Rozdział 4. O nich uczymy się w szkole
Spotkanie z Polską
Zobacz portrety wielkich Polaków.
Adam Mickiewicz (1798–1855) Juliusz Słowacki (1809–1849)
Karol Wojtyła – Jan Paweł II (1920–2005)
Posłuchaj i powtórz.
papież, poeta, mapa, święty
34 Posłuchaj i przeczytaj.
Cześć!
Czy znasz wielkich Polaków? To są dla nas bardzo ważni ludzie. Zna ich każdy Polak. O ich życiu i o tym, co zrobili dla Polski uczymy się w szkole. Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki to wielcy polscy poeci. Pisali w czasach, gdy Polska została podzielona między Rosję, Prusy i Austro– Węgry i naszego kraju nie było na mapie Europy (XIX wiek). Mickiewicz i Słowacki dawali Polakom nadzieję na wolność. Karol Wojtyła to papież, którego słuchało wielu ludzi na świecie. Oprócz tego znał 7 języków, a jako papież był w 132 krajach świata, w Brazylii i w Argentynie też. Napisz mi o ważnych ludziach z Twojego kraju. To mnie bardzo ciekawi.
Pozdrawiam Bartek
Odpowiedz na pytania.
Jak nazywają się wielcy Polacy, o których pisze Bartek? Kim był Adam Mickiewicz? Kim był Juliusz Słowacki? Kim był Karol Wojtyła? Kiedy pisali Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki? Ile języków znał Jan Paweł II? Czy Karol Wojtyła był w Brazylii i Argentynie?
35 W szkole
Posłuchaj i powtórz.
Co jest w klasie?
1. krzesło 4. godło 7. tablica 2. biurko 5. liczydło 8. ławka 3. szafa 6. okno 9. zegar
Powiedz.
Numer 1 to ……………………… Numer 3 to ……………………… Numer 6 to …………………….. Numer 8 to ………………………
Zapytaj kolegę lub koleżankę, co jest w klasie.
W klasie jest okno, tablica, ……..
36 To są drzwi. To są okulary. To są nożyczki.
Co to jest?
Posłuchaj i powtórz.
plecak, ołówek, gumka, długopis, klucz, zeszyt, komórka, portfel książka, linijka, temperówka
ołówek plecak długopis gumka
zeszyt komórka klucz portfel
linijka książka temperówka 37 Kto to jest?
Posłuchaj i powtórz.
nauczycielka, nauczyciel, uczeń, uczennica, dziecko, dziewczyna, chłopak, kobieta, mężczyzna, kolega, koleżanka
nauczycielka nauczyciel uczeń uczennica
dziecko dziewczyna chłopak kobieta
mężczyzna kolega koleżanka
„Tak” czy „nie” ?
Czy to jest gumka?
Tak, to jest gumka.
Nie, to nie jest gumka. To jest ołówek.
38 Czy to jest ołówek?
Tak, to jest ołówek.
Nie, to nie jest ołówek. To jest długopis.
Czy to jest nauczyciel?
Tak, to jest nauczyciel.
Nie, to nie jest nauczyciel. To jest uczeń.
Zapytaj tak samo kolegę, koleżankę.
KALAMBURY! Pokaż wybrany przedmiot. Nie używaj słów!
stoi wisi leży
Co w klasie stoi, co wisi, a co leży?
Co to za lekcje? Wybierz z ramki odpowiednie słowo.
wychowanie fi zyczne, religia, biologia, muzyka, geografi a, informatyka, chemia, matematyka, plastyka, fi zyka, historia
39 Posłuchaj i przeczytaj.
Od: [email protected] Do: [email protected] Temat: Moje lekcje
Cześć! Dzisiaj jest poniedziałek, mój ulubiony dzień w szkole, bo jest biologia. Druga i trzecia lekcja to historia. Potem jest niestety plastyka, a ja nie lubię rysować. Wtorek też jest fajny, bo jest matematyka, polski i informatyka. Za to środa to duży stres: angielski, hiszpański, chemia i dwa razy fizyka, to za dużo! W czwartek mam wychowanie fizyczne. Kocham wf! Potem tylko matematyka, polski, angielski i do domu! A w piątek jest muzyka. Potem geografia, religia, polski, godzina wychowawcza i już weekend! A jak wygląda Twój plan lekcji? Jaki jest Twój ulubiony przedmiot?
Pozdrawiam Bartek
Odpowiedz na pytania.
Jaki jest ulubiony dzień Bartka? Jaki jest ulubiony przedmiot Bartka? Jaki dzień jest dla Bartka stresujący? Dlaczego podoba mu się lekcja muzyki? Jaki jest twój ulubiony przedmiot w szkole/na uniwersytecie? W jaki dzień masz dużo lekcji? W jaki dzień uczysz się polskiego?
Czy taki jest plan lekcji Bartka? Co się nie zgadza?
poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota niedziela
biologia matematyka angielski wychowanie muzyka historia polski hiszpański fizyczne religia poniedziałek – w poniedziałek historia informatyka chemia matematyka polski wtorek – we wtorek plastyka wychowanie fizyka polski wychowanie środa – w środę czwartek – w czwartek fizyczne fizyka angielski fizyczne piątek – w piątek sobota – w sobotę niedziela – w niedzielę
40 Gramatyka
mój moja moje mój twój twoja twoje twój ten ta to ten
zeszyt książka śniadanie mężczyzna długopis lampa okno kolega
Do której grupy należą te słowa?
plecak, linijka, nauczycielka, dziecko, liczydło, gumka, koleżanka, kobieta, uczeń, uczennica
Wybierz właściwe słowo.
Ten/ Ta/ To plecak jest mój/ moja/ moje. Ten/ Ta/ To książka jest twój/ twoja/ twoje. Ten/ Ta/ To śniadanie jest twój / twoja/ twoje.
Przeczytaj.
Nauczyciel: Dzień dobry, Małgorzato. Co jest w twoim plecaku? Małgorzata: W moim plecaku jest wszystko: zeszyt, książka, piórnik, klucz, portfel, linijka i gumka. Nauczyciel: A jest zadanie domowe? Małgorzata: Zadanie domowe? Nie, nie ma. Przepraszam.
Zdecyduj „tak”, czy „nie”.
Małgorzata ma w plecaku zeszyt. W plecaku Małgorzaty jest krzesło. Małgorzata ma zadanie domowe.
Projekt Odpowiedz Bartkowi na wiadomość. Przedstaw ważną osobę z twojego kraju.
41 Literatura polska – ku pokrzepieniu serc
Przeczytaj.
„Pan Tadeusz” Henryk Sienkiewicz Cyprian Kamil Norwid Maria Konopnicka
książka, fi lm, ekranizacja, dzieło, powieść, poezja, wiersz, dramat, pisarz, pisarka, poeta, poetka, „Kordian”, „Trylogia”, emigracja, niewola, zabory, niepodległość, powstanie
Przeczytajcie w klasie z podziałem na role.
Literatura polska – ku pokrzepieniu serc
Dziadek Stefan: Dziś opowiem wam o polskiej literaturze. Carlos: Ja znam Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Bartek: Ważnych pisarzy jest więcej. Dziadek Stefan: Adam Mickiewicz pisze „Pana Tadeusza”, a Juliusz Słowacki dramat „Kordian”. To wybitni poeci, których nazywamy wieszczami narodowymi, bo ich dzieła są ważne dla Polaków. Piszą oni w XIX wieku, gdy Polska jest pod zaborami trzech państw. Wiecie jakie kraje napadają na Polskę? Ania: Prusy, Austria i Rosja! Carlos: Co to są Prusy? Agnieszka: To współcześnie Niemcy. Dziadek Stefan: Polacy walczą o swoją ojczyznę w powstaniach i przegrywają. Bartek: Wtedy część Polaków ucieka z kraju i udaje się na emigrację. Carlos: Do Brazylii? Dziadek Stefan: Nie, do Brazylii wyjeżdżają potem. W XIX wieku jadą do europejskich krajów. Najwięcej Polaków jest we Francji. Tam tworzą polskie organizacje i myślą, jak walczyć o ojczyznę. Jest to Wielka Emigracja, bo wyjechało bardzo dużo Polaków. Adam Mickiewicz pisze „Pana Tadeusza” we Francji, a Juliusz Słowacki pisze „Kordiana” w Szwajcarii. Carlos: A ci, którzy zostają w Polsce? Dziadek Stefan: Piszą książki, malują obrazy patriotyczne, zakładają szkoły, prowadzą badania naukowe, rozwijają polską naukę, wydają gazety w języku polskim. To ważne działania, bo Polacy są w niewoli 123 lata. Przez ten nie mogą zapomnieć o języku polskim i polskiej historii. Nazywa się to pracą u podstaw. Bartek: Wtedy pojawia się pisarz Henryk Sienkiewicz. Ania: Mój ulubiony pisarz. Dostaje Literacką Nagrodę Nobla za powieść „Quo Vadis”. Ania: Jego najważniejszym dziełem jest „Trylogia”. 42 Carlos: Co to jest „Trylogia”? Dziadek Stefan: To trzy powieści o dawnych dziejach Polski. Pod koniec XIX wieku czytają ją wszyscy Polacy. A ci, którzy nie potrafi ą czytać, słuchają na głos z wypiekami na twarzy. „Trylogia” rozbudza wśród Polaków ducha patriotyzmu i sprawia, że nie zapominają o ojczyźnie. Bartek: Sienkiewicz pisze „ku pokrzepieniu serc”. Carlos: Co to znaczy? Agnieszka: Pisarz daje Polakom nadzieję na wolność. Ania: Zobaczcie, tu mam obrazki Juliusza Kossaka do Ogniem i mieczem, rysunek Juliusza Kossaka, „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Juliusz Kossak to ważny scena ucieczki z Czortowego Jaru polski malarz z XIX wieku. Carlos: Ale dużo koni. Czy książki Henryka Sienkiewicza są sfi lmowane? Ania: Tak. Możesz obejrzeć fi lmy. Dziadek Stefan: Do tego mamy ważnych poetów. Maria Konopnicka i Cyprian Kamil Norwid również piszą wiersze patriotyczne. Agnieszka: Maria Konopnicka pisze dużo wierszy dla dzieci. Są popularne do dziś. Dziadek Stefan: Dzięki pisarzom i malarzom z XIX Potop, rysunek Juliusza Kossaka, wieku ojczyzna stale jest w sercach Polaków. W końcu scena przedstawiająca Kmicica i Oleńkę na kuligu Polska odzyskuje niepodległość po 123 latach niewoli. Carlos: W 1918 roku. To wiem! A jaki fi lm mam obejrzeć najpierw? Dziadek Stefan: „Trylogia” zaczyna się od „Ogniem i mieczem”, potem jest „Potop”, a potem „Pan Wołodyjowski”. Carlos: Dziękuję panu. Dziś obejrzę część pierwszą.
Pan Wołodyjowski, rysunek Juliusza Kossaka, scena przedstawiająca porwanie Basi przez Azję Odpowiedz na pytania.
• Czy Adam Mickiewicz pisze „Pana Tadeusza” • Gdzie Juliusz Słowacki pisze „Kordiana”? na emigracji? • Kim jest „wieszcz narodowy”? • Co to znaczy „Wielka Emigracja”? • Jacy poeci zostali wymienieni w dialogu? • Co to znaczy pisać „ku pokrzepieniu serc”? • Jacy pisarze są ważni dla twojego kraju? • Ile części ma trylogia? • Który pisarz jest twoim ulubionym?
Odpowiedz: Tak (T) lub Nie (N).
Maria Konopnicka prowadzi badania naukowe. T/N Juliusz Kossak maluje konie. T/N Henryk Sienkiewicz to laureat Literackiej Nagrody Nobla. T/N Polska zostaje podzielona na zabory przez Rosję, Prusy i Słowację. T/N „Potop” to powieść Juliusza Słowackiego. T/N Polska odzyskuje niepodległość w 1918 roku. T/N Cyprian Kamil Norwid pisze wiersze dla dzieci. T/N 43 Rozdział 4. O nich uczymy się w szkole
Zadanie 1. Co jest w plecaku?
A.
a. M-K-A-U-G ...... gumka d. T-M-Ó-R-E-P-A-W-E-K ......
b. S-Y-T-Z-E-Z ...... e. Ą-Ż-K-S-I- K-A ......
c. Ł-O-W-K-Ó-E ...... f. D-N-A-E-I-Ś-I-A-N ......
Wyjmijcie wspólnie z koleżanką lub kolegą na środek ławki wszystkie odgadnięte przedmioty. Zapytajcie się wzajemnie według wzoru.
B. Czy to twoja gumka? — Tak, to jest moja gumka. — Nie, to nie jest moja gumka. To jest twoja gumka.
Zadanie 2. Pogrupuj słowa i uzupełnij tabelkę.
rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki ...... 16 Zadanie 3. Znajdź intruza.
a. TEN: mężczyzna, legitymacja, piórnik, kolega b. TEN: pisak, dentysta, sól, kot c. TA: poeta, koleżanka, komórka, mysz d. TO: zadanie, tablet, ćwiczenie, śniadanie e. TE: drzwi, nożyczki, okulary, pani
Zadanie 4. Pogrupuj słowa.
dom, nożyczki, kawa, okulary, drzwi, Katowice, Gdańsk, Maria, urodziny, wakacje, kot, Boże Narodzenie, pani, państwo Nowakowie
dom
To jest To są
Zadanie 5. 8C Posłuchaj i zdecyduj: „ł” czy „w”?
a. d....ugopisł e. kro....a i. ....oda b. ....ódź f. k....opot j. ....is....a c. stó.... g. zaba....a k. o....ó....ek d. ka....a h. ....a....ka l. s....ońce
Zadanie 6. Przeczytaj łamaniec językowy.
Szły pchły koło wody. Pchła pchłę pchła do wody. Potem pchła się popłakała, że ją tamta pchła popchała. 17