 1861 15 Apr. 1865 Andrew Johnson Noord-Caroline 15 Apr. 1865 4 Mrt. 1869 Ulysses S. Grant * Ohio 4 Mrt. 1869 4 Mrt. 1877 Rutherford B. Vermont 4 Mrt. 1877 4 Mrt. 1881 Hayes James A. Garfield † Ohio 4 Mrt. 1881 19 Sept. 1881 Chester Arthur Vermont 20 Sept. 1881 4 Mrt. 1885 Grover Cleveland New-Yersey 4 Mrt. 1885 4 Mrt. 1889 Benjamin Harrison Indiana 4 Mrt. 1889 4 Mrt. 1893 Grover Cleveland New-Yersey 4 Mrt. 1893

☛ De van een * voorziene namen zijn die van Presidenten, die bij hunne aftreding zijn herkozen, en die met een † van hen die binnen den termijn voor hunne aftreding bestemd, d. i. 4 jaren, overleden zijn. Voor ééns mag de aftredende worden herkozen, hetgeen, sedert Washington, reeds met 7 Presidenten is geschied.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 48

Denemarken.

Apr. 8. CHRISTIAAN IX, Koning 1818 van Denemarken, der Wenden en der Gothen, Graaf van Sleeswijk-Holstein, enz. enz., geh. 26 Mei 1842 met Louise Prinses v. Hessen-Kassel, geb. 7 Sept. 1817

Juni 3. Christian Frederik Willem 1843 Karel, 1e zoon, geh. 28 Juli 1869 met Louise, Prinses van Zweden en Noorwegen

Sept. 29. Thyra Amelie Carolina 1853 Charlotte Anna, Dochter van Christiaan IX, geh. 21 December 1878 met Ernest August, Prins v. Groot Brittanië en Ierl.

Oct. 27. Valdemar, 3e zoon, 1858 gehuwd 22 Oct. 1885 met Marie, Prinses van Orleans

Nov. 26. Marie Sophie Frederika 1847 Dagmar, Dochter van Christiaan IX, gehuwd 9 November 1866 met Alexander III, Keizer van Rusland

Dec. 1. Alexandra Caroline Marie 1844 Charlotte Louise Julie, Dochter van Christiaan IX, geh. 10 Mrt. 1863 met Albert Eduard, Kon. Prins van Groot Brittanië en Ierland

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Dec. 24. Cristiaan Willem Ferdinand 1845 Adolphe George, 2e zoon

Portugal.

Febr. 17. Antonia, gehuwd met 1815 Leopold, Erfprins van Hohenzollern Sigmaringen, Tante des Konings

Mrt. 21. Lodewijk Philip Maria 1887 Carlos Amelio Ferdinand Victor Manuel Antonio Laurentio Migaël Raphaël Gabriël Gonzaga-Kavier-Francisco van Assis Benedicto, Graaf van Bragansa, zoon des Konings

Juli 21. Maria Anna, gehuwd met 1843 den Erfprins van het Koningrijk Saxen, Tante des Konings

Juli 31. Alphonse, Hertog van 1865 Oporto, Broeder des Konings

Sept. 28. CHARLES, Koning van 1863 Portugal, Hertog van Bragansa, gehuwd met Prinses Amelie van Orleans, dochter van den Graaf van Parijs

Oct. 16. Maria Pia, 1847 Koninginne-Moeder van Portugal

Nov. 4. Auguste, Hertog van 1847 Cambre, Luiten. Colonel Cavalière, Oom des Konings

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 49

Watergetijen.

Wanneer de maan nieuw of vol is, heeft men te Paramaribo te 6 ure hoog, en gewoonlijk 6 uren later laag water: echter maakt dit bij veelvuldige regens wel eens een weinig verschil, vallende de eb alsdan vroeger in, en houdende tevens langer aan.

Men heeft hier vier dagen vóór den dag van, en vier à vijf dagen nà nieuwe of volle maan spring; echter zijn de vloeden na nieuwe of volle maan sterker dan die van den voorspring; men heeft dus niet meer dan ⅓ van eene maansmaand doodtij, in welk laatste geval het water wel 3 voeten minder hoog vloeit dan met springvloeden.

Men heeft de sterkste of hoogste springvloeden in de maanden April en September ontstaande doordien de zon den vierden April en den achtsten September de breedte van Paramaribo passeert en, alsdan in overeenstemming met de maan komende, het krachtigst op het water medewerkt. Echter kan men, door den verschillenden stand der maan (daar zon en maan ter bekoming van hooge springvloeden samen moeten werken), wel eens de hoogste vloeden in de maanden Maart, Mei of in Augustus en October hebben.

Als eenen gemakkelijken en vasten stelregel kan men in Suriname ten opzichte der vloeden aannemen, dat het bij der maan op- en ondergang in Beneden Suriname hoogwater is; en dus, wanneer de maan het hoogste punt harer loopbaan of den meridiaan van Paramaribo bereikt heeft, is het aldaar laagwater, gevolgelijk is het water bij Braamspunt met eene klimmende of rijzende maan vallende, en wanneer de maan over het hoogste punt van haren cirkel gekomen en dus dalende is, dan is het water rijzende. Tengevolge van dien heeft men bij het opkomen der maan hoogwater, bij eene rijzende maan eb; bij den hoogsten stand der maan laag water, bij dalende maan vloed, en bij het ondergaan der maan weder hoogwater.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 50

Januari, 31 dagen.

Dagnommer Nieuwe Maan, 3 Januari. Hoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Eerste Kwartier, 10 Januari. Volle Maan, 18 Januari. Laatste Kwartier, 25 Januari. 1 1 Vrijdag Nieuwjaarsdag. 3,50 4,23 2 2 Zaterdag 4,51 5,17 3 3 Zondag 5,43 6,07 4 4 Maandag 6,30 6,52 5 5 Dinsdag Springtij. 7,14 7,34 6 6 Woensdag Driekoningen. 7,55 8,15 7 7 Donderdag 8,30 8,56 8 8 Vrijdag 9,15 9,34 9 9 Zaterdag 9,53 10,12 10 10 Zondag 10,31 10,51 11 11 Maandag Koppermaandag. 11,12 11,36 12 12 Dinsdag - 0,3 13 13 Woensdag 0,35 1,11 14 14 Donderdag 1,51 2,31 15 15 Vrijdag 3,8 3,42 16 16 Zaterdag 4,12 4,40 17 17 Zondag 5,3 5,23 18 18 Maandag 5,42 6,2 19 19 Dinsdag De zon in ♒ 6,20 6,38 20 20 Woensdag 6,57 7,15 21 21 Donderdag Springtij 7,33 7,53 22 22 Vrijdag 8,12 8,32 23 23 Zaterdag 8,53 9,14 24 24 Zondag 9,35 9,57 25 25 Maandag 10,19 10,43 26 26 Dinsdag 11,9 11,37 27 27 Woensdag - 0,10 28 28 Donderdag 0,49 1,35 29 29 Vrijdag 2,22 3,6 30 30 Zaterdag 3,47 4,24

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 31 31 Zondag 4,54 5,19

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 51

Geschiedkundige Aanteekeningen.

1 Jan. 1749. Onverminderd het binnenlandsch verbruik, werd in 1748 30000 ℔ Tabak uitgevoerd; de Roucoucultuur slaagde in dat jaar goed, en de uitvoer er van bedroeg 8000 ℔. Van af 1720 had de Koffiecultuur hare onschatbare bronnen geopend, terwijl de bloei van de Cacaocultuur in 1733 en die van de Katoen in 1735 toenam. Tevens nam de uitvoer van Bijen-was zooook van Meubelhout van jaar tot jaar toe. 7 Jan. 1782. De kolonie Suriname door de Engelschen in December 1780 genomen zijnde, wordt hen ontnomen in 1781 door de hulp der Franschen onder den Admiraal Kersaint en door hem aan Nederland teruggegeven. Zijn eskader in 1781 Suriname aandoende brengt dit heuchelijk nieuws aldaar aan.

10 Jan. 1671. De afgetreden Gouverneur van Lichtenberg, naar Nederland vertrokken, onderscheidt zich aldaar als Luitenant-Kolonel in den veldslag van de Klundert (1672), zoodat het een fout in de geschiedenis van Suriname is, dat hij in de kolonie omstreeks dien tijd zou zijn overleden.

15 Jan. 1805. Aanvang eener hevige pokkenepidemie onder de bevolking, vooral onder de slaven. De daaraan overledenen beloopen op ± 19000.

16 Jan. 1684. In de eerste missive, welke van Sommelsdijk tot de Bewindhebbers der Geoctroyeerde Societeit richt, schrijft hij: ‘Het ongeluk der Provincie Zeeland en van de Colonie Suriname is de trouweloosheid geweest van Gouverneurs en Regeerders die hunne voordeelen hebben gezocht en gemaakt ten koste ende nadeel van de gemeene landsmiddelen; de Provincie van Zeeland

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 niet hebbende genoten het zesde-part van hare gerechtigheden enz.’ 18 Jan. 1684. Van Sommelsdijk gelast dat alle blanken in de kolonie die op en langs de rivieren varen, gewapend moeten zijn van schiet- en zijdgeweer, en voorzien zullen wezen van kruit en lood. 18 Jan. 1791. Eene belasting ingesteld op den binnenlandschen verkoop en den uitvoer van alle koloniale producten. 18 Jan. 1791. Belastingheffing op ieders inkomsten. 21 Jan. 1821. De oude R. Cath. kerk, die in 1785 was opgebouwd en op bevel van den Gouverneur Friderici van 1791-1799 gesloten is gebleven, afgebrand. 28 Jan. 1844. Johannes van den Bosch, die in 1828 als Commissaris des Konings een nieuw Regeeringsreglement en een Koloniale Raad in Suriname ingevoerd had, sterft.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 52

Februari, 28 dagen.

Dagnommer Nieuwe Maan, 1 Februari Hoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Eerste Kwartier, 9 Februari Volle Maan, 17 Februari Laatste Kwartier, 24 Februari 32 1 Maandag Onzichtbare 5,41 6,3 zon-eclips. 33 2 Dinsdag Maria Lichtmis. 6,23 6,41 34 3 Woensdag 6,59 7,17 35 4 Donderdag Springtij. 7,34 7,51 36 5 Vrijdag 8,8 8,24 37 6 Zaterdag 8,40 8,56 38 7 Zondag 9,13 9,29 39 8 Maandag 9,45 10,2 40 9 Dinsdag 10,20 10,39 41 10 Woensdag 11,1 11,27 42 11 Donderdag - - 43 12 Vrijdag 0,40 1,27 44 13 Zaterdag 2,16 3,1 45 14 Zondag Septuagesima 3,40 4,14 46 15 Maandag 4,42 5,5 47 16 Dinsdag 5,25 5,44 48 17 Woensdag 6,2 6,19 49 18 Donderdag De Zon in ♓ 6,36 6,54 50 19 Vrijdag Springtij. 7,12 7,30 51 20 Zaterdag 7,49 8,9 52 21 Zondag Sexagesima. 8,28 8,48 53 22 Maandag 9,9 9,30 54 23 Dinsdag 9,52 10,16 55 24 Woensdag 10,42 11,11 56 25 Donderdag 11,47 - 57 26 Vrijdag 0,32 1,22 58 27 Zaterdag 2,16 3,3 59 28 Zondag Quinquagesima. 3,45 4,20

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 53

Geschiedkundige Aanteekeningen.

1 Febr. 1761. Door de vele ordonnantiën, plakkaten en publicatiën, die in den loop des tijds te Suriname zijn afgekondigd en in werking getreden, ontstaat er groote verwarring, hetgeen de Algemeene Staten deed gelasten, dezelve te onderzoeken, die welke noodig zijn te vernieuwen, te abrogeeren of te vernietigen. 2 Febr. 1685. Van Sommelsdijk sluit vrede met de Caraïben-, Arroewakken- en Warraws-Indianen. Hij verklaart hen vrij, en verbindt zich, naar de gebruiken der Indianen, met een hunner dochters. 2 Febr. 1775. Uitvoerwaarde der landbouwproducten gedurende 1750-1775: f 265,400,000, of gemiddeld 's jaars f 10,207,692,30. Na dien tijd van af 1776 tot en met 1786, bedroeg de uitvoer alsnog 160,000 oxhoofden suiker, 120,000,000 ℔ koffie, 7,500,000 ℔ katoen en 6,000,000 ℔ cacao. 2 Febr. 1790. De Gouverneur-Gerenaal Mr. J.J. Wichers koopt weder een aantal getrouwe slaven vrij, ter versterking van het korps koloniale guides, of zoogenaamde rood-mutsen. 6 Febr. 1847. Het oud Surinaamsch papierengeld wordt ingetrokken en ingewisseld tegen gewettigde Staatsmunt. 7 Febr. 1742. Mr. Jan Jacob Mauricius tot Gouverneur-Generaal der kolonie Suriname benoemd. 8 Febr. 1836. Het bestuur der kolonie kent zich het recht toe om slaven, die zich door een goed gedrag, of door bewezen diensten aan den lande onderscheiden hebben, tegen vergoeding van f 1200 per kop, vrij te koopen. 9 Febr. 1688. Van Sommelsdijk bepaalt, dat alle belastingen zullen moeten gekweten worden met suiker volgens den loopenden marktprijs. 9 Febr. 1803. Streng verbod van het Bestuur uitgegaan, om zonder diens goedkeuring

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 binnen- of buitenlandsche geschriften en pers-producten te verspreiden. 14 Febr. 1799. De Commandore Emanuel D'Amparan komt met Spaansche schepen en troepen Suriname binnen, ter hulpe tegen de Engelschen. De kolonisten achten het echter noodig hem af te wijzen uit vrees voor een' inval der Britten. Den 13n Augustus vielen echter de Engelsche schepen, de ‘Prins of Wales’ en de ‘Amphitrite’ onder den Luitenant-Generaal Thomas Trigge en den Vice-Admiraal Hugh Seymour de kolonie aan. 21 Febr. 1816. Z.K.H. de Prins van Oranje, later Koning Willem II, treedt in het huwelijk met H. Keizerl. Hoogheid de Grootvorstin Anna Paulowna van Rusland.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 54

Maart, 31 dagen.

Dagnommer Nieuwe Maan, 3 Maart. Hoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt; Eerste Kwartier, 11 Maart. Volle Maan, 18 Maart. Laatste Kwartier, 25 Maart. 60 1 Maandag 4,48 5,11 61 2 Dinsdag Vastenavond. 5,30 5,48 62 3 Woensdag Aschdag. 6,6 6,21 63 4 Donderdag 6,36 6,52 64 5 Vrijdag 7,7 7,21 65 6 Zaterdag Springtij. 7,36 7,51 66 7 Zondag Quadragesima. 8,6 8,20 67 8 Maandag 8,35 8,51 68 9 Dinsdag 9,6 9,23 69 10 Woensdag Quatertemper. 9,40 9,59 70 11 Donderdag 10,21 10,45 71 12 Vrijdag Quatertemper. 11,16 11,54 72 13 Zaterdag Quatertemper. - 0,41 73 14 Zondag Remin. 1,32 2,22 74 15 Maandag 3,5 3,41 75 16 Dinsdag 4,11 4,37 76 17 Woensdag 4,57 5,16 77 18 Donderdag Purimfeest. 5,33 5,51 78 19 Vrijdag 6,9 6,26 79 20 Zaterdag De Zon in ♈ 6,44 7,3 80 21 Zondag Oculi. Springtij. 7,23 7,43 81 22 Maandag 8,4 8,25 82 23 Dinsdag 8,47 9,10 83 24 Woensdag 9,34 10,0 84 25 Donderdag Maria 10,29 11,2 Boodschap. 85 26 Vrijdag 11,41 - 86 27 Zaterdag 0,27 1,20 87 28 Zondag Laetare. 2,9 2,53 88 29 Maandag 3,29 4,0

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 89 30 Dinsdag 4,26 4,48 90 31 Woensdag 5,6 5,23

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 55

Geschiedkundige Aanteekeningen.

1 Maart 1803. Pierre Berranger, die van den afgetreden Gouverneur Friderici dd. 9 December 1802 het bestuur der kolonie overgenomen had, maakt een einde aan de verdrukking der Roomsch Katholieken in Suriname, die onder het vorig bestuur belet zijn geworden hunne openbare godsdienstoefeningen te houden. Hij vernietigt de strenge verordeningen tegen hen, geeft hen vrijheid van Godsdienst, en verklaart hen benoembaar tot Raden van Politie. 2 Maart 1757. Wigbold Crommelin aanvaardt krachtens een Regeeringsbesluit het Gouverneur-Generaalschap der kolonie Suriname. 2 Maart 1793. Den Luit.-Kol. Beutler gelukt het eindelijk het beruchte opperhoofd der Marrons, Bonni, en zijne bende tusschen Bonniso en de Marowijne te ontdekken. Door het Aucaner opperhoofd Bambi en de zijnen op zijne vlucht ingehaald, wordt Bonni gedood, terwijl Codjo, mede-opperhoofd onder Bonni, en zijne volgelingen, worden aangehouden en naar Paramaribo overgebracht, alwaar zij de doodstraf ondergaan. 2 Maart 1856. Het aantal der in werking zijnde landbouwondernemingen in de kolonie is thans geslonken op 260. 3 Maart 1810. Door de stremming van den uitvoer der landbouwproducten in den zoogenaamden Engelschen tijd, worden vele plantages ver beneden de waarde verkocht en verlaten, terwijl de slaven dier plantages in publieke veiling worden verkocht. 3 Maart 1888. Door eenige planters en belanghebbenden bij den landbouw in Suriname eene vergadering gehouden, ter bespreking eener proefneming omtrent den aanvoer van Javanen als arbeiders bij den landbouw. Een plan uitgegaan van de ‘Vereeniging voor Suriname’ te Amsterdam.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 6 Maart 1865. Begin eener felle en langdurige droogte, die groote schade aan den landbouw toebrengt, en de prijzen der levensbehoeften ongekend doet stijgen. 8 Maart 1689. Heer van Chatillon komt in Suriname aan om de zaken van wijlen zijn' vader, van Sommelsdijk, te vereffenen. Het aanbod, zijdens de Staten der Nederlanden en de Geoctroyeerde Societeit hem gedaan, om het Bestuur der kolonie te aanvaarden, werd door hem van de hand geslagen. 12 Maart 1689. De Gouverneur van Scharphuizen poogt vergeefs een einde te maken aan de verdeeldheid der bevolking sedert Van Sommelsdijk's dood ontstaan, en de vrede onder de leden der beide Israël. gem. te herstellen

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 56

April, 30 dagen.

Dagnommer Nieuwe Maan, 2 April. Hoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Eerste Kwartier, 10 April. Volle Maan, 17 April. Laatste Kwartier, 23 April. 91 1 Donderdag 5,39 5,54 92 2 Vrijdag 6,4 6,22 93 3 Zaterdag 6,36 6,51 94 4 Zondag Jud. Pass. 7,5 7,20 Zondag. Springtij. 95 5 Maandag 7,35 7,50 96 6 Dinsdag 8,5 8,20 97 7 Woensdag 8,37 8,55 98 8 Donderdag 9,14 9,34 99 9 Vrijdag 9,56 10,27 100 10 Zaterdag 10,52 11,27 101 11 Zondag Palmzondag. - 0,9 102 12 Maandag 0,56 1,42 103 13 Dinsdag 2,24 2,59 104 14 Woensdag 3,27 3,54 105 15 Donderdag Witte 4,18 4,39 Donderdag 106 16 Vrijdag Goede Vrijdag. 4,58 5,18 107 17 Zaterdag Isr. Paschen. 5,38 5,57 108 18 Zondag Isr. en Chr. 6,17 6,38 Paschen. 109 19 Maandag Id. Id. Springtij. 6,59 7,21 De Zon in ♉ 110 20 Dinsdag Isr. Paschen. 7,44 8,8 111 21 Woensdag Isr. Paschen. 8,33 8,59 112 22 Donderdag Isr. Paschen. 9,25 9,54 113 23 Vrijdag Isr. Paschen. 10,24 10,57 114 24 Zaterdag Isr. Paschen. 11,34 - 115 25 Zondag Quasimodo. 0,15 0,58 116 26 Maandag 1,41 2,19 117 27 Dinsdag 2,52 3,20

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 118 28 Woensdag 3,46 4,10 119 29 Donderdag 4,31 4,49 120 30 Vrijdag 5,6 5,22

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 57

Geschiedkundige Aanteekeningen.

1 April 1887. De Chineesche Maatschappij ‘Kong-Ngie-Tong’ te Paramaribo richt een school op, om kinderen van welken stand of afkomst ook, het chineesch te leeren lezen en schrijven. 3 April 1743. Mauricius stelt een streng verbod in tegen het schandelijk gebruik in de kolonie, om veroordeelden tot tepronkstelling met allerlei vuil te gooien, zijnde dit in strijd met de zedelijkheid en de bedoeling van de wet. 3 April 1772. Gouverneur Nepveu richt uit vrijgekochte negers een vrijkorps op, 300 man sterk, en benoemt tot hunnen bevelhebber den luiten.-kolonel P.S. Stoelman. Onder den naam van Roodmutsen, bewees dit korps in den strijd met de Marrons belangrijke diensten aan de kolonie. 4 April 1856. Laatste geval der geheerscht hebbende pokkenepidemie. 5 April 1866. Bij de eerste verkiezing tot leden der Koloniale Staten te Suriname, viel de keuze der bevolking op de heeren: Mr. G.J.A. Bosch Reitz, E.F.L. Mollinger, Mr. B.E. Colaço Belmonte, S. Soesman, J.J. Hewitt, N.T.A. Arlaud, J.V. Bouguenon, D. Benjamins en F. Carstairs; terwijl van Bestuurskant ter aanvulling van het 13 tal benoemd werden: Mr. J. Mauritz Ganderheijden, Mr. J.M.J. Eijken Sluijters, Mr. F.H. van Affelen van Oorde en S. Bueno de Mesquita. 6 April 1634. David Pieterz de Vries sticht eene volkplanting in Cayenne, na vroeger Suriname bezocht te hebben, alwaar hij onder zekeren Marechal 60 Engelsche volkplanters ontmoet, die zich sedert 1630 aldaar aan de Groote Coma - Suriname-rivier - gevestigd hadden en zich met de tabakscultuur bezig hielden. 6 April 1667. Crijnssen proclameert uit naam der Staten van Zeeland dat de in de kolonie zich bevindende Israëlieten en de overige ingezetenen dezelfde rechten behouden als die welke zij onder de Engelschen genoten. Dit besluit wordt 30 April 1668

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 door de Staten van Zeeland bekrachtigd, onder bijvoeging van de artikelen 3 en 4, waarbij bepaald wordt dat de Israëlieten zullen gerekend worden geboren Nederlanders te zijn. 6 April 1882. In Suriname een Schoolspaarbank opgericht. 9 April 1845. Bij Koninklijk Besluit wordt de titel van Gouverneur-Generaal, aan het bestuurshoofd der kolonie vroeger toegekend, na de aftreding van den Gouverneur-Generaal B.J. Elias, in Juli 1845 gewijzigd in dien van Gouverneur.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 58

Mei, 31 dagen.

Dagnommer Nieuwe Maan, 1 Mei. Hoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Eerste Kwartier, 9 Mei. Volle Maan, 16 Mei. Laatste Kwartier, 23 Mei. Nieuwe Maan, 31 Mei. 121 1 Zaterdag 5,39 5,54 122 2 Zondag Miseric. 6,9 6,24 123 3 Maandag 6,39 6,54 124 4 Dinsdag Springtij. 7,10 7,26 125 5 Woensdag 7,43 8,0 126 6 Donderdag 8,18 8,37 127 7 Vrijdag 8,58 9,19 128 8 Zaterdag 9,43 10,8 129 9 Zondag Jubilate. 10,36 11,7 130 10 Maandag 11,42 - 131 11 Dinsdag 0,19 0,59 132 12 Woensdag 1,36 2,11 133 13 Donderdag 2,40 3,6 134 14 Vrijdag 3,33 3,59 135 15 Zaterdag 4,24 4,47 136 16 Zondag Cantate. 5,10 5,34 137 17 Maandag 5,57 6,20 138 18 Dinsdag 6,44 7,8 139 19 Woensdag Springtij. 7,33 7,59 140 20 Donderdag De Zon in ♊ 8,25 8,52 141 21 Vrijdag 9,19 9,46 142 22 Zaterdag 10,14 10,44 143 23 Zondag Vocem. 11,14 11,45 144 24 Maandag † Dag Vast. - 0,17 145 25 Dinsdag † Dag Vast. 0,52 1,26 146 26 Woensdag † Dag Vast. 1,59 2,29 147 27 Donderdag Hem. Christi. 2,57 3,23 148 28 Vrijdag 3,47 4,11 149 29 Zaterdag 4,33 4,52

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 150 30 Zondag Exaudi. 5,10 5,28 151 31 Maandag 5,46 6,3

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 59

Geschiedkundige Aanteekeningen.

6 Mei 1680. Na den dood van Gouverneur Heinsius wendden verscheidene ingezetenen der kolonie zich tot de Kamer van Zeeland met het verzoek verandering te willen brengen in het beheer der kolonie Suriname; zij stelden toen twaalf personen voor, die in naam van de W.-I. Compagnie de kolonie zouden besturen, als: Bernard Pleyster, Klaas B. Wilderbrand, Jan Ringsoever, Jacob Vlam, Jan van Kuyven, Cornelis Snellman, Bastiaan Tijssen, Gerrit Wobma, Abraham Schoor, Isack van Muldert, Batten Verduyn en Willem de Bruyn. 20 Mei 1499. Don Alph. De Ojeda zeilt uit Port Maria in Spanje, en na de Canarische eilanden te hebben aangedaan, vervolgt hij zijn reis naar het zuiden, en bereikt het vaste land van Zuid-Amerika, omstreeks 200 mijlen ten zuiden van het punt door Columbus ontdekt; den 10n Juni daaraanvolgende doet hij eene der rivieren langs de Kust aan, vermoedelijk de later genoemde Surinamerivier. 28 Mei 1819. Aanvang eener vreeselijke pokken-epidemie, die omstreeks 15000 offers, vooral onder de negerslaven, ten grave sleept. Voornamelijk werd de uitbreiding dezer epidemie toegeschreven aan het verzuim der inënting in de laatste jaren. Eerst in Augustus d.a.v. hield de epidemie op. 28 Mei 1866. De Loge Concordia herdenkt feestelijk den dag, waarop Z.K.H. Prins Frederik der Nederlanden Groot-Meester-Nationaal van de Loges in Nederland en zijne Koloniën geworden is. 29 Mei 1644. De Graaf Maurits van Nassau Siegen, Nederlands Landvoogd van Brazilie, wordt op zijn verzoek eervol uit zijne betrekking ontheven. Hij zeilt daarna met eene vloot van 13 groote schepen van daar uit; een aantal Portugeesch-Israëlietische familiën maken gebruik van die gelegenheid om

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 naar Nederland te emigreeren en zich te Amsterdam te vestigen, alwaar vele aanzienlijke Israëlieten, hunne bloed en aanverwanten, woonden. 29 Mei 1693. Gouverneur van Scharphuizen publiceert, dat in bezit genomen gronden voor den aanleg van plantages binnen een door hem vastgestelden tijd behoorlijk aangelegd en bebouwd moeten worden, bij gebreke waarvan die gronden in het bezit van 's lands domein zullen terugkeeren. 29 Mei 1729. Opbouw eener Nederlandsch-Portugeesch-Israëlietische Synagoge, aan de Heerenstraat te Paramaribo.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 60

Juni, 30 dagen.

Dagnommer Eerste Kwartier, 8 Juni Hoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Volle Maan, 14 Juni Laatste Kwartier, 21 Juni Nieuwe Maan, 30 Juni 152 1 Dinsdag 6,19 6,36 153 2 Woensdag 6,53 7,10 154 3 Donderdag Springtij. 7,28 7,46 155 4 Vrijdag 8,5 8,25 156 5 Zaterdag 8,46 9,8 157 6 Zondag Isr. Pinksteren. 9,30 9,54 Chr. Pinksteren 158 7 Maandag Isr. Pinksteren. 10,20 10,47 Chr. Pinksteren 159 8 Dinsdag 11,15 11,44 160 9 Woensdag Quatertemper. - 0,15 161 10 Donderdag 0,48 1,22 162 11 Vrijdag Quatertemper. 1,55 2,26 163 12 Zaterdag Quatertemper. 2,56 3,26 164 13 Zondag H. 3,57 4,26 Drievuldigheid. 165 14 Maandag 4,54 5,21 166 15 Dinsdag 5,47 6,12 167 16 Woensdag 6,37 7,2 168 17 Donderdag H. 7,27 7,51 Sacramentsdag. Springtij. 169 18 Vrijdag 8,15 8,40 170 19 Zaterdag 9,4 9,28 171 20 Zondag 9,52 10,16 172 21 Maandag De Zon in ♋. 10,40 11,4 173 22 Dinsdag 11,29 11,54 174 23 Woensdag - 0,21 175 24 Donderdag 0,51 1,24 176 25 Vrijdag 1,58 2,31 177 26 Zaterdag 3,2 3,31 178 27 Zondag 3,59 4,24

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 179 28 Maandag Vastendag. 4,47 5,3 180 29 Dinsdag H. Petrus en 5,27 5,46 Paulus. 181 30 Woensdag 6,4 6,22

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 61

Geschiedkundige Aanteekeningen.

1 Juni 1747. Benjamin, een der West-Indische Compagnie toebehoorende slaaf, wordt door den Gouverneur-Generaal Mauricius en Ds. de Ronde in de Nederlandsche taal onderwezen, en door dezen in de leer der Hervormde Kerk opgeleid; daarna wordt hem in tegenwoordigheid van een groote menigte aanzienlijken des lands een examen afgenomen; hieraan hebbende voldaan, wordt hij gedoopt, waarbij Mauricius als peetvader optreedt. De cabalen-kliek, tegen den Gouverneur vijandig gezind, achtte deze handeling tegenover een negerslaaf gruwelijk, en beleedigend voor de blanken en de rechtzinnigheid van den Hervormden godsdienst. 2 Juni 1662. Na de schenking van de kolonie Suriname door Karel II, Koning van Engeland, aan Willoughby van Parham, vond men in den brief des Konings, waarbij de schenking heeft plaats gevonden, op folio 6 aangeteekend de grensscheiding tusschen Cayenne en Suriname, zooals die door de Engelschen was aangeduid: ‘Het vaste land van Guiana, genaamd Serrinam, ook Surrinam, liggende in breedte Oost en West een engelsche mijl van of voorbij de rivier Marowijne. Zijnde van het O. tot het W. veertig uren gaans of daaromtrent.’ Na de verovering door Krijnssen in 1667 deelde hij bij missive dd. 5 April aan den Heer Le Febure, Gouverneur van Cayenne, dan ook mede, dat de Colonie Suriname ten Oosten zich uitstrekt van de rivier Marowijne tot de Coppenamerivier ten Westen, en dat volgens hem de Sinamari geacht wordt tot Suriname te behooren; zekere Joseph Nassy werd dan ook later als commandeur van den door de Franschen verlaten post te Sinamari aangesteld. 2 Juni 1823. Het vrijmetselarenbond in de kolonie Suriname, schenkt f 1200 aan de in

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Nederland opgerichte Maatschappij van weldadigheid. 30 Juni 1687. De Gouverneur van Sommelsdijk, door beschimping en laster voortdurend beleedigd wordende, doet bij trommelslag en trompetgeschal langs de straten van Paramaribo publiceeren, dat hij zijne tegenstanders oproept om op een nader te bepalen dag voor den Hove te verschijnen, alwaar hij in persoon zich zal bevinden, ten einde hunne beschuldigingen aan te hooren, om, mochten dezelve juist en gegrond zijn, hen satisfactie te geven. Deze ridderlijke uitdaging vond driemalen plaats, en van Sommelsdijk verscheen op den bepaalden dag dan ook voor het Hof, doch niet één zijner belagers liet zich daar zien.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 62

Juli, 31 dagen.

Dagnommer Eerste Kwartier, 7 Juli. Hoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Volle Maan, 14 Juli. Laatste Kwartier, 21 Juli. Nieuwe Maan, 29 Juli. 182 1 Donderdag 6,39 6,57 183 2 Vrijdag Maria Visitatie. 7,15 7,33 Springtij. 184 3 Zaterdag 7,52 8,11 185 4 Zondag 8,31 8,51 186 5 Maandag 9,12 9,33 187 6 Dinsdag 9,56 10,20 188 7 Woensdag 10,44 11,10 189 8 Donderdag 11,38 - 190 9 Vrijdag 0,7 0,40 191 10 Zaterdag 1,16 1,54 192 11 Zondag 2,33 3,9 193 12 Maandag 3,45 4,20 194 13 Dinsdag 4,50 5,18 195 14 Woensdag 5,44 6,8 196 15 Donderdag 6,31 6,54 197 16 Vrijdag Springtij. 7,16 7,36 198 17 Zaterdag 7,53 8,18 199 18 Zondag 8,39 8,59 200 19 Maandag 9,18 9,37 201 20 Dinsdag 9,57 10,17 202 21 Woensdag 10,37 10,58 203 22 Donderdag De Zon in ♌. 11,20 11,45 204 23 Vrijdag - 0,14 205 24 Zaterdag 0,49 1,29 206 25 Zondag 2,10 2,42 207 26 Maandag 3,24 3,56 208 27 Dinsdag 4,25 4,50 209 28 Woensdag 5,10 5,30 210 29 Donderdag 5,49 6,7

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 211 30 Vrijdag 6,23 6,40 212 31 Zaterdag 6,57 7,15

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 63

Geschiedkundige Aanteekeningen.

1 Juli 1525. Aan de Genueezen wordt het eerst monopolie geschonken om uit Afrika negerslaven naar Europa te brengen; kort daarna echter verkochten zij het recht daartoe voor 25000 ducaten aan de Spanjaarden. 3 Juli 1795. De Algemeene Staten der Nederlanden gelasten de ingezetenen der kolonie Suriname om den over de kolonie gestelden Raad stipt te gehoorzamen, totdat H.H. Mogenden daarin verandering zullen hebben gebracht. 4 Juli 1790. Het beruchte opperhoofd Bonni, na door Fourgeoud tot over de Marowijnerivier teruggedrongen te zijn, vangt op nieuw den strijd tegen de blanken aan, doch, door krachtigen tegenstrijd verzwakt, wendt hij zich tot het Bestuur hetzelve kennisgevende dat hij genegen is om vrede met de blanken te sluiten. 5 Juli 1769. De invloed, welke de vertegenwoordigers van buitenlandsche plantageeigenaren zich aanmatigen, klimt zoo hoog, dat er van alle kanten door de bevolking klachten over opgaan, hetgeen den Gouverneur-Generaal a.i. Jan Nepveu doet besluiten om hen binnen de palen eener redelijke bevoegdheid te stellen. 6 Juli 1773. Bij eene te Amsterdam gehouden volkstelling blijkt dat zich toen reeds 60000 Israëlieten aldaar bevonden. Onder de Portug. Israëlieten waren er zeer velen die aanzienlijke rijkdommen hadden, een uitgebreiden handel dreven, toenemende ontwikkeling van industriën en het fabriekswezen bevorderden en zich vooral op de beoefening van kunsten en wetenschappen toelegden. De quasi-Rechtzinnigen maakten het hun soms weleens moeilijk, doch de in werkelijkheid beschaafden schonken hen evenwel hunne hoogachting, hulp en broederlijke vriendschap. 15 Juli 1772. De Gouv.-Gener. Jan Nepveu versterkt het door hem opgerichte korps Guides

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 door aankoop van 116 getrouwe plantage-negerslaven. 27 Juli 1728. De slaven der stad Paramaribo worden verboden voortaan in het bosch van Combé hout te kappen, daar zij zich aldaar met slechte bedoelingen ophouden, en er schaamtelooze handelingen en gruwelijke afgoderijen plegen. 31 Juli 1668. De Commandeur Abraham Krijnssen en de kapiteins Lichtenbergh en de Rama worden bij Resolutie der EdelMogende Staten-Generaal der Nederlanden, om hun moedig en heldhaftig gedrag bij de verovering van Suriname, met een gouden medaille en gouden keten vereerd.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 64

Augustus, 31 dagen.

Dognommer Eerste Kwartier, 5 Augustus Hoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Volle Maan, 12 Augustus Laatste Kwartier, 20 Augustus Nieuwe Maan, 28 Augustus 213 1 Zondag Springtij. 7,33 7,51 214 2 Maandag 8,9 8,28 215 3 Dinsdag 8,48 9,8 216 4 Woensdag 9,28 9,50 217 5 Donderdag 10,13 10,37 218 6 Vrijdag 11,5 11,34 219 7 Zaterdag - 0,9 220 8 Zondag Verw. van 0,50 1,37 Jerusalem. 221 9 Maandag 2,25 3,7 222 10 Dinsdag 3,46 4,22 223 11 Woensdag 4,51 5,15 224 12 Donderdag 5,38 6,0 225 13 Vrijdag 6,19 6,38 226 14 Zaterdag Vastendag. 6,56 7,14 227 15 Zondag Maria 7,32 7,50 Hemelvaart. Springtij. 228 16 Maandag Hartjesdag. 8,7 8,23 229 17 Dinsdag 8,40 8,57 230 18 Woensdag 9,14 9,31 231 19 Donderdag 9,49 10,7 232 20 Vrijdag 10,28 10,51 233 21 Zaterdag 11,18 11,51 234 22 Zondag De Zon in ♍. - 0,31 235 23 Maandag 1,18 2,6 236 24 Dinsdag 2,49 3,27 237 25 Woensdag 3,59 4,27 238 26 Donderdag 4,50 5,9 239 27 Vrijdag 5,27 5,44

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 240 28 Zaterdag 6,0 6,16 241 29 Zondag 6,32 6,49 242 30 Maandag Springtij. 7,6 7,24 243 31 Dinsdag 7,43 8,2

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 65

Geschiedkundige Aanteekeningen.

1 Aug. 1492 en 1497. De Israëlieten, ten getale van 800,000 uit Spanje en Portugal gebannen, vestigen zich daarna in verschillende Staten van Europa, vooral in Italië, Engeland en Nederland, alwaar zij bescherming vinden onder de Pausen Alexander VI, Paulus IV en Sixtus V. 1 Aug. 1732 en later. Eenige vreemde zendelingen, zich noemende Voorstanders eener Moravische Broederschap, komen in Suriname aan, en vangen in 1739 onder de Indianen hunne taak om het Evangelielicht onder de heidenen te doen schijnen; in den aanvang echter zonder eenig noemenswaardig gunstig gevolg. 2 Aug. 1664 en later. De in Cayenne zich bevindende Portugeesche Israëlieten en vele Nederlandsche kolonisten trekken van daar naar Suriname. Eerstgenoemden vestigen zich, aldaar aangekomen, aan de Boven Surinamerivier, alwaar zij de suikerrietcultuur aanleggen, terwijl de Nederlandsche kolonisten aan de oevers der Commewijne zich met het vellen van hout, het aanleggen van veestapels en de tabakscultuur bezighouden. 3 Aug. 1700. Het wapenschild van Suriname is ovaal-rond met een zeilend driemast galjootschip er op; het wordt gesteund door twee met bogen en pijlen gewapende Indianen, en draagt de latijnsche spreuk ‘Justitia, Pietas, Fides’. Bij de naamsverwisseling der W.-I. Compagnie in dien van Geoctroieerde Societeit, in 1683, werden in het schild het wapen van Amsterdam en dat van Van Aerssen van Sommelsdijk er bij gevoegd, benevens de letters R.v.S. ineengevlochten. 9 Aug. 1667. Henry Willoughby, zoon van Graaf van Parham, die na den vrede te Breda de kolonie wederrechtelijk heroverd had, wordt van wege Karel II, Koning van Engeland, gelast om, op poene van 's Konings hooge ongenade, Suriname onmiddellijk in al de door hem veroorzaakte schaden te herstellen. In

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 plaats van aan den last des Konings gehoor te geven, ontneemt hij bij zijn vertrek den ingezetenen met geweld 168 slaven, 126 runderen, 120,000 ℔ suiker en 8 suikermolens. Tevens 1200 ingezetenen dwingende Suriname te verlaten en hem naar Barbados te vergezellen. 21 Aug. 1799. De Engelsche Generaal Campbell brengt de forten Nieuw-Amsterdam, Zeelandia en de redouten Leijden en Purmerend in goeden staat van verdediging.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 66

September, 30 dagen.

Dagnommer Eerste Kwartier, 3 SeptemberHoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Volle Maan, 11 September Laatste Kwartier, 19 September Nieuwe Maan, 26 September 244 1 Woensdag 8,21 8,41 245 2 Donderdag 9,2 9,24 246 3 Vrijdag 9,47 10,13 247 4 Zaterdag 10,42 11,16 248 5 Zondag 11,56 - 249 6 Maandag 0,44 1,36 250 7 Dinsdag 2,25 3,8 251 8 Woensdag Maria 3,45 4,17 Geboorte. 252 9 Donderdag 4,43 5,3 253 10 Vrijdag 5,23 5,41 254 11 Zaterdag 5,58 6,14 255 12 Zondag 6,30 6,46 256 13 Maandag Springtij. 7,2 7,17 257 14 Dinsdag † Verheffing. 7,33 7,49 258 15 Woensdag Quatertemper. 8,4 8,20 259 16 Donderdag 8,36 8,52 260 17 Vrijdag Quatertemper. 9,9 9,28 261 18 Zaterdag Quatertemper. 9,48 10,11 262 19 Zondag 10,37 11,9 263 20 Maandag 11,48 - 264 21 Dinsdag 0,35 1,24 265 22 Woensdag De Zon in ♎. 2,11 2,52 266 23 Donderdag 3,25 3,53 267 24 Vrijdag 4,18 4,38 268 25 Zaterdag 4,55 5,12 269 26 Zondag 5,29 5,46 270 27 Maandag Israël. 6,3 6,20 Nieuwjaar. 5658.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 271 28 Dinsdag Israël. 6,38 6,57 Nieuwjaar. 272 29 Woensdag Springtij. 7,17 7,37 273 30 Donderdag 7,58 8,20

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 67

Geschiedkundige Aanteekeningen.

1 Sept. 1778. Drie honderd twee en twintig Israëlietische volkplanters, die grootendeels zich tijdens de Engelschen onder Willoughby in Suriname gevestigd hadden, vertrekken naar de bezittingen der Engelschen in de West-Indiën, vooral naar Barbados, Monserrat en Jamaica. 3 Sept. 1652. Een groot aantal Indianen van de stammen der Aroewakken, Cribisi of Caraïben, aan de Wanica gevestigd, verhuizen van daar naar de Coppename, terwijl omstreeks dienzelfden tijd het grootste gedeelte der Surinen-indianen de kolonie ontwijken en zich vestigen te Surina aan de oevers der Amazonen-rivier. 4 Sept. 1877. Gouverneur van Sypesteyn draagt, in het belang van de goud-industrie, den Gouvernements-landmeter, W.L. Loth, op om van de Boven Suriname een weg te traceeren naar de Boven Saramacca, hetgeen binnen 54 dagen over een lengte van 62825 M. gereed was; dit bracht den rijkdom aan goud in de Sarakreek en hooger in het binnenland aan het licht, waardoor de goudindustrie zich belangrijk uitbreidde. 6 Sept. 1874. De Commissie onder leiding van Mr. P. Alma, om een onderzoek in te stellen naar de aanwezigheid van goud nabij den Oostelijken grens der kolonie komt in de hoofdplaats terug met de mededeeling dat het onderzoek gunstig pleit voor den rijkdom van den bodem in die streken. 8 Sept. 1878. Gouverneur Jhr. van Sypesteyn doet een reis naar de bovenlanden om, in het belang der goudindustrie, de Boschnegers, die haar wantrouwen, daarvoor te winnen, en hen te overtuigen dat deze niet in het minst hunne rechten of aanspraken zou schaden of aantasten. Hij wordt er door hen met voorkomendheid ontvangen, en erlangt de verzekering dat zij voortaan de goudindustrie zullen trachten te steunen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 14 Sept. 1728. Gouverneur de Cheusses richt markten te Paramaribo op, en doet een aanvang maken met het vellen van het Combébosch, en met het aanleggen van wegen. 15 Sept. 1629. De waarde van de in 1627 door Piet Hein aan de Kust van Florida veroverde zilvervloot kwam der W.I. Compagnie ten goede. De buit, bedragende f 7,200,000 zilver, f 3,600,000 handelsartikelen en f 4,000,000 oorlogs- en scheepsbehoeften, kwam in kas der Compagnie, waardoor gedurende eenige jaren een dividend van 50% aan de aandeelhouders uitgekeerd is geworden.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 68

October, 31 dagen.

Dagnommer Eerste Kwartier, 3 October Hoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Volle Maan, 10 October Laatste Kwartier, 18 October Nieuwe Maan, 25 October 274 1 Vrijdag 8,43 9,7 275 2 Zaterdag 9,33 10,2 276 3 Zondag Leidens ontzet. 10,34 11,11 277 4 Maandag 11,54 - 278 5 Dinsdag 0,44 1,34 279 6 Woensdag Isr. 2,19 2,57 Verzoendag. 280 7 Donderdag 3,28 3,56 281 8 Vrijdag 4,20 4,40 282 9 Zaterdag 4,58 5,15 283 10 Zondag 5,32 5,47 284 11 Maandag Isr. 6,2 6,17 Loofhuttenfeest. 285 12 Dinsdag Isr. 6,33 6,48 Loofhuttenfeest. 286 13 Woensdag Isr. 7,3 7,18 Loofhuttenfeest. Springtij. 287 14 Donderdag Isr. 7,34 7,50 Loofhuttenfeest. 288 15 Vrijdag Isr. 8,6 8,24 Loofhuttenfeest. 289 16 Zaterdag Isr. 8,42 9,1 Loofhuttenfeest. 290 17 Zondag Isr. Gr. 9,22 9,44 Palmdag. 291 18 Maandag Isr. 10,9 10,39 Onthoudingsfeest. 292 19 Dinsdag Isr. Vreugde 11,13 11,54 der Wet. 293 20 Woensdag - 0,39 294 21 Donderdag 1,23 2,4 295 22 Vrijdag 2,38 3,7

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 296 23 Zaterdag De Zon in ♏. 3,32 3,56 297 24 Zondag 4,17 4,36 298 25 Maandag 4,55 5,14 299 26 Dinsdag 5,34 5,53 300 27 Woensdag 6,14 6,35 301 28 Donderdag Springtij. 6,57 7,19 302 29 Vrijdag 7,43 8,8 303 30 Zaterdag 8,34 9,0 304 31 Zondag 9,28 9,58

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 69

Geschiedkundige Aanteekeningen.

16 Oct. 1632 en later. David Pieterz de Vries doet de rivier Sinamari boven Cajana aan, en ontmoet er den Franschman Chambon met twaalf fransche volkplanters, die zich aldaar sedert reeds lang gevestigd hadden. Zijne reis vervolgende tot aan de rivieren Anama en Marowine, vindt hij die bewoond door Aroewakken en Calibische Indianen, die hem gastvrij ontvangen, en hem en zijne manschappen goed behandelen. 16 Oct. 1827. Bij Koninklijk Besluit den Generaal-Majoor Johannes van den Bosch benoemd, om den staat van zaken in de Nederlandsche kolonie Suriname te onderzoeken en, na bevind van de daar aanwezige aangelegenheden, dezelve te regelen. De Generaal-Majoor den 28n April 1828 in Suriname aangekomen, verliet haar na 94 dagen verblijf in de kolonie, en zette zijn onderzoekingsreis verder voort. 16 Oct. 1763. Vreeselijke opstand onder de slaven in de nabijgelegen kolonie Berbice, die 8 maanden voortduurt, gedurende welken tijd zij de blanken ontzettende gruwelen aandoen; uit Nederland werden daarop, onder bevel van kolonel Desalve, eenige schepen met troepen derwaarts gezonden; deze sloten zich toen aan bij de uit Suriname afgezonden militaire macht, en dempten vereenigd omstreeks Juni 1764 den opstand. 27 Oct. 1696. De Gouverneur van Scharphuizen verantwoordt zich bij de Algemeene Staten tegenover de beschuldigingen die tegen hem door den Burgerkapitein Samuel Cohen Nassij zijn ingebracht. 27 Oct. 1876. Opening van de door Baron Schimmelpenninck van der Oije, administrateur van financiën, ontworpen tentoonstelling van landbouw en kunstproducten enz. enz, die tot 14 November duurt, en gehouden is in het gebouw der Loge Concordia aan de Gravenstraat.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 29 Oct. 1824. Het Bestuur der kolonie Suriname maakt een aanvang met den verkoop bij inschrijving tegen agio van de door haar op Nederland getrokken wissels. 31 Oct. 1785. Door de heerschende pokken-epidemie worden 7895 personen aangetast, waarvan slechts 149 met doodelijken afloop: het klein aantal offers moet vooral geweten worden aan de spoedige hulp der geneesheeren die vooral de Indianen het duidelijk maakten, dat de inenting tegen pokken geheel overeenkomstig is met, en evenveel vertrouwen verdient als die tegen slangenbeet.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 70

November, 30 dagen.

Dagnommer Eerste Kwartier, 1 NovemberHoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Volle Maan, 9 November Laatste Kwartier, 17 November Nieuwe Maan, 24 November 305 1 Maandag Allerheiligen. 10,30 11,6 306 2 Dinsdag Allerzielen. 11,44 - 307 3 Woensdag 0,26 1,9 308 4 Donderdag 1,48 2,23 309 5 Vrijdag 2,53 3,20 310 6 Zaterdag 3,45 4,8 311 7 Zondag H. 4,28 4,46 Willebrordus. 312 8 Maandag 5,3 5,20 313 9 Dinsdag 5,37 5,53 314 10 Woensdag 6,9 6,25 315 11 Donderdag 6,41 6,57 316 12 Vrijdag Springtij. 7,13 7,29 317 13 Zaterdag 7,47 8,5 318 14 Zondag 8,24 8,44 319 15 Maandag 9,4 9,26 320 16 Dinsdag 9,50 10,15 321 17 Woensdag 10,43 11,15 322 18 Donderdag 11,50 - 323 19 Vrijdag 0,27 1,5 324 20 Zaterdag 1,41 2,13 325 21 Zondag Maria 2,41 3,8 Presentatie. 326 22 Maandag De Zon in ♐. 3,35 4,1 327 23 Dinsdag 4,24 4,47 328 24 Woensdag 5,10 5,34 329 25 Donderdag 5,57 6,21 330 26 Vrijdag Springtij. 6,45 7,10 331 27 Zaterdag 7,35 8,1 332 28 Zondag 1ste Advent. 8,28 8,55

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 333 29 Maandag 9,22 9,50 334 30 Dinsdag 10,17 10,46

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 71

Geschiedkundige Aanteekeningen.

7 Nov. 1876. De Gouvernements-landmeter W.L. Loth, voltooit den door hem getraceerden en ten dienste der goudindustrie aangelegden weg van af de Boven Suriname-rivier tot de rivier Marowijne. 11 Nov. 1772. De Regeering verzoekt bij missive den eigenaren en houders van slaven zoomede beheerders van plantages, om de negerguides, die zooveel belangrijke diensten aan de kolonie bewezen hebben, op de plantages, waar zich hunne vrouw, kinderen en andere familieleden bevinden, vriendelijk te ontvangen en den toegang aldaar te verleenen. Dit verzoek vindt echter grooten tegenstand onder de geadresseerden, hetgeen Gouverneur-Generaal Nepveu deed besluiten zware straffen te bedreigen tegen hen, die zich niet in alle deelen aan den last der Regeering zullen onderwerpen. 18 Nov. 1667. Le Febure, Heer de La Barre, Raad van Z.M. Lodewijk XIV en Gouverneur van Cayenne, geeft Krijnssen de wijziging op, waarbij het gebied van Suriname en Cayenne is bepaald en de Sinamary als het Oostelijke punt of de grens van Suriname zou zijn aangenomen. 22 Nov. 1683. Gouverneur Cornelis van Aerssen van Sommelsdijk zendt na zijne komst in de kolonie eene missive aan de bewindvoerders der Geoctroyeerde Societeit, waarin hij o.a. zegt: ‘Ik vond bij mijn aankomst de Colonie verscheurt door onderlinge tweedragt onder het jagentmaken op den hoogsten invloed. Overal onder de bevolking allerlei oneenigheden en ontevredenheid terwijl den toestand dezer anders schoone en in zich zelf rijke Colonie werkelijk allertreurigst is.’ 28 Nov. 1859. Washington Irving overleden. 30 Nov. 1629. De W.I. Compagnie zendt onder bevel van Admiraal Pater 9 zware oorlogsschepen naar Guyana, nl.: de

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Dolfijn, Tijger, Zeeuwsche Jager, Vriesche Jager, Kat, Zuid Ster, Zeeridder, Raaf en Cabanas; de Orinoccorivier binnenvallende wordt, na een hevigen strijd, de stad St. Thomé ingenomen. 30 Nov. 1728. Door den toenemenden aanleg van koffie-, cacao- en katoenplantages, geraakt de suikerbouw allengs in verval. De voordeelen der 3 eerstgenoemde cultures, meestal onderling vereenigd, waren reusachtig groot, zoodat dan ook binnen 17 jaren (1745) het getal dier plantages ruim 500 bedroeg.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 72

December, 31 dagen.

Dagnommer Eerste Kwartier, 1 DecemberHoogste Waterstand aan des Jaars. Braamspunt. Volle Maan, 9 December Laatste Kwartier, 17 December Nieuwe Maan, 23 December Eerste Kwartier 30 December 335 1 Woensdag 11,15 11,46 336 2 Donderdag - 0,19 337 3 Vrijdag 0,53 1,29 338 4 Zaterdag 2,2 2,33 339 5 Zondag 2de Advent. 3,2 3,29 340 6 Maandag 3,55 4,19 341 7 Dinsdag 4,40 4,59 342 8 Woensdag Maria 5,17 5,35 Ontvangenis. 343 9 Donderdag 5,53 6,19 344 10 Vrijdag 6,26 6,43 345 11 Zaterdag Springtij. 7,0 7,17 346 12 Zondag 3de Advent. 7,34 7,52 347 13 Maandag 8,11 8,30 348 14 Dinsdag 8,30 9,10 349 15 Woensdag Quatertemper. 9,31 9,53 350 16 Donderdag 10,16 10,41 351 17 Vrijdag Quatertemper. 11,8 11,36 352 18 Zaterdag Quatertemper. - 0,6 353 19 Zondag 4de Advent. 0,40 1,16 354 20 Maandag Isr. 1,51 2,25 Inwijdingsfeest. 355 21 Dinsdag De Zon in ♑. 2,38 3,30 356 22 Woensdag 4,2 4,31 357 23 Donderdag 4,58 5,24 358 24 Vrijdag 5,59 6,15 359 25 Zaterdag Kerstmis. 6,40 7,4 360 26 Zondag 2e Kerstd. H. 7,28 7,53 Steph. Springtij.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 361 27 Maandag 8,17 8,41 362 28 Dinsdag H. Onnoozele 9,5 9,28 kinderen. 363 29 Woensdag 9,51 10,14 364 30 Donderdag 10,37 11,0 365 31 Vrijdag 11,24 11,49

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 73

Geschiedkundige Aanteekeningen.

4 Dec. 1640. De kardinaal Richelieu overleden. 6 Dec. 1563. Het Concilie van Trente geëindigd. 7 Dec. 1815. De maarschalk Ney gefusilleerd. 8 Dec. 1650. De Hollandsche steden in haar vroegere Regeeringsrechten hersteld. 8 Dec. 1873. Landing der tweede expeditie, onder generaal van Swieten, te Atjeh. 9 Dec. 1608. Milton geboren. 12 Dec. 1582. Alva overleden. 12 Dec. 1712. Cassard geeft na den inval op de kolonie aan de Israëlieten de kerksieraden terug, welke zijne soldaten op de Savane hebben buitgemaakt; schending der zeden gaat hij strengelijk tegen; het rantsoen voor de in vrijheidstelling van de gevangen genomene mejuffrouw Godijn, brengt bij in rekening der brandschatting en evenzoo de waarde van al hetgeen wat aan het eskader van af Juni tot December aan benoodigdheden, levensmiddelen, scheepsbehoeften, spiritus, enz. geleverd was. Deze menschlievende behandeling zijdens Cassard maakte dan ook dat toen bij het vertrek van zijn eskader het schip Le Temeraire op de modderbank vast raakte, en de kommandant reeds besloten had het in brand te steken, de kapiteins Goraudet en de Gorzer door het Hof gelast werden, het met hunne schepen te hulp te komen en het van den grond te sleepen, hetgeen na eenige dagen dan ook gelukte. 14 Dec. 1861. Prins Albert, gemalin van Koningin Victoria van Engeland, sterft. 17 Dec. 1770. Beethoven geboren. 18 Dec. 1573. Alva vertrekt uit Nederland. 19 Dec. 1803. Bij ontstentenis van predikanten der Hervormde Gemeente worden ouderlingen en diakenen dier Gemeente opgedragen om bij beurten in de kerk te preeken. 25 Dec. 1642. Newton geboren.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 25 Dec. 1814. De Engelsche Gouverneur Pinson Bonham doet voor een bedrag van f 150,000 kaartengeld intrekken. De agio op wisselbrieven, sedert 1811 op f 48 per £ gestegen, daalt tot f 25. 26 Dec. 1653. Olivier Cromwell tot Protector van Engeland verkozen. 30 Dec. 1713. Het aantal Marrons, later bevredigde Boschnegers genoemd, wordt met in begrip der vrouwen en kinderen, op ruim 16000 hoofden geschat, terwijl in het laatst der 19e eeuw dit cijfer niet hooger liep dan 8000.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 74

Oppervlakte, Ligging en Grenzen van Suriname.

Suriname beslaat eene oppervlakte in ronde cijfers van 156000 K. M2., ligt tusschen de parallellen van 2 gr. en 6 gr. N.B., en de Kustlijn tusschen den 54n en 57n graad W.L.

Het wordt begrensd ten Noorden door den Atlantischen Oceaan, ten Oosten door de Marowijne, die het van Fransch-Guyana scheidt, ten Zuiden wordt het door het Tumuc-Humac gebergte van Brazilië, en ten Westen door de Corantijn van Britsch-Guyana gescheiden. De Marowijne is een groote stroom die uit het Tumuc-Humac gebergte ontspringt en van het Zuiden naar het Noorden loopt. Tot op 4 gr. 22 m.N.B. en 54 gr. 27 m. draagt zij den naam van Lawa; op dat punt vereenigt zich de Tapanahony, die uit het Z.Z.W. komt, met de Lawa, die alsdan meer bepaaldelijk den naam van Marowijne aanneemt en op 5 gr. 45 min. N.B. en 54 gr. W.L. door een breeden mond in zee valt.

Verdeeling der kolonie Suriname in Districten (G.B. 1894 No. 7).

1o. district Nickerie: de plantages en gronden aan de Nickerie-rivier, alsmede die aan de kust tot de lijn loopende van de monding der Koffiemakkakreek noordwaarts.

2o. district Coronie: de plantages en gronden, gelegen aan de kust van de lijn loopende van de monding der Koffiemakkakreek noordwaarts tot de Peruviakreek aan de Coppename.

3o. district Boven- en Beneden Saramacca: de plantages aan de Saramaccarivier en aan de in die rivier uitstroomende kreken.

4o. district Beneden Suriname: de plantages aan den linkeroever der Suriname van en met Leonsberg tot en met den grond Combé; de plantages aan den rechteroever der Suriname van en met La Liberté tot en met Nieuw Amsterdam en voorts die gelegen tusschen de westelijke grens van Leyerdorp en de monding der Jonkermanskreek, alsmede de aan die kreek verder gelegen gronden; de plantages aan den rechteroever der Pauluskreek met inbegrip van Amsterdam en Richelieu van af Oud-Kronenburg tot aan hare monding; de plantages Ma Retraite en Tourtonne; de gronden Wolffenbuttel en Charlesburg, Ambtsrust, Cayenne, Oldenburg, Mon Divertissement, Vaderzorg, Rosina, Peu et Contant, de plantage Kwatta en de gronden Mattonshoop, Toevlugt, Hermitage, Zorg en Hoop, Flora, Duisburg en Onverwacht. Verder de perceelen begrensd door den Kwattaweg, den Eersten rijweg, den Gemeenen Landsweg en den Tweeden Rijweg.

5o. district Beneden Para: de gronden aan het Pad van Wanica te beginnen met de Goede Verwachting tot het punt waar dit in Zuid-Oostelijke richting naar Onoribo is verlengd en de plantages Beekhuizen, Livorno, Dijkveld en Tout-lui-Faut.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 75

6o. district Boven Para: de plantages aan de Para en aan de daarin uitstroomende kreek en benevens die aan het Verlengde Wanicapad en de plantages aan den linkeroever der Suriname tusschen de monding der Para en de Doorsnede.

7o. district Boven Suriname: de plantages en gronden aan den linkeroever der Suriname, te beginnen met den Zuidelijken oever der Doorsnede en vervolgens de rivier opwaarts; die aan den rechteroever te beginnen met De Hoop en voorts de rivier opwaarts; de plantages aan den linkeroever der Pauluskreek; de gronden aan de oevers van de Surnauskreek en die aan de Marechalskreek.

8o. district Beneden-Commewijne: de plantages en gronden aan den rechteroever der Commewijne te beginnen met Leijerdorp tot en met Constantia; de plantages en gronden aan den linkeroever der Commewijne te beginnen met Zoelen tot en met Nieuw-Roland; de plantages en gronden aan de Hoerhelenakreek en Commetewanekreek; die ten Westen van de Warappekreek en het Warappekanaal en de plantages Schoonoord, Hooyland, Slootwijk, Lustwijk en Klein-Polen.

9o. district Boven-Commewijne: de plantages en gronden aan den linkeroever der Cottica, te beginnen met Sommelsdijk tot en met Nieuw Clarenbeek en die gelegen aan de Commewijne en aan de daarin uitloopende stroomen en kreken.

10o. district Cottica: de plantages en gronden ten Oosten van de Warappekreek en het Warappekanaal, die aan de Matappica, het kanaal van Matappica, de Tapoeripa, het kanaal van Tapoeripa, de Cabbeskreek, de Motkreek en de Oranjekreek; de plantages aan den rechteroever der Cottica van af de plantage de Jonge Bijenkorf; de plantages aan den linkeroever der Cottica te beginnen met Constantia en vervolgens de Cottica opwaarts, en eindelijk alle plantages, gelegen aan de in de Cottica uitloopende kreken.

Bij vergelijking van de oude met de nieuwe verdeeling behooren dus voortaan tot het commissariaat van: a. Beneden Suriname: de gronden ten Westen van den Eersten Rijweg; die langs den Verlengden Gemeenen Landsweg; alsmede de grond Hermitage, welke vroeger deel uitmaakte van Paramaribo; voorts La Liberté aan den rechteroever der Suriname, het Eiland, Buitenzorg, Aurora, Amsterdam, Bel à Soir, Mon Repos, Richelieu, La Paix, de Eenzaamheid en Parcabo, aan den rechteroever der Pauluskreek. Deze aan den rechteroever der Pauluskreek gelegen gronden, van af het Eiland tot en met Parcabo, zijn van het commissariaat van Boven Suriname naar dat commissariaat overgebracht. b. Boven Para: de plantage Houttuin, welke tot het commissariaat van Beneden Para behoorde; de gronden gelegen op het eiland, gevormd door de Parakreek, de rivier Suriname en de Doorsnede.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 76 c. Beneden-Commewijne: de gronden aan de beide oevers van de Commetewanekreek, alsmede Hooyland, Lustwijk, Schoonoord, Constantia, Nieuw Meerzorg, Bruinendaal, Reijnsdorp en de verdere gronden ten Westen van de Warappekreek en het Warappekanaal. d. Boven-Commewijne: de gronden Sommelsdijk, Broedersgift, Bergerac, Breukelerwaard, Groot Jalousie, Mijnhoop, Pietersburg, Nieuw Clarenbeek, Vossenburg en Fairfield. e. Cottica: alle gronden van af den Oostelijken oever van de groote Matappica- en Warappekreken en het Warappekanaal ten Noorden van de rivier Cottica, alsmede de gronden ten Zuiden van die rivier van af de oostelijke grens van Nieuw-Clarenbeek, welke vroeger onder het commissariaat van Perica ressorteerden. f. Beneden Saramacca: alle gronden aan de beide oevers der rivier Saramacca, zuidwaarts van Hamburg en Uitkijk tot de monding van de kleine Poikakreek; alzoo de gronden Maho, Boston, Suhlen aan den linkeroever, de nieuwe Hoop, Pietersburg, Caroline, La Resolution, Antigua, Jacobslust en Voorburg aan den rechteroever, welke vroeger tot het commissariaat van Boven-Saramacca behoorden. De verandering der grenzen van Nickerie en Coronie en de vaststelling van de grens van het district Marowijne geven geene aanleiding tot het overgaan van bestaande plantages en gronden van het eene district naar het andere.

Verdeeling der stad in wijken, met vermelding van hare grenzen, het aantal erven dat iedere wijk bevat, de namen der wijkmeesters en het aantal zielen op ieder gedeelte woonachtig.

Paramaribo, groot ongeveer 925 Hectaren, is verdeeld in 6 binnen- en 2 buitenwijken, als:

Wijk A begrensd ten N. door de Sommelsdijkskreek, ten O. door den Groote Combéweg, het Gouvernementsplein en den Waterkant, ten Z. door de Knuffelsgracht en de Keizerstraat, ten W. door de Klipsteenstraat en de Laan van Tourtonne, bevat 289 erven.

Wijkmeesters:

Mr. J. van Praag, 1e gedeelte Ns. 1/86 (1288 zielen). Omvat de Gravenstraat, Heerenstraat en de Noorderkerkstraat; F.J. Schuster, 2e gedeelte Ns. 87/191 (1078 zielen). Omvat de Heerenstraat, Oranjestraat, Krommeelleboogstraat, Oude Hofstraat, Keizerstraat, Korte Kerkstraat en Watermolenstraat met de Krabbesteeg; Jacq. Emanuels, 3e gedeelte Ns. 192/275 (832 zielen). Omvat de Watermolenstraat, Groote Hofstraat, den Waterkant, de Knuffelsgracht, Keizerstraat, Klipsteenstraat, Wagewegstraat en het Kerkplein, of den Oude Oranjetuin.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 77

Wijk B begrensd ten N. door de Sommelsdijkskreek, ten O. door de Laan van Tourtonne en de Klipsteenstraat, ten Z. door de Keizerstraat, ten W. door de Wanicastraat, bevat 294 erven.

Wijkmeesters.

J.J. van Meerten, 1e gedeelte Ns. 1/90 (1089 zielen). Omvat de Graven- en Soldatenstraat, Klipsteenstraat en de Heerenstraat; J.H. Hiemcke, 2e gedeelte Ns. 91/183 (1176 zielen). Omvat de Wagewegstraat, Rust en Vredestraat, Zwalmbergstraat, Stoelmanstraat en Zwartenhovenbrugstraat; B. Morpurgo, 3e gedeelte Ns. 184/260 (1362 zielen). Omvat de Wagewegstraat, Malebatrumstraat, Klipsteenstraat, Keizerstraat en Wanicastraat.

Wijk C begrensd ten N. door het Vaillantplein en den Heiligeweg, ten O. door den Waterkant, ten Z. door de Steenbakkersgracht, ten W. door de Zwartenhovenbrugstraat, bevat 249 erven.

Wijkmeesters.

P.A. May, 1e gedeelte Ns. 1/95 (1495 zielen). Omvat den Waterkant, de Joodebreestraat, Maagdenstraat en Dominéstraat. E.R. van Eijck, 2e gedeelte Ns. 96/157 (1203 zielen). Omvat den Waterkant, de Steenbakkerijstraat, Zwartenhovenbrugstraat, Keizerstraat, den Heiligeweg, de Steenbakkersgracht en de Maagdenstraat; J.B. de Vries, 3e gedeelte Ns. 158/207 (663 zielen). Omvat de Maagdenstraat, Steenbakkerijstraat, Dominéstraat, Zwartenhovenbrugstraat, Steenbakkersgracht en den Waterkant.

Wijk D begrensd ten N. door de Keizerstraat, ten O. door de Zwartenhovenbrugstraat, ten Z. door de Steenbakkersgracht, ten W. door de Wanicastraat, bevat 277 erven.

Wijkmeesters.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 J. Dahlberg, 1e gedeelte Ns. 1/99 (1735 zielen). Omvat de Keizerstraat, Rust en Vredestraat, Wanicastraat en Weidestraat; John Polak, 2e gedeelte Ns. 109/200 (1505 zielen). Omvat de Burenstraat, Groote Dwarsstraat, Hofstraat, Rust en Vredestraat, Steenbakkersgracht en Zwartenhovenbrugstraat.

Wijk E begrensd ten N. door de Steenbakkersgracht, ten O. door de rivier Suriname, ten Z. door de Drambrandersgracht, ten W. door de Wanicastraat, bevat 405 erven.

Wijkmeesters.

M.O. Salomons Az. 1e gedeelte Ns. 1/68 (1949 zielen). Omvat de Saramaccastraat; A.H. Vallée, 2e gedeelte Ns. 69/131 (967 zielen). Omvat de

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 78

Steenbakkersgracht, Wanicastraat, de Drambrandersgracht, Fridericistraat en Nieuwe Dominéstraat; W.A.C. Stolting, 3e gedeelte Ns. 132/214 (1079 zielen). Omvat de Rust en Vredestraat, Hofstraat, Drambrandersgracht en de Groote Dwarsstraat; I. de Pina Jr., 4e gedeelte Ns. 215/310 (1778 zielen.) Omvat de Zwartenhovenbrugstraat, Prinsenstraat, Timmermanstraat en Hoogestraat; A.B. de Vries, 5e gedeelte Ns. 311/398 (1205 zielen). Omvat de Hoogestraat, Ladesmastraat, Timmermanstraat en Prinsenstraat.

Wijk F begrensd ten N. door de Drambrandersgracht, ten O. door de rivier Suriname, ten Z. door de Dominékreek, ten W. door de Wanicastraat, bevat 559 erven.

Wijkmeesters:

A.H. Goede, 1e gedeelte, Ns. 1/135 (1384 zielen.) Omvat de Zwartenhovenbrugstraat, Commissarisstraat, Drambrandersgracht, Groote Dwarsstraat, Hofstraat en Rust en Vredestraat; A.A. Flu, 2e gedeelte Ns. 136/271 (1039 zielen.) Omvat de Wanicastraat, Nieuwe Dominéstraat. Pontewerfstraat, Groote Dwarsstraat, Hofstraat, Rust en Vredestraat, Nepveustraat en Gemeene Landsweg; M.F.A. del Prado, 3e gedeelte, Ns. 272/409 (1049 zielen.) Omvat de Gemeene Landsweg, Groote Dwarsstraat, Hofstraat, Rust en Vredestraat, Nepveustraat en Wanicastraat; J.G.C. Abrahamsz, 4e gedeelte Ns. 410/545 (1003 zielen.) Omvat de Wanicastraat, het Molenpad, de Koningstraat, Liemesgracht, Zwartenhovenbrugstraat, Korte Dwarsstraat, Nassaustraat, Emmastraat en Willemstraat.

1ste Buitenwijk of Voorstad Zeelandia begrensd ten N. door de Vierde Dwarsstraat of Bamboeslaan, ten O. door de rivier Suriname, ten Z. door het Gouvernementsplein, ten W. door de erven La. A Nos. 1 en 3, bevat 298 erven.

Wijkmeesters:

Mr. H. Benjamins, 1e gedeelte Ns. 1/128 (1047 zielen.) Omvat den Groote Combéweg, de Sommelsdijkskreek, den Kleine Combéweg, de Kleine Waterstraat, Kleine Dwarsstraat, Leemsteeg, Wilhelminastraat,

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Sommelsdijksstraat, Wichersstraat, Eerste Dwarsstraat, Tweede Dwarsstraat en Derde Dwarsstraat; P.F. Kenswil, 2e gedeelte Ns. 129/253 (822 zielen.) Omvat de Wichersstraat, Sommelsdijksstraat, Crommelinstraat, Eerste Dwarsstraat, Tweede Dwarsstraat, Derde Dwarsstraat, Wilhelminastraat, Vierde Dwarsstraat of Bamboeslaan, Mauriciusstraat, Groote Waterstraat en Kleine Waterstraat.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 79

2e Buitenwijk begrensd ten N. door de noordelijke grenzen van de gronden Charlesburg, Industrie, Cayenne en Oldenburg en den rijweg naar Kwatta, ten O. door de Wanicastraat, ten Z. door de zuidelijke grens van den grond Hermitage, ten W. door den Tweede of Oude Rijweg, den weg naar de Kasaba Hollokreek en de westelijke grens van den grond Hermitage, bevat 396 erven. M.F.N. van Trigt, 1e gedeelte Ns. 1/118 (792 zielen.) Omvat de Oude Laan van Charlesburg, den Weg naar Zee, Rijweg naar Kwatta, Tweede of Oude Rijweg, Eerste of Nieuwe Rijweg, de Wanicastraat, Verlengde Keizerstraat en Van Radersstraat; B. Nunes, 2e gedeelte Ns. 119/240 (915 zielen). Omvat de Van Radersstraat, Verlengde Keizerstraat, Wanicastraat, Verlengde Weidestraat, Alexanderstraat, Sophialaan, Van Idsingastraat, Van Sypesteynlaan, Oranjelaan en Steenbakkersgracht; H.F. Meijer, 3e gedeelte Ns. 241/351 (815 zielen). Omvat de Steenbakkersgracht, Picornestraat, Van Lansbergestraat, Kalkbranderijstraat, Wanicastraat, Hoogestraat, Achtersteeg, Verlengde Gemeene Landsweg en het Molenpad.

Postwezen.

Tarief voor het Binnenland.

Brieven tot 15 grammen 5 cent boven 15 t/m. 50 grammen 10 cent boven 50 t/m. 100 grammen 15 cent boven 100 t/m. 150 grammen 20 cent boven 150 t/m. 200 grammen 25 cent boven 200 t/m. 300 grammen 30 cent boven 300 t/m. 400 grammen 35 cent boven 400 t/m. 500 grammen 40 cent boven 500 t/m. 750 grammen 45 cent boven 750 t/m. 1000 grammen 50 cent

Ongefrankeerde brieven worden belast met het dubbele van het port der gefrankeerde.

Ontoereikend gefrankeerde brieven worden met het voor ongefrankeerde brieven verschuldigde port belast, na aftrek van de waarde der gebezigde frankeerzegels, van welke echter onderdeelen van 5 cent niet in aanmerking komen.

Voor enkele briefkaarten 2½ cent, die met betaald antwoord 5 cent.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Gedrukte stukken 1 cent per 25 grammen of gedeelte daarvan. Maximum gewicht 2 kilogram; afmeting in lengte, breedte of hoogte mag niet grooter zijn dan 45 centimeters.

Monsters of stalen van koopwaren 2½ cent per 50 grammen of gedeelte daarvan, met een minimum van 5 cent voor elk pakket.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 80

Maximum gewicht 1 kilogram: afmeting in lengte, breedte of hoogte niet meer dan 30 centimeter.

Behalve aan de postkantoren te Paramaribo en Nieuw-Nickerie, den steiger der koloniale vaartuigen te Paramaribo en aan de stations der rivierbooten, waar beambten van de politie gevestigd zijn, bevinden zich aan de politiestations in de stad bussen voor te verzenden brieven, briefkaarten, drukwerken en monsters of stalen. Deze bussen worden een half uur vóór het vertrek eener rivierboot of andere gelegenheid van verzending gelicht.

Tarief voor het Buitenland. a. Naar Nederland en Curaçao, rechtstreeks per schepen van den K.W.I.M. (zeepost):

Brieven 10 cent per 15 grammen; Briefkaarten 5 cent per stuk (dubbele 10 cent); Drukwerken 2 cent per 50 grammen; Monsters 2 cent per 50 grammen; met een min. van 5 ct. voor elke verzending; Papiers d'affaire 2 cent per 50 grammen; met een min. van 10 ct. voor elke verzending. b. Naar Nederland via Hâvre, St. Nazaire en Plymouth zoomede naar Curaçao, bij verzending met de Engelsche en Fransche mails:

Brieven 15 cent per 15 grammen; Briefkaarten 7½ cent per stuk (dubbele 15 cent; Drukwerken 3 cent per 50 grammen; Monsters 3 cent per 50 grammen; met een min. van 5 ct. voor elke verzending. Papiers d'affaire 3 cent per 50 grammen; do., 15 ct. v. elke verz. c. Naar Demerary en Cayenne:

Brieven 12½ cent per 15 grammen; Briefkaarten 5 cent per stuk (dubbele 10 cent; Drukwerken 2½ cent per 50 grammen;

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Monsters 2½ cent per 50 grammen; met een min. van 5 ct. voor elke verzending; Papiers d'affaire 2½ cent per 50 grammen; do., 12½ ct. v. elke verz. d. Naar alle andere landen:

Brieven 25 cent per 15 grammen; Briefkaarten 7½ cent per stuk (dubbele 15 cent); Drukwerken 5 cent per 50 grammen; Monsters 5 cent per 50 grammen; met een min. van 7½ ct. voor elke verzending Papiers d'affaire 5 cent per 50 grammen; do., 15 ct. v. elke verz.

Maximum-gewicht naar Nederland en Curaçao bij verzending per zeepost, voor brieven 1000 gr.; voor drukwerken 5000 gr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 81

Naar Nederland, Curaçao, anders dan per zeepost, en naar alle andere landen:

Maximum-gewicht der Monsters: 250 gr.; afmeting 30 c.M. lengte, 20 c.M. in de breedte en in de hoogte.

Drukwerken en Papiers d'affaire: 2000 gr., afmeting langs een der zijden niet meer dan 45 centimeter.

Kosten van aanteekening 10 cent per brief of pakket; met betaald antwoord 20 cent.

☛ Behalve aan de postkantoren en op den aanlegsteiger bevinden zich aan boord van de Curaçao, der booten van den K.W.I.M. en der Comp. Générale Transatl. brievenbussen.

Pakketpostdienst.

☛ Omtrent de regeling van dezen dienst wordt verwezen naar het Gouvernementsblad van 1894 No. 28.

Postwisselverkeer. a. Binnenland.

Kosten van het formulier ½ cent. Maximum van het te verzenden bedrag f 50; recht 5 cent voor elke f 10 of gedeelte van f 10. Dezelfde afzender mag aan denzelfden geadresseerde, hetzij bij één of meer postwissels, in de 14 dagen niet meer dan f 50 overmaken. De wissels zijn 3 maanden geldig, te rekenen van den dag hunner afgifte. Na dien tijd aangeboden, moeten zij door het kantoor van oorsprong worden geviseerd, waarna zij voor een nieuw tijdvak van 3 maanden geldig zijn. De afzender van een postwissel kan desverlangend een bericht van betaling van den wissel verkrijgen tegen vooruitbetaling van een vast recht van 10 cent. b. met Nederland, Nederlandsch-Indië en Curaçao, België, Duitschland, Frankrijk (met inbegrip van Algerië, de Fransche kantoren te Beyrouth, Alexandrië, Constantinopel, Salonika, Smyrna, Port-Saïd, Tripoli de Barbarie, Tanger, Zanzibar), Italië en Luxemburg. Kosten van het formulier ½ cent. Maximum van het te verzenden bedrag: naar Nederland, Nederl.-Indië en Curaçao f 250; naar België, Frankrijk (met inbegrip van Algerië, de Fransche kantoren te Beyrouth, Alexandrië, Constantinopel, Salonika, Smyrna, Port-Saïd, Tripoli de Barbarie, Tanger, Zanzibar), Italië en Luxemburg 500 francs; naar Duitschland 400 marken. Dezelfde afzender mag aan denzelfden geadresseerde, hetzij bij één of meer postwissels, in de 8 dagen niet meer dan bovengenoemde bedragen overmaken. De naar Suriname verzonden postwissels mogen het uit te betalen bedrag van f 250 niet te boven gaan.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 82

Het recht bedraagt 12½ cent voor elke f 12,50 of gedeelte van f 12,50.

De koers, waartegen de uit Suriname naar Nederland, Nederlandsch-Indië of Curaçao te verzenden postwissels worden afgegeven, is voorloopig bepaald op 101%, d.w.z. dat voor f 1 Nederlandsch, Nederlandsch-Indisch of Curaçaosch courant gestort moet worden f 1,01 Surinaamsch courant.

De maatstaf van herleiding voor de naar vreemde landen bestemde postwissels is voorloopig bepaald op: f 1 = frcs. 2,08½ in het verkeer met België; f 1 = frcs. 2,08 in het verkeer met Frankrijk (met inbegrip van Algerië, de Fransche kantoren te Beyrouth, Alexandrië, Constantinopel, Salonika, Smyrna, Port-Saïd, Tripoli de Barbarie, Tanger, Zanzibar) Luxemburg; f 1 = frcs. 2,07 in het verkeer met Italië; f 1 = 1 mark 69 pfennig in het verkeer met Duitschland.

De wissels zijn geldig gedurende de maand van afgifte en de 6 daarop volgende maanden; na dien tijd aangeboden, kunnen zij eerst worden uitbetaald, nadat zij voor een nieuw dusdanig tijdvak zijn geviseerd door de postadministratie die ze heeft gegeven.

Frankeer- en Portzegels en Briefkaarten in Suriname in gebruik.

Frankeerzegels.

250 cent roodbruin en groen 100 cent lichtbruin en grijs 50 cent roodbruin 40 cent grijsachtig bruin 30 cent donkerbruin 25 cent blauw 20 cent groen 15 cent grijs 12½ cent blauwachtig zwart en violet 10 cent geelbruin 5 cent blauw 3 cent groen 2½ cent rose 2 cent geel bruin

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1 cent grijsachtig paars

Portzegels.

50, 40, 30, 25, 20, 10, 5 en 2½ cent, allen paars.

Briefkaarten.

Enkele @ 2½ cent (rose) en 5 cent (blauw) Dubbele @ 5 cent (rose) en 10 cent (blauw)

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 83

Meteorologische Waarnemingen.

In 1894 en 1895 zijn, door de niet vertrouwbaarheid der in het militair hospitaal voor dat doel aanwezige instrumenten, geene waarnemingen gedaan. Sedert Januari 1896 is daarmede echter weder begonnen, en werden wij door den met het doen der waarnemingen belasten militair-apotheker, J.F. POOL, welwillend in de gelegenheid gesteld de verkregen uitkomsten bekend te maken. De Regenval bedroeg in:

Januari 113.6 gem. 6.68 Februari 46.3 gem. 2.44 (gedurende 20 dagen) Maart 208,9 gem. 64.16

April geen waarnemingen aanwezig.

Mei 346.4 gem. 11.18 Juni 331.0 gem. 11.03 Juli 145.2 gem. 4.7 Augustus 134.2 gem. 4.33

Betonning en invaren der Marowijne rivier.

De geul van de Marowijne is voorloopig bebakend met 2 tonnen (zwart geschilderd), waarvan de een op den rand van de fransche bank en de andere aan de hollandsche zijde.

De ton geplaatst op den rand van de fransche bank is zwart Piramidaal met 3 vleugels en ligt in de navolgende peiling: Les Hattes lichttoren Zuid 11 gr. 15 min. West. Galibi lichttoren Zuid 45 gr. West. Mana rivier open Noord 112 gr. 30 min. Oost alles rechtwijzend.

De ton aan de hollandsche zijde is kleiner dan die aan de fransche zijde en ligt ongeveer ¼ geographische mijl in de peiling van Zuid 112 gr. 30 min. West van de vleugelton.

Met de volgende peilingen kan men veilig de geul der Marowijne binnenvaren met Les Hattes lichttoren in het Zuid 22 gr. 30 min. West.

Galibi lichttoren Zuid 45 gr. West - koers naar binnen Zuid 33 gr. 45 min. West omstreeks ½ geographische mijl; - van daar stuurt men koers op punt Panato, en is de diepte bij laagwater 16 à 23 voet zachten grond; men kan veilig deze punt op 100 meters afstand passeeren.

De diepte op den drempel is niet minder dan 8 voet bij laagwater.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Van Panato-punt stuurt men naar den Zuidelijken hoek van

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 84 de Coswine-baai, die men op ongeveer 50 Meters aan bakboord langs vaart. Verder volgt men den wal met parwa-boomen begroeid op 100 à 150 Meters afstand tot aan de Koekreek.

Aan de monding van de kreek ligt eene zandbank, die twee vaarwaters vormt; het is raadzaam het vaarwater bewesten de bank in te varen.

Van de Koekreek heeft men slechts de parwa-boomen te volgen tot het merk ‘Dame blanche’ genoemd. Bij dit merk wordt koers gezet op Albina en daarbij rekening gehouden met den stroom.

Ligging van het lichtschip bij Braamspunt.

Wegens verandering der vaargeul buiten de monding der Surinamerivier zijn de tonnen aldaar verplaatst en liggen thans, met het lichtschip, in eene lijn die een Azimuth heeft van N 119 gr. O. Het lichtschip en de tonnen liggen thans ieder afzondelijk in de navolgende peilingen:

Lichtschip in de peiling } Braamspunt N 142 gr. 30 m.O Verst Lichtschip in de peiling } Westelijk zichtbaar land Lichtschip in de peiling } N 258 gr. 30 m.O.

Afstand van het lichtschip tot Braamspunt bedraagt thans 9800 Meters.

Uiterton in de peiling } Lichtschip N 339 gr. O. Uiterton in de peiling } Braamspunt N 135 gr. O. Uiterton in de peiling } Oostel. zichtb. land N 88 gr. 30 m.O.

Middelste ton in de peiling } Braamspunt N 123 gr. O. Middelste in de peiling } de uiterste hoeken bij valsche Middelste in de peiling } braamsp. in elkaar N 76 gr. 30 m.O.

Binnenste ton in de peiling } Lichtschip N 339 gr. O. Binnenste ton in de peiling } Oostelijk zichtbare hoek buiten Binnenste ton in de peiling } Braamspunt N 53 gr. 30 m.O.

Alle peilingen zijn rechtwijzend.

Verboden ankerplaats in de Surinamerivier.

Volgens mededeeling van den Chef van het Loodswezen te Paramaribo, A.E.J.W. JUTA, dd. 21 December 1891, zijn den 12 December 1891 de 2 boeien weder gelegd, ter aanduiding van den onderzeeschen telegraafkabel, in den mond der Surinamerivier, die in Oct. 1891 tijdelijk waren weggenomen. Beide boeien zijn thans

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 wit geschilderd, gemerkt ‘Telegraaf’ met zwarte letters, en voorzien van witte ijzeren vaantjes, met zwarte letters gemerkt ‘T.S.M.’ als topteeken. De buitenboei,

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 85 welke binnenkomende aan B.B. gehouden moet worden, ligt op de peiling: Braamspunt N. 13 gr. W.; hoofdgebouw plantage Resolutie, Z. 70 gr. O. De binnenboei, welke binnenkomende aan S.B. gehouden moet worden, ligt ongeveer ¾ zeemijl ten Z. van eerstgenoemde.

Op den linkeroever der rivier staan, op eenigen afstand van elkaar, twee wit geschilderde borden, waarop aangegeven staat, dat het ankeren in de lijn der beide boeien verboden is. Peilingen: rechtwijzend. (Zie ‘B.a.Z.’ 46/1347-1891; kaart ‘kust van Guyana: van de Essequebo-rivier tot Cayenne’; dr. 1891; ‘Eng. Adm. krt.’ Nos. 1802, 2908; W. Ind. Pt.’ I, 1883, blz. 44 en 45).

Tarief van Passage- en Vrachtgelden.

☞ Daaronder niet begrepen Tafelgelden en Dranken.

Aan boord van de Koloniale Vaartuigen.(*) a. Rivierdienst. Lijn naar de plantages beneden Paramaribo tot aan het fort Nw. Amsterdam en naar die boven Paramaribo tot aan het station Domburg.

Dienst met de stoombarkas Emma.(†) (*) Hieronder behooren: a. de stoomschepen: Paramaribo, Curaçao, Nederland en Wilhelmina.

b. de stoombarkassen: Cottica, Para, Suriname, Saramacca, Marowijne, Emma, Commewijne en Creool II.

c. de zeilvaartuigen: schoeners Nickerie en Coronie, de zeilbarkassen Albina, Oceana, Snip en Sperwer.

d. het lichtschip Suriname.

Onder het beheer van het Departement der Koloniale Vaartuigen staan ook nog: 3 roeisloepen, 1 vlet, 3 zes en 15 vierriems tentcorjalen, 14 politiebooten, 1 geboeid open vaartuig, 7 corjalen, 4 open en 2 gedekte lastdragers, 1 opgeboeid open transportvaartutg, 1 ijzeren en 1 kleppont, benevens 1 baggermachine, alle vroeger gestaan onder het toezicht van het Bouwdepartement. (†) De stoombarkas Emma is bestemd voor den rivierdienst en wel voor het vervoeren van passagiers en kleine vrachtgoederen naar de plantages beneden Paramaribo tot aan het fort Nieuw-Amsterdam en naar de plantages boven Paramaribo tot aan station Domburg.

Als stations worden aangedaan: a. voor de reis naar het fort Nieuw-Amsterdam: de plantages Geijersvlijt, Jagtlust, Susannasdaal en het fort Nieuw-Amsterdam, met dien verstande dat de route is: Geijersvlijt, Jagtlust, Belwaarde, Morgenstond, Clevia aan den linkeroever, Clevia aan den rechteroever, Nieuw-Amsterdam.

b. voor de reis naar het station Domburg: de plantages Meerzorg, Tout lui faut, Petersburg en Domburg.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 86

Van Paramaribo naar:

1e kl. 2e kl. Geijersvlijt f 0,30 f 0,15 Jagtlust 0,40 0,20 Susannasdaal 0,50 0,25 Nw.-Amsterdam 0,60 0,30

Van Geijersvlijt naar:

1e kl. 2e kl. Jagtlust f 0,20 f 0,10 Susannasdaal 0,30 0,15 Nw.-Amsterdam 0,40 0,20

Van Jagtlust naar:

Susannasdaal f 0,20, f 0,10 Nw.-Amsterdam 0.30 0,15

Van Susannasdaal naar:

Nw.-Amsterdam f 0,15 f 0,10

Van Paramaribo naar:

Meerzorg f 0,30 f 0,10 Tout lui faut 0,40 0,20 Petersburg 0,50 0,30 Domburg 0,60 0,40

Van Meerzorg naar:

Tout lui faut f 0,30 f 0,10 Petersburg 0,40 0,20 Domburg 0,50 0,30

Op de tusschenliggende plantages wordt gestopt, indien zich daarvoor passagiers aan boord bevinden, of aan de landing eene blauwe vlag wordt geheschen. De dienst wordt verricht wekelijks, t.w. op Beneden Suriname des Maandags en des Zaterdags van Paramaribo naar fort Nieuw-Amsterdam om 8 uur v.m. en 2 uur n.m., en van fort Nieuw-Amsterdam naar Paramaribo om 11 uur v.m. en 5 uur n.m.;

op Boven Suriname des Dinsdags van Paramaribo naar Domburg om 7 uur v.m. en van Domburg naar Paramaribo om 12 uur 's middags.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Van Toutlui faut naar:

Petersburg f 0,30 f 0,10 Domburg 0,40 0,20

Van Petersburg naar:

Domburg f 0,30 f 0,10

1 groene kelder of in groote daarmede overeenkomende colli 15 ct.

1 colli kleiner dan 1 groene kelder 10 ct. collo grooter dan 1 groene kelder worden niet aangenomen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 87

Lijn Beneden Suriname, Commewijne en Cottica.

Dienst met den stoomer Nederland of Wilhelmina. Van Paramaribo naar:

Lust en Rust f 0,65 f 0,30 Morgenstond 0,75 0,35 Fort Nw. Amsterdam 1, - 0,50 Pieterszorg 1,20 0,60 Rust en Werk 1,20 0,60 Johannisburg 1,30 0,65 Mariënburg 1,35 0,70 Frederiksdorp 1,40 0,70 Alkmaar 1,50 0,75 Katwijk, Vertrouwen 1,70 0,85 Hecht en Sterk 1,75 0,90 Nieuwgrond 2, - 1, - Matappica 2,25 1,10 Sommelsdijk 2,50 1,20 Kleinhoop 2,60 1,30 Charlottenburg 2,90 1,45 Ephrata 3, - 1,50 Munnickendam 3,25 1,75 Eendracht 3,60 1,80 Lunenburg 3,60 1,80 Vossenburg 2,70 1,35 Jalousie 2,75 1,45 Goudmijn 2,80 1,45

Van Lust en Rust naar:

Morgenstond f 0,20 f 0,10 Nw. Amsterdam 0,45 0,25 Pieterszorg 0,65 0,35 Rust en Werk 0,65 0,35 Johannisburg 0,75 0,40 Mariënburg 0,85 0,45 Frederiksdorp 0,90 0,50

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Alkmaar 1, - 0,55 Katwijk 1,25 0,60 Vertrouwen 1,25 0,60 Hecht en Sterk 1,30 0,70 Nieuwgrond 1,50 0,75 Matappica 1,60 0,80 Sommelsdijk 1,85 0,90 Kleinhoop 2, - 1, - Charlottenburg 2,40 1,20 Ephrata 2,50 1,25 Munnickendam 2,65 1,35 Eendracht 3,25 1,60 Lunenburg 3,25 1,60 Vossenburg 2,10 1,05 Jalousie 2,50 1,25 Goudmijn 2,60 1,30

☛ Van Morgenstond naar de verschillende stations zijn dezelfde prijzen als van Lust en Rust naar de stations.

Van Nw. Amsterdam naar:

Pieterszorg f 0,20 f 0,10 Rust en Werk 0,20 0,10 Johannisburg 0,40 0,20 Mariënburg 0,50 0,20 Frederiksdorp 0,60 0,30 Alkmaar 0,75 0,35 Katwijk, Vertrouwen 1, - 0,50 Hecht en Sterk 1,10 0,60 Nieuwgrond 1,25 0,65 Matappica 1,35 0,70 Sommelsdijk 1,60 0,75 Kleinhoop 1,80 0,90 Charlottenburg 2,15 1,05 Ephrata 2,30 1,15 Munnickendam 2,50 1,25 Eendracht 3, - 1,50 Lunenburg 3, - 1,50

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Vossenburg 1,85 0,95 Jalousie 2,20 1,15 Goudmijn 2,30 1,15

Van Pieterszorg en Rust en Werk naar:

Johannisburg f 0,40 f 0,20 Mariënburg 0,50 0,25 Frederiksdorp 0,55 0,25 Alkmaar 0,70 0,35 Katwijk 1, - 0,50 Vertrouwen 1, - 0,50 Hecht en Sterk 1,25 0,60 Nieuwgrond 1,25 0,60 Matappica 1,30 0,65 Sommelsdijk 1,50 0,80 Kleinhoop 1,80 0,85 Charlottenburg 2,10 1,05 Ephrata 2,20 1,10 Munnickendam 2,45 1,20 Eendracht 3, - 1,50 Lunenburg 3, - 1,50 Vossenburg 1,80 0,90 Jalousie 2,10 1,05 Goudmijn 2,15 1,05

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 88

Van Johannisburg naar:

Mariënburg f 0,25 f 0,15 Frederiksdorp 0,35 0,20 Alkmaar 0,50 0,25 Katwijk 0,70 0,35 Vertrouwen 0,70 0,35 Hecht en Sterk 0,75 0,40 Nieuwgrond 1, - 0,50 Matappica 1,20 0,65 Sommelsdijk 1,45 0,70 Kleinhoop 1,60 0,80 Charlottenburg 2, - 1, - Ephrata 2,10 1,05 Munnickendam 2,40 1,15 Eendracht 2,90 1,45 Lunenburg 2,90 1,45 Vossenburg 1,65 0,85 Jalousie 2, - 1, - Goudmijn 2,05 1, -

Van Mariënburg naar:

Frederiksdorp f 0,20 f 0,10 Alkmaar 0,35 0,15 Katwijk 0,60 0,30 Vertrouwen 0,60 0,30 Hecht en Sterk 0,65 0,35 Nieuwgrond 0,90 0,45 Matappica 1, - 0,60 Sommelsdijk 1,35 0,70 Kleinhoop 1,50 0,75 Charlottenburg 1,90 0,95 Ephrata 2, - 1, - Munnickendam 2,30 1,10 Eendracht 2,75 1,30 Lunenburg 2,75 1,35

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Vossenburg 1,60 0,80 Jalousie 1,90 0,95 Goudmijn 2, - 1, -

Van Frederiksdorp naar:

Alkmaar f 0,35 f 0,15 Katwijk 0,60 0,30 Vertrouwen 0,60 0,30 Hecht en Sterk 0,65 0,35 Nieuwgrond 0,85 0,45 Matappica 1, - 0,50 Sommelsdijk 1,25 0,65 Kleinhoop 1,45 0,70 Charlottenburg 1,85 0,90 Ephrata 1,90 0,95 Munnickendam 2,25 1,15 Eendracht 2,70 1,35 Lunenburg 2,70 1,35 Vossenburg 1,55 0,75 Jalousie 1,80 0,90 Goudmijn 1,95 0,95

Van Alkmaar naar:

Katwijk f 0,40 f 0,20 Vertrouwen 0,40 0,20 Hecht en Sterk 0,65 0,35 Nieuwgrond 0,80 0,40 Matappica 0,95 0,45 Sommelsdijk 1,20 0,60 Kleinhoop 1,40 0,65 Charlottenburg 1,70 0,85 Ephrata 1,80 0,90 Munnickendam 2,10 1, - Eendracht 2,60 1,30 Vossenburg 1,50 0,70 Jalousie 1,70 0,85 Goudmijn 1,85 0,90

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 ☛ Hetzelfde tarief geldt ook voor Katwijk n/vorenst. plant. Van Vertrouwen naar:

Hecht en Sterk f 0,30 f 0,15 Nieuwgrond 0,50 0,35 Matappica 0,85 0,40 Sommelsdijk 1, - 0,50 Kleinhoop 1,20 0,60 Charlottenburg 1,50 0,75 Ephrata 1,75 0,85 Munnickendam 2, - 0,95 Eendracht, Lunenburg 2,50 1,25 Vossenburg 1,30 0,65 Jalousie 1,60 0,80 Goudmijn 1,70 0,85

Van Hecht en Sterk naar:

Nieuwgrond f 0,20 f 0,10 Matappica 0,50 0,25 Sommelsdijk 0,75 0,35 Kleinhoop 1, - 0,55 Charlottenburg 1,40 0,70 Ephrata 1,65 0,80 Munnickendam 1,90 0,90 Eendracht 2,40 1,15 Lunenburg 2,40 1,15 Vossenburg 1,20 0,60 Jalousie 1,40 0,70 Goudmijn 1,60 0,80

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 89

Van Nieuwgrond naar:

Matappica f 0,40 f 0,20 Sommelsdijk 0,65 0,30 Kleinhoop 0,80 0,40 Charlottenburg 1,25 0,65 Ephrata 1,30 0,65 Munnickendam 1,80 0,85 Eendracht 2,30 1,10 Lunenburg 2,30 1,10 Vossenburg 1, - 0,50 Jalousie 1,30 0,65 Goudmijn 1,50 0,75

Van Matappica naar:

Sommelsdijk f 0,40 f 0,20 Kleinhoop 0,95 0,45 Charlottenburg 1,20 0,60 Ephrata 1,45 0,70 Munnickendam 1,65 0,80 Eendracht 2,10 1,05 Lunenburg 2,10 1,05 Vossenburg 0,75 0,35 Jalousie 1,10 0,55 Goudmijn 1,40 0,70

Van Sommelsdijk naar:

Kleinhoop f 0,30 f 0,15 Charlottenburg 0,90 0,45 Ephrata 1,05 0,55 Munnickendam 1,40 0,70 Eendracht, Lunenburg 1,90 0,90 Vossenburg 0,50 0,25 Jalousie 0,90 0,45 Goudmijn 1,10 0,55

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Van Kleinhoop naar:

Charlottenburg f 0,75 f 0,35 Ephrata 0,90 0,45 Munnickendam 1,30 0,65 Eendracht 1,80 0,85 Lunenburg 1,80 0,85

Van Charlottenburg naar:

Ephrata f 0,45 f 0,25 Munnickendam 0,95 0,45 Eendracht 1,60 0,80 Lunenburg 1,60 0,80

Van Ephrata naar:

Munnickendam f 0,60 f 0,30 Eendracht 1,45 0,75 Lunenburg 1,45 0,75

Van Munnickendam f 1,45 f 0,75 naar Lunenburg Van Vossenburg naar 0,80 0,40 Jalousie Van Vossenburg naar 0,90 0,45 Goudmijn Van Jalousie naar 0,25 0,15 Goudmijn

Voor vrachtgoederen wordt, respect. tusschen Paramaribo en Fort Nw. Amsterdam, Sommelsdijk en de eindstations, betaald als volgt: 1 baal rijst, cacao of koffie, 1 md. bier of aardapp. f 0.50, 0.75, 1. - ½ vat spek of vleesch, of ander in grootte daarmee overeenkomende colli f 0.25, 0.40, 0.50

1 roode kelder of ander in grootte daarmee overeenkomende colli f 0.25, 0.40, 0,50 1 groene do. do. f 0.15, 0.20, 0.25 1 blomvat meel, suiker of beschuit f 0.50, 0.75, 1. - bananen, per bos f 0.10, 0.15, 0.20 1 colli kleiner dan 1 groene kelder f 0.10, 0.15, 0.20 1 colli grooter dan 0.25 M3 f 1. -, 1.50, 2. - 1 colli grooter dan 0.5 M3 of zwaarder dan 100 K.G. wordt niet meêgenomen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 90 voor 1 hond wordt betaald de helft 2e klasse passage.

Vrachtgoederen worden op de tusschen- en eindstations van boord gehaald of langs boord gebracht.

Een passagier 1e klasse kan aan bagage kosteloos meêvoeren 30 KG. of 0,3 M3 en een passagier 2e klasse 15 KG. of 0,15 M3.

Voor het meerdere is vracht verschuldigd.

NB. De vracht tusschen de stations onderling is dezelfde als tusschen Paramaribo en Fort Nw. Amsterdam.

Lijn Beneden Saramacca.

☛ Wordt wekelijks waargenomen door J.L. HIJMANS, die daarvoor van het Koloniaal Gouvernement subsidie ontvangt, en wel beurtelings, (bij doodgetij) door middel van een tentvaartuig en (bij springtij) door den stoomer Eldorado, waarvan de dagen en uren vooraf tijdig worden bekend gemaakt.

Van Paramaribo naar:

Uitkijk f 2,40 f 1,20 Fredericisgift 2,60 1,30 Monitor 2,80 1,40 Groningen 3,15 1,60 Morgenster 3,35 1,65 Broederschap 3,55 1,75 Catharina Sophia 3,65 1,80 Dankbaarheid 3,75 1,85 Caledonia 4,50 2,25 Post Nassau 4,60 2,30

Van Uitkijk naar:

Fredericisgift f 0,20 f 0,10 Monitor 0,40 0,20 Groningen 0,75 0,35 Morgenster 0,95 0,45 Broederschap 1,15 0,50 Catharina Sophia 1,25 0,60

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Dankbaarheid 1,35 0,65 Caledonia 2,10 1,05 Post Nassau 2,20 1,10

Van Fredericisgift naar:

Monitor f 0.20 f 0.10 Groningen 0.55 0.25 Morgenster 0.75 0.35 Broederschap 0.95 0.45 Catharina Sophia 1.05 0.50 Dankbaarheid 1.15 0.55 Caledonia 1.90 0.95 Post Nassau 2. - 1. -

Van Monitor naar:

Groningen f 0.35 f 0.15 Morgenster 0.55 0.25 Broederschap 0.75 0.35 Catharina Sophia 0.75 0.40 Dankbaarheid 0.95 0.45 Caledonia 1.70 0.85 Post Nassau 1.80 0.90

Van Groningen naar:

Morgenster f 0.20 f 0.10 Broederschap 0.40 0.20 Catharina Sophia 0.50 0.25 Dankbaarheid 0.60 0.30 Caledonia 1.35 0.65 Post Nassau 1.45 0.70

Van Morgenster naar:

Broederschap f 0.20 f 0.10 Catharina Sophia 0.30 0.15 Dankbaarheid 0.40 0.20 Caledonia 1.15 0.55 Post Nassau 1.25 0.60

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Van Broederschap naar:

Catharina Sophia f 0.10 f 0.05 Dankbaarheid 0.20 0.10 Caledonia 0.95 0.45 Post Nassau 1.05 0.50

Van Catharina Sophia naar:

Dankbaarheid f 0.10 f 0.05 Caledonia 0.85 0.40 Post Nassau 0.95 0.45

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 91

Van Dankbaarheid f 0.75 f 0.35 naar Caledonia Van Dankbaarheid 0.85 0.40 naar Post Nassau Van Caledonia naar 0.10 0.05 Post Nassau

Voor kinderen beneden 12 jaar wordt halve passage betaald, terwijl kinderen beneden 3 jaar vrij worden overgevoerd, mits op den schoot van de geleidster of den geleider.

Militairen en politiebeambten in uniform betalen in de 2de klasse halve passage.

Voor een hond wordt halve prijs 2e klasse betaald; honden verblijven in de ruimte voor vrachtgoederen bestemd.

Voor gebruik van een kooi is f 2,50 extra verschuldigd.

Voor gebruik van de W.C. is f 0,05 verschuldigd ten behoeve van den jongen belast met het schoonhouden.

Bij den vrachtdienst geldt het volgend verlaagd tarief voor vrachtgoederen: van Paramaribo naar Monitor, Catharina Sophia en post Nassau, of omgekeerd, wordt respectievelijk betaald als volgt:

1 baal rijst, cacao, koffie of een daarmee in grootte of zwaarte overeenkomend colli f 0.75, f 1. -, f 1.25.

½ vat spek of vleesch, 1 mand bier of aardappelen, 1 blomvat (onverschillig met welken inhoud) of een daarmee in grootte of zwaarte overeenkomend colli f 0.50, f 0.75, f 1. -

1 roode kelder of een daarmee in grootte of zwaarte overeenkomend colli f 0,25, f 0,40, f 0,50.

1 groene kelder of een daarmee in grootte of zwaarte overeenkomend colli f 0,15 f 0,20 f 0,25.

1 kleiner colli f 0,10 f 0,15 f 0,20.

1 colli grooter dan 0,25 M3 f 1,50 f 2, - f 2,50. vleesch of andere zaken welke in ijs moeten worden overgevoerd, het colli niet zwaarder dan 3 KG. of grooter dan 0,025 M3 f 0,25

Bij 3 maandelijksch abonnement voor vleeschvervoer in ijs wordt belangrijke reductie verleend.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 ☛ Voor de vracht van voorwerpen, welke niet met namen hiervoren zijn aangeduid, wordt door belanghebbenden overeengekomen met den gezagvoerder.

Elk passagier wordt toegestaan kosteloos mede te nemen een of twee kleine trommels te zamen groot 0,04 M3, terwijl voor het meerdere vracht moet worden betaald overeenkomstig het tarief.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 92

Lijn Boven-Para, per den stoomer Rosaline van H.J. Fernandes, die daarvoor van het Koloniaal Gouvernement subsidie ontvangt. ☛ Voor vracht en passage zie hierachter onder ‘Addenda’. b. Zeedienst.

Tusschen Paramaribo en Coronie en Coronie. Nickerie Demerary. Nickerie. Demerary. per st. sch. 1e klasse f 6.40 f 9.50 f 16. - f 4.50 f 12. - 2e klasse 4. - 6. - 10. - 3. - 7. - per schoener 1e klasse 5. - 8. - 14.50 3. - 10.50 2e 3. - 5. - 9. - 2. - 6. - per kotter 1e klasse 4.50 7.50 14. - 2.50 19. - 2e 2.50 4.50 8.50 1.50 5.50

Tusschen Nickerie en Param. en Saram. tot Paramaribo en Demerary. Nassau en Coppen. Albina. tot Batavia. per st. sch. 1e klasse f 9.50 f 4.50 f 9.50 2e klasse 6. - 3. - 6. - per schoener 1e klasse 8. - 3. - 8. - 2e 5. - 2. - 5. - per kotter 1e klasse 7.50 2.50 7.50 2e 4.50 1.50 4.50

Voor vrachtgoederen, respect. tusschen Paramaribo en Coronie, Nickerie en Albina, en tusschen Nickerie en Coronie, wordt betaald als volgt: 1 baal cacao, koffie of rijst (niet zwaarder dan 100 K.G.) f 0,80, 0,90, 0,90, 0,50 1 vaatje boter van 6 K.G. of kleiner vaatwerk f 0,20, 0,25, 0,25, 0,15 1 kistje kaas f 0,20, 0,25, 0,25, 0,15 ½ vat vleesch of spek f 0,50, 0,60, 0,60, 0,30

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1 vat vleesch, spek, blom, suiker of beschuit, zoomede 1 md. aardappelen of bier f 0,80, 0,90, 0,90, 0,50 1 tierce of ander vaatwerk niet grooter dan ½ legger f 1,60, 1,80, 1,80 0,90 1 drum bakkeljauw niet zwaarder dan 300 K.G. f 2,50, 2,75, 2,75, 1,40

kisten van 0,01 tot 0,02 M3 f 0,30, 0,40, 0,40, 0,20

0,02 tot 0,03 M3 f 0,40, 0,50, 0,50, 0,30

0,03 tot 0,04 M3 f 0,50, 0,60, 0,60, 0,30

0,04 tot 0,05 M3 f 0,60, 0,70, 0,70, 0,40

0,05 tot 0,06 M3 f 0,70, 0,80, 0,80, 0,40

0,06 tot 0,07 M3 f 0,80, 0,90, 0,90, 0,50

0,07 tot 0,08 M3 f 0,90, 1,00, 1,00, 0,50

Grooter afmeting naar verhouding.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 93

Paarden, runderen, muilezels, waarvan f 2,50 aan den gezagv. en f 2,50 aan de bemann., f 10,00, 10,00, 10,00, 7,50 Schapen, varkens, geiten, waarvan f 0,25 aan den gezagv. en f 0,25 aan de bemanning, f 0,80, 1,00, 1,00, 0,60 Groote honden ter beoord. v/d. gezagv. f 1,00, 1,00, 1,00, 0,60 Kleine do. do. f 0,50, 0,50, 0,50, 0,40 Planken per mille strekkende voeten en per duim dikte f 12,00, 15,00, 15,00, 7,50 Machineriën en zwaar goed worden bij overeenkomst geregeld. Bananen per bos f 0,12, 0,15, 0,15, 0,10 Voor het overbrengen van specie of geldswaarde wordt aan den gezagvoerder toegekend per mille of gedeelten daarvan f 1,00, 1,00, 1,00, 1,00

☛ Een passagier 1e kl. kan aan bagage kosteloos meêvoeren 50 K.G. of 0,4 M3 en een passagier 2e kl. 25 K.G. of 0,2 M3. Voor het meerdere is vracht verschuldigd.

Aan boord van particuliere vaartuigen.

Rivierdienst. Lijn Boven-Suriname.

1o. Dienst per stoomer Henry van J.L. Hijmans (gesubsidieerd door het Kol. Gouvernem.). 2o. Dienst per stoomer Hercules van Bulo & Harmsen. 3o. Dienst per stoomer Rosaline van H.J. Fernandes. 4o. Dienst per stoomer Nelly van J.F. Green.

☛ De communicatie van Paramaribo met de Boven-Suriname tot Boschland en de daar tusschen gelegen plantages en stations vice versa vindt, zooals op pag. 96 nader is aangeduid, door de voorengenoemde stoomers geregeld plaats. Voor den overvoer van passagiers en goederen hebben de respectieve eigenaren dier stoomers een tarief; hiervan wordt echter, naar de ons gedane mededeeling dier eigenaren zelven, dikwijls afgeweken, en met de belanghebbenden andere prijzen bedongen dan die in het tarief vermeld zijn, zoodat het ons voorkomt beter te zijn om, in afwijking van vroeger, deze tarieven niet te vermelden.

Lijn Beneden Saramacca.

Gesubsidieerde dienst per stoomer Eldorado en tentvaartuig van J.L. Hijmans.

☛ Zie omtrent een en ander pag. 90.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 94

Lijn Boven Saramacca.

Dienst per den door het Koloniaal Gouvernement gesubsidiëerden stoomer Henriette van de Mineraal Maatschappij Suriname.

Van Paramaribo naar:

Hamburg f 2,50 Maripaston 5,50 Mindrineti 6,50 Finisanti 8, -

Van Hamburg naar:

Maripaston f 3, - Mindrineti 4, - Finisanti 5,50

Van Maripaston naar:

Mindrineti f 1, - Finisanti 2,50

Van Mindrineti naar:

Finisanti f 7, -

Elk passagier kan vrachtvrij medenemen 1 of 2 kleine trommels, samen ter grootte van een groene kelder; voor het meerdere wordt vracht betaald naar het volgend tarief: 1 baal rijst of ½ vat spek of vleesch respectievelijk naar Maripaston en Mindrineti f 2,80 en f 3, - 1 roode kelder f 1,40 en f 1,60 1 groene kelder f 0,95 en f 1,10 1 blomvat suiker, beschuit of blom f 4,65 en f 5, - 1 mand bier f 2,30 en f 2,50 1 flesch, onverschillig welke soort f 0,10 en f 0,12 1 mand zoet olie, 1 kist kerosine olie of iets anders ter grootte daarvan f 1,40 en f 1,50 1 blik kerosine olie f 0,60 en f 0,70 ☛ Voor de vracht voor niet genoemde goederen moet met den conducteur worden overeengekomen, zoomede voor het sleepen van booten.

Vermoedelijke dagen van aankomst en vertrek onzer Mail, en bepalingen omtrent de communicatie met de buitendistricten, zoowel met gouvernements- als met particuliere vaartuigen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 De vermoedelijke dagen van vertrek van onze Mail naar Demerary via Coronie en Nickerie gedurende 1897 zijn: te beginnen met 11 Januari, 25 daaraanvolgende en zoo vervolgens om de 14 dagen, telkens des Maandags, met den stoomer Paramaribo. De duur der reis heen en terug moet gerekend worden op 4 dagen.

Communicatie tusschen Paramaribo en de Marowijne

Maandelijks, een of tweemaal op tijdstippen vooraf afgekondigd, door den schoener Nickerie. De reis duurt gewoonlijk 8 dagen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 95

Wekelijksche Dienst. Vertrek van Paramaribo

1o. per den stoomer Nederland naar Boven Cottica tot plant. Munnickendam, 's Maandags ochtend 7 uur en Dinsdag namiddag terug; naar Boven Commewijne tot plant. Goudmijn, 's Donderdags ochtend 7 uur en Vrijdag namiddag terug;

2o. per den stoomer Wilhelmina naar Boven Cottica tot plant. Eendracht, 's Woensdags ochtend 7 uur en Donderdag namiddag terug; naar Boven Cottica tot plant. Munnickendam, 's Vrijdags ochtend 7 uur en Zaterdag namiddag terug;

3o. per den stoomer Emma

a. naar Ben. Suriname tot fort Nw. Amsterdam, Maandag en Zaterdag respect. 's m. 8 u. en 's nam. 2 u., dienzelfden middag en avond terug; b. naar Bov. Suriname tot Domburg Dinsdag morgen 7 u., dienzelfden namiddag terug;

4o. per den stoomer Henry naar Boven Suriname tot Boschland, Dinsdag morgen 8 u., Donderdag nam. terug;

5o. per den stoomer Hercules of Tampico

a. naar Bov. Suriname tot Boschland op denzelfden dag en 'tzelfde uur als de Henry (sub 4o); b. naar Ben. Suriname tot fort Nw. Amsterdam Zaterdag nam. 1 u. nà aankomst v/d Wilhelmina, dienzelfden avond terug;

6o. per den stoomer Rosaline naar Bov. Suriname tot Boschland Donderdag morgen 8 u., Zaterdag avond terug;

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 7o. per den stoomer Nelly idem idem Vrijdag;

8o. per tentvaartuig en per Eldorado:

Wekelijksche dienst naar Beneden Saramacca, beurtelings: (bij doodgetij) door de postboot en (bij springgetij) door den stoomer Eldorado, waarvan de tijdstippen van vertrek tijdig worden bekend gemaakt.

9o. per den stoomer Rosaline naar Boven Para iederen Maandag morgen 8 u., en Dinsdag namiddag terug.

Veertiendaagsche dienst bij springtij per den stoomer Henriette naar Boven Saramacca tot station Mindrineti.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 96

Postverkeer voor Paramaribo gedurende 1897.

Engelsche Mail.

Vertrek van Aankomst te Vertrek van Vertrek van Aankomst in Nederland Paramaribo Paramaribo Demerary Nederland 12 Januari 29 Januari 11 Januari 21 Januari 4 Februari 26 Januari 12 Februari 25 Januari 4 Februari 18 Februari 9 Februari 26 Februari 8 Februari 18 Februari 4 Maart 23 Februari 12 Maart 22 Februari 4 Maart 18 Maart 9 Maart 26 Maart 8 Maart 18 Maart 1 April 23 Maart 9 April 22 Maart 1 April 15 April 6 April 23 April 5 April 15 April 29 April 20 April 7 Mei 19 April 29 April 13 Mei 4 Mei 21 Mei 3 Mei 13 Mei 27 Mei 18 Mei 4 Juni 17 Mei 27 Mei 10 Juni 1 Juni 18 Juni 31 Mei 10 Juni 24 Juni 15 Juni 2 Juli 14 Juni 24 Juni 8 Juli 29 Juni 16 Juli 28 Juni 8 Juli 22 Juli 13 Juli 30 Juli 12 Juli 22 Juli 5 Augustus 27 Juli 13 Augustus 26 Juli 5 Augustus 19 Augustus 10 Augustus 27 Augustus 9 Augustus 19 Augustus 2 Septemb. 24 Augustus 10 Septemb. 23 Augustus 2 Septemb. 16 Septemb. 7 Septemb. 24 Septemb. 6 Septemb. 16 Septemb. 30 Septemb. 21 Septemb. 8 October 29 Septemb. 30 Septemb. 14 October 5 October 22 October 4 October 14 October 28 October 19 October 5 Novemb. 18 October 28 October 11 Novemb. 2 Novemb. 19 Novemb. 1 Novemb. 11 Novemb. 25 Novemb. 16 Novemb. 3 December 15 Novemb. 25 Novemb. 9 Decemb. 30 Novemb. 17 December 29 Novemb. 9 December 23 Decemb. 1898 14 December 31 December 13 December 23 December 6 Januari 1898 1898 28 December 14 Januari 27 December 6 Januari 20 Januari 1898 1898 11 Januari 28 Januari 10 Januari 20 Januari 3 Februari

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Koninklijke West-Indische Maildienst.

Hoofddirectie: G.A. Baron Tindal en W.R. Scholten Jr. te Amsterdam, 22 Gelderschekade.

Agent te Paramaribo: F.G. Hanken.

Reisroute.

Amsterdam - Paramaribo - Demerary - Trinidad - Carúpano - Cumaná - La Guayra - Porto Cabello - Curaçao - Jacmel - Aux Cayes - Port au Prince - New-York - Port au Prince - Aux Cayes - Jacmel - Curaçao - Porte Cabello - La Guayra - Cumaná - Carúpano - Trinidad - Demerary - Paramaribo - Hâvre - Amsterdam.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 97

Vertrekdagen der booten van Amsterdam naar Paramaribo, gedurende 1897.

Prins Willem I Donderdag 21 Januari 's v.m. 10 uur. Prins Willem II Donderdag 11 Februari v.m. 10 uur. Prins Willem IV Donderdag 4 Maart v.m. 10 uur. Prins Willem III Donderdag 25 Maart v.m. 10 uur. Prins Frederik Hendrik Donderdag 15 April v.m. 10 uur. Prins Maurits Donderdag 6 Mei v.m. 10 uur. Prins Willem I Donderdag 27 Mei v.m. 10 uur. Prins Willem II Donderdag 17 Juni v.m. 10 uur. Prins Willem IV Donderdag 8 Juli v.m. 10 uur. Prins Willem III Donderdag 29 Juli v.m. 10 uur. Prins Frederik Hendrik Donderdag 19 Augustus 's v.m. 10 uur. Prins Maurits Donderdag 9 September v.m. 10 uur. Prins Willem I Donderdag 30 September v.m. 10 uur. Prins Willem II Donderdag 21 October v.m. 10 uur. Prins Willem IV Donderdag 11 November v.m. 10 uur. Prins Willem III Donderdag 2 December v.m. 10 uur. Prins Frederik Hendrik Donderdag 23 December v.m. 10 uur.

Tarief van Passage waaronder alles begrepen is, behalve wijn, dranken, bier en mineraal wateren, die aan boord tegen een matig tarief te verkrijgen zijn. - Geneeskundige dienst gratis.

Atlantische Vaart.

Van Amsterdam naar: Paramaribo, Demerary, Trinidad, Carúpano, Cumaná, La Guayra of Porto Cabello, 1e kl. f 400, 2e kl. 200; Curaçao, Jacmel, Aux Cayes of Port au Prince, 1e kl. f 450, 2e kl. f 225. In omgekeerde richting zijn de passageprijzen hetzelfde.

Passagiers 1e klasse, die te Hâvre van boord wenschen te gaan, kunnen frcs. 50 per persoon vorderen van de Agenten aldaar. Voor kinderen in verhouding van de betaalde passage.

☛ Retourbiljetten worden afgegeven met 25% korting voor de 1e klasse en 15% voor de 2e klasse, en zijn geldig voor 1 jaar.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Indien een biljet voor enkele reis is genomen en de passagier 1e klasse de terugreis aanvaardt binnen het jaar, zal over de terugreis 25% korting worden gegeven.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 98

Intercoloniale Vaart.

1e kl. Ret. Biljet. 2e kl. Dek. Van $ 12 $ 20.40 $ 8 $ 4 Paramaribo naar Demerary

Van $ 30 $ 51 $ 20 $ 10 Paramaribo } n/Trinidad Demerary } 20 34 13 4 n/Trinidad La Guayra } 24 40.80 16 10 n/Trinidad Curaçao } 30 51 20 10 n/Trinidad

Van $ 36 $ 61.20 $ 24 $ 12 Paramaribo } n/Carúpano Demerary } 28 47.60 19 10 n/Carúpano Trinidad } 8 13 6 2 n/Carúpano La Guayra } 20 34 13 6 n/Carúpano

Van $ 36 $ 61.20 $ 24 $ 12 Paramaribo } n/Cumaná Demerary } 32 54.40 21 10 n/Cumaná Trinidad } 16 27.20 11 5 n/Cumaná Carúpano } 8 13.60 6 3 n/Cumaná

Van Carúpano $ 10 $ 17 $ 7 $ 4 } n/Barcelona Cumaná } 4 13.60 6 3 n/Barcelona

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Van $ 36 $ 61.20 $ 24 $ 12 Paramaribo } n/LaGuayra Demerary } 32 54.40 21 10 n/LaGuayra Trinidad } 20 34 14 8 n/LaGuayra Carúpano } 16 27 8 6 n/LaGuayra Cumaná } 12 20.40 8 4 n/LaGuayra Barcelona } 10 17 6.50 3 n/LaGuayra

Van $ 66 $ 112.20 $ 43 $ 22 Paramaribo } n/Jacmel Demerary } 61 103.70 40 20 n/Jacmel Trinidad } 56 95.20 36 18 n/Jacmel Carúpano } 51 86.70 33 17 n/Jacmel Cumaná } 46 78.20 30 15 n/Jacmel Barcelona } 46 78.20 30 15 n/Jacmel La Guayra } 32 54.40 21 11 n/Jacmel Porto Cabello } 24 40.80 16 8 n/Jacmel Curaçao } 16 27.20 10 5 n/Jacmel Port au Prince 16 27.20 10 5 } n/Jacmel New-York } 75 127.50 45 - n/Jacmel

Van $ 72,50 $ 123 $ 47 $ 24 Paramaribo } n/Aux Cayes Demerary } 67,50 114,50 44 22 n/Aux Cayes

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Trinidad } 62,50 106 40 20 n/Aux Cayes Carúpano } 57,50 97,50 37 19 n/Aux Cayes Cumaná } 52,50 89 34 17 n/Aux Cayes La Guayra } 38,50 65,20 25 13 n/Aux Cayes Porto Cabello } 30,50 51,60 20 10 n/Aux Cayes Curaçao } 22,50 38 14 7 n/Aux Cayes Jacmel } n/Aux 6,50 10,80 4 2 Cayes Port au Prince 9,50 16,40 6 3 } n/Aux Cayes New-York } 69,50 116,40 41 - n/Aux Cayes

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 99

1e kl. Ret. Biljet. 2e kl. Dek. Van $ 42 $ 71,40 $ 28 $ 14 Paramaribo } n/Porto Cabello Demerary } 40 68 26 13 n/Porto Cabello Trinidad } 32 54,40 21 11 n/Porto Cabello Carúpano } 28 47,60 19 10 n/Porto Cabello Cumaná } 22 37,40 15 8 n/Porto Cabello Barcelona } 22 37,40 15 8 n/Porto Cabello La Guayra } 8 13,60 6 3 n/Porto Cabello

Van $ 50 $ 85 $ 33 $ 17 Paramaribo } n/Curaçao Demerary } 45 76,50 30 15 n/Curaçao Trinidad } 40 68 26 13 n/Curaçao Carúpano } 35 59,50 23 12 n/Curaçao Cumaná } 30 51 20 10 n/Curaçao Barcelona } 30 51 20 10 n/Curaçao La Guayra } 16 27,20 11 6 n/Curaçao Porto Cabello } 8 13,60 6 3 n/Curaçao

Van $ 80 $ 136 $ 53 $ 27 Paramaribo } n/Port au Prince Demerary } 75 127,50 50 25 n/Port au Prince

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Trinidad } 70 119 47 24 n/Port au Prince Carúpano } 65 110,50 43 22 n/Port au Prince Cumaná } 60 102 40 20 n/Port au Prince La Guayra } 46 78,20 30 15 n/Port au Prince Porto Cabello } 38 64,60 25 13 n/Port au Prince Curaçao } 30 51 20 10 n/Port au Prince

Van $ 100 $ 160 $ 60 Paramaribo } n/New-York Demerary } 90 144 55 n/New-York Trinidad } 90 144 55 n/New-York Carúpano } 80 130 50 n/New-York Cumaná } 80 130 50 n/New-York Curaçao } 63 135 40 n/New-York Port an Prince 60 100 35 } n/New-York

☛ Retourbiljetten met 15% korting worden alleen voor de 1e klasse afgegeven en blijven van waarde naar New-York 12 maanden, naar alle andere havens 4 maanden.

☛ Voor de vracht van Suriname naar New-York en andere plaatsen moet met den Agent worden overeengekomen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Vracht-Tarief van New-York naar Suriname.

Blom, Meel, Beschuit, Graan en per vat $ 0,65 Groenten Idem, Idem per ½ vat 0,40 Idem, Idem per ¼ vat 0,25 Idem, Idem per ⅛ vat 0,15 Idem, in zakken per 100 ℔ 0,35 Zemelen, Idem per 100 ℔ 0,60

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 100

Vleesch en Spek per vat $ 0,80 Idem per ½ vat 0,45 Idem per ¼ vat 0,25 Haring, Slivers, Makreel, Zalm en andere per vat 0,70 gezouten visch, 200 ℔'svaten Idem, Idem per ½ vat 0,40 Suiker, in vaten per vat 0,80 Idem per ½ vat 0,45 Bier (getapt), in vaten per vat 0,80 Kerosine olie en alcohol in ktn. van 10 per kub. vt. 0,15 gallons Bokkings in ¼ kisten per kist 0,08 Zeep, in 50 ℔'skisten per kist 0,25 Boter, Kaas, Kaarsen, Bakkeljauw, per kub. vt. 0,15 Vuurwerk, Schalen, Naaimachines, Tabak en Suiker in kisten Bier in vaten, Glaswerk in okshoofden, per kub. vt. 0,12 kisten en vaten, Tabak in okshoofden Goederen, naar de maat, niet afzonderlijk per kub. vt. 0,15 genoemd Rijst, Hars, Talk, Haver, Spijkers, per 100 ℔ 0,30 Rookspek, Koorn en ander zwaar goed, niet afzonderlijk genoemd Hammen, Cassia en andere specerijen per 100 ℔ 0,70 Bezems, Emmers, Houweelen, per doz. 0,50 Schoppen, Spaden Planken, P.P. en W.P. per 1000 vtn. 12, -

Deklading:

Teer, Pek per vat $ 0,70 Zuur, in carboys per carboy 3, - Terpentijn, in kisten per kub. vt. 0,30 Idem in vaten per vat 1,50 Patronen en Lucifers per kub. vt. 0,20 Paarden en ezels per stuk 30, - Rundvee per stuk 25, - Schapen per stuk 3, -

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 ☛ Voor alle niet genoemde Goederen moet nader worden overeengekomen.

De vracht + 5% averij op alle goederen, behalve Muntspeciën, vooruit te betalen te New-York in Amerik. Goud.

Minimumvracht $ 3 van en naar New-York, en $ 1 van en naar de kustplaatsen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 101

Tarief voor Vrachtgoederen van Amsterdam naar Paramaribo.

Aardappelen, per ½ muds mand of f 1,75 minder Aardappelen, pr 1/1 mds mand., kist of 3,50 zak Aardappelen, andere verpakk. 25, - Aardewerk (Grof) 10, - Ansjovis 25, - Assen (Spoorwagen) 16, - Azijn 16, - Azijn per okshoofd 5, - Bascules 16, - Beddengoed 18, - Bier, in vaten, per oksh. 5, - Bier, in manden, per mnd. van 25 1, - pulflesschen Bier, in kisten 16, - Biscuits 18, - Blik, in kisten 16, - Blikwerken 16, - Boeken 18, - Boter, per vaatje tot 6 K.G. 0,50 Boter, per vaatje tot 10 K.G. 0,80 Boter, per vat 25, - Cement, per vat 1,75 Chemicaliën 18, - Drogerijen 25, - Druiven, in mdjs. tot 10 K.G. 1, - Eau de Cologne 25, - Firebricks 20, - Garens 18, - Geweren 25, - Glaswerk 10, - Gonje, in zakken 16, - Grafzerken 25, -

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Groenten, per okshoofd 5, - Groenten, in andere verpakk. 18, - Grutterswaren, p. mdsvt. 3, - Grutterswaren, p. ½ mdsvt. 1,75 Hammen, per stuk 0,60 Hammen, in andere verpakk. 25, - Haring 25, - Haver, per zak van 80 K.G. 1,50 Haver, in vaten 16, - Hoeden 18, - Houtwerk 16, - Instrumenten 25, - Jenever, 650/600 Lit., p. vat 18, - Jenever, 450 Lit., idem. 12, - Jenever, 250 Lit., p. vat f 7, - Jenever, 150 Lit., p. vat 4, - Jenever, 100 Lit., p. vat 3, - Jenever, per mand van 25 kr. 1,75 Jenever, in roode kelders tot 16 kan 0,60 Jenever, id. groene 8½ kan 0,30 Kaarsen 16, - Kaas, p kist van 1 z.m. kaas 0,40 Kaas, in kisten 25, - Kalk 1,75 Kantoorbehoeften 18, - Ketting, ijzer 16, - Kleedingstukken 25, - Klompen 16, - Koffie, per baal 1,50 Kogelblauw 16, - Koperwerk 16, - Kralen 16, - Kramerijen 16, - Kruidenierswaren 18, - Krijt 16, - Kurk 16, - Kwikzilver 50, -

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Laken 25, - Lampen 18, - Lederwerk 16, - Ledige zakken 16, - Lepels, vorken en messen (geen zilver) 18, - Likeuren 18, - Lood 16, - Loodwit 20, - Lucifers, Zweedsche 18, - Lijnkoeken 18, - Manufacturen 25, - Medicijnen 25, - Menie 20, - Meubelen 18, - Mineraalwater 25/1 kruiken per mand 1,75 50/2 kruiken per mand 3, - 25/2 kruiken per mand 1,25 in kisten 16, - Modewaren 25, - Muziekinstrumenten 25, - Naaimachines 20, - Olie, per aam 4, -

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 102

Olie, per ½ aam f 2,50 Olie, per pul van 10 Lit. 1, - Opium f 50 + 1% d. waarde Papier (Pak- en stroo) f 16, - Parapluie's 25, - Parfumeriën 25, - Planten (levende) op dek 36, - Poetskatoen 16, - Porselein 16, - Provisiën in bl. of flesch 25, - Pijpen (Tabaks) 16, - Rails 20, - Rolpens, p. vtje tot 5 K.G. 0,30 Rijst, p. baal van 100 K.G. 1,50 Rijtuigen 18, - Schilderijen 25, - Schoenmakerswerk 16, - Schuierwerk 16, - Sigaren 25, - Slijpsteenen 20, - Speelgoed 16, - Spek 18, - Spiegels 25, - Spiritus, 650/600 Lit., p. vat 18, - Spiritus, 450 Lit., idem 12, - Spiritus, 250 Lit., idem 7, - Spiritus, 150 Lit., idem 4, - Spiritus, 100 Lit., idem 3, - Spijkers 12, - Staal 20, - Steenen 16, - Stokvisch f 18, - Suiker 18, - Suikerkalk 16, - Tabak 25, -

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Teer en Pik (Zweedsche) 16, - Thee 20, - Touwwerk 16, - Uien, per ⅓ mudsmand 2, - Vaten (geschoofd) 16, - Vensterglas 16, - Verfwaren 18, - Vleesch 18, - Vruchten (boom) ⅓ mdsmd 2,50 Vruchten (boom) ¼ mdsmd 1,50 Wapens 25, - Worst, p. vaatje tot 5 kilo 0,30 Wijn, in overfust, p. oksh. 8, - Wijn, per okshoofd 6, - Wijn, per ¼ boot 3,50 Wijn, per in kisten 18, - IJzer 12, - IJzeren potten (marmieten) per stuk 0,15 IJzerwerk 16, - Zaad 18, - Zeildoek 16, - Zeep 16, - Zemelen 12, - Zink 16, - Zout 16, - Zijde 25, -

Vaartuigen aan dek en andere dekgoederen, van gevaarlijken aard of niet f 36, -

Specie en waarde, muntstukken, goud, zilver, juweelen, schilderijen, enz. 1% van de waarde.

Buskruit f 40, - (minimum voor elke zending f 200, -)

Machines en Machinedeelen per collo weg. minder dan 500 K.G. f 18, 500-1000 K.G. f 25, 1000-2000 K.G. f 30, 2000-4000 K.G. f 35, 4000-6000 K.G. f 40, -

Voor alle andere goederen en van die van buitengewone afmetingen, volgens overeenkomst.

Minimumvracht f 8 + 10% averij.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 ☛ Laatste laaddag te Amsterdam 2 dagen vóór het vertrek

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 103

Compagnie Générale Transatlantique.

Hoofddirectie.

Eugène Pereire, president, T. Cloquemin, vice-president, 6 rue Auber, Paris.

Agent te Paramaribo: J. Favier. R. Dennert, Commis.

Tarief van Passagegelden. Transatlantische Route.

Van St. 1e catég. 2e catég. 3e catég. Entrep. Nazaire, Bordeaux, Marseille en Santander naar: Enk. reis.Ret. bilj. Enk. reis.Ret. bilj. Enk. Ret. bilj. reis. Basse frcs. 900 1350 800 1200 750 1125 } 400 francs. Terre Cap 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Haïtien Carúpano 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Cayenne 1000 1500 900 1350 800 1200 } 400 francs. Colon 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Demerary 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Fort de 900 1300 800 1200 750 1125 } 400 francs. France Jacmel 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Kingston 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Laguayra 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Havana 850 1445 750 1275 750 1105 } 400 francs. Mayaguez 900 1350 800 1200 750 1125 } 400 francs. Point à 900 1350 800 1200 750 1125 } 400 francs. Pitre Ponce 900 1350 800 1200 750 1125 } 400 francs. Port au 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Prince Porto 1000 1500 850 1275 650 1125 } 400 francs. Cabello

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 St. Jean 900 1350 800 1200 750 1125 } 400 francs. (Po. Rico) St. Lucie 900 1350 800 1200 750 1125 } 400 francs. St. Pierre 900 1350 800 1200 750 1125 } 400 francs. St. 900 1350 800 1200 750 1125 } 400 francs. Thomas St. 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Domingo Santiago 850 1445 750 1275 650 1105 } 400 francs. de Cuba Savanilla 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Suriname 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Trinidad 1000 1500 850 1275 750 1125 } 400 francs. Vera 1000 1500 900 1350 800 1200 } 400 francs. Cruz

(of vice versa).

De passage voor bedienden naar een der hierboven bestemde plaatsen is bepaald op frcs. 500.

☛ Passagebiljetten, die aan boord worden besproken, verhoogen met 20%.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 104

Lijn annex van Fort de France naar Cayenne.

St. Lucie Trinidad Chambre. Entrepont Pont. Chambre. Entrepont Pont. fr. fr. fr. fr. fr. fr. Fort de 40 30 20 80 50 35 France St. Lucie 40 30 20 Trinidad Demerary Suriname

Demerary Suriname. Chambre. Entrepont Pont. Chambre. Entrepont Pont. fr. fr. fr. fr. fr. fr. Fort de 160 85 50 200 115 60 France St. Lucie 150 75 40 180 100 45 Trinidad 110 55 30 140 70 35 Demerary 80 40 20 Suriname

Cayenne. Chambre. Entrepont Pont. fr. fr. fr. Fort de France 250 170 100 St. Lucie 220 155 80 Trinidad 180 125 65 Demerary 150 85 50 Suriname 100 55 40

Retourbiljetten voor den intercolonialen overtocht, geldig voor 3 maanden, verminderen voor de 1e klasse passagiers met 15%.

Vermoedelijke data van aankomst en vertrek op de reize. Lijn van St. Nazaire naar Colon.

Gaande van Aank. Vertr. St. Nazaire - 9 Pointe à Pitre 21 21

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Basse Terre 21 22 St. Pierre 22 22 Fort de France 22 23 Laguayra 25 25 Porto Cabello 26 26 Savanilla 28 28 Colon 29 -

Terug van Aank. Vertr. Colon - 3 Savanilla 4 4 Porto Cabello 6 7 Laguayra 7 8 Fort de France 10 11 St. Pierre 11 11 Basse Terre 11 11 Point à Pitre 12 12 St. Nazaire 24 -

Lijn van Marseille naar Colon.

Gaande van Aank. Vertr. Marseille - 8 Barcelona 9 10 Malaga 12 13 Teneriffe 16 16 Fort de France 28 30 Trinidad (facultatief) 1 1 Carúpano 2 2 Laguayra 4 4 Porto Cabello 5 5 Curaçao 6 6 Carthagena 8 9 Colon 10 -

Terug van Aank. Vertr. Colon - 13 Port Limon 14 14

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Carthagena 16 17 Porto Cabello 19 19 Laguayra 20 20 Fort de France 22 23 Teneriffe 6 6 Barcelona 12 12 Marseille 13 -

☛ De booten, die op deze Lijn varen, zijn alle vrachtbooten die niet anders dan dekpassagiers nemen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 105

Lijn van Fort de France naar Port au Prince.

Gaande van Aank. Vertr. Fort de France - 30 St. Pierre 30 30 Point à Pitre 1 1 Basse Terre 1 1 St. Thomas 2 3 Ponce 4 4 Mayaguez 5 5 St. Domingo 6 6 Jacmel 7 7 Port au Prince 9 -

Terug van Aank. Vertr. Port au Prince - 11 Jacmel 14 14 St. Domingo 15 15 Mayaguez 16 17 Ponce 17 18 St. Thomas 18 19 Basse Terre 20 20 Point à Pitre 20 21 St. Pierre 22 22 Fort de France 22 -

De booten van deze lijn ontmoeten: op de heenreis, te Fort de France de booten komende van Marseille en gaande naar Jacmel; te St. Thomas die komende van Hâvre, St. Nazaire en Bordeaux, en gaande naar Port au Prince; en op de terugreis, te St. Thomas de booten komende van Port au Prince en gaande naar Hâvre; te Fort de France die komende van Colon en gaande naar Marseille.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Lijn van Fort de France naar Cayenne.

Gaande van Aank. Vertr. Fort de France - 23 St. Lucie 23 23 Trinidad 24 25 Demerary 27 27 Suriname 28 28 Cayenne 29 -

Terug van Aank. Vertr. Cayenne - 3 Suriname 4 4 Demerary 5 6 Trinidad 8 8 St. Lucie 9 10 Fort de France 10 -

The Royal Mail Steam Packet Company.

Garnett & Co., Lot 18, Waterstreet, Agenten in Demerary. De Transatlantische mailbooten vertrekken, aanvangende Woensdag 13 Januari, 27 daaraanvolgende en zoo vervolgens om de 14 dagen, van Southampton naar Barbados, van waar een intercoloniale boot de reis voortzet: om de 14 dagen naar Demerary; om de 14 dagen naar St. Vincent, Grenada, Trinidad en Tobago tot La Guayra;

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 106 om de 14 dagen naar St. Lucie, Martinique, Domingue, Guadeloupe, Montserrat, Antigua, Nevis, St. Kitts en St. Thomas. De transatlantische booten vervolgen de reis van Barbados naar Jacmel, Jamaica en Colon; van daar gaan zij eens in de 4 weken naar Savanilla en eens in de 4 weken naar Limon. De thuisreizen gaan langs dezelfde route als de uitreizen, met uitzondering dat de booten gaan naar Plymouth, van daar naar Cherbourg en Southampton. Andere booten vervolgen de reis naar de West-Indiën, St. Domingo, Jamaica, Republiek Columbia, Limon en Grey Town.

Tarief van Passagegelden. Van Demerary naar de onderstaande plaatsen.

1e Kl. 2e Kl. 3e Kl. Antigua $ 42 00 $ 25 20 $ 8 40 Barbados 19 20 11 52 3 84 Carthagena 73 20 43 92 14 64 Colon 64 80 38 88 12 96 Dominica 36 00 21 60 7 20 Grenada 22 80 13 68 4 50 Greytown 84 00 50 40 16 80 Guadeloupe 38 40 23 04 7 68 Jacmel 49 20 29 52 9 84 Jamaica 58 80 35 28 11 76 La Guayra 43 20 25 92 8 64 Martinique $ 33 60 $ 20 16 $ 6 72 Montserrat 40 80 24 48 8 16 Nevis 46 80 28 08 9 36 Port Limon 79 20 47 52 15 84 Savanilla 73 20 43 92 14 64 St. Kitts 46 80 28 08 9 36 St. Lucie 31 20 18 72 6 24 St. Thomas 51 60 30 96 10 32 St. Vincent 22 80 13 68 4 56 Tobago 27 60 16 56 5 52 Trinidad 22 80 13 68 4 56

☛ Retourbiljetten, alléén voor de 1e klasse, 1½ maal zooveel als het bedrag voor de enkele reizen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Van Southampton naar onderstaande plaatsen, of vice versa

Catég. 1e 2e Bed. Antigua £ 25 £ 35 £ 17.10 Barbados 23 32.10 17.10 Carthagena 30 40 20 Colon 30 40 20 Curaçao 30 40 20 Demerary 25 35 17.10 Dominica 25 35 17.10 Grenada 25 35 17.10 Grey Town 30 40 20 Guadeloupe 25 35 17.10 Jacmel 25 35 17.10 Jamaica 25 35 17.10 La Guayra £ 25 £ 35 £ 17.10 Limon 30 40 20 Martinique 25 35 17.10 Montserrat 25 35 17.10 Po. Cabello 30 40 20 St. Kitts 25 35 17.10 St. Lucie 25 35 17.10 St. Thomas 25 35 17.10 St. Vincent 25 35 17.10 Savanilla 30 40 20 Tobago 25 35 17.10 Trinidad 25 35 17.10

☛ Retourbiljetten, geldig voor 12 of meer maanden, verminderen met 25%. 2e klasse, Enkele reis £ 20. Retour £ 30.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 107

Data van aankomst en vertrek van de booten der Royal Mail Steamers gedurende 1897.

Southampton.Barbados. Demerary. Barbados. Plymouth Vertrek. Aank. Aank. Vertrek. Vertrek. Aank. Woensd. Maand. Woensd. Donderd. Zaterd. Woensd. 1896 Dec. 30 Jan. 11 Jan. 13 Jan. 21 Jan. 23 Febr. 3 1897 Jan. 13 Jan. 25 Jan. 27 Febr. 4 Febr. 6 Febr. 17 Jan. 27 Febr. 8 Febr. 10 Febr. 18 Febr. 20 Mrt. 3 Febr. 10 Febr. 22 Febr. 24 Mrt. 4 Mrt. 6 Mrt. 17 Febr. 24 Mrt. 8 Mrt. 10 Mrt. 18 Mrt. 20 Mrt. 31 Mrt. 10 Mrt. 22 Mrt. 24 Apr. 1 Apr. 3 Apr. 14 Mrt. 24 Apr. 5 Apr. 7 Apr. 15 Apr. 17 Apr. 28 Apr. 7 Apr. 19 Apr. 21 Apr. 29 Mei 1 Mei 12 Apr. 21 Mei 3 Mei 5 Mei 13 Mei 15 Mei 26 Mei 5 Mei 17 Mei 19 Mei 27 Mei 29 Juni 9 Mei 19 Mei 31 Juni 2 Juni 10 Juni 12 Juni 23 Juni 2 Juni 14 Juni 16 Juni 24 Juni 26 Juli 7 Juni 16 Juni 28 Juni 30 Juli 8 Juli 10 Juli 21 Juni 30 Juli 12 Juli 14 Juli 22 Juli 24 Aug. 4 Juli 14 Juli 26 Juli 28 Aug. 5 Aug. 7 Aug. 18 Juli 28 Aug. 9 Aug. 11 Aug. 19 Aug. 21 Sept. 1 Aug. 11 Aug. 23 Aug. 25 Sept. 2 Sept. 4 Sept. 15 Aug. 25 Sept. 6 Sept. 8 Sept. 16 Sept. 18 Sept. 29 Sept. 8 Sept. 20 Sept. 22 Sept. 30 Oct. 2 Oct. 13 Sept. 22 Oct. 4 Oct. 6 Oct. 14 Oct. 16 Oct. 27 Oct. 6 Oct. 18 Oct. 20 Oct. 28 Oct. 30 Nov. 10 Oct. 20 Nov. 1 Nov. 3 Nov. 11 Nov. 13 Nov. 24 Nov. 3 Nov. 15 Nov. 17 Nov. 25 Nov. 27 Dec. 8 Nov. 17 Nov. 29 Dec. 1 Dec. 9 Dec. 11 Dec. 22 1898 Dec. 1 Dec. 13 Dec. 15 Dec. 23 Dec. 25 Jan 5 1898 1898 Dec. 15 Dec. 27 Dec. 29 Jan. 6 Jan. 8 Jan. 19

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1898 1898 Dec. 29 Jan. 10 Jan. 12 Jan. 20 Jan. 22 Febr. 2 1898 Jan. 12 Jan. 24 Jan. 26 Febr. 3 Febr. 5 Febr. 16

The Trinidad Line of Steamers.

Agenten: American Exploitation Company.

Passage naar Salon $ 10 Dek $ 4. Demerary Passage naar Salon 25 Dek 8. Trinidad Passage naar Salon 75 New-York

☛ Voor de vracht van hier naar Demerary, Trinidad of New-York moet met de Agenten worden overeengekomen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 108

The Direct Line of Steam Packets tusschen Londen, Demerary, Berbice en Suriname.

E. Dränger & Co., Agenten. Passage naar Demerary 1e kl. f 20, 2e kl. f 10. Passage naar Londen 1e kl. 192. ☛ Voor familiebiljetten kunnen schikkingen worden getroffen.

Telefoonwezen.

F. Smith, 1e luitenant der artillerie, gedetacheerd op Fort Nw. Amsterdam, belast met het beheer. Gouvernementsstations zijn gevestigd te: Paramaribo, Fort Nw. Amsterdam, Mariënburg, Frederiksdorp, 't Vertrouwen en Nw. Meerzorg, terwijl ook berichten door de politie op post Sommelsdijk worden aangenomen.

Telefoon-Verbindingen. Station Paramaribo.

1 Gouvernementshotel 2 Parket Procureur-Generaal 3 Gonggrijp, Clevia 4 Coster, Zaagmolen 5 Hoofdlijn 6 Surin. Bank, Gravenstraat 7 Hermelijn, Knuffelsgracht 8 Van Praag, Waterkant 9 Tubergen & Daam, Saram.str. 10 Ma-Ajong, Sarmaccastraat 11 Commissaris, Combé 12 Oldenburg 13 Spiering, Morgenstond 14 Notaris Cabell, Heerenstraat 15 Hoofdbureau van Politie 16 Poelepantje 17 Pastorie, Gravenstraat 18 Koloniale Vaartuigen 19 Curiel, Waterkant

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 20 Jacqs. de Vries, Waterkant 21 Leefmans, Watermolenstraat 22 I. Haas, Waterkant 23 Buiten-Societeit 24 Swijt, Hoek Keizerstraat en Waterkant 25 Bruggemann, Keizerstraat 26 Hensen, Geijersvlijt 27 Reelfs, Hoek Keizerstraat en Waterkant 28 Abarbanel, Gravenstraat 29 Samuels, Watermolenstraat 30 Taytelbaum, Jodebreêstraat 31 Leijsner, Heiligenweg 32 Reelfs, Filiaal, Saramaccastr. 33 Nassij, Stalhouder, Rust en Vredestraat 34 J.J.P. Wessels, Hoek Zwartenhovenbrug- en Keizerstraat.

Station Fort Nieuw-Amsterdam.

Luitenant Smith, Beheerder van het telefoonwezen Gefken, Voorburg Green, Belwaarde.

Station Mariënburg.

Beets, fabriek Mariënburg Salomons, Sorgvliet Van Heerdt, Montrésor Van Genderen, Nijd en Spijt Van Niel, Geertruidenberg Mackintosh, Zoelen.

Station Frederiksdorp.

Van Breen, Districts-Commiss. Fernandes, Districts-Geneesh.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Smith, Johannesburg Van Lierop, Rust en Werk Bender, Berlijn Piepers, Mariënbosch Curiel, Brouwerslust.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 109

Station 't Vertrouwen.

Haafwee, 't Vertrouwen Cramer, Wederzorg IJvel, Vriendsbel. en Oudersz. ..., Spieringshoek Hordijk, Nieuw-Grond.

Station Nieuw-Meerzorg.

Post Sommelsdijk Shedden, Alliance Man-a-Sam, Alliance Braumuller, Nieuw-Meerzorg.

☛ De telephoonlijnen van het Gouvernementshotel, de Gouvernements-Secretarie, het gebouw der Koloniale Staten, de hulpbureaux van Politie en die van Station Alkmaar en Post Sommelsdijk zijn niet voor particuliere aansluiting bestemd. De kantoren zijn geopend: op werkdagen van 's morg. 6-12 uur en 's namidd. van 1-6 uur. op zon- en feestdagen 's morg. 10-12 uur en 's namidd. van 4½-6 uur. De kosten voor overseining van berichten bedragen 1 cent per woord: elke nadere omschrijving van letters of teekens en elke uitdrukkelijke vermelding van een leesteeken wordt voor één woord gerekend. De berichten moeten schriftelijk worden aangeboden, uitsluitend in de Nederlandsche taal, terwijl de woonplaats van den geadresseerde duidelijk moet worden vermeld. Uitschrappingen, verwijzingen, doorhalingen, bijvoegingen of overschrijvingen worden alleen toegelaten, wanneer zij behoorlijk zijn gewaarmerkt. Worden berichten buiten de opgegeven kantooruren aangenomen, dan wordt per bericht 50 cent extra betaald. De bezorging op de stations buiten Paramaribo geschiedt kosteloos. De afzenders zijn echter verplicht om voor adressen buiten die stations een persoon op het station zelf aan te wijzen, die het bericht in ontvangst kan nemen. Te Paramaribo geschiedt de bestelling tegen betaling van 10 cent voor elk bericht in de wijken A, B, C, D en E tot aan Rust en Vredestraat, en in de 1e Buitenwijk. Voor personen buiten die wijken wonende, moet een adres van bestelling binnen den bestellingskring worden aangewezen.

Telegraafwezen. Compagnie Française des Cables Télégraphiques.

(Ci-devant Société Française des Télégraphes Sous-Marins.)

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Naaml. Vennootschap met een kapitaal van 24,000,000 Francs. Geniet van Suriname een jaarlijksch subsidie @ f 24,000. Hoofddirectie: Parijs, 38 Avenue de l'Opéra 38. J. Depelly, algem. directeur. Herrenschmidt, algem. secretaris. Paul Julia, directeur v. de exploitatie te Fort de France.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 110

Directie te Paramaribo: J. Favier, stationchef. D. Bonnemaire, G.B. Reeberg, J.H. Pinto, R. Bueno de Mesquita, H.E. Weytingh.

Chs. Tubbergen, besteller.

☛ Het kantoor is voor het publiek dagelijks toegankelijk van 's morgens 7½ tot 's avonds 8 uur.

Reglement voor de telegrafische verbinding van Suriname met de lijnen van de Compagnie Française des Cables télégraphiques.

Art. 1. Voor de telling der woorden en de berekening van hun aantal, alsmede voor de verzending der depêches, past de Fransche maatschappij der onderzeesche telegrafen in den dienst harer eigene stations de bepalingen toe, welke, voor zooveel het Buiten-Europeesch beheer betreft, vastgesteld zijn bij de telegraphische conferentie van Berlijn in haar Reglement van Internationalen dienst van 17 September 1885. Daar echter de telegraaflijnen, die verbonden zijn met het telegraafnet van de voornoemde maatschappij, onderworpen zijn aan speciale regelen, moet het volgend voorbehoud gemaakt worden voor de berichten, waarbij van die lijnen gebruik wordt gemaakt. Art. 2. In telegrammen is het maximum voor de lengte van een woord 10 letters: de woorden, die uit meer dan 10 letters bestaan, worden berekend tegen 1 woord elke 10 letters of gedeelten van 10 letters. Art. 3. De depêches in overeengekomen taal opgesteld (gecoditiceerd) zijn onderworpen aan dezelfde voorwaarden van telling en berekening als in het voorgaande artikel aangeduid. Voor zoover zoodanige depêches bestemd zijn om langs den transatlantischen kabel overgeseind te worden, mogen zij slechts woorden behelzen van ten hoogste tien letters aan eene der volgende talen ontleend: Duitsch, Engelsch, Spaansch, Fransch, Italiaansch, Nederlandsch, Portugeesch en Latijn. Elk telegram mag woorden bevatten uit die verschillende talen. De eigennamen, d.i. namen van personen en van plaatsen, mogen geen deel uitmaken van het in overeengekomen taal opgestelde; zij worden in telegrammen alleen toegelaten met hunne gewone en bekende beteekenis. Art. 4. De cijfer-telegrammen voor Antillen, Panama en Noord-Amerika bestemd, moeten altijd herhaald worden en zijn daarom onderworpen aan eene verhooging van de helft van den prijs van een gewoon telegram van dezelfde lengte. In cijfer-telegrammen wordt het aantal woorden dat elke groep cijfers (of letters) bevat, gevonden door het aantal

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 111 cijfers door 3 te deelen en - is zulks het geval - een woord meer te rekenen voor hetgeen overblijft. Getallen in eene gewone depêche voorkomende en bestemd voor de Antillen, Panama en Noord-Amerika moeten in letters uitgedrukt zijn; voor alle andere bestemmingen mogen zij in cijfers uitgedrukt worden en zijn dan onderworpen aan de berekening in het 2e lid van dit artikel vermeld. Art. 5. De afzender van een telegram kan de herhaling daarvan vragen, tegen betaling eener verhooging van de helft van den oorspronkelijken prijs van het telegram. Art. 6. De afzender van een telegram kan het antwoord, dat hij aan zijn correspondent vraagt, frankeeren tegen vooruitbetaling van den prijs van het opgegeven aantal woorden. Art. 7. De telegrammen bestemd voor plaatsen waar geene internationale telegrafen bestaan, kunnen op aanvraag van den afzender ter plaatse van bestemming besteld worden door de brievenpost; in dat geval moet het adres luiden b.v. als volgt: Robinson, Port au Prince, Poste Mole, Saint Nicolas. Voor het doorzenden per brievenpost wordt 63 cents betaald. Art. 8. De telegrammen naar een der Antillen, waar meer dan een telegraafstation is, moeten in het adres zoowel den naam van het station als van het eiland bevatten. De telegrammen, welke echter slechts één dezer aanduiding bevatten, zullen overgeseind worden, maar voor risico van den afzender, die verantwoordelijk blijft voor de gevolgen uit een onvoldoend adres voortvloeiende. Art. 9. De dépêches voor Cuba en Porto-Rico bestemd moeten in gewone taal geschreven worden. Nochtans mogen de telegrammen in eene overeengekomen taal of in cijfers en geheime letters opgesteld worden, maar in dat geval behouden de Staatsregeeringen van Cuba en Porto-Rico zich het recht voor, de vertaling te eischen van de aldus opgestelde telegrammen vóór de afgifte aan den geadresseerde. De telegrammen voor Porto-Rico en Cuba, uitgezonderd die voor Havana, Cienfuegos en Santiago de Cuba, worden overgeseind geheel voor risico des afzenders.

Tarief per woord van Paramaribo naar de onderstaande plaatsen:

Santiago de Cuba f 3,10 Haïti 2, - Dominica 1,85 Curaçao 2,60 Venezuela 3,10 Martinique 1,10 Guadeloupe f 1,40 Marie-Galante (St. Louis) 1,65 Cayenne 0,60

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 St. Laurent du Maroni(*) 0,70 Brazilie (Noordel. ged.) 2,85 Brazilie Zuidel. ged. 3,35

(*) Berichten voor Albina worden overgeseind naar St. Laurent, en van daar over de post voor rekening van den afzender verzonden.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 112

Via Haïti Key-West. Duitschl. en Helgoland f 5,97½ Oostenrijk-Hongarije 6,20 België 6,10 Denemarken 6,22½ Spanje, Barcelona 6,30 Spanje, andere plaatsen 6,35 Frankrijk en Corsica 5,97½ Gr. Brittanië en Ierland 5,97½ Griekenland 6,30 Italië 6,15 Noorwegen 6,22½ Nederland 6,15 Portugal 6,32½ Europ. Rusland 6,42½ Zweden 6,32½ Zwitserland 6,10 Bosnië Herzegowina 6,25 Bulgarijë f 6,30 Europ. Turkije 6,27½ Cuba, Cienfuegos 3,85 Cuba, Havana 4,35 Cuba, andere plaatsen 3,20 Calcutta via P.Q. Malta 8,42½ Ver. St. O v/d Mississippi 5,35 Ver. St. W v/d Mississippi 5,60 Canada, Nw. Brunswijk 5,47½ Nw. Schotland 5,47½ Eng. Columbië 5,85 Bermud. Eilanden 7,37½ Mexico, Tampico, Vera-Cruz 5,22½ Andere plaatsen van Mexico 5,35 Terreneuve 5,72½

Via Haïti Galv. via Haïti Panama Costa-Rica f 7,25 f 6,75

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Guatemale 6,62½ 6,95 Honduras 7, - 6,95 Nicaragua, St. Juan 7,22½ 6,62½ Nicaragua, andere 7,25 6,75 plaatsen San Salvador, La Libertad 6,87½ 7,07½ San Salvador, andere 7, - 6,95 plaatsen Canarische Eilanden 6,70 Florida, Key West en 5,10 Pensacola Florida, andere plaatsen 5,35

Antigua f 2,20 Barbados 2,10 Colon via Haïti-Panama 5,52½ Demerary 3,22½ Dominque 1,85 Grenada 2,10 Jamaica 3,98 Panama via Haïti 6,02½ Porto-Rico (bet. antw. St. Juan alleen) f 2,72½ via Guadeloupe St. Kitts 2,27½ St. Lucie 1,85 St. Thomas 2,52½ St. Vincent via Martinique 1,97½ Trinidad via Martinique 2,22½

☛ De bestemmers, die hunne telegrammen onder een telegram-adres wenschen te ontvangen, moeten hun adres op het kantoor aangeven en eene som betalen van f 20 voor 6 maanden of f 40 per jaar. De abonnementen beginnen op den 1n Januari en op den 1n Juli.

De abonnementsprijs voor de Nouvelles politiques journalières is f 90 en die voor de prix courants de marches f 60 per jaar. De abonnementen beginnen op den 1n Januari.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 113

West-India and Panama Telegraph Comp., Ltd.

Gevestigd te Demerary, bij het postkantoor. Geniet van Demerary een jaarlijksch subsidie @ £ 4500. Open: elken werkdag van 's vm. 7 tot 's avonds 6, en des Zondags van 's vm. 8 tot 10 en 's av. van 7 tot 8½.

Tarief per woord van Demerary naar:

sh. d. Antigua 4 0 Barbados 3 2 Colon 11 11 Cuba, Cienfuegos 8 8 Cuba, Havana 9 6 Cuba, Santiago 7 4½ Cuba, andere pl. 2d. per woord meer dan bovenst. tarief n/d. afst. Curaçao 11 10½ Dominica 3 5 Nederl. Guyana 5 0 Fransch Guyana 6 8 (Cayenne) Fransch Guyana (andere 6 10 pl.) Grenada 2 3 Guadeloupe, Basse Terre 3 7 Guadeloupe, Pointe à Pitre 3 8 Haïti, Mole St. Nicolas 9 5½ Haïti, Port au Prince en 10 6 Cape Haïtien Haïti, Gonaives, Jacmel, 11 1½ Miragoane, Petit Goave, St. Mare Jamaica, Kingston en 8 10 Holland Baai Jamaica, (andere plaatsen) 1 sh. per telegram hooger. Martinique, St. Pierre 3 2

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Martinique, (andere plaatsen) 5d. per telegram hooger. Panama 12 9 Porto Rico, St. Jean 5 4 Porto Rico, (andere pl.) 3d. per w. hooger. St. Domingo, alle plaatsen 11 6½ Santa Cruz 5 3 St. Kitts 4 3 St. Lucie 2 11 St. Thomas 5 0 St. Vincent 2 8 Trinidad, Port of Spain 1 8 Trinidad, San Fernando 1 7 Venezuela 13 7½

☛ Minimum bedrag 5 sh.

Tarief per woord van Demerary over Havana naar

sh. d. Ver. Staten v. Amerika: Florida, Key West 10 1½ Florida, andere plaatsen 10 9 O. Mississippi, Galveston 11 2 W. Mississippi, Kaap 11 7 Breton, Vancouvereiland Nova-Scotia, Nw. 11 5 Brunswijk, Canada Prins Edwards eiland 11 11 Nw.-Foundland, St. Pierre 12 0½ Miquelon, Br. Columbia Gr. Brittanië, Ierland, 12 2½ Frankrijk, Duitschland Noorwegen, Denemarken 12 7½ Italië, Holland 12 6 Spanje, Barcelona 12 9 Spanje, andere plaatsen 12 10

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Oostenrijk-Hongarije 12 7 Belgie, Zwitserland 12 5

Ieder woord bevat hoogstens 10 letters, iedere 10 letters meer of gedeelten daarvan tellen voor een nieuw woord; in het

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 114 adres worden de plaats van afzending en de naam van het land van bestemming respect. voor één woord gerekend.

Code-Telegrammen mogen geene woorden bevatten van meer dan 10 letters, en kunnen worden gesteld in het Engelsch, Fransch, Hoogduitsch, Italiaansch, Hollandsch, Spaansch en Latijn. Namen van personen en plaatsen mogen in de Code-Telegram-samen niet anders worden gebruikt dan op de wijze zooals zij in gewone telegrammen mogen voorkomen. Cijfer-Telegrammen mogen geheel of gedeeltelijk worden samengesteld uit figuren of letters, of eene voortzetting van woorden en figuren, woorden en letters, of woorden, figuren en letters, zoodanig dat de afzender zijne bedoeling kan verbergen. Telegrammen, samengesteld uit woorden niet in de Europeesche talen bekend, worden als Cijfer-Telegrammen belast. Figuren worden belast naar den maatstaf van 3 voor een woord, plus een woord voor elk daarboven. Hetzelfde geldt ook voor groepen van letters.

Vereeniging voor Nationale Feesten te Paramaribo.

De Gouverneur, eere-voorzitter, Mr. D. Juda (v.), voorzitter, A. Conradi, onder-voorzitter, Th.E. Juda, secretaris, R. Bueno de Mesquita, penningmeester, D. Charlouis, Bol. O., A. van 't Hoogerhuijs, W.L. Loth, Br., , commiss.

Vereeniging voor Suriname.

Gevestigd te Amsterdam.

Jhr. Mr. W. Elout van Soeterwoude, voorzitter.

Mr. J.W. Tijdeman, secretaris.

Correspondeerende leden in Suriname: S. van Lierop, M.S. van Praag, W. van Esveld.

Land- en Tuinbouw Vereeniging Suriname.

A.J. Baron Schimmelpenninck van der Oye, , , voorzitter, J.R.C. Gonggrijp, ondervoorzitter. H.Z. van Campen, bibliothec. Jacq. de Vries, penningm. Mr. Henri Benjamins, secret.

Surinaamsche Plantersvereeniging.

Opger. 11 Nov. 1891 met 37 leden. Telt op 1 Augs. 1896 48 leden. F.C. Gefken, voorz. J.R.C. Gonggrijp, secret. P.M. Nahar, penningm. W.H.V. Baron van Heerdt tot Eversberg en S.H. Gonggrijp, bestuursleden.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 115

Vereeniging van Goudontginners.

Opger. 19 Jan. 1892 met 17 leden. Telt op 1 Aug. 1896 19 leden. G.B.J.K. Seiler, voorz. J.F. Green, ondervoorz. Dr. G.J. Vanier, secret. J.J.P. Wessels, penningm. Dr. A. Salomons, , J.E. Muller, commissarissen.

Nederlandsche Handel Maatschappij.

DIRECTIE TE AMSTERDAM, Heerengracht hoek Spiegelstraat. Mr. F. Alting Mees, president, P. Fraissinet, secretaris. Jhr. P. Hartsen en B. Heldring, directeuren.

Agentschap te Suriname op de Centraalfabriek te Mariënburg.

J. Mavor en F.W. Beets, agenten. ☞ Spreekuur te Paramaribo, Heerenstraat No. 23, iederen Vrijdag vm. 10 uur.

Centraalfabriek Mariënburg.

J. Mavor, directeur, J. Strempler, ingénieur, B.E. van Es, scheikundige. M.C.J. Welle, boekhouder.

Landbouw, Cultuur en andere Maatschappijen.

De Cultuur Maatschappij Wederzorg (1874).

A.F. en M.H. Insinger, beheerders in Nederland. G.K. Cramer, directeur en administrateur van plant. Wederzorg. G.H. Samson, agent te Paramaribo van den heer G.K. Cramer.

Landbouw Maatschappij Voorburg (1884).

Beheer in Nederland te Millingen bij Nijmegen. W. Arntz, president-commissaris. Mr. F.C. Colenbrander en A. Dorsemogen, commissarissen.

Beheer in Suriname.

F.C. Gefken, directeur-administrateur van de plant. Voorburg. E.A. Cabell, agent der Maatschappij te Paramaribo.

Naamlooze Vennootschap (1885) gevestigd te Amsterdam ter Exploitatie der Plantages

1o. Dordrecht.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 P.N. Muller, waarn. directeur.

P.N. Muller, W.F. Piek en A.R. Jolles, commissarissen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 116

2o. Tout lui Faut.

P.N. Muller, waarn. directeur. P.N. Muller, M.C. Calkoen en Mr. C.J. den Tex, commissar.

Beheer in Suriname.

F.C. Curiel, administrateur der plantages. E.M. Rombouts, directeur van pl. Dordrecht. A.G.C.H. Janssen, directeur van pl. Tout lui faut.

W.I. Landbouw Maatschappij Spieringshoek (1887).

Chs. de Groof, agent te Vlissingen. R.H. Leijsner, administrateur in Suriname. J.P. Monsanto, directeur van plant. Spieringshoek.

De West-Indische Landbouw Maatschappij (1887).

W.H. Blaauw, directeur te Amsterdam. Forsten C. Massiaz, beheerder in Suriname en dir. van plant. Meerzorg, die in eigendom toebehoort aan de Maatschappij. S. van Lierop, agent te Paramaribo.

Cultuur-Maatschappij Rust en Werk (1888).

J.C. Gulcher, directeur te Amsterdam. S. van Lierop en Th. van Lierop, agenten in Suriname. Th. van Lierop, directeur en administrateur van plantage Rust en Werk, die in eigendom toebehoort aan de Maatschappij.

Saramacca Cultuur Maatschappij (1889).

J.N. Bastert, Keizersgracht 171, Amsterdam, directeur. Commissarissen. J.N. Bastert Sr., pres., A.H. van Beuningen, Patrice Kramer, P.J. van Houten, Baron A. van Lijnden. W. van Genderen, waarn., administrat.-direct. v/d. pl. Catharina Sophia en Anna Maria, die in eigendom toebeh. a/d. Maatsch. P. van den Broek, agent en gevolmachtigde te Paramaribo.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Naaml. Venn. ter Exploit. van de Plant. Johannisburg gevestigd te Rotterdam (1889).

J.F. Spiering, administrateur der plantage Johannesburg, die in eigendom toebehoort aan de Vennootschap. Philippi & Co., beheerders, gevestigd te Rotterdam.

Naaml. Venn. Landb. Maatschappij Broederschap (1889).

Mr. J.A. Baëza, bestuurder der Venn., te Amsterdam. A.H. de Granada, administrateur der plantage te Paramaribo. H.J.A. Stolting, directeur.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 117

Naaml. Venn. Cultuur Maatschappij Montrésor.

W.H.V. Baron van Heerdt tot Eversberg, directeur der Maatsch. en gezagvoerder der plant. Montrésor. P. van den Broek, agent te Paramaribo.

Landbouw Maatschappij Suriname.

Beheerders der Maatsch., Raad van bestuur, te 's Gravenhage. J.A. van Beek, administr. en direct. der plant. Susannasdaal. F.C. Curiel, stadsagent.

Naaml. Venn. Cultuur Onderneming 't Lotland 36.

S.H. Gonggrijp, beheerder en directeur. J.F. Spiering en A.A. Ter Laag, commissarissen.

Cultuur Onderneming De Morgenstond (1894).

J.J. Spiering, beheerder J.F. Spiering, directeur.

American Exploitation Company.

(Maatschappij ter exploitatie van balata en andere boschproducten.)

W.A. Joubert, beheerder binnen de kolonie.

Maatschappij ter exploitatie van goud en andere edele metalen.

Witte Water Placer Company.

John Ellis, agent.

Dutch Guyana Gold Exploration Syndicate Ltd. te Londen.

J.C. Brown, hoofddirecteur en agent. J.S. Molloy, plaatsvervanger.

Mineraal-Maatschappij Suriname.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 C. Samuels, directeur.

Maatschappij tot ontginning van het placer ‘'t Toeval’ in Suriname, gevestigd te Amsterdam (1893).

F.G. Hanken, agent.

Naaml. Vennootschap Goud-Exploitatie Onderneming L. & F. de Jong.

Raad van Beheer: S. van Lierop, J.P.A. Hoeffelman, M.S. van Praag, R.H. Leijsner, J.S. Morpurgo. Vertegenwoordigers der Maatschappij: Julius E. Muller, J.F.M. de Jong.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 118

Surinaamsche Handelsvennootschap.

Opgericht Januari 1895. Maatschappelijk kapitaal f 50000 in aandeelen @ f 100, waarvan op 1 Januari 1896 362 geplaatst waren. J.F. Libanon, voorzitter. T.H. Abendanon, secretaris.

Vereeniging Werkmans Toekomst.

Opgericht en als zedelijk lichaam erkend 30 October 1894. Telt op 1 Aug. 1896 286 leden. Th.J.F. Valois Smith, beheerder. R.M. Doesburg, voorzitter, F.J. Amman, ondervoorzitter, Ch.W. Samson, secretaris, M.P. Daalen, adjunct-secretaris.

Surinaamsche Bank.

Amsterdam, Weteringschans 128. Paramaribo, Gravenstr. A 13. Statuten: Zie K.B. 2 Nov. 1864 No. 65, en Koloniale verordening van 26 Juni 1889 G.B. No. 19.

Hoofddirectie te Amsterdam.

L.H. Endhoven. A. d'Angremond.

Commissarissen te Amsterdam.

Mr. M.C. van Hall, Jhr. P. Hartsen, B. Heldring, U.H. Wilkens, P.N. Muller, J.C. Gulcher.

Directie te Paramaribo.

W. van Esveld, directeur-voorzitter. H. d'Angremond, directeur.

Commissie van Toezicht te Paramaribo.

Dr. A. Salomons, , voorz., J.F.H. Voet, secret., R. Bueno de Mesquita, W.L. Loth, Br., , G.H. Samson, leden. H. Weytingh, koloniale Commissaris. W. Schipper, kassier, J.C. Hering, boekhouder, G. van Tueninbroek, J.A. Faverey, J.C. Fräser. D. Meurs, huisbew. en bode, M.W.A. Kamperveen en P.C. Kiesel, assistenten. De Bank is op iederen werkdag van 9 tot 1 uur open. Disconto 8%. Beleen. van prod. 7%. Idem effecten 5½%.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Hypotheken op vaste goederen. Renten en voorwaarden overeentekomen met de Directie.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 119

Wisselafgifte. Wissels, aangevraagd binnen twee uur vóór het sluiten eener buitenlandsche mailgelegenheid, worden niet uitgereikt vóór de pakketten voor de mail gesloten zijn. De Bank verkoopt wissels betaalbaar Amsterdam: 90 d/z. ½%, 60 d/z. 1%, 30 d/z. 1½%, zicht 2% boven pari. en koopt idem: 90 d/z. ½%, beneden pari, 60 d/z. ¼% beneden pari, 30 d/z. à pari, en zicht 1¼% boven pari. De koers waartoe wissels verkrijgbaar zijn, betaalbaar te Londen, Parijs en New-York, wordt geadverteerd. Zichtwissels op Demerary, Berbice, Barbados en Trinidad zijn verkrijgbaar tot den vasten koers van f 2,60 = $1. Idem op Cayenne @ f 0.50 = 1 franc. Idem op Martinique (Agency of Colonial Bank of London) @ f 2.60 = $ 1 = frcs. 5.25. Van wissels op tijd op koloniale Banken, en van wissels betaalbaar op andere dan de genoemde plaatsen, moet de koers overeengekomen worden. Minimum-bedragen en looptijd:

Op Amsterdam f 5; sommen beneden f 50 alléén op zicht. Op Londen £ 1; sommen beneden £ 10 alléén op 3 d/z. Op Parijs frc. 25; sommen beneden frc. 250 alléén op zicht. Op New-York $ 10; sommen beneden $ 500 alléén on demand. Sommen v. $ 500-$ 1000 alléén op 3 d/z.

Op Demerary en Berbice Sommen beneden $ 500 alléén op zicht. $ 4; Op Barbados $ 20; sommen beneden $ 500 alléén op zicht. Op Trinidad $ 20; sommen beneden $ 500 alléén op zicht.

Vreemde munt verkrijgbaar; Eng. en Amer. goud 5% bov. pari. Fransch goud 1 franc = f 0.50. Fransch zilver, zie advertentie. Ruw goud. De Bank koopt tot overeentekomen prijs.

Voorschotten op aan de Bank geconsigneerd ruw goud en op producten renteloos.

Bewaarloon. Sommen beneden f 10000 ¼ per mille per maand, van f 10000 en daarboven 2 per mille per jaar.

☛ Sedert in 1878 het kapitaal van f 1.000.000 gebracht werd op f 700.000, hadden de navolgende uitkeeringen plaats:

5% in 1878, 1879 en 1884 5½% in 1885 en 1886 6% in 1880 7% in 1881, 1882, 1883 en 1887

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 8% in 1888, 1889, 1890, 1891 en 1892 9% in 1893 en 1894 9¼% in 1895.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 120

Debet. Credit. Aan Effecten-Rekening f 536027,50 Per Kapitaal f 700000, - Aan Gebouwen en Mobilair f 25000, - Per Reservefonds f 175000, - Aan Diverse Debiteuren f 11491,82 Per Disconto f 125000, - Reserve-Rekening

Aan Prolongatie-Rekening f 626000, - Per Diverse Crediteuren f 90895,865 Aan Hypotheek-Rekening f 271353.90 Per Bankbiljetten in f 1220440, - Circulatie

Aan Beleening-Rekening f 33500, - Per Rekening-Court. f 330357,845 saldo's te Paramaribo Aan Kas-Rekening: A. Munt te f 838528,05 Per Traite-Rekening f 572044,13 Paramaribo

Per Diverse Rekeningen f 158659,735 B. te f 33914,93 Per Onbet. Dividenden pro f 598,50 Amsterdam in 1893 en 1894 Kas en bij den Kassier _____ f 872442,98 Per Uitd. over '95 @ 9¼% f 64750, - Aan Wissels en Promesses in Per f Per Portefeuille: Bedrijfsbelasting 1618,75 _____ f 66368,75 A. te f 605802,27 Per Winst en verlies f 1006,40 Paramaribo B. te 144665,69 Amsterdam _____ f 750467,96

Aan Diverse-Rekeningen f 314087,065

f 3440371,225 f 3440371,225

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 121

Levens-, Brand- en Zee-Assurantie Maatschappijen, waarvan Agentschappen gevestigd zijn in de kolonie.

Nationale Levensverzekering Bank.

Mr. Henri Benjamins, hoofd-agent voor West-Indië. C.F. Aalsmeer, geneeskundig adviseur.

North-British and Mercantile Insurance Company.

W. van Esveld, agent.

The Northern Fire and Life Assurance Company.

F.G. Hanken, agent. C.F. Aalsmeer, geneesk. adviseur.

The Equitable Life Assur. Society of the United States(*).

New-York Life Insurance Company. Eli van Praag, agent. C.F. Aalsmeer, geneesk. adviseur.

Assurantie-Maatschappij tegen Brandschade de Nederlanden van 1845.

Eli van Praag, agent.

Royal Fire and Life Insurance Company.

Gebrs. Barnett, agenten.

The Lancashire Fire and Life Insurance Company.

Gebrs. Benjamins, agenten. M.P. Heilbron, geneesk. adviseur.

Lloyds-Agenten.

Gebrs. Barnett.

(*) The Equitable heeft geen agent meer in de kolonie; de Surinaamsche Bank belast zich evenwel met het in ontvangst nemen van premiën van bestaande polissen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Vereeniging van Assuradeuren te Amsterdam.

H.C. Levy, agent.

Underwriting and Agency Association, Limited. London. (Verzekering tegen zeeschade.)

Gebrs. Barnett, agenten.

Mannheimer Versicherungs Gesellschaft in Mannheim. (Verzekering tegen zeeschade.)

Gebr. Barnett, agenten.

The Sun Insurance Company, London.

Seml. van Praag (v.), agent. Mr. J. van Praag, waarn.

Board of Underwriters of New-York.

Jacqs. B. Nassy, agent.

Commercial Union Assurance Company Ltd., London.

D. Coutinho, agent.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 122

Transatlantische Feuer Versicherungs-Actien-Gesellschaft, gevestigd te Hamburg.

E. Dränger & Co., agenten.

Deutscher Lloyd. Transport Versicherungs-Actien-Gesellschaft in Berlijn.

E. Dränger & Co., agenten.

The Sun Life Assurance Company of Canada.

John Ellis, agent. Dr. J. van West, geneesk. adviseur.

The Standard Life Assurance Company.

De Surinaamsche Bank, Financiëele agenten. J.C. Hering, agent. Dr. J. van West en Dr. G.J. Vanier, geneesk. adviseurs.

Nederl. Brandverzekering-Maatschappij, gev. te Amsterdam.

A.A. Ter Laag, agent.

Levensverzekering-Maatschappij Dordrecht.

P. van den Broek, agent. B.A. Polak, sub-agent. Dr. J. van West, geneesk. adviseur.

De Eerste Nederl. Verzekering-Maatschappij op 't leven, tegen invaliditeit en ongelukken te 's Hage.

Mr. J. van Praag, agent. Dr. J. van West en ....., geneesk. adviseurs.

The New-York Marine Underwriter.

W.A. Joubert, agent.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Massachussetts Benefit Life Association.

S. Louzada, agent. C.F. Aalsmeer, geneesk. adviseur.

Maatschappij Aggrippina, gevestigd te Cöln a/R.

H.C. Levy, agent.

Mutual Reserve Fund Life Association.

Jacqs. B. Nassij, agent...... geneesk. adviseur.

Ziekenfondsen.

Tot Onderlinge Hulp. 1856.

J.G. Kiern, voorzitter. J.C.W. Arduin, secretaris. J.A. Dragten, geneesheer. L.C. van Amson, apotheker.

Tot Onderlinge Voorzorg. 1861.

J.M. Oldenstam, voorzitter. R.A. de Vries, secretaris. M.P. Heilbron, L. van de Leuv, geneesh. W. Cabenda, apoth.

Onderlinge Liefdadigheid. 1866.

Mej. A.P. Dursteler, voorzitter. M.C. Robles, secretaris. L.F. Voet, geneesheer. L.C. van Amson, apotheker.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 123

De Nuttige Voorzorg. 1873,

E.C. van 't Velde, voorzitter. R. Heydoorn, secretaris. Dr. J. van West, geneesheer. W. Cabenda, apotheker.

Onderlinge Bijstand. 1884.

S. de la Parra Jr., voorzitter. J.W. Lobato, secretaris. H.R. Juda, geneesheer. W. Cabenda, apotheker. Albert Bueno Bibaz, dentist.

Hernhutter Voorzorg. 1885.

A.F. Graaf, voorzitter. J.M.C. Oldenstam, secretaris. J.A. Dragten, J. Fernandes en M.P. Heilbron, geneesheeren. L.C. van Amson, apotheker.

Roomsch Katholiek Ziekenfonds. 1885.

L.B. van Utrecht, voorzitter. J.D. Wolff, secretaris. J. Fernandes, geneesheer. W.F. van de Leuv, apotheker.

Hulp. 1885.

S.J. Robles, voorzitter. J.E. Abarbanel, secretaris. M.P. Heilbron, geneesheer. L.C. van Amson, apotheker.

Court Charity No. 7416. 1886.

J.B. Leckie, chief ranger. E.R. van Eijck, secretaris. J. Fernandes, geneesheer. W. Cabenda, apotheker.

Hulp en Voorzorg. 1886.

H. Weytingh, voorzitter. J.F.L. Clemen, secretaris. A. da Silva Pereyra, geneesheer. W. Cabenda, apotheker.

Tot Onderlinge Steun. 1888.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 H. Goudman Wildeboer, voorzitter. J. Oldenstam, secretaris. H.R. Juda, geneesheer. A.L. van Amson, apotheker.

Groote Hulp. 1889.

Jb. Arrias, voorzitter..., secretaris. J. Fernandes, geneesheer. A.J. Bueno de Mesquita, apotheker.

Voorzorg. 1890.

L.F. voet, geneesh., en L.C. van Amson, apoth., beheerders, J.M.M. de Vries, penningmeester en secretaris.

Algemeene Hulp.

J. van Lier, voorzitter. A.F. van 't Velde (v.), secretaris. A. da Silva Pereyra, geneesheer. L.C. van Amson, apotheker.

De Goede Voorzorg.

G.W. Telting, voorzitter. Jacqs. da Costa, secretaris. A. da Silva Pereyra, geneesh. W.F. van de Leuv, apoth.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 124

De Onderneming.

T.W.J. Hiemcke, voorzitter. R.E. van Lier, secretaris. H.G. Hirschfeld, geneesheer. W.F. van de Leuv, apotheker.

Hulp in Ziekte.

A.J. Walther, voorzitter...., secretaris. H.R. Juda, geneesheer. W.F. van de Leuv, apotheker.

Ons Vertrouwen.

J.J. Heilbron, voorzitter. U. Fernandes, secretaris. M.P. Heilbron, geneesh. A.J. Bueno de Mesquita, apoth.

De Goede Verwachting. 1892.

C.N. Kaersenhout, voorz. G. Petzoldt (v.), secret. L.F. Voet, geneesheer. L.C. van Amson, apotheker.

Het Nieuwe Ziekenfonds. 1892.

D. Fernandes Jr., voorzitter. Jacqs. J. Lobato, secret. M.P. Heilbron, geneesh. W. Cabenda, apotheker.

Steun in Ziekte. 1894.

J.P. Monsanto, voorzitter. J.L. Engelbrecht, secretaris. L. van de Leuv, geneesh. W.F. van de Leuv, apotheker.

Maatschappij De Toevlucht. 1894.

M.F.A. del Prado, voorzitter. R. Bueno Bibaz, secretaris. J. Fernandes, geneesh. W.F. van de Leuv, apotheker.

Surinaamsch Burger-Ziekenfonds. 1895.

A.H. Zschuschen, voorzitter. J.G.D. Stolting, secretaris. Dr. G.J. Vanier en H.G. Hirschfeld, geneesh., E. Essed, apoth.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Vereeniging Tot nut van 't Algemeen. 1895.

A.J. Walther, voorzitter. J.A. da Costa, secretaris. M.P. Heilbron, geneesheer. W.F. van de Leuv, apotheker.

Orde der Vrijmetselaren.

Loge Concordia werkende onder het Groot Oosten der Nederlanden.

Opger. 1773. Telt op 1 Juli 1896 69 leden.

Bestuur van het Groot Oosten.

G. Vas Visser, te Amsterdam, Gr. Mr., Mr. A.M. Maas Geesteranus, te 's Gravenhage, Ged. Gr. Mr., ...., Gr. Secretaris.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 125

Ged. Gr. Mr. voor de kolonie Suriname.

Mr. A.J. Jessurun.

Bestuur van Concordia.

W.L. Loth, Br. , , Reg. Mr., S.M. Swijt, Ged. Mr., D. Charlouis, Bol. O., 1e Opz., J.P.W. van Eijck, 2e Opz., F.C. Curiel, ged. 2e Opz., S.H. Pos, Secret., D. Fernandes Jr., adj. Secret.

Gevolmachtigde van Concordia bij het Groot Oosten der Nederlanden.

J. Sander.

Maçonniek Opvoedings- en Ondersteuningsfonds.

S.M. Swijt, voorz. Jacqs. de Vries, onder-voorz. S.H. Pos, secret. F.C. Curiel. penningm. D. Charlouis, Bol. O., lid. S.M. Pos en J.P.W. van Eijck, plaatsverv. leden.

Maçonn. Leesgezelschap en Maçonn. Bibliotheek.

W.L. Loth, Br. , , S.H. Pos, bestuurders. ☛ Concordia vergadert maandelijks op den laatsten Woensdag.

Ancient Order of Foresters.

Court Charity No. 7416,

Gevestigd te Paramaribo. Opger. 1886 m/37 leden. Telt op 1 Aug. 1896 87 leden. J.B. Leckie, chief ranger. E.R. van Eijck, secretaris. ☛ Vergadert maandelijks op den 1n, 2n en 4n Donderdag.

Tooneel en Muziek-Gezelschappen.(*)

Tooneelgenootschap Thalia.

B. Ezechiels, voorzitter. J. Abarbanel, secretaris.

Tooneelvereeniging Kunstmin en Letterzin. (*) Van al deze gezelschappen is Thalia het eenigste dat een eigen gebouw heeft.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 J.M. Morpurgo, voorzitter. A.J. da Costa, secretaris.

Toonkunstvereeniging Philotechnie.

G.G.T. Rustwijk, voorzitter. G.C. de Pina, secretaris. A.J.J. de Vries, directeur.

Tooneel- en Muziekvereeniging Wilhelmina.

E.A. Bueno de Mesquita, voorz. R. Bueno de Mesquita, secret.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 126

Muziekgezelschap Excelsior.

A.J.J. de Vries, voorzitter. H. Lobato, secretaris. M. Stenhuys, directeur.

Muziekgezelschap Oefening baart Kennis.

J.K. de Lemmert, voorzitter, L. Sendar, secretaris.

Muziekgenootschap Semper Crescendo.

C.A. Pierssens, voorzitter, M.F.A. Lichtveld, secretaris.

Jongelings-Zangvereeniging L'Amour.

A.J. Vredeberg, voorzitter, J.Ch. Duijker, secretaris.

Zangvereeniging Eendracht.

J.L. Oldenstam, voorzitter, ..., secretaris.

Surinaamsche Oud-Studenten Vereeniging.

Opger. 27 Sept. 1894 met 28 leden. Telt op 1 Sept. 1896 27 leden. Mr. W. Tonckens JLz., , Gouverneur van Suriname, Eerelid. Ds. C. Hoekstra, Praeses. Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler, Abactis, J. Pesman, Questor, J. Kruyt (v), medeopr., eerelid. ☛ Vergadert maandelijks.

Alliance Française.

Comité de Paramaribo. Opger. Dec. 1891 met 25 leden. Telt op 1 Aug. 1896 85 leden. A.J. Baron Schimmelpenninck v.d. Oye, , , eere-voorzitter. W. van Esveld, voorzitter. J. Favier, secretaris.

Onderwijzers Vereeniging Broederschap.

Opger. Maart. 1892 met 27 leden. Telt op 1 Sept. 1896 20 leden. Joh. R. Rellum, voorzitter. J.A. Daniels, secretaris.

Surinaamsch Onderwijzers Genootschap.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Opger. 28 Sept. 1895 met 78 leden. Telt op 1 Sept. 1896 120 leden. Mr W. Tonckens JLz., , Gouverneur van Suriname, Dr. H.D. Benjamins, , Inspecteur voor het Onderwijs, eereleden. J.J. Heilbron, , voorzitter, G. Wiegand, bibliothecaris, G.A. van Tooren, penningmeester, J.A.H. Reiziger (v), 1e secretaris, J.G.D. Stolting, 2e secretaris.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 127

Surinaamsche Scherpschutters Vereeniging.

Onder bescherming van den heer Gouverneur. Opger. 14 Maart 1893 met 33 leden. Telt op 1 Aug. 1896 65 leden. Mr. J. Kalff (v.), eere-voorzitter, Alb. Bueno Bibaz, voorzitter. S. Azijnman, secretaris. De Commandanten van de Schutterij, de Land- en Zeemacht, eereleden.

Liefdadigheids Instellingen.

's Landsgrond Boniface.

(Verblijfplaats voor ouden en gebrekkigen.) COMMISSIE VAN REGENTEN. B. Heijde, voorzitter, Jacques de Vries, J.J.P. Wessels, J.P. W. van Eijck, leden, J. Dahlberg, lid en secretaris, H.F. Meurs, directeur-armverzorger.

Gerardus Majella Stichting.

(R.K. Liefdegesticht tot verpleging van ouden, zieken en melaatschen.)

Bestuurd door de Zusters van Liefde van de Congregatie van O.L. Vr. Moeder van Barmhartigheid.

Maatschappij van Weldadigheid.

...., president. A.H. de Granada, secretaris.

R.K. Weeshuizen.

1o. aan de Wanicastraat, voor jongens, aantal weezen 61 2o. aan de Gravenstraat, voor meisjes, aantal weezen 75

Hervormde Luthersche Weezenstichting.

...., voorzitter, W. van Esveld, thes. E.A. Cabell, secret.

Op 1 Augustus 1896 bezat het fonds in 3% Inschrijvingen en Certificaten f 10700 en in kasgeld f 96.

Politie Begrafenisfonds.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 H. van der Schans, voorzitter..., secretaris.

Comité tot lijkbew, ‘Liefdevereeniging,’

J.H. Vanenburg, voorzitter. A.F. Vriesde, secretaris.

M.F.A. del Prado en J. de la Parra, beschermheeren.

‘Liefdewerk’, Diakonessen-Vereeniging voor Armenzorg der Hervormde Gemeente,

Mevr. wed. A.T. Bos, president. Mejuffr. E. Vereul, secretaris.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 128

Bewaarplaats voor Krankzinnigen.

F.C. Dobberke, arts, geneesheer, directeur. Mevr. A.F. Dobberke, hoofdverpleegster met den personeelen titel van adjunct-directrice....., hoofdverpleger.

Parc Vaccinogène.

Dr. A. Salomons, , directeur. W.L. Loth, Br. , , penningmeester.

Balata-Industrie.

Tot exploitatie van balata zijn in 1895 overeenkomstig de voorschriften der verordening van 21 Januari 1893 (G.B. No. 14) verleend 60 concessiën tot eene gezamenlijke oppervlakte van 335484,13 H.A. tegen betaling van 10 cent per jaar per H.A., en wel:

in Nickerie 28 tot eene gez. 188512 H.A.(1) oppervl. van in Suriname 15 tot eene gez. 81833,38 H.A.(2) oppervl. van in Saramacca 11 tot eene gez. 40238,75 H.A.(3) oppervl. van in Cottica 4 tot eene gez. 18400 H.A.(4) oppervl. van in Marowijne 2 tot eene gez. 6500 H.A.(5) oppervl. van ______60 335484,13 H.A.

Eene concessie groot 30000 H.A., ten Oosten van de Corantijn, werd gedeeltelijk - 7800 H.A. - voor een jaar en tegen betaling van 10 cent per H.A. hernieuwd. Eene concessie groot 30000 H.A. ten Oosten van de Corantijn, werd gedeeltelijk - 14858,40 H.A. - voor een jaar en tegen betaling van 10 cent per H.A. hernieuwd.

(1) Waaronder 3 concessiën tot eene gezamenlijke oppervlakte van 8150 H.A. ter vergrooting van 2 in 1894 verleende concessiën en 9 concessiën tot eene gezamenlijke oppervlakte van 44332 H.A. ter vergrooting van 4 in 1895 verleende concessiën. (2) Waaronder 2 concessiën tot eene gezamenlijke oppervlakte van 2475 H.A. ter vergrooting van 2 in 1894 verleende concessiën en 6 concessiën tot eene gezamenlijke oppervlakte van 36858,38 H.A. ter vergrooting van 2 in 1895 verleende concessiën. (3) Waaronder 3 concessiën tot eene gezamenlijke oppervlakte van 13175 H.A. ter vergrooting van 2 in 1894 verleende concessiën. (4) Waaronder 1 concessie tot eene oppervlakte van 3400 H.A. ter vergrooting van eene in 1895 verleende concessie. (5) Waaronder 1 concessie tot eene oppervlakte van 1500 H.A. ter vergrooting van eene in 1894 verleende concessie.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 129

Eene concessie groot 6500 H.A., ten Westen van de Suriname, werd gedeeltelijk, en vergroot tot 7500 H.A., voor een jaar en tegen betaling van 10 cent per H.A. hernieuwd. De gezamenlijke oppervlakte van in 1895 verleende en hernieuwde concessies bedraagt alzoo 365642,53 H.A. Tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van bolletrieboomen werden in 1895 kosteloos voor den tijd van drie maanden, met recht van voorkeur gedurende vier maanden om de afgestane terreinen of gedeelten daarvan in concessie tot exploitatie van balata aan te vragen, verleend 18 vergunningen tot eene gezamenlijke oppervlakte van 546348 H.A., en wel:

in Nickerie 8 verg. tot eene gez. 294649 H.A. oppervl. van in Suriname 4 verg. tot eene gez. 85499 H.A. oppervl. van in Cottica 2 verg. tot eene gez. 95000 H.A. oppervl. van in Saramacca 3 verg. tot eene gez. 60000 H.A. oppervl. van in Marowijne 1 verg. tot eene gez. 11200 H.A. oppervl. van ______18 546348 H.A.

Eene vergunning groot 50000 H.A., gelegen aan beide oevers der Maratakka, district Nickerie, in 1894 voor 6 maanden verleend, werd in 1895, na expiratie van den termijn waarvoor zij oorspronkelijk verleend werd met 3 maanden verlengd. De gezamenlijke oppervlakte van de terreinen waarop in 1895 vergunningen tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van bolletrieboomen zijn verleend, bedraagt alzoo 596348 H.A. Gedurende de eerste vier maanden van 1896 werden tot exploitatie van balata verleend 20 concessiën tot eene gezamenlijke oppervlakte van 157959 H.A. tegen betaling van 10 cent per H.A., en wel:

in Nickerie 15 tot eene gez. 124900 H.A.(1) oppervlakte van in Saramacca 2 tot eene gez. 25909 H.A.(2) oppervlakte van in Suriname 1 tot eene gez. 5200 H.A. oppervlakte van in Marowijne 1 tot eene gez. 1750 H.A.(3) oppervlakte van (1) Waaronder 5 concessiën tot eene gezamenlijke oppervlakte van 60370 H.A. ter vergrooting van 5 in 1895 verleende concessiën en 2 concessiën tot eene gezamenlijke oppervlakte van 970 H.A. ter vergrooting van 2 in 1896 verleende concessiën. (2) Waaronder 1 concessie tot eene oppervlakte van 1202,5 H.A. ter vergrooting van 1 in 1895 verleende concessie. (3) Ter vergrooting van 1 in 1895 verleende concessie.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 in Cottica 1 tot eene gez. 200 H.A.(4) oppervlakte van ______20 157959 H.A.

Eene concessie ten Oosten van de Corantijn, in 1895 verleend, werd voor een gedeelte - 17000 H.A. - hernieuwd tegen betaling van 10 cent per H.A.

(4) Ter vergrooting van 1 in 1895 verleende concessie.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 130

Tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van bolletrieboomen werden gedurende de eerste vier maanden 1896 verleend 47 vergunningen tot eene gezamenlijke oppervlakte van 1353336,275 H.A., en wel:

in Nickerie 24 tot eene gez. 736023 H.A.(1) oppervl. van in Saramacca 12 tot eene gez. 274043 H.A. oppervl. van in Suriname 7 tot eene gez. 212844,275 H.A. oppervl. van in Marowijne 2 tot eene gez. 55426 H.A. oppervl. van in Cottica 1 tot eene gez. 45000 H.A. oppervl. van in Commew. 1 tot eene gez. 30000 H.A. oppervl. van ______47 1353336,275 H.A.

In 1895 werd 133681 K.G. balata ter markt gebracht.

Goud-Industrie.

In de volgende tabellen wordt een overzicht aangetroffen van het aantal concessiën in 1895 voor de goudindustrie uitgegeven, van de oppervlakte van de gronden waarop zij betrekking bebben en van de daarvoor betaalde retributie.

Verleende Concessies.

Concess.-rechtSurin. Saram. Marow. per H.A. aantal oppervlakteaantal oppervlakteaantal oppervlakte 10 ct. (1) 92 (1) 42556 30 7940 12 5000 25 ct. (2) 11 (2) 3983 - - - - 50 ct. 3 1884 - - - - 10 ct. } 2 540 - - - - 25 ct. { 2 430 - - - - 10 ct. } ------

(1) De oppervlakte van 1 dezer vergunningen werd verminderd met 5000 H.A. (1) waaronder 7 concessiën te zamen groot 7496.567 H.A. ter vergrooting van vroeger verleende concessies. (1) waaronder 7 concessiën te zamen groot 7496.567 H.A. ter vergrooting van vroeger verleende concessies. (2) waaronder 1 concessie groot 87 H.A. ter vergrooting van eene vroeger verleende concessie. (2) waaronder 1 concessie groot 87 H.A. ter vergrooting van eene vroeger verleende concessie.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 50 ct. { ------10 ct. } ------25 ct. } ------50 ct. } ------25 ct. } ------50 ct. { ------Totaal 108 49393 30 7940 12 5000

Concess.-rechtLawa. Cottica. Totaal. per H.A. aantal oppervlakteaantal oppervlakteaantal oppervlakte 10 ct. 19 6400 1 200 154 62096 25 ct. - - - - 11 3983 50 ct. - - - - 3 1884 10 ct. } - - - - 2 } 540 25 ct. { - - - - 2 { 430 10 ct. } ------50 ct. { ------10 ct. } ------25 ct. { ------50 ct. { ------25 ct. } ------50 ct. { ------Totaal 19 6400 1 200 170 68933

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 131

Hernieuwde Concessies.

Concess.-rechtSurin. Saram. Marow. per H.A. aantal oppervlakteaantal oppervlakte aantal oppervlakte 10 ct. 17 5728 11 3580 4 850 25 ct. 15 9500 6 3750 7 3710 50 ct. 32 46720 14 18250 1 8350 10 ct. } 1 152 2 974 - - 25 ct. { 1 79 2 726 - - 10 ct. } 2 2245 - - - - 50 ct. { 2 12338 - - - - 10 ct. } ------25 ct. } ------50 ct. } ------25 ct. } 1 171 - - - - 50 ct. } 1 200 - - - - Totaal 68 77133 33 27280 12 12910

Concess.-rechtLawa. Cottica. Totaal. per H.A. aantal oppervlakteaantal oppervlakteaantal oppervlakte 10 ct. 6 5300 - - 38 15459 25 ct. 1 2500 - - 29 19460 50 ct. 1 69984 - - 48 143305 10 ct. } - - - - 3 1125 25 ct. } - - - - 3 804 10 ct. } - - - - 2 2245 50 ct. } - - - - 2 12338 10 ct. } - - - - - 25 ct. } - - - - - 50 ct. } - - - - - 25 ct. } - - - - 1 171 50 ct. } - - - - 1 200 Totaal 8 77784 - - 121 195107

De volgende tabellen geven een gelijk overzicht voor zooveel betreft de eerste vier maanden van 1896.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Verleende Concessies.

Concess.-rechtSuriname. Saram. Marow. per H.A. aantal oppervlakteaantal oppervlakteaantal oppervlakte 10 ct. 32 12079 7 1500 3 600 25 ct. 2 600 - - - - 50 ct. ------10 ct. } - - - - 2 120 25 ct. } - - - - 2 480 10 ct. } ------50 ct. } ------10 ct. } ------25 ct. } ------50 ct. } ------25 ct. } ------50 ct. } ------Totaal 34 12679 7 1500 5 1200

Concess.-rechtLawa. Totaal. per H.A. aantal oppervlakte aantal oppervlakte 10 ct. 10 5677 52 19858 25 ct. - 2 600 50 ct. - - - 10 ct. } - 2 120 25 ct. } - 2 480 10 ct. } - - - 50 ct. } - - - 10 ct. } - - - 25 ct. } - - - 50 ct. } - - - 25 ct. } - - - 50 ct. } - - - Totaal 10 5677 56 21057

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 132

Hernieuwde Concessies.

Concessie Suriname. Saram. Marow. recht per H.A. aantal oppervlakteaantal oppervlakteaantal oppervlakte 10 ct. 5 1520 2 575 1 200 25 ct. 7 1958 - - 1 300 50 ct. 13 13049 3 1550 1 1000 10 ct. } ------25 ct. } ------10 ct. } ------50 ct. } ------10 ct. } ------25 ct. } ------50 ct. } ------25 ct. } ------50 ct. } ------Totaal 25 16527 5 2125 3 1500

Concessie Lawa. Totaal. recht per H.A. aantal oppervlakte aantal oppervlakte 10 ct. 4 1831 12 4126 25 ct. 1 200 9 2458 50 ct. - - 17 15599 10 ct. } - - - - 25 ct. } - - - - 10 ct. } - - - - 50 ct. } - - - - 10 ct. } - - - - 25 ct. } - - - - 50 ct. } - - - - 25 ct. } - - - - 50 ct. } - - - - Totaal 5 2031 38 22183

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 In 1895 werden 28 vergunningen verleend tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van delfstoffen, te zamen betrekking hebbende op 558600 H.A., en wel:

in het district 15 vergunningen 300000 H.A. Saramacca Nickerie 11 vergunningen 218600 H.A. Suriname 1 vergunning 20000 H.A. Commewijne 1 vergunning 20000 H.A. ______te zamen 28 vergunningen 558600 H.A.

Naar de aangiften door belanghebbenden gedaan, bedroeg de hoeveelheid goud in 1895 gevonden aan of in de nabijheid van de

Boven Suriname 362605,5 gr. Saramacca 158673 gr. Marowijne 99014 gr. Lawa 128246 gr. _____ Totaal 748538,5 gr. hetgeen berekend tegen den prijs van f 1,37 per gram eene waarde van f 1,025,497,745 vertegenwoordigt.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 133

Gedurende het 1e kwartaal 1896 werd volgens aangiften gevonden aan of in de nabijheid van de

Boven Suriname 78474,5 gram Saramacca 37366,5 gram Marowijne 19148 gram Lawa 36758,2 gram _____ Totaal 171747,2 gram hetgeen berekend naar gemelden koers eene waarde vertegenwoordigt van f 235,293,66. In 1895 werd 954294 gram goud uitgevoerd, volgens den prijs van f 1,37 eene waarde van f 1,307,382,78 vertegenwoordigende. Hiervan werd uitgevoerd naar Nederland 736408½ gram; naar Groot Britannië 108179½ gram; naar Amerika 8716 gram; naar Demerara 780 gram; naar Fransch-Guyana 100210 gram. Daarenboven werd naar Nederland uitgevoerd 34613 gram goud, van Fransch-Guyana in Suriname ingevoerd.

De waarde van het uitgevoerde goud van den aanvang der industrie tot en met 1894 bedroeg blijkens het laatste verslag f 18,188,388,41.

Dit cijfer klimt alzoo door den uitvoer in 1895 tot f 19,495,771,19. Van 1 Januari tot 30 April 1896 bedroeg de uitvoer 232747 gram, vertegenwoordigende eene waarde van f 318,863,39.

Hiervan werd uitgevoerd in Januari 69514,5 gram Februari 23057,5 gram Maart 78651,5 gram April 61523,5 gram

Daarenboven werd in dat tijdsverloop uitgevoerd 35279,5 gram goud van Fransch-Guyana in Suriname ingevoerd.

Staat van de Goudindustrie gedurende de jaren 1885-95.

JAAR. Aantal Pacht en Waarde in ronde sommen concessie van verkregen | gelden. uitgevoerd GOUD. Concessiën. Hectaren. 1885 396 401982 f 64795,44 f 1016284 f 1331774 1886 455 412879 68376,86 974771 1032,67 1887 395 332120 91550,65 1176636 1379758 1888 441 335109 88914,67 806414 1410794

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1889 625 532649 85542,36 883676 1125236 1890 329 245623 86244,94 1115652 1304271 1891 293 192216 75524,09 1704579 1124746 1892 315 422015 74162,98 1088980 1478162 1893 346 254139 88818,87 1188672 1588754 1894 348 280639 77104,14 1063988 1618792 1895 291 264040 93498,82 11625497 1307383

JAAR. Recht. MEER uitgevoerd Minder uitgevoerd dan verkregen. dan verkregen. 1885 f 66588,70 f 315490 1886 51676, - 57993 1887 68637,82 202822 1888 72084,89 604380 1889 62603,80 241560 1890 66642,35 188909 1891 57469,02 f 579833 1892 75528,15 268253 1893 81177,25 400082 1894 77104,14 554804 1895 74178,44 281886

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 134

Graphische Voorstelling van het aantal H.A. jaarlijks in concessie verleend tot ontginning van delfstoffen in Suriname van 1882/1895.

Hectaren 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 600000 588600 500000 451392 436791 412879 401982 400000 335102 332120 300000 200000 100000

Hectaren 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 600000 558600 532650 500000 400000 300000 297174 280639 254139 245623 200000 192216 100000

Graphische Voorstelling van het aantal grammen goud uitgevoerd van 1887/1895.

Gramm. 1887 1888 1889 1890 1200000

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1150000 1100000 1029777 1006904 1000000 952022 900000 894333 800000 700000

Gramm. 1891 1892 1893 1894 1895 1200000 1181600 1159775 1150000 1100000 1078065 1000000 954294 900000 820982 800000 700000

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 135

Tabel van afstanden varende bij gunstig tij, met goede roeiers, in een zesriems vaartuig.

Van Paramaribo naar het fort Nieuw Amsterdam 1 uur 30 min. Van het fort Nieuw-Amsterdam naar Braamspunt 2 uur 30 min. Van het fort Nw.-Amsterdam tot de Helenakreek 2 uur 30 min. Van de Helenakreek tot de Matappicakreek 1 uur Van de Matappicakreek tot aan de Sommelsdijk 30 min. Van Sommelsdijk tot de Paramarikakreek 2 uur Van de Paramarikakreek tot de Craskreek 1 uur Van de Craskreek tot aan Perica 1 uur Van de Perica tot aan de Motkreek 30 min. Van de Motkreek tot de Vredenborgerkreek 1 uur 30 min. Van Sommelsdijk tot de Craskreek (Commewijne) 2 uur 30 min. Van de Craskreek tot aan de Cassiwinica 6 uur Van Paramaribo tot de Joden Savane 10 uur Van de Joden Savane tot den post Victoria 12 uur Van Victoria tot de Sarakreek 7 uur Van Paramaribo naar Bakra Massanga 3 uur 30 min. Van Paramaribo naar het station Groningen aan de Saramacca 8 uur Van Groningen naar den post Nassau 8 uur Van de Monding der Marowijne tot Armina 18 uur

Stations per Roeiboot naar de Boven Suriname en Sarakreek bij een' normalen waterstand.

Van Paramaribo vertrekkende, komt men tot Phedra des middags of des avonds van den tweeden dag, naar gelang dat men des morgens of des middags vertrekt. Den 3n dag komt men van Phedra tot Berg en Dal. Den 4n dag van Berg en Dal tot Boschland of Brokopondo. Den 5n dag van Boschland of Brokopondo tot Kriki (Bakoekondré). Den 6n dag van Kriki tot Mesquita (Palmerston). Den 7n dag van Mesquita tot Adjama Kondré. Den 8n dag van Adjama Kondré tot Gégé of bij zwaar water tot Brommiraston (1 à 1½ uur beneden Gegé). Den 9n dag van Gégé tot Dam. Den 10n dag van Dam tot Philop. Den 11n dag van Philop tot Sinnamary (Jac. Fernandes). Den 12n dag van Sinnamary tot Stonkampoe. Den 13n dag van Stonkampoe tot placer Benjamins. Den 14n dag van Benjamins tot placer von Hemert & Co.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Afstanden die men aflegt, wanneer men, met een geladen boot, bij een' normalen waterstand de Boven Saramacca-rivier opvaart.

Van Paramaribo komt men tot den grond Uitkijk. Van Uitkijk tot den grond Vier Hendrikken (Boliveri).

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 136

Van Vier Hendrikken (Boliveri) tot Cabenda. Van Cabenda tot Gardé of Maripaston. Van Gardé of Maripaston tot het Politiestation over de Mindrinetikreek. Van het Politiestation tot Jana Pau(1). Van Jana Pau tot Gwinsi(2) Van Gwinsi tot Witte Water Placer. Van Witte Water Placer tot Jacopoe Kondré. En wanneer men de Klein Saramacca invaart, komt men van Witte Water Placer tot het placer de Vries (Judiths Hoop). In den drogen tijd gaat de vloed tot Fini Santi en men vaart dan met het getij mee. De afstand tot Maripaston wordt afgelegd in 3 etmalen.

Staat van der Waag gepasseerde Producten, gedurende de jaren 1890/95.

K.G. K.G. K.G. GR. GOUD. K.G. K.G. HOUT. SUIKER. CACAO. KOUFIE. BALATA. 1890 391388 2179066 1667½ 987218½ 75592 23473 1891 129046 2324968½ 2140 867004½ 88016½ 25235 1892 57622 1729932 2484 918827½ 132200 7505 1893 5456 3508285 9432½ 1092346½ 52644½ 4022 1894 - 2909567½ 4506 913884 73147½ 2532(*) 1895 - 3425717½ 8152 523918 103430 913(†)

Staat van de waarde van in de Kolonie in- en uitgevoerde goederen met daarop gevallen recht, gedurende de jaren 1890/95.

INVOER UITVOER WAARDE. RECHT. WAARDE. RECHT. 1890 f 5366258. - f 719427.47½ f 4272692. - f 110268.55 1891 5873335. - 744279.69 3994616. - 9062929.23 1892 5238401. - 734147.73 3851187. - 92424.69 1893 5736365. - 811988,29½ 5467631. - 98690.57½ 1894 6225076. - 925029.68½ 5662814. - 82713.06 1895 5203029. - 928995.71 5490735. - 74178.44

(1) Beteekent hout van Jana of Johanna. (2) Beteekent roode grond. (*) benevens 16109 K.G. kwassiehout (†) benevens 5090 K.G. kwassiehout

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 137

Uitgevoerde landbouwproducten van 1740/1895, zooveel mogelijk om de 5 jaren vermeld.

Jaar. Amst Amst. Amst. Amst. Andere Suiker. Koffie Katoen. Cacao. Producten. 1740 24228000 4971246 3834 77853 1988 ℔ Tabak 1745 22853000 7592779 528 674744 1420 ℔ tab., 1475 gll. cop. 1750 20755000 3536339 114 338884 1755 16417000 2872562 1803 85332 1760 21014000 10206487 1292 128482 1765 20121000 160530 50780 1770 14730000 230347 168260 1775 20255000 13300000 144428 73338 1780 15700000 11750000 650800 570350 1784 14324000 12913465 1020587 560194 1790 21105000 14856275 943580 517464 } 370000 ℔ Tabak 1790 21105000 14856275 943580 517464 } 41000 ℔ Verfhout 1794 24283000 11193690 1223170 350444 1805 11721000 6100755 5105 273488 1810 17022000 6504596 7402 88245 1816 11568483 4964541 1066937 90695 1820 19533905 4815037 1328243 8715 1825 23815707 4196575 2329607 116103 1830 33079301 6032917 2665880 18445 1835 37773861 2152330 1640307 31070 1840 31313897 3461902 1993256 182984 1845 29787267 1708179 840505 104295 1850 31130447 753963 906740 165621 1855 30818387 528239 936181 260617 1860 34029917 339512 617643 543735 1865 16441978 97410 386122 688809 1870 23428447 83175 312917 1164309 1875 20786418 106949 438358 2687067

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1880 21147228 20392 51844 2104857 1885 10994399 19946 3533 2707407 1890 14155237 437 4415682 152653 ℔ Balata. 1893 14523756 30514 6996000 } 65092 ℔ Balata.

1893 14523756 30514 6996000 } 2130,5 M3 ○ & □ hout 1893 14523756 30514 6996000 } 44491 ℔ Letterhout. 1894 13943556 64890 6498243 } 72172 ℔ Letterhout. 1894 13943556 64890 6498243 } 216573 ℔ Balata.

1894 13943556 64890 6498243 } 4667 M3. ○ & □ hout 1895 16301644 91134 8912676 } 267362 ℔ Bulata 1895 16301644 91134 8912676 } 421504 L. Melasse 1895 16301644 91134 8912676 } 580308 L. Rum

1895 16301644 91134 8912676 } 2112 M3 ○ & □ hout.

☛ De cijfers van 1875/1895, aanvankelijk in het Kol. Versl. in K.G. uitgedrukt, zijn voor dezen staat tot Amst. ℔ herleid om een beter overzicht van het geheel te doen erlangen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 138

Surinaamsche Begrootingen van 1874-1897.

BEGROOT EIGEN INKOMSTEN ENSUBSIDIE. UITGAVEN. Ingediend VOOR MIDDELEN. door Gouverneur Geraamd.Werkelijk.Geraamd.Werkelijk.Geraamd. Werkelijk. 1874 f 869962. f f f f 1254249.40 f 1225958.89 van Idsinga - 926379.24 384287.40 319579.65 1875 1056700. 851415,28½ 191730.40 363677.12 1248830.40 1215092.40½ v. - Sypesteyn 1876 1103800. 925492.19 557714.97 448613.75½ 1629514.92 1374105.94½ Idem. - 1877 856700. 1054325.37½ 511360.13 428481.49 1368060.13 1482806.86½ Idem. - 1878 886100. 1042696.12 630085.40 602401.67½ 1516185.40 1645097.79½ Idem. - 1879 1174600. 1021430,37½ 537083.75 335839.36½ 1711683.75 1357269.74 Idem. - 1880 1275700. 1099602.67 425904.14 283117.69 1701604.14 1382720.36 Idem. - 1881 1134443.33 1211778.11 222742.92 209159.16 1357186.25 1420937.27 Idem. 1882 1164943.33 1212229.71½ 269156.42 248426.53½ 1434099.75 1460656.25 Idem. 1883 1242943.33 1268504.87½ 110151.67 134023.63½ 1353095. - 1402528.51 Idem. 1884 1214893.33 1291432.25½ 327489.48 145894.02 1542382.81 1437326.27½ van Heerdt. 1885 1313143.33 1260263.73 286741.03 276935.68½ 1599884.36 1537199.41½ Idem. 1886 1321543.33 1232739.92½ 240897.38 241639.77 1473573.69½ 1474379.69½ Idem. 1887 1307143.33 1401953.50½ 307088.65 122531.03½ 1614231.98 1524484.54 Mr. Smidt. 1888 1405843.33 1324398.97 305339.21½ 394664.04 1630100.41 1628463.01 Idem. 1889 1426913.33 1450486.90 201628.19 133341.34½ 1628541.52 1583828.24½ Idem. 1890 1320813.33 1532316.52 306340.69 16155.56 1627153.94½ 1548472.08 Mr. Lohman. 1891 1438913.33 1580836.96(*) 231127.36½ 211618.63 1787054.85½ 1792455.59 Idem. 1892 1490613.33 1573027,90 197740.32 196539.15 1773676.27½ 1769567.05 Idem. 1893 1477113.33 1721333.97 351723.56½ 143386.07½ 1830036.89½ 1864720.04½ Mr. v.A.v.W. 1894 1610131.33 292255.76½ 1857069.09½ Idem. 1895 1721488.33 724743.28½ 2446231.61½ Idem. 1896 1775009.98 381017.61 2156027.59 Idem. 1897 2016738.33 116020.45½ 2132758.78½ Idem.

(*) Opheldering van deze noot te vinden op de volgende bladzijde.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 De cijfers van 1873 tot 1891 zijn uit de koloniale rekeningen getrokken, die der laatste jaren zijn evenwel nog niet bij de wet vastgesteld.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 139

Opheldering van de op de vorige bladzijde voorkomende noot.

In den jaargang voor 1894 worden de inkomsten en middelen der kolonie in 1891 vermeld te hebben bedragen f 1,496.437.26, alzoo f 84.399.70 minder dan in de latere jaargangen is aangegeven. Het verschil zit hem hierin dat bij de opgave voor 1894 geen rekening is gehouden met de opbrengst der uit Nederland voor rekening van het Koloniaal Gouvernement verzonden meel en rijst.

Opbrengst van Inkomende Rechten onder de werking van het Regeeringsreglement.

In 1867 f 140.792.10 In 1868(1) f 186.552.65½ In 1869 f 216.505.30 In 1870 f 260.502.01½ In 1871 f 267.279.35½ In 1872 f 256.717.92 In 1873 f 293.025.35 In 1874(2) f 295.868.17½ In 1875 f 264.552.11½ In 1876 f 284.766.91 In 1877 f 308.635.84 In 1878 f 316.345.28½ In 1879 f 334.252.63 In 1880(3) f 359.378.44 In 1881 f 392.046.09 In 1882 f 437.982.92 In 1883 f 438.621.84 In 1884 f 465.627.23 In 1885 f 428.967.66 In 1886 f 408.612.06 In 1887(4) f 541.935.78 In 1888 f 522.313.69 In 1889 f 651.776.42½ In 1890 f 719.543.83½

(1) Eerste verhooging, ingegaan op 1o Juli 1868. (2) Tweede verhooging, ingegaan op 1o Juli 1874. (3) Derde verhooging, ingegaan op 1o Juli 1880. (4) Vierde of laatste verhooging, op 15 Nov. 1887 ingegaan.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 In 1891 f 714.647.05½ In 1892 f 734,147.76½ In 1893 f 841.988.29 In 1894 f 925.029.68½ In 1895 f 928.995.71 1e halfjaar 1896 f 475.027.43

Gemiddelde opbrengst van de Middelen en Inkomsten der kolonie, ged. 1864 tot 1e halfjaar 1896, zooveel mogelijk per 5 jaren genomen.

1864-1868 f 844.851.48 1869-1873 856.483.41 1874-1878 960.061.64 1879-1883 1.162.709.15 1884-1888 1.302.749.59½ 1889-1893 3.139.749.59½ 1894-1895 3.617.225.32½ 1e halfjaar 1896 878.841.40

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 140

Schaal der Patenten (Public. 16 Febr. 1856 G.B. No. 1.)

f 80000 en daarboven 1e klasse f 500 67000 tot beneden f 80000 2e klasse 400 56000 beneden 67000 3e klasse 300 47000 beneden 56000 4e klasse 200 40000 beneden 47000 5e klasse 150 35000 beneden 40000 6e klasse 100 30000 beneden 35000 7e klasse 70 25000 beneden 30000 8e klasse 50 20000 beneden 25000 9e klasse 38 15000 beneden 20000 10e klasse 28 10000 beneden 15000 11e klasse 20 5000 beneden 10000 12e klasse 15 1000 beneden 5000 13e klasse 10 500 beneden 1000 14e klasse 5 - - 15e klasse 3

Bevolking op verschillende tijdstippen van:

Suriname. Paramaribo. 1o Geslacht. 1o Geslacht. Januari. Januari. Mannel. Vrouwel. Totaal. Mannel. Vrouwel. Totaal. 1849 25691 26903 52594 1849 6977 9741 16718 1850 25121 27050 52171 1850 7054 9810 16864 1851 25419 26661 52080 1851 6853 9485 16338 1852 24640 26899 51539 1852 6485 9358 15843 1853 24575 26807 51382 1853 6633 9398 16031 1860 25894 27736 53630 1860 7295 10502 17795 1863 25500 27463 52963 1863 7757 10909 18666 1873 25708 26180 51888 1873 9164 13027 22191 1880 24152 24139 48291(*) 1880 8942 13137 22079 1888 28121 25824 53945(*) 1888 12117 15436 27553

(*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.) (*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.)

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1889 27820 26217 54037(*) 1889 12140 15612 27752 1890 28646 27322 55968(*) 1890 12449 16077 28526 1891 29352 27521 56873(*) 1891 12631 16200 28831 1892 29471 27918 57388(*) 1892 12733 16498 29231 1893 30247 28237 58484(*) 1893 12710 16421 29131 1894 30948 27918 58866(*) 1894 13084 16192 29276 1895 30930 28275 59205(*) 1895 13549 16288 29832 1896 33070 29429 62499(*) 1896 13063 16198 29261

(*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.) (*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.) (*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.) (*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.) (*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.) (*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.) (*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.) (*) w.o. respectievelijk 690, 591, 510, 736, 692, 667, 640, 660, 675, 714 Europeanen (het garnizoen, de zeemacht en de koopvaardijvloot niet medegerekend.)

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 141

Bevolkingsstaat der Kolonie Suriname op 31 December 1895.

Plaats Personen niet behoorende totImmigranten Totaal van de Immigranten Generaal.(1) vestiging. van het van het Totaal. van het van het Totaal. M. Gesl. Vr. Gesl. M. Gesl. Vr. Gesl. Stad 12962 16135 29097 101 63 164 29261 Paramaribo en hare buitenwijken De forten 618 147 (2) 765 - - - 765 Zeelandia, Nieuw-Amsterdam en de onderscheidene posten in de districten De 150 - 150 - - - 150 zeemacht en de koopvaardij-vloot gemiddeld berekend op Cottica 778 625 1403 393 162 555 1958 Boven 480 450 930 45 14 59 989 Commewijne Ben. 2401 1752 4153 2548 1013 3561 7714 Commewijne Boven 1523 750 2273 122 51 173 2446 Suriname Beneden 1639 1259 2898 994 441 1435 4333 Suriname Boven 1503 1353 2856 108 50 158 3014 Para Beneden 512 386 898 43 14 57 955 Para Boven 336 176 512 - - - 512 Saramacca

(1) De cijfers in deze kolom stemmen behoudens de overbrenging van de militairen en gevangenen naar den tweeden post van dezen staat en de afzonderlijke vermelding van de zeemacht enz. overeen. (2) Hieronder zijn begrepen 156 gevangenen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Beneden 1804 1405 3209 232 110 342 3551 Saramacca Nickerie 1811 1597 3408 460 223 683 (3) 4091 Coronie 1127 1168 2295 - - - (4) 2295 Marowijne 380 85 465 - - - 465 ______

TOTAAL. 28024 27288 55312 5046 2141 7287 62499

(3) Hieronder zijn begrepen 1149 bewoners van Nw. Nickerie. (4) Hieronder zijn begrepen 682 personen op Totness.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 142

Verdeeling der Bevolking naar de ondersch. Betrekkingen, Beroepen en Ambachten in 1895.

Betrekkingen,Paramaribo.Cottica. Bov. Ben. Bov. Ben. Bov. Beroepen Commew.Commew.Suriname.Para. Para. en Ambachten. Ambtenaren 140 3 4 3 Apothekers 22 Beambten 94 3 4 11 9 11 v.P. Geestelijken 25 2 3 3 Geneeskundig. 19 1 1 4 2 Goudindustrie 1807 715 3 Gr.eigen., 48 294 190 9 11 11 administrat. en opzicht. v. pl. Houthakkers 20 Huisbedienden 1131 12 6 68 4 6 23 Ingenieurs 6 1 2 Karrelieden 185 1 Kooplieden 95 Kuipers 21 2 3 Kleermakers 69 2 1 Landbouw. 692 312 181 620 794 508 1467 (kl) Landmeters 6 Machinisten 22 4 1 Marktvrouwen 264 Militairen 258 Metselaars 70 6 2 Notarissen 2 Onderwijz. 148 1 5 1 7 en onderwijzer. Praktizijns 6 Schilders 94 3

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Sjouwers 130 13 Smeden 134 2 1 Slijters 10 24 Timmerlieden 774 11 1 28 10 1 Veld- en 433 921 347 4280 254 96 210 fabr. arbeiders Visschers 134 Vroedvrouwen 5 Waschvrouwen 799 6 Winkeliers 201 10 6 31 5 3 12 Wink. en 371 10 4 34 8 10 kant. bedienden Zeelieden 68 Dieverse 1338 70 3 5 (niet afz. vermeld) Zonder 20081 371 249 2499 644 308 1247 beroep, (h.o. geh. vr., oud. gebrekk. en kinderen) 29722 1958 9891 7714 2446 955 3014 a.

Betrekkingen,Ben. Bov. Ben. Nickerie. Coronie. Marowijne.TOTAAL. BeroepenSuriname.Saram. Saram. en Ambachten. Ambtenaren 3 2 11 3 8 172 Apothekers 22 Beamb' 6 3 10 7 5 7 170 en v.P. Geestelijken 1 4 3 4 4 49 Geneeskundig. 2 3 2 1 1 36 Goudindustrie 39 122 257 2943 Gr.eigen., 29 26 18 636 administrat. en

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 opzicht. v. pl. Houthakkers 4 1 25 Huisbedienden 34 16 81 11 8 1400 Ingenieurs 1 1 11 Karrelieden 4 190 Kooplieden 95 Kuipers 6 1 33 Kleermakers 5 5 9 91 Landbouw. 760 187 1641 522 561 3 8288 (kl) Landmeters 6 Machinisten 2 2 1 32 Marktvrouwen 264 Militairen 82 85 25 400 Metselaars 3 6 1 88 Notarissen 2 Onderwijz. 4 9 12 187 en onderwijzer. Praktizijns 6 Schilders 2 4 2 105 Sjouwers 3 1 147 Smeden 6 11 3 1 158 Slijters 34 Timmerlieden 18 15 50 29 2 939 Veld- en 1744 599 1743 84 3 10714 fabr. arbeiders Visschers 2 15 1 154 Vroedvrouwen 1 1 7 Waschvrouwen 19 49 17 9 899 Winkeliers 9 5 35 16 6 339 Wink. en 3 6 24 5 12 487 kant. bedienden Zeelieden 12 22 1 103 Dieverse 56 15 143 16 17 1668 (niet afz. vermeld)

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Zonder 1757 144 1204 1293 1458 104 31359 beroep, (h.o. geh. vr., oud. gebrekk. en kinderen) 4507 512 3551 4126 2295 465 62254 b. c. d.

Onder de total, zijn begrepen: a. milit. 258, zeem, enz. 150, gevangen. 53, samen 461, b. milit. 82, gevangenen 92, samen 174. c. milit. 35. d. milit. 25.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 143

Staat aanwijzende het aantal Geboorten en Sterfgevallen in de laatste 10 jaren.

Jaar. GEBOREN. OVERLEDEN. MEER GEBOREN.MEER OVERLEDEN. 1886 1894 1449 445 - 1887 1911 1503 408 - 1888 1826 1596 230 - 1889 1935 1434 501 - 1890 1718 1490 228 - 1891 1800 2105 - 305 1892 1661 1678 - 17 1893 1854 1465 389 - 1894 1652 1616 36 - 1895 1781 1640 141 -

Verordening van 21 Januari 1893, houdende bepalingen omtrent het uitgeven van concessiën tot exploitatie van balata op domeingrond in Suriname.

Art. 1. Het is verboden onderzoek te doen naar de aanwezigheid van balata op terreinen waarop of waarvoor hij geen recht of vergunning van den rechthebbende heeft tot het doen van zoodanig onderzoek. Wanneer het betreft domeingrond, wordt daartoe de schriftelijke vergunning van den Gouverneur vereischt. Art. 2. Door den Gouverneur kunnen voor de exploitatie van balata op domeingrond concessiën worden uitgegeven met inachtneming der bepalingen dezer verordening. Terreinen tot ontginning van delfstoffen in concessie afgestaan of waarvoor vergunning tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van delfstoffen is verleend, worden niet in concessie voor de exploitatie van balata gegeven noch wordt daarvoor vergunning verleend tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van balata, tenzij aan dezelfde personen aan wie de concessie tot ontginning of de vergunning tot het doen van onderzoek naar delfstoffen is verleend. Art. 3. Geene concessie van domeingrond tot exploitatie van balata wordt uitgegeven voor minder dan één jaar en voor langer dan vijf jaren noch voor eene oppervlakte van meer dan 50000 H.A. Meerdere concessien kunnen aan denzelfden persoon worden verleend, mits te zamen voor geene grootere oppervakte dan 50000 H.A. Geene concessie wordt uitgegeven voor eene oppervlakte van minder dan 5000 H.A. tenzij de plaatselijke gesteldheid dit onmogelijk maakt.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 144

Art. 4. Aan de koloniale kas wordt vooruitbetaald 10 cent per H.A. en per jaar. Ingeval de concessie voor langer dan één jaar wordt verleend moet de retributie telken jare zijn voldaan ten minste 30 dagen voor den jaardag van den ingang der concessie. Bij gebreke dezer betaling vervalt de concessie op dien jaardag, behoudens de bevoegdheid aan den concessionaris toegekend bij art. 30. Art. 5. Hij die eene concessie tot exploitatie van balata wenscht aan te vragen, doet hiervan in persoon of door een schriftelijk daartoe gemachtigde, voorloopige mededeeling ten bureele van den beheerder der domeinen en omschrijft het verlangde perceel aldaar in een hiertoe bestemd register, waarvan het model door dien hoofdambtenaar wordt vastgesteld, met vermelding van dagteekening en tijdstip, welk een en ander door hem of zijn gemachtigde en den daartoe aangewezen ambtenaar wordt onderteekend. Indien er meer aanvragers voor hetzelfde perceel zijn, heeft de voorkeur tot het verkrijgen der concessie van dat perceel hij, die het eerst die inschrijving in het register heeft gedaan, mits het in art. 6 bedoelde verzoekschrift met de voorgeschreven bijlagen binnen den in dat artikel bepaalden termijn aan den Gouverneur wordt ingediend. Art. 6. De aanvrager in het vorig artikel bedoeld wendt zich binnen tweemaal vier en twintig uren na het oogenblik der inschrijving, Zon- en feestdagen niet medegerekend, bij gezegeld verzoekschrift tot den Gouverneur. Het verzoekschrift houdt in: a. zijn naam, voornaam, landaard en woonplaats. b. keuze van woonplaats te Paramaribo.

De keuze van woonplaats te Paramaribo geldt voor alle gevolgen der aanvraag en blijft van kracht voor de erven of rechtverkrijgenden van den aanvrager; bij verandering der gekozen woonplaats wordt deze aan den beheerder der domeinen beteekend. Als bijlagen tot zijn verzoekschrift legt hij over eene figuratieve kaart in duplo door een beëedigd landmeter opgemaakt en door den Gouvernements landmeter met de verzamelkaart geverifieerd, waarop het terrein zoo nauwkeurig mogelijk is aangeduid, benevens eene quitantie van storting in handen van den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester of anderen daartoe aangewezen ambtenaar van het verschuldigde bedoeld in art. 4. Art. 7. De houder eener vergunning tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van balata heeft de voorkeur tot het verkrijgen van concessie tot exploitatie van een of meer gedeelten of van de geheele oppervlakte tot welker

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 145 onderzoek hem vergunning verleend is, behoudens inachtneming der bepalingen van art. 3 en mits hij zich vóór het verstrijken van den termijn waarvoor hem vergunning is verleend, tot den Gouverneur wendt op de wijze bij het voorgaande artikel omschreven. De voorkeur duurt echter in geen geval langer dan negen maanden na het verleenen der vergunning, met deze uitzondering dat aan hen, die bij het in werking treden dezer verordening houders zijn van vergunningen, het recht van voorkeur wordt toegekend tot en met uiterlijk den dertigsten dag na die inwerkingtreding, indien de termijn van negen maanden eerder mocht zijn verstreken. Ingeval van verlenging eener vergunning loopt de termijn van af de dagteekening der Resolutie waarbij de vergunning oorspronkelijk verleend is. Indien aan meer personen vergunning tot onderzoek op het zelfde terrein is verleend, wordt de prioriteit geregeld naar de dagteekening der Resoluties waarbij de vergunningen oorspronkelijk zijn verleend. Een vergunning tot onderzoek, waarvan de termijn verstreken is, wordt geacht verlengd te zijn tot dertig dagen na het inwerkingtreden dezer verordening indien en voor zooverre de houder daarvan vóór den 29n November 1892 aanvraag heeft gedaan om te mogen exploiteeren. Art. 8. De figuratieve kaart hiervoren bedoeld, wordt vervaardigd naar de kaart van Suriname naar de opmetingen gedaan in de jaren 1860-1879 door J.F.A. CATEAU VAN ROSEVELT en J.F.A.F. VAN LANSBERGE en de daarop eventueel aangebrachte aanvullingen. Daarop worden van wege het domeinbeheer alle uitgegeven perceelen aangeteekend. Zij ligt gedurende de kantooruren ter inzage van belanghebbenden ten bureele van den beheerder der domeinen. Art. 9. Indien de aanvraag geschiedt door of namens meerdere personen, moet het verzoekschrift door al de aanvragers of hunne schriftelijk daartoe gemachtigden, en indien zij geschiedt door maat- of vennootschappen of door zedelijke lichamen door hen of hem die volgens de statuten de maat- of vennootschap of het zedelijk lichaam vertegenwoordigen of hunne schriftelijk daartoe gemachtigden zijn onderteekend. Al de aanvragen zijn hoofdelijk voor het nakomen der vastgestelde of vast te stellen voorwaarden aansprakelijk. Art. 10. Indien de aanvraag wordt toegestaan, verleent de Gouverneur aan den aanvrager concessie tot exploitatie. De termijn, waarvoor de concessie verleend is, wordt gerekend in te gaan op den eersten dag der maand volgende op dien waarin de concessie is verleend.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 146

De concessie benevens een exemplaar der figuratieve kaart wordt aan den aanvrager uitgereikt. Het duplicaat der figuratieve kaart blijft onder het domeinbeheer berusten. Bij afwijzing der aanvraag of van een gedeelte daarvan, worden de gestorte gelden aan den aanvrager voor het geheel of voor het gedeelte waarvoor de aanvraag niet wordt toegestaan, teruggegeven. Bij gedeeltelijke afwijzing der aanvraag, wordt de concessie gerekend te zijn aanvaard indien de aanvrager of zijn gemachtigde niet binnen acht dagen, nadat de concessie aan hem of zijnen gemachtigde is uitgereikt, aan den Gouverneur bericht heeft gezonden dat hij de concessie niet wenscht te aanvaarden. De concessionaris is bevoegd af te zien van den verderen duur eener concessie of van een gedeelte daarvan, mits in het laatste geval het overblijvende gedeelte niet minder dan 5000 H.A. groot zij. Restitutie van retributie wordt niet gegeven. Art. 11. De Gouverneur is bevoegd elke aanvraag om concessie tot exploitatie van balata bij Resolutie, den Raad van Bestuur gehoord en met opgaaf van redenen, af te wijzen. Art. 12. Het Bestuur is niet verantwoordelijk voor eenig verschil in ligging, oppervlakte, vorm of begrenzing tusschen de tot exploitatie afgestane terreinen en de aanduiding daarvan op de kaart volgens welke de uitgifte plaats vond. Art. 13. Indien de concessionaris ten genoegen van den Gouverneur aantoont, dat bij de uitgifte eene vergissing heeft plaats gevonden, wijzigt de Gouverneur de concessie tot exploitatie en doet teruggeven wat volgens den maatstaf van art. 4 te veel mocht zijn betaald. Eveneens is de concessionaris verplicht tot de onmiddellijke bijbetaling van hetgeen te weinig mocht zijn betaald. In geen geval strekt echter de teruggave of de bijbetaling zich uit over het jaar of de jaren, voorafgegaan aan dat, waarin de vergissing gebleken is. Art. 14. De concessionaris mag het terrein uitsluitend bezigen tot het verzamelen van balata. Art. 15. De concessionaris is bevoegd tijdens den duur der concessie op het hem uitgegeven terrein: a. zoodanige werken, getimmerten en gebouwen te maken als voor de balata exploitatie vereischt worden, alsmede om de materialen, die het bosch op zijn terrein gelegen zoowel daartoe als voor zijne gereedschappen oplevert, te verwerken en te gebruiken; b. aard- en boomvruchten alsmede groenten ten dienste der dagelijksche voeding van hem en zijne arbeiders te verbouwen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 147

Art. 16. De concessionaris is niet bevoegd anders dan op de wijze of tot de doeleinden in art. 15 vermeld op het terrein landbouw uit te oefenen of hout te vellen. Art. 17. Door geene concessie en hare gevolgen mogen rechten geschonden worden van boschnegers en indianen op hunne dorpen, nederzettingen en kostgronden, welke binnen den omtrek van het uitgegeven terrein mochten zijn gelegen. In geen geval kan op grond hiervan door den concessionaris vermeerdering van uitgestrektheid of vermindering der betaalde gelden gevorderd worden. Art. 18. Bij het eindigen van zijne concessie kan de concessionaris of kunnen diens rechtverkrijgenden wegnemen alle door hem gestelde gebouwen en werken, waartoe een termijn van drie maanden wordt verleend. Het Gouvernement is bevoegd gedurende voormelden termijn over het terrein te beschikken, zoowel ten eigen behoeve als ten behoeve van derden. De gewezen concessionaris heeft geen recht van het Gouvernement of van derden, te wier behoeve door het Gouvernement over het terrein is beschikt, vergoeding te vorderen van de schade, die gedurende voormelden termijn aan de gebouwen of werken mocht zijn toegebracht. De gebouwen en werken, welke op het terrein aanwezig zijn bij het verstrijken van voormelden termijn, zijn het eigendom der kolonie zonder dat te dier zake eenige vergoeding aan den gewezen concessionaris verschuldigd is. Art. 19. Alvorens iemand zich naar het terrein begeeft tot welks exploitatie concessie of vergunning is verleend, moet die concessie of vergunning worden vertoond aan den Commissaris van het district, aan de Marowijne aan den ambtenaar aldaar, of wel aan een anderen(*) door den Gouverneur aangewezen ambtenaar, die haar gedagteekend voor ‘gezien’ moet teekenen. De ambtenaren houden ieder een register waarin de concessies of vergunningen naar volgorde worden ingeschreven benevens de namen, voornamen, het beroep, de woonplaats en de landaard van den houder der concessie of vergunning, of van hem of hen, die door hem zijn uitgezonden, benevens van al de andere personen, die deel uitmaken van de expeditie of haar vergezellen.

(*) Als den hierbedoelden anderen ambtenaar, bij Resolutie van 18 Mei 1893 (G.B. 1893 No. 15) aangewezen: aan de Marowijne en in elk district den eerst aanwezenden beambte in rang op elk politiestation, gelegen op of nabij de gronden welke voor de exploitatie van balata zijn afgestaan of waarop vergunning tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van balata is verleend.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 148

De bepalingen van dit artikel zijn van toepassing op vergunningen tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van balata. Art. 20. De concessionaris is verplicht te werk te stellen ten minste één arbeider per 1000 H.A. of gedeelte daarvan tot en met 5000 H.A. De arbeiders moeten staan onder toezicht van opzichters die van hunne bekwaamheid ten genoegen van het Bestuur voldoende proeven hebben afgelegd. Geene personen mogen door den concessionaris op het terrein worden toegelaten, dan die voorzien zijn van een bewijs, afgegeven door den bij of krachtens het vorig artikel aangewezen ambtenaar. Art. 21. De bij of krachtens art. 19 aangewezen ambtenaar laat geene expeditie hare reis vervolgen zonder zich vooraf te hebben verzekerd dat geene arbeiders, die elders gecontracteerd zijn en geene Britsch Indische immigranten of andere Britsch Indische arbeiders door het Koloniaal Bestuur in Suriname aangevoerd, zich onder de arbeiders bevinden. De Commissaris van Politie is bevoegd in persoon of door een door hem aangewezen ambtenaar zich te verzekeren dat bij het vertrek van Paramaribo geene personen als in het eerste lid bedoeld zich onder de arbeiders bevinden. Art. 22. Het is verboden op domeingrond de boomen verder te kerven dan tot op de helft van hunnen omtrek en de boomen op nieuw te tappen alvorens de vroeger gekerfde bast geheel is dicht gegroeid. De insnijdingen moeten worden gemaakt òf door één sneê van het instrument òf zoodanig dat zij elkander niet kruisen, maar de eene in de andere valt, zoodat de melk naar het benedengedeelte van den boom wordt geleid. De insnijdingen of gootjes mogen niet breeder zijn dan vier centimeters aan de buitenzijde en ten hoogste ter volle dikte van den bast, teneinde het hout niet te beschadigen. Art. 23. Het hoofd der onderneming ter plaatse der exploitatie is verplicht binnen ééne maand na den aanvang van elk kwartaal opgave te doen aan den bij of krachtens artikel 19 aangewezen ambtenaar van de namen, den landaard, de kunne en den leeftijd der arbeiders en andere personen die bij de werkzaamheden worden gebezigd en der personen, die langer dan een maand op zijn terrein verblijven. Art. 24. Het is verboden desbewust te werk te stellen Britsch Indische immigranten of andere Britsch Indische arbeiders, door het Koloniaal Bestuur in Suriname aangevoerd. Art. 25. De concessionaris of hij die hem op het terrein als zoodanig vervangt is verplicht te gedoogen, dat de ge-

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 149 meenschap tusschen een aan een ander in concessie gegeven terrein en den naast daarbij gelegen openbaren weg of de naast daarbij gelegen stroom of kreek tot algemeen verkeer dienende of bestemd, zoo noodig, over zijn terrein worde gehouden langs den kortst mogelijken en voor beide partijen minst bezwarenden weg. Art. 26. Het is den concessionaris of hem die hem op het terrein als zoodanig vervangt geoorloofd in den openbaren weg of de vaart, welke door of langs zijn terrein loopt, zoodanige werken te maken als hij in het belang zijner onderneming noodig acht, mits eerbiedigende de rechten van derden en zorgende dat de doorgang niet worde belemmerd of bemoeilijkt, noch de waterloop gestremd. Art. 27. Ieder huurder van arbeiders is verplicht te zorgen dat op het terrein ten allen tijde aanwezig zijn de dagelijks meest benoodigde geneesmiddelen en verbandstukken, waarvan soort en hoeveelheid door den Gouverneur worden voorgeschreven. Art. 28. De concessionaris is bevoegd zijne concessie aan een ander over te dragen, mits hij de schriftelijke toestemming daartoe van den Gouverneur heeft verkregen, die als dan den in de plaats tredenden verkrijger eene nieuwe concessie tot exploitatie afgeeft voor den nog te verloopen termijn der overgedragen concessie. Indien de toestemming tot overdracht wordt geweigerd, geschiedt dit bij Resolutie, den Raad van Bestuur gehoord en met opgaaf van redenen. Niet toegelaten is de overdracht: a. indien de gezamenlijke oppervlakte van de concessiën van den verkrijger daardoor meer dan 50000 H.A. zou bedragen; b. van een gedeelte eener concessie indien dat of het overblijvende gedeelte minder dan 5000 H.A. groot is.

Met overdracht wordt gelijk gesteld elke overeenkomst waarvan de strekking is dat de exploitatie door een ander dan de concessionaris geschiedt, met dien verstande dat geen nieuwe concessie wordt gegeven. De concessie van een overleden concessionaris gaat van rechtswege over op zijn erfgenamen, mits deze binnen zes maanden na het overlijden hunne namen, beroep, landaard en woonplaats aan den Administrateur van Financiën schriftelijk bekend maken. Heeft zoodanige kennisgeving door of namens de erfgenamen geen plaats gevonden, dan vervalt de concessie. Art. 29. Elke akte van overdracht van eene concessie is onderworpen aan een zegelrecht van vijftig gulden voor iedere 5000 H.A. of onderdeel daarvan over elk jaar of gedeelte van een jaar dat bij het verleenen der toestemming tot overdracht nog niet verstreken is.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 150

Wordt de concessie voor een gedeelte overgedragen, dan wordt het zegelrecht berekend naar dat gedeelte. Het zegelrecht wordt voldaan bij het lichten der nieuwe concessie. Wordt deze niet binnen drie maanden na de toestemming tot overdracht tegen betaling van het zegelrecht gelicht, dan vervalt de toestemming. Het proportioneel zegelrecht is niet verschuldigd op de akte waarbij een concessie door een der deelgenooten in eene maat- of vennootschap wordt ingebracht, zonder andere vergoeding dan een aandeel in de maat- of vennootschap. Art. 30. Wanneer de concessionaris de concessie wenscht verlengd te hebben zal hij vóór het verstrijken van den termijn waarvoor concessie is verleend zich bij gezegeld verzoekschrift en onder overlegging van eene quitantie der betaling bedoeld bij art. 4 moeten wenden tot den Gouverneur. De Gouverneur is bevoegd de aanvraag om verlenging bij Resolutie, den Raad van Bestuur gehoord en met opgaaf van redenen, af te wijzen. Art. 31. Bij de aanvraag tot verlenging behoeft de in art. 6 bedoelde kaart niet overgelegd te worden en kan de concessionaris naar de vroeger ingediende verwijzen. Art. 32. Het recht van den concessionaris eindigt door verloop van den termijn waarvoor de concessie is verleend of verlengd, door het niet betalen der retributie op of vóór den in het voorlaatste lid van art. 4 bepaalden dag, alsmede door vervallenverklaring of intrekking der concessie. Het Hof van Justitie kan, op daartoe door den Procureur Generaal in te stellen vordering, concessiën vervallen verklaren: a. bij veroordeeling van den concessionaris wegens overtreding van artt. 24, 37, 39, 42 en 43; b. bij veroordeeling van den concessionaris wegens overtreding van art. 28 1ste lid en 4e lid jo. 1ste lid; c. bij herhaalde veroordeeling van den concessionaris of dengenen die hem ter plaatse van exploitatie als zoodanig vervangt, indien zulks op zijn last geschiedt, ter zake van art. 17; d. bij veroordeeling of wederspannig verklaring aan de wet, van den concessionaris of dengene die hem ter plaatse van exploitatie als zoodanig vervangt, indien zulks op zijn last geschiedt, ter zake van het op eigen concessie of op die van een ander: 1o. plegen van wederspannigheid als omschreven in art. 156 Wetboek van Strafrecht; 2o. plegen van gewelddadigheden tegen personen; 3o. moedwillig beschadigen van gebouwen, werken en roerend goed van anderen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 151

In de gevallen sub b en c bedoeld kan alleen de concessie, ten aanzien waarvan de overtreding is gepleegd, vervallen worden verklaard. Art. 33. De Gouverneur is bevoegd bij Resolutie, den Raad van Bestuur gehoord en met opgaaf der reden, concessiën in te trekken: a. indien binnen vier maanden na den ingang der concessie geen aanvang is gemaakt met de werkzaamheden; b. indien binnen zes maanden na den ingang der concessie het in art. 20 bepaald aantal arbeiders de reis naar het in concessie gegeven terrein niet heeft aanvaard.

Alleen de concessie ten aanzien waarvan het verzuim is begaan, kan ingetrokken worden. Art. 34. Aan den concessionaris, wiens concessie wordt vervallen verklaard of ingetrokken, wordt geen restitutie van de door hem over het loopende jaar betaalde retributie gegeven. Art. 35. De Gouverneur heeft het recht, zonder tot eenige vergoeding gehouden te zijn, op de in concessie uitgegeven terreinen wegen en vaarten aan te leggen, alsmede aldaar ten behoeve van den openbaren dienst zoodanige woningen te bouwen en erven en kostgronden aan te leggen, als hij mocht noodig achten. Art. 36. Het is zoowel aan den concessionaris tot ontginning van delfstoffen en aan den concessionaris of pachter tot exploitatie van balata als aan ieder ander verboden, zonder uitdrukkelijke schriftelijke vergunning van het Bestuur, bolletrieboomen te vellen op domeingrond. De bepaling van het eerste lid is niet toepasselijk op hem aan wien vóór het in werking treden dezer verordening vergunning is verleend om in 's lands bosschen hout te bewerken, zonder daarvan bolletrieboomen uit te zonderen. Art. 37. Hij, die zonder dat hij of degene in wiens dienst hij werkzaam is schriftelijke vergunning van den Gouverneur heeft tot het doen van onderzoek, desbewust onderzoek naar de aanwezigheid van balata doet of laat doen op domeingrond, wordt, indien op het feit geen zwaardere straf is gesteld, gestraft met gevangenisstraf met of zonder gedwongen tewerkstelling van 3 dagen tot 3 maanden en geldboete van f 50, - tot f 1000. - te zamen of afzonderlijk. Met dezelfde straf wordt, onder hetzelfde voorbehoud, gestraft hij, die zonder dat hij of degene in wiens dienst hij werkzaam is recht of vergunning van den recht hebbende heeft tot het doen van onderzoek, desbewust onderzoek naar de aanwezigheid van balata doet of laat doen op terreinen die niet tot het domein behooren. De middelen en werktuigen welke gediend hebben tot het plegen van het misdrijf zullen in beslag genomen en, voor

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 152 zoover zij den veroordeelde in eigendom toebehooren, verbeurd verklaard worden, ook dan wanneer het feit in eene zwaardere strafbepaling dan die van dit artikel valt.

Art. 38. Hij die uit gebrek aan de vereischte voorzorgsmaatregelen onderzoek doet of laat doen naar de aanwezigheid van balata op terreinen waarop of waarvoor hij of degene in wiens dienst hij werkzaam is geen recht en geen vergunning van den rechthebbende heeft tot het doen van zoodanig onderzoek, wordt gestraft met geldboete van f 25, - tot f 300, - De middelen en werktuigen, welke gediend hebben tot het plegen van het misdrijf zullen in beslag genomen worden en kunnen, voor zoover zij aan den veroordeelde in eigendom toebehooren, verbeurd worden verklaard. Art. 39. Hij, die zonder dat hij of degene in wiens dienst hij werkzaam is, concessie heeft verkregen, desbewust op domeingrond de exploitatie van balata onderneemt of doet ondernemen of deze exploitatie zonder verkregen verlengde concessie voortzet of doet voortzetten; hij, die zonder dat hij of degene in wiens dienst hij werkzaam is recht of vergunning van den rechthebbende heeft tot exploitatie van balata, desbewust die exploitatie onderneemt of doet ondernemen op terreinen die niet tot het domein behooren, wordt, ongeacht of daarbij al dan niet toeëigening van balata heeft plaats gehad, gestraft met gevangenisstraf van drie maanden tot vijf jaren, met of zonder geldboete van f 50. - tot f 1000, - De middelen en werktuigen welke gediend hebben tot het plegen van het misdrijf zullen in beslag genomen en, voor zoover zij aan den veroordeelde in eigendom toebehoeren, verbeurd verklaard worden. Poging tot de in dit artikel vermelde misdrijven is strafbaar. Het Hof van Justitie zal ter zake van de in dit artikel vermelde misdrijven dagvaarding in persoon, bevel van gevangenneming of van gevangenhouding tegen den verdachte kunnen verleenen. Art. 40. Hij die uit gebrek aan de vereischte voorzorgsmaatregelen de exploitatie van balata onderneemt of doet ondernemen op terreinen waarop of waarvoor hij of degene in wiens dienst hij werkzaam is geen recht en geen concessie of vergunning van den rechthebbende heeft tot exploitatie, wordt, ongeacht of daarbij al dan niet toeëigening van balata heeft plaats gehad, gestraft met geldboete van f 50, - tot f 1000, - De middelen en werktuigen, welke gediend hebben tot het plegen van het misdrijf, zullen in beslag genomen worden en kunnen, voor zoover zij aan den veroordeelde in eigendom toebehooren, verbeurd worden verklaard. Art. 41. Overtredingen der bepalingen van artt. 16 (voor zooveel betreft het verbod om landbouw uit te oefenen), 17 al. 1, 19, 20 tweede en derde lid, 23, 24, 25, 26, 28 1e lid en 4e

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 153 lid jo. 1ste lid, alsmede het verhinderen van het uitvoeren der werken of het in gebruik nemen van het terrein bedoeld in art. 35 worden gestraft met eene geldboete van f 10, - tot f 500, - Art. 42. Overtreding der voorschriften van art. 22 wordt, indien op het feit geen zwaardere straf is gesteld, gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot twee jaren en geldboete van f 25, - tot f 1000, - Met dezelfde straffen wordt gestraft de concessionaris op wiens last in strijd met de voorschriften van dat artikel gehandeld is of die desbewust heeft toegelaten dat in strijd met die voorschriften gehandeld is. De bepaling van het laatste lid van art. 39 is toepasselijk. Art. 43. Het vellen van bolletrieboomen zonder daartoe bevoegd te zijn wordt gestraft mat gevangenisstraf van een maand tot vijf jaren en geldboete van f 25 - tot f 2000- De bepaling van het laatste lid van art. 39 is toepasselijk. Art. 44. De beheerders, bestuurders of commissarissen van een maat- of vennootschap of van een zedelijk lichaam waaronder begrepen zijn allen, die zelfs tijdelijk met beheer, bestuur of toezicht belast zijn, worden in de gevallen van de artt. 37, 39, 41 voor zooveel betreft overtredingen van de artt. 17 en 24, 42 en 43 gestraft met de daarin gestelde straffen, indien zij de daarin genoemde handelingen desbewust bevolen of toegelaten hebben. Zij worden in de gevallen van de artt. 38, 40 en 41 voor zooveel betreft overtredingen van de artt. 16, 19, 20, 28 en van de bepalingen betreffende art. 35, gestraft met de daarin gestelde straffen, met deze uitzondering evenwel dat geene straf wordt uitgesproken tegen den beheerder, bestuurder of commissaris van wien blijkt dat de overtreding buiten zijn toedoen is gepleegd. Art. 45. Met plantage producten wordt voor zooveel betreft de bepaling van art. 181 der Herziene Strafverordening van 1874 gelijkgesteld balata. Art. 46. Met de opsporing van de in deze verordening genoemde misdrijven zijn de hierna volgende ambtenaren belast, elk voor zooveel aangaat de uitgestrektheid van het grondgebied, voor hetwelk hij is aangesteld en beëedigd: de Procureur Generaal; de Districts Commissarissen; de Ambtenaar aan de Marowijne; de bij of krachtens art. 19 aangewezen ambtenaren; de Commissaris van Politie; de beambten der marechaussée en der politie; de ambtenaren, die ter handhaving der bepalingen dezer verordening door den Gouverneur worden aangewezen of aangesteld.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 154

Art. 47. Deze verordening is van toepassing op de bij hare in werking treding nog loopende contracten in zooverre in die contracten geene bepalingen zijn opgenomen bepaaldelijk afwijkende van deze verordening, tenzij in die contracten uitdrukkelijk bedongen is dat alle bepalingen in het contract zullen vallen onder deze verordening. De pachters hebben de voorkeur tot verkrijging van concessie der aan hen in pacht afgestane terreinen mits zij zich vóór het verstrijken van hun contract op de wijze in de artt. 30 en 31 bepaald tot den Gouverneur wenden. De bepalingen van art. 3 omtrent de oppervlakte waarvoor concessiën mogen worden uitgegeven zijn op hen niet van toepassing voor zoover zij geene nieuwe concessie aanvragen. Art. 48 De oppervlakte der terreinen tot exploitatie van balata in pacht gegeven wordt niet in aanmerking genomen bij de beoordeeling van een aanvraag om concessie van terreinen waarop vóór den 29n Nóvember 1892 vergunning is verleend tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van balata. Art. 49. Vacatiën van landmeters bij opmeting van terreinen, waarop balata verzameld wordt, worden op denzelfden voet betaald als vacatiën bij werkzaamheden in de goudvelden.

Verordening van 17 November 1894, op de goudbelasting (G.B. 1895 No. 12 A), gewijzigd bij die van 29 Mei 1895 (G.B. 1895 No. 12 B.)

Art. 1. Het goud in deze kolonie gevonden, verzameld, uit den bodem getrokken, gewasschen of gewerkt of ter plaatse van ontginning op andere wijze verkregen, in welken vorm ook, hetzij gezuiverd of gesmolten, hetzij met andere bestanddeelen vermengd, of in erts, kwarts of steenen vervat, mag van de plaats van ontginning niet anders dan naar Paramaribo worden vervoerd. De Gouverneur kan aan ontginners van perceelen in de nabijheid van de Corantijn en de daarin vloeiende rivieren en kreken alsmede aan ontginners van perceelen gelegen in de nabijheid van de Marowijne en de daarin vloeiende rivieren en kreken vergunning verleenen: aan eerstgenoemden het goud van eerstbedoelde perceelen naar Nieuw-Nickerie, aan laatstgenoemden het goud van laatstbedoelde perceelen naar Albina te vervoeren. In het in het 2e lid bedoeld geval mag het goud niet dan naar de plaats waarvoor vergunning is verleend, worden vervoerd. Het vervoer geschiedt langs den kortsten of daartoe meest geschikten weg.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 155

Art. 2. Verzending van goud van de plaats van ontginning mag niet anders geschieden dan aan den ontginner of diens vertegenwoordiger en niet dan in zoodanige goed gesloten en verzegelde verpakking dat aan den inhoud niet kan worden geraakt, zonder verpakking of zegel te beschadigen of te verbreken. Elke verzending moet tevens gedekt worden door een vervoerbiljet. Het hoofd der onderneming ter plaatse van ontginning is verplicht aldaar volgens een daarvoor bij besluit van den Gouverneur vast te stellen model, te houden of te doen houden een register dat voorzien is van een stok en waarvan door den Controleur der belastingen of den hiertoe door hem aan te wijzen ambtenaar de eerste en de laatste bladzijden worden gekantteekend en voorts al de verdere bladen worden genommerd en geparafeerd. In dit register wordt de verkregen hoeveelheid goud ten minste eenmaal 's weeks geboekt. Het vervoerbiljet wordt uit dit register genomen, nadat overeenkomstig den stok waartoe het behoort, zijn ingevuld: het nommer van het biljet, de plaats van ontginning, de dag der verzending, naam, voornaam, beroep en woonplaats van den ontginner, van den afzender, van den geadresseerde en van den persoon met het vervoer belast, het totale gewicht der te verzenden delfstof, het aantal colli met de vermelding van het gewicht van het goud in elk collo aanwezig en de goudhoudende ertsen, kwartsen of steenen, het getal en het bruto gewicht daarvan. Het vervoerbiljet wordt voorzien van een afdruk van het gebezigde cachet en onderteekend door den afzender. De vervoerbiljetten worden doorloopend genommerd. Art. 3. Binnen de eerste maand van elk kwartaal zendt het hoofd der onderneming ter plaatse van ontginning van het in het vorige artikel bedoeld register een door hem onderteekend afschrift over het afgeloopen kwartaal aan den Controleur der belastingen, den Ontvanger der belastingen te Nieuw-Nickerie of den Districts-Commissaris van Marowijne al naar mate het vervoer van goud van de plaats van ontginning geschieden moet, naar Paramaribo, Nieuw-Nickerie of Albina. Art. 4. Elk vaartuig of elk persoon, onverschillig of al dan niet goud wordt vervoerd, komende van een gedeelte der kolonie waar goud wordt ontgonnen, moet op de reis naar de bestemmingsplaats, bij het eerste aan zijn weg gelegen politiestation aanhouden en zich aanmelden. De politie op dat station onderzoekt het vaartuig van binnen en van buiten en verder alle opvarenden alsmede degenen die zonder vaartuig zijn aangekomen, door middel van lijfsvisitatie, en geeft hiervan een verklaring af volgens een door den Gouverneur vast te stellen model.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 156

Ingeval goud wordt vervoerd, moet door den persoon met het vervoer belast of door dengene, die bij ziekte of verhindering van dezen het vervoer op zich genomen heeft, het vervoerbiljet op dat station aan den aldaar bevelvoerenden beambte aangeboden en voorts gedurende de reis vertoond worden aan alle bij art. 22 genoemde ambtenaren, die inzage daarvan vorderen. Het vervoerbiljet wordt, nadat door hem een afschrift daarvan is genomen, door den bevelvoerenden beambte van het in het vorig lid bedoelde station afgeteekend met vermelding van datum. De verpakking van het op het biljet vermelde collo of der colli wordt door hem verzegeld met het daartoe aan dat station verstrekte zegel, zoodanig dat aan den inhoud niet kan worden geraakt, zonder de verpakking of een der door hem gestelde zegels te beschadigen of te verbreken. Hiervan wordt op het vervoerbiljet aanteekening gedaan en deze door hem en zoo mogelijk nog een beambte onderteekend. Het afschrift van het vervoerbiljet waarop de in het vorig lid bedoelde aanteekening wordt overgenomen, wordt met de eerste daartoe geschikte gelegenheid opgezonden aan den betrokken ambtenaar in art. 3 genoemd. Wordt door de politie goud aangetroffen dat niet gedekt is door een vervoerbiljet of wel goud niet verpakt als in art. 2 is voorgeschreven dan wordt het in beslag genomen en in tegenwoordigheid van dengene die met het vervoer belast is of van hem in wiens bezit het gevonden is, of deze althans daartoe uitgenoodigd zijnde, verzegeld en van een en ander proces-verbaal opgemaakt. Art. 5. De bepalingen van de artt. 1-3 zijn niet van toepassing op houders van vergunningen tot het doen van onderzoek naar de aanwezigheid van delfstoffen. Ieder die prospecties, waarin goud begrepen is, vervoert van de plaats waar zij zijn verzameld is verplicht zich op het eerste aan zijn weg gelegen station te voorzien van een vervoerbiljet. Dit vervoerbiljet wordt op het eerste politiestation, waar de vervoerder langs komt, door den aldaar bevelvoerenden beambte afgegeven, met vermelding van naam, voornaam, beroep en woonplaats van den persoon in het bezit der prospecties en van den persoon voor wien ze bestemd zijn, de plaats waar het onderzoek is ingesteld en zooveel mogelijk van de hoeveelheid of het gewicht van het goud in de prospecties begrepen. Een afschrift van het vervoerbiljet wordt met de eerste daartoe geschikte gelegenheid opgezonden aan den betrokken ambtenaar in art. 3 genoemd. Bij aankomst te Paramaribo, Nieuw-Nickerie of Albina wor-

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 157 den die prospecties binnen den bij art. 7 bepaalden termijn door den persoon die in het bezit daarvan is of den geadresseerde in persoon of door een schriftelijk gemachtigde met het vervoerbiljet aangeboden ten kantore van den betrokken ambtenaar in art. 7 genoemd die daarop, indien naar het oordeel van den ambtenaar hiertoe termen zijn, de bepalingen van artt. 8 en 10 toepast. Art. 6. Elk vaartuig komende van een gedeelte der kolonie waar goud wordt ontgonnen, of aan boord hebbende personen van daar komende, moet onverschillig of al dan niet goud wordt vervoerd te Paramaribo, Nieuw-Nickerie of Albina, zonder eenige andere plaats aan te doen, aanleggen aan de bij besluit van den Gouverneur aan te wijzen plaatsen. Van de aankomst moet onverwijld aangifte gedaan en de verklaring in het tweede lid van art. 4 bedoeld vertoond worden aan de ter plaatse aanwezige politie, die het vaartuig en de bemanning visiteert, en op de lossing van het vaartuig het oog houdt. Alvorens de politie vergunning heeft verleend mag de lossing niet aanvangen en niemand het vaartuig verlaten. Ingeval met het vaartuig goud wordt vervoerd moet het vervoerbiljet worden aangeboden aan de ter plaatse aanwezige politie die het afteekent met vermelding van datum en uur der lossing, daarvan een afschrift neemt en zich vergewist dat verpakking en zegels in goede orde zijn. Het hiervoren bedoelde afschrift wordt toegezonden aan den betrokken ambtenaar in art. 3 genoemd. Wordt er iets van het op het biljet vermelde gemist, de verpakking van het vervoerde goud niet in goede orde of van dien aard bevonden dat aan den inhoud kan zijn geraakt zonder verpakking of zegel te beschadigen of te verbreken of goud aangetroffen dat niet gedekt is door een vervoerbiljet dan wordt een en ander in beslag genomen en daarvan proces-verbaal opgemaakt, hetwelk met het in beslag genomene daarna in tegenwoordigheid van de bemanning of deze althans daartoe uitgenoodigd zijnde, bij den betrokken ambtenaar in art. 3 genoemd wordt overgebracht. Is er geen aanleiding tot toepassing van het voorgaand lid, dan wordt het vervoerde - voor zooveel door de politie noodig geacht onder haar toezicht - onverwijld aan den geadresseerde ter hand gesteld of te zijnen huize bezorgd met het vervoerbiljet. Art. 7. De geadresseerde als in het vorige artikel bedoeld, biedt het collo of de colli met het vervoerbiljet aan uiterlijk op den derden dag na de lossing in persoon of door een schriftelijk gemachtigde, te Paramaribo ten kantore van den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester, te Nieuw Nickerie ten kantore van den Ontvanger der belastingen, te Albina ten kantore van den Districts-Cemmissaris.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 158

Indien de laatste dag van den termijn een Zondag is, of een feestdag waarop geen kantoor wordt gehouden, kan de aanbieding den volgenden dag geschieden. Blijkt aan het vervoerde iets te ontbreken of emballage of een of meer der zegels geschonden of verbroken of de verpakking van dien aard te zijn dat de mogelijkheid bestaat dat iets aan den inhoud kan zijn onttrokken, ook zonder verpakking of zegel te beschadigen of te verbreken, dan wordt door den betrokken ambtenaar proces-verbaal van de bevinding opgemaakt, de inhoud na ontpakt te zijn, gewogen en in beslag genomen en de emballage met hetgeen er om heen was gewonden en de zegels, als stukken van overtuiging bij het proces-verbaal gevoegd. Wordt het aangebodene in goeden staat bevonden, dan wordt het goud dadelijk ontpakt en gewogen en van den uitslag een bewijs opgemaakt. Al het voormelde geschiedt in tegenwoordigheid van den aanbieder of deze althans daartoe in de gelegenheid gesteld zijnde. Art. 8. Het goud wordt gewogen zooals het vervoerd is met de daarin vervatte onzuivere bestanddeelen. Van het goud aanwezig in ertsen, kwarts, of andere steensoorten wordt het gewicht door de in art. 7 genoemde ambtenaren bepaald op de door den Gouverneur voor te schrijven wijze. Van dat gewicht wordt op den achterkant van het bewijs der weging aanteekening gehouden. Bij verschil van meening wordt het gewicht bepaald door eene op verzoek van den betrokken ambtenaar door den Gouverneur aan te wijzen Commissie. De Commissie doet uitspraak in het hoogste ressort. Art. 9. Heeft de belanghebbende bezwaar ten aanzien van hetgeen ingevolge art. 7 of het eerste lid van art. 8 is verricht, dan wordt de tusschenkomst en beslissing van den Administrateur van Financiën ingeroepen. Art. 10. Overeenkomstig den uitslag der weging in artt. 7 en 8 of der beslissing in art. 9 bedoeld is van het vervoerde goud een recht verschuldigd, bedragende zeven cent per gram of gedeelte daarvan. Dit recht moet onmiddellijk worden betaald te Paramaribo ten kantore van den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester, te Nieuw-Nickerie ten kantore van den Ontvanger der belastingen, te Albina ten kantore van den Districts-Commissaris van Marowijne. Zoolang dit niet heeft plaats gehad, blijft het goud onder bewaring van de genoemde ambtenaren. Op verzoek van den belanghebbende zullen de hiervoren genoemde ambtenaren aan hem een gedeelte van het goud afgeven om ter betaling van het verschuldigde recht te worden gerealiseerd.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 159

Is de betaling binnen drie maanden niet gevolgd dan wordt het goud in het openbaar verkocht na behoorlijke aankondiging en, de opbrengst na aftrek van al het verschuldigde en de kosten, gedurende één jaar na den verkoop ter beschikking van rechthebbenden gehouden, om, in dien tijd niet opgevraagd zijnde, daarna als bate aan de koloniale kas te worden verantwoord. Art. 11. Bij invoer van goud, hetzij als stofgoud, hetzij in stukken in den oorspronkelijken vorm, hetzij versmolten of al dan niet gezuiverd, of in erts, kwarts of steenen vervat, anders dan over zee, langs binnen deze kolonie gelegen land- of waterwegen, zal het goud behoudens inachtneming van de bepalingen betreffende den invoer in het algemeen, op het eerste politiestation dat op de reis wordt langs gegaan, aan den aldaar bevelvoerenden beambte worden vertoond, die na opname van het gewicht daarvan, ter dekking van het verder vervoer, een door hem onderteekend vervoerbiljet afgeeft, waarop wordt uitgedrukt het totale gewicht van het goud, het aantal colli met vermelding van het gewicht van het goud in elk collo aanwezig, naam, voornaam, beroep en woonplaats van den persoon in de kolonie voor wien het goud bestemd is en van den persoon in het bezit daarvan, alsmede de bestemmingsplaats, welke geen andere mag zijn dan het dichtst bij dit station gelegen kantoor tot heffing van invoerrecht. De bepalingen vervat in het 5e, 6e en 7e lid van art. 4 alsmede die van art. 6 zijn van toepassing; met dien verstande dat ten aanzien van de vergunning tot lossing zullen worden opgevolgd de voorschriften van de verordening regelende de formaliteiten bij in- en uitvoer in acht te nemen. Art. 12. Ieder ontginner van goud of zijn vertegenwoordiger tot ontvangst van het ter plaatse van ontginning gevonden goud is verplicht te Paramaribo, Nieuw-Nickerie of Albina, al naar mate het vervoer van het goud van de plaats van ontginning geschiedt naar Paramaribo, Nieuw-Nickerie of Albina een register volgens een daarvoor bij besluit van den Gouverneur vast te stellen model, te houden of te doen houden, waarvan door den Controleur der belastingen of den hiertoe door hem aangewezen ambtenaar de eerste en laatste bladzijden worden gekantteekend en voorts al de verdere bladen worden genommerd en geparafeerd, en waarin hij naar tijdsorde doorloopend zonder witte vakken, tusschenregels, kantteekeningen, doorhalingen of het schrijven van het eene woord over het andere heeft te boeken: elke ontvangst van goed met vermelding van de dagen der verzending en aankomst, het gewicht, de plaats van ontginning, de namen van den afzender en van den vervoerder en de nommers der vervoerbiljetten; den dag waarop het goud is aangeboden ten kantore van

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 160 den ambtenaar in art. 7 genoemd, het daarvoor betaalde recht, alsmede dagteekening en nommer der quitantie; elke aflevering van goud binnen de kolonie met vermelding van de dagteekening, het gewicht, de wijze of het doel der overdracht, naam, voornaam, beroep en woonplaats van dengene aan wien de aflevering is gedaan; moetende behalve in het geval bedoeld in het laatste lid van art 13 door dezen persoon in een daarvoor in het register bestemde kolom zijn naamteekening worden gesteld als erkenning van de aan hem gedane aflevering; elke verzending naar buiten de kolonie, met vermelding van dagteekening, het gewicht, naam en woonplaats van den geadresseerde en den naam van het schip. Een onderteekend afschrift van het register over de verloopen maand wordt door den ontginner of zijn vertegenwoordiger uiterlijk op den 3en dag der loopende maand gezonden te Paramaribo aan den Controleur der belastingen, te Nieuw-Nickerie aan den Ontvanger der belastingen aldaar, te Albina aan den Districts-Commissaris van Marowijne. De verplichting in het vorige lid op den ontginner gelegd, geldt ook over de laatste maand waarin de ontginning geschiedt. Art. 13. Het is den ontginner verboden in de kolonie goud te verkoopen, te ruilen, in pand, gebruik of bewaring of onder eenigen anderen titel, welken ook, af te geven aan een ander dan een bevoegden opkooper van goud. Ontginners aan wie ingevolge het 2e lid van art. I vergunning is verleend het van de plaats van ontginning verkregen goud naar Nieuw-Nickerie of naar Albina te vervoeren, mogen het goud van daar ten verkoop of ter beschikking anderszins zenden aan een bevoegden opkooper van goud te Paramaribo. Deze toezending moet, onverminderd de inachtneming van hetgeen in art. 16 met betrekking tot de quitantiën is voorgeschreven, vergezeld gaan van een door den ontginner onderteekenden brief, waarin vermeld moeten worden, behalve diens naam en voornaam, de plaats van ontginning, de hoeveelheid die wordt afgezonden, tegen welken prijs of de voorwaarden waaronder. Art 14. Het is verboden buiten het geval bedoeld in het vorige artikel, in de kolonie goud te koopen, in te ruilen, in pand, gebruik of bewaring te nemen, of onder eenigen anderen titel, welken ook, aan te nemen dan van een bevoegden opkooper van goud. Art. 15. Het is verboden zonder daartoe vooraf van den Gouverneur vergunning te hebben bekomen het beroep van opkooper van goud uit te oefenen. Deze vergunning wordt niet verleend tenzij bij het daartoe strekkend verzoek worde overgelegd eene quitantie van stor-

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 161 ting bij den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester van eene som van f 250. - als voor die vergunning verschuldigd recht. Bij afwijzing van het verzoek wordt teruggave van het gestorte bedrag bevolen. De vergunning geldt voor den tijd van één jaar. Elke verleende vergunning wordt in het Gouvernements-advertentieblad bekend gemaakt. Art. 16. Het is den opkooper van goud verboden in de kolonie goud te koopen, in te ruilen, in pand, gebruik of bewaring te nemen of onder eenigen anderen titel, welken ook, aan te nemen dan van een opkooper van goud, van dengene die goud heeft ingevoerd of van een ontginner en in de beide laatste gevallen niet dan tegen afgifte door den invoerder of den ontginner van de quitantie dat het invoerrecht of het volgens art. 10 verschuldigde recht is betaald, indien de hoeveelheid waarvoor de quitantie is afgegeven of die volgens de quitantie nog niet verhandeld of verscheept is door hem wordt overgenomen, en indien de handeling slechts een gedeelte van de in de quitantie uitgedrukte hoeveelheid geldt, niet dan na daarop te hebben vermeld de hoeveelheid welke door hem wordt overgenomen alsmede de dagteekening, en in dat geval niet dan tegen afgifte aan hem van een volledig en door den invoerder of den ontginner onderteekend afschrift der quitantie. Art. 17. Het verbod in de artt. 13, 14 en 16 bedoeld is niet van toepassing op handelingen waartoe schriftelijk vergunning is verleend te Paramaribo door den Controleur der belastingen, te Nieuw-Nickerie door den Ontvanger der belastingen aldaar en te Albina door den Districts-Commissaris van Marowijne. Van de beslissing van den betrokken ambtenaar is beroep op den Administrateur van Financiën toegelaten. Art. 18. Ieder die het beroep van opkooper van goud uitoefent, is verplicht een register naar een daarvoor door den Gouverneur bij besluit vast te stellen model te houden, waarvan door den Controleur der belastingen of den hiertoe door hem aangewezen ambtenaar de eerste en laatste bladzijden worden gekantteekend en al de verdere bladen worden genommerd en geparafeerd en waarin dag voor dag zonder witte vakken, tusschenregels, kantteekeningen, doorhalingen of het schrijven van het eene woord over het andere worden geboekt: alle door hem met betrekking tot het goud verrichte handelingen, het gewicht van het goud, de koopprijs of waartegen geruild enz., naam, voornaam, beroep en woonplaats van dengenen van wien het goud verkregen is, en aan wien het weder overgedaan of verzonden is; met vermelding van dagteekening en nommer der aan hem afgegeven of vertoonde quitantie bedoeld in art. 16 of van de vergunning in het vorig artikel bedoeld.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 162

Elke aflevering van goud in de kolonie aan of door den opkooper moet, behalve in het geval bedoeld in het laatste lid van art. 13, in het register in een daarvoor bestemde kolom door het stellen van zijn naamteekening worden afgeteekend door dengene van wien het goud verkregen of aan wien het overgedaan wordt. Ingeval die persoon niet schrijven kan, moet door hem een kruismerk worden gesteld, wordende in dit geval de in het register onderteekende verklaring van twee aan den opkooper bekende getuigen gevorderd, dat dit na voorlezing in hunne tegenwoordigheid is geschied. In het geval bedoeld in het laatste lid van art. 13 wordt de brief begeleidende de toezending aan het register vastgehecht.

Een onderteekend afschrift van het register over de afgeloopen maand wordt door hem uiterlijk op den 3n dag der loopende maand gezonden te Paramaribo aan den Controleur der belastingen, te Nieuw-Nickerie aan den Ontvanger der belastingen aldaar, te Albina aan den Districts-Commissaris van Marowijne. De verplichting in het vorige lid aan den opkooper opgelegd, geldt ook over de laatste maand waarin het beroep is uitgeoefend. Art. 19. Zij die goud, verkregen vóór het in werking treden dezer verordening, onder zich hebben, zijn verplicht enz.

Art. 20. Op goud, waarvan blijkt dat het vóór het in werking treden dezer verordening is verzonden enz. Art. 21. Bij voorgenomen uitvoer van goud, hetzij als stofgoud, hetzij in stukken in den oorspronkelijken vorm, hetzij versmolten of al dan niet gezuiverd, of in erts, kwarts of steenen vervat, wordt daarvan vóór de inscheping, door den afzender eene schriftelijke aangifte ingeleverd te Paramaribo ten kantore van den Ontvanger of gedelegeerde van dezen ten wiens kantore alle aangiften ten in- en uitvoer worden gedaan, te Nieuw-Nickerie ten kantore van den Ontvanger der belastingen aldaar, te Albina ten kantore van den Districts-Commissaris van Marowijne, met overlegging van het goud en de quitantie wegens betaling der belasting, of van het afschrift der quitantie bedoeld aan het slot van art. 16, of van de quitantie wegens betaald invoerrecht.

De aangifte moet bevatten: a. de namen van het vaartuig waarmede en van den schipper door wien de uitvoer zal plaats hebben; b. de plaats of het land van bestemming, en c. het gewicht van het goud.

Zij moet onderteekend zijn door den aangever of zijn schriftelijk gemachtigde.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 163

Het goud wordt ten kantore voormeld gewogen en verzegeld en niet dan onder toezicht van ambtenaren der belastingen ingeladen. Wordt de hoeveelheid waarvoor de quitantie is afgegeven of die welke volgens de quitantie nog niet verhandeld of verscheept is, uitgevoerd, dan wordt de quitantie of het afschrift ten kantore voormeld ingetrokken; bij uitvoer van slechts een gedeelte dier hoeveelheid wordt dit op de quitantie vermeld en deze aan den aangever teruggezonden. Bij gemis van de quitantie of van het afschrift bedoeld in het eerste lid, wordt de inlading niet toegestaan dan op bijzonder schriftelijke vergunning: te Paramaribo van den Controleur der belastingen; te Nieuw-Nickerie van den Ontvanger der belastingen aldaar; te Albina van den Districts-Commissaris. Art. 21 bis. Onverminderd de formaliteiten bedoeld bij lett. b van art. 2 van het Koninklijk Besluit van 10 Januari 1894 No. 12 (G.B. No. 5), geeft de Gouverneur voorschriften ten opzichte van de verzending van goud naar het buitenland met de pakketpost. Niet vervulling dier formaliteiten, voor zooveel betreft de verzending van goud, of niet-nakoming dier voorschriften wordt gestraft met de straffen bedreigd bij de artt. 36 en 44.

Art. 22. Tot het houden van toezicht op het nakomen van deze verordening en tot het constateeren van de daartegen begane overtredingen zijn, nevens de ambtenaren van allen rang dienende bij de belastingen en bij de politie, bevoegd alle ambtenaren die tot dat einde door den Gouverneur worden aangewezen. Van de door hen geconstateerde overtredingen maken zij proces-verbaal op. Zij nemen in de gevallen waarin verbeurdverklaring van het goud is gesteld, dat in beslag.

Art. 23. Bij vermoeden van frauduleus vervoer van goud zijn de in art. 22 genoemde ambtenaren bevoegd alle vaartuigen die zij aantreffen in de kolonie of binnen ¾ geographische mijl van de kust, te doen bijdraaien en hen daartoe zelfs door dwangmiddelen te noodzaken, ten einde die vaartuigen te onderzoeken, zoomede de goederen welke de zich daarin bevindende personen bij zich hebben en die personen op den lijve te visiteeren of te doen visiteeren. Zij zijn mede bevoegd alle personen die zij aantreffen op eenigen binnen deze kolonie gelegen land of waterweg, ook des noodig door dwangmiddelen, te doen stilhouden en ten aanzien van hunne voer- of vaartuigen, goederen en personen te handelen als hiervoren is bepaald. Art. 24. Zij hebben gelijke bevoegdheid als in het vorige artikel omschreven ten opzichte van alle personen, die zij

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 164 aantreffen te Paramaribo, Nieuw-Nickerie of Albina op eenige aanlegplaats van vaartuigen of op eenigen publieken of particulieren steiger, ten opzichte van alle personen zich aan of van boord begevende van aldaar ter reede liggende schepen of zich aan boord dier schepen bevindende die zij vermoeden in het bezit te zijn van goud, waarop het verschuldigde recht niet is voldaan.

Art. 25. Zij zijn ten allen tijde bevoegd zich te begeven ten huize van ieder ontginner of zijn vertegenwoordiger als bedoeld in art. 12 en van de opkoopers van goud en aldaar te vorderen inzage van de bij artt. 12 en 18 bedoelde registers, alsmede vertoon van het goud onder hen berustende.

De ambtenaren bij de belastingen onder den Controleur der belastingen en die bij de politie onder den Commissaris van Politie oefenen die bevoegdheid niet uit dan voorzien van een schriftelijken last en wel te Paramaribo voor zoover eerstgenoemde ambtenaren betreft, van den Controleur der belastingen en voor wat laatstgenoemde ambtenaren aangaat, van den Commissaris van Politie; te Nieuw-Nickerie de ambtenaren bij de belastingen van den Ontvanger der belastingen, de ambtenaren bij de politie van den Districts-Commissaris; in de overige districten van den Districts-Commissaris.

Zij zijn verplicht desgevorderd inzage van hunnen last te geven aan den persoon, bij wien huiszoeking wordt gedaan.

Art. 26. Zij zijn ten allen tijde bevoegd zich te begeven ter plaatse van ontginning van delfstoffen en aldaar te vorderen inzage van het register bedoeld bij art. 2 en vertoon van het aanwezige goud.

Art. 27. Bij vermoeden dat in eenige particuliere woning, op eenige werkplaats van goudsmeden, in eenigen winkel of magazijn of in de aanhoorigheid van een dier plaatsen goud voorhanden is, waarop het verschuldigd recht niet is voldaan, kan te Paramaribo in zoodanige woning of gebouwen of in de aanhoorigheid daarvan door den Controleur der belastingen of door hem die bij zijne afwezigheid voor hem optreedt of door den Commissaris van politie tot huiszoeking worden overgegaan, na vooraf verkregen verlof van den Kantonrechter aldaar.

Gelijke bevoegdheid hebben in het district Nickerie de Districts-Commissaris en de Ontvanger der belastingen, en in de overige districten de Districts-Commissaris; de Districts-Commissaris en de Ontvanger der belastingen in het district Nickerie echter niet zonder daartoe vooraf verkregen verlof van den Kantonrechter aldaar.

Art. 28. Bij vermoeden dat in eenig vaartuig goud voorhanden is, waarop het verschuldigde recht niet is voldaan, zijn de in art. 22 genoemde ambtenaren tot visitatie op den voet bij art. 23 bevoegd.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 165

Art. 29. Bij alle visitatiën worden de aanwezige belanghebbenden uitgenoodigd tegenwoordig te zijn. De opening, ontpakking, wederinpakking en sluiting van alle emballages geschiedt van wege de administratie of de politie, indien belanghebbenden bij de visitatie geroepen, afwezig blijven of daarbij tegenwoordig, niet genegen zijn zelve tot die verrichtingen over te gaan.

Het Gouvernement is gehouden tot vergoeding van de door de ambtenaren of werklieden der administratie of politie bij het onderzoek veroorzaakte schade. Art. 30. Bij het onderzoek en de visitatie bedoeld bij de artt. 23-28 zijn de in die artikelen genoemde ambtenaren bevoegd het door hen aanwezig bevonden goud door weging op te nemen en met de registers genoemd bij de artt. 2, 12 en 18 alsmede met het vervoerbiljet te vergelijken. Art. 31. De ambtenaren met huiszoeking of onderzoek der registers belast zijn bevoegd uittreksels uit de registers te nemen.

In beslagneming der registers geschiedt krachtens bevel van het Hof van Justitie in raadkamer op requistoir van het Openbaar Ministerie. Hangende het beslag geschieden de inschrijvingen in hulpregisters waarmede wordt gehandeld als is voorgeschreven voor de oorspronkelijke registers.

Art. 32. Waar in deze verordening de onderteekening van het hoofd der onderneming ter plaatse van ontginning of van den ontginner wordt gevorderd, zal, indien zij niet kunnen schrijven, namens eerstbedoelde kunnen worden geteekend door den persoon door hem belast met het houden van het register ter plaatse van ontginning en namens laatstbedoelde door den persoon door dezen belast met het houden van het register in art. 12 vermeld. Die persoon is alsdan strafrechtelijk aansprakelijk indien blijkt dat het misdrijf met betrekking tot de registers, het vervoerbiljet of de afschriften uit die registers is gepleegd buiten toedoen van het hoofd der onderneming ter plaatse van ontginning of van den ontginner. Art. 33. Met gevangenisstraf van 8 dagen tot een maand en geldboete van 10-500 gulden, te zamen of afzonderlijk wordt gestraft hij die komende van een gedeelte der kolonie waar goud wordt ontgonnen, het eerst aan zijn weg gelegen politiestation voorbijgaat zonder zich aan te melden. Art. 34. Met gevangenisstraf van 1-3 maanden en geldboete van 500-2000 gulden te zamen of afzonderlijk wordt gestraft hij, die met vervoer van goud belast of het vervoer daarvan op zich genomen hebbende: a. goud van eenige binnen de kolonie gelegen plaats van ontginning verkregen, vervoert langs andere wegen dan in

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 166

art. 1 genoemd of ongedekt door het bij art. 2 bedoeld vervoerbiljet; b. het eerste aan zijn weg gelegen politiestation voorbijgaat zonder het vervoerbiljet aldaar te hebben aangeboden of zonder zich, indien het goud niet van binnen de kolonie gelegen plaatsen van ontginning afkomstig is, aldaar van een vervoerbiljet te hebben voorzien; c. goud lost elders dan aan de door den Gouverneur aangewezen losplaatsen, aldaar zich niet vóór de lossing aanmeldt bij de ter plaatse aanwezige politie of buiten tegenwoordigheid van de politie het vaartuig verlaat anders dan om zich aan te melden.

Art. 35. Met gelijke straffen als in het vorige artikel genoemd wordt gestraft de gezagvoerder van eenig vaartuig, die aankomende van een gedeelte der kolonie waar goud wordt ontgonnen, of aan boord hebbende personen van daar komende of goud waarop de belasting niet is betaald, te Paramaribo, Nieuw-Nickerie of Albina, aanlegt of zijn vaartuig lost elders dan aan de door den Gouverneur aangewezen plaatsen; zich niet vóór de lossing aanmeldt bij de ter plaatse aanwezige politie of buiten tegenwoordigheid van de politie het vaartuig verlaat, anders dan om zich aan te melden.

Met gelijke straffen wordt gestraft een ieder die het vaartuig verlaat alvorens de politie vergunning daartoe heeft verleend. Art. 36. Met gevangenisstraf van 1-6 maanden en geldboete van 500-4000 gulden te zamen of afzonderlijk wordt gestraft: a. de ontginner of zijn vertegenwoordiger die buiten het geval vermeld in art. 17, in de kolonie goud verkoopt, ruilt, in pand, gebruik of bewaring of onder eenigen anderen titel, welken ook, afgeeft aan een ander dan een bevoegden opkooper van goud; b. hij, die geen opkooper van goud zijnde en buiten het geval vermeld in art. 17, in de kolonie goud koopt, inruilt, in pand, gebruik of bewaring neemt, of onder eenigen anderen titel, welken ook, aanneemt van een ander dan een bevoegden opkooper van goud; c. de opkooper van goud die buiten het geval vermeld in art. 17 in de kolonie goud koopt, inruilt, in pand, gebruik of bewaring neemt, of onder eenigen anderen titel, welken ook, aanneemt van een ander dan van een bevoegden opkooper van goud, van dengene die goud heeft ingevoerd of van een ontginner, en in de beide laatste gevallen zonder inachtneming van de voorschriften van art. 16; d. hij, die in de kolonie elders dan ter plaatse van ontginning of anders dan tijdens het vervoer naar de plaats van bestemming of na den termijn bepaald in artt. 7 en 19 in het bezit wordt gevonden van goud waarop het krachtens deze

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 167

verordening verschuldigd recht of het invoerrecht niet is betaald, tenzij het goud verkregen is van een bevoegden opkooper van goud of krachtens de vergunning bedoeld in art. 17: e. hij, die goud naar buiten de kolonie verzendt zonder inachtneming van het voorschrift van art. 21; f. de geadresseerde, die niet voldoet aan de bij art. 7 le en 2e lid hem opgelegde verplichting.

Art. 37. Met de straffen in art. 36 gesteld wordt gestraft: a. het niet houden van of het opzettelijk boeken van onware opgaven in de bij artt. 2, 12 en 18 voorgeschreven registers of het opzettelijk nalaten daarin die boekingen te doen waarvoor die registers bestemd zijn; b. het opzettelijk doen van met die registers strijdige of onware opgaven op de aan de ambtenaren in art. 3 genoemd, toe te zenden afschriften uit de registers; c. het uitoefenen van het beroep van opkooper van goud zonder de vergunning bedoeld bij art. 15; d. het stellen van kruismerk of het onderteekenen van verklaringen in het register van den opkooper in strijd met de waarheid.

Art. 38. Met gevangenisstraf van 8 dagen tot eene maand en geldboete van 50-1000 gulden te zamen of afzonderlijk, behoudens verdere vervolging wegens misdrijf, daartoe termen zijnde, wordt gestraft: weigering of belemmering van toegang of visitatie aan de daartoe bevoegde ambtenaren; weigering om inzage te geven van registers waarvan het houden bij deze verordening is voorgeschreven, of om het vervoerbiljet te vertoonen in de gevallen waarin de verplichting daartoe bestaat; weigering om het goud te vertoonen in de gevallen waarin dit is voorgeschreven of kan worden gevorderd. Art. 39. Het niet binnen den bij artt. 3, 12 en 18 genoemden termijn inzenden van het in die artikelen bedoelde afschrift uit de aldaar vermelde registers wordt gestraft met geldboete van 50-1000 gulden. Art. 40. Met geldboete van 25-1000 gulden wordt gestraft: a. het niet overeenkomstig de desbetreffende voorschriften houden van de bij artt. 2, 12 en 18 voorgeschreven registers; b. elke onnauwkeurigheid in die registers of in de aan de ambtenaren in art. 3 genoemd toe te zenden afschriften uit die registers, buiten de gevallen in art. 37 la a en b bedoeld; c. het niet invullen van het vervoerbiljet bedoeld bij art. 2 overeenkomstig de voorschriften van dat artikel; d. het verzenden of vervoeren van goud anders dan overeenkomstig de voorschriften van het le lid van art. 2.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 168

Art. 41. Ingeval van onder- of overwicht van de hoeveelheid goud, welke volgens het vervoerbiljet moest aanwezig zijn, wordt de afzender gestraft met eene geldboete van 5 gulden voor elke gram of gedeelte daarvan onder- of overwicht, wanneer het onder- of overwicht meer dan 5% doch minder dan 10% der op het vervoerbiljet uitgedrukte hoeveelheid goud bedraagt, behoudens verdere vervolging wegens misdrijf daartoe termen zijnde. De geheele partij wordt geacht te zijn ongedekt, wanneer het onder- of overwicht 10% of meer bedraagt van de op het vervoerbiljet uitgedrukte hoeveelheid goud. Bij hoeveelheden van minder dan 500 gram zijn de percentages in dit artikel op 5% en 10% bepaald respectievelijk 10% en 15%. Art. 42. Met geldboete van 10-200 gulden wordt gestraft hij, die tengevolge van eene vergunning tot onderzoek naar de aanwezigheid van delfstoffen, prospecties waarin goud begrepen is, vervoerende van de plaats waar het onderzoek naar de aanwezigheid van delfstoffen is ingesteld, het eerste aan zijnen weg gelegen politiestation voorbijgaat zonder zich aldaar van een vervoerbiljet te hebben voorzien. Art. 43. Ieder die in het bezit wordt gevonden van goud, hetzij als stofgoud, hetzij in stukken in den oorspronkelijken vorm, hetzij versmolten of al dan niet gezuiverd, of in erts, kwarts of steenen vervat, zonder desgevraagd, op voldoende wijze de wettige herkomst te kunnen aantoonen, kan worden gestraft met geldboete van 10-500 gulden. Art. 44. Verbeurdverklaring van het in beslag genomen goud den veroordeelde in eigendom toebehoorende kan in de gevallen genoemd in de artt. 34, 35, 36, 40 1a. d, 41 tweede lid, 42 en 43, door den rechter worden uitgesproken. Zoo het goud den veroordeelde voor een deel in eigendom toebehoort, kan slechts dat deel, hetwelk in het vonnis wordt aangewezen, worden verbeurd verklaard. Art. 45. De Griffier van het Hof van Justitie of van het betrokken Gerecht zendt zoodra het vonnis in kracht van gewijsde is ingegaan het in beslag genomen goud, waarvan de verbeurdverklaring is uitgesproken, aan den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester, die het in het openbaar verkoopt. Is het vonnis bij verstek gewezen, dan wordt het geacht in kracht van gewijsde te zijn gegaan indien binnen zes maanden na de beteekening geen verzet is gedaan. De Griffier zendt met in achtneming van het hiervoren bepaalde het in beslag genomen goud, waarvan de teruggave is gelast aan den eigenaar of daarop rechthebbende, eveneens aan den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester, die het tegen betaling van het verschuldigd recht ter beschikking stelt van den door den Procureur-Generaal aangewezen eigenaar of daarop rechthebbende.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 169

Deze wordt te dien einde driemaal, telkens met tusschenruimte van ten minste eene week, in het Gouvernements Advertentie Blad opgeroepen. Het in beslag genomen goud wordt, wanneer binnen 6 maanden na de laatste aankondiging de eigenaar of daarop rechthebbende zich niet heeft opgedaan, ten bate der koloniale kas door den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester in het openbaar verkocht.

Art. 46. De concessiën van den ontginner kunnen door het Hof van Justitie op daartoe door den Procureur-Generaal in te stellen actie worden vervallen verklaard bij veroordeeling in de gevallen genoemd in art. 36 1a. a en art 47 1a. a en b, wanneer het betreft de registers bedoeld in artt. 2 en 12.

De bepalingen van artt. 31 en 32 der verordening van 7 September 1882 (G.B. No. 19) zijn alsdan van toepassing, met dien verstande dat het geheele bedrag van den koopprijs bedoeld in het 6e lid van art. 31 dier verordening in de koloniale kas wordt gestort. Art 47. De rechter, de straf van gevangenis ter zake van overtreding dezer verordening uitsprekende, daaronder begrepen de gevangenisstraf ter vervanging van de geldboete, is bevoegd te bepalen, dat de veroordeelde buiten de gevangenis aan openbare werken mag worden te werk gesteld. Art. 48. Bij elke veroordeeling tot geldboete krachtens deze verordening uitgesproken, bepaalt de rechter overeenkomstig het voorschrift van art. 24 Wetboek van Strafrecht den duur der gevangenisstraf, welke de opgelegde geldboete, indien deze niet overeenkomstig art. 50 kan worden verhaald, vervangt. Art. 49. Personen, in de kolonie niet gevestigd, alsmede zij, die in de kolonie geen bekend verblijf hebben, bekeurd ter zake van eenig feit bij deze verordening strafbaar gesteld, kunnen worden aangehouden. Zij worden met het van deze aanhouding op te maken proces-verbaal zoo spoedig mogelijk door tusschenkomst van den Procureur-Generaal gebracht voor den President van het Hof van Justitie die onverwijld uitspraak doet omtrent de aanhouding. Het bevelschrift van den President moet op het proces-verbaal van aanhouding gesteld en terstond ten uitvoer gelegd worden. De aangehoudene wordt onmiddellijk in vrijheid gesteld en het bevelschrift tot gevangenhouding, zoo dit reeds verleend mocht zijn, vervalt van rechtswege, zoodra het maximum der bedreigde geldboete, ook indien daarnevens gevangenisstraf is bedreigd, is gedeponeerd. Het deponeeren van het maximum der geldboete geschiedt te Paramaribo ten parkette, in de districten bij den Districts-Commissaris. Het bevelschrift vervalt mede van rechtswege, indien bin-

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 170 nen acht dagen na de dagteekening daarvan de aangehoudene niet is gedagvaard ter zake waarvan hij bekeurd werd. Art. 50. Het ingevolge het vorig artikel gedeponeerd bedrag vervalt ten beloope van de boete en de kosten, waarin de veroordeelde bij vonnis gegaan in kracht van gewijsde is verwezen, aan de koloniale kas. Het tweede lid van art. 45 is van toepassing. Omtrent het in beslag genomen goud, dat is verbeurd verklaard of waarvan de teruggave aan den eigenaar of daarop rechthebbende is bevolen, gelden de bepalingen van art. 45. Art. 51. Ingeval van aanhalingen van goud gedaan tegen onbekenden wordt door den Procureur-Generaal van de aanhaling alsmede van de omstandigheden, waaronder de aanhaling heeft plaats gevonden, bij drie aankondigingen, telkens met tusschenruimte van ten minste een week, in het Gouvernements-Advertentie-Blad kennis gegeven aan belanghebbenden. De Procureur-Generaal gelast teruggave van het in beslag genomen goud aan den eigenaar of daarop rechthebbende, wanneer er geene termen bestaan eene vervolging ter zake in te stellen. Te dien einde wordt het in beslag genomen goud op last van den Procureur-Generaal overgebracht ten kantore van den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester, die tegen betaling van het verschuldigd recht, het goud ter beschikking stelt van den eigenaar of daarop rechthebbende. Het in beslag genomen goud wordt, wanneer er geen vervolging is ingesteld en zes maanden na de laatste aankondiging de eigenaar of daarop rechthebbende zich niet heeft opgedaan, op last van den Procureur-Generaal overgebracht ten kantore van den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester, die het in het openbaar ten bate der koloniale kas verkoopt. Art. 52. Van de wegens overtreding dezer verordening betaalde boeten en van de zuivere opbrengst van het verbeurd verklaarde of krachtens art. 51 ten bate der koloniale kas verkochte goud wordt aan alle ambtenaren die de bekeuring of aanhaling hebben gedaan beneden den rang van Controleur der belastingen en de ambtenaar die aangewezen is hem in de uitoefening zijner functiën bij te staan, van Commissaris van politie of Districts-Commissaris een vierde in gelijke aandeelen toegekend. Art. 53 De vervolgingen ter zake van misdrijven bij deze verordening voorzien, verjaren door verloop van den tijd bepaald bij art. 335 van het Wetboek van Strafvordering. Art. 54. Met het in werking treden dezer verordening vervallen enz. Art. 55. Deze verordening treedt in werking den 1sten Juli 1895 of op een ander door den Gouverneur te bepalen tijdstip.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 171

Lijst van de soort en hoeveelheid der dagelijks meest benoodigde geneesmiddelen en verbandstukken, die in de goudvelden en ter plaatse van exploitatie van balata aanwezig moeten zijn (G.B. 1887 No. 30 en G.B. 1893 No. 16.)

Aether cum spiritu (Hoffmansdruppels) 25 gram. Ammonia liquida (met glazen stop) 50 gram. Aqua laurocerasi 25 gram. Alumen crudum 25 gram. Bicarbonas sodae 100 gram. Laudanum liquidum Sydenhami 25 gram. Purgeerpillen bestaande uit: sulphas 150 stuks. kalicus, pulvis radicis rhei, aloë en sapo medicatus, - van elk 50 milligram per pil Elixir paregoricum 25 gram. Oleum ricini 1000 gram. Oleum menthae piperitae 15 gram. Pulvis radicis rhei 100 gram. Solutio ammoniae spirituosa anisata 50 gram. Solutio camphora spirituosa 250 gram. Sulphas magnesicus 1000 gram. Sulphas chinini 50 gram. Acidum carbolicum cristalisatum (met 100 gram. glazen stop) Jodoform 50 gram. Kleefpleister 50 gram. Zwachtels en kompressen 1000 gram. Gezuiverde watten 500 gram.

☛ Voor placers etc. van meer dan vijftig arbeiders, de dubbele hoeveelheid geneesmiddelen. Voor het gereedmaken der geneesmiddelen is noodig: balans en schalen met een stel metriek gewicht volgens art. 2 van het Besluit van 14 September 1887 (G.B. No. 24), met uitzondering van de gewichten van 5, 2 en 1 milligram; een glazen maat van 5 gram - 30 gram; een spatel en een kookpan met deksel.

Beknopte aanwijzing tot het toedienen van geneesmiddelen in voorkomende ziektegevallen bij de arbeiders in de goudvelden en

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 ter plaatse van exploitatie van balata (G.B. 1887 No. 31 en G.B. 1893 No. 17.)

A. Bij buikverstopping en hardlijvigheid.

1. Epsom zout (sulphas magnesicus); - een eetlepel opgelost in ½ glas water in eens te nemen. 2. Castor olie (ol. ricini); - 1 à 2 eetlepels in eens te nemen. 3. Purgeerpillen; - 6 stuks in eens te nemen; na 5 uren zonder werking te zijn gebleven, de dosis te herhalen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 172

B. Bij buikpijn of diarrhoea.

4. Droppels, bestaande uit: Aqua menthae piperitae 10 gram Laud. liq. Syd... 25 droppels of Elixir parogoricum.. 25 gram Solut. ammon. spir. anis. 10 gram Hiervan 4 × daags 15 drupp. te nemen met een weinig water. 5. Pepermuntolie (ol. menthae piper); - één druppel op 2 lepels water en suiker in eens te nemen.

C. Bij flauwten, enz. (Opwekkend middel).

6. Hoffmansdruppels (Aether cum spiritu); - 30 druppels met water in eens te nemen, en zoo noodig eenige malen herhalen. Men kan ook wat brandewijn of andere spiritus, die voorhanden is, toedienen.

D. Bij braking of branding op de maag.

7. Soda (bicarbonas sodae); - hiervan van tijd tot tijd een theelepel met water te nemen.

E. Bij hoest en verkoudheid.

8. Hoestdruppels, bestaande uit: Solut. ammon. spir. anisat. en Aqua laurocerasi, van beide gelijke deelen; - hiervan te nemen 3 × daags 30 druppels met één lepel water.

F. Bij slangenbeet of steek van insecten.

9. Geest van Salmiak (Ammonia liquida) op de wond druppelen. Vóór de aanwending zoo mogelijk uitzuigen.

G. Koortswerend middel.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 10. Chininepillen; - 3 × daags 5 stuks te nemen; - of Sulphas chinini in poeders van 300 milligram; - 3 × daags een poeder.

H. Bloedstelpende middelen.

11. Aluin (Alumen crudum) in poedervorm; - een suikerlepel op 8 lepels water of ook als strooipoeder op de wond. Verder aftreksels van samentrekkende basten, als Waicara, Cachou, enz.

I. Keelpijn, aandoening van het tandvleesch (Scheurbuik).

12. Aluin (Zie No. 11) twee suikerlepels op een glas water als mondspoeling of gorgeldrank.

K. Bij wonden en zweren.

13. Carbolwater; neem acid-carbol. 10 gram op ½ liter water, bevochtig daarmede eene kompres en leg op de wond. 14. Jodoform en wattenverband - bij zweren. - 15. Kleefpleister.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 173

L. Uitwendige middelen (Wrijfmiddelen).

16. Kamferspiritus. 17. Vloeibare ammoniak: één suikerlepel gemengd met één eetlepel zoete olie.

M. Verbandmiddelen.

18. Zwachtels. 19. Kompressen. 20. Gezuiverde watten.

Verordening van 9 Februari 1886 op de heffing en invordering der personeele belasting (G.B. 1886 No. 3).

De personeele belasting is verschuldigd naar gelang van de op den 1n Januari of op den dag der vestiging in de kolonie bekende of vermoedelijke inkomsten der belastingschuldigen gedurende het ingetreden jaar. Wisselvallige inkomsten worden berekend naar hetgeen zij hebben opgebracht in het jaar onmiddellijk aan het dienstjaar voorafgaande. Toevallige baten, in dat voorafgaande jaar genoten, worden gevoegd bij de bekende of vermoedelijke inkomsten. Daaronder worden echter niet begrepen legaten, erfenissen en schenkingen, behalve die in art. 1706 van het Burgerlijk Wetboek bedoeld. De belasting wordt berekend naar den volgenden maatstaf: beneden een inkomen van f 1400 1%, doch niet minder dan f 6 voor mannen en f 3 voor vrouwen.

van f 1400 tot beneden f 2100 1.1% van f 2100 tot beneden f 2800 1.2% van f 2800 tot beneden f 3600 1.3% van f 3600 tot beneden f 4400 1.4% van f 4400 tot beneden f 5200 1.5% van f 5200 tot beneden f 6100 1.6% van f 6100 tot beneden f 7000 1.7% van f 7000 tot beneden f 7900 1.8% van f 7900 tot beneden f 8900 1.9% van f 8900 tot beneden f 9900 2.% van f 9900 tot beneden f 10900 2.1% van f 10900 tot beneden f 12000 2.2% van f 12000 tot beneden f 13100 2.3%

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 van f 13100 tot beneden f 14200 2.4% van f 14200 tot beneden f 15300 2.5% van f 15300 tot beneden f 16400 2.6% van f 16400 tot beneden f 17600 2.7% van f 17600 tot beneden f 18800 2.8% van f 18800 tot beneden f 20000 2.9% van f 20000 en daarboven 3%

De berekening dezer procenten geschiedt over ronde sommen van honderd gulden. Onderdeelen van honderd gulden

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 174 worden tot de volle som van honderd gulden, wanneer zij vijftig gulden of meer bedragen, en in het tegenovergestelde geval niet in rekening gebracht. Onder de inkomsten, over welke deze belasting wordt berekend, zijn voor het hoofd eener echtvereeniging begrepen die der huwelijksgemeenschap en ook de eigen inkomsten der vrouw, tenzij er scheiding van goederen hebbe plaats gehad, in welk geval de vrouw afzonderlijk belastingschuldig is. Zij die in 't eerste kwartaal des jaars in de kolonie verblijven of hun verblijf vestigen, betalen de belasting over een vol jaar, en bij latere vestiging wordt de belasting betaald voor drie vierde van een vol jaar door hen die in het tweede kwartaal, voor de helft door hen die in het derde, en voor een vierde door hen die in het vierde kwartaal des jaars er hun verblijf vestigen, een en ander onverminderd de bepaling van art, 24. Het dienstjaar loopt van 1o Januari tot ultimo December van ieder jaar. De aangifte en betaling moeten geschieden vóór den 1n April door de belastingschuldigen die in de maand Januari hun verblijf in de kolonie hebben of vestigen, en door hen die er later hun verblijf vestigen, binnen vijf en dertig dagen na die vestiging. De betaling moet in eens geschieden, wanneer het verschuldigde veertien gulden of minder bedraagt. Meer bedragende kan het in twee gelijke termijnen worden voldaan, zullende de tweede termijn uiterlijk moeten worden betaald vóór den 1n September. Zij die zich op of na den 1n Juni in de kolonie vestigen, betalen in elk geval het verschuldigde in eens. Vrijgesteld zijn: a. militairen in werkelijken dienst beneden den rang van officier; b. schippers, scheepsofficieren en scheepsgezellen van Nederlandsche en vreemde koopvaardijschepen; c. vrouwen in gehuwden staat; d. personen beneden den leeftijd van achttien jaren, die geen eigen inkomsten hebben van meer dan drie honderd gulden 's jaars; e. dochters bij de ouders of een hunner, moeders bij kinderen of een kind, zusters bij broeders of een broeder of bij zusters of een zuster in wonende en geen eigen inkomsten hebbende; f. immigranten gedurende den duur hunner werkovereenkomsten; g. bedeelden van bestuurswege of van wege een kerkelijke gemeente en onvermogenden; h. zij die geen dertig dagen van het dienstjaar achtereen in de kolonie verblijven, en

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 175

i. zij die, de kolonie tijdelijk bezoekende, tot dat einde in de kolonie vertoeven.

Voorts worden gehandhaafd de vrijstellingen reeds verleend of nog te verleenen krachtens de Publicatie van 1 Augustus 1863 (G.B. No. 23). Eene jaarlijks door den Gouverneur te benoemen Commissie beslist in het hoogste ressort omtrent: a. de aangiften bedoeld in artt. 6 en 17 en de voorstellen tot aanslag in de belasting bedoeld in art. 20; b. de bezwaarschriften van belanghebbenden en de verzoekschriften bedoeld in art. 24.

De betaling der door de Commissie gedane verhooging moet geschieden in één termijn, binnen eene maand na de bekendmaking van de executoir-verklaring van het betrekkelijk kohier in het Gouvernements-Advertentieblad. Het niet of niet binnen den bepaalden tijd doen van aangifte en betaling kan worden gestraft met eene geldboete van ten minste f 5. - en ten hoogste f 500. - Zij, die den tweeden termijn van de door hen volgens aangifte verschuldigde belasting niet voldoen binnen den bepaalden tijd, of die de verhooging volgens aanslag der commissie niet voldoen binnen den bepaalden termijn, worden gestraft met eene boete van ten minste f 5. - en ten hoogste f 500. - Aan hen, die de kolonie in den loop van het dienstjaar verlaten, wordt restitutie of afschrijving verleend van het bedrag der door hen betaalde of te betalen belasting naar reden van zooveel kwartalen als nog zullen verloopen na het kwartaal, waarin het daartoe strekkende verzoekschrift is ingediend. Aan de erfgenamen van een overleden belastingschuldige, wiens inkomen door den dood geheel of ten deele is te niet gegaan, wordt eveneens restitutie of afschrijving verleend voor een aan dat verlies van inkomen evenredig deel van het bedrag der betaalde of te betalen belasting naar reden van zooveel kwartalen als nog zullen verloopen na het kwartaal, waarin het overlijden heeft plaats gehad, mits het daartoe strekkend verzoekschrift vóór 1 December van het dienstjaar is ingediend. De verzoekschriften in de beide vorige alineas bedoeld zijn vrij van zegel en leges.

Verordening van 10 Mei 1887, omtrent de heffing van in- en uitvoerrechten en van baak- en los- of laadgelden (G.B. 1887 No. 25).

Onder den naam van invoerrecht wordt van de goederen, welke in de kolonie Suriname worden ingevoerd, eene belasting geheven volgens het hierna volgend tarief:

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 176

ARTIKELEN. MAATSTAF. RECHTEN. Aardappelen per Hectoliter f 0.50 Ammunitie: Geweren, karabijnen en per loop 10. - buksen Afzonderlijke loopen idem 10. - Revolvers, pistolen, per stuk 10 - kamerbuksen en kamerpistolen Gedeelten van genoemde waarde 30% wapens Geweer- en pistoolkogels Kilogram f 0.05 en hagels Patronen voor achterladers 100 stuks 1. - voor revolvers en 100 stuks 0.75 kamerbuksen Percussiedopjes en 1000 stuks 0.25 slaghoedjes Ledige hulzen, voorzien 1000 stuks 1.25 van percussies, voor het maken van patronen voor achterladers Buskruit Kilogram 1.50 Azijn en Azijnzuur Liter 0.05 Bier, gember ale idem 0.08 Byouterieën waarde 15% Blom of meel 100 K.G. f 2.50 in verpakking van beneden waarde 10% 1 K.G. Boter, alsmede Kilogram f 0.10 oleomargarine en ghee zonder verpakking, of in welke verpakking ook (in vaten, blikken, tobben of potten bedraagt de tarra 20%) Breeuwwerk idem 0.02 Bron- en mineraalwater Liter 0.08 alsmede limonade gazeuse en eau gazeuse Brood en beschuit Kilogram 0.03

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Dynamiet, lithofracteur en andere dergelijke ontplofbare zelfstandigheden, niet onder ‘Ammunitie’ behoorende: in oorspronkelijken vorm of idem 50 - los in preparaten enz idem 1.50 Gedistilleerd, voor zoover Hectoliter van 50% alcohol 75. - niet afzonderlijk belast, bij 15 gr. C. w.o. worden begrepen - behalve de onvermengde door overhaling verkregen alcoholhoudende vloeistoffen - likeuren, bitters en andere dergelijke gedistilleerde dranken. Ter toepassing hiervan worden: a. likeuren en alle vloeistoffen die met andere zelstandigheden dan

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 177

ARTIKELEN. MAATSTAF. RECHTEN. alcohol en water zijn vermengd, zoodat de opneming van de sterkte met den gewonen vochtweger niet mogelijk is, geacht eene sterkte te hebben van 70%; b. met likeur gelijk gesteld alle gedistilleerde of uit gedistilleerd bereide geestrijke dranken ingevoerd in mindere hoeveelheid dan van één liter; c. reukwaters, al of niet uit waarde 15% gedistilleerd bereid Houtgeest en alle andere Liter f 1.40 daaruit bereide of daarmede vermengde vloeistoffen Aether sulfuricus, idem 2. - chloroform en alle andere daarmede overeenkomende uit alcohol bereide vloeistoffen, dat zijn de aethers, welke wel uit alcohol zijn vervaardigd maar waarin die grondstof niet meer in natuurlijken staat aanwezig is (de samengestelde aethers of zoogenaamde vruchten essences, azijnaether, spiritus nitridulcis en andere dergelijke alcoholhoudende chemicaliën behooren onder het artikel gedistilleerd en worden geacht eene sterkte te hebben van 85%) Granen en peulvruchten in drogen of gedroogden staat, in welke verpakking ook:

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Boonen, erwten, linzen, Kilogram 0.03 enz. Hout:

Greenen en Pitch pine M3. 2. - deelen of planken White pine en alle andere idem 1.50 soorten idem Latten van 7,85 M. en bos v. 10 stuks 0.15 meer Latten van minder dan idem 0.10 7,85 M. Al het overige waarde 5% Huiden, vellen en leder Kilogram f 0.05 Kaarsen, van alle soorten idem 0.05 Kaas, van alle soorten idem 0.05 Koffie idem 0.10

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 178

ARTIKELEN. MAATSTAF. RECHTEN. Lucifers: in pakjes of doosjes, van gros f 1.50 72 stuks of minder, per pakje of doosje in pakjes of doosjes van idem 2. - meer dan 72 tot 96 st., per pakje of doosje in pakjes of doosjes van idem 2. - meer dan 96 stuks, per pakje of doosje te herleiden tot pakjes of doosjes van 96 stuks, per pakje of doosje Melasse en keukenstroop Liter 0.02 Olie: Boom- of olijfolie, idem 0.03 katoenpittenolie, beuk-, papaver- en verdere eetbare oliën, raap-, patent en lijnolie, gekookt of ongekookt Kerosine olie, oleine, photogeneolie, steenkolenteerolie en andere steen- en aardoliën, zoomede talkolie: a. indien deze oliesoorten idem 0.75 ontvlammen bij eene temperatuur van minder dan 22,6o Celsius b. in alle andere gevallen idem 0.05 Haarolie en alle waarde 15% welriekende oliën Opium, Ganje en Bhang Kilogram f 10. - en alle surrogaten daarvan Paarden en Veulens stuk 25. - Patates en andere Kilogram 0.03 aardvruchten niet afzonderlijk belast Pinda idem 0.05

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Reuzel, zonder verpakking idem 0.03 of in welke verpakking ook (in vaten, blikken, tobben of potten bedraagt de tarra 20%) Rijst en Rijstmeel in welke 100 Kilogram 2.50 verpakking ook Sigaren en Sigaretten Kilogram 2 - Smeer, molensmeer en idem 0.02 talk Snuif idem 1. - Speelkaarten, los of in waarde 15% bladen, per spel van ten hoogste 52 kaarten Spek: gezouten } tarra 36% Kilogram f 0.02 gerookt } tarra 36% idem 0.04 koppen } tarra 36% idem 0.01 Spijkers en nagels van alle idem 0.02 soorten Steen: Gebakken per 1000 stuks 2. - metselsteenen

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 179

ARTIKELEN. MAATSTAF. RECHTEN. Suiker: alle soorten Kilogram f 0.10 zoomede kandij Tabak: in rollen of bladen idem 0.60 gekorven idem 0.75 Terpentijn Liter 0.10 Thee Kilogram 0.40 Touwwerk idem 0.04 Uien idem 0.03 Verfwaren: Droge en aangem. van alle idem 0.02 soorten Vernissen van alle soorten Liter 0.06 Visch: Bakkeljauw, haring, enz Kilogram 0.02 Zalm, gepekeld in vaten idem 0.04 Leng en stokvisch en alle idem 0.06 andere gedroogde en gerookte vischsoorten (Voor haring, makreel, slivers en gepekelde zalm bedraagt de tarra 33%). in blik verpakt waarde 10% Vleesch in vaten of zakken: gepekeld (tarra 36%) Kilogram f 0.02 gerookt idem 0.06 Hammen en shoulders: gerookt } uit Europa idem 0.05 gerookt } uit Amerika idem 0.02 Rolpens, worst, saucijzen, waarde 10% gelijk mede versch vleesch, waaronder geslacht, gevogelte, wild, enz. Vuurwerken, van alle idem 30% soorten Wijn, waaronder vermouth, Liter f 0.20 vruchtenwijn en alle kunstwijnen en gemberwijn

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Zeep: Gewone harde Kilogram 0.05 Geparfumeerde en andere idem 0.15 fijnere zeepsoorten Zout: ruw 100 Kilogram 3. - Geraffineerd idem 4. -

Van alle andere dan de waarde 10% bovengenoemde waren, goederen en koopmanschappen, voor zoover ze naar hun aard of bestemming niet onder een der vermelde goederensoorten kunnen worden gerangschikt en met uitzondering van de in art. 2 vrijgestelde

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 180

Geen invoerrecht wordt geheven van: a. goederen voor Gouvernements- of Rijksdienst b. victualie, provisie en scheepsbehoeften, tot v. boord van binnenkomende schepen; c. de gebruikte goederen, welke reizende personen tot hun lijfsgebruik met zich voeren; d. verhuisboedels van personen, die zich in Suriname komen vestigen. Worden bij visitatie nieuwe goederen, proviand of andere consumabele waren gevonden, welke niet zijn ingeklaard of waarvoor als gebruikt goed aanvraag om vrijdom is gedaan, dan wordt dit beschouwd als aangifte onder verkeerde benaming en als zoodanig gestraft; e. gouden en zilveren speciën, alsmede goud en zilver in baren; f. voorwerpen die binnen één jaar na uitgevoerd te zijn, om eenige herstelling te ondergaan, weder worden ingevoerd; g. navolgende goederen: Asphalt; - Ballast; - Blik in bladen; - Bodems, duigen en hoepels voor vaatwerk; - Boeken (albums en schrijf- of koopmansboeken daaronder niet begrepen), couranten, land- en zeekaarten en muziek in bladen, ingenaaid of ingehouden; - Dakbedekkingsmaterialen (onbrandbare); - Drukletters; - Drukinkt; - Drukpersen; - Emballage; - Ezels; - Harpuis; - IJs; - IJzer; - Instrumenten (mathematische-, physische-, chirurgicale- en optische); - Kalk en Cement; - Kool; - Koper; - Lood; - Materieel voor spoor- en tramwegen en voor draagbaar spoor, daaronder begrepen spoorstaven, werktuigen, waggons en andere benoodigdheden voor aanleg en exploitatie vereischt; - Meststoffen; - Naaimachines; - Pik en Teer; - Planten; - Rietponten of gedeelten daarvan; - Schepen, schuiten en vaartuigen of gedeelten daarvan; - Schilderijen in olieverf enz. (de lijsten en glazen zijn belast naar 10% van de waarde); - Steen; - Steenkolen: - Tin in blokken of staven; - Uitmonsteringen enz.; - Vee (slacht-, fok- en melkvee); - Zaad (tuin- en andere zaden); - Zakken; - Zink.

Van de naar de waarde belaste goederen wordt de waarde aangegeven volgens den loopenden prijs hier te lande. In 't algemeen wordt als loopende prijs hier te lande aangemerkt de factuursprijs, verhoogd met 20%. Ter berekening van het invoerrecht van goederen naar het gewicht belast, wordt, voor zoover in vorenstaand tarief daarvoor geen tarra is bepaald, van het bruto gewicht afgetrokken: a. voor goederen gepakt in fusten of kisten van hout: 15 ten honderd; b. voor goederen gepakt in leder, matten, manden, kanassers, linnen en andere emballage: 8 ten honderd.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 181

Bij opneming van het netto gewicht van sigaren wordt het bruto gewicht van de kistjes waarin zij worden uitgestald als het netto gewicht beschouwd, na aftrek van eene tarra bedragende voor kistjes, bevattende: 50 sigaren of minder: een hectogram en vijf decagram (0.15 K.G.); 100 sigaren: twee hectogram en twee decagram (0.22 K.G.) 250 sigaren: vier hectogram (0.4 K.G.) 500 sigaren of minder: acht hectogram (0.8 K.G.) Bij uitvoer uit deze kolonie worden geene rechten geheven, dan voorloopig, totdat daarin nader zal zijn voorzien, alléén op ruw goud, behalve indien het van elders was ingevoerd en daarvan de bewijzen worden overgelegd. Het uitgaand recht op ruw goud, in welken vorm ook, bedraagt 7 cent per gram of gedeelten daarvan, en wordt berekend naar het netto gewicht zooals dat door den waagmeester of een ander daartoe aangewezen ambtenaar is geconstateerd.

In- en Uitvoer.

Het in- en uitvoerrecht bedraagt voor elke aangifte ten minste vijf en twintig cent.

Baak- en los- of laadgelden.

Onverminderd de opgelden bij politie-, gezondheids- of havenreglementen aan de scheepvaart opgelegd of op te leggen, zijn alle schepen en vaartuigen van buiten 's lands in de kolonie aankomende telken reis, behoudens het hierna bepaalde, onderworpen aan de heffing van: a. een baakgeld bedragende, voor schepen en vaartuigen van meer dan 100 registertonnen f 10. - en van 100 registertonnen en minder f 5. - b. een los- of laadgeld van 50 cent per registerton of gedeelte daarvan.

De los- of laadgelden worden in geen geval meer dan viermaal in het zelfde jaar en van hetzelfde schip of vaartuig ten volle geheven. Van de los- of laadgelden zijn, behoudens de inachtneming van enkele bepalingen, vrijgesteld: a. de schepen waarmede de maildienst wordt verricht; b. de schepen waarmede immigranten worden aangevoerd of die binnenkomen om immigranten af te halen; c. de schepen van- en in dienst van het Nederlandsch of Koloniaal Gouvernement, enz.; d. de vreemde oorlogsschepen; e. de schepen, die noch lading lossen noch innemen; f. de schepen uit nood binnengevallen, enz.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 182

De sub a, c en d bedoelde schepen zijn mede vrij van de betaling van baakgeld. Het niet doen van aangifte, de te lage aangifte van de waarde of hoeveelheid der goederen of de aangifte onder verkeerde benaming, tengevolge waarvan ten onrechte van een collo geen recht of wel een lager recht dan het werkelijk verschuldigde zou worden geheven, wordt gestraft met de betaling, behalve van het ontdoken recht, van eene boete ten bedrage van twintig maal of veertig maal dat recht, te weten: twintig maal ingeval het verschil tusschen de aangifte en de taxatie of bevinding voor bedoeld collo 5% of meer, tot 10% toe, van de aangeven waarde of hoeveelheid, of bij aangifte onder verkeerde benaming van het volgens de aangifte verschuldigde recht bedraagt, en veertig maal ingeval dat verschil meer dan 10% bedraagt.

Scheepvaartverordening (G.B. 1888 No. 1). Enkele daarin voorkomende bepalingen.

Geene goederen mogen worden gelost dan op daartoe verkregen consent en wat de belaste goederen betreft, dan na betaling van de inkomende rechten ten kantore van den Ontvanger.

Tot dat einde wordt ten kantore des Ontvangers een aangifte in enkelvoud ingeleverd, vermeldende: a. de namen van het schip waarmede, van den schipper door wien en van de plaats of het land van waar de goederen zijn aangebracht; b. eene juiste opgave van de goederen onder hunne ware benamingen, met vermelding van het getal stukken, balen, zakken, pakken, tonnen, vaten, manden of kisten en met aanduiding van de merken en nommers dier colli, zoomede van de hoeveelheid, het gewicht of de maat der goederen, naar ieders soort of wel naar gelang de goederen volgens de tariefwet zijn belast, van het gehalte van het gedistilleerd voor zoover dat volgens de tariefwet voor de berekening van het recht in aanmerking komt, en eindelijk van de waarde der goederen voor zoover ze bij de waarde zijn belast of van inkomend recht zijn vrijgesteld; c. het door den aangever berekend bedrag van het door hem verschuldigd invoerrecht, afzonderlijk voor elke soort van goederen, die verschuldigd belast is.

Die aangifte moet op een formulier van aangifte, voor drie cent per stuk ten kantore des Ontvangers verkrijgbaar, geschreven en door den aangever of zijn schriftelijk gemachtigde onderteekend zijn. De bij dat formulier behoorende quitantie kan door hem, des verkiezende, ook worden ingevuld, mits de invulling gelijk luidend zijn met de aangifte, met weglating evenwel van hetgeen hiervoren onder c is aangeduid.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 183

De ontvanger is belast met de narekening van het recht, en de aangever verplicht overeenkomstig de uitkomst dier narekening de betaling te bewerkstelligen. Blijkt het recht te laag te zijn berekend, dan is de Ontvanger voor het te weinig betaalde verantwoordelijk, behoudens zijn recht om het van den aangever bij te vorderen.

Onverminderd zijne bevoegdheid tot terugvordering der onverschuldigd betaalde belasting bij dagvaarding voor den burgerlijken rechter, kan de belanghebbende binnen twee maanden, nadat hij de rechten betaald heeft, zich schriftelijk wenden tot den Administrateur van Financiën, ten einde terug te erlangen hetgeen hij mocht meenen te veel te hebben betaald. Zoolang het consent tot lossing nog niet aan den visiteur of anderen met het werk der visitatiën belasten ambtenaar is overgegeven, is de aangever bevoegd zijne aangifte door inlevering eener suppletoire aangifte te wijzigen, mits deze op dezelfde wijze wordt gedaan en ingericht, als voor de oorspronkelijke aangifte is bepaald. Goederen aangebracht met vaartuigen die den maildienst verrichten, kunnen onmiddellijk, dus vóór de inlevering van bovenbedoelde aangifte, worden gelost, zoodra het manifest der lading ingeleverd en daarop door den Ontvanger vergunning tot lossing gegeven is. De goederen worden in dat geval, ten opzichte van de verplichting van den consignataris, als niet gelost beschouwd en blijven onder toezicht van de ambtenaren der administratie; totdat de inklaring en visitatie naar behooren hebben plaats gehad. De administratie, daartoe termen vindende, is bevoegd de goederen op kosten van belanghebbenden in 's Rijks entrepôt op te slaan, indien de inklaring niet binnen drie maal 24 uur na de lossing plaats heeft. Ingeval de aangever zich bij gemis van toereikende informatiën buiten staat bevindt eene volledige aangifte van de goederen te doen, zal de controleur de lossing, behoudens nader onderzoek en betaling der rechten, toestaan op eene aangifte, alleen inhoudende eene beschrijving van de collis en dier inhoud naar het beste weten van den aangever, en die collis ten koste des aangevers kunnen doen overbrengen in 's lands pakhuis of op zoodanige andere plaats als hij zal aanwijzen. De aangever kan vervolgens de collis in tegenwoordigheid van een bevoegd ambtenaar openen en onderzoeken, doch is gehouden, binnen drie dagen na dat onderzoek, de in het vorig artikel volledige omschrevene aangifte te doen en de rechten en kosten te betalen, of wel de goederen ter entreposeering aan te geven. Worden binnen dien termijn van

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 184 drie dagen de goederen tegen betaling van rechten en kosten uitgeslagen, dan worden geen pakhuishuur noch emolumenten voor op- en uitslag in rekening gebracht. Heeft die aangifte ten invoer of ter entreposeering, benevens voldoening van rechten, kosten en pakhuishuur, niet binnen eene maand plaats gehad, dan worden de goederen in het openbaar verkocht, en de opbrengst, na aftrek van het verschuldigde: aan den rechthebbende uitgekeerd, mits de aangever zich tot ontvangst dier gelden binnen zes maanden aanmeldt, waarna ze als bate aan de koloniale kas worden verantwoord. Ten minste veertien dagen vóór het verstrijken van dien termijn doet de betrokken Ontvanger daarvan aankondiging in het Gouvernements-Advertentieblad. Van goederen aan spoedig bederf onderhevig kan de administratie den verkoop naar omstandigheden vervroegen. Zoolang de goederen niet verkocht en toegewezen zijn, kan de consignataris, mits tegen aangifte en betaling van alle rechten en kosten, de goederen tot zich nemen. Geen consent tot lossing wordt verleend wanneer in de aangifte de soort van goederen, het getal vaten, kisten, balen, manden of andere emballage en de hoeveelheid of maat van gestorte goederen niet overeenstemmen met het manifest in art. 3 voorgeschreven, tenzij het verschil ten genoegen van den controleur wordt opgehelderd, noch ook op aangiften, blijkbaar strekkende om 's lands rechten te verkorten, alles behoudens het recht des aangevers op vergoeding van schade, ingeval van ongegronde weigering. De aangever, volgens art. 6 een consent tot lossing hebbende bekomen, vervoegt zich daarmede tot den visiteur of anderen tot de lossing gecommitteerden ambtenaar, die, naar gelang de ontlading van het vaartuig vordert, en behoudens de bepalingen van de volgende artikelen, de goederen ter beschikking van de houders der losconsenten stelt. De visiteur of andere daartoe gequalificeerde ambtenaar is bevoegd, daartoe termen vindende alle kisten, koffers, vaatwerk, zakken, balen of andere emballage te doen openen en den inhoud er van te onderzoeken, en dit zoowel bij invoer als bij uitvoer en, in 't laatste geval zoowel voor als na de inlading, zoolang het goed zich nog op het gebied der kolonie of binnen drie vierde eener geographische mijl van hare zeekust bevindt. Hij gaat daartoe niet over dan in tegenwoordigheid des aangevers of van den persoon die hem vervangt en, bij hunne afwezigheid, niet dan na den aangever, met opgave van tijd waarop en plaats waar men de visitatie wenscht te verrichten, ten minste vier en twintig uur te voren schriftelijk te hebben uitgenoodigd daarbij tegenwoordig te zijn.

Indien de aangever of zijn gemachtigde op het aangegeven

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 185 uur niet ter plaatse verschijnt, is de visiteur of andere daartoe gequalificeerde ambtenaar tot de visitatie buiten hunne tegenwoordigheid bevoegd, met hetzelfde effect alsof de aangever tegenwoordig ware. Geldt het reeds ingeladene ten uitvoer bestemde goederen, dan wordt alléén de tegenwoordigheid van den gezagvoerder of die dezen vervangt mondeling gevraagd. Bij weigering of niet gereede voldoening, wordt de visitatie buiten diens tegenwoordigheid verricht. Heeft de visitatie buiten tegenwoordigheid van den aangever of zijn gemachtigde plaats gehad, dan worden de goederen door de zorg der ambtenaren terstond weer ingepakt, de colli gesloten en in 's lands pakhuis voor rekening van den aangever opgeslagen. De beide laatste alinea's van art. 8 zijn in dit geval toepasselijk. Is de aangever, in persoon of bij gemachtigde, bij het onderzoek tegenwoordig, dan wordt de opening, ontpakking, wederinpakking en sluiting der colli of emballages bij voorkeur aan den aangever of diens lasthebbers overgelaten. Verkiest echter de aangever of diens gemachtigde van die vrijheid geen gebruik te maken, dan geschiedt het een en ander door de ambtenaren of werklieden der administratie. Het Koloniaal Gouvernement is gehouden tot vergoeding van de door de ambtenaren of werklieden der administratie aan de goederen veroorzaakte schade, behoudens zijn verhaal op die ambtenaren of werklieden.(*)

(*) Door den Gouverneur is op 20 Aug. 1894 bij de Koloniale Staten aanhangig gemaakt een voorstel tot wijziging van de in deze alinea voorkomende bepaling, en wel om haar te doen vervangen door de navolgende: ‘Wegens de visitatie en hetgeen daarmede in verband staat is het Gouvernement tot niets anders gehouden dan tot vergoeding van de bij de visitatie aan de goederen teweeggebrachte schade, en van die veroorzaakt door onvoldoende voorziening bij sluiting der colli of emballages, indien deze door of van wege de ambtenaren heeft plaats gehad. Onder voldoende voorziening bij sluiting der colli of emballages wordt verstaan het weder brengen der sluiting in zoodanigen staat, dat de goederen: indien de visitatie buiten tegenwoordigheid van den aangever of zijn gemachtigde heeft plaats gehad, zonder gevaar voor beschadiging in 's lands pakhuis kunnen worden opgeslagen; indien de visitatie in tegenwoordigheid van den aangever of zijn gemachtigde heeft plaats gehad, zonder gevaar voor beschadiging van de plaats waar de sluiting geschiedt kunnen worden vervoerd naar de bestemmingsplaats.’

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 186

Overtreding van de verordening wordt o.m. gestraft: met de betaling, behalve van het ontdoken recht, van eene boete ten bedrage van twintigmaal of veertigmaal dat recht, het niet doen van aangifte, de te lage aangifte van de waarde of hoeveelheid der goederen of de aangifte onder verkeerde benaming, tengevolge waarvan ten onrechte over eene collo geen recht of wel een lager recht dan het werkelijk verschuldigde zou worden geheven, te weten: twintigmaal ingeval het verschil tusschen de aangifte en de taxatie of bevinding voor bedoelde collo 5% of meer, tot 10% toe, van de aangegeven waarde of hoeveelheid, of bij aangifte onder verkeerde benaming van het volgens de aangifte verschuldigde recht bedraagt, en veertigmaal, ingeval dat verschil meer dan 10% bedraagt. Wegens alle overtredingen dezer verordening zal, indien naar het oordeel van den Procureur-Generaal de overtreding klaarblijkelijk aan verzuim of vergissing en niet aan opzet moet worden toegeschreven, door den belanghebbende, omtrent de geldboete en verbeurdverklaring, kunnen worden getransigeerd door de vrijwillige betaling van eene boete tot het bedrag door genoemden Hoofdambtenaar te bepalen, benevens de kosten bij en sedert de bekeuring gemaakt.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 187

Kroniek van 16 October 1895 tot 31 Augustus 1896.

Oct. 16. Opening der Gerardus Majellastichting voor melaatschen.

Oct. 16. De Gouverneur gaat met gezelschap naar het district Saramacca, en keert den 20n in de hoofdplaats terug. Oct. 21. De sedert half Augustus ingevallen droogte kenmerkt zich door eene buitengewone hitte. Oct. 21. De gouvernements-schoener Nickerie vervangt tijdelijk de Curaçao, die sedert eenige dagen ter reparatie gedokt is in Demerary, voor den maildienst naar en van Coronie, Nickerie en Demerary. Oct. 22. Door de zware winden en het onstuimig water op de rivieren vallen er vele ongelukken met verlies van menschenlevens voor. Oct. 23. Door den Gouverneur vastgesteld de voorwaarden waarop kan worden ingeschreven tot het bekomen van bewijzen van aandeel in de eerste serie, nominaal groot f 100000, der geldleening ten laste der kolonie en ten behoeve van het immigratiefonds. Oct. 27. Eli van Praag erkend en toegelaten als vice-consul der Vereenigde Staten van Amerika te Paramaribo. Oct. 27. A. Lammens herdenkt den dag, waarop hij 25 jaar geleden in de kolonie is aangekomen. Oct. 29. Aankomst van de Grecian, kapitein Walker Haigh, met 551 immigranten uit Calcutta. Gedurende de reis, die 61 dagen geduurd heeft, hadden 5 geboorten en 5 sterfgevallen plaats. Oct. 30. In tegenwoordigheid van een groot aantal belangstellenden en belanghebbenden het geraamte van het huis, dat door Hernhutter Voorzorg ter verpleging van zijne zieken en ouden aan de Burenstraat gebouwd wordt, opgericht.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Nov. 8. De Gouverneur gaat met gezelschap naar het district Para, en keert 3 dagen daarna in de hoofdplaats terug. Nov. 8. A.E.J.W. Juta benoemd tot Ridder 3e klasse van de Bolivar Orde. Nov. 8. De R.K. begraafplaats wordt aan de straatzijde met een ijzeren hek versierd: dit dankt zij aan de bemoeiingen van de Tobiasvereeniging. Nov. 10. De stadsputten worden van pompen voorzien. Nov. 12. Het Surinaamsch Onderwijzers Genootschap als zedelijk lichaam erkend. Nov. 14. E. Soesman, de laatste in leven zijnde vennoot der geëxisteerd hebbende firma Gebrs. Soesman, overleden.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 188

Nov. 14. F.A.C. Dumontier, oud-chef van den militairen geneeskundigen dienst in Suriname, te 's Gravenhage overleden. Nov. 26. Christiaan Samuel Bauch, 40 jaar oud, leeraar der Evang. Broedergemeente, overleden. Nov. 26. Henry Reijme, deurwaarder bij het Hof van Justitie, 45 jaar oud, overleden. Nov. 28. De Hereford, kapt. Fox, van Calcutta aangekomen met 473 immigranten. Op de reis, die 91 dagen geduurd heeft, hadden 4 sterfgevallen en 3 geboorten plaats. Dec. 1. Dr. James Delmonte Lijon, praktiseerend geneesheer, vice-consul van Frankrijk en waarnemend het consulaat van Portugal, overleden. Dec. 3. Orgelconcert in de Hervormde Kerk ten behoeve van de kas dier gemeente. Dec. 5. F.C.R. Nahar, gezagvoerder van de aan de familie Baron Schimmelpenninck van der Oije toebehoorende plantage Leonsberg, ontvangt ten geschenke van deze, als een blijk harer hooge tevredenheid waarop hij sedert tal van jaren het gezag dier plantage heeft gevoerd, een sierlijke calligraphie-teekening, een stel Christoffelzilver en verhooging van zijn traktement. Dec. 8. Een zeilboot, waarin 3 matrozen van den ter reede liggenden schoener Kate Florence, nabij het Marinehoofd omgeslagen: de opvarenden zijn door de Marine gered. Dec. 11. De bakkerij op plant. Mariënburg geheel afgebrand. Dec. 15. Gevonden goud gedurende het 3e kwartaal 1895: in Marowijne 68980 Gr., in Saramacca 43848 Gr. en in Suriname 109124 Gr. Dec. 15. Aankomst per Prins Frederik Hendrik van den luit.-kolonel der grenadiers en jagers H.G.J. van Hoogstraten, door de Regeering belast met een inspectie van de landmacht in West-Indië.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Dec. 15. Te Londen tot stand gekomen The Anglo-Dutch Ramie Fibre and Paper Company, Limited, met een kapitaal van £ 150000. Dec. 20. Eduard Martinus Chateau herdenkt den dag, waarop hij 25 jaar geleden in dienst trad van de Firma Erve J. Morpurgo, voorheen Firma J. Morpurgo. Dec. 24. Alfred Dompig, matroos bij de Koloniale Vaartuigen, nabij den steiger der vaartuigen verdronken. Dec. 24. H. Gilhuys herdenkt den dag, waarop hij 25 jaar geleden zijne apotheek heeft geopend. Dec. 24. Zware wind op Albina, tengevolge waarvan de zinken platen van sommige huizen tot op 200 M. afstand zijn weggewaaid.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 189

Dec. 27. Plechtig feest ter viering van het Kerstfeest voor de schoolkinderen der Evang. Broedergemeente in de Groote kerk dier gemeente. Dec. 27. Daartoe bijeengeroepen, vergaderen goudconcessionarissen ten huize van den districts-commissaris van Boven Suriname om te overleggen de wijze waarop de communicatie tusschen de monding der Sarakreek en het hoogst aan die kreek gelegen placers zou zijn tot stand te brengen, zoo ook ten aanzien van het onderhoud van den weg van af Berg en Dal naar placer-Brown. Dec. 28. Het Surinaamsch Onderwijzers-Genootschap houdt zijn eerste gewone vergadering, welke door een 80 tal leden en den Inspecteur voor het onderwijs wordt bijgewoond. Aantal bereids toegetreden leden 118 benevens 9 donateurs. Dec. 31. De ‘Suriname, Koloniaal Nieuws- en Advertentieblad’, uitgave van de sedert November 1847 opgerichte firma J. Morpurgo, thans handelende onder den naam Erve J. Morpurgo, haren 25n jaargang gesloten. Jan. 1. Op de telefoonbureaux te fort Nw.-Amsterdam, Mariënburg, Frederiksdorp, 't Vertrouwen en Nw.-Meerzorg mede verkrijgbaar gesteld alle frankeerzegels tot en met de waarde van 25 cent en briefkaarten van 2½ en 5 ct. Jan. 1. De ‘Surinamer’, uitgave van de firma J. Timmerman, verschijnt van af heden tweemaal in de week. Jan. 11. Luit.-kolonel van Hoogstraten, belast met het inspecteeren van het militair Departement in Nederl. West-Indië, vertrekt met de Prins Maurits van Suriname naar Curaçao om er zijn werk voort te zetten. Jan. 12. J.J. Heilbron herdenkt den dag, waarop hij 25 jaar geleden zijn school opende. Blijken van belangstelling worden den jubilaris van verschillende kanten

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 betoond: van de Regeering ontvangt hij de Oranje-Nassau Orde. Jan. 12. Gedurende 1895 werden van Calcutta in Suriname aangevoerd 1615 Br. Ind. immigranten, nl. 987 mannen, 403 vrouwen, 8 jongens en 10 meisjes van 10-15 jaren, en 207 kinderen beneden de 10 jaren. Jan. 15. Aantal kiezers bevoegd tot het stemmen voor leden der Koloniale Staten gedurende 1896 408. Jan. 26. Jhr. Mr. T.A.J. van Asch van Wijck ontvangt, op zijn andermaal gedaan verzoek, met ingang van 12 Mei a.s. eervol ontslag uit de betrekking van Gouverneur van Suriname, onder dankbetuiging voor de gewichtige diensten door hem in die betrekking aan den Lande bewezen. Mr. W. Tonckens JLz. benoemd tot Gouverneur van Suriname, in te gaan op den dag waarop zijn voorganger zijne waardigheid zal hebben nedergelegd.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 190

Jan. 26. Aan de Tourtonnelaan eene zeepziederij opgericht: de aldaar gefabriceerd wordende zeepen voldoen zeer goed. Jan. 29. De Gouverneur reist met gezelschap naar Boven Cottica, en keert daags daarna in de hoofdplaats terug. Jan. 30. Aan den Kanaaldam brandt de hut van een vrijen koelie geheel af. Jan. 31. Het brikschip Jacobus Joannes, door de R.K. Missie alhier aangehuurd ter overbrenging naar Albina van bouwmaterieel, benoodigd voor een aldaar op te richten Statie, doet eene reis van 17 dagen van de stad daarheen. Febr. 6. H.M. Leijsner, praktiseerend geneesheer, overleden. Febr. 6. Voor vrachtbooten, die tevens mails aanbrengen, zijn door het Gouvernement, ter aanmoediging van de stoomvaart, de scheepslasten afgeschaft. Febr. 9. In den afgeloopen nacht is in het kantoor van het Departement der Koloniale Vaartuigen ingebroken; het heeft den dief echter niet kunnen gelukken iets te ontvreemden; gedoeld had hij 't op den inhoud van de daar aanwezige ijzeren kist. Febr. 10. De Gouverneur vertrekt met gezelschap naar Nickerie, en keert den 14n in de hoofdplaats terug. Febr. 11. Te Nieuw-Nickerie een nieuw zendingsstation der Evang. Broedergemeente opgericht. Febr. 14. Nabij het fort Nw. Amsterdam zinkt, tengevolge van het onstuimig water, een pont van pl. Rust en Werk met ± 40 vaten suiker; menschenlevens worden daarbij niet betreurd. Febr. 16. In den afgeloopen nacht wordt ten huize van Mr. B.L. aan de Oranjestraat ingebroken, en er geld en gouden sieraden ontvreemd. Febr. 18. Z.D.H. Monseigneur Wulfingh legt, in tegenwoordigheid van een groote menigte belangstellenden en autoriteiten,

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 den eersten steen voor een Statie te Albina. Febr. 19. De Gouverneur gaat met gezelschap naar Boven Suriname en keert in den namiddag in de hoofdplaats terug. Febr. 19. Opening eener R.K. school voor meisjes bij St. Bonifacius. Febr. 22. De Gouverneur ontvangt van de Regeering het bericht dat door de Tweede Kamer is aangenomen de door hem voorgestelde leening van 3 millioen ten behoeve van de kolonie voor productieve werken. Febr. 23. J.R. van Heijdoorn herdenkt zijn 40-jarige bediening als koster van de Evang. Luth. Gemeente. Febr. 25. Luit.-Kolonel van Hoogstraten houdt op het Gouvernementsplein inspectie over de Schutterij. Febr. 25. Feestelijke inwijding van eene nieuwe cantine op het fort Nw. Amsterdam.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 191

Febr. 25 Gevonden goud in het 4e kwartaal 1895: in 't district Suriname 82949 Gr., in Saramacca 48511 Gr. en in Marowijne 58969 Gr. Mrt. 3. In een bewoond huis aan de Tourtonnelaan is door dieven ingebroken. Mrt. 6. Twee fransche déportés, verdacht den diefstal ten huize van Mr. B.L. te hebben gepleegd, worden gearresteerd. Een dezer was werkzaam in de onlangs alhier opgerichte zeepziederij, die onmiddellijk daarop door de politie onder bewaking is gesteld en gesloten. Mrt. 8. Luit.-Kolonel van Hoogstraten gaat per Prins Maurits naar Nederland terug, na zijn missie te Curaçao alsook hier te hebben volbracht. Mrt. 8. Op het kantoor van den Beheerder der Koloniale Vaartuigen wordt in den afgeloopen nacht andermaal ingebroken, en de aan den muur genagelde ijzeren kist, bevattende papieren, boeken en geld, ter waarde van ± f 1100, opengebroken en leeg geplunderd. 4 fransche déportés, aan boord van de Curaçao werkzaam als stokers, zijn verdacht als medeplichtigen aan den diefstal, en in hechtenis genomen. Mrt. 10. Een van Cayenne ontvluchte déporté, voor de aanhouding van wien door het Bestuur van Cayenne 1000 francs was uitgeloofd, nabij de pl. Clevia gearresteerd. Mrt. 12/20. Onder leiding van G.G.T. Rustwijk en J.W. Bueno de Mesquita voeren ± 80 kinderen van 6-15 jaren tot vier malen toe in Thalia op eene kinderoperette (de Prins van Sind). De netto-opbrengst komt ten bate van de armen der Protestantsche kerken alhier. Mrt. 14. Herdenking van het 4-jarig bestaan der Onderwijzers-Vereeniging Broederschap. Mrt. 14. 2 valsche guldenstukken worden aan de Surin. Bank ingewisseld. Mrt. 17. De immigratie uit Java (Nederl.-Indië) voor Suriname opengesteld.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Mrt. 18. M.S. van Praag, Dr. A. Salomons en F.C. Gefken worden met groote meerderheid als leden der Koloniale Staten herkozen. Mrt. 20. Door het onstuimig weder zinkt op de rivier nabij de stad een boot van den stoomer Rosaline; een der 2 zich daarin bevindende matrozen redt zich en de andere verdrinkt. Mrt. 20. Een 10 tal Javanen trekken langs de straten en geven voorstellingen van hun bedrevenheid in acrobatische en andere toeren. Mrt. 24. De Eerw. Frater Antonius, op eene reis met den Monseigneur en eenige Paters van het leprozenetablis-

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 192

sement Ratavia naar de stad terugkeerende, verdrinkt. 2 dagen daarna wordt zijn lijk gevonden en naar Batavia ter begraving vervoerd. April 2. De zittingdagen van commissarissen der Koloniale Spaarbank tot inbreng en terugname van gelden, vroeger Maandag geweest, zijn van af heden bepaald op Donderdag. April 9. De Gouverneur onthaalt ten gouvernementshuize de kinderen, die deelgenomen hebben aan de ten bate der Evang. Luth. en Herv. armen gegeven kinderoperette De Prins van Sind, op een bal. April 9/11. In het lokaal der bewaarschool van de Evang. Br. Gemeente wordt eene tentoonstelling gehouden van Surinaamsche voorwerpen, die in Europa ten voordeele van de zending zullen worden verkocht. April 12. M.S. Bromet houdt voor zijne volgelingen op het Sivaplein aan de Zwartenhovenbrugstraat eene predikatie waaronder liederen werden gezongen. Dit brengt eene groote menigte nieuwsgierigen op de plaats, die echter, ter bewaring van de goede orde, spoedig daarna met de geloovigen samen door de politie uit elkaar werden verdreven. April 12. De Mersey, kapt. Rock, komt binnen met 661 koelie-immigranten uit Calentia. Gedurende de reis, die 86 dagen heeft geduurd, hebben er 12 sterfgevallen plaats gehad en 2 geboorten. April 12. In Duitschland tot stand gekomen eene kolonisatievereeniging, ten doel hebbende de vestiging van Duitsche landbouwers en ambachtslieden in Suriname in de hand te werken. Een der oprichters is Paul Heller. April 14. Een in Thalia ter eere van den Gouverneur Jhr. Mr. van Asch van Wijck, bij zijn vertrek naar Nederland, gegeven feest-voorstelling vindt algemeen deelneming.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 April 14. Jhr. Mr. van Asch van Wijck schenkt aan Thalia eene banier, welke bij Z. E's aankomst in Nederland door hem zal worden besteld en naar hier verzonden. April 16. Feestelijke herdenking van het 3 jarig bestaan van de Surinaamsche Scherpschutters Vereeniging. 's Morgens 7 uur was er concours met Beaumont-geweren, en 's avonds bal, terwijl 's namiddags de leden der Vereeniging en vele andere genoodigden uit den eersten stand met hunne dames deel hebben genomen aan een door den Gouverneur in den gouvernementstuin gehouden concours met Flobert-geweren. April 18. De Buiten Societeit Het Park geeft ter eere van den Gouverneur, bij diens vertrek naar Nederland, een bal. April 18. De indertijd door den Gouverneur benoemde koloni-

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 193

satie-commissie doet aan den Gouverneur verslag van haar ter zake ingesteld onderzoek. Apr. 25. Vrouwe van Asch van Wijck erlangt van verschillende zijden, ter gelegenheid van haren jaardag, en met het oog op haar op handen zijnd vertrek naar Nederland, talrijke stoffelijke en andere blijken van hoogachting en waardeering. Apr. 26. Begin van eene volksdemonstratie op het Gouvernementsplein, naar aanleiding van en staande een door M.S. Bromet aldaar na de gewone muziekuitvoering op dien Zondag namiddag gehouden predikatie. Het tumult nam echter spoedig een einde, zoodra Bromet met zijne volgelingen het hazenpad had gekozen, en in den gouvernementstuin eene schuilplaats gezocht.

Apr. 26. De weezen der Evang. Luth. Gem. vieren op de plantage Ma Retraite een hen door eenige ingezetenen toegedacht buitenfeestje. Apr. 26. De Koninklijke West-Indische Maildienst keert over het afgeloopen boekjaar 8% dividend uit. Apr. 26. Het voornemen bestaat bij de Directie der Royal Mail Steam Packet Company om haren dienst uit te breiden en op hare 14daagsche route o.m. ook Paramaribo aan te doen. Apr. 28. Een sloep, waarin een soldaat en een jongen, door het onstuimig weder op de rivier omgeslagen. De soldaat is gered, en de jongen verdronken. Apr. 30. De Surin. Sch.sch. Societeit geeft ter eere van den Gouverneur, bij diens vertrek naar Nederland, een luisterrijk feest, - vocaal en instrumentaal concert, afgewisseld door comische voordrachten, en daarna bal; den daaropvolgenden namiddag was er kinderbal.

Mei 1. In een daartoe bijeengekomen vergadering van wijkcollectanten en

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 kerkeraadsleden der Evang. Luth. Gem. 4 der aanwezigen opgedragen om een concept-reglement voor een op te richten Protestantsch Onderling Begrafenisfonds te maken. Mei 2. De eigenaar van plantage Sorgvliet, Dr. Salomons, geeft ter eere van Jur. Mr. van Asch van Wijck, bij diens vertrek naar Nederland, eene afscheidsreceptie op zijne plantage. Mei 2/4. Programma voor de opening van de vergadering der Kol. Staten op 12 Mei, en idem voor de aanvaarding van het Bestuur over de kolonie door den nieuwbenoemden Gouverneur Mr. W. Tonckens JLz. vastgesteld.

Mei 5. Orgel-concert in de Hervormde Kerk ten behoeve harer kas. Mei 9. M.S. van Praag, Eerw. Pater Eysink, Eerw. heer de

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 194

Blocq van Scheltinga, Dr. J. van West, Jul. E. Muller, A. Samuels, H. Salm en Luit. Keeman, uitmakende een comité uit de ingezetenen, erlangen op hun verzoek gehoor ten gouvernementshuize, om namens dezen den Gouverneur bij diens vertrek uit de kolonie een souvenir aan te bieden. Het souvenir zal in Nederland worden besteld, en aldaar Z. Exc. benevens een album met de namen der gevers worden uitgereikt. Mei 9. Het Tooneelgenootschap Thalia biedt, bij monde van zijnen Secretaris, R. O'Ferrall, den Gouverneur bij diens vertrek uit de kolonie een souvenir aan: een antiek zilveren blad met inscriptie. Mei 11. Jhr. Mr. van Asch van Wijck proclameert dat hij met ingang op morgen op zijn verzoek eervol ontslagen is uit de betrekking van Gouverneur der kolonie Suriname, en dat hij mitsdien op dien dag de waardigheid als zoodanig zal nederleggen. Mei 11/12. Tal van ingezetenen, autoriteiten, collegiën en ambtenaren brengen den Gouverneur een afscheidsbezoek. Mei 12. In eene plechtige zitting der Koloniale Staten, vereenigd met den Raad van Bestuur, en bijgewoond door een overgroote menigte particulieren, autoriteiten, collegiën en ambtenaren, opent Gouverneur van Asch van Wijck de vergadering voor het zittingjaar 1896/1897, en houdt daarbij eene afscheidsrede, die, evenals het afscheidswoord van de Koloniale Staten aan den Gouverneur, bij monde van zijnen voorzitter, Mr. D. Juda, door al de aanwezenden daverend wordt geapplaudiseerd. Na afloop dezer plechtigheid treedt de nieuwbenoemde Gouverneur, Mr. Tonckens, begeleid door eene commissie van ontvangst uit de Staten de zittingzaal binnen, ter aanvaarding van het bestuur over de kolonie.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Een ieder verzamelt zich daarop in het gouvernementshotel om een laatst vaarwel toe te roepen aan Jhr. Mr. van Asch van Wijck en zijne Gade, die gereed stonden om via Demerary hunne reis naar het Moederland te aanvaarden. Benevens andere weldaden aan dezen of genen bewezen, schonk Jhr. Mr. van Asch van Wijck bij zijn vertrek ruime giften aan verschillende liefdadigheidsinrichtingen, de politiebeambten, zijn dienstpersoneel en vele anderen; ook aan verscheidene particulieren, de openbare scholen, ambtenaren, officieren van Land- en Zeemacht, etc. etc. bedacht hij een exemplaar van zijn portret, van dat zijner Gade en van dat van Koningin Wilhelmina.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 195

Mei 12. Mr. Tonckens brengt bij proclamatie ter kennis der ingezetenen dat hij het bestuur over de kolonie heeft aanvaard. Mei 12. Gevonden goud gedurende 't 1e kwartaal 1896: in Marowijne 56529.2 Gr., in Suriname 79191 Gr., in Saramacca 39344.5 Gr. Mei 20. H. Ms. stoomschip Suriname komt binnen ter vervanging van de Bonaire als stationsschip. Mei 20. De Surinaamsche Bank keert over het afgeloopen boekjaar aan aandeelhouders 9¼% dividend uit. Mei 23. Van de hen door Jhr. Mr. van Asch van Wijck voor dat doel geschonken gift, vieren de weezen der Hervormde Gemeente feest op een terrein bij het gebouw der Prot. Zondags en Bewaarschool bij 's Landsgrond Boniface. Mei 27. De Koloniale Staten keuren met algemeene stemmen goed een door een daartoe benoemde Commissie ontworpen adres van gelukwensch aan den Gouverneur met de aanvaarding van het bestuur der kolonie. Mei 31. F. van Ghert Jr., directeur en administrateur van plant. Catharina Sophia, verdrinkt in de Tibitie. Juni 1. W. van Esveld, directeur van de Surin. Bank, benoemd tot vice-consul van Frankrijk. Juni 9/10. In Demerary breekt een felle brand uit, waarbij o.m. 2 voorname pakhuizen met al wat zich daarin bevond geheel zijn afgebrand. De schade wordt gerekend ruim $200.000 te bedragen. Juni 12. A.M. Pos, kantonrechter van Nickerie, aldaar overleden. Juni 15. De Gouverneur, Mr. W. Tonckens JLz., neemt welwillend aan het hem aangeboden eerelidmaatschap van de Oud-Studenten Vereeniging en van het Surinaamsch Onderwijzers-Genootschap.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Juni 17. De Eerw. Soeur Marie Antonine, hoofd van het Gesticht voor Onderwijs der R.K. Zusters van Liefdadigheid in de kolonie, overleden. Juni 19. Orgel-concert in de Wanicakerk der Evang. Broedergemeente, ten bate van een aan te schaffen nieuw orgel. Juni 22. H. Hübner, kommies der belastingen, klaagt den visiteur bij den Gouverneur aan; Z. Exc. benoemt daarop Jhr. Mr. von Weiler, M.S. van Praag en A.T. Oliviera om een onderzoek in de zaak te stellen. Juni 24. De Naamlooze Vennootschap Goudexploitatie-onderneming L. & F. de Jong doet verslag over het afgeloopen boekjaar. Juni 26. Benoemd tot voorzitter der Koloniale Staten Mr. C.J.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 196

Heylidy, tot onder-voorzitter Dr. A. Salomons en tot lid S. Muller van Voorst. Juli 1. De bevolking herdenkt den 33 jarigen emancipatiedag. Juli 1. Inwijding van een gebouw aan de Burenstraat, opgericht door Hernhutter Voorzorg ter verpleging van zieke leden. Juli 4. Eenige strafarbeiders op fort Nw. Amsterdam vallen den met het toezicht belasten opzichter aan, en verwonden hem op moorddadige wijs. Juli 4. In Londen opgericht de Dutch Guyana Company Limited met een kapitaal van £ 24000, ten doel hebbende om in Hollandsch Guiana en ook daarbuiten mijnoperatiën te doen. Juli 5. De Paramaribo, een aan de werf van de Nederlandsche Scheepsbouwmaatschappij gebouwd stalen schroefstoomschip voor den maildienst in Suriname te water gelaten. Juli 6. François Philemon Bouguenon, oud-lid van den Kolonialen Raad, enz. overleden. Juli 7. Inwijding van een nieuw gebouwde kerk der R.K. op Aloina. Juli 12. De Eerw. Pater J.P.W. Houben te Batavia overleden. Juli 14. Opvoering van een tooneelstuk in Thalia door eenige dilettanten ten bate van de kas der Avondschool voor handwerkslieden. Juli 15. Thalia doet verslag van 1 Januari 1895 t/m. 30 Juni 1896. Juli 16. Abraham Matthijs de Montel, aannemer van openbare werken, overleden. Juli 24. De Gouverneur gaat met gezelschap naar de Commewijne, ter bijwoning van de inwijding eener nieuwe kerk der Evang. Br. Gemeente op Potribo. Juli 24. Wordt alhier bericht dat in Noord-Amerika een Maatschappij gevormd is om in Suriname goudmijnen te exploiteeren.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Juli 24. Door de Regeering aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal ingediend een ontwerpwet houdende wijzigingen van de Regeerings-Reglementen voor Suriname en Curaçao. Juli 26. Op zijne doorreis naar Fransch-Guyana bezoekt de nieuwbenoemde Gouverneur van daar de kolonie. Juli 26. Inwijding van een nieuw zendingsstation der Evang. Broeders op Potribo aan de Commewijne. Juli 27. Eerste steenlegging van een chineesche kerk met schoollokalen van de R.K. aan de Burenstraat. Juli 27. In de fabriek voor machinale houtbewerking van de Firma van 't Hoogerhuijs & M.F.A. del Prado het eerste blok hout gezaagd. Juli 28. Oprichting van het geraamte van een nieuw entrepôt-

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 197

gebouw op den onlangs gebouwden 2n steiger van den K.W.I. Maildienst. Juli 28. De bliksem slaat op Chatillon in een boom, die tengevolge daarvan valt op een aldaar nieuw gebouwd huis, dat bijna geheel vernield is. Aug. 2. Feestelijke viering van den jaardag van H.M. de Koningin-Regentes. Aug. 2. In de Pastorie der R.K. aan de Gravenstraat worden, ter gelegenheid van den Koninginne-jaardag, ruim 750 groote brooden aan armen uitgedeeld. Aug. 6. Het vertrek van het mailvaartuig uit Paramaribo voortaan zoodanig geregeld, dat het steeds ± 4 uur vóór hoogwater in Coronie zal aankomen. Aug. 12. Op plantage Geijersvlijt vallen eenige koelies een opzichter gewelddadig aan. Aug. 12. De Procureur-Generaal looft f 50 premie uit voor het vinden van een sedert 27 Juni jl. vermist koeliekind. Aug. 13. In de laatste weken worden op verschillende plaatsen in de stad inbraken en diefstallen gepleegd. Aug. 14. Pieter Christiaan Maij, aannemer van openbare werken, overleden. Aug. 15. Feestelijke viering van het 10 jarig bestaan van de A.O.F. 7416. Aug. 15. Hoofdbewoners der stad en elders worden door de politie herinnerd aan de verplichting om binnen 3 dagen kennis te geven, wanneer zich iemand op hun erf of grond zich vestigt of 't verlaat. Aug. 15. Gevonden goud gedurende het 2e kwartaal 1896: in het district Suriname 107859 Gr, in het district Saramacca 43612.5 Gr., en in de Marowijne 72122 Gr. Aug. 31. De Koninginne-jaardag wordt door de bevolking met opgewektheid gevierd.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 198

Ministerie van Koloniën.

Mr. J.H. Bergsma, Komm. , Komm. O. v./d. Draak van Anam, Minister van Koloniën.

Mr. A.E. Elias, Ridd. , Komm. O.J.C. van Portugal Secretaris-Generaal.

Bureau B (West-Indische Zaken.)

J.H. Elias, Bol. O. 3e kl., Referendaris, chef van het Bureau.

J.R.G. de Veer, Bol. O. 4e kl., oud-administrateur van financiën in de Kolonie Curaçao, tijdelijk werkzaam op het Bureau, J. Frank, adjunct-commies.

Naamlijst van Ambtenaren, Autoriteiten en Collegiën.

Mr. W. Tonckens JLz., Ridd. , Gouverneur van Suriname, Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht.

Adjudanten van den Gouverneur.

Th.E. Juda, 1e luitenant der Schutterij. T.B. van Lelyveld, 1e luitenant der Infanterie.

Paramaribo.

Raad van Bestuur.

De Gouverneur, voorz., De Procureur-Generaal, onder-voorz., A.J. Baron Schimmelpenninck van der Oije, , , Mr. G.H. Barnet Lijon, , Mr. W.A. van Emden, , leden. De wd. Gouvernements-Secretaris, secretaris.

Gouvernements-Secretarie.

Mr. C.F. Schoch, Bol. O. 4e kl., wd. Gouvernements-Secretaris. A.T. Oliviera, hoofd van de van Sypesteynschool, tijdel. belast met de functiën van hoofdcommies.

Bureel A.

Mr. G.A. van Emden, commies, chef. P.F. Kenswil, 2e commies (zie ook bureel E), W.A.C. Stolting, J.F. Munder, adjunct commiezen, G.Ph. Zaal, H.F. Esser, J.C. Sarucco, klerken.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 199

Bureel B.

P.A. May, commies, chef. P.N. Petri en E. Bueno Bibaz (zie ook bureel E), tijdel. onth., klerken, J.A. Bueno de Mesquita, surnumerair.

Bureel C.

H.J. Brunings, 2e commies, chef. P.M.G. Schenkel, adjunct commies, J.G. Tubbergen (zie ook bureel E), klerk, J.H. Teunis, surnumerair.

Bureel D.

C.F. van Weede, 2e commies, chef. E. Arlaud, klerk, H.J. Wolff, surnumerair.

Bureel E.

P.F. Kenswil, 2e commies, ijker, chef. E. Bueno Bibaz, klerk, adj.-ijker (tijdel. onth.), J.G. Tubbergen, klerk, tevens assistent van den ijker, tijdel. adj. ijker. J. Kornet, huisbewaarder en bode, H.J. Komproe, bode.

Ambtenaren van den Burgerlijken Stand.

Mr. C.F. Schoch, Bol. O. 4e kl., L.C. Batenburg, C.F. van Weede, H.F. Meijer, H.J. Brunings.

Gouvernements Solliciteur.

L.C. Batenburg.

Toezicht over de Boschnegers en Indianen.

De Gouvernements-Secretaris, belast met het toezicht over de boschnegers en Indianen.

Koloniale Staten.

Jaar v. aftr. Mr. C.J. Heylidy, , voorz. 1898

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Dr. A. Salomons, , ondervoorz. 1902 J. da Costa 1897 A. van 't Hoogerhuys 1897 S.M. Swijt 1897 S. Muller van Voorst 1897 T. Libertador Ellis 1898 J.R.C. Gonggrijp 1898 A.H. de Granada 1900 J.E. Muller 1900 Dr. G.J. Vanier 1900 M.S. van Praag 1902 F.C. Gefken 1902

Mr. H. Benjamins, griffier. J.S. Morpurgo, commies, S.H. de Granada, surnumerair (tijdel. onth.), A.S.J. Vroom, tijdel. surnumerair. J.J.H. Hoelen, concierge en bode.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 200

Consuls van Buitenlandsche Mogendheden.

Italië: Mr. H. Benjamins, C. Duitsche Rijk: E.A. Cabell, C. Groot Brittanië en Ierland: Sidn. J.A. Churchill, C., T.S. Ferry, V.C. Frankrijk: W. van Esveld, V.C. Noord-Amerika: Eli van Praag, waarn. V.C. Denemarken: J.O. Harken, C. Portugal: A. d'Angremond, C.

Justitie en Politie. Hof van Justitie.

Mr. D. Juda, , (v.), president. Mr. C.J. Heylidy, , waarn. president, Mr. A.J. Jessurun, (Rechter Commissaris), Mr. F. Siewertsz van Reesema (v.), Jhr. Mr. J.L.W.C. van Weiler, leden, Mr. G.H. Barnet Lijon, , Mr. A.J. van der Houwen van Oordt, leden plaatsverv. Mr. J. Kalff (v.), procureur-generaal. Mr. P. Hofstede Crull, advocaat-generaal, waarn. procur. gener. Mr. P.N. Engelberts (v.), griffier, J. Polak, waarn. griffier. J. Emanuels, waarn. substit. griffier, E.R. van Eijck, W.F. de Sanders, ambten. t/griffie. J.T. Wolff, bode. A.H. Vallée en F.J. Schuster, deurwaarders.

Kantongerecht te Paramaribo.

Mr. W.A. van Emden, , kantonr., A.J. da Costa, plaatsverv., G. Ringeling, griffier, J. Emanuels, commies, tijdel. onth., J.L.J. Wolff, gequalif. commies, J.W. Burne, gequalif. klerk, tevens translat. neger-engelsche taal.

D. Fernandes, deurwaarder.

Parket van den Procureur-Generaal.

Mr. J. Kalff (v.) proc.-gen. Mr. P. Hofstede Crull, adv.-gen., waarn. B. Morpurgo, commies, J.J. van Meerten, adj. commies, Chr. Simons, klerk, W. de Granada, surnumerair.

Commissariaat van Politie.

D. Schuitemaker, comm. v. pol., B. Boekhoudt, hoofdinspect. (tijdel. onth.), C.U.J. Huber, waarn. hoofd-inspecteur, J.H. Hiemcke en G.F.A. Carstens, inspecteurs, J.C.W. Brunings en P.N. Petri, waarn. inspecteurs, de eerstgenoemde, klerk, tevens

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 bel. met het sluiten van contracten voor de goud- en balataindustrie, S.C. van Lierop, klerk.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 201

Praktizijns.

A.J. da Costa, tevens landsprakt., S. van Praag (v.), S. Bueno Bibaz, Mr. H. Benjamins, J.S. Morpurgo, D. Coutinho, A.H. de Granada, Mr. J. van Praag.

Notarissen.

E.A. Cabell, A.A. Ter Laag.

Candidaat-Notarissen.

J.L. Engelbrecht, E.J. Arlaud, A.J. Monsanto, M.F.N.v. Trigt.

Burgerlijk en Militair Huis van Verzekering in het Fort Zeelandia.

De Procureur-Generaal, voorz., E.A. Cabell, onder-voorz., A. van 't Hoogerhuijs, J. da Costa, W.L. Loth, Br. , R. , Mr. G.H. Barnet Lijon, , Mr. A.J. Jessurun, leden. G.G.J. van Lierip, direct., W.E. Greeber, onder-direct.

Keurmeester van het beestiaal.

S. de Lange, veearts, I.S. van West, assistent (tijdel.)

Administratie van Financien en Dienst der Belastingen. Administratie van Financiën.

A.J. Baron Schimmelpenninck van der Oije, R. , R. , administrateur van financiën. D. da Silva, hoofdcommies tit., (v.), A.J. Walther, 1e commies, J.H. Favereij, 2e commies, T.J. Kampherbeek, commies, J.G.C. Abrahamsz, adj. commies, B.H. Juda, klerk, M. Lichtveld en M.Ph. Samson, surnumerairs. J.F. Gewand, bode en huisbewaarder.

Domein-kantoor.

W.L. Loth, Br. , R. , gouvernem.-landm., C.E. Charlouis en J.A. Maij, adj. commiezen. B. van Ommeren, gepens. ambten., tijdel. werkzaam gesteld op het bureel, R.W. Wilson, surnumerair.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Bureau van den Kolonialen Ontvanger en Betaalmeester.

R. Bueno de Mesquita, kolon. ontv. en betaalm. D. Nahar, 1e comm., E. Bueno de Mesquita, commies, J. Emanuels en M.F.N. van Trigt, adj. commiezen, T.E. Klaverweide, S. Azijnman, H.W. Hiemcke en F.J. Spong, klerken, E.R. de Vries en S. da Silva, surnumerairs. C.N. Zeist, bode.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 202

Bureau van den Controleur der Belastingen.

J.C.P. Ulrich, controleur der belastingen,.... adjunct-controleur. Julius W. Schenkel, 1e klerk, J.J. Bueno de Mesquita, 2e klerk.

Ambtenaren bij den actieven dienst der belastingen te Paramaribo.

A. van der Veen, visiteur der in- en uitg. rechten en accijnzen, A. Lammens, adj. visiteur, H. de Jonge, hoofdkomm., schipper bel. m/h. toez. op in- en uitvoer te water, A.G. Wijers, (tijdel. werkz. ter administr. van financiën) en A. Smeets, hoofkomm. 2e categorie, A.A. van Dinter, kommies 1e klasse, S. de Boer, (v.), G.L. Koli, A.G. Putscher, komm. 2e kl., A.H.L. Welcker, R.P.E. Wildenberg, (v.), E.J. Wesenhagen, A.J. Mousanto, C.A. Spong, J.A. Ulrich, A.L.J. Hiemcke, Chs. W. Kanteman, kommiezen 3e klasse, J.W.P. Rens, C.A. Duurvoort, F.V. Engelbrecht, Jos. H. de Granada, tijdel. komm. 3e klasse. D. de Boer, gezagvoerd., en H.J. Ulrich, stuurman, dienstd. a/b. v/d. mailstoomer Curaçao, buitengew. ambten. d. bel.

Ambtenaren voor het toezicht op de personeele belasting, enz.

M. Robles de Medina, A. Vervuurt, W.C. Reijns, J.H.G. Muller.

Posterij.

A.C. Leuden, postdirecteur. J.C.M.S. Conradi, commies, J.W. Maij, klerk, H.J. Rack en J.E. Wessels, surnumerairs. B.J. Samson en A.M. Boon, brievenbestellers.

Hypotheekkantoor.

D.J.M. van Kesteren, hypotheekbewaarder. J.L. Engelbrecht, commies, M.F.N. van Trigt, aangewezen om bij afwez. van den hypotheekbew. of den commies als zoodanig op te treden, J.G. Thijm, klerk, L.J.G. Smidt en J.H. de Granada, surnumerairs.

Immigratie en Kolonisatie. Immigratie Departement.

Mr. G.H. Barnet Lijon, , agent-generaal. Mr. A.J. van der Houwen van Oordt, sub-agent. B. Nunes, commies, H.S.T. Römer Price, adj. commies, W.J.L. Cramer, A.A. Rhenardus, F.M. van Ommeren, klerken, John Smidt, hoofdtolk, en Pang-Kan-Tjin,

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 tolk in de chin. taal, J. Wilson, hoofdtolk, Toolsee, Seetalpersad, Dwarka en Balkisson, tolken in de hindost. taal, J. de Leon, tolk in het Maleisch en in het Javaansch, mede dienstdoende bij de justitie en politie te Paramaribo.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 203

Immigratiefonds.

De Administrateur van financiën, beheerder. J. van Lier, kassier-boekhouder, G.A. Polak, klerk.

Onderwijs.

Dr. H.D. Benjamins, R. , inspecteur voor het onderwijs. F.V. Engelbrecht, klerk, tijdelijk ontheven, H.F. Chateau, gequalific. klerk, F.S. Stift, tijdel. surnumerair.

Commissie van Onderwijs.

Mr. C.J. Heylidy, R. , voorzitter, L.C. Batenburg, lid en secretaris, A.H. de Granada, Mr. G.H. Barnet Lijon, R. , J. da Costa, E.A. Cabell, A. van 't Hoogerhuijs, leden.

Gouvernementsscholen. Normaalschool.

Aantal leerlingen op 31 Dec. 1895: 41, als:

op den 1n cursus 15 en 13 vrouwelijke mannelijke op den 2n cursus 10 en 3 vrouwelijke mannelijke ______25 mannelijke en 16 vrouwelijke.

J.J. Heilbron, R. , directeur, J.A.H. Reiziger, (v.), onderwijzer, H.J. van der Sluijs en G. Wiegand, tijdel. onderw., S. del Castilho, onderwijzer in het teekenen.

Openbare School voor Uitgebreid Lager Onderwijs.

Aantal leerl. 31 Juli 1896: 213 jongens en 75 meisjes, totaal 288. J.J. Heilbron, R. , directeur, J.A.H. Reiziger, (v.), E.B.J. Luitink, (v.), leeraars, Th.E. Juda, J.R. Thomson, H.H. Schomaker, J.W. Lobato, J. Abarbanel, C. Haarloo, (tijdel.) onderwijzers, mej. S.H. de Granada, onderwijzeres, mej. G.E. Dragten, kweekel., mej. C.G. Price, gequalitic. onderw. in het handw., A.F. van 't Velde, (v.), onderw. in de gymnastiek, J.N. Helstone, onderwijzer in den zang, W.J.L. Cramer, onderwijzer in het teekenen. J. Kluin, concierge.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Van Sypesteynschool.

Aantal leerl. 31 Juli 1896: 304 jongens. A.T. Oliviera, hoofd der school (tijd. belast m/d. functiën van hoofdcommies ter Gouvernements-Secretarie). A.S. Gomperts, waarn. hoofd, J.D. Abercrombie, G.A.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 204

Bergen (tijdel.), M.A.P. Rhenardus, M.J. Goudberg, J.W. Zunder (tijdel.), onderwijzers, mej. H.W. Polak, mej. M. Evertsz, tijdel. kweekelingen, A.F. van 't Velde, (v.), onderwijzer in de gymnastiek, J.N. Helstone, onderwijzer in den zang.

Willemschool.

Aant. leerl. 31 Juli 1896: 194 jongens en 145 meisjes, totaal 339. J.M.M. de Vries, hoofd der school. B. Jessurun (tijdel.), C.J. Faverey, mej. W.M. Knoch, mej. J.H. Rens, J.H. Graan, onderwijzers, mej. J.W. Spong, mej. M.C. van Ommeren, mej. P.J.M. Zaal, kweekelingen.

Emmaschool.

Aantal leerl. 31 Juli 1896: 222 meisjes. Mej. H.C. Meurs, hoofd der school, J.G.D. Stolting, (tijdel.), mej. L.A.E. Labadie, mej. T.J. Asdot, mej. C.L.E. Worst, mej. P.M.A. Sanches, onderwijzers, mej. J.A. de Rooy, kweekeling, J.N. Helstone, onderwijzer in den zang.

Westerschool.

Aantal leerl. 31 Juli 1896: 141 jongens en 55 meisjes, totaal 196. J. Dahlberg, hoofd der school, C.G. van de Leuv, onderw., mej. L.A. Bartelink, W.J. Zinhagel, (tijdel.), kweekelingen.

Wilhelminaschool.

Aantal leerlingen 31 Juli 1896: 230 meisjes. J.T. de Miranda, hoofd der school. E.J. Arlem, onderwijz., mej. E.A. Wilmans, mej. O.M. Engelbrecht, mej. C.M. Ringeling, onderwijzeressen, mej. C. Putscher, kweekeling.

Bijzondere scholen.

Aant. leerl. Jong. Meisj. Totaal R.A.P.C. op 31 Juli 1896 19 7 26 O'Ferrall H. Goudman op 31 Juli 1896 137 37 174 Wildeboer J.J.S. Gemmel op 31 Juli 1896 18 12 30

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Mej. P.J.G. op 31 Juli 1896 - 134 134 Maij Mevr. Schipper op 31 Juli 1896 2 18 20 - Zaalberg J.R. Rellum op 31 Juli 1896 57 14 71 Mej. M.E. op 31 Juli 1896 6 5 11 Brandon K.H. Bergen - - - ______Totaal 239 227 466

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 205

Bewaarscholen op 31 December 1895.

De Evang. Broedergem. voor kinderen van onvermogenden 222 De R.K. Geestelijken idem idem 409 _____ 631 De R.K. 86 Geestelijken voor betalende kinderen verschillende 167 particulieren (de dames A.S. Halfhide, A.E. Samson, M. del Castilho, E. de la Parra, M. Evertsz, J. Schoon, N. & E. Alvares, F. Hermelijn, E. de Granada & S. Conradi.) - 253 _____ Totaal 884

Scholen der Roomsch Katholieken.(*) St. Petrus en Paulusschool aan de Gravenstraat.

Aantal leerlingen op 1 Augs. 1896: 566 jongens. G.A. van Tooren, hoofd der school. G. Blokkerius, L. Verheijen, H. Hanrath, C. Mutsaards, T. Biervliet, W. de Kanter, R. Chandler, onderwijzers.

(*) Totaal aantal leerlingen op 1 Aug. 1896 op de gezamenlijke scholen der Roomsch Katholieken:

de jongensscholen in de stad 820 de meisjesscholen in de stad 963 de bewaarscholen in de stad 489 de scholen in de districten 399 de bewaarscholen 116 _____ 2787

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 St. Josephsschool aan de Wanicastraat bij de St. Bonifacius Kerk.

Aantal leerlingen op 1 Aug. 1896: 254 jongens. J.G. Schröder, hoofd der school. J. Paardenkooper, H. Mulder, onderwijzers. H. Sumbrink, bestuurder v/h. jongensweeshuis.

St. Louisaschool aan de Gravenstraat.

Aantal leerlingen op 1 Aug. 1896: 276 meisjes. Idem Idem op de bewaarschool: 90 meisjes. Mej. M.M. Hamakers en A.M. van Hoogstraten, onderwijzeressen.

St. Annaschool aan de Gravenstraat.

Aantal leerlingen op 1 Aug. 1896: 366 meisjes. Idem Idem op de bewaarschool: 150 meisjes. Mej. A.P. Ooninkez en M.H. van Lammeren, onderwijzeressen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 206

St. Rosaschool aan de Burenstraat.

Aantal leerlingen op 1 Aug. 1896: 255 meisjes. Idem Idem op de bewaarschool: 167 meisjes. Mej. J. Kuypers, onderwijzeres.

St. Josephsschool aan de Wanicastraat.

Aantal leerlingen op 1 Aug. 1896: 66 meisjes Idem Idem op de bewaarschool: 72 kinderen. Mej. S.F. Kox, onderwijzeres.

Inrichting van onderwijs en weesverpleging der Roomsch Katholieken onder directie van

Mej. C. Peters, bijgestaan door 15 geëxamin. onderwijzeressen.

Scholen der Evangelische Broeders. Centraalschool tot opleiding van onderwijzers.

Aantal leerlingen op 1 Januari 1896: 7 jongens. G.W. Stolz, hoofd der school. L.E. de Blocq van Scheltinga, onderwijzer.

Jongensschool.

Aantal leerlingen op 1 Januari 1896: 459. G. Wiegand, hoofd der school. A.R. Einaar, J.J. Monkow, C.M. Themen, M.J. Jessurun, C.A. Moll, J.C. Ritveld, J. Beer, onderwijzers.

Meisjesschool.

Aantal leerlingen op 1 Januari 1896: 500. H.J. van der Sluijs, hoofd der school. W.L. Vervuurt, C.J. Oostburg, R. Cameron, L.D. Axel, J. Burside, J.A. Daniels, onderwijzers.

School aan de Rust en Vredestraat.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Aantal leerlingen op 1 Januari 1896: 330. M. Wehl, hoofd der school. T.R. Schutman, onderwijzer.

School aan de Wanicastraat.

Aantal leerlingen op 1 Januari 1896: 245. J.T. Ritveld, hoofd der sch. J.E. Labadie,.... Comvalius, onderw.

School op Combé.

Aantal leerlingen op 1 Januari 1896: 171. E.R. Noorde, hoofd der school.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 207

Avondschool voor handwerkslieden.

Opgericht 1 Jan. 1888. Aantal leerl. op 30 September 1896, 74, nl.: smids- en machinist leerlingen 33, timmerm.- en schrijnw. leerlingen 29, andere ambachten 7.

Commissie van Toezicht.

Dr. H.D. Benjamins, R. , president, A. van 't Hoogerhuijs, A.E.J.W. Juta, Bol. O., Eerv. Verm., W.L. Loth, Br. en R. , J. da Silva, M.F.A. del Prado, L.C. van Amson, leden.

Onderwijzend Personeel.

R.A.P.C. O'Ferrall, directeur, J. van Wachem, leeraar in de werktuig- en metaalkunde en in het werktuigk. teekenen, A.P.J. Heidweiler, leeraar in de bouwk., in de beginselen der wisk. en in het bouwk. teekenen, G.G.T. Rustwijk, onderw. in het lijn- en ornam.-teekenen, G.P. Zaal, assistent b/d. rekenk., vorml., enz., J. van Breet, onderw. in 't lijnteekenen.

Werk- en Constructiewinkel.

Opgericht 1 Juli 1893. Aantal leerl. 30 Sept. 1896: 18. R.A.P.C. O'Ferrall, directeur, A.P.J. Heidweiler, onderw. in de bouwk., opz., J. van Breet, onderw. in het timmeren en schrijnw., G.G.T. Rustwijk, id. in 't modelteekenen.

Cursus voor herhalingsonderwijs. (Avondschool voor jongens.)

Geop. 20 Juni 1892 met 20 leerl. Aantal leerl. op 1 Sept. 1896: 8. Joh. R. Rellum, hoofd der school.

Koloniale Bibliotheek, Koloniaal Museum en Palmentuin.

Dr. H.D. Benjamins, R. , inspecteur voor het onderw., direct. G. Wildeboer, custos v/d. Kol. Bibloth. en het Kol. Museum.

Eeredienst. Hervormde Gemeente.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Predikanten.

H.H. Zaalberg (v.), H.K.S.Ph. Begemann.

Kerkbestuur.

J.P.W. van Eijck, M.F.A. del Prado, R.G. Vervuurt, E.M. Curiel.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 208

Weesbestuur.

J.H. Wijngaarde, W.F. van de Leuv, W.F. Buillab, S.F. Duurvoort.

Armbestuur.

J.B. Nassij, J.J. van Meerten, A.A. Bueno, P.A. Maij

Patronessen der weezen.

Mevr. Wed. Bos - Visser, pres., wed. Erpenbeek - Muller, Muller - Douglas, van Amson - Valentijn, Mej. J. van Polen Hulleman, M. Brakke, A.C. van Eijck.

Collectanten.

E.R. Balinge, E.A. Hermelijn, H.J. Visser, J.C. Fräser, E.J. Hermelijn, J.W. Lemmers. J.N. Helstone, orgelist. B. Sanches, koster.

Evangelische Luthersche Gemeente. Predikant.

C. Hoekstra, voorzitter van den kerkeraad.

Ouderlingen.

J.H. Tennis, voorz., J. de la Parra, kerkm., Adr. B. de Vries, kerkrentm., F.C. Cariel, secretaris, Th.J. Kampherbeek.

Weesvoogden.

G.S. van Amson, voorz. J.G.D. Stolting, penningm. tevens secret. v/d Kerkeraad, J. Noordberg, secret. A.M. Curiel, G.G.T. Rustwijk.

Diakenen.

R.J. Gravenberch, voorz., A.H. Zschuschen, penningm., L. Hiemcke, secret., J.A. Favereij, L. Meijer.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Dames-Diakonessen.

Wijk A. Wed. van Gogh - Reeder, Mej. P. Abendanon, M. Samson. Wijk B. Wed. Wessels - Reijeg, Mej. A. Slengarde, E. Nob. Wijk C. Mevr. Horst - Wildschut, Mej. A. Bakker, E. Slengarde. Wijk D. Wed. Brunings - Oehlers, Dennert - van Kamen, Mej. E. Reijeg. Wijk E. Mevr. Curiel - Kruse, Mej. L. Muller, J. Abendanon. Wijk F. Mej. W.G.C. Telting, C.J.S. Emanuels, E.C. Lutz. 1e Buitenw. De Gezusters Halfhide. 2e Buitenw. (Combé) De Gezusters van Glaanen Weijgel.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 209

Collectanten.

J. Muller, A.G. Putscher, J.W. Schenkel, A. Treurniet, J.W. Engelbrecht, R. Dennert, F.V. Engelbrecht, W. Telting. B. Nunes, orgelist. J.R. van Heijdoorn, koster.

Roomsch Katholieke Gemeente.

Mgr. W.A.F. Wulfingh, R. , (v.), tit. Bisschop van Cambysopolis, Vic. Apost. van Suriname.

Dienstdoende Geestelijken.

1o. St. Petrus en Paulus Kerk: G. Eijsink, P. van Esch, H. Rikken, A. Nederveen, A. Nuijten, J. Walle. 2o. St. Rosa Kerk: W. Luijben, W. Dortans. 3o. St. Bonifacius-Kerk: H. Sumbrink, L. de Swart. 4o. St. Alphonsus Kerk: E. Odenhoven (v.)

Kerkbestuur.

G. Eijsink, president, P. van Esch, W. Luijben, E. Odenhoven (v.), F.C. Gefken.

Armbestuur.

W. Luijben, president, J. Daal, L. Kustner, L.B. van Utrecht, A. Bus, H. Brandon, M. Schmeltz.

Evangelische Broeder-Gemeente. Hoofdvoorstanders der Zending.

F. Stachelin, A. Schärf.

Kerk- en Armbestuurders.

F. Staehelin, A. Schärf, C.A. Weigel, A. Richter, G.W. Stolz, L.E. de Blocq van Scheltinga, W. Mählig, R. Voullaire.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Leeraren.

1o. Groote Kerk aan de Steenbakkerijstraat: F. Staehelin, A. Schärf, G.W. Stolz, L.E. de Blocq van Scheltinga, H. Slink, W. Demelt, W. Schöberlein, A. Beck, R. Voullaire, J. Hettasch, W. Burow, L. Schütz, R.L. Stern, P.F. Schmiedecke, E.J.Th. Enkelmann, W.F. Illg. 2o. Kerk aan de Rust en Vredestraat: W. Mählig. 3o. Kerk aan de Wanicastraat: A. Richter. 4o. Kerk op Combé: C.A. Weigel.

Orgelisten.

1o. Groote Kerk aan de Steenbakkerijstraat: A.R. Einaar, J.C. Ritveld, L.D. Axel. 2o. Kerk aan de Rust en Vredestraat: M. Wehl. 3o. Kerk aan de Wanicastraat: J.T. Ritveld. 4o. Kerk op Combé: R. Noorde.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 210

Israëlietische Gemeenten. I. Nederlandsch Portugeesch Israëlietische Gemeente.

....., godsdienstleeraar.

Kerkeraad.

Jaar v/aftr. D. Coutinho, voorz. 1899 J. Fernandes, onder-voorz. 1900 J.W. Bueno de Mesquita 1897 D. Bueno de Mesquita 1898 A.S. Alberga 1898 H. de la Fuente 1899 S. Bueno Bibaz 1900 R. Robles 1901 J.E. Abarbanel 1901

College van Parnassim.

J. Fernandes, voorz. 1899 H. de la Fuente 1897 J.E. Abarbanel 1898

Armbestuur.

J.W. Bueno de Mesquita, voorz., D. Fernandes Jr., penningm., J.B.L. Nassy, commissaris. S.D. Fernandes, secretaris en ontvanger. Sal. J. Levie, waarn. voorbidder. A. Nassij, koster, J.N. Jessurun, directeur der begraafplaatsen.

II. Nederlandsch Israëlietische Gemeente.

Jacob S. Roos, rabbijn.

Kerkeraad.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 S.M. Swijt, voorz., M.O. Salomons Az., onder-voorz., J. Gomperts Jz., J. Barnett, A.A. Samuels, Jacqs, de Vries, M.P. Heilbron, Jacqs. Polak, S.M. Pos, M. Taytelbaüm, Jb. Samuels, J.A. Polak, C. Gomperts, M.S. Levie, L.C. Leefmans.

Kerkbestuur.

M.O. Salomons Az., voorz., Jacqs. de Vries, S.M. Pos.

Armbestuur.

J.H.L. Coster, voorz., S.H. Pos, penningm., S. Taytelbaüm, Jacqs. C. Gomperts, A.S. Gomperts, commissarissen, S.J. Samuels, secretaris. S. de Vries Jz., secretaris en ontvanger. J. de Wilde en J.J. Levie, voorbidders. S.J. Levie, emeritus-voorbidder. M.H. Heymans, koster, B.J. Samson, directeur der begraafpl.

De Vrije Evangelisatie. (Free Gospel Hall).

M.S. Bromet, evangelisch leeraar. ☛ In dit gebouw wordt het Evangelie verkondigd in de hollandsche en engelsche taal.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 211

Burgerlijke Geneeskundige Dienst.

Dr. A. Salomons, R. , geneeskundig inspecteur. J.A. da Costa, klerk.

De Geneeskundige Commissie.

De Geneeskundig Inspecteur, voorzitter, Dr. J. van West, C.F. Aalsmeer, J. Pesman, artsen, J.F. Pool, milit. apoth., leden, Dr. G.J. Vanier en J.E. Muschart, artsen, L.C. van Amson, apoth., plaatsverv. leden, Mr. G.A. van Emden, secret.

Commissie tot onderzoek naar de ziekte der melaatschheid.

De Gouvernements-Secretaris, voorz., de Geneeskundig Inspecteur, Dr. J. van West, C.F. Aalsmeer en J. Pesman, artsen, leden, Dr. G.J. Vanier en J.E. Muschart, artsen, plaatsverv. leden, Mr. G.A. van Emden, secretaris.

Commissie van geneeskundig onderzoek bedoeld bij art. 6 van het K.B. van 28 Nov. 1886 No. 31 (G.B. 1887 No. 1), omtrent de binnenlandsche verloven van Surinaamsche ambtenaren. Opgedragen aan de Geneeskundige Commissie.

Armenpraktijk te Paramaribo.

De Geneeskundig Inspecteur, belast met het toezicht. 1e geneeskundige afdeeling (wijken A en B en 1e Buitenwijk). J.M. Fernandes, stedelijk heelmeester (tijdel. onth.), M.P. Heilbron, waarn. 2e geneeskundige afdeeling (wijken C en D.) Dr. G.J. Vanier, arts. 3e geneesk. afd. (wijk E en 2e B.W., met uitzondering van het gedeelte gelegen t.Z.v.d. Verlengden Gemeenen Landsweg). A. da Silva Pereira, stedelijk heelmeester. 4e geneesk. afd. (wijk F en het gedeelte van de 2e B.W., dat ten Z. van den Verlengden Gemeenen Landsweg gelegen is. Dr. J. van West, arts.

Kraaminrichting te Paramaribo voor onvermogenden.

De in het Militair Hospitaal dienstd. officieren van gezondheid.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Praktiseerende Geneesheeren.

Dr. J. van West, A.F. Gravenberch, H.R. Juda, J. Fernandes, A. da Silva Pereira, M.P. Heilbron, Dr. G.J. Vanier, H.G. Hirschfeld, L.G. van de Leuv, L.F. Voet, J.A. Dragten, Jacqs. R.L. Calaço Belmonte, F.C. Dobberke, psychiater, J.F. Nassy, S. de Lange, veearts.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 212

Apothekers en Drogisten.

M. Coronel, G.B.J.K. Seiler, H. Gilhuys, L.C. van Amson, W. Cabenda, W.F. van de Leuv, A.M. Jessurun, mevr. H.A. von Norman - Gans, A.L. van Amson, M. Morpurgo, Alfred J. Bueno de Mesquita, R.C. Buth, M.J. de la Parra, E. Essed, C.A. van Spall, A.L. ten Meer, W. Engelbrecht, G.R. Green.

Geadmitteerde Vroedvrouwen.

Wed. de Sanders - Nolte, J.C. Walton, M.M. Nob, J.B. Kampherbeek, C.A. Affourtit, E.L.W. Nolte, Wed. Zonneweg - van de Lande, Wed. Bakker - Vlinders.

Dentisten.

G.B. Jessurun, Albert Bueno Bibaz.

Koloniale Spaarbank.

De Administrateur van Financiën, voorzitter. Dr. H.D. Benjamins, R. , S.M. Swijt, W.L. Loth, Br. ., R. , B. Heijde, A. Conradi, D. Charlouis, Bol. O., Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler, W.L. ten Harmsen van der Beek, J. da Costa, J.F.H. Voet en P.A. Bruggemann, commissarissen. H. Weytingh, commissaris tevens boekhouder en secretaris.

Het totaal van het tegoed, der inleggers bedroeg op f 550458,62½ primo Januari 1895 De inleg bedroeg gedurende 1895 315782,59½ _____ f 866241,22 Op het einde van 1895 werd aan rente als kapitaal 11680,66½ bijgeschreven _____ f 877921,88½ Gedurende 1895 werd f 243868,09 teruggenomen In Calcutta uitbetaald aan 89687,88 teruggekeerde koelies _____ 333555,97 _____ Alzoo saldo te goed op ultimo December 1895 f 544365,91½

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 NB. In het vorig jaar is ten onrechte het totaal te goed op ultimo December 1894 vermeld als het totaal op primo Jan. 1895. De aan de teruggekeerde koelies uitgekeerde som @ f89687,88 is eerst in 1895 in de boeken afgeschreven, zoodat dat bedrag in 1894 ten onrechte is afgetrokken.

Het aantal inlagen in 1895 was 6148 en dat der lichtingen 3553 of 189 in lagen meer en 445 lichtingen meer dan in 1894. Er werden 1524 nieuwe boekjes uitgegeven en 1191 ingetrokken of respectievelijk 61 en 257 meer dan in 1894, waaronder 206 behoorende aan naar Br. Indië terugkeerende immigranten.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 213

Het bedrag van het te goed van Br. Ind. immigranten bedroeg op ulto. December 1895 met inbegrip van rente @ 3% 's jaars f 218116,22. De onkosten beliepen f 5237,54½. Hieronder is begrepen een bedrag @ f 1267,44 voor kosten vallende op de belegging der gelden in Nederland en een bedrag @ f 294,46 voor kosten gevallen op losmaking van gelden. Aan rente op belegging op de Grootboeken der N.W.S. werd te goed gemaakt f 17291,17. Het kassaldo te Paramaribo bedroeg op 31 Dec. 1895 f 2561,95 terwijl het saldobedrag ter belegging bij de Surin. Bank te Amsterdam aanwezig f 11749,76½ bedroeg. Bij de in 1894 gehouden uitloting van aandeelen in de geldleening ter bevordering der immigratie ten laste der Kolonie Suriname werden 11 aandeelen @ f 500 van de Spaarbank uitgeloot en werd alzoo in 1895 f 5500 op het betrekkelijke hoofd afgeschreven. f 91000 werd belegd in Inschrijvingen op de Grootboeken der 3½% Nationale Werkelijke Schuld, terwijl f 80000, daarop werd losgemaakt. ☛ Bij resolutie van 28 September 1896 La. A No. 6976 (G.B. No. 38) is verlaagd de bij art 10 van het Reglement voor de Koloniale Spaarbank in Suriname (G.B. 1879 No. 29) vastgestelde renteuitkeering van 3% tot 2½%.

's Lands Begraafplaatsen. Commissie van Toezicht.

De Gouvernements-Secretaris, voorzitter. J.J.P. Wessels en ..., leden. L.C. Batenburg, ambtenaar van den Burgerlijken Stand, belast met het toezicht op het onderhoud der begraafplaatsen.

Bedienaar der begrafenissen.

J.B. de Vries, bedienaar. T.H. Monsanto, adjunct. A. Salomons, assistent.

Bouwdepartement.

D.H. Havelaar, R. , ingenieur 1e kl. bij de B.O.W. in Neerl.-Indie, tijdelijk chef. J. van de Lijke, hoofdopzichter, E.H. Piepers, tijdel. opzichter, A.P.J. Heidweiler, opzichter, J. Kuster, onder-opzichter. A.G. Fernandes, opzichter der openbare wegen en straten, belast met het toezicht over de straatverlichting. C.J. Spong, commies, J. Polak, adjunct-commies, A.J.S. Cramer, klerk. W. van 't Velt, bode.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 214

Koloniale Vaartuigen en Loodswezen.

A.E.J.W. Juta, Eerv. Verm., Bol. Orde 3e kl., beheerder der koloniale vaartuigen, chef van het loodswezen. L.C.A. Muller, klerk. J.P. van den Corput, Bol. O., (v.), hoofdmachinist. D. de Boer, havenmeester en scheepsmeter, J.P. van den Corput, Bol. O., (v.), assistent. D. de Boer, R.A. de Vries, E.H. Abendanon, G.L.C. Brandon, (wachtgeld), H.J. Ulrich, gezagvoerders, J. Forster, waarn., S. Klein, H.J. Peetsma, A. Lastdrager, stuurlieden, A.J. Maij Boëtius, L. Guicherit, 1e machinisten, F.J. Wildschut, C.J.W. Spong, 2e mach., F. Overloon, A.L. Breet (tijdel. onth.), H. van Hees, J.G. Meurs, C. Kreps, W. Schraders, H. Hermelijn, C.F.A. Abendanon, C. Samuels, E. Nahar, F. Linscheer, J. Emanuels, 3e machinisten. J.L. Oldenstam, opzichter over de smederij. C. Reijeg en L.M.H. Wilmans, geadmitteerde loodsen. G.L.C. Brandon, (tijdel.).

Brandwezen.

A.E.J.W. Juta, Eerv. Verm., Bol. O. 3e kl., opperbrandmeester, chef van het brandwezen en het materieel. J.P. van den Corput, Bol. O., (v.), adj. opperbrandm., L.W. Goede, 1e en B. van Ommeren, 2e assist. v.d. opperbrandm. S. Bueno de Mesquita, brandsp.mak.b., B.J. Samson, adj. idem. J. Fräser, bode.

E. Fonseca, M.S. van Praag, R.A. de Vries, J.D. Fernandes, J. Levy, J.M. Oldenstam, C.P. Reeder, C.A. Samuels, A.L Breet, F. Oestmann, I. d'Fonseca, J.G. Tubbergen, J. Reijnhout, J. Moron, Ths. Vaandel, J. Wildeboer, W.C. Steijn, R.R. Ling, B.C. Samuels, J. Tammenga, C.H. Boëtius, F. Corsten, M.W. Schmeltz, M. Koperberg, H Salm, C.F.A. Abendanon, S. de Boer, M.J. Cohen, J.C. Fräser, brandmeesters.

Schutterij te Paramaribo.

W.L. Loth, Br. , R. , Maj.-Commandant, R.A.P.C. O'Ferrall, 2e luit. adjud., J.F.H. Voet, kapt.-kwartierm. en offic. van kleed. en wap., Th.E. Juda, 1e luit., adjud. van den Gouverneur, A. da Silva Pereira, tijdel. fung. chirurg.-majoor, M.J. Bromet, 2e luiten., direct. van de muziek. S. de la Parra Jr., bode.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 215

Kapiteins.

A.J. Walther, S.M. Swijt, S.H. Samson, J. da Silva, D. Nahar, A. van 't Hoogerhuijs.

1e Luitenants.

S.M. Pos, J.H. Favereij, C.F. van Weede, H.J. Brunings, D. da Silva (v.), J.L. Engelbrecht.

2e Luitenants.

H. Gilhuijs, F.C. Curiel, W.F. van de Leuv, J.W. Bueno de Mesquita, P.M.G. Schenkel, Alb. Bueno Bibaz, T.J. Kampherbeek, J.G. Samson Bzn., S.M. Polak.

Raad van Administratie.

W.L. Loth, Br. , R. , president, S.M. Swijt, S.H. Samson, C.F. van Weede, D. da Silva, (v.), leden. De Kwartiermeester, secretaris. In 1895 werden te Paramaribo 166 personen als schutterplichtigen ingeschreven, waarvan 48 zijn ingelijfd en ingedeeld. De sterkte op ult. Dec. bedroeg 27 offic. en 358 manschappen.

Koninklijke Nederlandsche Marine. Hr. Ms. Stoomschip Suriname.

A.C. van der Sande Lacoste, kapt. luit. ter zee, stationscommandant in de wateren van Suriname, commandant van Hr. Ms. stoomschip Suriname. G. Witsen Elias, luit. t/z. 1e kl., 1e officier, W.H. Nolthenius, J.L. von Leschen, W. van Braam, luits. t/z. 2e kl., L.J. Jansen, arts, officier v/gez. 2e kl., O. Willemstijn, offic. van administratie 2e klasse.

Troepen en Garnizoen te Paramaribo.

A. Conradi, majoor-commandant. A.S. de Jongh, 1e luit. adjud., T.B. van Lelyveld, 1e luit., adjud. v.d. Gouverneur, J.H. Masman, 1e luit. kwartierm. D. Charlouis, Bol. O., J.H. Teunis, kapiteins, S. Gal, 1e luit., P. ten Brugge Cate, H.L.K. van Ghert, 2e luitenants.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Militair Gerechtshof.

D. Charlouis, Bol. O., kap., C.F. Aalsmeer, offic. v/gez. 1e kl., J.H. Masman, 1e luit. kwartierm., T.B. van Lelyveld, 1e luit., leden, A.S. de Jongh, 1e luit. adjud., pl.verv. lid.

Administratie der Troepen.

De majoor-commandant, pres., D. Charlouis, Bol. O., J.H. Teunis, kapits., leden. De 1e luit. kwartierm., secretaris.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 216

Militair Geneeskundige Dienst.

C.F. Aalsmeer, arts, offic. van gezondh. 1e. kl., chef van den milit. geneesk. dienst, J. Pesman, J.E. Muschart, H.A. Meerdinck, offic. van gezondh. 2e kl., J.M. van der Stempel, J.F. Pool, apoth. 2e kl.

Administratie van het Militair Hospitaal.

De 1e luit. kwartierm., belast m/d. controle over de administr. ... hospitaalm., J.C. Lobato, hospitaalschrijver, belast met de functiën van hospitaalmeester. G.C. de Pina, magazijnm. in het magaz. van levensmiddelen. ..Berkemeijer, magazijnm. in het magaz. van kleeding. In de sterkte der troepen werden in 1895 gebracht: 1 offic. van gezondh. 2e kl., 3 1e en 2 2e luite. der infanterie en 1 1e luit. kwartierm., benevens. 60 minderen, waarvan uit Nederland 5 officieren, 36 nieuw aangenomen, 9 van voor memorie, 4 van desertie en 11 minderen van gedetineerd terug. Naar Nederland vertrokken 1 offic. van gez., 1 kapt. kwartierm., 6 luit. inf. en 20 minderen; gepasporteerd werden 11, gegageerd 18, gedetineerd 9, overl. 4 en voor memorie 28 minderen; krachtens rechterlijk vonnis werden afgevoerd 3 minderen, als deserteur afgevoerd 3 minderen, en met een briefje van ontslag werden uit den dienst verwijderd 3 minderen. Het Garnizoen was op ultimo December 1895 samengesteld uit: 20 officieren en 380 onderofficieren en manschappen, nl. staf: 4 officieren en 4 onderofficieren; infanterie: 9 officieren en 315 onderofficieren en manschappen; artillerie: 1 officier, 1 conducteur 2e kl. magazijnm., en 37 onderofficieren en manschappen; officieren van gezondheid 4 en apothekers 2; dus 2 officieren van gezondheid en 90 manschappen minder dan de vastgestelde formatie. Buiten de sterkte werden nog gevoerd 31 infanteristen als dienstdoende bij de gewapende politie en 2 infanteristen als gedetineerd. Van de hiervoren vermelde 20 officieren en 380 manschappen waren: met binnenlandsch verlof afwezig 1 mindere; ter verpleging in het militair hospitaal 21 onderofficieren en manschappen, en voor den krijgsraad 2 infanteristen. Door den militair geneeskundigen dienst werden in 1895 5298 ziektegevallen (of 25 minder dan in 1894) behandeld, waarvan:

te Paramaribo in het militair hospitaal 3649 idem den buitendienst (garnizoen) 297 op het fort Nieuw-Amsterdam 852 op den post Nickerie 354 op den post Albina 146 _____ te zamen 5298

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 217

Van de behandelden in het militair hospitaal te Paramaribo waren 429 militairen of schepelingen van de zeemacht en 3220 civielen (waaronder begrepen de schepelingen van de koopvaardijvloot en de beambten van politie). Hiervan overleden 204, en bleven bij het einde van 1895 resp. 3 en 297 in behandeling. Gedurende 1895 werden in de garnizoensapotheek 34499 recepten gereed gemaakt; daarvan komen op rekening van den binnendienst 24626 en van den buitendienst 9873. Voor de militairen werden gereed gemaakt 8217 recepten en voor den civielen dienst 26282.

Boekdrukkers en Dagbladuitgevers.

D.S.G. Morpurgo, handel. onder de firma Erve J. Morpurgo, uitgever van: de ‘Suriname’, Koloniaal Nieuws- en Advertentieblad, het ‘Maandel. Overz. van Handel, Productie en Scheepvaart’, den ‘Surin. Almanak’, tevens aannemer van het Drukwerk der Koloniale Staten.

Labad & Zoon, uitgever van ‘De West-Indiër’.

B. Heijde, uitgever van het ‘Gouvernements Advertentie Blad’, de ‘Goede Tijding’, ‘Ons Advertentieblad’, het ‘Protestantenblad voor de kolonie Suriname’, tevens aannemer van het drukwerk voor den algem. dienst. T. Libertador Ellis, uitgever van de ‘Nieuwe Surinaamsche Courant’. C. Kersten & Co., uitgevers van ‘De Christelijke Huisvriend’, Kerkelijk Maandblad voor de Evang Br. Gemeente. J. Timmerman, uitgever van ‘De Katholieke Waarschuwer’, Kerkelijk Maandblad voor de Roomsch Katholieke Gemeente, en ‘De Surinamer’, Nieuws en Advertentieblad.

Landmeters.

W.L. Loth, Br. , R. , gouvernem. landm., A.E.J.W. Juta, Eerv. Verm., Bol. O. 3e kl., Dr. H.D. Benjamins, R. , J.E. Muller, J.A. Polak, L.F.T. Horst, H. van Breen, A.A. Dragten, H.M. Simons, D. Charlouis, Bol. O., C.E. Charlouis, J.M. da Costa, J. van de Lijke, P. ten Bruggen Cate, H.J. van Ommeren, E.G. Samson.

Commissionnairs en Auctionnairs.

M.N.C. Henriques, H. Monk, J.E. Abarbanel, R. Bueno Bibaz.

Geadmitteerde Translateurs en Interpreteurs. Engelsche Taal.

J. Barnett, S. Bueno Bibaz, L.C. Batenburg, M.S. Bromet L.E. de Blocq van Scheltinga.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 218

Fransche Taal.

S. Bueno Bibaz, W.P. Kloot, L.C. Batenburg.

Hoogduitsche Taal.

L.E. de BIocq van Scheltinga, L.C. Batenburg.

Javaansche en Maleische Taal.

J. de Leon, J.W. Kok

Negerengelsche Taal.

E.J. Arland, H.A.S. Comvalius JAz., A.J. Monsanto, W.A.C. Stolting, M.N.F. van Trigt, I. de Pina Jr., T.J. Kampherbeek, J.L.J. Wolff, H.J. Brunings, S.B. Gomperts J.C.W. Brunings, A.H. Zschuschen, L.M. Mendes.

Cottica en Boven Commewijne.

Beheer.

H.J. Kremer, distr.-commissaris, A. Fernandes, distr.-secret. tevens translateur in de neger-eng. taal. Mr. W.A. van Emden, R. , en J. da Costa, waarn. ommeg. rechters, J. Polak en B. Morpurgo, plaatsverv. Ed. Samson, griffier. Hajari, tolk in de hind. taal op Ephrata. P.A.J. Maij, kommies bij de bel. 3e kl., gev. op pl. Alliance. F. Meurs, kommies bij de bel. 3e kl., gev. op pl. Eendracht.

Onderwijs. Gouvernem.school op Nw. Meerzorg. aantal leerl. op 31 Juli 1896: 61 jong. en 31 meisjes, totaal 92. D.A. Jessurun, onderwijzer.

Idem voor kinderen v.B.I. Immigr. op Alliance.

Kasipershad, onderwijzer.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 School der Evang. Br. op Charlottenburg. aantal leerl. op 1 Januari 1896: 60. P.W. Rust, onderwijzer.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 219

Eeredienst. Leeraren der Evangelische Broeder-Gemeente.

C. Heller, op Charlottenburg. F.W. Zuch, op Wanhatti. C.H. Scholze, Potribo. P.W. Rust, orgelist op pl. Charlottenburg.

Gewapende Burgermacht. Cottica.

W. Soerel, kapitein. J.H. Schloss, 1e luitenant. A. Shedden 2e luitenant. J.B. van Marle, 2e luitenant à la suite.

Boven Commewijne.

H.M. Ellis, kapitein. L. Curiel, kapitein à la suite.

Geneeskundige Dienst.

H.K. Kenswil, distr. geneesh., gev. op Sommelsdijk. W.N. Sevenoaks, distr. geneesh., gev. op Station Ephrata.

Tooneel- en Muziekgezelschap L'Union gevestigd op plantage Nieuw Meerzorg.

W.A. Smith, president, Frans A. Smith, secretaris.

Cottica.

- 6 plantages en 31 gronden. - BEVOLKING: 1959 zielen: 1173 mannen en 786 vrouwen, waaronder 556 immigr. = 395 mannen en 161 vrouwen.

PRODUCTIE: 178450 K.G. muscovado suiker. 789600 K.G. vacuumpan suiker 136956 L. rum 153247 L. melasse 45713 K.G. cacao

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 11202 K.G. koffie 21990 K.G. koorn 4950 K.G. aardvruchten 20534 bossen bananen houtwaren ter waarde van f 60 -

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 220

Boven Commewijne.

- 2 plantages en 25 gronden. - BEVOLKING: 989 zielen: 525 mannen en 464 vrouwen, waaronder 59 immigranten = 45 mannen en 14 vrouwen.

PRODUCTIE: 63419 K.G. cacao 3107 K.G. koffie 62550 K.G. koorn 18860 K.G. aardvruchten 16148 bossen bananen

houtwaren ter waarde van f 1931. -

Beneden Commewijne.

Beheer.

H. van Breen, districts-commissaris. J. Brandon, districts-secretaris, tevens translateur in de negerengelsche taal, A. van Spall, districtsklerk, idem. Mr. W.A. van Emden, R. en J. da Costa, ommeg.-rechters. J. Polak en B. Morpurgo, plaatsverv. Ed. Samson, griffier. P.A. Potjewijd, kommies der belastingen 2e kl., gevestigd op plantage Mariënburg.

Tolken op station Frederiksdorp.

Ramtohul, hindostansche taal. J.W. Kok, Maleisch en Jav.

Onderwijs. Gouvernementsschool op Mariënburg.

Aantal leerl. op 31 Juli 1896: 25 jongens, 24 meisjes, totaal 49. H.P. Dieulefit, onderwijzer, tevens translat. negereng. taal, Mevr. H.P. Dieulefit, onderwijzeres in vrouwel. handwerken.

Gouvernementsschool voor kinderen van Br.-Ind. immigranten op Mariënburg: onderwijzer Fazal Ali. op Zoelen: onderwijzer Matadin.

Scholen der Evangelische Broeders.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 op Leliëndaal: L. Redan, onderwijzer. aantal leerlingen op 1 Jan. 1896: 50. op Wederzorg: C.W. Blijd, onderwijzer. aantal leerlingen op 1 Jan. 1896: 18.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 221

Eeredienst. Diakenen van de Hervormde Gemeente.

P.M. Nahar, T.J. Valois Smith en F.H. van Niel.

Leeraren der Evangelische Broeder Gemeente.

L. Tempel, op plant. Leliëndaal. A. Linsi, op plant. Heerendijk. J. Höpner, op plant. Rust en Werk. L. Redan, orgelist op pl. Leliëndaal.

Gewapende Burgermacht.

P.M. Nahar, kapitein, P.C. IJvel, J.C. Juda, A. Stirling, kapit. à la suite, R.D. Currie, F.H. van Niel, C. Bender, 1e luits., P.A. van Spall, Ths. van Lierop, T.J. Valois Smith, G.K. Cramer, J.H. Salomons, H.N. Piepers, J.H.C. Catz, 2e luits., E.M. Curiel Jr., A.C.H. Isselt, L. Brauwmuller, A.T. Polak, F.J. Taunay, A.W. Brakke, R.G. Calgren, Ths. van Spall, 2e luits. à la suite.

Geneeskundige Dienst.

A. Fernandes, districts-geneesheer gevestigd op Frederiksdorp. J.J. Halfhide, districts-geneesheer gevestigd op Mariënburg. O.A. von Königslow, districts-geneesheer gevestigd op Alkmaar. D. de la Parra, districts-geneesheer gevestigd op Hecht en Sterk.

Beneden Commewijne.

- 30 plantages en 36 gronden. -

BEVOLKING: 7702 zielen: 4863 mannen en 2839 vrouwen, waaronder 3561 immigranten = 2548 mannen en 1013 vr.

PRODUCTIE: 6088800 K.G. vacuumpan suiker. 904011 L. melasse 287915 L. rum

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 1625580 K.G. cacao 14731 K.G. koffie 68834 K.G. koorn 10187 K.G. aardvruchten 6850 K.G. rijst 76607 bossen bananen 9036 bossen bacoves.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 222

Boven Suriname en Boven Para.

Beheer.

M. Nassij, districts-commissaris, C.R. Weijtingh, districts-secretaris, tevens translateur in de neger-eng. taal. J. da Costa, ommeg. rechter, gev. te Paramaribo, B. Nunes en E.A. Cabell, plaatsverv., Mr. J. van Praag, waarn. griffier. Jehangeer, tolk in de Hindostansche taal op Domburg. H.F. van 't Kruijs, P. Aratse en H.F. Assen, transl. neger-eng. taal.

Onderwijs. Gouvernementsscholen.

H.F. van 't Kruijs, onderwijzer op La Rencontre. aant. leerl. op 31 Juli 1896: 37 jongens en 17 meisjes, totaal 54. J.J.K. Barra, onderwijzer op Onoribo. aant. leerl. op 31 Juli 1896: 24 jongens en 10 meisjes, totaal 34. G.A. Kuster, onderwijzer op Onverwacht. aant. leerl. op 31 Juli 1896: 26 jongens en 11 meisjes, totaal 37. G. Durfort, onderwijzer op Hannover. aant. leerl. op 31 Juli 1896: 44 jongens en 3 meisjes, totaal 47. A.F.G. Gravenberch, onderwijzer op Berlijn. aant. leerl. op 31 Juli 1896: 26 jongens en 1 meisje, totaal 27.

Marianellaschool der R.K. Geestelijken gevestigd op grond Vier Kinderen. aantal leerlingen op 1 Augustus 1896: 41. F. Kusters, hoofd der school.

Scholen der Evang. Broeders op Berg en Dal, L. Muringen, onderwijzer. aantal leerlingen op 1 Januari 1896: 32. op Bersaba, H.F. Assen, onderwijzer. aantal leerlingen op 1 Januari 1896: 45. op Carolina, M.J. Schelts, onderwijzer. bij de boschnegers op Koffiekamp, L.C. Drakenstein, onderw. bij de boschnegers op Ganzee, D. IJveraar, onderw. bij de boschnegers op Aurora, J. Albitrouw, onderw.

Eeredienst. Kerk van O.L. Vrouw van Altijdd. Bijstand.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 C van Coll, dienstd. Geestelijke op grond Vier Kinderen.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 223

Leeraren der Evang. Broeder Gemeente.

R. Schoett, op plant. Berg en Dal. L. Huringen, orgelist. O. Peuker, op plant. Domburg. J. Dumfries, orgelist. E. Eckhardt, op plant. Bersaba. H.F. Assen, orgelist.

Gewapende Burgermacht. Boven Suriname.

A. Garcia Wijngaard, kapit., S.J. Fernandes, 1e luit., J. Hagedoorn, A.C. Bergen, 2e luits., H.G.W. Groenloo, 2e luit. a la suite.

Boven Para.

E.A. Abrahams, kapit., B.A. Samuels, H. Geerling, 1e luits. S.A. Samuels, J. Faerber, 1e luit. à la suite.

Geneeskundige Dienst.

J.E. Wesenhagen, districts geneesheer gev. op Post Republiek. D.C. Gomperts, districts geneesheer gev. op Domburg.

Boven Suriname.

- 6 plantages en 9 gronden. -

BEVOLKING: 2446 zielen, 1645 mannen en 801 vrouwen, waaronder 173 immigranten = 122 mannen en 51 vrouwen.

PRODUCTIE: 87362,5 K.G. cacao 301,5 K.G. koffie 11510 K.G. koorn 52420 K.G. aardvruchten 4848 K.G. rijst 17886 bossen bananen 446 bossen bacoves

houtwaren ter waarde van f 11985. -

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Boven Para.

- 4 plantages en 9 gronden (het aantal grondjes nabij Domburg ten getale van ± 182 als 1 grond hierbij vermeld). - BEVOLKING: 3014 zielen, 1611 mannen en 1403 vrouwen, waaronder 158 immigranten = 108 mannen en 50 vrouwen.

PRODUCTIE: 26250 K.G. muscovado suiker 72695 L. rum 119859,5 K.G. cacao 40570 K.G. koorn 2587,25 K.G. koffie 338685 K.G. aardvruchten 16354 bossen bananen 3354 bossen bacoves

houtwaren ter waarde van f 14779,25

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 224

Beneden Suriname en Beneden Para.

Beheer.

W.L. Ten Harmsen van der Beek, distr.-commiss., F. Smith, waarn. S. Duurvoort, distr.-secretaris, S.H. de Granada waarn. distr. klerk, tevens translateur in de neger-engelsche taal. J. da Costa, ommeg. rechter, gev. te Paramaribo, B. Nunes en E.A. Cabell, plaatsv. Mr. J. van Praag, waarn. griffier. A. Gorter, kommies bij de belastingen 2e klasse, gevestigd op plantage Meerzorg.

Onderwijs. Gouvernementschool op Fort Nieuw Amsterdam. aantal leerl. op 31 Juli 1896: 23 jongens en 18 meisjes, totaal 41. T.W.J. Hiemcke, onderwijzer, tevens translat. neger-eng. taal.

School der Evang. Br. op Clevia. aantal leerlingen op 1 Januari 1896: 39. J.J.O. d'Anavia, onderwijzer.

Eeredienst. Diakens van de

Herv. Gem. in Ben. Suriname: G.F.C. Hering en F.W. Hensen. Ev. L. Gem. in Ben. Suriname: A.J. Buschman. Ev. L. Gem. in Beneden Para: J.F.D. Horst.

Leeraar der Evangelische Broeder Gemeente.

E.A. Renkewitz, gevestigd op plantage Clevia.

Gevangenis te Fort Nieuw-Amsterdam.

De Procureur-Generaal, voorzitter, F.C. Gefken, ondervoorzitter, A. van 't Hoogerhuijs, W. van Esveld, Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler, W.L. Ten Harmsen van der Beek, F. Smith, leden. F. Ricker, directeur. J. Kolkert, assistent-cipier.

Gewapende Burgermacht. Beneden Suriname.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 C.C. Faerber, kaptein, A.A. Samuels, kapit. à la suite, G.H. Gummels, 1e luiten., F.W. Hensen, A.J. Buschman, 2e luiten., J.R.C. Gonggrijp, F.C. Gefken, J.B. van Marle, J.F.D. Horst, F. Ricker, E.A. Curiel, 2e luitenants à la suite. F. Smith, 1e luiten. der artillerie, command. van het fort Nw. Amsterdam en van het detachement artillerie, tevens belast met het toezicht op het seinwezen en den quarantainedienst en met het beheer van het telefoonwezen, waarn. distr.-commissaris

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 225

A.C. Couvée, 1e luiten. infanterie, commandant van het detachement infanterie op het fort Nieuw-Amsterdam. P.C. Vos, conducteur 1e kl., fungeerend magazijnmeester. ☛ De bezetting bestaat uit: 51 onderofficieren en manschappen-infanterie en 27 onderoffic. en manschappen-artillerie.

Beneden Para.

G.H. Nevel, kapitein, D.G. Rijsdijk, 1e luitenant, A.G.C.H. Janssen, 2e luitenant.

Geneeskundige Dienst. Beneden Suriname.

G.F.C. Hering, distr. geneesh., fung. offic. van gez. bij de militaire bezetting op het Fort Nw. Amsterdam, tevens belast met den quarantainedienst. D.C. Gomperts, districts geneesh., gevestigd op Domburg.

Beneden Para.

A. da Silva Pereira en H.G. Hirschfeld, stedel. heelm.

Beneden Suriname.

- 18 plant. en 21 gronden (de gronden nabij het fort Nw. Amsterdam, ten getale van ± 110 als 1 grond hierbij vermeld. -

BEVOLKING: 4334 zielen: 2634 mannen en 1700 vrouwen, waaronder 1435 immigranten = 994 mannen en 441 vrouwen.

PRODUCTIE: 478130 K.G. vacuumpan suiker 70584 L. rum 1031888 K.G. cacao 66642,55 K.G. koffie 49311 K.G. koorn 66140 K.G. aardvruchten 4000 K.G. rijst 51569 bossen bananen 2983 bossen bacoves 10 H.L. lemmetjessap

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 houtwaren ter waarde van f 123.

Beneden Para.

- 3 plantages en 14 gronden. -

BEVOLKING: 955 zielen: 555 mannen en 400 vrouwen, waaronder 57 immigranten = 43 mannen en 14 vrouwen.

PRODUCTIE: 61363,5 KG. cacao 278 KG. koffie 8815 KG. koorn 30684 KG. rijst 10252 KG. aardvruchten

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 226

Boven en Beneden Saramacca.

Beheer.

G. Conradi (v.), distr. commissaris, B. Boekhoudt, hoofdinsp. van politie, waarn. distr. commissaris. J.R. Axwijk, distr. secret., tevens ambten. v/d burgerl. stand en translateur in de neger-eng. taal. Doyal, tolk in de Hindost. taal op Groningen. F.C.H. Kuster, E.A. Schmid, tolken in de neger-eng. taal. ☛ De Kantonrechter van Coronie berecht de strafzaken in dit district. Plaatsvervangers van den Kantonrechter en Griffier, zooals in Coronie.

Onderwijs.

J. Hiwat, onderw. b/d boschn. gev. op Kwatahédé (Bov. Saram.) Ch. Ed. Bern, onderw. b/d boschn. gev. op Hakaiapingo (Bov. Saram.)

Eeredienst. Diakenen van de

Herv. Gem. C.H. Waller, J.F. Hermelijn en H.J.A. Stolting. Ev. L. Gem. C.H.H. Ooijkaas, Abr. B. de Vries.

R.K. Kerk van St. Rochus op Batavia.

A. de Kuijper en W. van Vlokhoven, diensd. geestelijken.

Evangelische Broeder Gemeente.

G. Freijtag, leeraar op plantage Catharina Sophia.

Gewapende Burgermacht. Boven Saramacca.

H.F. Cabenda, 2e luitenant.

Beneden Saramacca.

C.H. Waller, kapit. F.H. Westmaas, kapit. à la suite, J.F. Hermelijn, 1e luit., C.H.H. Ooijkaas, J.C. Treurniet, Abr. B. de Vries, H.J.A. Stolting, J.F. Lissone, 2e luit.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Geneeskundige Dienst.

Abr. Bueno Bibaz, distr. geneesh. gev. op Groningen. W.T. Liems, distr. geneesh. gev. op Batavia. L.J. Rens, distr. geneesh. gev. op Sarah Maria.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 227

Saramacca Plantersvereeniging.

Opger. 5 Mrt. 1893 met 11 leden. Telt op 1 Oct 1896.... leden. C.H.H. Ooijkaas, voorz. Ph.J. Bosch Reitz, onder-voorz. L.J. Schoon, secretaris tevens penningmeester.

Batavia. (Etablissement voor leprozen.)

De Districts-Commissaris, belast met het beheer. W.T. Liems, geneesheer, tevens waarn. directeur. A.C. Cotino, assistent van den directeur.

Boven Saramacca.

- 31 gronden. - BEVOLKING: 512 zielen: 336 mannen en 176 vrouwen.

PRODUCTIE: 800 K.G. cacao 4075 K.G. koorn 12450 K.G. aardvruchten 950 bossen bananen.

Beneden Saramacca.

- 15 plantages en 605 gronden. - BEVOLKING: 3554 zielen: 2041 mannen en 1513 vrouwen, waaronder 342 immigranten = 232 mannen en 110 vrouwen.

PRODUCTIE: 549915 K.G cacao 2270,25 K.G koffie 40837 K.G koorn 1000 K.G rijst 33970 K.G aardvruchten 150 K.G katoen 3700 bossen bananen

houtwaren ter waarde van f 2800.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Nickerie.

Beheer.

C. van Drimmelen (v.), districts-commissaris. W.L. Ten Harmsen van der Beek, waarn. M.H. Arland, secretaris, ambten, van den burgerl. stand. M.P. de Bresse, candid. notaris, klerk tevens belast met de uitoefening van het notarisambt. Seepersand, tolk in het hindostansch, mede dienstdoende bij het Kantongerecht. J.C. Weidner, vice-consul van Groot-Brittanië en Ierland.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 228

Raad van Hoofd Ingelanden.

De Districts-Commissaris, president. J. Johnstone Kirke, J.C. Weidner en W. von Hemert (tijdel.), leden. De Districts-Secretaris, secretaris.

Kantongerecht.

...., kantonrechter, P.C. Breas en...., plaatsverv. J.A. Keeman, ambtenaar van het Openb. Ministerie. A.G. Brandon, griffier, ..... deurwaarder.

Huis van Bewaring.

De Districts-Comm., voorz... lid, J.A. Keeman, lid en secretaris.

Ambtenaren bij de Belastingen.

P.C. Breas, ontvanger der belastingen,... hoofdkommies 1e. categorie, W.G. Oldenstam, E.C. Leistico, D.C. Schippers, E. Morpurgo, kommiezen 3e klasse.

Posterij.

P.C. Breas, postdirecteur, J.J. van Sichem, geëmployeerde.

Onderwijs. Sub-Commissie van Onderwijs.

C. van Drimmelen (v.), president, J.C. Weidner en J.A. Keeman, leden.

Gouvernementsscholen. a. te Nieuw Nickerie.

Aant. leerl. op 31 Juli 1896: 73 jongens en 85 meisjes, totaal 158. A.A. Heckers, hoofd der school, J.L. Dahlen, onderwijzer, J.F. van de Lande en Mej. W.E. Wilson, kweekelingen. b. op den grond Ma Mère.

Aant. leerl. op 31 Juli 1896: 15 jongens en 5 meisjes, totaal 20.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 M.G. Elstak, onderwijzer.

c. op den grond, Weltevreden.

Aant. leerl. op 31 Juli 1896: 45 jongens en 33 meisjes, totaal 78. J.W.J. Buttner, onderwijzer.

St. Alphonsusschool der R.K.

Aantal leerlingen op 1 Aug. 1896: 69 jongens. W. van der Heijden, hoofd der school.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 229

St. Claraschool der R.K.

Aantal leerlingen op 1 Aug. 1896: 62 meisjes. Idem Idem op de bewaarschool: 83. Mej. A.F.M. Meijer, onderwijzeres.

School der Evang. Broeders op plant. Waterloo.

Aantal leerlingen op 1 Jan. 1896: 79. J.G. Wagenaars, onderwijzer.

Eeredienst. Vereenigde Protestantsche Gemeente.

..., predikant(*)

Kerkeraad.

J.C. Weidner, voorz. en penningm., A.A. Heckers, secret. A. Lowe, kerkmeester, W.C. van Sichem, W. Alvares, A.W. Dawson, leden.

Collectanten.

J. Dawson, H. Cruden, R. Henar.

Diaken van de Evang. Luthersche Gemeente.

J.J.O.S. Klaverweide.

St. Josephskerk der R.K.

B. Wassink, dienstd. geestelijke.

Evangelische Broeder Gemeente.

J. Dingemans, leeraar op Nieuw Nickerie. A. Müller, leeraar op pl. Waterloo. J.G. Wagenaars, orgel. (*) Wordt beurtelings waargenomen door de predikanten van de Herv. en Luth. Gemeenten van Paramaribo, totdat in de vacature zal zijn voorzien.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Gewapende Burgermacht.

W. von Hemert, kapitein, Ch. Spence en A.R. Kruimel, 2e luitenants. J.A. Keeman, 2e luit. der infanterie, postcommandant.

☛ De bezetting bestond op 31 December 1895 uit 33 onderofficieren en manschappen der infanterie.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 230

Geneeskundige Dienst.

J.J.F.M. Nooren, arts, officier van gezondheid 2e klasse, tevens belast met den quarantainedienst. G.F.C. Hering, distr. geneesh., J.M. Fernandes, waarn. J.J.O.S. Klaverweide, apotheker. A.C. Peneux - Willig, geadmitteerde vroedvrouw.

J.M.S. Tafares, uitgever van ‘The Pioneer’, tevens tolk in de engelsche en neger-engelsche talen. J.A. Keeman, landmeter. J.J.F.M. Nooren, arts, keurmeester van het beestiaal. J.J.O.S. Klaverweide, assistent. P.C. Breas, havenmeester....., scheepsmeter en waagmeester. J. Swarts, geadmitteerde loods.

- 14 plantages en 152 gronden. - BEVOLKING: 4092 zielen: 2257 mannen en 1835 vrouwen, waaronder 683 immigranten = 460 mannen en 223 vrouwen.

PRODUCTIE: 115000 K.G. muscovado suiker 2607660 K.G. vacuumpan suiker 32500 L. melasse 304718 L. rum 260985 K.G. cacao 4502,5 K.G. koffie 13950 K.G. koorn 33804 bossen bananen 4810 K.G. aardvruchten

houtwaren ter waarde van f 800.

Coronie.

Beheer.

P.M. Schuyt Ruys, districts commissaris. Jhr. L.C. van Panhuijs (v.), klerk, E. Bueno Bibaz, waarn. C.J. Hering, kommies bij de bel. 2e kl., met den titel van hoofdkommies. M.C. Baal, E.A.J. Themen, translateurs in de neger-eng. taal.

Raad van Hoofd Ingelanden.

De districts commissaris, president. J.S. Mac Donald, H.K.L. Janssen, R. Sagon Juda, leden.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 De districts klerk, secretaris.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 231

Kantongerecht.

H.F. Wesenhagen, kantonr., C.L. Duurvoort, plaatsverv. J.S. Morpurgo, tijdel. F.P. Sevenoaks, ambten. van het Openb. Minist. J.C. Burne, griffier, B.E. Jacott, deurwaarder.

Huis van Bewaring.

De distr. comm., voorz. lid, F.P. Sevenoaks, lid en secr.

Onderwijs. Gouvernementsscholen. a. op Totness: aantal leerl. op 31 Juli 1896: 36 jong. en 11 meisj., totaal 47. A.W.P. Rhenardus (tijdel.) onderw., Mej. E.G. Cruden, onderw. in vrouwel. handwerken. b. op Hague: aantal leerl. op 31 Juli 1896: 19 jong. en 15 meisj., totaal 34. R.F. Sordam, onderwijzer.

St. Mariaschool der R.K. aantal leerlingen op 1 Augustus 1896: 84 jongens. G. Blokkerius en A. Koenen, onderwijzers.

St. Theresiaschool der R.K. aantal leerl. op 1 Augustus 1896: 102 meisjes. Idem idem op de bewaarschool: 34 meisjes. Mej. A.M. van Kuijkhoven, onderwijzeres.

School der Evang. Br. op Salem. aantal leerl. op 1 Januari 1896: 190. E.A.J. Themen, hoofd der school, J.E. Moncou, onderw.

Eeredienst.

Diaken van de Herv. Gem: C.J. Hering.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Diaken van de Ev. L. Gem: J.S. Mac Donald.

St. Mariakerk der R.K. op Maryshope.

A. Timmermans, dienstdoende geestelijke.

Evangelische Br. Gemeente op Salem.

S. Glöckler, leeraar. E.A.J. Themen, orgelist.

Gewapende Burgermacht.

F.P. Sevenoaks, kapit. J.S. Mac Donald, 1e luiten. R. Sagon Juda en H.K.C. Janssen, 2e luits. M.J. Dahlberg, 2e luit. à la suite

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 232

Geneeskundige Dienst.

C.L. Duurvoort, distr.-geneesh. E.J. Fräser, geadmitt. vroedvr.

- 7 plantages en 15 gronden. - BEVOLKING: 2295 zielen: 1127 mannen (waaronder 1 immigrant) en 1168 vrouwen.

PRODUCTIE: 75823 K.G. cacao 1445,5 K.G. koffie 17080 K.G. koorn 51370 K.G. aardvruchten 34716 bossen bananen 97 bossen bacoves 395971 stuks kokosnoten 12840 Liters kokosolie 3960 Liters lemmetjessap 16612 K.G. copra

Marowijne.

BEVOLKING: 465 zielen: 380 mannen en 85 vrouwen.

Beheer.

H.H. van Marle (v.), distr.-commissaris. C.A.J. Struiken, waarn. A.H. Hensen, districts secretaris. Chs. W. Wildeboer, kommies bij de belastingen 3e klasse, gedetacheerd te Albina. H.W. Weytingh, B.O. 4e klasse, districts geneesheer, waarn. officier van gezondheid (bezetting Albina.) C.A.J. Struiken, 1e luit. inf. postcomm. (Albina,) ben. 24 mind.

St. Albinakerk der R.K.

F. Lemmers, dienstdoende geestelijke.

Gerardus Majellaschool der R.K. aantal leerlingen op 1 Augustus 1896: 41. C.A.M. Verheijen, onderwijzer. J.G. Spalburg, onderwijzer bij de Boschnegers op Drie Tabbetjes, Tapanahony.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 J. Kersten, leeraar der Evang. Br.-Gemeente, gevestigd op Albina. C.A.J. Struiken, landmeter. J.J. Smit, hoofdagent bij de gewapende politie, tolk in de neger-engelsche taal. ☛ De bezetting ter bewaking van het grondgebied tusschen de ‘Lawa’ en ‘Tapanahony’ bestaat uit 2 hoofdlieden en 7 beambten van politie, en is verdeeld over 3 posten, nl. Albina: 2 beambten; post II: 1 hoofdman en 2 beambten, post III: 1 hoofdman en 3 beambten.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 233

Plantages in de kolonie Suriname, die gedurende 1895 geproduceerd hebben, alphabetisch gerangschikt.

☛ Aanduiding der nootteekens geplaatst onder de hieronder voorkomende plantages.

Men zij evenwel indachtig dat alle opgaven(*) loopen over 1895, en dat het aantal arbeiders, daarbij genoemd, de vaste bevolking der plantage is: arbeiders, niet op de plantage woonachtig, doch op- en afgaan om er te werken, zijn daaronder niet begrepen.

1 Naam van den Eigenaar. 2 Naam van den Beheerder binnen de kolonie. 3 Naam van den Beheerder buiten de kolonie. 4 Naam van den Gezagvoerder. Accaribo, Bov. Para, B 26, gr. 999 H.A., cult. 62 H.A., 37 vr.dr., 25 aanl., erven A.N. Bixby, W.B. Smith en J. Fennelly1, A.F. Wilmans2, E.A. Abrahams4, 25099½ K.G. cacao en 191 bossen bananen, 37 arbeiders, w.o. 24 immigr.

Akkerboom, Commewijne, E 38, gr. 214,5 H.A., cult. 6,2105 allen vr.dr., G.J. Boorenveen1, Michel Corn. Knel4, 2068 K.G. cacao, 500 K.G. koffie, 13 creolen arbeiders.

Alliance, Cottica, F 78, gr. 1860 H.A., cult. 212 H.A., 199 vr.dr., 13 aanl., A.G. Knott c.s.1, John F. Green2, Alexander Shedden3 4, 789600 K.G. vac. suiker en 91456 L. rum, 575 arbeiders w.o. 413 immigranten.

St. Barbara, Bov. Suriname, A. 24, gr. 800 H.A., cult. 63 H.A. allen vr.dr., A.G. Knott1, H.M.D, Robertson en R.D. Currie2, J.G. van Niesewand4, 21878 K.G. cacao, 2868 bossen bananen, 424 bossen bacoves, 1500 K.G. koorn, 80 arbeiders w.o. 25 immigr.

Beekhuizen, Ben. Suriname, B 14, gr. 858 H.A., cult. 10⅓ H.A. 4⅓ vr.dr. en 6 aanl., Evang. Br.1, A. Schärf2, E.G. End4, 542 K.G. cacao, 384 bossen bananen, 184 KG. aardvruchten, 10 creolen arbeiders.

(*) De opgaven van enkele plantages hebben wij niet volledig kunnen erlangen, doordien de daartoe noodige bescheiden ontbreken.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 234

Belladrum, Coronie, I 219, gr. 214,7 H.A., cult. 37 H.A, allen vr.dr., M.J. Dieffenthaler c.s.1, J.E.-, C.A.-, G.F.- en J.A. Cruden2 4, 1200 K.G. cacao, 5120 bossen bananen.

Belwaarde, Ben. Suriname, A 4, gr. 540 H.A., cult. 102 H.A., 60 vr.dr. en 42 aanl., A.E. en Erven H.A. Green1, James Green2, C.C. Faerber4, 40150 K.G. cacao, 1200 sp. koorn, 100 K.G. koffie, 112 bossen bananen, 89 arb. w.o. 70 immigr.

Berlijn, Ben. Commew., F 11, gr. 311,75 H.A., cult. 119,823 H.A., 92,123 vr.dr. en 27,700 aanl., B. Heldring1 3, Agenten. Ned. Hand. M. en F.W. Hensen2, C. Bender4, 55506 K.G. cacao, 1934 boss. bananen, 5012¼ K.G. koffie, 133 arb. w.o. 78 immig.

Botany Bay, Nickerie, gr. 100 H.A., cult. 41 H.A., 31 vr.dr., 10 aanl., Bl. S. Mac Donald1, Wed. S. Mac Donald2, James J. Mac Donald4, 18680 K.G. cacao, 910 boss. bananen, 22 creol. arb.

Boxel, Bov. Suriname, B 21, gr. 1372,8 H.A., cult. 70,885 H.A., 42,90 vr.dr. en 27,885 aanl., S.A. en B.A. Samuels1 4, S.A. Samuels2, 12846½ K.G. cacao, 2098 boss. bananen, 2137 boss. bacoves, 45 arbeiders w.o. 26 immigr.

Broederschap, Ben. Saramacca, H 11, gr. 429 H.A., cult. 65,6370 H.A., 40,7550 vr.dr. en 24,8820 aanl., Landb. Maatsch. Broederschap1, A.H. de Granada2, Mr. J.A. Baëza3, H.J.A. Stolting4, 22995½ K.G. cacao, 491 bossen bananen, 200 K.G. koffie, 2053 boss. bacoves, 59 arb. w.o. 52 immigr.

Brouwerslust, Ben. Commew., F 22, gr. 632 H.A., cult. 110 H.A., 107½ vr.dr. en 2½ aanl., E.M. Curiel1 2, E.M. Curiel4, 64630 K.G. cacao, 138 arbeiders w.o. 70 immigr.

Caledonia, Ben. Saramacca, H 2, gr. 750 H.A., cult. 128,79 H.A., 88,5 vr.dr. en 40,29 aanl., Wed. F. Carstairs1, C.H.H. Ooijkaas2 4, 49190½ K.G. cacao, 1261 bossen bananen, 96 arbeiders w.o. 44 immigr.

Catharina Sophia, Ben. Saramacca, H 7, gr. 1283 H.A., cult. 107 H.A., 49 vr.dr. en 58 aanl., Saramacca Cultuur Maatsch.1, Mr. J.N. Bastert3, F.P.L.M. van Ghert Jr.2 4, 1510 K.G. cacao, 150 K.G. katoen, 1650 K.G. koorn, 5000 bossen bananen, 1350 K.G. aardvruchten, 2010 K.G. koffie, 116 arbeiders w.o. 88 immigr.

Clevia, Ben. Suriname, B 21, gr. 306 H.A., cult. 197 H.A., 122 vr.dr. en 65 aanl., J.R.P.F. Gonggrijp1, J.R.C. Gonggrijp2 4, 80000 K.G. cacao, 3200 K.G. koffie, 144 arb. w.o. 122 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Concordia, Ben. Saramacca, H 3, gr. 300,3 H.A., cult. 128,7 H.A., 124,41 vr.dr. en 4,29 aanl., Erven W. Elder, J.A.A. Salomons en J.J.P. Wessels1 2, G.H. Samson2, J.F. Luijter1, 47636½ K.G. cacao, 61 arbeiders w.o. 47 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 235

Constantia, Ben. Commewijne, F 38, gr. 340 H.A., cult. 87 H.A., 73 vr.dr. en 14 aanl., T. Poort1 2, P.M. Nahar2, J.A. Liems4, 42457½ K.G. cacao, 758 bossen bananen, 40 K.G. koffie, 3480 K.G. koorn, 69 arbeiders w.o. 47 immigr.

Crappahoek, Nickerie, gr. 215 H.A., cult. 125,75 H.A., 108,25 vr.dr. en 17,50 aanl., Bl. J.J. Hewitt1, E.A. Cabell2, W. Tengbergen4, 28618½ K.G. cacao, 1628 K.G. koffie, 5735 bossen bananen, 89 arbeiders w.o. 64 immigr. de Dankbaarheid, Ben. Saramacca, H 6, gr. 429 H.A., cult. 56,5 H.A., 50 vr.dr. en 6,5 aanl., Erven H.A. Green1, James Green2, Mevr. R. de St. Romaine3, E.C.C. Mulier4, 31795 K.G. cacao, 63 K.G. koffie, 39 arb. w.o. 17 immigr.

Dordrecht, Ben. Suriname, A 6, gr. 735,90 H.A., cult. 90,30 H.A., allen vr.dr., Naaml. Venn. ter expl. van plant. Dordrecht1, F.C. Curiel2, S. Muller van Voorst3, E.M. Rombouts4, 49852 K.G. cacao, 357,8 K.G. koffie, 115 arb. w.o. 94 immgr. de Eendracht, Cottica, D 58, gr. 600 H.A., cult. 80 H.A., 48 vr.dr. en 32 aanl., Cult. Maatsch. de Eendracht1, S. van Lierop en J.S. Blake2, H.W. Blauw3, J.H. Schloss4, 178450 K.G. musc. suiker, 45500 L. rum, 43247 L. melasse, 196 arbeiders w.o. 148 immigr.

Elisabethshoop, Ben. Commewijne, F 12, gr. 311,5 H.A., cult. 102 6/7 H.A., 77 1/7 vr.dr. en 25 5/7 aanl., G.H.- en J.A. Samson en C. Bender1 2, J.A. Samson4, 46587 K.G. cacao, 2500 bossen bananen, 96 arbeiders w.o. 72 immigr.

Fredericisgift, Ben. Saramacca, H 28, gr. 400 H.A., cult. 47 H.A., 37 vr.dr. en 10 aanl., A.J. en E.A. Polak1 2, 17955½ K.G. cacao, 16 arbeiders w.o. 15 immigr.

Frederiksdorp, Ben. Commewijne, F 15, gr. 306,735 H.A., cult. 195,724 H.A., 179,422 vr.dr. en 16,302 aanl., J.P.A. Hoeffelman1 2, Bl. M.L.W. Hoeffelman1, A.C.H. Isselt4, 106048½ K.G. cacao, 100 bossen bananen, 54678 sp. koorn, 127 arbeiders w.o. 30 immigr.

Friendship, Coronie I 222, gr. 214,7 H.A., cult. 30,03 H.A., 25,74 vr.dr. en 4,29 aanl., Bl. A. Mac Donald1, J.S. Mac Donald2 4, 5000 K.G. cacao, 6000 bossen bananen, 23000 st. kokosnoten, 5000 K.G. aardvruchten, 150 K.G. koffie.

Geertruidenberg, Ben. Commewijne, E 3, gr. 429 H.A., cult. 134,5 H.A., 95 vr.dr. en 39,5 aanl., Erven J.M. de Vries1, Jacq. de Vries2, F.H. van Niel4, 57200 K.G. cacao, 4171 bossen bananen, 927 bossen bacoves, 13400 sp. koorn, 121 arbeiders w.o. 64 immigr.

Geijersvlijt, Ben. Suriname, B 5, gr. 332 H.A., cult. 174 H.A., 171 vr.dr. en 3 aanl., J.J. Eijken Sluijters c.s.1, F.W. Hensen2 4, 83745 K.G. cacao, 66 arbeiders w.o. 49 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 236 de Goede Hoop, Ben. Saramacca, H 31, gr. 200 H.A., cult. 19 H.A., 18 vr.dr. en 1 aanl., J.P., J.H. en D.H. Meije1, J.P. Meije2 4, 5652 K.G. cacao, 68 boss. bananen, 16½ K.G. koffie, 10 creol.arb.

Groot Marseille, Cottica, D 33, gr. 630 H.A., cult. 15 H.A., 10 vr.dr. en 5 aanl., M.J. Goedhart1 2 4, 1100 K.G. cacao, 400 bossen bananen, 5000 K.G. koorn, 18 creol.arbeiders.

Guadeloupe, Ben. Commewijne, F 16, gr. 362,5 H.A., cult. 52,2 H.A., 12,87 vr.dr. en 39,33 aanl., C.H.H. Ooijkaas, Wed. W.J.S. Bresser - Ooijkaas en E.H. Ooijkaas1, C.H.H. Ooijkaas2, P.A. van Spall4, 17255½ K.G. cacao, 743 bossen bananen, 61450 sp. koorn, 89 arb. w.o. 9 immigr. de Guineesche Vriendschap, Bov. Suriname, A 55, gr. 330 H.A., cult. 36 H.A., 25 vr.dr. en 11 aanl., S.D. Fernandes c.s.1 2, S.J. Fernandes4, 7902½ K.G. cacao, 1439 boss. bananen, 22 bossen bacoves, 38 creolen arbeiders.

Hamilton, Coronie, I 235, gr. 214,7 H.A., cult. 87 H.A. vr.dr., R.P. Doorson c.s.1 2, R.P. Doorson4, 900 K.G. cacao, 150 bossen bananen, 283 L. kokosolie.

Hazard, Nickerie, gr. 398 H.A., cult. 185 H.A., Robert Kirke1, J.J. Kirke2, J. Brown4, 1051000 K.G. vacuump. suiker, 99430 L. rum, 504 arbeiders w.o. 236 immigr. de Herstelling, Ben. Saramacca, H 25, gr. 200 H.A., cult. 86 H.A., alle vr.dr., F. Laagland1 2 4, 20000 K.G. cacao, 20 creol.arb. de Hulp, Ben. Commewijne, gr. 100 H.A., cult. 33 H.A., alle vr.dr., Wed. C. Pooters - Spreches en hare kinderen1 2 4, 7240 K.G. cacao, 2 creolen arbeiders.

Jagtlust, Ben. Suriname, A 7, gr. 867,5 H.A., cult. 285,78 H.A. 199,07 vr.dr. en 86,71 aanl., Erven Mr. Barnet Lijon1, L.F.C. Dijkstra2 4, 175802⅓ K.G. cacao, 26407 bossen bananen, 11189 K.G. koffie, 375 arbeiders w.o. 296 immigr.

Johanna Catharina, Ben. Saramacca, H 16, gr. 643,5 H.A., cult. 110 H.A., alle vr.dr., Erven Mr. G.J.A. Bosch Reitz1, H.C. Levy2, Ph.J. Bosch Reitz4, 48180 K.G. cacao, 86 arbeiders w.o. 73 immigr.

Johanna Maria, Coronie, I 218, gr. 188 H.A., cult. 19 H.A. 15 vr.dr. en 4 aanl., R.S. Juda n.u.c.s.1, R.S. Juda2 4, 11452½ K.G. cacao, 100 bossen bananen, 400 K.G. koorn, 3 arbeiders w.o. 1 immigr.

Johannesburg, Ben. Commewijne, F 9, gr. 321,75 H.A., cult. 117,8 H.A., 59,4 vr.dr. en 58,4 aanl., Naaml. Venn.1, J.F. Spiering2, G.T. Phillippi3, T.J. Valois Smith4, 37774 K.G. cacao, 5969 bossen bananen, 247½ K.G. koffie, 5500 K.G. koorn, 103 arbeiders w.o. 63 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 237

Johannishoop, Ben. Saramacca, H 201, gr. 200 H.A., cult. 18 H.A., 14 vr.dr. en 4 aanl., J.F. Lissone1 2 4, 2539½ K.G. cacao, 400 bossen bananen, 16¼ K.G. koffie, 6 arbeiders w.o. 4 immigr.

Katwijk, Ben. Commewijne, E 13, gr. 303 H.A., cult. 104 H.A., 80 vr.dr. en 24 aanl., Dr. J.J. Juda1 2, J.C. Juda4, 37200 K.G. cacao, 113 arbeiders w.o. 82 immigr.

Killenstein, Ben. Commewijne, F 24, gr. 430 H.A., cult. 123 H.A., 78 vr.dr. en 45 aanl., J.F. Green1 2, A.W. Brakke4, 59580 K.G. cacao, 2555 bossen bananen, 93 arb. w.o. 80 immigr.

Kroonenburg, Ben. Commewijne, F. 21, gr. 704 H.A., cult. 45 H.A., 30 vr.dr. en 15 aanl., S. van Lierop1 2, M.S. van Praag en J.P.A. Hoeffelman1, P. Braumuller1 4, 13387 K.G. cacao, 2281 bossen bananen, 39 arb. w.o. 10 immigr.

Kwatta, Ben. Suriname, B 12a, gr. 1078 H.A., cult. 110 2/7 H.A., 94 1/7 vr.dr. en 17 1/7 aanl., Erven J.G. van Emden, Mr. E.A. van Emden en Mr. A.J. van Emden1, S. van Lierop2, J.H. Eggers2 4, 22317 K.G. cacao, 14 bossen bananen, 6500 K.G. koorn, 48 arbeiders w.o. 16 immigr.

La Liberté, Ben. Suriname, A 11, gr. 716 H.A., cult. 100,5 H.A., 76,5 vr.dr. en 24 aanl., J.G. von Hemert1 2, L. Faverey4, 3132½ K.G. cacao, 1050 bossen bananen, 193700 K.G. koorn, 57½ K.G. koffie, 147 arbeiders w.o. 86 immigr.

La Poule (Groot en Klein), Ben. Saramacca, H 32, gr. 800 H.A., cult. 47,619 H.A., 40,112 vr.dr. en 7,507 aanl., E. Benjamin Jr.1 3, M.O. Salomons Az.2, L.J. Schoon4, 7395 K.G. cacao, 19 arbeiders w.o. 9 immigr.

La Ressource, Bov. Suriname, B 20, gr. 133,7335 H.A., cult. 17,16 H.A., 4,29 vr.dr. en 12,87 aanl., F.C.R. Nahar1 2, J. Faerber4, 1315 K.G. cacao, 650 K.G. koorn, 256 bossen bananen, 84 bossen bacoves, 23 kelders kassave, 8 creol.arb.

Leliëndaal, Ben. Commewijne, E 6, gr. 429 H.A., cult. 127 H.A., 111 vr.dr. en 16 aanl., J.A.A. Salomons1 2, J.H.C. Catz1, 62769 K.G. cacao, 103 arbeiders w.o. 54 immigr.

Leonsberg, Ben. Suriname, B 1, gr. 142 H.A., cult. 73,5 H.A. 55 vr.dr. en 18,5 aanl., A.J. Baron Schimmelpenninck v.d. Oije c.s.1 2, F.C.R. Nahar1, 46307 K.G. cacao, 617 bossen bananen, 304 bossen bacoves, 48 creolen arbeiders.

Livorno, Ben. Suriname, B 15, gr. 700 H.A., cult. 32 H.A., vr.dr., G.H. Nevel1 2 4, 4050 K.G. cacao, 112 boss. bananen, 11 arbeiders.

't Lot No. 36, Nickerie, gr. 270 H.A., cult. 114 6/7 H.A., 78 vr.dr. en 36 6/7 aanl., Cultuuronderneming 't Lotland No. 361, S.H. Gonggrijp2, A.R. Kruimel4, 35182

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 K.G. cacao, 5040 K.G. koorn, 7369 bossen bananen, 396 K.G. koffie, 74 arbeiders w.o. 69 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 238

Lust en Rust, Ben. Suriname, A 5, gr. 342 H.A., cult. 114,42 H.A., 96,42 vr.dr. en 18 aanl., J.F.D.-, J.H.A.-, J.D.- en L.F.T. Horst1 2, A.J. Buschman4, 71529½ K.G. cacao, 300 bossen bananen, 116 arbeiders w.o. 45 immigr.

Maagdenburg, Bov. Suriname, A 20, gr. 438 H.A., cult. 49 H.A., 27¼ vr.dr. en 21¾ aanl., J.L. Hijmans1 2, A.C. Bergen4, 5705½ K.G. cacao, 1049 boss. bananen, 59 arb. w.o. 13 immigr. de Maasstroom, Ben. Commewijne, F 10, gr. 241 H.A., cult. 84,348 H.A., 82,10 vr.dr. en 2,248 aanl., Erven J.G.-, Mr. E.A.- en Mr. A.J. van Emden1, S. van Lierop2, Jacqs. Pool4, 42190 K.G. cacao, 272 bossen bananen, 10 bossen bacoves, 78 arbeiders w.o. 26 immigr.

Ma Retraite, Ben. Suriname, B 12, gr. 336,765 H.A., cult. 144,144 H.A., vr.dr., A.A. Samuels1 2, S.A.A. Samuels4, 77100½ K.G. cacao, 52 arbeiders w.o. 27 immigr.

Margarethasgift, Ben. Saramacca, H 27, gr. 200 H.A., cult. 46,761 H.A., 35,178 vr.dr., en 11,583 aanl. D.C. Hermelijn - Meije1, J.F. Hermelijn2 4, 14640½ K.G. cacao, 26 arb. w.o. 10 immigr.

Margarethenburg, Nickerie, gr. 214 H.A., cult. 66 H.A., Bl. L. Carbin1, C.H. Carbin2, T.A. Munder3, Jul. Faerber4, 47400 K.G. cacao, 80 K.G. koffie, 300 bossen bananen, 84 arbeiders w.o. 27 immigr.

Mariënbosch, Ben. Commewijne, F 17, gr. 527,67 H.A., cult. 128,7 H.A., 91,377 vr.dr. en 37,323 aanl., G. van Hoogstraten & Zn.1 3, H.N. Piepers2 4, 53511 K.G. cacao, 9141 bossen bananen, 109 arbeiders w.o. 64 immigr.

Mariënburg en Zoelen, Ben. Commewijne, E 184, gr. 1265,5 H.A., cult. 750,5 H.A., vr.dr., Ned. Hand. Maatschappij1, Agenten Idem2, Directie Idem3, J. Mavor4, 4809800 K.G. vac. suiker, 287915 L. rum, 1260 K.G. koffie, 36561 K.G. cacao, 2385 arbeiders w.o. 1710 immigr.

Mariëndal, Ben. Commewijne, E .., gr. 84 H.A., cult. 20 H.A., 18,876 vr.dr. en 1,124 aanl., Gez. O'Ferrall1, R.G. Calgren2 4, 2000 K.G. cacao, 350 bossen bananen.

Mary'shope, Coronie, I 225 en 226, gr. 429,4 H.A., cult. 47,8081 H.A., 43,758 vr.dr. en 4,0501 aanl., E. van Lierop - Dessé1 2, H.J.R. IJda4, 18409½ K.G. cacao, 150 K.G. koorn, 210 L. kokosolie, 2662 K.G. copra, 167½ K.G. koffie, 899 bossen bananen, 6 creolen arbeiders.

Meerzorg, Ben. Suriname, A 1, gr. 1247 H.A., cult. 102 H.A., 74 vr.dr. en 28 aanl., De W.I. Landb. Maatschappij1, S. van Lierop2, W.H. Blauw3, S. Madejewski Q.H. Herbert4, 478130 K.G. vac. suiker, 88625 L. melasse, 70584 L. rum, 337 arbeiders w.o. 242 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 239

Monitor, Ben. Saramacca, H 33, gr. 200 H.A., cult. 46 H.A., 40 vr.dr. en 6 aanl., Adr. B. de Vries1 2, Abr. B. de Vries4, 10676½ K.G. cacao, 20 vaten koorn, 1510 boss. bananen, 172 kelders aardvruchten, 32 creolen arbeiders.

Mon Plaisir, Ben. Suriname, B 8, gr. 85 H A., cult. 43 H.A., 41 vr.dr. en 2 aanl., minderj. J.H. Soesman1, H. Weytingh2, L. Malmberg4, 27397 K.G. cacao, 16 arbeiders.

Monsort, Cottica, D 34, gr. 904 H.A., cult. 25,95 H.A. vr.dr., Erven J.V. Bouguenon1, L.F.C. Kleine en F.H. Bouguenon2, Th. van Spall4, 2290 K.G. cacao, 3514 K.G. koffie, 6 creolen arbeiders.

Mon Souci, Ben. Commewijne, F 25, gr. 311 H.A., cult. 108,108 H.A., 91,377 vr.dr. en 16,731 aanl., Erven J.M. Wolff en Erven Dr. S. Arrias1 2, P.M. Nahar4, 75015½ K.G. cacao, 500 bossen bananen, 75 K.G. koffie, 22500 sp. koorn, 108 arbeiders w.o. 63 immigr.

Mon Trésor, Ben. Commewijne, E 11, gr. 429,3184 H.A., cult. 99,0948 H.A., 88,9042 vr.dr. en 10,295 aanl., Naaml. Venn. Cult. Maatsch. Mon Trésor1, W.H.V. Baron van Heerdt tot Eversberg2 4, 37270 K.G. cacao, 2550 bossen bananen, 2260 K.G. koffie, 1 vat koorn, 54 arbeiders w.o. 52 immigr. de Morgenster, Ben. Saramacca, H 15, gr. 429 H.A., cult. 77 H.A., 74 vr.dr. en 3 aanl., F. Boeddinghaus - Weiman1 2, C.H. Waller4, 37600 K.G. cacao, 250 K.G. koffie, 72 arbeiders w.o. 27 immigr. de Morgenstond, Ben. Suriname, B 3, gr. 325 H.A., cult. 181 H.A., J.F. Spiering1 4, L.G. en H.M. Green, L.C. Gonggrijp en F.H. Spiering1, J.J. Spiering2, 145215½ K.G. cacao, 300 K G. koffie, 119 arbeiders w.o. 66 immigr.

Nackarackibo, Cottica, D 25, gr. 205 H.A., cult. 13½ H.A., vr. dr., W. Soerel1 2 4, 3000 K.G. cacao, 250 boss. bananen, 5 creolen arbeiders.

Nieuw Clarenbeek, Bov. Commewijne, D 1, gr. 268 H.A., cult. 111 H.A., 62 vr. dr. en 49 aanl., Mr. C.H. van Meurs en F.C. Curiel1 2, L. Curiel4, 40797½ K.G. cacao, 437 K.G. koffie, 5753 bossen bananen, 134 arbeiders w.o. 117 immigr. de Nieuwe Grond, Ben. Commewijne, E 39, gr. 242 H.A., cult. 92,5 H.A., 66 vr.dr. en 26,5 aanl., J.D.W. Hordijk1 3, J.D.W. Hordijk1 2 3, F.J. Taunay4, 26123 K.G. cacao, 1200 bossen bananen, 310 K.G. koffie, 4000 sp. koorn, 41 arbeiders w.o. 24 immigr.

Nieuw Meerzorg, Cottica, F 39, gr. 300,3 H.A., cult. 166,75 H.A., 144,75 vr.dr. en 22 aanl., Bl. Gerrit Jacobs1, Jacqs. de Vries2, J.M. Brauwmuller4, 116154½ K.G. cacao, 4000 bossen bananen, 5361 bossen bacoves, 284 creol. arb.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 240

Novar, Coronie, I 216 en 217, gr. 516,7 H.A., cult. 29,23 H.A. vr.dr., D.C. Daniels c.s.1, D.C. Daniels2 4, 10052 K.G. cacao, 8040 bossen bananen, 24967 st. kokosnoten, 700 K.G. koffie, 5500 K.G. koorn, 23000 K.G. aardvruchten.

Nursery, Nickerie, gr. 429 H.A., cult. 60 H.A., 34 vr.dr. en 26 aanl., James Chin-a-Paw1 2, Edw. Gillard4, 115000 K.G. musc. suiker, 32500 L. melasse, 252 creol. arbeiders.

Nijd en Spijt, Ben. Commewijne, E 10, gr. 429 H.A., cult. 119 H.A., 93,5 vr.dr. en 25,5 aanl., Erven Mr. S.R.M. Pichot du Plessis1, J.R.C. Gonggrijp c.s.2, W. van Genderen4, 50608 K.G. cacao, 204 boss. bananen, 112 arb. w.o. 60 immigr.

Onvergenoegd, Cottica, D 56, 54 H.A., cult. 17 H.A. vr.dr., P.G. en P.A. Meizakker1 2 4, 3050 K.G. cacao, 50 K.G. koffie, 10 creolen arbeiders.

Peperpot, Ben. Suriname, A 10, gr. 646 H.A., cult. 67 H.A., 41 vr.dr. en 26 aanl., A.B.J.H. en A. Wright1, John Wright2 4, 27526 K.G. cacao, 155 boss. bananen, 44 arb. w.o. 13 immigr.

Perseverance, Coronie, I 229, gr. 200 H.A., cult. 18 H.A., 7 vr.dr. en 11 aanl., Wed. M.J. Wolff1, J.F.E. Wolff2 4, 3297 K.G. cacao, 543 bossen bananen, 75 K.G. koffie, 1000 stuks kokosnoten.

Petersburg, Bov. Suriname, A 17, gr. 536,25 H.A., cult. 93 H.A., 29 vr.dr. en 64 aanl., Phillippi & Co., Mees en Moens & Co.1, G.F. Spiering3, J.F. Spiering2, S.J.B. van Huisduinen4, 21075½ K.G. cacao, 2460 bossen bananen, 94 arbeiders w.o. 86 immigr.

Peu et Content, Ben. Suriname, gr. 140 H.A., cult. 13,25 H.A., 8 vr.dr. en 5,25 aanl., G.H. Gummels1 2 4, 3100 K.G. cacao, 3 H.L. lemmetjessap, 1710 K.G. aardvruchten.

Pieterszorg, Ben. Commewijne, F 5, gr. 398,5 H.A., cult. 92 H.A., 63 vr.dr. en 29 aanl., E.A. Polak1, A.J. Polak2 3 4, 30178½ K.G. cacao, 6825 bossen bananen, 1000 spieren koorn, 82 arbeiders w.o. 32 immigr.

Rachelshoop, Ben. Saramacca, H 215/217, gr. 400 H.A., cult. 2 H.A. aanl., Erven E.C. Penselo1, C.F. Zuijlen4, 450 K G. cacao, 150 K.G. rijst, 1000 K.G. aardvruchten, 2 creol. arb.

Rainville, Ben. Suriname, B 10, gr. 36 H.A., cult. 36 H.A. vr.dr., C. Busch1 2 4, 25000 K.G. cacao, 560 bossen bananen, 14 arbeiders w.o. 12 immigr. la Rencontre, Bov. Suriname, B 23, gr. 640 H.A., cult. 45,5 H.A. vr.dr., J.F. Nuboer1 2 4, 26250 K.G. musc. suiker, 72695 L. rum, 11023 K.G. cacao, 62 arbeiders w.o. 28 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Reijnsdorp, Cottica, F 41, gr. 429 H.A., cult. 47⅝ H.A., 26⅛ vr.dr. en 21⅓ aanl., P. Wijngaard1 2 4, 10713 K.G. cacao, 300 bossen bananen, 26 arbeiders w.o. 3 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 241

Rust en Werk, Ben. Commewijne, F 8, gr. 895,123 H.A., cult. 205,450 H.A., 123,691 vr.dr. en 81,759 aanl., Cult. Maatsch. Rust en Werk1, S. van Lierop2, Ths. van Lierop2 4, 1279000 K.G. vac. suiker, 92811 L. melasse, 795 arb. w.o. 478 immigr.

Sans Souci, Ben. Commewijne, gr. 84 H.A., cult. 18 H.A. vr.dr., S. van Lierop1 2, 945 K.G. cacao.

Sarah & Leasowes, Coronie, I 212/215, gr. 858 H.A., cult. 53,67 H.A. vr.dr., E. van Lierop-Dessé1 2, M.J. Dahlberg4, 12162 K.G. cacao, 13950 K.G. copra, 3960 L. lemmetjessap, 1260 L. kokosolie, 228 creolen arbeiders.

Schoonoord, Ben. Commewijne, E 44, gr. 714 H A., cult. 56,9125 H,A., 44,2182 vr.dr. en 12,6943 aanl., A. Samuels1 2, J.F. ten Meer4, 18300 K.G. cacao, 500 bossen bananen, 10000 sp. koorn, 47 arbeiders w.o. 26 immigr.

Slootwijk, Ben. Commewijne, C 6, gr. 562 H.A., cult. 33,5 H.A., 16 vr.dr. en 17,5 aanl., G.A. Polak1 2, C.M.L. Bloedoorn4, 10707 K.G. cacao, 29 arbeiders w.o. 20 immigr.

Sorgvliet, Ben. Commewijne, E 8, gr. 479 H.A., cult. 134,06 H.A., 128,70 vr.dr. en 5,36 aanl., Erven J.A. Salomons1, Dr. A. Salomons2, J.A. Salomons4, 38333 K.G. cacao, 1023 bossen bananen, 132 arbeiders w.o. 61 immigr.

Spieringshoek, Ben. Commewijne, E 16, gr. 461 H.A., cult. 168 H.A., 157 vr.dr. en 11 aanl., Landb. Maatsch. Spieringshoek1, R.H. Leijsner2, Chs. de Groof3, Chs. Elder Jr.4, 98538½ K.G. cacao, 157 bossen bananen, 3000 sp. koorn, 105 arbeiders w.o. 72 immigranten.

Susannasdaal, Ben. Suriname, A 2, gr, 343 H.A., cult. 85,60 H.A., 34,50 vr.dr. en 51,10 aanl., Landb. Maatsch. Suriname1 3, J.A. van Beek2 4, 18211 K.G. cacao, 1703 boss. bananen, 2679 bossen bacoves, 201½ K.G. koffie, 128 arb. w.o. 97 immigr.

Totness, Coronie, gr. 321,75 H.A., cult. 288,7235 H.A., Kolon. Gouv.1, 4673 K.G. cacao, 1923 bossen bananen, 101700 stuks kokosnoten, 2030 K.G. koorn, 188 K.G. koffie, 4700 K.G. aardvruchten, 97 bossen bacoves, 270 pachters, huurders met gezin, te zamen uitmakende 714 personen.

Tourtonne, Ben. Suriname, B 13, gr. 643,5 H.A., cult. 104,247 H.A. vr.dr., A.W. Levy1, W.A. Levy2, J.R. Levy4, 82611½ K.G. cacao, 4 creolen arbeiders.

Tout-Lui-faut, Ben. Suriname, B 17, gr. 1116 H.A., cult. 93,20 H.A., 80,49 vr.dr. en 12,8 aanl., Naaml. Venn. ter expl. van plant. Tout-lui-faut1, F.C. Curiel2, S. Muller van Voorst3, A.H.C.H. Janssen4, 48443½ K.G. cacao, 199 K.G. koffie, 106 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 242

Uitkijk, Ben. Saramacca, H 47a, gr. 429 H.A., cult. 33 H.A vr.dr., H.R. Juda1 2 3, A.H. Nunes4, 1143 K.G. cacao, 692 bossen bananen, 20 creolen arbeiders.

Tyrol, Ben. Saramacca, H 26, gr. 20 H.A., cult. 10 H.A. vr.dr., Johannes Evert1 2 4, 2000 K.G. cacao, 8 creolen arbeiders.

't Vertrouwen, Ben. Commewijne, F 26, gr. 933 H.A., cult. 104,3650 H.A., 85,7305 vr.dr. en 18,6345 aanl., R.H. Leijsner1 2, D.J. Haafwee4, 53364 K.G. cacao, 40 K.G. koffie, 70 arbeiders w.o. 45 immigranten.

Visserszorg, Ben. Commewijne, E 7, gr. 428 8/14 H.A., Agent Ned. Hand. Maatsch.1 2 3 4, 35 creolen arbeiders.

Voorburg, Ben. Suriname, A 1, gr. 643,5 H.A., cult. 494 H.A., 490 vr.dr. en 4 aanl., Landb. Maatsch. Voorburg1, F.C. Gefken2, E.A. Cabell2, J.J.S. Arntz3, W. van der Loo4, 28611 K.G. cacao, 10000 bossen bananen, 48836 K.G. koffie. 446 arbeiders w.o. 324 immigr.

Vreeland, Bov. Suriname, A 18, gr. 386 H.A., cult. 70,5 H.A., 45 vr.dr. en 25,5 aanl., J.B. Oever, J. de la Parra, C.N. Bender n.u.1 2, W.L. Corbière4, 25404 K.G. cacao, 1775 bossen bananen, 80 arbeiders w.o. 44 immigr.

Vriendsbel. en Ouderzorg, Ben. Commewijne, E 15, gr. 429 H.A., cult. 146,496 H.A., 128,478 vr.dr, en 18,018 aanl., H. Schouten Jr.1 2, R.H. Leijsner2, P.C. IJvel4, 100716 K.G. cacao, 170 K.G. koffie, 1080 bossen bananen, 163 bossen bacoves, 110 arbeiders w.o. 79 immigr.

Waterland, Bov. Para, B 25, gr. 1448,5 H.A., cult. 86,44 H.A., 77,86 vr.dr. en 8,58 aanl., Insinger & Co.1 3, G.K. Cramer2, H. Geerling4, 23646 K.G. cacao, 1000 bossen bananen, 867¼ K.G. koffie, 944 boss. bacoves, 66 arb. w.o. 51 immigr.

Waterloo, Nickerie, gr. 400 H.A., cult. 250 H.A., Robert Kirke1, John J. Kirke2, Ch. Spence4, 1556660 K.G. vac. suiker, 205288 L. rum, 737 arbeiders w.o. 283 immigr.

Wederzorg, Ben. Commewijne, E 14, gr. 338,91 H.A., cult. 231,88 H.A., 174,87 vr.dr. en 57,01 aanl., De Cult. Maatsch. te Amsterdam1 3, G.K. Cramer2 4, 109547½ K.G. cacao, 12452 bossen bananen, 913 bossen bacoves, 2794¾ K.G. koffie, 236 arbeiders w.o. 213 immigr.

Weltevreden, Ben. Commewijne, E 3, gr. 214 H.A., cult. 16 H.A. vr.dr., A.E. Vient1 2 4, 2239 K.G. cacao, 100 bossen bananen, 40 K.G. koffie, 16 creolen arbeiders.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Zorg en Hoop, Ben. Commewijne, F 31, gr. 854 H.A., cult. 121 H.A., 99 vr.dr. en 22 aanl., John C. Pearson en James Grearson1, John F. Green en R.D. Currie2, Adam Pearson & Co.3, R.D. Currie4, 39931½ K.G. cacao, 127 arbeiders w.o. 73 immigr.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 243

Addenda et Corrigenda.

Op bladzijde 28 reg. 5 v.b. staat: ‘Verw. van Jerusalem 7 Aug.,’ moet zijn: Verw. van Jerusalem 8 Aug.

Op bladzijde 83 nà de ‘Meteorologische Waarnemingen’ te doen volgen:

Zeilaanwijzing en Betonning van het Gat der Nickerie-rivier.

De uiterton ligt in 8 voet bij laagwater springtij Z.Z.W. van Bluff-point. Z. ten O. ½ O. van den steiger.

De 1e ton ligt in 9 voet idem idem Z.Z.W. ¼ W. van Bluffpoint. Z.O. ½ Z. van den steiger.

De 2e ton ligt in 7 voet idem idem Z.W. ½ W. van Bluffpoint. Z.O. ¼ Z. van den steiger.

De 3e ton ligt in 5½ voet idem idem Z.W. ½ W. van Bluffpoint. Z.O. ten O. van den steiger. de beide laatste tonnen op den rand van de loefbank.

De uiterton ligt in het merk:

‘Papagaai-eiland één scheepslengte uit Bluff-point.’

Bij het naar binnen varen worden de tonnen aan bakboord gehouden. Na de binnenste ton te zijn voorbijgevaren, wordt koers gesteld naar den ingang der Nickerie; het oude hoofd, dat door afspoeling van de kust thans door water omringd is, wordt aan bakboordzijde gehouden.

Des nachts brandt tot waarschuwing op dit oude hoofd een lantaarn. Op het droogste gedeelte van de baar staat 5 voet bij springlaagwater.

Op bladzijde 116 in den 17n regel v.o. achter ‘Saramacca Cultuur Maatschappij (1889)’ te doen volgen: in liquidatie.

Op bladzijde 126 regel 8 v.o. in de plaats van J.A. Daniels, secretaris - Onderwijzers Vereeniging Broederschap, te stellen: L. Labadie.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 244

Op bladzijde 127 regel 7 v.o. als secretaris van het Politie Begrafenisfonds te vermelden: C.F. Oehlers.

Op bladzijde 205 in den 16n reg. v.b. te doen vervallen: G. Blokkerius, en in de plaats daarvan te stellen: J.L. Lammerschop.

Op bladzijde 214 respect. in den 10n, 11n en 12n regel v.b., op te nemen: F. Visser en W.L. de Sturler, stuurlieden, J.L. Werner, 1e machinist, C.J. Petri en H. Belma, 2e machinisten.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 245

Alphabetisch gerangschikte inhoudsopgave.

pag. Aank, en vertr. onzer Mail en bep. omtrent de 94 communic. m. de buitendistricten, Vermoedel. dagen van Aanwijzing (beknopte) tot het toedienen van 171 geneesmiddelen etc. op goudplacers en ter plaatse van balata exploitatie Addenda et Corrigenda 243 Adjudanten van den Gouverneur 198 Administr. der Troepen. Zie onder Troepen Administr. v/h Milit. Hospitaal. Idem Administr. van Financiën 201 Advertentiën: Apotheek Surin. IX Burgerziekenfonds, Paramaribo Arrias, J.R., Confiseur etc., XXIII Paramaribo Bibaz, Alb. Bueno, Dentist, IX Paramaribo Bodeutsch, J.L., Koopman, XIX Paramaribo Boer-Woudstra, T. de, XVII Koopvrouw, Paramaribo Brandon, J.H.C., XII Boekhouder enz., Paramaribo Buth, R.C., Apoth. en IX Drogist, Paramaribo Dake, C.A., Modewinkel, XIV Paramaribo Davidsen, A.A.G., XIII Aannemer, Paramaribo Douglas, Charles, IV Industrieel, Paramaribo Fränkel, F.W. A, Koopman; IV Nickerie Heilbron, C.G., Goud en VII Zilversmid, Paramaribo

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Heilbron, Louis J., VI Koopman, Nickerie Holloway's Pillen en Zalf, II en III Londen Juda, A.V. Teekenaar enz., XIV Paramaribo Libertador Ellis, T., XX Commiss. enz., Paramaribo. Ma-Ajong, C.A., Koopman, XVII Paramaribo Meer, A.L. ten, Apoth. en VIII Drogist, Paramaribo Meza, J.J. de, Blik en XI Koperslager, Paramaribo Monk, H., Commissionnair, XI enz, Paramaribo Morpurgo, Anna, VII Logementhoudster, Paramaribo Morpurgo, Erve J., Boekdr. I en Uijgev., Paramaribo Morpurgo, M., Apoth. en VIII Drogist. Paramaribo Muller-Pels, Wed. H., X Koopvrouw, Paramaribo Naar. F.T., Houthandelaar, XX etc., Paramaribo Nassij, Jacqs. B., XVIII Koopman, Paramaribo North Br. and Mere Ins. XXII Comp., Suriname, W. van Esveld O'Ferrall, R.A.C., XII Onderwijzer, Paramaribo Parra, M.J. de la, Apoth, VIII en Drogist, Paramaribo Prado, M.F.A. del, IX Aannemer, Paramaribo Robles & Co. D.D., IV Kooplieden, Nickerie Robles, Izak, goud en IV Zilversmid, Nickerie

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Robles, M.C., VIII Teekenmeester enz., Paramaribo Robles de Medina, M., VII Bloemist, Paramaribo

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 246

pag. Samuels, A, Koopman, XVI Paramaribo The Standard Life Assur. XXI Company, Suriname, Surinaamsche Bank Tjinkonfat & Co., XV Kooplieden, Paramaribo Vries Jr., J.M. de, XX Koopman, Paramaribo Wilgen, E.L. van, V Industriëel enz., Nickerie Wilmans, A.F., Agentuur XII en Commissiehandel, Param Wong Bros., Kooplieden, X Paramaribo Afstanden die men aflegt wanneer men met een 135 geladen boot bij een norm. waterst. de Bov. Saramacca opvaart Afstanden varende met gunstig tij, met goede roeiers, 135 in een zesriems vaartuig, Tabel van Alliance Française 126 Almanak, Verklaring omtrent den 25 Alphabetisch gerangschikte inhoudsopgave 245 Ambtenaren, autoriteiten, collegiën, Naamlijst van 198 Ancient Order of Foresters 125 Ankerplaats (Verboden) in de Suriname-rivier 84 Apothekers. Zie onder Burg Gen. dienst. April, Kalender en Geschiedkundige Aanteekeningen 56, 57 Armenpraktijk. Zie onder Burg. Gen. Dienst Assurantie Maatschappijen, Levens, Brand- en Zee- 121 Auctionnairs, Commissionnairs en 217 Augustus, Kalender en Geschiedkundige 64 65 Aanteekeningen Autoriteiten en Collegiën, Naamlijst van Ambten 198 Avondsch. v. handw.lieden. Zie onder Onderwijs Balata-Industrie 128 Balatawet. Zie onder Verordeningen

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Bank, Surinaamsche. Zie onder Surin. Bank Batavia, etablissemt voor lepreuzen 227 Beeltenis (Nicolaas van Meerten) 8 Begraafpl., 's lands: Comm. v. Toez., Bedien. der begr 213 Begrootingen van 1874-1897, Surinaamsche 138 Beheer, Districts. Zie onder de verschillende districten Beknopte aanwijzing tot het toedienen van 171 geneesmiddelen etc. op goudplacers en ter plaatse van balata-exploitatie Belast., Ambten. der, Zie onder Rech. en de versch. 220 distr Ben. Commewijne, Beheer enz. enz. Ben. en Bov Saramacca, idem 226 Ben. Surin. en Ben. Para, idem 224 Benoodigde geneesmiddelen enz. (Lijst van de soort 171 en hoeveelheid) op goudplacers en ter plaatse van balataexploitatie Betonning en invaren der Marowijnerivier 83 Betonning (Zeilaanwijzing en) van het Gat der Nickerie. Zie onder Addenda. Bevolking in de distr. Zie onder de versch. districten Bevolking n/d. ondersch. betrekk. enz. in 1895. Verd 142 d. Bevolkingsstaat der kolonie Suriname op 31 Dec. 1895 141

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 247

pag. Bevolking v. Suriname en Paramaribo 140 op versch. tijdst. Bewaarpl. voor gev., Coronie. Zie onder Coronie Bewaarpl. voor gev., Fort Nw. Amsterd Idem Ben. Surin. Bewaarpl. voor gev., Fort Zeelandia. Idem Justitie Bewaarpl. voor gev., Nickerie. Idem Nickerie Bewaarpl. voor krankzinnigen 128 Bewaarscholen. Zie Onderwijs Bibliotheek enz., Koloniale 207 Bijzondere Scholen. Zie Onderwijs Biographie (Nicolaas van Meerten) 9 Boekdrukkers en Dagbladuitgevers 217 Bouwdepartement 213 Bov. Commew. en Cottica, Beheer enz. 218 enz. Bov. en Ben. Saram. Idem Idem 226 Bov. Surin, en Bov. Para. Idem Idem 222 Braamspunt, Ligging van het Lichtschip 84 bij Brand- en Zee Assurantie 121 Maatschappijen, Levens- en Brandwezen 214 Breedte en Lengte van eenige plaatsen 30 in Suriname Breedte en Lengte (Verschil van) van 30 Braamspunt met Amsterdam (Westertoren) Briefkaarten in Suriname in gebr., Frank. 82 en Portz. en Broederschap. Onderwijzers Vereeniging 126 Buitenl. Mogendh., Consuls van 200 Buitenl. Mogendh., Verjaard. v. Vorsten 45 enz. Bureau Kol. Ontv. en Betaalm. Zie Admin. v. Financ.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Burgerl. Gen. Dienst: Gen. Inspect. enz 211 enz. Burgerlijke Stand. Zie onder Gouvernem. Secretarie Burgerl en milit. huis v. verz. Zie onder Justitie Burgermacht, Gewapende. Zie onder de versch. distr. Candidaat-Notarissen. Zie onder Justitie Christelijke Feestdagen 28 Chronologische Cirkels 25 Collegiën, Naamlijst van Ambtenaren, 198 Autoriteiten en Commewijne, Beneden, Beheer, enz. 220 enz. Commewijne, en Cottica, Boven, Idem. 218 Commissariaat van politie. Zie onder Justitie Commissiën, Geneesk. Zie onder Burgerl. Geneesk. Dienst Commissionairs en Auctionairs 217 Comité tot lijkbew. Zie onder Liefdadigh. Instellingen Communicatie met de buitendistr. 94 Compagnie Fr. des Cables Télégr. Zie Telegraafwezen Compagnie Génér. Transatl.: Directie, 103 Passagegelden enz. Consuls van Buitenlandsche 200 Mogendheden Coronie, Beheer, enz. enz. 230 Corrigenda, Addenda et 243 Cottica en Boven-Commewijne. Beheer 218 enz. enz. Court Charity. Zie Ancient Order of Foresters Cultuur en andere Maatschappijen, 115 Landbouw Cursus v/herhal. onderw. Zie onder Onderwijs

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 248

pag. Dagbladuitgevers, Boekdrukkers en 217 Dagen van aank en vertr. onzer mail en 94 bepal. omtr. de communic. met de buitendistricten. Vermoedelijke December, Kalender en Geschiedk. 72, 73 Aanteekeningen Dentisten Zie onder Burgerl. Geneesk. Dienst De Vrije Evangelisatie. Zie onder Eeredienst Diakon. Vereen. Liefdew. Zie onder Liefdad. Instellingen Dienst der Belastingen. Zie Administr. van Financiën Direct Line of Steam Packets, The 108 Districtsbeheer. Zie onder de versch. distr. Districten, Verdeeling der kolonie in 74 Domeinkantoor. Zie onder Administr. van Financiën Drogisten. Zie onder Burgerl. Geneesk. Dienst Eclipsen der zon in 1897 29 Eeredienst 207 Eeredienst in de distr. Zie onder de versch. distr. Engelsche Mail, Postverk. ged. 1897 voor 93 Param. met de Engelsch Tusschenbestuur van 44 Suriname Evangelisatie, De Vrije Zie onder Eeredienst Evang Br. Gemeente. Idem Evang Luth. Gemeente. Idem Februari, Kalender en Geschiedk. 52, 53 Aanteekeningen Feestdagen, Israëlietische-, Christelijke- 28 Feestdagen, van Noord-Amerika, 35 Nationale

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Financiën, Administratie van 201 Fondsen, Zieken- 122 Foresters, Ancient Order of 125 Frankeer- en Portzeg. en Briefk. in Surin. 82 in gebruik Garnizoen te Paramaribo, Troepen en 215 Geadmitteerde translateurs en 217 interpreteurs Geadmitteerde vroed vr. Zie onder Burg. Geneesk. Dienst Geboorten en Sterfgevallen in de laatste 143 10 jaren Gemidd. opbr. v/d Midd. en Ink ged. 1864 139 tot 1e halfjaar 1896 zooveel mogelijk per 5 jaren genomen Geneesheeren. Zie onder Burgerl. Geneesk. Dienst Geneesk Commissiën. Idem Geneesk Dienst, Burgerlijke 180 Geneesk Dienst, in de distr Zie onder de versch. distr. Geneesmiddelen etc. (Lijst van de soort 171 en hoeveelheid benoodigde) op goudplacers en ter plaatse van balata-exploitatie Genootschap. Surinaamsch Onderwijzers 126 Gerardus Majella Stichting. Zie onder Liefdadigh. Inst. Geschiedk Aanteek. Zie de versch. maanden v/h. jaar Gevang. te Fort Nw. Amsterd. Zie onder Ben. Suriname Gevang. te Fort Zeelandia. Idem Justitie Gewapende Burgermacht. Zie onder de versch. distr. Gewichten en inhouden bij belading van 33 zeeschepen Gewichten Metriek Stelsel 31 Gewichten nog in gebr in de Ned. W.I. 32 Bez, Maten en

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 249

pag. Gewichten, oude 32 Gewichten, Soortelijke 34 Gezelschappen, Tooneel- en Muziek 125, 219 Goudwet. Zie onder Verordeningen Goud en andere Maatschappijen 117 Goudindustrie 130 Goudindustrie ged. 1885-1895, Staat der 133 Goudindustrie Aantal H A. jaarl. in conc. 134 verl. van 1882/95 en aant. gr. goud van 1887/95 uitgev. (graph. voorgest.) Goudontginners, Vereeniging van 115 Gouvernementsscholen. Zie onderwijs Gouvernements-Secretarie 198 Gouverneurs van Curaçao sedert 1848 45 Gouverneurs van Suriname, sedert 1665 43 Graphische voorst. v/h. aant. gr. goud 134 uitgev. v. 1887/95 Graphische voorst. v/h. aant. H.A. jaarl. 134 in conc. verl. tot ontginn. van delfstoff. in Suriname van 1882-1895 Grenzen van Suriname (Oppervlakte, 74 ligging en) Handelsvennootschap, Surinaamsche 118 Handel Maatschappij, Nederlandsche 115 Heffing en invord. d. pers. bel. Zie onder Verordeningen Heffing van in- en uitvoerr. Idem Herleidingstafelen 32 Herleidingstafel voor een chronometer 33 die 130 tikken in de minuut maakt Hervormde Gemeente. Zie onder Eeredienst Hervormde Luth. Weezenst. Zie onder Liefdadigh. Instell. Hoeveelheid (soort en) op goudplacers 171 en ter plaatse van balata exploitatie benoodigde geneesmiddelen, etc.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Hoeveel planten noodig om eene Hectare 37 te beplanten Hof van Justitie. Zie onder Justitie Huis (Koninklijk) der Nederlanden 40 Huis v. verzeker. in het fort Zeelandia. Zie onder Justitie Hypotheekkantoor. Zie onder Adminstr. van Financiën Immigratie en Kolonisatie 202 Industrie, Balata 128 Industrie, Goud 130 In- en uitgev. goederen. (Staat v. de 136 waarde v. in de kolonie) met daarop gevallen recht, ged. 1890-1895 In- en uitvoerwet. Zie onder Verordeningen Inhouden (Gewichten en) bij belading 33 van zeeschepen Inhoudsmaten (Metriek Stelsel) 31 Inhoudsmaten (oude) 32 Inhoudsopgave, Alphabetisch 245 gerangschikte Inkom. rechten onder de werking v/h. 139 Reg. regl., Opbr. van Inkomsten der kolonie gedurende 1864 139 tot le halfjaar 1896. Middelen en Instellingen, Liefdadigheids 127 Interpreteurs, Geadmitteerde 217 Translateurs en Inventaris der Koloniale Vaartuigen 85

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 250

pag. Israëlietische Feestdagen 28 Israëlietische Gemeenten. Zie onder Eeredienst Januari, Kalender en Geschiedk. 50, 51 Aanteekeningen Juli, Kalender en Geschiedk. 62, 63 Aanteekeningen Juni, Kalender en Geschiedk. 60, 61 Aanteekeningen Justitie en Politie 200 Kalender. Zie onder de versch. maanden v/h. jaar Kantongerecht, Nickerie Zie onder Nickerie Kantongerecht, Paramaribo. Zie onder Justitie Keurmeester van het beestiaal. Idem Koloniale Bibliotheek, Koloniaal-Museum 207 en Palmentuin Koloniale Ontv. en Betaalm. Zie onder Admin. v. Fin. Koloniale Spaarbank 212 Koloniale Staten 199 Koloniale Vaartuigen, Inventaris der 85 Koloniale Vaartuigen, Tarief van passage enz. Zie Tarief Koloniale Vaartuigen, en Loodswezen 214 Beheerder, enz. Koloniën, Ministerie van 198 Koloniën sedert 1848, Ministers van 42 Kolonisatie, Immigratie en 202 Koninklijke Nederlandsche Marine 215 Koninklijke W.-I. Maild.: Directie, 96 Reisroute, Vertrekdagen der booten van Amsterdam naar Paramaribo ged. 1897, Tarief, enz. Koninklijk Huis der Nederlanden 40 Koninklijk Huis Verjaardagen van het 42

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Kraaminr. te Param. v. onverm. Zie Burg. Gen. Dienst Krankzinnigen. Bewaarplaats voor 128 Kroniek van 16 Oct. 1895 tot 31 Aug. 187 1896 Landb., Cultuur en andere 115 Maatschappijen Landbouwproducten van 1740/1895, 137 Uitgevoerde Landb.- en Tuinbouw Vereeniging 114 Suriname Landmeters 217 's Lands Begraafplaatsen 213 's Lands grond Boniface. Zie onder Liefdadigh. instell. 's Lands Waag. Zie onder Admin. van Financien Lengte (Breedte en) van eenige plaatsen 30 in Suriname Lengte en breedte (Verschil van) van 30 Braamspunt met Amsterdam (Westertoren) Lengtematen, Herleiding van 32 Lengtematen, Metriek stelsel 31 Lengtematen, oude 32 Levens-, Brand- en Zeeassurantie 121 Maatschappijen, waarvan agentschappen gevestigd zijn in de kolonie Lichaamsmaten, Ruimte- of (Metriek 31 stelsel) Lichtschip bij Braamspunt, Ligging van 84 het Liefdadigheids Instellingen 127 Liefdevereeniging. Zie onder Liefdadigh. Instellingen Liefdewerk. Idem Ligging en grenzen van Suriname 74 (Oppervlakte)

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 251

pag. Ligging van het Lichtschip bij Braamspunt 84 Lijn naar de versch. distr. per de Kolon. en Particul. vaart. Zie onder Rivierdienst Loge Concordia. Zie onder Orde der Vrijmetselaren Loodswezen. Zie onder Koloniale Vaartuigen Maans- en zons op- en ondergang in 29 1897 Maart, Kalender en Geschiedkundige 54, 55 Aanteekeningen Maatschappij. Nederlandsche Handel 115 Maatschappij. v. Weldadigh. Zie onder Liefdadigh. instell. Maatschappijen, Landbouw, Cultuur en 115 andere Maatschappijen, Levens-, Brand- en 121 Zeeassurantie Maatschappijen, ter expl. v. goud en 117 andere edele metalen Mail, en bepal. omtr. de communic. met 94 de buitendistr Vermoedelijke dagen van aankomst en vertrek onzer Maildienst, Koninklijke West-Indische 96 Marine, Koninklijke Nederlandsche 215 Marowijne: Bevolking, Beheer, etc. 232 Marowijnerivier, Betonning en invaren 83 der Maten en gew., nog in gebr. in de Nederl. 32 W. Ind. Bez. Mei, Kalender en Geschiedkundige 58, 59 Aanteekeningen Meteorologische waarnemingen 83 Metr. maten en gew., Tafel v/d veelv. en 31 onderd. der Metrieke Stelsel, Het 30 Middelen en Ink. der kolonie ged. 1864 139 tot le halfjaar 1896 Mijlmaten in Nederl. ellen, Verschillende 27

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Militair Geneesk. Dienst. Zie onder Troepen Militair Gerechtshof. Idem Militair Hospitaal, enz. Idem Ministerie van Koloniën 198 Ministers van Koloniën sedert 1848 42 Mogendheden, Consuls van 200 Buitenlandsche Munten en Geldstukken (Zilveren) - 36 Vreemd geld Museum enz., Koloniaal 207 Muziekgezelschappen, Tooneel- en 125 en 219 Naamlijst van ambtenaren, autoriteiten 198 en collegiën Nationale feestdagen van Noord-Amerika 47 Nationale feesten te Paramaribo, 114 Vereeniging voor Nederlandsche Handel Maatschappij 115 Nederl. Israël. Gemeente. Zie onder Eeredienst Nederl. Portug. Israël. Gemeente. Idem Nederl. Marine, Koninklijke 215 Nickerie: Beheer enz. enz. 227 Notarissen. Zie onder Justitie November, Kalender en 70, 71 Geschiedkundige Aanteekeningen October, Kalender en Geschiedkundige 68, 69 Aanteekeningen Onder- en opgang der zon en maan in 29 1897 Onderwijs: Inspecteur voor het onderwijs 203 enz. enz. Onderwijs: in de distr. Zie onder de versch. distr. Onderwijzers Genootschap, Surinaamsch 126 Onderwijzers Vereeniging Broederschap 126

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 252

pag. Opbr. v. ink. rechten onder de werking 139 v/h Reg. regl. Opbr. middelen en ink. d. kol., ged. 139 1864/1e halfj. '96 Gem. Op- en ondergang der zon en maan in 29 1897 Opgave van Titels en Praedicaten 37 Opheldering van een in den staat der 139 Surinaamsche Begrootingen (blz. 138) voorkomende noot Oppervlakte, ligging en grenzen van 74 Suriname Orde der Vrijmetselaren 124 Order of Foresters, Ancient 125 Oud-Studenten Vereeniging, 126 Surinaamsche Overzicht van de Balataindustrie in 1895 128 Overzicht van de Goudindustrie in 1895 130 Pakketpostdienst 81 Palmentuin, enz. 207 Para, Beneden Suriname en Beneden, 224 Beheer enz. enz. Para, Boven Suriname en Boven, Idem 222 Parc Vaccinogène 128 Parket van den Proc.-Gen. Zie onder Justitie Partic. vaart. (Tarief van passage enz.) Zie onder Tarief Passage- enz. Idem Patenten, Schaal der 140 Personeele belastingwet. Zie onder Verordeningen Plantages in Suriname, die ged. 1895 233 geproduc. hebben Planten (Hoeveel) noodig om eene 37 Hectare te beplanten Plantersvereenigingen 114 en 227 Politiebegrafenisfonds. Zie onder Liefd. Inst.

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Politiebegrafenisfonds. Zie onder Justitie Portzegels (Frank.- en) en Briefk. in 82 Surin. in gebr Postverkeer v. Paramaribo, ged. 1897 96 (Eng. Mail) Postwezen 97 Postwisselverk. m/h. Binnenl., Nederl. 81 en andere Rijken Praedicaten, Opgave van Titels en 37 Practis. Geneesh. Zie onder Burgerl. Geneesk. Dienst Practizijns. Idem Justitie Presidenten der Ver. Staten van 47 Noord-Amer. sedert 1879 Presidenten v/d. Fr. Republ., sedert d. 46 val v/h. Keizerr. '70 Producten van 1890/1895. Staat v. der 136 waag gepasseerde Productie van plant. en gr. Zie onder de versch. distr. Quatertempers 28 Raad van Bestuur 198 Recherche. Zie onder Administr. van Financiën Rivierdienst (kolon. en particul. vaart.) 85 n/d. versch. distr. R.K. Gemeente. Zie onder Eeredienst R.K. Weeshuizen. Zie onder Liefdadigh. Instell Royal M. St. P. Co. Data van aank. en 107 vertr. der booten enz. Ruimte of Lichaamsmaten (Metriek 31 Stelsel) Saramacca, Boven en Beneden 226 Saramacca, Plantersvereeniging 227 Schaal der Patenten 140 Scheepvaartwet. Zie onder Verordeningen

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 253

pag. Scherpschutters Vereeniging, Surinaamsch 127 Scholen, Gouvern en Particul. Zie onder Onderwijs Schutterij te Paramaribo 214 Secretarie, Gouvernements 198 September, Kalender en Geschiedkundige 66, 67 Aanteekeningen Smeltpunt van eenige stoffen 36 Soortelijke gewichten 34 Soort en hoeveelheid op goudplacers en ter plaatse 171 van balataexploitatie benoodigde geneesmiddelen, etc. Spaarbank, Koloniale 212 Staat aanw. h. aant. geb. en sterfgev. i.d. laatste 10 143 jaren Staat van de bevolking op 31 Dec. 1895 141 Staat van de goudindustrie gedurende de jaren 1885/95 133 Staat van de waag gepasseerde producten, ged. 136 1890/95 Staat van de waarde van in de kolonie in- en 136 uitgevoerde goederen met daarop gevallen recht, ged. 1890/95 Stand der uurwerken op hetzelfde oogenbl. op verschill. 26 plaatsen van den aordbol, Tijdtafel aant. den Staten, Koloniale 199 Stations p. roeib. n. Bov. Sur. enz. b. norm. waterstand 135 Sterfgevallen in de laatste 10 jaren, Geboorten en 143 Surinaamsche Bank: Directie enz. enz. 118 Surinaamsche Begrootingen van 1874/97 138 Surinaamsche Handelsvennootschap 118 Surinaamsche Oud-Studenten Vereeniging 126 Surinaamsche Plantersvereeniging 114 Surinaamsche Scherpschutters Vereeniging 127 Surinaamsch Onderwijzers Genootschap 126 Suriname, Ben. Para en Ben., Beheer, enz. enz. 224 Suriname, Boven Para en Boven. Idem 222 Suriname, rivier, Verboden ankerplaats in de 84 Tabel van afst, var. bij gunstig tij, met goede roeiers, 135 in een zesriems vaartuig

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Tafel aanw. den dag der week waarop een of ander 39 datum van de jaren 1897-1952 valt Tafel betreffende ons Zonnestelsel 28 Tafel v/d. veelv. en onderd. der metrieke maten en 31 gew. Tarief van in- en uitvoerr. Zie onder Verordeningen Tarief van passage- en vrachtgelden: aan boord v/d. kol. vaart.: 85 Rivierdienst aan boord v/d. kol. vaart.: 92 Zeedienst aan boord van partic. 93 vaart.: Rivierdienst aan boord v/d. booten v/d. 97 K.W.I.M. aan boord v/d. booten der 103 Comp. Génér. Transatl. aan boord v/d. Royal Mail 106 Steam Packet Company aan boord v/d. The 107 Trinidad Line Steamers aan boord v/d. The Direct 108 Line of Steam Packets Tarief voor het Binnenland (Postwezen) 79 Tarief voor het Buitenland 80 Teekens van den Zodiak, Verklaring der 25

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 254

pag. Tekst 1 Telegraafwezen: Compagnie Française des 109 Cables Télégraphiques West-India & Panama 113 Telegraph. Company Telephoonwezen 108 The Direct Line of Steam Packets 108 The Royal Mail Steamers Packet Company 105 The Trinidad Line of Steamers 107 Thermometerschalen 35 Tijdperken voor het jaar 1897 27 Tijdtafel aant. den stand der uurw. op hetzelfde 26 oogenblik op versch. plaatsen van den aardbol Titelblad 3 Titels en Praedicaten, Opgave van 37 Tooneel en Muziekgezelschappen 125 en 219 Translateurs en interpreteurs, Geadmitteerde 217 Trinidad Line of Steamers, The 107 Troepen en Garnizoen te Paramaribo 215 Tuinbouw Vereeniging Suriname, Land- en 114 Uitgev. goeder. m. daarop gev. recht. ged. 1890/95, 136 In- en Uitgev. landbouwproducten 1740/1895 137 Uitvoerr. enz., Tarief van In- en. Zie onder 214 Verordeningen Vaartuigen enz., Koloniale Beheerder, enz. Vaartuigen Kol. en Partic. riv.- en zeed. Zie onder Tarief 128 Vaccinogène, Parc Vaste Lichamen, Soortelijke gewichten van eenige 34 Veelv. en onderd. der metr. mat. en gew., Tafel van de 31 Verbinding (telephonische) v/d. stad met andere 108 plaatsen Verbinding (telegraphische) v/d. kolonie, enz. 109 Verboden ankerplaats in de Suriname-rivier 84 Verdeeling der kolonie Surin. in Distr. (G.B. 1894 No. 74 7)

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Verdeeling der stad in wijken met verm. v/h. aant. erven 76 dat iedere wijk bevat en de namen der wijkmeesters Verdeel. der bev. n/d. ondersch. betrekk. enz. in 1895 142 Verduisteringen der zon in 1897 29 Vereeniging Broederschap, Onderwijzers 126 Vereeniging Saramacca Planters 227 Vereeniging Surinaamsche Oud Studenten 126 Vereeniging Surinaamsche Planters 114 Vereeniging Surinaamsche Scherpschutters 127 Vereeniging Suriname, Land en Tuinbouw 114 Vereeniging van Goudontginners 115 Vereeniging voor Nationale Feesten te Paramaribo 114 Vereeniging voor Suriname 114 Vereeniging Werkmans Toekomst 118 Verjaardagen van het Koninklijk Huis 42 Verjaardagen van Vorsten en andere Hoofden van 45 buitenl mogendh. waarvan er consuls in de kolonie gev. zijn Verklaring der Teekens van den Zodiak 25 Verklaring omtrent den Almanak 25

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 255

pag. Vermoedelijke dagen van aankomst en vertr. onzer 94 Mail en bepal. omtr. de communicatie met de buitendistr Verordeningen: G.B. 1886 No. 3 op de 173 heffing en invord. der pers. bel. G.B. 1887 No. 25, omtrent 175 de heffing van in- en uitvoerrechten en van baak- en los- of laadgelden G.B. 1887 Nos 30/31 en 171 1893 Nos. 16/17, respectievelijk houdende lijst van de soort en hoeveelheid der op goudplacers en ter plaatse van balata exploitatie benoodigde geneesmiddelen etc., en houdende eene beknopte aanwijzing tot het toedienen daarvan G.B. 1888 No. 1, 182 betreffende heffing van de rechten op in- en uitvoer en scheepvaart G.B. 1893 No. 14, 143 houdende bepalingen omtrent het uitgeven van concessiën tot exploitatie van balata op domeingrond in Suriname G.B. 1895 No. 12 A en B, 154 op de goudbelasting Verschillende mijlmaten in Nederlandsche ellen 27 Verschil van lengte en breedte van Braamspunt met 30 Amsterdam: Westertoren Vertrek onzer mail en bep. omtrent de communicatie 94 met de buitendistr. Vermoedelijke dagen van aankomst en Vlaktematen, Metriek Stelsel 31 Vlaktematen, oude, 32 Vloeistoffen, Soortelijke gewichten van eenige 34

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 Voorwoord 5 Vorsten en andere Hoofden van Buitenl. Mogendh. 45 waarv. er Consuls in de kol. gevest. zijn. Verjaardagen van Vrachtgelden (Passage- en) a/b. der kolon. en particul. vaart, riv.- en zeed. Zie onder Tarief Vreemd geld - Zilveren geldstukken en munten 36 Vrije Evangelisatie. Zie onder Eeredienst Vrijmetselaren, Orde der 124 Vroedvr. te Param. Zie onder Burg. Gen. Dienst Waarde in Ned. Ct. van eenige in gebruik zijnde 36 muntspeciën Waarde (Staat van de) van in- en uitgev. goederen met 136 daarop gevallen recht, gedurende 1890/1895 Waarnemingen, Meteorologische 83 Watergetijen 49 Weeshuizen (R.K.). Zie onder Liefdadigh. Instellingen Werk- en Constr-winkel enz. Zie onder Onderwijs Werkmans Toekomst. Vereeniging 118 West India & Panama Telegr. Comp. Zie Telegraafwezen West-Indische Maildienst, Koninklijke 96 Wijkmeesters 76 Wijkverdeeling der stad 76 Zeeassurantie Maatschappij, Levens-, Brand en 121 Zegels, Frankeer- en Port 82

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 256

pag. Zeilaanwijzing en betonn. v/h. gat d. Nickerie-riv. Zie onder Addenda Ziekenfondsen 122 Zilveren Geldstukken en Munten, Vreemd 36 Geld Zoodiak, Verklaring der teekens van den 25 Zonnestelsel, Tafel betreffende ons 28 Zonsverduisteringen in 1897 29 Zons opg. en onderg. ged. 1897 29

[Advertenties]

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 I

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 II

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 III

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 IV

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 V

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 VI

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 VII

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 VIII

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 IX

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 X

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XI

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XII

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XIII

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XIV

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XV

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XVI

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XVII

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XVIII

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XIX

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XX

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XXI

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XXII

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897 XXIII

Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1897