www.muzhp.pl Muzeum Historii Polski Polish History POLISH HISTORY MUSEUM POLISH HISTORY Museum Raport roczny Annual Report 2015 MUZEUM HISTORII POLSKI 2015 MUZEUM HISTORII Polish History Museum Muzeum Annual Report Historii Polski 2015 Raport roczny 2015 2 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Dear friends and associates,

The year 2015 turned out to be hugely important for the Polish History Museum (MHP). Following Szanowni Państwo, years of effort, we have succeeded in securing long- Drodzy Przyjaciele, term funding and establishing a new home. Our Museum will be built within the Warsaw Citadel. The Polish History Museum became a priority project rok 2015 okazał się przełomowy dla Muzeum for the government, hence the Museum’s building Historii Polski. Po wielu latach starań udało will be completed by 2018, on the 100th anniversary nam się uzyskać długoterminowe finansowanie of Poland regaining its independence. These decisions inwestycji i nową lokalizację. Muzeum zostanie and declarations give hope that long years of ambitious wybudowane na terenie Cytadeli Warszawskiej. planning and hard work are now turning into reality. Muzeum Historii Polski stało się priorytetowym Alongside activities related to the Museum’s przedsięwzięciem rządu, a gmach Muzeum zostanie development, many successful exhibition, educational zbudowany na stulecie niepodległości w 2018 r. Podjęte and publishing projects have been delivered. One of działania i deklaracje dają wiarę na rychłe zwieńczenie naszej the most successful was the exhibition “Promised wieloletniej pracy i urzeczywistnienie ambitnych planów. Land: The City and Modernity,” devoted to Polish cities Niezależnie od działań związanych z inwestycją in the period between the 19th and 20th centuries. Last Muzeum przeprowadziło wiele udanych przedsięwzięć year, we were awarded several prestigious prizes and wystawienniczych, edukacyjnych i wydawniczych. Wśród honors, including three “Sybilla 2014” distinctions szczególnie udanych była wystawa „Ziemia obiecana. given to museums, the Jerzy Skowronek Prize for Miasto i nowoczesność” poświęcona polskim miastom na the book Nodes of Memory in Independent Poland, przełomie XIX i XX w. W ubiegłym roku uzyskaliśmy kilka the second-place prize in the “Visible Museum” prestiżowych nagród i wyróżnień, w tym trzy wyróżnienia competition, for our new online portal, and the w najważniejszym konkursie dla muzealników „Sybilla Golden Sunflower Prize, for the educational project 2014”, Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka za książkę Węzły “History of the Piasts.” These and many other events pamięci niepodległej Polski, II nagrodę w konkursie „Muzeum of last year were possible due to the hard work and widzialne” za projekt naszej nowej strony internetowej engagement of our entire team, along with tremendous oraz Statuetkę Złotego Słonecznika za projekt edukacyjny support from our partners and friends. We thank „Piastodzieje”. Te oraz wiele innych ubiegłorocznych each of these for their assistance and generosity. wydarzeń były możliwe dzięki zaangażowaniu całego ______zespołu oraz silnemu wsparciu naszych współpracowników i przyjaciół. Za pomoc i życzliwość serdecznie dziękujemy. ______

Robert Kostro

Dyrektor Muzeum Historii Polski Director, Polish History Museum

3 Polish History Museum 2015 EXHIBITIONS

ENG ENG

WYSTAWY EX “Promised Land: The City and WYS „Ziemia Modernity” HIBI obiecana. Miasto The temporary exhibition “Promised Land...” was devoted to the social and cultural development of Polish cities i nowoczesność” in the period between the 19th and 20th centuries. It TA featured the dynamic growth of cities including Warsaw, TIONS Wystawa czasowa „Ziemia obiecana...” poświęcona Łódź, Poznań, Kraków, Lwów and Żyrardów. Visitors była rozwojowi cywilizacyjnemu i społecznemu could learn more about demographic, urban and polskich miast na przełomie XIX i XX w. Prezentowała architectural changes, about the revolution in hygiene, dynamicznie rozwijające się ośrodki miejskie: Warszawę, the birth of mass and consumer cultures, especially Łódź, Poznań, Kraków, Lwów i Żyrardów. Zwiedzający WY involving advertising and publishing. The exhibition also described the rebirth of the nation and the rivalry between symbols in public space, as well as dramatic events of the revolution of 1905. The exhibition comprised iconography and artifacts belonging to the Museum, as well as those on loan from private collections. In addition, the exhibition included silent films taken from the repertoires of traveling fairs, as well as an original board game from the epoch, “Horse Races.” The exhibition included museum lessons and family weekends, which involved meetings and workshops for children and families, during which audiences

Minister Wojciech Kolarski z Kancelarii Prezydenta RP podczas zwiedzania wystawy w towarzystwie kuratora wystawy prof. Michała Kopczyńskiego i dyrektora Muzeum Historii Polski Roberta Kostro Minister Wojciech Kolarski, from the Presidential office, visits the exhibition accompanied by its curator Prof. Michał Kopczyński and Museum Director Robert Kostro mogli dowiedzieć się o przemianach demograficznych, could learn about technological inventions of the time, urbanistycznych i architektonicznych, o rewolucji the history of interior design and 19th-century fashion. w higienie, narodzinach kultury konsumpcyjnej They could also take part in numerous lectures given i masowej, w tym zwłaszcza reklamy i prasy. Wystawa opowiadała również o odrodzeniu narodowym i rywalizacji na symbole w przestrzeni publicznej miast oraz dramatycznych wydarzeniach rewolucji 1905 r. Na 5 Polish History Museum 2015 6 Muzeum Historii Polski 2015 ENG by renowned historians. The exhibition culminated in a floor show featuring fashions of the day. An audio guide accompanied the exhibition, featuring the voice of its curator, Prof. Michał wystawę składały się ikonografia, artefakty z epoki, Kopczyński. One could also listen to wonderful pochodzące ze zbiorów muzeów i z kolekcji prywatnych. tales of this period at the turn of the century by Dodatkowo, na ekspozycji można było obejrzeć nieme visiting www.ziemiaobiecana.podkasty.info. filmy z repertuaru objazdowego kina jarmarcznego oraz A richly illustrated catalog was published, featuring zagrać w oryginalną grę z epoki – „Wyścigi konne”. academic texts by authors including Prof. Henryk Integralnym elementem wystawy były lekcje muzealne Samsonowicz, Dr. Magdalena Gawin, Prof. Grażyna oraz weekendy rodzinne – czyli spotkania i warsztaty Szelągowska and Prof. Bolesław Orłowski. With dla dzieci i całych rodzin, podczas których uczestnicy the aid of the newspaper Rzeczpospolita, the Museum poznawali ówczesne wynalazki techniki, historię also published a special supplement devoted urządzania wnętrz oraz XIX-wieczną modę. Ponadto, to the exhibition and to the history of cities at zwiedzający mogli wziąć udział w licznych wykładach the turn of the 19th and 20th centuries, available tematycznych prowadzonych przez znanych historyków. for download on our web page www.muzhp.pl. Zwieńczeniem wystawy był pokaz mody z epoki. The exhibition was open to the public from 25 September Uzupełnieniem ekspozycji był audioprzewodnik, to 6 December 2015 in the University of Warsaw Library. w którym o wystawie opowiadał jej kurator, prof. ______Michał Kopczyński. Opowieści o niezwykłych czasach przełomu wieków można posłuchać pod adresem www.ziemiaobiecana.podkasty.info. Wydany został również bogato ilustrowany katalog uzupełniony o artykuły naukowe. Pośród jego autorów znaleźli się m.in.: prof. Henryk Samsonowicz, dr Magdalena Gawin, prof. Grażyna Szelągowska oraz prof. Bolesław Orłowski. Muzeum razem z dziennikiem „Rzeczpospolita” przygotowało także specjalny dodatek poświęcony wystawie oraz historii miast przełomu XIX i XX w. dostępny w wersji cyfrowej na stronie www.muzhp.pl.

Finisaż wystawy „Ziemia obiecana...” uatrakcyjnił koncert zespołu Szwagierkolaska The band Szwagierkolaska performing at the closing event of “Promised land...” Wystawę można było oglądać od 25 września do 6 grudnia 2015 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. ______

Sponsor wystawy: Exhibition sponsor: 7 Polish History Museum 2015 8 Muzeum Historii Polski 2015 ENG “Smolensk Portraits” Smoleńskie „ The Polish History Museum staged an outdoor exhibition to commemorate the fifth anniversary Portrety” of the presidential-jetliner crash at Smolensk. The exhibition was set within a circular platform, Muzeum Historii Polski przygotowało wystawę creating a ring of silence and allowing visitors to reflect plenerową upamiętniającą 5. rocznicę katastrofy upon this tragedy, which touched everyone equally. smoleńskiej. Wystawa była zbudowana na planie The circular shape of the space was symbolically designed okręgu, tworząc enklawę wyciszenia i refleksji w obliczu to be associated with unity and community. Within tragedii, która dotknęła wszystkich na równi. Kształt the ring, 96 portraits of those who perished in the crash przestrzeni – okrąg, symbolicznie związany był z jednością of 10 April 2010 were placed on display (with short bios, i wspólnotą. Wewnątrz okręgu prezentowane były in Polish and English). Pride of place, in the center of zdjęcia wszystkich 96 osób, które zginęły w katastrofie the space, were the portraits and biographies of Lech 10 kwietnia 2010 r. oraz ich krótkie biogramy (w wersji and Maria Kaczyński, the presidential couple, and that polskiej i angielskiej). W głównym miejscu na wprost of the final president-in-exile, Ryszard Kaczorowski. wejścia, umieszczono biografie i zdjęcia Pary Prezydenckiej The exhibition was designed by the studio led by Mirosław Lecha i Marii Kaczyńskich oraz ostatniego Prezydenta Nizio. It was on display in Warsaw from 10 to 29 April on RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego. Piłsudski Square, and was seen by some 25,000 people. Projekt ekspozycji zrealizowała pracownia The “Smolensk Portraits” exhibition was part of Mirosława Nizio. Wystawa była prezentowana a project featured at www.smolensk.muzhp.pl, which w Warszawie od 10 do 29 kwietnia na placu Marszałka had been ongoing for three years. The project has Józefa Piłsudskiego. Obejrzało ją 25 tysięcy osób. resulted in a unique archive made up of research Wystawa „Smoleńskie Portrety” była częścią materials, recordings, iconographies and texts, all of projektu, prowadzonego od trzech lat przez Muzeum which can be used for exhibition or research purposes. w ramach strony www.smolensk.muzhp. pl. The exhibition was accompanied by a published catalog. Rezultatem projektu jest unikatowe archiwum złożone ______z kwerend, nagrań, ikonografii, tekstów, mogące służyć do celów wystawienniczych czy naukowych. Ekspozycji towarzyszył katalog wystawowy. ______Od lewej: Jolanta Przewoźnik, żona zmarłego sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzeja Przewoźnika, Tomasz Komornicki, syn zmarłego gen. Stanisława Komornickiego, redaktor Marek Zając – prowadzący uroczystość otwarcia wystawy From the left: Jolanta Przewoźnik, the widow of Andrzej Przewoźnik, the former Secretary of the Council for the Remembrance of Struggle and Martyrdom, Tomasz Komornicki, the son of Gen. Stanisław Komornicki, the editor Marek Zając – hosting the opening of the exhibition 9 Polish History Museum 2015 10 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG The exhibition was made up of photographs and archival materials, taken largely from collections of Polish institutions which document regional histories, and Shifting quotations from those who had witnessed this history. “ Wystawa (w wersji polsko-angielskiej) prezentowana The exhibition (in Polish and English) was set up in była w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu oraz Warsaw on Krakowskie Przedmieście Street and in Poland: Western w ogrodzie Muzeum Historii Polski, w Pruszkowie the Polish History Museum gardens, and in Pruszków Przesuwanie (Muzeum Dulag 121) oraz w Szczecinie. Wystawa (Dulag 121 Museum) and in Szczecin. The multimedia „ and Northern w wersji multimedialnej dostępna jest na platformie version of the exhibition can be viewed at the Google Google Cultural Institute (www.wystawy.muzhp.pl). Cultural Institute (www.wystawy.muzhp.pl). Polski. Ziemie Territories, ______Zachodnie 1945-1948”

i Północne The outdoor exhibition staged as part of the 70th anniversary of the end of the Second 1945−1948” World War was devoted to postwar migrations and the social history of the Polish reclamation Wystawa plenerowa przygotowana z okazji 70. rocznicy of the Western and Northern Territories. zakończenia II wojny światowej poświęcona była The exhibition focused on political circumstances powojennym migracjom i społecznej historii obejmowania which were responsible for changes in Poland’s przez Polaków Ziem Zachodnich i Północnych. borders, and the harsh experiences of those who Wystawa przedstawiała polityczne okoliczności were resettled as a result. An important feature of zmiany granic Polski oraz trudne losy przymusowo the exhibition was the complex process of integrating przesiedlanej ludności. Ważnym tematem wystawy local communities co-created by groups with differing był również skomplikowany proces integracji lokalnych customs and experiences – those from Lviv and Vilnius, społeczności współtworzonych przez grupy o odmiennych those re-emigrating from the West, and settlers from zwyczajach i doświadczeniach – lwowiaków i wilniuków, Central Poland, Silesia and Masuria. The exhibition reemigrantów z Zachodu oraz osadników z Polski focused on daily difficulties of life in the “Polish Wild Centralnej, Ślązaków i Mazurów. Wystawa opowiadała West,” the creation of networks of local institutions o problemach dnia codziennego, „polskim Dzikim and organizations, as well as the integrating role Zachodzie”, tworzeniu siatki lokalnych instytucji played by the Catholic Church. It also showed how i organizacji oraz o integrującej roli Kościoła. Pokazywała the resettled territories were Polonized, how communist także, jak dokonywała się polonizacja zajmowanych propaganda presented these Reclaimed Lands, and how terytoriów, jak wyglądała PRL-owska propaganda Ziem the subject of the Western and Northern Territories Odzyskanych oraz jak temat Ziem Zachodnich i Północnych functions in Polish collective memory and culture. funkcjonuje w polskiej pamięci zbiorowej i w kulturze. Na wystawie wykorzystano fotografie i materiały archiwalne, pochodzące przede wszystkich ze zbiorów polskich instytucji dokumentujących historię regionalną oraz cytaty z relacji świadków historii. 11 Polish History Museum 2015 12 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG “Courage and Reconciliation” Odwaga „ From 22 to 29 June, we presented the mobile exhibition “Courage and Reconciliation” inside i pojednanie” the Polish Parliament building, designed as a companion presentation to the permanent W dniach 22-29 czerwca w gmachu Sejmu outdoor exhibition organized by MHP on the grounds Rzeczypospolitej Polskiej zaprezentowaliśmy of the palace complex in Krzyżowa. The focus of wystawę mobilną „Odwaga i pojednanie”, której the exhibition was on Polish-German relations in koncepcja nawiązywała do plenerowej wystawy the 20th century, with special attention paid to stałej zrealizowanej przez MHP na terenie kompleksu the process of reconciliation and the involvement pałacowego w Krzyżowej. Tematyka ekspozycji of civic and various church circles in this process. dotyczyła relacji polsko-niemieckich w XX w. ze The exhibition made use of archival photos and szczególnym uwzględnieniem procesu pojednania quotations relating to events connected with i udziału w nim środowisk obywatelskich i Kościoła. Polish-German relations from September 1939 up Na wystawie wykorzystane zostały archiwalne to the 1990s. The exhibition featured the first-ever zdjęcia i cytaty dotyczące wydarzeń związanych display of the original 1965 letter sent by Polish z relacjami polsko-niemieckimi od września 1939 r. bishops to their German counterparts, loaned po lata 90. W ramach wystawy po raz pierwszy from the archives of the Archbishop of Cologne. zaprezentowany został w Polsce oryginał listu biskupów ______polskich do biskupów niemieckich z 1965 r., który wypożyczyliśmy z archiwum arcybiskupstwa w Kolonii. Goście wernisażu, w tym m.in. ______ambasador Niemiec w Polsce Rolf Nikel (pierwszy od prawej) Guests at the opening of the exhibition, including the German Ambassador to Poland Rolf Nikel (first from the right)

Od lewej: wicemarszałek Sejmu RP Elżbieta Radziszewska, dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro From the left: Parliamentary Deputy Speaker Elżbieta Radziszewska, 13 Polish History Museum 2015 the Director of the Polish History Museum Robert Kostro 14 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG “Separated by War” Wojenne „ This exhibition, prepared by the Polish History Museum for the Ministry of Foreign Affairs, tells the story rozstania” of five Polish families to represent the fates of different Poles during the Second World War. These Wystawa przygotowana przez Muzeum Historii families came from territories annexed into the Third Polski dla Ministerstwa Spraw Zagranicznych opowiada Reich and the General Government, and from historie pięciu polskich rodzin symbolizujących różne Soviet-occupied territories. Each tale is a metaphor losy Polaków podczas II wojny światowej. Rodziny and represents different qualities of experiences: pochodzą z terenów włączonych do III Rzeszy children taken from their parents, deportations to i Generalnego Gubernatorstwa, jak i spod okupacji Siberia, the tale of a Jewish girl hidden in a Catholic sowieckiej. Każda opowieść jest metaforą i egzemplifikacją orphanage, postwar emigrations. The exhibition innego doświadczenia: dzieci odłączone od rodziców, included archival photographs and documents wywózka na Syberię, opowieść żydowskiej dziewczynki from private archives of the various families. ukrywanej w katolickim sierocińcu czy powojenna The exhibition was based on a temporary exhibition emigracja. Na wystawie zaprezentowano archiwalne previously shown in Warsaw (2009) and Kraków zdjęcia i dokumenty z prywatnych archiwów rodzin. (2010). In 2015, the exhibition could be viewed Ekspozycja została opracowana na podstawie in places including South Korea, on the HUFS wystawy czasowej o tej samej nazwie pokazanej campus in Yongin (4–17 November) and Keimyung wcześniej, w Warszawie (2009) i Krakowie (2010). University Library in Daegu (20–28 November). W 2015 r. wystawę można było obejrzeć m.in. The exhibition will be on display in selected w Korei Południowej: na kampusie HUFS w Yongin Polish diplomatic missions around the world. (4-17 listopada) oraz Bibliotece Uniwersytetu ______Keimyung w Daegu (20-28 listopada). Ekspozycja docelowo będzie prezentowana w wybranych polskich placówkach dyplomatycznych na całym świecie. ______

15 Polish History Museum 2015 16 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG “Res Sacra Miser” “Bodzentyn, Lost “Res Sacra Miser: The Annals of the Warsaw Charitable and Restored” Society” is the title of an exhibition presented Res Sacra Miser” on Hoover Square in Warsaw. The exhibition was Bodzentyn „ „ The Museum helped to stage an outdoor exhibition prepared by the Moses Schorr Foundation in prepared in Bodzentyn by the Świętokrzyskie „Res Sacra Miser – dzieje Warszawskiego Towarzystwa association with the Polish History Museum, and utracony Mountains Historical Society. The exhibition was Dobroczynności” to tytuł wystawy plenerowej was presented from 19 October to 18 November. staged on the 660th anniversary of the founding of prezentowanej na Skwerze Hoovera w Warszawie. The exhibition – staged in the form of a labyrinth – told the town, and the 20th anniversary of the restoration Ekspozycję przygotowaną przez Fundację im. prof. Mojżesza the story of the Warsaw Charitable Society from – odzyskany” of Bodzentyn’s town rights, telling the complete story Schorra we współpracy z Muzeum Historii Polski można the time it was founded in 1818 to 1949, the point Muzeum było partnerem wystawy plenerowej of this urban center in the Świętokrzyskie region. było oglądać od 19 października do 18 listopada. at which it was shut down by the communist przygotowanej w Bodzentynie przez Fundację Additional events accompanied the exhibition: Ekspozycja – w formie labiryntu – opowiadała authorities. The exhibition included archival materials, Świętokrzyską Góry Historii. Ekspozycję przygotowano educational programs for families and “A Chest historię WTD od początku jego powstania w 1818 r. aż such as 19th-century etchings and photos, showing z okazji 660-lecia lokacji miejskiej i 20-lecia odzyskania Full of History,” a project involving gathering and do 1949 r., czyli do momentu likwidacji przez władze the development of the first secular organization praw miejskich przez Bodzentyn. Opowiadała digitalizing historical artifacts in Bodzentyn residents’ komunistyczne. Na wystawie zaprezentowane zostały which engaged in helping socially excluded people ona historię tego świętokrzyskiego miasta. possession, with the aim of creating a virtual między innymi archiwalne materiały, w tym XIX-wieczne in Warsaw. Visitors could also learn about the lives Uzupełnieniem wystawy były wydarzenia towarzyszące: portrait of the town’s previous inhabitants. ryciny oraz zdjęcia prezentujące dzieje pierwszej świeckiej of the most important people involved in the work zajęcia edukacyjne dla rodzin oraz „Kufer pełen historii” The exhibition was open for viewing on the collegiate organizacji, która zaangażowała się w pomoc osobom of the Society, including Princess Zofia Zamoyska – akcja zbierania i cyfryzacji pamiątek historycznych wśród square by the Church of Bishop Stanislaw the wykluczonym społecznie w Warszawie. Zwiedzający mogli Czartoryska and the poet Julian Ursyn Niemcewicz. mieszkańców Bodzentyna, mająca na celu stworzenie Martyr in Bodzentyn from 13 June to 16 August. również zapoznać się z biografiami najważniejszych osób ______wirtualnego portretu dawnych mieszkańców miasta. ______zaangażowanych w działalność Warszawskiego Ekspozycję można było oglądać na placu kolegiackim Towarzystwa Dobroczynności – między innymi przy kościele Świętego Stanisława Biskupa Męczennika księżniczki Zofii Zamoyskiej z Czartoryskich, w Bodzentynie od 13 czerwca do 16 sierpnia. czy poety Juliana Ursyna Niemcewicza. ______18 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG is an exhibition showing the lives of millions of Polish Multimedia migrants after the Second World War who had to find homes in a new reality within Poland’s altered borders. “Polish Road to Freedom” presents exhibitions a picture of the final decade of transforming Poland „Polska from a communist state into the independent, Multimedialne droga do democratic Third Republic, captured through on the Google wolności” to obraz the lens of renowned photographer Erazm Ciołek. ostatniej dekady wystawy “The Solidarity and the Fall of the Iron Cultural Institute przejścia od państwa Curtain” is the story of the Polish political and komunistycznego social “merry-go-round,” as historian Norman na Google do niepodległej, website Davies called it, which led to the collapse of demokratycznej communism in Central and Eastern Europe. Cultural Institute III RP, ujęty 8 May saw the opening of the virtual exhibition, Google Open Gallery is part of the Google Cultural przede wszystkim a companion to the outdoor exhibition presented Institute platform and allows virtual exhibitions 8 maja odsłonięta została, równolegle do wersji w obiektywie on the anniversary of the end of the Second to be set up, available for view on mobile plenerowej, e-wystawa z okazji rocznicy zakończenia wybitnego fotografika World War: "Shifting Poland: Western and devices. These exhibitions can be accessed via II wojny światowej Erazma Ciołka. Northern Territories, 1945–1948,” which told the web page: www.wystawy.muzhp.pl. – „Przesuwanie „Solidarność the story of postwar migrations and settlements The Polish History Museum, one of only nineteen Polski. Ziemie i upadek żelaznej in the Western and Northern Territories. institutions in Poland and among 1000 cultural Zachodnie kurtyny” jest In 2015, at the request of the Ministry of Foreign institutions from 70 countries around the globe, i Północne opowieścią Affairs, the online version of the exhibition presents its activities as part of the international project 1945-1948”, o polskiej politycznej “Separated by War” was prepared, based on Google Cultural Institute. Since 2012, MHP has prepared opowiadająca i społecznej „karuzeli”, materials gathered as part of the project “Families 10 virtual exhibitions, seen by over a million visitors. historię jak określił to historyk Separated by History” and the temporary ______powojennych Norman Davies, exhibition “Separated by War” (2009–2010). migracji i zasiedlania Ziem Zachodnich i Północnych. która doprowadziła As part of our partnership with Google Cultural Institute, W 2015 r. na zlecenie Ministerstwa Spraw do zakończenia our Museum was the first Polish institution to present Zagranicznych przygotowana została internetowa komunizmu w Środkowo-Wschodniej Europie. its collections using the Google Open Gallery app. In wersja wystawy „Wojenne rozstania”, która powstała Google Open Gallery jest częścią platformy 2015, we organized three virtual exhibitions designed w oparciu o materiały zebrane w ramach projektu Google Cultural Institute i pozwala na przygotowanie specifically to be viewed on mobile devices:“Everyday „Rodziny rozdzielone przez historię” oraz do wystawy wirtualnych wystaw dostępnych na urządzeniach Life in the Western Territories: 1945–1948” czasowej „Wojenne rozstania” (2009-2010). mobilnych. Wszystkie wystawy można oglądać W ramach współpracy z Google Cultural na stronie: www.wystawy.muzhp.pl. Institute Muzeum jako pierwsza polska instytucja Muzeum Historii Polski, jako jedna z 19 instytucji tworzy swoje kolekcje na aplikacji Google Open w Polsce, spośród 1000 instytucji kultury z 70 krajów Gallery. W 2015 r. powstały trzy wystawy wirtualne na świecie, prezentuje swoją działalność w ramach dopasowane do specyfiki urządzeń mobilnych: międzynarodowego projektu Google Cultural Institute. „Codzienność na ziemiach zachodnich. Od 2012 roku Muzeum przygotowało 10 wirtualnych 1945-1948” to wystawa pokazująca życie wystaw, które obejrzało już ponad milion osób. milionów polskich migrantów, którzy po II wojnie ______światowej musieli znaleźć sobie miejsce w nowej rzeczywistości, w zmienionych granicach Polski. 19 Polish History Museum 2015 EDUCATIONAL PROJECTS

ENG ENG

PROJEKTY EDUKACYJNE EDU “Humble Heroes” In 2015, MHP organized “Humble Heroes,” a competition for films about history aimed at PRO „Bohaterowie high school students. The competition was set up CATIO to encourage young people to look within their drugiego planu” local environments and find individuals not widely known but who were involved in struggles for an independent Poland in the period 1944 to 1989. W 2015 r. Muzeum zorganizowało konkurs historyczno- 82 films were eventually entered for competition. -filmowy „Bohaterowie drugiego planu” skierowany JEKTY The creators of the five best films were then invited NAL do uczniów szkół ponadpodstawowych. Konkurs miał to take part in film workshops, which led to short na celu zachęcenie młodych ludzi do odnajdywania documentary films being made about local heroes. w środowiskach lokalnych nieznanych szerzej osób, On 3 December, Cinema Iluzjon in Warsaw staged a final które wspierały działalność środowisk walczących event where the winner was announced. The jury, led o niepodległą Polskę w latach 1944-1989. Na konkurs EDUKA by Dr. Maciej Drygas and including Eliza Dzwonkiewicz, wpłynęło 82 prace. Autorzy pięciu najlepszych prac wzięli PRO Gabriela Sierocińska-Dec, Prof. Antoni Dudek and Paweł udział w warsztatach filmowych, dzięki którym powstały Woldan, chose to award top prize to the team from Józef filmowe etiudy dokumentalne o opisanych bohaterach. Piłsudski High School in Sierakowice (Monika Cyperska, 3 grudnia w warszawskim kinie Iluzjon zostały Julia Stencel, Jakub Bigus, led by Adrian Klawikowski), for ogłoszone wyniki na najlepszą etiudę filmową. Jury the short film Jan Gosz – History Written in Goodness. CYJ pod przewodnictwem dr hab. Macieja Drygasa, JECTS The film tells the story of its titular hero – a farmer, w składzie Eliza Dzwonkiewicz, Gabriela Sierocińska-Dec, entrepreneur and social activist from the Kaszubia region. He was a founder of the Solidarity Independent Self-Governing Individual Farmers Trade Union, and its NE leader in the Sierakowice district. The jury decided to award additional prizes to two films, made by teams from the K.K. Baczyński High School in Jasieniec (Patrycja

Warsztaty filmowe Film workshops 22 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Olszewska, Angelika Przybylska, Katarzyna Rogalska, led by Katarzyna Leśniak) for the film To Be Closer to People, and by students from the Father Jan Kompałło and Wojciech Lipski High School in Ostrów Wielkopolski prof. Antoni Dudek, Paweł Woldan postanowiło przyznać (Maria Kuroszczyk, Jagoda Janiszewska, led by Piotr główną nagrodę zespołowi z Gimnazjum im. Józefa Grabarz) for the film about Jan Kempiński, Flash. Piłsudskiego w Sierakowicach w składzie: Monika The competition partner, Polska Press Grupa, established Cyperska, Julia Stencel, Jakub Bigus, pod opieką Adriana its own award for the best written work and presented Klawikowskiego za etiudę filmową „Jan Gosz – historia the trophy and awards. The jury, comprising editors dobrem pisana”. Etiuda opowiada o Janie Goszu – rolniku, Paweł Siennicki and Witold Głowacki and Joanna przedsiębiorcy, społeczniku i działaczu kaszubskim. Był Pazio, awarded the work by Technical School 3 from jednym z założycieli Niezależnego Samorządnego Związku the Oskar Lange Schools in Zawiercie for “Sued for Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność” Attempting to Abolish the PRL Authorities: The Fate oraz jego przewodniczącym w gminie Sierakowice. of Friends of the Second General High School in Jury postanowiło przyznać także dwa równorzędne Zawiercie,” which had been presented as part of Od lewej: Robert Kostro dyrektor Muzeum Historii Polski, Maciej Malatyński pełnomocnik wyróżnienia. Otrzymali je: zespół z Publicznego Gimnazjum the award in the first phase of competition with prof. Antoni Dudek członek jury konkursu, Eliza Dzwonkiewicz Dr hab. Maciej Drygas rektora Państwowej Wyższej im. K.K. Baczyńskiego w Jasieńcu w składzie: Patrycja participation in a journalism workshop. The result prezes Fundacji Banku Zachodniego WBK gratuluje Pawłowi przewodniczący jury konkursu, Szkoły Filmowej, Telewizyjnej Henrykowskiemu laureatowi pierwszej nagrody w I etapie konkursu reżyser i wykładowca PWSFTviT Olszewska, Angelika Przybylska, Katarzyna Rogalska, pod was a reportage, later published in Nasza Historia. i Teatralnej ds. produkcji Dr. Maciej Drygas, jury chair, opieką Katarzyny Leśniak za etiudę „Być bliżej ludzi” oraz The project partner, the Network of Learning and Local From the left: Robert Kostro Director of the Polish History Museum, i współpracy zagranicznej Prof. Antoni Dudek member of the jury, Eliza Dzwonkiewicz director and lecturer at PWSFTviT uczennice I Liceum Ogólnokształcącego im. ks. Jana Cinemas, organizes screenings of short films across Maciej Malatyński, assistant President of the Bank Zachodni WBK Foundation congratulates rector at the Higher State Film, Kompałły i Wojciecha Lipskiego w Ostrowie Wielkopolskim: Poland. On 16 December, they organized the first Paweł Henrykowski, the winner of the top prize in the first stage of Television and Theatre School, Marii Kuroszczyk i Jagodzie Janiszewskiej, pod opieką screening of the short film Jan Kempiński, Flash at the competition specialising in production and Piotra Grabarza za etiudę Jan Kempiński „Błysk”. the educational cinema in the Ostrów Cultural Center. international cooperation Partner konkursu, Polska Press Grupa, przyznał The project was organized in association with własną nagrodę za najlepszą pracę pisemną – wręczył the WBK Bank Foundation and the Higher State statuetkę i nagrody rzeczowe. Jury w składzie: red. Paweł Film, Television and Theater School in Łódź. Siennicki, red. Witold Głowacki, Joanna Pazio za ______najlepszą pracę uznało pracę zespołu z Technikum Warsztaty dziennikarskie nr 3 Zespołu Szkół im. Oskara Langego w Zawierciu Journalism workshops pt. „Sądzeni za próbę obalenia władzy w PRL – losy przyjaciół z II Liceum Ogólnokształcącego w Zawierciu”, który w nagrodę po I etapie konkursu odbył warsztaty dziennikarskie. W ich wyniku powstał reportaż, który ukazał się w miesięczniku „Nasza Historia”. Partner projektu, Sieć Kin Studyjnych i Lokalnych, organizuje projekcje etiud w całym kraju. 16 grudnia odbył się pierwszy taki pokaz etiudy Jan Kempiński „Błysk” w kinie studyjnym Ostrowskiego Centrum Kultury. Projekt realizowany był we współpracy z Fundacją Banku Zachodniego WBK i Państwową Wyższą Szkołą Filmową, Telewizyjną i Teatralną w Łodzi. ______Laureaci konkursu „Bohaterowie drugiego planu” Winners of the “Humble Heroes” competition 24 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG “History of the Piasts” Piastodzieje” „ “History of the Piasts” is a regular theater program which features the history of the Piast dynasty, aimed „Piastodzieje” to cykliczny program teatralny odwołujący at children from ages 5 to 9. As part of the project, się do historii rodu Piastów, adresowany do dzieci w wieku those involved could discover the histories of 10 rulers 5-9 lat. W ramach projektu uczestnicy poznali historię of Poland, including founder of the Piast dynasty 10 władców Polski, w tym między innymi założyciela Mieszko I and Bolesław Chrobry, the first king of dynastii Piastów – Mieszka I oraz pierwszego króla Poland. Each meeting was made up of two segments: Polski – Bolesława Chrobrego. Każde spotkanie składało a performance devoted to one Piast ruler (prepared by się z dwóch części: przedstawienia przygotowanego Teatr Wolandejski), and art and theater workshops. przez Teatr Wolandejski, dotyczącego jednego z władców 19 December saw the end of the cycle of these events. piastowskich oraz warsztatów plastycznych i teatralnych. Children were invited to see a performance devoted 19 grudnia odbyło się zakończenie cyklu. Dzieci to the last Piast king, Kazimierz the Great. Next, zobaczyły przedstawienie poświęcone ostatniemu parents watched a performance which had been królowi z rodu Piastów, Kazimierzowi Wielkiemu. prepared by the participating children. All those Następnie rodzice obejrzeli przedstawienie przygotowane involved in “History of the Piasts” received a Young wspólnie przez wszystkie dzieci. Każdy uczestnik Mediewista diploma and prizes for taking part. cyklu „Piastodzieje” otrzymał dyplom Młodego The “History of the Piasts” project was awarded Mediewisty oraz nagrody za udział w projekcie. the Golden Sunflower Prize in a competition Projekt „Piastodzieje” został we wrześniu organized by the portal www.czasdzieci.pl (Time nagrodzony Złotym Słonecznikiem w plebiscycie for Kids) for innovative projects for young people. organizowanym przez portal www.czasdzieci.pl Project continues in 2016. na najbardziej rozwojowe inicjatywy dla dzieci. ______Projekt kontynuowany w 2016 r. ______

25 Polish History Museum 2015 26 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Family events and ENG museum lessons Rodzinne spotkania involving the exhibition i lekcje muzealne na “Promised Land: wystawie „Ziemia The City and Modernity”

obiecana. Miasto An extra feature of the “Promised Land...” exhibition were events for families, organized with children i nowoczesność” in mind. These included the workshops “Saturdays of Invention,” where the youngest participants Uzupełnieniem wystawy „Ziemia obiecana...” były could build inventions from the 19th century, and atrakcje przygotowane dla rodzin z dziećmi. Znalazły się “The Salons Await,” featuring the history of interior wśród nich warsztaty „Sobota z wynalazkami”, gdzie design from the Empire period up to Art Nouveau, najmłodsi tworzyli XIX-wieczne wynalazki technologiczne, and the event “Weekend in Fashion,” which involved zajęcia „Prosimy na pokoje” z historii urządzania wnętrz young people being invited to discover period trends od empire’u aż po secesję oraz „Weekend z modą”, dzięki and to design attire for a doll or teddy bear. któremu młodzi uczestnicy mogli bliżej poznać ówczesne MHP also set up a series of museum lessons for trendy i samemu zaprojektować strój dla lalki lub misia. schools and high schools, covering the birth of mass Muzeum przygotowało również lekcje muzealne culture, 19th-century urban society and the birth dla szkół podstawowych, gimnazjów i szkół of cities, using the board game “Building a City.” ponadgimnazjalnych, opowiadające między innymi ______o narodzinach kultury masowej, XIX-wiecznym społeczeństwie miejskim oraz o powstawaniu miasta z wykorzystaniem gry planszowej „Budowanie miasta”. ______

27 Polish History Museum 2015 28 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Urban and ENG activity games “Timeline” Gry miejskie MHP included two interactive games in its program: Aplikacja edukacyjna educational app “Discover the Second Polish Republic,” which i przestrzenne allowed participants to experience life in 1920s „Linia Czasu” The “Timeline” mobile app for kids features Polish rulers, Poland, and “Decade 1979–1989”, presenting life key historical events and various animals (such as W ofercie edukacyjnej MHP znajdują się dwie in the final decade of the Polish People’s Republic. Aplikacja mobilna dla dzieci „Linia Czasu” otters, dogs and bears) which changed Polish history. gry przestrzenne: „Odkryj II RP”, w której uczestnicy The games can be hired out free of charge, with przedstawia władców Polski, znaczące w naszych The app is enhanced using attractive graphics and udają się w podróż po 20-leciu międzywojennym schools paying only transportation costs. dziejach wydarzenia i zwierzęta (jak np. wydra, pies czy a specially recorded soundtrack. The aim of the game i „Dekada 79-89”, prezentująca życie w ostatniej MHP organized urban adventure games for schools, niedźwiedź), które odegrały rolę w naszej historii. is to sequence the characters in chronological order by dekadzie PRL-u. Gry wypożyczane są bezpłatnie, including “Sir Roch’s Walk,” in which students could Całości dopełnia atrakcyjna grafika i nieszablonowa placing them on the correct spot on a time line. This szkoła ponosi jedynie koszty transportu. experience life in the First Polish Republic, and “Warsaw ścieżka dźwiękowa. Celem grającego jest uporządkowanie can be attempted at three levels of difficulty – beginner, chronologiczne postaci, zwierząt czy wydarzeń poprzez odpowiednie umieszczenie ich na linii czasu. Można podjąć to wyzwanie na trzech poziomach – początkującym, zaawansowanym i eksperckim – zróżnicowanych pod względem czasu, jakim dysponuje grający. Każdemu rysunkowi towarzyszy opis, który odsłania się po podwójnym kliknięciu. Poza dobrą rozrywką dla grupy wiekowej 8-12 lat aplikacja posiada walory edukacyjne, które ułatwiają zdobywanie wiedzy na temat dziejów ojczystych. Aplikację można pobrać bezpłatnie. ______

Muzeum organizowało gry miejskie dla advanced and expert – which vary in terms of time szkół, w tym „Spacer imć Rocha”, dzięki allotted. Each drawing is accompanied by a description, któremu uczniowie przenieśli się do czasów which is revealed when photos are double-clicked. As I Rzeczypospolitej oraz „Warszawa przed well as providing plenty of good fun for the 8 to 12 powstaniem styczniowym”, gdzie uczestnicy zapoznali before the January Uprising,” where participants could age group, the app has educational functions which się z przemianami społecznymi i cywilizacyjnymi, jakie learn about social and cultural changes taking place make it easier for learners to discover more about their zaszły w Warszawie w drugiej połowie XIX w. in Warsaw in the second half of the 19th century. history. The application can be downloaded for free. ______

29 Polish History Museum 2015 INTERNATIONAL PROJECTS ENG ENG Partnership with the museum at PROJEKTY MIĘDZYNARODOWE INTER Współpraca Bletchley Park z Bletchley Park MHP runs discussions with the museum at Bletchley PRO Park in the U.K. about modifying the permanent exhibition at Bletchley to include elements featuring NATIO MHP prowadzi rozmowy z Bletchley Park Polish cryptologists and their work on cracking dotyczące zmodyfikowania wystawy stałej w muzeum the German “Enigma” encryption machine. In June w Bletchley w Wielkiej Brytanii o wątki związane 2015, an initial seminar took place in London and at z wkładem polskich kryptologów w rozpracowanie Bletchley Park. The project is being developed with niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. W czerwcu JEKTY assistance from the Polish Embassy in London. NAL 2015 r. odbyło się seminarium przygotowawcze ______w Londynie i w Bletchley Park. Projekt jest realizowany we współpracy z Ambasadą RP w Londynie. MIĘDZY ______PRO „Recovering Forgotten “Recovering History” (Przywracanie Forgotten History” zapomnianej historii) In June, MHP co-organized another edition of NARO JECTS the annual academic conference “Recovering Forgotten History: The Image of East-Central Europe W czerwcu Muzeum było współorganizatorem in English-Language Textbooks,” set up and organized kolejnej edycji dorocznej konferencji naukowej in large part by the Foundation for Civic Space and „Recovering Forgotten History. The Image of East- Public Policy. The aim of this initiative is to nurture DOWE Central Europe in English-Language Textbooks”, której inicjatorem i głównym organizatorem jest Fundacja Przestrzeni Obywatelskiej i Polityki Społecznej. Celem przedsięwzięcia jest dbanie o wizerunek Polski i całego regionu środkowoeuropejskiego w akademickich podręcznikach historii. W trakcie konferencji odbyły się dyskusje polskich i zagranicznych badaczy zajmujących

Od lewej: Prof. Alexander Murphy (Uniwersytet w Oregonie), Dir. Peter Kracht (Uniwersytet Pittsburski), Prof. John McNeill (Uniwersytet Georgetown), Prof. Robert Frost (Uniwersytet w Aberdeen, UK) From left: Prof. Alexander Murphy (University of Oregon), Dir. Peter Kracht (Pittsburgh University Press), Prof. John McNeill (Georgetown University), Prof. Robert Frost (Aberdeen University, UK) 32 Muzeum Historii Polski 2015 ENG the image of Poland and the entire Central-Eastern ENG European region in academic history textbooks. Co-operation with During the conference, numerous discussions between Polish and foreign researchers took place, the Pol-Int platform covering history and culture in former territories of the Polish Republic, as well as contemporary Poland. Współpraca MHP works with the online platform Pol-Int, the “Polish- In 12th edition of the conference some forty academics Studies Interdisciplinary Scholarly Information and from Poland, the U.S. and Canada took part. z platformą Pol-Int International Communication” (www.pol-int.org) ______set up and operated by the European University Muzeum jest partnerem platformy internetowej Pol- Viadrina in Frankfurt (Oder) and the Collegium Int – „Studia-o-Polsce. Interdyscyplinarnie. Komunikacja Polonicum in Słubice. The project allows the exchange Scholarship Fund i informacja naukowa” (www.pol-int.org) założonej of knowledge, experience and contacts between i prowadzonej przez Uniwersytet Europejski Viadrina specialists from various fields of learning focused In 2015, MHP organized the eighth season of its we Frankfurcie nad Odrą oraz Collegium Polonicum on studies about Poland. The platform also allows Scholarship Fund, which awarded grants to 15 w Słubicach. Projekt umożliwia wymianę wiedzy, the publication of results of interdisciplinary studies research projects, along with other initiatives which doświadczeń oraz kontaktów między specjalistami from Poland and other parts of the world, as well promote knowledge about Poland around the globe. z różnych dziedzin nauki zajmującymi się studiami o Polsce. as supporting the creation of networks of contacts Od lewej: dr hab. Lidia Korczak (Uniwersytet Jagielloński), prof. James From the previous edition of the MHP scholarship Platforma pozwala również na udostępnianie na arenie and relationships between various academic Collins (Uniwersytet Georgetown), prof. John Merriman (Uniwersytet Yale) program, all those who receive funding are required międzynarodowej wyników interdyscyplinarnych badań partners. MHP collaborates on the exchange From left: Prof. Lidia Korczak (Jagiellonian University), Prof. James Collins to publish their materials under open-licence terms. prowadzonych w Polsce i na świecie oraz wspiera tworzenie of information about projects, conferences and (Georgetown University), Prof. John Merriman (Yale University) On 30 August, the ninth edition of the program was sieci kontaktów i nawiązywanie międzynarodowych seminars with themes regarding Polish history. announced. It is aimed at foreign partners who already partnerstw naukowych. Muzeum współpracuje przy ______się historią i kulturą terenów dawnej Rzeczypospolitej are or wish to become involved in Polish history. More wymianie informacji o projektach, konferencjach oraz współczesnej Polski. W 12. edycji konferencji information can be found at www.stypendia.muzhp.pl. i seminariach o tematyce związanej z historią Polski. wzięło udział czterdziestu naukowców i historyków ______z Polski, Stanów Zjednoczonych i Kanady. ______Fundusz stypendialny

W 2015 r. Muzeum zorganizowało VIII edycję Funduszu Stypendialnego, w której nagrodzonych zostało 15 projektów badawczych oraz przedsięwzięć propagujących za granicą wiedzę o dziejach Polski. Od poprzedniej edycji konkursu od stypendystów wymagane jest stosowanie otwartych licencji we wszystkich publikacjach dofinansowanych przez MHP. 30 września ogłoszona została IX edycja konkursu. Oferta adresowana jest do cudzoziemców, którzy zajmują się lub chcą się zajmować historią Polski. Więcej informacji na stronie: www.stypendia.muzhp.pl. ______33 Polish History Museum 2015 FILM PROJECTS ENG ENG Zamość Film Festival “Meetings with History” PROJEKTY FILMOWE FILM Zamojski Festiwal MHP was co-organizer of the Zamość Film Festival “Meetings with History” (12–15 August). MHP Filmowy „Spotkania presented three films in competition: So Close, PRO z historią” and Yet So Far, Upper Silesian Tragedy 1945 and PRO Tragic War, as well as special screenings outside the competition: The Art of the State of Martial Muzeum było współorganizatorem Zamojskiego Law and How Was a New Warsaw Built? Festiwalu Filmowego „Spotkania z historią” The festival program included the latest documentary (12-15 sierpnia). MHP zaprezentowało na nim trzy films from Poland, as well as historical features, JEKTY filmy konkursowe: „Tak daleko, tak blisko”, „Tragedia JECTS meetings with remarkable artists working in film, Górnośląska 1945” i „Straszna wojna” oraz na specjalnych outdoor screenings and related events. Representatives projekcjach pozakonkursowych: „Sztuka stanu of MHP also took part as expert members of various wojennego” i „Jak zbudowano nową Warszawę?”. discussion panels which preceded film screenings. Na program Festiwalu składały się najnowsze ______FILMO polskie filmy dokumentalne i reportaże o tematyce historycznej, spotkania z wybitnymi twórcami filmowymi, projekcje plenerowe oraz imprezy towarzyszące. Przedstawiciele Muzeum wzięli również udział jako eksperci w prelekcjach poprzedzających pokazy filmowe. WE ______

Zastępca dyrektora Muzeum Historii Polski Piotr Podgórski, wręcza nagrodę publiczności 3. Zamojskiego Festiwalu Filmowego reżyserowi Maciejowi Wojciechowskiemu za film dokumentalny Sieroty Wołynia – córki Zamościa Deputy director of the Polish History Museum Piotr Podgórski presenting the audience prize at the Third Zamość Film Festival to the director Maciej Wojciechowski for his Polish History Museum 2015 documentary film Volhynia Orphans – Zamość daughters 35 36 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Film Festival ENG MHP TV

“Rebellious, MHP and the online portal dzieje.pl produce documentary films which cover topics related to Festiwal filmowy Resolute, Cursed” MHP TV the anniversaries of important historical events.

The films are usually uploaded onto YouTube. Between 24 and 26 September, Gdynia staged „Niepokorni, MHP i portal dzieje.pl przygotowują filmy In 2015, three films were made: How Was a New the 7th Festival of Documentary Films “Rebellious, dokumentalne poruszające tematykę związaną Warsaw Built?, a documentary about the rebuilding Resolute, Cursed,” devoted to recent Polish history, Niezłomni, Wyklęci” z rocznicami ważnych wydarzeń historycznych. Filmy of the capital after the Second World War, produced especially the so-called Cursed Soldiers. Films screened udostępniane są przede wszystkim w serwisie YouTube. on the 70th anniversary of the founding of the Office W dniach 24-26 września w Gdyni odbył się 7. Festiwal as part of the festival focused on the role the Polish W 2015 r. powstały trzy filmy: „Jak zbudowano for Rebuilding the Capital; Upper Silesian Tragedy Filmów Dokumentalnych NNW poświęcony polskiej underground and the democratic opposition played nową Warszawę?” − dokument filmowy o odbudowie 1945, a documentary made for the 70th anniversary historii najnowszej, w szczególności Żołnierzom Wyklętym. from 1944 to 1989. The festival comprised 45 films, stolicy po II wojnie światowej, przygotowany z okazji of the deportation of thousands of civilians from Filmy festiwalowe przybliżały rolę polskiego podziemia both documentaries and features. These included 70. rocznicy utworzenia Biura Odbudowy Stolicy, „Tragedia Upper Silesia to distant regions of the USSR, which i opozycji demokratycznej w walce z komunistycznym the documentary Upper Silesian Tragedy 1945, Górnośląska 1945” − dokument filmowy zrealizowany received numerous awards at film festivals; and Tadeusz reżimem w latach 1944-1989. Na festiwalu zostało prepared by the MHP team. Debates and meetings w związku z 70. rocznicą deportacji tysięcy cywilów Kantor, a documentary about the theater director pokazanych 45 filmów dokumentalnych i fabularnych. with those involved in and witnessing history taking z terenów Górnego Śląska w głąb ZSRR, kilkakrotnie Kantor, made for the 100th anniversary of his birth. Wśród nich znalazł się również dokument przygotowany place were staged. Those organizing the festival were nagradzany na festiwalach filmowych oraz „Tadeusz ______przez MHP „Tragedia Górnośląska 1945”. W ramach the Association “Scena Kultury” and the Gdynia City Kantor” – dokument filmowy o Kantorze zrealizowany festiwalu odbyły się liczne debaty oraz spotkania Council, with the Polish History Museum as a partner. w związku z 100. rocznicą urodzin reżysera. z uczestnikami i świadkami historii. Organizatorami ______festiwalu byli Stowarzyszenie „Scena Kultury” i Urząd Miasta Gdyni, a partnerem Muzeum Historii Polski. ______

37 Polish History Museum 2015 PUBLICATIONS 38 Muzeum Historii Polski 2015 ENG So Close, and Yet So Far ENG Directed by Anna Kuśmierczyk, this documentary WYDAWNICTWA PUBLI presents the fates of those who experienced „Tak daleko, tak blisko” the Second World War under Soviet occupation, the consequences of mass deportations, separations Film dokumentalny w reżyserii Anny Kuśmierczyk and the impossibility of returning to Poland. It is also przedstawia losy osób, które doświadczyły II wojny a tale of memory, the building of identity in a new WY światowej pod okupacją sowiecką, konsekwencje place, about bonds broken and restored anew, about CA deportacji, rozdzielenia i niemożności powrotu do Polski. the meaning of the past in the present. Produced by Jest to także opowieść o pamięci, budowaniu tożsamości MHP, the film was made as part of the project “Families w nowym miejscu, zerwanych i na nowo budowanych Separated by History” (www.rodziny.muzhp.pl). więziach, o znaczeniu przeszłości w teraźniejszości. In 2015, the film was shown at the 7th Baghdad DAW Wyprodukowany przez Muzeum film powstał International Film Festival and the 6th Festival of TIONS w ramach projektu „Rodziny rozdzielone przez Migrant Films in Ljubljana, Slovenia, and in November historię” (www.rodziny.muzhp.pl). it was broadcast on the channel TVP History. The film Film w 2015 r. był prezentowany na is being promoted by the Kraków Film Foundation. 7. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym ______NIC w Bagdadzie (Irak) oraz 6. Festiwalu Filmów Migracyjnych w Lublanie (Słowenia). A w listopadzie był także emitowany w TVP Historia. Promocja filmu wspierana jest przez Krakowską Fundację Filmową. ______TWA 40 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG Ecclesia – Regnum – Fontes: The Polish Campaign 1939: Studies from Medieval Times Politics – Society – Culture, vol. 2 Editor: S. Gawlas Editors: M.P. Deszczyński, T. Pawłowski

Publisher: University of Warsaw, UW History Institute, Publisher: Neriton, Polish History Museum Ecclesia – Regnum – Fontes. Main Directorate of the State Archives, Polish Kampania polska 1939. Polityka Studia z dziejów średniowiecza Academy of Sciences (PAN) Institute of History, – Społeczeństwo – Kultura, t. 2 This co-authored work covers themes of the Second Polish History Museum Redakcja: S. Gawlas Redakcja: M.P. Deszczyński, T. Pawłowski World War and the political and military strategies of Poland, Germany, the Soviet Union, France, Wydawca: Uniwersytet Warszawski, Instytut Historyczny Wydawca: Neriton, Muzeum Historii Polski The volume, dedicated to Prof. Maria Koczerska, Great Britain and other countries involved in one of UW, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Instytut contains studies written by her students, co- Historii PAN, Muzeum Historii Polski Praca zbiorowa na temat dziejów II wojny światowej the greatest tragedies to befall Poland. The volume workers and friends. They relate to her main contains 57 academic papers, written by historians interests and research work, taking in problems oraz strategii politycznej i wojskowej Polski, Niemiec, Tom dedykowany prof. Marii Koczerskiej zawiera from Poland and abroad. They present a broad related to the history of the Catholic Church, Związku Sowieckiego, Francji, Wielkiej Brytanii i innych studia autorstwa jej uczniów, współpracowników panorama of sociopolitical contexts, along relations between religious and secular power państw zaangażowanych w jeden z największych i przyjaciół. Nawiązują one do głównych zainteresowań with axiological and cultural genesis, process structures, civic life, culture and wider issues dramatów w historii naszego kraju. Na publikację składają i dokonań badawczych prof. Koczerskiej, obejmując and impact of the Polish Campaign in 1939. of cultural and editorial studies from early się 57 artykuły naukowe, napisane przez historyków problematykę dziejów Kościoła, relacji władzy The conclusions contained in this work medieval times up until early modernity. z Polski i zagranicy. Ujmują one panoramicznie kontekst duchownej i świeckiej, życia społecznego, kultury oraz polityczno-społeczny oraz aksjologiczno-kulturalny represent a breakthrough in the studies of one szeroko rozumianego źródłoznawstwa i edytorstwa – genezy, przebiegu i skutków kampanii polskiej 1939 r. of the most important events in the history of od wczesnego średniowiecza po wczesną nowożytność. Poland, as well as in popular history of the 20th century. th Zawarte w nich ustalenia mają ogromną wagę w badaniach Polish History in the 19 Century, nad jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach vol. 4: Nations, Faiths, Migrations, Polski oraz historii powszechnej XX w. Historie Polski w XIX wieku, t. 4 Narody, Comparisons The Union of Horodło in the Context wyznania, emigracje, porównania Editor: A. Nowak of Polish-Lithuanian Relations Redakcja: A. Nowak Publisher: DiG, Polish History Museum Unia w Horodle na tle stosunków Editor: S. Górzyński polsko-litewskich Wydawca: DiG, Muzeum Historii Polski The final volume of a new synthesis of Polish Publisher: DiG, Polish History Museum history in the 19th century takes up themes Redakcja: S. Górzyński Ostatni tom nowej syntezy historii Polski w XIX w. A post-conference volume of the international of multiculturalism of Polish territories of Wydawca: DiG, Muzeum Historii Polski podejmuje tematykę wielokulturowości ziem polskich this period, the fates of Polish migrations conference “The Union of Horodło in the Context tego okresu, dziejów polskiej emigracji i losów and those of ethnic and national minorities Publikacja tekstów pochodzących z międzynarodowej of Polish-Ukrainian Relations, from Krewo to mniejszości narodowych i etnicznych na ziemiach based in Poland, and the Church, going on to konferencji „Unia w Horodle na tle stosunków the Mutual Pledge of Both Nations,” co-organized polskich, spraw Kościoła oraz wpisuje historię consider Polish history from a Central European polsko-litewskich od Krewa do Zaręczenia Wzajemnego by the Polish History Museum in 2014 in Zamość. Polski w perspektywę środkowoeuropejską. perspective. The fourth volume doesn’t Obojga Narodów”, współorganizowanej przez The publication focuses on Polish-Lithuanian Czwarty tom nie domyka Historii Polski w XIX wieku, conclude Polish History in the 19th Century – it Muzeum Historii Polski w 2014 r. w Zamościu. relations, describes the partnerships and bonds a jedynie otwiera nowe dyskusje nad tymi merely opens new discussions regarding Publikacja poświęcona jest relacjom polsko- between the two nations, which became a turning historiami, nad ich znaczeniem w wielu istotnych, these histories and their meaning in many litewskim, opisuje współpracę i połączenie dwóch point in the annals of Polish and European history. rzadko dotąd wydobywanych kontekstach. important contexts too rarely touched upon. państw, które stało się punktem zwrotnym w dziejach The book contains answers to questions of motive, naszych i Europy. Książka zawiera odpowiedzi na meaning and effects of the Horodło pact. pytania o motywy, znaczenie i skutki unii horodelskiej.

41 Polish History Museum 2015 42 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG My Life with the Leader of Memory and Responsibility: the Polish Resistance The Legacy of Jan Karski I. Komorowska Editor: E. Smolar

Publisher: Polish History Museum Publisher: Semper, Jan Karski Educational Foundation My life with the leader of Pamięć i odpowiedzialność. the Polish Resistance The English-language publication of interviews Dziedzictwo Jana Karskiego Institutional partner: Polish History Museum I. Komorowska featuring the recollections of Irena Komorowska, Redakcja: E. Smolar recorded by Eugeniusz Romiszewski. Wydawca: Muzeum Historii Polski Wydawca: Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego, Semper The publication contains a record of The wife of the Polish Home Army commander the international conference “Jan Anglojęzyczne wydanie wspomnieniowego describes the society of officers and elites during Partner instytucjonalny: Muzeum Historii Polski Karski: Memory and Responsibility,” the Second Polish Republic, life under German held in November 2014 as part wywiadu przeprowadzonego z Ireną Komorowską Publikacja zawiera zapis międzynarodowej occupation and the activities of the Underground of the commemorations of przez Eugeniusza Romiszewskiego. Żona dowódcy konferencji „Jan Karski. Pamięć State, as well as life abroad and the difficulties the Year of Jan Karski. It features AK opisuje środowisko oficerskie i elity II RP, życie i odpowiedzialność”, która odbyła się involved in starting life anew. It is a fascinating a collection of new articles and pod okupacją i czynną działalność podziemną oraz w listopadzie 2014 r. w ramach obchodów document both for historians and those presentations given by conference życie na emigracji i trudy budowy życia na nowo. Roku Jana Karskiego. W książce zamieszczony simply looking for an intriguing read. participants. These are texts about Jest to historia ciekawa zarówno dla historyka, jak został zbiór oryginalnych artykułów oraz the story of Jan Karski and his i czytelnika poszukującego intrygującej lektury. wypowiedzi uczestników konferencji. To teksty missions, and about their meaning nie tylko o historii Jana Karskiego i jego misji, and importance for future National Imperialism ale i o ich znaczeniu dla przyszłych pokoleń. generations. The publication is also available in English. Imperializm Państwowy A. Bocheński Wydawnictwo dostępne jest również w wersji anglojęzycznej. A. Bocheński edited with an introduction by K.M. Ujazdowski wstęp i oprac. K.M. Ujazdowski Publisher: Center for Political Thought, Polish History The National League (1893–1928) Museum Wydawca: Ośrodek Myśli Politycznej, Muzeum Historii Selection, editing and introduction: T. Sikorski, A. Wątor Polski Liga Narodowa (1893–1928) National Imperialism is a collection of writings Publisher: Polish History Museum by Adolf Bocheński, one of the preeminent Wybór, wstęp i opracowanie: T. Sikorski, A. Wątor Imperializm państwowy to wybór pism Adolfa Polish political thinkers of the 20th century, from The National League (1893–1928) is published as part of Bocheńskiego, jednego z najważniejszych polskich Wydawca: Muzeum Historii Polski the outset of his career. The texts by Bocheński from the series “100 Years of Independence: Recollections and myślicieli politycznych XX w., z pierwszych lat jego the 1920s and 1930s cover the crucial questions Memoirs.” These memories and tales told by members twórczości. Teksty Bocheńskiego z przełomu lat Liga Narodowa (1893-1928) to kolejna publikacja of Polish politics of the time: the situation in of the National League movement have a history of 20. i 30. dotyczą najważniejszych zagadnień ówczesnej z serii „100-lecie niepodległości. Wspomnienia the Second Polish Republic and for its political long standing. The idea of putting together a history of polityki polskiej: ustroju II RP i jej elit politycznych, i pamiętniki”. Wspomnienia i relacje uczestników elites, threats related to Poland’s position on the organization was initiated by Roman Dmowski at zagrożeń wynikających z geopolitycznego położenia ruchu Ligi Narodowej mają długą historię. the map, as well as social and cultural changes. the end of the 1920s. Unfortunately, after the outbreak Polski, przemian społecznych i kulturowych. Inicjatywę opracowania dziejów organizacji podjął It contains erudite political analyses by Bocheński of the Second World War, the collected documents Zawarte w tym tomie erudycyjne analizy polityczne jeszcze Roman Dmowski w końcu lat dwudziestych which even today remain a valuable source of were almost completely lost, a substantial number Bocheńskiego pozostają do dziś cennym źródłem XX w. Niestety, po wybuchu II wojny światowej knowledge and inspiration – testimony to a remarkable destroyed in fires during the Warsaw Uprising. Today, wiedzy i inspiracji – świadectwem niezwykłego talentu, który zgromadzona dokumentacja w większości talent which had flourished fully by the very start of his career. we only have partial records, proclamations and other rozkwitł w pełni już na samym początku jego twórczości. zaginęła, a spora jej część spłonęła podczas powstania warszawskiego. Do dziś zachowały documents. Tomasz Sikorski and Adam Wątor managed się jedynie szczątkowe relacje, odezwy i inne to go through the materials held in the Polish Academy dokumenty. Tomasz Sikorski i Adam Wątor wybrali spośród of Sciences (PAN) Archive in Warsaw and select those which materiałów zgromadzonych w Archiwum PAN w Warszawie te, które najlepiej przybliżają założenia i cele Ligi Narodowej w kontekście dylematów i wyzwań epoki. Przedstawiony wybór nakreśla możliwie szeroki pejzaż polskiego środowiska 43 Polish History Museum 2015 Muzeum Historii Polski best show the ideas and aims of the National League in 44 2015 ENG ENG the context of dilemmas and challenges of its time. Catching Polish Freedom The selection included is a relatively broad presentation R. Żurek of the Polish nationalistic and democratic milieu at the end of the 19th century, and the start of the Second Publishers: The Institute of National Remembrance, Foundation narodowo-demokratycznego na przełomie wieków oraz for Polish-German Reconciliation, Polish History Museum w pierwszych latach II Rzeczypospolitej – daje wyobrażenie Polish Republic – it allows us to imagine what its Zarażeni polską wolnością activities were in those political environments, as well o jego działalności zarówno w świecie politycznym, jak R. Żurek Catching Polish Freedom is a collection of 13 i społecznym. Umieszczone w tomie wspomnienia spisali wybitni as the social contexts. Recollections published in this interviews conducted from 2011 to 2013 by działacze narodowo-demokratyczni i wpływowi członkowie volume come from influential members of the National Wydawcy: Instytut Pamięci Narodowej, Fundacja Robert Żurek, a researcher working on recent Polsko-Niemieckie Pojednanie, Muzeum Historii Polski Ligi Narodowej: Roman Dmowski, Stanisław Bukowiecki, League: Roman Dmowski, Stanisław Bukowiecki, Antoni Polish-German developments, with activists of Marylski, Zdzisław Próchnicki, Stanisław Grabski, Stanisław Antoni Marylski, Zdzisław Próchnicki, Stanisław Grabski, Zarażeni polską wolnością to zbiór trzynastu wywiadów the East German opposition movements who Stanisław Rowiński, Marian Seyda, Gustaw Simon, Józefat Rowiński, Marian Seyda, Gustaw Simon, Józefat Bohuszewicz, were inspired by Polish counterparts. Germany’s Stanisław Zieliński and Władysław Łukaszewicz. przeprowadzonych w latach 2011-2013 przez Roberta Bohuszewicz, Stanisław Zieliński i Władysław Łukaszewicz. Żurka, badacza najnowszych dziejów polsko-niemieckich, eastern neighbor was, for many enemies of z działaczami enerdowskiej opozycji, którzy czerpali the communist regime in the GDR, a source of inspirację z Polski. Wschodni sąsiad był dla wielu hope and an example to be copied. Some of Poland’s Upheaval przeciwników reżimu komunistycznego w NRD źródłem them actually learned Polish in order to be able Przewrót w Polsce to read underground publications and discuss J. Moraczewski nadziei i wzorem do naśladowania. Część z nich specjalnie J. Moraczewski uczyła się języka polskiego, by czytać polskie wydawnictwa issues with Polish opposition activists. Some paid edited with an introduction by T. Nałęcz podziemne i dyskutować z polskimi opozycjonistami. a very high price for “catching” Polish freedom, wstęp i opracowanie: T. Nałęcz and for trying to infect other comrades with Publisher: Polish History Museum Niektórzy za zarażenie się polską wolnością – i próbę Wydawca: Muzeum Historii Polski infekowania nią współobywateli – zapłacili wysoką cenę. it. The volume reminds us of this beautiful, rather forgotten Poland’s Upheaval involves the first prime minister of Publikacja przypomina o tej pięknej, nieco zapomnianej and undervalued chapter of shared Polish-German history. Przewrót w Polsce to relacja pierwszego newly liberated Poland writing about the functioning i niedocenianej karcie polsko-niemieckiego sąsiedztwa. premiera odrodzonej Polski o pracach jego rządu, of his government, set against a historical backdrop of przedstawionych na tle historycznych przemian transformations at the war’s end and the beginning końca wojny i początku okresu powojennego. Karski’s Mission: To Stop the Holocaust of the postwar era. Jędrzej Moraczewski shows Jędrzej Moraczewski ukazuje trudności, z jakimi difficulties Polish authorities had to contend with Misja Karskiego: Zatrzymać Holokaust R. Medoff borykała się władza kraju wreszcie – po 123 latach after 123 years of partitions, in a country which was Publisher: Polish History Museum, Jan Karski Educational zaborów – wolnego i zjednoczonego, ale równocześnie R. Medoff economically ruined and in conflict with neighboring Foundation zrujnowanego gospodarczo, skonfliktowanego o sporne nations about disputed territories, while deeply Wydawca: Muzeum Historii Polski, Fundacja Edukacyjna terytoria z sąsiednimi narodami, głęboko podzielonego divided in a political sense. The work, written in Jana Karskiego Karski’s Mission: To Stop the Holocaust is a graphic politycznie. Dzieło, napisane w 1919 r., stanowi zapis 1919, represents a record of the achievements of novel based on the life and activities of Jan Karski dokonań rządzących i społeczeństwa w pierwszych „Misja Karskiego: Zatrzymać Holokaust” to komiks those who were in charge and of society in those (1914–2000), an emissary of the Polish Underground miesiącach niepodległości, a zarazem świadectwo oparty na życiu i działalności Jana Karskiego (1914- first months of independence, as well as being State, who risked his life during the Second World ówczesnych emocji oraz bezwzględnej walki antagonistycznych 2000), emisariusza Polskiego Podziemia, który podczas II a testimony of the emotions of the time and of ruthless, War to tell the West about the Holocaust on stronnictw ideowych. Narracja Moraczewskiego pełni również wojny światowej narażał swoje życie, żeby powiadomić antagonistic struggles of ideological factions. Moraczewski’s territories occupied by Hitler’s armies. The text funkcję propagandową: ma przekonać czytelnika do polityki Józefa Zachód o odbywającej się Zagładzie Żydów na terenach story also serves as propaganda: meant to convince readers that was written by Dr. Rafael Medoff, founder and Piłsudskiego i obozu socjalistycznego, zdezawuować działalność okupowanej Polski. Tekst komiksu został napisany przez the policies of Józef Piłsudski and his socialist camp were correct, director of the David S. Wyman Institute for ich oponentów. Wstęp i opracowanie tekstu autorstwa Tomasza dr. Rafaela Medoffa, założyciela i dyrektora Instytutu and to counteract activities of their opponents. The editing Holocaust Studies, and illustrated by Dean Motter, Nałęcza pozwalają dotrzeć do treści ukrytych w tej opowieści, Badań nad Holokaustem im. Davida S. Wymana, and introduction of the text by Tomasz Nałęcz allow us to an artist best known for his series “Mister X.” umożliwiają krytyczną lekturę spisanej na gorąco relacji. a ilustracje są autorstwa Deana Mottera, artysty grafika uncover hidden contents in this story, permitting us to critically i autora komiksów, znanego głównie z serii „Mister X”. analyze a text written in the heat of historical transformations.

45 Polish History Museum 2015 ACADEMIC ACTIVITIES ENG ENG 37th Permanent Conference of Polish DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA ACA XXXVII Stała Konferencja Museums, Archives Muzeów, Archiwów and Libraries (MAB) DZIA DEMIC i Bibliotek Polskich na in the West, held Zachodzie w Rapperswil in Rapperswil From 2 to 6 September, Rapperswil hosted the 37th MAB Od 2-6 września trwała XXXVII Stała Konferencja Permanent Conference. MHP co-organized the event ŁAL MAB. Muzeum Historii Polski współorganizowało ACTI with the Polish Museum in Rapperswil, as part of konferencję wraz z Muzeum Polskim w Rapperswilu the Ministry of Culture and National Heritage program w ramach programu MKiDN „Dziedzictwo kulturowe, “Cultural Heritage, Priority Protection of Cultural Priorytet: Ochrona dziedzictwa kulturowego za Heritage Abroad.” This edition of the conference was granicą”. Tegoroczna edycja konferencji poświęcona była devoted to persons and activities of key promotors of NOŚĆ sylwetkom i działalności najważniejszych mecenasów Polish cultural institutions outside Poland’s borders. VI polskich instytucji kulturalnych poza granicami Polski. ______NAU TIES KO WA

47 Polish History Museum 2015 48 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG “Homeless Europe: “Bocheński, Migrations after Mieroszewski, „Bezdomna Europa. the Second World „Bocheński, Giedroyc and Poland’s Migracje po II War in Contemporary Mieroszewski, Eastern Policies” wojnie światowej Humanistic Research” Giedroyc a polska On 6 May, the Jan Nowak-Jeziorański Information Center in Warsaw hosted a debate focused on the legacy we współczesnych This academic conference was organized by the Faculty of polityka wschodnia” of political thought presented by Adolf Bocheński, Humanities at the University of Szczecin and took place Julian Mieroszewski and Jerzy Giedroyc in the context badaniach humanistów” from 16–17 September in Szczecin. The co-organizers 6 maja w Centrum Informacji im. Jana Nowaka- of Poland’s eastern policies. The discussion panel were the Polish History Museum, the “Pamięć Jeziorańskiego w Warszawie odbyła się debata poświęcona included Prof. Rafał Habielski, Prof. Andrzej S. Kowalczyk Konferencja naukowa organizowana przez Wydział i Przyszłość” Center in Wrocław, the National Museum dziedzictwu myśli politycznej Adolfa Bocheńskiego, Juliana and Dr. Kazimierz M. Ujazdowski, and was led by Humanistyczny Uniwersytetu Szczecińskiego odbyła się in Szczecin and the Przełomy Center for Dialogue. Taking Mieroszewskiego i Jerzego Giedroycia w kontekście Dr. Łukasz Jasina from the Polish History Museum. w dniach 16-17 września w Szczecinie. Współorganizatorami part in the conference were representatives of Polish polskiej polityki wschodniej. W dyskusji wzięli udział ______wydarzenia były: Muzeum Historii Polski, Ośrodek and worldwide institutions which study migration. prof. Rafał Habielski, prof. Andrzej S. Kowalczyk „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu, Muzeum Narodowe The meeting was a chance to summarize existing oraz dr hab. Kazimierz M. Ujazdowski. Spotkanie w Szczecinie oraz Centrum Dialogu Przełomy. W konferencji research and suggest new directions for academic prowadził dr Łukasz Jasina z Muzeum Historii Polski. udział wzięli przedstawiciele polskich i zagranicznych research into post–Second World War migrations. ______instytucji zajmujących się tematyką migracji. Spotkanie ______było okazją do podsumowania dotychczasowych badań oraz wytyczenia nowych kierunków poszukiwań badawczych nad migracjami po II wojnie światowej. ______

Od lewej: dr Łukasz Jasina, prof. Rafał Habielski, prof. Andrzej S. Kowalczyk, dr hab. Kazimierz M. Ujazdowski From the left: Dr. Łukasz Jasina, Prof. Rafał Habielski, Prof. Andrzej S. Kowalczyk, Dr. Kazimierz M. Ujazdowski

Dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro Polish History Museum 2015 Polish History Museum Director Robert Kostro 49 50 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG “Polish Eastern “Building an Politics 2015” Independent Poland: Clashes of Narrations” „Polska Polityka “Polish Eastern Politics 2015” is the title of an „Budowanie international conference which took place from “Building an Independent Poland: Clashes of Narrations” Wschodnia 2015" 8–10 October in Wrocław. MHP was one partner, Niepodległej: was the title of a debate organized by MHP as and co-organized the seminar “Ukraine in Polish part of the History Book Fair. The event took place „Polska Polityka Wschodnia 2015” to tytuł and Russian Historical Memory – Similarities and zderzenie narracji” on 26 November in the Kubicki Arcade in Warsaw. międzynarodowej konferencji, która odbyła się w dniach Differences.” The discussion was moderated by „Budowanie Niepodległej: zderzenie narracji” to tytuł The subject of the discussion was the route towards 8-10 października we Wrocławiu. MHP było jednym z jej Dr. Łukasz Jasina and included Andriej Portnow debaty organizowanej przez Muzeum w ramach Targów independence and the first months of the Second partnerów oraz współorganizatorów i przygotowało from Humboldt University in Berlin and Robert Książki Historycznej. Spotkanie odbyło się 26 listopada Polish Republic; those taking part included Prof. konwersatorium pt. „Ukraina w polskiej i rosyjskiej pamięci Kostro, director of MHP. During the discussion, w Arkadach Kubickiego w Warszawie. O tym, jak Tomasz Nałęcz and Dr. Paweł Skibiński. The meeting historycznej – podobieństwa i różnice”. Moderatorem those taking part tried to answer questions wyglądała droga do Niepodległej i pierwsze miesiące was devoted primarily to comparing conflicting spotkania był dr Łukasz Jasina, a uczestnikami: Andriej relating to whether Polish and Ukrainian historical II Rzeczypospolitej, dyskutowali prof. Tomasz Nałęcz political traditions: the nationalistic-democratic Portnow z Uniwersytetu Humboldta w Berlinie oraz Robert references are similar. The conference was devoted i dr hab. Paweł Skibiński. Spotkanie poświęcone było and socialist-Piłsudski factions. The discussion was Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski. Podczas spotkania to the memory of Jan Nowak-Jeziorański, who przede wszystkim konfrontacji skonfliktowanych tradycji organized alongside the publication of two new uczestnicy próbowali odpowiedzieć na pytanie czy polskie passed away a decade prior to the event and politycznych: narodowo-demokratycznej i socjalistyczno- MHP titles in the series “100 Years of Independence: i ukraińskie odniesienie do historii jest do siebie zbliżone. was founder of the College of Eastern Europe. piłsudczykowskiej. Dyskusja zorganizowana była z okazji Recollections and Diaries”: The National League Konferencja poświęcona była pamięci ______wydania przez Muzeum dwóch nowych publikacji w serii (1893–1928) and Poland’s Upheaval. zmarłego 10 lat temu Jana Nowaka-Jeziorańskiego, „100-lecie niepodległości. Wspomnienia i pamiętniki” – ______założyciela Kolegium Europy Wschodniej. Ligi Narodowej (1893-1928) oraz Przewrotu w Polsce. ______

Od lewej: Robert Kostro, Od lewej: prof. Tomasz Andriej Portnow, Nałęcz, dr hab. Paweł dr Łukasz Jasina Skibiński, red. Marek Zając − prowadzący debatę From the left: Robert Kostro, Andriej Portnow, From the left: Prof. Tomasz Dr. Łukasz Jasina Nałęcz, Dr. Paweł Skibiński, Ed. Marek Zając − chairing the debate

51 Polish History Museum 2015 INTERNET PROJECTS ENG ENG The website and the Museum’s profile PROJEKTY INTERNETOWE INTER Strona internetowa on social media i profile Muzeum The MHP website (www.muzhp.pl) is a valuable PRO resource for information relating to the crucial NET na portalach events in Polish history (with a special focus on anniversaries) and to Museum activities. In 2015, społecznościowych a new online Museum service was launched. It was developed to be viewed on mobile devices W 2015 r. uruchomiony został nowy serwis according to WCAG 2.0 standards (adjusted to JEKTY PRO internetowy Muzeum (www.muzhp.pl). Dostosowany suit people with different perception needs). In jest do przeglądania za pomocą urządzeń mobilnych September, the Museum e-shop was launched. oraz do standardów WCAG 2.0 (dostosowanie do In addition, information about ongoing MHP projects potrzeb osób z różnymi dysfunkcjami percepcji). can be found on social media (Museum accounts We wrześniu uruchomiony został e-sklep Muzeum. are on Facebook, Twitter, Google+, YouTube, INTER JECTS Dailymotion, Vimeo, Instagram, Pinterest, Flicker). NETO WE 54 Muzeum Historii Polski 2015 ENG The Museum’s web page earned second spot in ENG the nationwide “Visible Museum” competition, BazHum in the category for web-page projects. ______The aim of the program is the digitalization and online Dodatkowo, informacje o bieżących projektach MHP distribution of key publications from Poland’s history znaleźć można na portalach BazHum on the free service www.bazhum.pl. The BazHum społecznościowych database contains information about the bibliographic (Muzeum ma swoje Celem programu jest digitalizacja contents of 600 magazines and 430,000 articles. All konta na portalach i udostępnianie w internecie najważniejszych polskich bibliographical data is available under open license. Facebook, Twitter, Google+, czasopism historycznych w bezpłatnym serwisie In 2015, at www.bazhum.muzhp.pl, a new platform YouTube, Dailymotion, www.bazhum.pl. Baza bibliograficzna BazHum was launched for distributing complete versions Vimeo, Instagram, rejestruje informacje o zawartości bibliograficznej of 100 publications (over 100,000 academic Pinterest, Flicker). ponad 600 czasopism i 430 tysięcy artykułów. Wszystkie articles). The database records the complete Strona internetowa dane bibliograficzne dostępne są na wolnej licencji. contents of publications – from first issues to Muzeum zajęła II miejsce W 2015 r. pod adresem www.bazhum.muzhp.pl current editions. All can be downloaded for w ogólnopolskim konkursie uruchomiono nową platformę do udostępniania free and without registration, allowing them „Muzeum Widzialne”, pełnotekstowych wersji 100 czasopism (ponad 100 to be viewed, downloaded and used freely. w kategorii „projekt tysięcy artykułów naukowych). Baza rejestruje całą The program is financed by MHP, with funding secured strony internetowej”. zawartość czasopism – od pierwszych numerów from the Ministry of Science and Higher Education, ______do bieżących. Wszystkie można bezpłatnie as part of the fund focused on broadening access i bez konieczności logowania przeglądać, pobierać to learning, as well as grants from the Ministry i wykorzystywać w ramach dozwolonego użytku. of Culture and National Heritage via its long- Program finansowany jest ze środków Muzeum oraz term program Culture+ Priority Digitalization. pozyskanych dofinansowań: ze środków Ministra Nauki ______i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu na działalność upowszechniającą naukę oraz dofinansowania ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Wieloletniego Programu Kultura+ Priorytet Digitalizacja. ______

55 Polish History Museum 2015 56 Muzeum Historii Polski 2015 ENG The Portal Dzieje.pl ENG polishhistory.pl

The portal www.dzieje.pl is a collaboration between This portal represents a contemporary research tool MHP and the Polish Press Agency, launched five and a unique compendium of historical knowledge. Portal Dzieje.pl years ago, devoted to topics of history and culture, It is aimed especially at researchers studying Polish which features articles about the latest historical history, but is also of potential interest to students Portal www.dzieje.pl to współprowadzony od developments in Poland, along with a richly illustrated and postgraduate researchers, as well as all those pięciu lat przez Muzeum Historii Polski i Polską Agencję daily-information service and a calendar of events. interested in history. The portal contains information Prasową serwis internetowy poświęcony tematyce In 2015, special multimedia tabs and documentary about conferences, seminars, grants, events and historycznej i kulturalnej, w którym ukazują się artykuły films were uploaded onto the site. The Museum new publications. The English-language version dotyczące najnowszej historii Polski oraz bogato also initiated a new project, which aims to collect of the site continues its ongoing expansion. ilustrowany codzienny serwis historyczny i kalendarium. film testimonials – stories told by people – which ______W 2015 r. przygotowane zostały specjalne zakładki describe important historical events. It has thus far polishhistory.pl multimedialne i filmy dokumentalne. W ramach portalu been possible to record interviews with Prof. Zdzisław Muzeum uruchomiło również nowy projekt, którego Najder and Prof. Henryk Samsonowicz, Józef Hen, Portal stanowi nowoczesne narzędzie badawcze BIH UW Old Prints celem jest zbieranie notacji filmowych – wypowiedzi Tadeusz Rolke, as well as Stanisław Likiernik and i swoiste kompendium wiedzy historycznej. Adresowany osób – opisujących ważne wydarzenia historyczne. Lucjan “Sęp” Wiśniewski who took part in the Warsaw jest on przede wszystkim do naukowców prowadzących Collection Project Do tej pory zostały zarejestrowane między innymi Uprising. In addition, the “Your Histories” social badania dotyczące dziejów Polski, ale jego oferta rozmowy z prof. Zdzisławem Najderem i prof. Henrykiem network and online app was updated and expanded. zainteresować może również studentów i doktorantów The service starodruki.ihuw.pl allows users to view Samsonowiczem, Józefem Henem, Tadeuszem Rolke oraz The portal dzieje.pl provides patronage for many oraz wszystkich miłośników historii. Na stronie portalu a digitalized collection of 609 old prints and publications uczestnikami powstania warszawskiego Stanisławem events which focus on history and culture. In 2015, można znaleźć informacje o konferencjach, seminariach, from the University of Warsaw’s Institute of History Likiernikiem i Lucjanem Wiśniewskim ps. „Sęp”. it was once again involved in the “Light a Candle of stypendiach, wydarzeniach i nowych publikacjach. Library collections. Thanks to this service, it is possible Ponadto, zaktualizowano i rozbudowano aplikację Remembrance” project, which commemorates 40,000 Równolegle prowadzona jest anglojęzyczna wersja portalu. to present online resources previously unavailable mobilną oraz serwis społecznościowy „Wasze historie”. Polish citizens murdered by Germans in territories ______due to the poor condition of the archival materials. Portal dzieje.pl obejmuje swoim patronatem forcibly included in the Third Reich at the start of The project was organized by the Clio Research medialnym wiele wydarzeń o charakterze historycznym the Second World War. The dzieje.pl portal was Foundation of Friends of the University of Warsaw i kulturowym. W 2015 r. m.in. zaangażował się viewed by over 2 million individual visitors in 2015. Serwis Kolekcja Starych Institute of History and the Polish History Museum, and ponownie w akcję „Zapal znicz pamięci”, która ______financed by the “Digital Heritage” program organized miała na celu upamiętnienie zamordowanych przez Druków BIH UW by the Ministry of Culture and National Heritage. Niemców 40 tysięcy polskich obywateli ______z terenów siłą włączonych do III Rzeszy Serwis starodruki.ihuw.pl pozwala na na początku II wojny światowej. Portal przeglądanie zdigitalizowanej kolekcji 609 starych dzieje.pl w 2015 roku odwiedziło druków ze zbiorów Biblioteki Instytutu Historycznego ponad 2 mln użytkowników. Uniwersytetu Warszawskiego. Dzięki serwisowi ______możliwe jest zaprezentowanie materiałów dotąd nie udostępnianych ze względu na zły stan zachowania. Projekt zrealizowany został przez Fundację Naukową Przyjaciół IH UW „Klio” i Muzeum Historii Polski przy dofinansowaniu z programu „Dziedzictwo Cyfrowe” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. ______58 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG JanKarski.org “Courage and An online resource entirely devoted to Jan Karski, showing information about his life and achievements. Odwaga i pojednanie Reconciliation” JanKarski.org The web page features the biography of this emissary, along with archival photographic and film resources, as Portal „Odwaga i pojednanie” będący częścią The online portal “Courage and Reconciliation,” Serwis internetowy w pełni poświęcony postaci Jana well as a list of events related to Karski. The service is wystawy plenerowej o tej samej nazwie, stanowi cenne part of the open-air exhibition of the same Karskiego, ukazujący jego życie i dorobek. Na stronie also a chance to show Poland’s history between 1939 źródło informacji o pojednaniu polsko-niemieckim name, is a valuable source of information about znaleźć można życiorys polskiego emisariusza, obejrzeć and 1945, especially in the context of Polish-Jewish i historii stosunków obydwu narodów. Na stronie the reconciliation between Poland and Germany, archiwalne materiały fotograficzne i filmowe oraz relations. The portal is a continuation of the program odwagaipojednanie.pl znaleźć można kalendarium and relations between the two states. The website dowiedzieć się o aktualnych wydarzeniach związanych “Jan Karski: Unfinished Mission” (2010–2014). wydarzeń, które doprowadziły do słynnej Mszy odwagaipojednanie.pl features a calendar of events z postacią Karskiego. Serwis jest też okazją do pokazania ______Pojednania z 1989 r., bogaty materiał fotograficzny which led up to the famous Reconciliation Mass historii Polski w latach 1939-1945, zwłaszcza w kontekście oraz wideo zawierające wypowiedzi świadków historii. in 1989, along with a rich store of photos and films relacji polsko-żydowskich. Portal stanowi kontynuację Strona internetowa dostępna jest w trzech wersjach which feature narratives from those who witnessed programu „Jan Karski. Niedokończona misja” (2010-2014). językowych: polskiej, niemieckiej i angielskiej. history in the making. The website is available in ______three languages: Polish, German and English. ______POPULARIZING HISTORY 60 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Families Separated ENG by History POPULARYZACJA HISTORII POPU Rodziny rozdzielone In 2007, MHP organized the project “Families Separated by History.” Its aim has been to document przez historię one of the most significant Polish experiences of the 20th century: the separation of families between POPU Od 2007 r. Muzeum Historii Polski realizuje projekt 1939 and 1989, as a result of resettlements and LARI „Rodziny rozdzielone przez historię”. Jego celem jest deportations during the Second World War, as well udokumentowanie jednego z najważniejszych polskich as decisions about emigrating to the West due to doświadczeń XX w., jakim było rozdzielenie rodzin w latach political or economic pressures under communism. 1939-1989, wynikające z przesiedleń i wywózek w okresie The project is gathering testimonials from witnesses, LARY wojny, jak też decyzji o emigracji na Zachód z przyczyn with their histories still being recorded. The online ZING politycznych lub ekonomicznych w okresie PRL-u. web page at www.rodziny.muzhp.pl contains Do projektu wciąż zbierane są kolejne relacje excerpts of recollections and additional materials. świadków, ich historie. Na stronie internetowej ______projektu (www.rodziny.muzhp.pl) zamieszczane są ZACJA fragmenty wspomnień i towarzyszące im materiały. HIS ______HIS TORY TORII 62 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG In 2015, the team behind “Patriotism Patriotism of of Tomorrow” looked through almost 1,000 entries, with financial support totalling 2 million zlotych received by 119 projects. Tomorrow Of the projects selected, most were promoting local Patriotyzm Jutra history and regional heritage, as well as anniversaries This program, founded in 2006 thanks to the Ministry (including the 70th anniversary of the end of the Second of Culture and National Heritage, has been run World War, and Jan Długosz Year). The funded To program realizowany od 2006 r. ze środków by MHP since 2009. The aim of “Patriotism of projects involve a full range of different activities: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Muzeum Tomorrow” is to support important and original workshops, performances, urban games, live arts, Historii Polski prowadzi go od 2009 r. Celem „Patriotyzmu initiatives connected with Polish history while developing social and spoken-word archives, making Jutra” jest wspieranie ważnych i oryginalnych inicjatyw honoring events and characters who have played films and presenting exhibitions and publishers. związanych z historią Polski oraz upamiętnieniem key roles in its development. The program is aimed ______wydarzeń i postaci istotnych dla dziejów Polski. Program at nonprofit organizations, local associations, adresowany jest m.in. do organizacji pozarządowych, libraries, cultural centers and many others. lokalnych stowarzyszeń, bibliotek, domów kultury. W 2015 r. zespół sterujący programu „Patriotyzm Jutra” rozpatrzył blisko 1000 zgłoszeń, a wsparcie finansowe na łączną kwotę 2 mln złotych otrzymało 119 projektów. Wśród wybranych projektów znalazły się przede wszystkim przedsięwzięcia promujące historię lokalną i dziedzictwo regionów oraz rocznice (m.in. 70. rocznicę zakończenia II wojny światowej i rok Jana Długosza). Dofinansowane projekty zakładają przeprowadzenie różnorodnych działań – warsztatów, spektakli, gier miejskich, happeningów, rozwijania zasobów archiwistyki społecznej i historii mówionej, realizowania filmów, wystaw, wydawnictw. ______

63 Polish History Museum 2015 64 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG 10th Independence Station 10. Przystanek The crime-theme urban game “The Hiding-Place Mystery,” the game “Roads to Freedom” and Niepodległość the performance “About Wicek, Who Saved Warsaw and Defeated Death” were the main attractions in Kryminalna gra miejska „Tajemnica skrytki”, gra the jubilee edition of Independence Station, which took „Drogi do wolności” oraz przedstawienie pt. „O Wicku, co place on 11 November. Over 5,000 people took part. Warszawę ocalił i śmierć pokonał” były głównymi atrakcjami Activities included art workshops, along with a series jubileuszowej edycji Przystanku Niepodległość, który odbył of theater performances for children adapted from się 11 listopada. Wzięło w nim udział ponad 5 tysięcy osób. the story by Kornel Makuszyński about the hero Wśród atrakcji znalazły się także warsztaty Wicek. Older audiences could enjoy the crime-theme plastyczne. Odbyła się seria przedstawień teatralnych urban game “The Hiding-Place Mystery.” The game dla dzieci, będących adaptacją baśni Kornela was inspired by a real story – one of the biggest Makuszyńskiego o bohaterskim Wicku. Dla starszych criminal scandals of the interwar decade. uczestników przygotowana została kryminalna gra Independence Station also featured a Bostonka – miejska „Tajemnica skrytki”. Gra inspirowana była the prewar hand-operated printing press, which is prawdziwą historią – jedną z największych afer among the exhibits of the Polish Security Printing kryminalnych dwudziestolecia międzywojennego. Works (PWPW) collection. Audiences could see Urozmaiceniem Przystanku była również how the machine worked and receive a re-printed „Bostonka” – przedwojenna ręczna maszyna drukarska, version of the first Polish banknote: 100 Polish znajdująca się w zbiorach Polskiej Wytwórni Papierów marks, which the PWPW printed in 1919. Using Wartościowych. Wszyscy chętni mogli zobaczyć, jak the Bostonka, these reprints were decorated działa maszyna i dostać reprint pierwszego polskiego with a special script and a unique number. banknotu – 100 marek polskich, który wydrukowała PWPW The 10th Independence Station was also accompanied w 1919 roku. Za pomocą „Bostonki” reprinty zostały by the one-day exhibition “We Are Here.” ozdobione okolicznościowym drukiem i unikatowym Independence Station is a cycle of events which numerem. 10. Przystankowi Niepodległość towarzyszyła popularize and educate, and which have been staged okolicznościowa jednodniówka „Jesteśmy”. in Warsaw by the Polish History Museum since 2006, Przystanek Niepodległość to cykl wydarzeń as part of the anniversary celebrations of Poland’s popularyzacyjnych i edukacyjnych, które od reclaimed independence on 11 November 1918. 2006 roku Muzeum Historii Polski przygotowuje As part of the celebrations of Poland’s Independence Day, w Warszawie w ramach obchodów rocznicy MHP was a partner in the 7th Concert of Independence, odzyskania niepodległości 11 listopada 1918 roku. organized by the Heritage Foundation of the Polish W ramach obchodów Święta Niepodległości Republic and the Museum of the Warsaw Uprising. Muzeum było partnerem VII Koncertu Niepodległości ______organizowanego przez Fundację Dziedzictwa Rzeczypospolitej i Muzeum Powstania Warszawskiego. ______65 Polish History Museum 2015 66 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Historical Event of the Year 2014 Wydarzenie The aim behind this prize, organized by the Polish History Museum, is to honor the organizers and Historyczne creators of the most interesting historical initiatives. In 2015, there were almost 200 entries from both Roku 2014 Poland and abroad. Internet users could vote for their favorites in three categories: “Exhibition,” “Event,” Celem plebiscytu, organizowanego przez Muzeum and “Education and Multimedia.” The exhibition Historii Polski, jest uhonorowanie organizatorów, which received the biggest number of votes was twórców oraz inicjatorów najciekawszych przedsięwzięć “Kraków’s Cursed Soldiers,” set up by the Historical historycznych. W 2015 r. na konkurs nadesłano blisko Museum of the City of Kraków. In the events category, 200 zgłoszeń z całej Polski i zagranicy. Internauci the winner was the opening of the Museum of mogli głosować na swoje typy w trzech kategoriach: Silesian Uprisings in Świętochłowice. “Project: Pilecki,” „Wystawa”, „Wydarzenie” oraz „Edukacja i multimedia”. created by the Auschwitz Memento Association, Najwięcej głosów w kategorii „Wystawa” otrzymała received the largest number of votes in the third and ekspozycja „Krakowscy Wyklęci” przygotowana przez final category. The grand gala, where the awards Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. W kategorii were given out, was held in the Palace on the Isle „Wydarzenie” za najważniejsze w 2014 roku uznano in the Royal Łazienki Museum, with official support otwarcie Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach. from the Ministry of Culture and National Heritage. W kategorii „Edukacja i multimedia” najwięcej głosów ______

Zwycięzcy Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku 2014 Przedstawiciele Muzeum Historycznego Miasta Krakowa odbierają internautów uzyskał „Projekt: Pilecki” realizowany nagrodę (zwycięzca w kategorii wystawa) z rąk Wojciecha Ducha − przez Stowarzyszenie Auschwitz Memento. Przedstawicielka Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach Winners of the Historical Event Awards of the Year 2014 redaktora naczelnego portalu historia.org.pl, partnera konkursu Uroczysta gala wręczenia nagród odbyła się odbiera nagrodę (zwycięzca w kategorii wydarzenie) z rąk przewodniczącego Rady MHP − prof. Wojciecha Roszkowskiego Representatives of the Historical Museum of Kraków receiving their 26 maja w Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich i dyrektora Muzeum Historii Polski − Roberta Kostro award (for best exhibition) from Wojciech Duch − chief editor of w Warszawie. Patronat honorowy nad plebiscytem the portal historia.org.pl, competition partner Representative of the Museum of Silesian Uprisings in objęło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Świętochłowice receives the award (for best event) from the Chair ______of the MHP Board Prof. Wojciech Roszkowski and MHP director Robert Kostro

Od lewej: prof. Wojciech Roszkowski, red. Krzysztof Ziemiec − prowadzący galę From the left: Prof. Wojciech Roszkowski, Ed. Krzysztof Ziemiec − hosting the gala 68 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG was staged for the benefit of families with children, followed by art workshops. Grownups enjoying the event could take part in the para-theatrical “Karski My Hero” performance Free Election, during which actors „Piastodzieje” połączone z warsztatami plastycznymi. and viewers “staged” scenes from the first free This project was created by the Jan Karski Educational Dorośli uczestnicy Nocy mogli zaś wziąć udział election. In addition, there were film screenings Foundation, in association with MHP. In the course w wydarzeniu parateatralnym „Wolna Elekcja”, podczas and “Jagiellonian Alley,” a project which invited „Karski my Hero” of the project’s unveiling on 29 November, schools którego aktorzy i widzowie „odgrywali” wydarzenia participants to meet various challenges related to were given copies of the books Story of a Secret State z pierwszej wolnej elekcji. Dodatkowo zorganizowano the history of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Projekt realizowany jest przez Fundację Edukacyjną by Jan Karski and The Year 1920 by Józef Piłsudski, as pokazy filmowe oraz Aleję Jagiellonów, w ramach This was the fifth time MHP took part in the children’s Jana Karskiego we współpracy z Muzeum Historii well as Jan Karski: Humanity’s Hero educational packs, której uczestnicy mierzyli się z różnymi zadaniami urban game “One, Two, Three, You’re Polski. W trakcie inauguracji projektu, 29 listopada, aimed at teachers and students. The project is part of dotyczącymi historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów. a Varsovian!” which involved various museums. przekazano szkołom egzemplarze książek „Tajne a nationwide initiative planned for 2016, which will The key themes of the game were the inventiveness Państwo” Jana Karskiego, „1920 rok” Józefa Piłsudskiego take place in schools in Kielce, Łódź, Gdańsk, Kraków, and initiative of the capital’s residents. Those taking oraz pakiety edukacyjne „Jan Karski. Bohater Poznań, Lublin and Sejny. The aim of the educational, part could discover the trading done in Warsaw at ludzkości” przeznaczone dla nauczycieli i uczniów. cultural project “Karski My Hero” is to promote the end of the 19th century. Players were invited to Przedsięwzięcie jest częścią planowanego na 2016 rok the values that Jan Karski represented: patriotism, take part in an interactive game on Warsaw’s streets ogólnopolskiego projektu, obejmującego również szkoły courage, responsibility and respect for human dignity. and in tasks connected with a selection of old shops. m.in. w Kielcach, Łodzi, Gdańsku, Krakowie, Poznaniu, The project involves complex plans and is expected to In association with the magazine Tygodnik Powszechny, Lublinie czy Sejnach. Celem projektu edukacyjno- travel across the country with the aid of partners from MHP prepared a supplement dedicated to the life -kulturalnego „Karski my hero" jest upowszechnianie the worlds of academia, culture and media, both local, and works of Władysław Bartoszewski, the first Chair wartości uosabianych przez Jana Karskiego: patriotyzmu, regional and national, using contemporary media tools. of the Board of the Polish History Museum. odwagi, odpowiedzialności, poszanowania godności ______On 10 June, the Cultural Center in Hrubieszów gave człowieka. Projekt w sposób kompleksowy zakłada a screening of the film Your Friend – the Enemy, directed organizację wydarzeń w całym kraju przy zaangażowaniu by Wanda Kościa-Rostowska. The director, along with partnerów ze środowisk nauki, kultury i mediów Participation in cultural with Dr. Łukasz Jasina from MHP, then took part in zarówno na poziomie lokalnym, regionalnym jak the debate “The Trouble with Polish-Ukrainian Relations: i ogólnopolskim przy wsparciu nowoczesnych mediów. and educational projects The Volhynia Tragedy and Film,” which addressed issues ______of historical problems between Poland and Ukraine. Muzeum już po raz piąty wzięło udział w skierowanej The Polish History Museum takes part in many On 13 June, the Institute of National Remembrance do dzieci międzymuzealnej grze miejskiej „Raz, cultural events organized in Poland and abroad. Education Center “History Station” in Warsaw dwa, trzy, warszawiakiem jesteś Ty!”. Hasłem Udział w projektach On 16 May 2015, the Museum took part in Warsaw’s hosted the 5th History Comics Festival. The event przewodnim zabawy była pomysłowość i przedsiębiorczość Night of Museums. The show “History of the Piasts” included an exhibition of selected works by Daniel mieszkańców stolicy. Uczestnicy poznawali handlową kulturalnych Baum, art workshops, lectures and a competition stronę Warszawy u progu XX w. Na graczy czekała for historically themed comics. The festival was interaktywna zabawa na warszawskiej ulicy i zadania i edukacyjnych organized by the Institute of National Remembrance, związane z asortymentem dawnych sklepików. partnered by the Polish History Museum. Muzeum Historii Polski uczestniczy Muzeum razem z „Tygodnikiem Powszechnym” On the 72nd anniversary of the Warsaw Ghetto Uprising, w wielu wydarzeniach kulturalnych przygotowało dodatek poświęcony życiu i działalności the POLIN Museum organized the community organizowanych w Polsce i zagranicą. śp. Władysława Bartoszewskiego, pierwszego W 2015 r. Muzeum brało udział w warszawskiej Przewodniczącego Rady Muzeum Historii Polski. Nocy Muzeów, która odbyła się 16 maja. Dla rodzin W Domu Kultury w Hrubieszowie 10 czerwca z dziećmi przygotowano przedstawienia z cyklu odbyła się projekcja filmu Twój przyjaciel – wróg 69 Polish History Museum 2015 Muzeum Historii Polski 2015 70 ENG education project “Daffodils” for 19 ENG Open Museum April. MHP was once again a partner in this project, which involved some 850 volunteers The Museum’s mission is to make national cultural handing out thousands of paper daffodils, w reżyserii Wandy Kości-Rostowskiej. W debacie po heritage and its academic archives widely available. a symbolic celebration of the heroes of 1943. filmie pt. Trudne stosunki polsko-ukraińskie. Tragedia Otwarte Muzeum In trying to press forward with its policies of Together with the Ministry of Culture and Wołyńska i film na temat problemów, jakie dla Polski openness, in 2015 the Museum presented its history National Heritage, the Museum took part i Ukrainy stwarza historia udział wzięli reżyserka Misja Muzeum zakłada promocję szerokiej dostępności calendar and some 250 articles on popular science in the creating and unveiling of a stele in oraz dr Łukasz Jasina z Muzeum Historii Polski. dziedzictwa kulturowego oraz zasobów naukowych. available for download at www.muzhp.pl under the military section of the cemetery in Carvin, 13 czerwca w Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek W ramach wdrażania polityki otwartości Muzeum the Creative Commons Licence 3.0 Polska. Creative France. The grand unveiling of the stele – designed Historia w Warszawie odbyła się V edycja Festiwalu w 2015 r. udostępniło kalendarium historyczne oraz Commons was also used when publishing selected by Marek Moderau – took place on 28 May. Komiksów Historycznych. W programie wydarzenia ok. 250 artykułów popularnonaukowych dostępnych na educational materials and articles. The “Open The Museum also took part in the project “Light znalazły się m.in. wystawa najciekawszych prac stronie www.muzhp.pl na zasadach licencji Creative Museum” project involves new guidelines being a Candle of Remembrance,” with the aim of Daniela Bauma, warsztaty graficzne, wykłady oraz Commons Uznanie autorstwa 3.0. Polska. Na otwartych introduced at the Museum, with the team being remembering the fates of Poles who found themselves konkurs historyczno-komiksowy. Organizatorem licencjach Creative Commons zostały także udostępnione updated in terms of copyright and open access. on territories absorbed into the Third Reich during Festiwalu był Instytut Pamięci Narodowej, wybrane materiały edukacyjne oraz publikacje. Projekt The Museum also produced the “Declaration of German occupation. On 18 October, in many cities and a Muzeum Historii Polski jego partnerem. „Otwartego Muzeum” zakłada wdrażanie nowych MHP Open Policy” and joined the Coalition for places of national remembrance related to the Second W 72. rocznicę powstania w getcie warszawskim wytycznych w Muzeum i edukację zespołu MHP Open Education, an association of NGOs and World War and selected by the project participants, Muzeum POLIN zorganizowało 19 kwietnia akcję w zakresie prawa autorskiego i otwartych zasobów. institutions which work in line with the rules of candles were lit to commemorate those who died społeczno-edukacyjną „Żonkile”. Muzeum Muzeum opracowało również „Deklarację Polityki open sharing in the fields of education, science and during the war. Once again, the project concluded Historii Polski było po raz kolejny partnerem Otwartości MHP” i dołączyło do Koalicji Otwartej culture. The Museum also joined the international with an All Souls Concert, “We Remember...,” which akcji, w ramach której na ulicach Warszawy około Edukacji – porozumienia organizacji pozarządowych Open Policy Network, which brings together took place on 3 November in the Music Theater in 850 wolontariuszy rozdawało papierowe żonkile – i instytucji działających na rzecz promocji stosowania zasad institutions involved in promoting openness in Poznań. The concert was supported by the director symbol pamięci o bohaterach z 1943 roku. otwartych zasobów w obszarze edukacji, nauki i kultury. terms of cultural and academic resources. of the Polish History Museum, Robert Kostro. Muzeum, we współpracy z MKiDN, brało udział Muzeum dołączyło także do międzynarodowej sieci Open ______w pracach związanych z wykonaniem i odsłonięciem Policy Network, zrzeszającej instytucje zaangażowane steli w kwaterze wojennej cmentarza w Carvin w promowanie otwartości zasobów kulturalnych we Francji. Uroczyste odsłonięcie steli – projektu i naukowych. Marka Moderau – miało miejsce 28 maja. ______Muzeum włączyło się również w akcję „Zapal znicz pamięci”, której celem było przypomnienie losów Polaków na ziemiach wcielonych do III Rzeszy podczas niemieckiej okupacji. 18 października w wielu miastach – w miejscach pamięci narodowej związanych z II wojną światową, odnalezionych przez uczestników akcji – zapłonęły znicze upamiętniające poległych w czasie wojny. Po raz kolejny akcję zwieńczył Koncert Zaduszkowy „Pamiętamy...”, który odbył się 3 listopada w Teatrze Muzycznym w Poznaniu. Koncert został objęty m.in. patronatem dyrektora Muzeum Historii Polski Roberta Kostro. ______COLLECTIONS 72 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG In 2015, the Polish History Museum accepted ownership of numerous objects. Included in this collection is an Art Nouveau cash register from the ZBIORY COLLEC early 20th century, which was on display during the W 2015 r. Muzeum Historii Polski weszło w posiadanie exhibition “Promised Land: The City and Modernity.” wielu zabytków. Wśród pozyskanych przedmiotów The Museum also acquired a collection of souvenirs, znalazła się secesyjna maszyna kasowa z początku including articles from the uniform of the II Corps XX w., która była prezentowana na wystawie „Ziemia of the Polish Armed Forces in the West. The MHP ZBIO obiecana. Miasto i nowoczesność”. Muzeum pozyskało also received a rare flag which once belonged to TIONS również zbiór pamiątek, w tym części umundurowania the Sokół Gymnastics Club in Konojady, and a photo z 2. Korpusu Polskiego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. album containing images taken in September 1939 of Otrzymaliśmy sztandar Towarzystwa Gimnastycznego everyday life for Polish prisoners in a German camp. Sokół w Konojadzie oraz album fotograficzny ______RY przedstawiający życie obozowe polskich jeńców wojennych z września 1939 r. w niemieckiej niewoli. ______

73 Polish History Museum 2015 PRIZES AND AWARDS 74 Muzeum Historii Polski 2015 ENG ENG Sybilla 2014 NAGRODY I WYRÓŻNIENIA PRI th On 24 April, at the Grand Theater Łódź, the 35 Sybilla Sybilla 2014 Museum Awards gala was held and prizes were given out. The Polish History Museum received three awards: in the category “Historical and Archeological 24 kwietnia w Teatrze Wielkim w Łodzi przyznano NA Exhibitions” for the outdoor exhibition “Courage nagrody i wyróżnienia w XXXV edycji konkursu na ZES and Reconciliation” in Krzyżowa; in the “Education” Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2014. Muzeum category for the project “Jan Karski: Unfinished Historii Polski otrzymało trzy wyróżnienia: w kategorii Mission” and in the category “Publications” for „Wystawy historyczne i archeologiczne” za wystawę the illustrated volume The January Uprising plenerową „Odwaga i pojednanie” w Krzyżowej; in European Press Illustrations: Images from GRODY w kategorii „Edukacja” za projekt „Jan Karski. AND the Collection of Krzysztof Kur. The Sybillas, founded Niedokończona misja” oraz w kategorii „Publikacje” in 1980, are considered the most important annual za album Powstanie styczniowe w europejskiej prizes awarded to Polish museums. They highlight ilustracji prasowej. Grafika z kolekcji Krzysztofa Kura. the most interesting museum projects across Konkurs „Sybilla”, istniejący od 1980 r., uważany jest the entire country, and are awarded in recognition I WY za najważniejszy w środowisku polskich muzealników of the work and achievements of museum staff. AWAR honorujący najciekawsze projekty ze wszystkich dziedzin ______działalności muzealnej. Przyznane w konkursie nagrody i wyróżnienia są wyrazem najwyższego uznania dla pracy i dokonań muzealników w danym roku. RÓŻ DS ______NIENIA

Zastępca dyrektora Muzeum Historii Polski − Piotr Podgórski odbiera nagrodę w konkursie Sybilla 2014 Piotr Podgórski, Deputy Director of MHP, receives the Sybilla 2014 award Od lewej: Piotr Podgórski, dyrektor Muzeum Historii Polski − Robert Kostro From the left: Piotr Podgórski, MHP Director Robert Kostro 75 Polish History Museum 2015 76 Muzeum Historii Polski 2015 ENG The Jerzy ENG Film awards

Skowronek The MHP documentary Upper Silesian Tragedy 1945 won several awards at film festivals in Prize Nagrody filmowe 2015. Shot by Aleksandra Fudala and Adam Nagroda Turula, the film was made for the Polish History The publication Nodes of Memory in Independent Film dokumentalny MHP pt. „Tragedia Górnośląska Museum in connection with the 70th anniversary Poland, published by the Polish History Museum, im. prof. Jerzego 1945” zdobył w 2015 roku kilka nagród na festiwalach of the deportations of thousands of civilians from the Nodes of Memory Foundation and the publishing filmowych. Dokument Aleksandry Fudali i Adama the Upper Silesia region. The film won awards at: house Znak, was awarded the Jerzy Skowronek Prize. Skowronka Turuli zrealizowany został dla Muzeum Historii Polski the 6th International Festival of Historical and Military The awards ceremony took place on 15 May as part w związku z przypadająca w 2015 r. 70. rocznicą Films in Warsaw, the Museum of Independence special Publikacja Węzły pamięci niepodległej Polski, wydana of the 6th Warsaw Book Fair at the National Stadium. deportacji tysięcy cywilów z terenów Górnego Śląska. prize in the documentary-film category (8 September) przez Muzeum Historii Polski, Fundację Węzły Pamięci The Jerzy Skowronek Prize was awarded for the 20th time. Film został nagrodzony na następujących festiwalach: the 10th Multimedia Polonia Festival “My Homelands oraz Wydawnictwo Znak, otrzymała Nagrodę im. prof. ______VI Międzynarodowy Festiwal Filmów 2015” in Częstochowa, first prize in the feature Jerzego Skowronka. Uroczystość wręczenia nagród odbyła Historycznych i Wojskowych w Warszawie – and documentary-film category (6 November) się 15 maja w ramach 6. Warszawskich Targów Książki, na wyróżnienie Muzeum Niepodległości w Warszawie, Historical Broadcast of the Year 2015, Białystok, Stadionie Narodowym w Warszawie. Nagroda im. prof. w kategorii filmu dokumentalnego (8 września) the special prize given by the director of Jerzego Skowronka została w tym roku przyznana po raz 20. X Multimedialny Festiwal Polonijny „Moje the Katowice branch of the Institute of National ______Ojczyzny 2015” w Częstochowie – I miejsce w kategorii Remembrance (26 November) filmów fabularnych i dokumentalnych (6 listopada) the Festival of Educational Films Edukino in Warsaw, Audycja Historyczna Roku 2015, Białystok the special prize from the National Museum in – wyróżnienie specjalne Dyrektora Oddziału Warsaw in the category “History” (27 November). IPN w Katowicach (26 listopada) ______Festiwal Filmów Edukacyjnych Edukino w Warszawie – wyróżnienie Muzeum Narodowego w Warszawie w kategorii „Historia” (27 listopada). ______Aleksandra Fudala i Adam Turula − twórcy filmu Tragedia Górnośląska 1945 Aleksandra Fudala and Adam Turula − makers of the film Upper Silesian Tragedy 1945

Prof. Zdzisław Najder odbiera nagrodę za publikację Węzły pamięci niepodległej Polski Prof. Zdzisław Najder receives an award for the publication Nodes of Memory in Independent Poland 77 Polish History Museum 2015 78 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Golden Sunflower Prize ENG New Europe 100

The Polish History Museum received the Golden Challengers Sunflower Statuette in the “Visual Arts” category Złoty Słonecznik for organizing the cyclical theater project “History MHP’s Head of the Publishing and Digital Resources of the Piasts,” a series of historical performances Department Dorota Szkodzińska found herself on Muzeum Historii Polski otrzymało Statuetkę Złotego for children connected with arts and performing the list of “New Europe 100” award winners, which Słonecznika w kategorii „Sztuki Wizualne” za organizację workshops. The awards gala was held on rewards innovators from Central and Eastern cyklicznego programu teatralnego „Piastodzieje” – 19 September in Warsaw’s Kamienica Theater. Europe. In the second round of the prize, there were serii spektakli historycznych dla dzieci połączonych ______27 Poles on the list of finalists. Dorota Szkodzińska z warsztatami teatralno-plastycznymi. Uroczysta gala New Europe was awarded a prize in the “Culture” category odbyła się 19 września w warszawskim Teatrze Kamienica. for harnessing new technologies and the Internet Visible Museum 100 Challengers in the promotion of the work of museums. The “New Europe 100” project celebrates and promotes The Polish History Museum took second place in Kierownik Działu Wydawnictw i Zasobów innovation in Central and Eastern Europe by recognizing the national competition “Visible Museum 2015” in Cyfrowych MHP Dorota Szkodzińska znalazła się leaders who bring about positive change. The project is the category “website project design” for the site wśród tegorocznych laureatów listy „New Europe organized by Res Publica along with the International www.muzhp.pl. The awards were presented on 100”, na którą wpisywani są innowatorzy z Europy Visegrad Fund, Google and the Financial Times, along 30 November at the National Museum in Warsaw. Środkowo-Wschodniej. Wśród laureatów drugiej edycji with support from many institutions from the region. ______jest 27 Polaków. Dorota Szkodzińska została doceniona ______w kategorii „Kultura” za wykorzystanie nowych Zastępca dyrektora Muzeum Historii Polski − Piotr Podgórski technologii i internetu w promocji prac muzeum. odbiera nagrodę w konkursie „Muzeum Widziane 2015” Ranking „New Europe 100” ma na celu wspieranie Real Culture Deputy Director of MHP Piotr Podgórski receives the “Visible innowacji w Europie Środkowo-Wschodniej poprzez Museum 2015” award wyróżnienie liderów pozytywnych zmian. Projekt The Polish History Museum won the “Real Culture” award organizuje Res Publica wraz z Międzynarodowym for the project “Jan Karski’s 100th Birthday in Warsaw” Funduszem Wyszehradzkim, firmą Google i dziennikiem organized as part of the Year of Jan Karski. “Real Culture” Kierownik działu edukacyjnego Muzeum Historii Polski − Małgorzata Żaryn odbiera nagrodę za projekt „Piastodzieje” „Financial Times”, we współpracy z wieloma is a prize given by the newspaper Warszawska Kulturalna Małgorzata Żaryn, Director of the Educational Department at instytucjami z Europy Środkowo-Wschodniej. to the best cultural events of the year in the capital. MHP, receiving an award for the project “History of the Piasts” ______2015 was the first time the prizes were awarded. ______Pełna Kultura Pełnomocnik dyrektora MHP ds. strategii i rozwoju – Lena Muzeum Widzialne Dąbkowska-Cichocka odbiera Muzeum Historii Polski zdobyło nagrodę „Pełna nagrodę za projekt „100. urodziny Kultura” za projekt „100. urodziny Jana Karskiego Muzeum Historii Polski zajęło II miejsce Jana Karskiego w Warszawie” w Warszawie” zorganizowany w ramach Roku Jana w ogólnopolskim konkursie „Muzeum Widzialne 2015” Lena Dąbkowska-Cichocka, Karskiego. „Pełna Kultura” to nagroda przyznawana Director’s Representative for w kategorii „projekt strony internetowej” za serwis przez gazetę „Warszawska Kulturalna” najlepszym Strategy and Development, receives www.muzhp.pl. Wręczenie nagród odbyło się wydarzeniom kulturalnym w Warszawie. W 2015 r. an award for the project “Jan 30 listopada w Muzeum Narodowym w Warszawie. Karski’s 100th Birthday in Warsaw” odbyła się pierwsza edycja konkursu. ______THE MUSEUM’S FUTURE PREMISES 80 Muzeum Historii Polski 2015 ENG AND PERMANENT EXHIBITIONS ENG The Museum’s PRZYSZŁA SIEDZIBA future premises I WYSTAWA STAŁA MUZEUM Przyszła siedziba and permanent i wystawa stała exhibitions

Muzeum The new home of MHP will be within the Warsaw Citadel in a museum complex which will include the Museum of the X Pavilion, the Katyn Museum Siedziba MHP powstanie na terenie Cytadeli and the Polish Army Museum. The Polish History Warszawskiej w zespole muzealnym, do którego należeć Museum will take pride of place within the complex. będzie już istniejące Muzeum X Pawilonu, Muzeum The Museum’s new building will mainly house Katyńskie oraz Muzeum Wojska Polskiego. Muzeum its permanent collection. A narrative-themed Historii Polski zajmie główne miejsce w całym kompleksie exhibition will utilize innovative ways to tell the most W nowym gmachu Muzeum znajdzie się przede important aspects of Polish history, including politics, wszystkim ekspozycja stała Muzeum. Narracyjna wystawa culture, social life and customs. A central aspect of w sposób innowacyjny przedstawi najważniejsze wątki the exhibition will be the the concept of Polish freedom, dziejów Polski, w tym historię polityczną, kultury, życia telling the story of Poland in chronological order, over społecznego i obyczajów. Centralne miejsce znajdzie a sequence of seven galleries: “Poland of the Piasts and w niej historia polskiej wolności. Wystawa, opowiadająca the Jagiellonians,” “The Old Polish Republic,” “Poland chronologicznie o dziejach Polski, będzie złożona Partitioned (1795–1914),” “Independent (1914–1939),” z siedmiu galerii: „Polska Piastów i Jagiellonów”, „Dawna “Poland Fights (1939–1945),” “Communist Poland” Rzeczpospolita”, „Pod zaborami (1795–1914)”, „Niepodległa and “The Third Polish Republic.” The exhibition will (1914–1939)”, „Polska Walcząca (1939–1945)”, „Polska include original items of historical value, along with Ludowa” i „Trzecia Rzeczpospolita”. Wystawa stworzona audiovisual materials, displays and multimedia będzie z oryginalnych obiektów oraz środków features. The new building will also contain a hall for audiowizualnych, scenograficznych, multimedialnych. temporary exhibitions which will complement and W nowym gmachu znajdzie się sala wystaw czasowych, enhance the contents of the permanent exhibition. które będą uzupełniały i wzbogacały treści zawarte Hence, a unique museum will be created, to be visited w wystawie stałej. Powstanie tym samym unikatowy by tourists from Poland and abroad, representing ośrodek muzealny, odwiedzany przez turystów z kraju a prestigious center for the promotion of history i zagranicy oraz stanowiący centrum popularyzacji and the discourse about national heritage. historii i dialogu na temat dziedzictwa narodowego. ______

Wizualizacja – zespół muzealny na terenie Cytadeli Warszawskiej, projekt pracowni WXCA Visualization: museum complex on the grounds of the Warsaw Citadel, project design by WXCA 81 Polish History Museum 2015 82 Muzeum Historii Polski 2015 ENG The Polish History ENG EDUCATION DEPARTMENT Museum Team Head: Małgorzata Żaryn tel. (+48) 22 211 90 08 Zespół Muzeum DZIAŁ EDUKACYJNY [email protected] Kierownik: Małgorzata Żaryn DIRECTOR tel. (+48) 22 211 90 08 PUBLISHING AND DIGITAL RESOURCES DEPARTMENT Historii Polski Robert Kostro [email protected] Head: Dorota Szkodzińska tel. (+48) 22 211 90 04 DEPUTY DIRECTOR DZIAŁ WYDAWNICTW I ZASOBÓW CYFROWYCH [email protected] LEGAL AND ADMINISTRATIVE DEPARTMENT DYREKTOR Kierownik: Dorota Szkodzińska Piotr Podgórski Robert Kostro tel. (+48) 22 211 90 04 DEPARTMENT OF INTERNATIONAL COOPERATION tel. (+48) 22 211 90 03 [email protected] Dr. Łukasz Jasina ZASTĘPCA DYREKTORA [email protected] tel. (+48) 22 211 90 24 DZIAŁ ORGANIZACYJNO-PRAWNY DZIAŁ WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ [email protected] ADMINISTRATIVE OFFICE Piotr Podgórski dr Łukasz Jasina Olga Ząbek tel. (+48) 22 211 90 03 tel. (+48) 22 211 90 24 PROMOTION DEPARTMENT tel. (+48) 22 211 90 02 [email protected] [email protected] Head: Marek Stremecki fax: (+48) 22 211 90 33 Spokesperson [email protected] SEKRETARIAT DZIAŁ PROMOCJI tel. (+48) 22 211 90 11 Olga Ząbek Kierownik: Marek Stremecki [email protected] DIRECTOR’S REPRESENTATIVE IN STRATEGY AND DEVELOPMENT tel. (+48) 22 211 90 02 Rzecznik Prasowy Lena Dąbkowska-Cichocka fax: (+48) 22 211 90 33 tel. (+48) 22 211 90 11 tel. (+48) 22 211 90 57 [email protected] [email protected] CHIEF ACCOUNTANT [email protected] Joanna Dominiak PEŁNOMOCNIK DYREKTORA DS. STRATEGII I ROZWOJU tel. (+ 48) 22 211 90 16 Lena Dąbkowska-Cichocka GŁÓWNY KSIĘGOWY [email protected] EXHIBITIONS DEPARTMENT tel. (+48) 22 211 90 57 Joanna Dominiak Head: Monika Matwiejczuk [email protected] tel. (+ 48) 22 211 90 16 LIBRARY tel. (+48) 22 211 90 48 [email protected] Katarzyna Pawlicka DZIAŁ WYSTAWIENNICZY [email protected] tel. (+48) 22 211 90 21 Kierownik: Monika Matwiejczuk BIBLIOTEKA [email protected] HEAD OF PERMANENT EXHIBITION TEAM tel. (+48) 22 211 90 48 Katarzyna Pawlicka Dr. Piotr Ugniewski [email protected] tel. (+48) 22 211 90 21 tel. (+48) 22 211 90 25 [email protected] Polish History Museum SZEF ZESPOŁU EKSPERTÓW PRACUJĄCYCH NAD WYSTAWĄ STAŁĄ [email protected] dr hab. Piotr Ugniewski in Warsaw tel. (+48) 22 211 90 25 DIRECTOR’S REPRESENTATIVE FOR INVESTMENTS ul. Mokotowska 33/35 [email protected] Paweł Jarczewski Muzeum Historii Polski tel. (+48) 22 211 90 63 w Warszawie 00-560 Warszawa PEŁNOMOCNIK DYREKTORA DS. INWESTYCJI [email protected] ul. Mokotowska 33/35 www.muzhp.pl Paweł Jarczewski tel. (+48) 22 211 90 63 00-560 Warszawa [email protected] www.muzhp.pl 83 Polish History Museum 2015 84 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Advisory Council of the Polish ENG Association of History Museum 2011–2015 Friends of the Polish CHAIR OF THE COUNCIL Rada Muzeum Historii Polski Prof. Wojciech Roszkowski History Museum DEPUTY CHAIR OF THE COUNCIL Stowarzyszenie Przyjaciół Kadencja 2011-2015 Prof. Henryk Samsonowicz Muzeum Historii Polski Since 2011, the Museum has been supported by PRZEWODNICZĄCY RADY Dr. Jolanta Choińska-Mika the Association of Friends of the Polish History prof. dr hab. Wojciech Roszkowski Museum, which brings together many renowned Prof. Andrzej Chwalba Od 2011 r. przy Muzeum działa Stowarzyszenie ZASTĘPCA PRZEWODNICZĄCEGO RADY historians and intellectuals coming from a range of prof. dr hab. Henryk Samsonowicz Prof. Andrzej Friszke Przyjaciół Muzeum Historii Polski. Skupia wielu backgrounds. The main aim of the Association is to Prof. Rafał Habielski wybitnych historyków i intelektualistów wywodzących Dr. Adolf Juzwenko support the work of MHP and to take part in debates dr hab. Jolanta Choińska-Mika się z różnych środowisk. Głównym celem Stowarzyszenia Marek Kraszewski about its program. The Association also wishes to prof. dr hab. Andrzej Chwalba jest wspieranie działań MHP i udział w debacie nad Prof. Krzysztof Mikulski be a forum for civic debate about Polish history and prof. dr hab. Andrzej Friszke jego programem. Stowarzyszenie pragnie być również Prof. Andrzej Paczkowski its role in everyday life. The Association is especially prof. dr hab. Rafał Habielski forum obywatelskiej debaty na temat historii Polski dr Adolf Juzwenko Prof. Kazimierz Przybysz keen to spread knowledge about the relationship i jej roli w życiu społecznym. Stowarzyszeniu zależy Marek Kraszewski Prof. Andrzej Rottermund between Polish and European historical heritage Dr. Paweł Śpiewak szczególnie na szerzeniu wiedzy na temat relacji pomiędzy prof. dr hab. Krzysztof Mikulski and supporting initiatives which help broaden Prof. Wojciech Tygielski polskim a europejskim dziedzictwem historycznym oraz prof. dr hab. Andrzej Paczkowski the scope of awareness about the annals of Polish Prof. Zofia Zielińska wspieraniu inicjatyw przyczyniających się do pogłębienia prof. dr hab. Kazimierz Przybysz history. In 2014, a new board was established within wiedzy na temat dziejów Polski. W 2014 r. powołano prof. dr hab. Andrzej Rottermund the Association, led by Dr. Magdalena Gawin. From dr hab. Paweł Śpiewak nowe władze Stowarzyszenia – na jego czele stanęła The Program Council of the Polish November 2015, since Dr. Gawin became Deputy prof. dr hab. Wojciech Tygielski dr Magdalena Gawin. Od listopada 2015 r., w związku History Museum 2015–2019 Minister for Culture and National Heritage, Dr. Mateusz prof. dr hab. Zofia Zielińska z objęciem przez dr Gawin funkcji wiceministra Werner has been the new chair of the Association. CHAIR OF THE COUNCIL Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nowym prezesem Rada Muzeum Historii Polski Prof. Wojciech Roszkowski Stowarzyszenia wybrany został dr Mateusz Werner.

Kadencja 2015-2019 DEPUTY CHAIR OF THE COUNCIL PRZEWODNICZĄCY RADY Prof. Henryk Samsonowicz prof. dr hab. Wojciech Roszkowski ZASTĘPCA PRZEWODNICZĄCEGO RADY Prof. Richard Butterwick prof. dr hab. Henryk Samsonowicz Dr. Jolanta Choińska-Mika Prof. Andrzej Chwalba prof. Richard Butterwick Prof. Andrzej Friszke dr hab. Jolanta Choińska-Mika Dr. Łukasz Kamiński prof. dr hab. Andrzej Chwalba Alicja Knast prof. dr hab. Andrzej Friszke Prof. Krzysztof Mikulski dr Łukasz Kamiński Dr. Filip Musiał Alicja Knast Prof. Andrzej Nowak prof. dr hab. Krzysztof Mikulski Prof. Andrzej Rottermund dr hab. Filip Musiał Dr. Paweł Śpiewak prof. dr hab. Andrzej Nowak Renata Wiśniewska prof. dr hab. Andrzej Rottermund dr hab. Paweł Śpiewak Polish History Museum 2015 Renata Wiśniewska 85 Muzeum Historii Polski 86 2015 The Polish History Museum wishes to kindly thank those who have helped its activities and projects: The Ministry of Culture and National Heritage Muzeum Historii Polski składa serdeczne The Ministry of Foreign Affairs podziękowania za wsparcie naszych The Ministry of National Education działań i projektów w 2015 r. dla: and our sponsors, partners and media partners. Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz dla sponsorów, partnerów i patronów medialnych.

Sponsorzy i partnerzy Sponsors and partners Patroni medialni Media partners

www.edytor-serwis.com.pl

87 Polish History Museum 2015 88 Muzeum Historii Polski 2015 ENG Publisher: Polish History Museum Translation: Marek Kazmierski

Proofreading: Alan Lockwood

Wydawca: Muzeum Historii Polski Editing: Małgorzata Kowalczyk, Elżbieta Lichocka, Wojciech Paduch Tłumaczenie: Marek Kazmierski Photo selection and captions: Małgorzata Kowalczyk, Redakcja angielska: Alan Lockwood Wojciech Paduch

Redakcja: Małgorzata Kowalczyk, Elżbieta Lichocka, Graphic design and layouts: laventura Maciej Sawicki Wojciech Paduch Photographs: Zbigniew Brzeziński, Janek Cios, The Foundation Wybór i opisy zdjęć: Małgorzata Kowalczyk, Wojciech Paduch of General Elżbieta Zawacka, Magdalena Głowacka (MHP), Beata Kang-Bogusz (Embassy of the Republic of Poland in Projekt graficzny i skład: laventura Maciej Sawicki Seoul), Małgorzata Kowalczyk (MHP), Elżbieta Lichocka (MHP), Zdjęcia: Zbigniew Brzeziński, Janek Cios, Fundacja Generał Izabela Łach (MHP), Magdalena Nizel, Michał Orowicz, Elżbiety Zawackiej, Magdalena Głowacka (MHP), Wojciech Paduch (MHP), The Polish Museum in Rapperswil, Beata Kang-Bogusz (Ambasada RP w Seulu), Polska Press Grupa, Sławek Przerwa, Justyna Stępniak Małgorzata Kowalczyk (MHP), Elżbieta Lichocka (MHP), (Warszawska Kulturalna), Mariusz Szachowski (MHP), Izabela Łach (MHP), Muzeum Polskie w Rapperswilu, Jacek Świderski, Tomasz Wojciechowski (Proart TV), Magdalena Nizel, Michał Orowicz, Wojciech Paduch (MHP), Tomasz Woźny (MHP), www.czasdzieci.pl Polska Press Grupa, Sławek Przerwa, Justyna Stępniak Printed by: TON PRINT (Warszawska Kulturalna), Mariusz Szachowski (MHP), Jacek Świderski, Tomasz Wojciechowski (Telewizja Proart), Tomasz Woźny (MHP), www.czasdzieci.pl ISBN: 978-83-65248-05-3 Druk: TON PRINT

© Muzeum Historii Polski ISBN: 978-83-65248-05-3

© Muzeum Historii Polski www.muzhp.pl Muzeum Historii Polski Polish History POLISH HISTORY MUSEUM POLISH HISTORY Museum Raport roczny Annual Report 2015 MUZEUM HISTORII POLSKI 2015 MUZEUM HISTORII