01 02 03 2018

Söyleşi Şevval Sam Billur, özlü ve çok yönlü Tarihten Hayat İskender, Hanibal ve Okinawa’lıların Sezar’dan liderlik dersleri yaşama sanatı Kitap dünyası Nobel’in yalın kalemi Kazuo Ishiguro

Kuzey ışıklarının altında Norveç English Summary of Contents İkinci 10 yıla hazırız...

2017, TÜVTÜRK açısından başarılar ve kutlamalarla dolu bir yıl oldu. Bundan tam 10 yıl önce 2007’de çıktığımız yolda, Türkiye’nin en büyük kamu-özel sektör iş birliği projesi olarak hayalimiz- deki iş modelini gerçekleştirmek için azmederek, sürekli öğrenerek ve kendimizi yenileyerek yol aldık. Geçen yıl TÜVTÜRK’ün 10’uncu yaşını kutlamak, bize 10 yılın envanterini çıkarma fırsatı sundu. 86 milyondan fazla aracın periyodik muayenesini gerçekleştirdik, yaklaşık 22 milyon aracın trafikte risk oluşturabilecek kusurlarını giderdik. Ayrıca Türkiye’nin en büyük trafik güvenliği konulu kurumsal sosyal sorumluluk projesi olan Trafikte Sorumluluk Hareketi’ni, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleş- me Bakanlığı’nın koordinasyonunda ve trafik güvenliği konusunda çalışan resmi ve özel kurumlarla iş birliği içinde hayata geçirdik. Kurulduğumuzdan bu yana Türkiye’de karayollarının güvenliği konusunda itici güç olmayı sürdür- düğümüzü görmek, bizi bugün her zamankinden daha fazla motive ediyor. Hedeflerimize birer bi- rer ulaşmanın haklı gururunu taşıyarak girdiğimiz 2018’de de bu hızlı, kendinden emin, tüm paydaş- ları için verimli ve Türkiye’yi gözeten büyüme trendini sürdürmeye ve daha ileri taşımaya kararlıyız. “TÜRKIYE’DE KARAYOLLARININ Teknolojik gelişmeleri küresel bakış açısıyla takip ederek yeni iş fikirlerini geliştirmeye devam eder- GÜVENLIĞI KONUSUNDA ITICI ken, yatırımlarımızda da hız kesmeyeceğiz. Verimlilik ve gelişim odaklı çalışmayı, iş modellerimizi Türkiye’nin ihtiyaçlarına uyumlu halde sürdürmeyi ihmal etmeyeceğiz. GÜÇ OLMAYI SÜRDÜRDÜĞÜMÜZÜ 2017’nin Aralık ayında İstanbul-Hadımköy ve Hakkari-Yüksekova’da aynı gün faaliyete başlayan GÖRMEK, BIZI HER ZAMANKINDEN iki yeni istasyonumuz, bu niyetimizin en önemli göstergeleri. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme DAHA FAZLA MOTIVE EDIYOR. Bakanlığı ile TÜVTÜRK’ün bayraklarının gururla dalgalandığı Hadımköy-Yeşilbayır mevkiindeki TÜVTÜRK Onuncu Yıl İstanbul Araç Muayene İstasyonu ve Yüksekova’daki TÜVTÜRK Yüksek- HEDEFLERIMIZE ULAŞMANIN ova Araç Muayene İstasyonu ile TÜVTÜRK’ün Türkiye genelindeki istasyon sayısını, mobil istasyon- HAKLI GURURUNU TAŞIYARAK lar da dahil olmak üzere 305’e çıkardık. 2027 yılına kadar gerçekleştireceğimiz daha büyük yatırım- larla, trafik güvenliğine daha da fazla katkıda bulunmak hedefindeyiz. GIRDIĞIMIZ 2018’DE DE BU Ancak bu hedefimizi sadece rakamsal olarak görmüyoruz. Çevre ve yol güvenliğine yönelik hizmet- HIZLI, TÜM PAYDAŞLARI IÇIN lerimizi aksatmadan sürdürürken vatandaşlarımızın beklentilerini de dinlemek, bölgelerin ihtiyaç- larına yönelik modern, hızlı ve kusursuz hizmet vermek, en az istasyon sayısını artırmak kadar ön- VERIMLI VE TÜRKIYE’YI GÖZETEN celiklerimiz arasında. Üç ay gibi kısa bir sürede tamamladığımız TÜVTÜRK Onuncu Yıl İstanbul BÜYÜME TRENDINI SÜRDÜRMEYE Araç Muayene İstasyonu, bu anlamda yeni nesil istasyon fikrini ülkemizle tanıştırdığımız yatırımı- mız oldu. Bugüne kadar faaliyete açtığımız en büyük istasyon olan TÜVTÜRK Onuncu Yıl İstanbul KARARLIYIZ.” Araç Muayene İstasyonu, 12 dönüm arazi üzerine 3 bin 600 metrekare kapalı alana sahip. Radye te- melli istasyon, ilk kez betonarme ve çelik konstrüksiyon kombinasyonuyla yapıldı. Modern bekleme salonu, kafeteryası ve geniş otopark alanıyla müşterilerimizin tüm ihtiyaçlarına hizmet edecek şekil- de tasarlandı. Aynı zamanda TÜVTÜRK İstanbul Genel Müdürlüğü’nün de faaliyetlerini yürütece- ği bu istasyon, modern ve estetik yapısı, sunduğu yüksek teknolojiyle TÜVTÜRK’ün ilerici vizyonu- nun da sembolü oldu. İkinci on yıla girdiğimiz şu günlerde adımlarımızı tıpkı ilk günkü gibi heyecanla attığımızı görmek beni çok gururlandırıyor. Bu vesileyle 2018 yılının tüm TÜVTÜRK ailesine, iş ortaklarımıza ve ülke- mize sağlık, refah ve huzur getirmesini diliyorum. Saygılarımla…

KEMAL ÖREN TÜVTÜRK CEO 40Otomobil 20 Tarihten

İçindekiler 16 OCAK-ŞUBAT-MART 2018 10 Hayat Söyleşi

06 HABERLER 20 TARIHTEN 38 YEMEK 46 SOSYAL MEDYA 52 POPÜLER KÜLTÜR Dünyada ve Türkiye’de öne çıkan Antik çağların en ünlü üç komutanı, Bozadan salep ve sıcak çikolataya, Sosyal medya dünyasından en yeni Sinema, müzik, televizyon... haberler... savaşın üç dehası İskender, Hannibal kış soğuklarının en güzel ilacı sıcak haberler, yenilikler, trendler İmtiyaz Sahibi TÜVTURK Kuzey Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve Sezar’dan liderlik dersleri içecekler 54 TÜVTÜRK ve İşletim A.Ş. Adına Kemal Ören 10 HAYAT 48 UZMAN GÖZÜYLE TÜVTÜRK’ten haberler Yönetim Yeri Büyükdere Caddesi, No: 255 Kat: 17-18 Japonya’nın Okinawa adasında Batılı 28 KITAP DÜNYASI 40 OTOMOBIL Araç muayenesinde Müşteri Kabul Maslak-Şişli-İSTANBUL toplumlara nazaran ortalama 15 yıl 2017 Nobel Edebiyat Ödülü’nün Bilimkurgu değil, gerçek. Uçan Sürecinde, Muayene Öncesi ve 60 ÇOCUK Projeler Koordinatörü Özge Sarıkadılar Projeler İçerik Direktörü Güldeniz Ayral daha uzun yaşayan halkın sırrı, İkigai sahibi Japon yazar Kazuo Ishiguro, otomobiller sandığınızdan daha Muayene Esnasında muayeneye İlginç bilgiler, şaşılacak haberler Editör Zeynep Yosun Akverdi felsefesi romanlarında insanı, duygularını ve çabuk hayatımıza girebilir engel durumları TÜVTÜRK Teknik Görsel Yönetmen Erhan Teksöz Yayın Koordinatörü Melis Avalin (Sorumlu Müdür) anıların gücünü anlatıyor Eğitmeni Rıdvan İlhan anlatıyor 62 ENGLISH SUMMARY OF Yapım Yeri Doğuş Grubu İletişim Yayıncılık ve Ticaret A.Ş. Doğuş Power Center Ahi Evran Polaris 16 SÖYLEŞI 44 SAĞLIK CONTENTS Caddesi No: 4 Maslak 34398 İstanbul Şarkıları ve oyunculuğuyla insanı 32 GEZI Göz hastalıkları uzmanı Prof. Dr. 50 OYUN VE TEKNOLOJİ Tel: 0212 304 00 00 (Santral) Baskı yeri Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık A.Ş. kendine hayran bırakan, üretmeden Efsanelere ilham veren Norveç’in Emrullah Taşındı’ya gözlerimizin Bilgisayarda oyun oynayanlar için Dudullu Org. San. Bölgesi 1.Cad. No:16 Ümraniye-İST Tel: 444 44 03 Faks: 0216 365 99 07 duramayan Şevval Sam’la sinema, masalsı coğrafyası bugün de sıra dijital ekran çağından nasıl yeni nesil laptop modelleri, 2017’nin www.bilnet.net.tr Yayın Türü Üç aylık yaygın süreli yayın, TÜVTÜRK televizyon ve sahnede yeni dışı bir deneyim yaşamak isteyen etkilendiğini ve bu konuda üzerimize en iyi mobil oyunları, The Game Araç Muayene İstasyonları kurumsal yayınıdır, parayla satılmaz. [email protected] projelerini konuştuk gezginleri kendisine çekiyor düşenleri sorduk Awards’ın kazananları

4 İSTASYON İSTASYON 5 HABERLER HAZIRLAYAN: MİNE AKVERDİ DENKTAŞ ROBOTLAR IŞIMIZI ELIMIZDEN ALACAK MI?

n Yüz yıl önce yazılmış bilimkur- gu romanlarında anlatılanlar, sine- manın onlarca yıl önce ‘kurgulanmış’ gelecek tahayyülü birer birer ger- çek oluyor. Dünya internetle birbi- rine bağlanıyor, insanoğlu uzaya gi- diyor, canlılar klonlanıyor ve elbette robotlar da artık resmen hayatımı- za giriyor. Öyle ki, çok yakın gelecekte Köpek besleyen günlük hayatımızda robotlarla iç içe Trafik sıkışıklığı uzun yaşıyor olmamız kaçınılmaz. Kafelerde ser- ‘enerji’ veriyor vis yapan robotlar, fabrikada üretim n İsviçre’de yapılan çok geniş bandında çalışan robotlar, bankolarda müşteri karşılayan robotlar bir yana En- n Büyük şehirlerde yaşayanlar iyi kapsamlı bir araştırma, evinde düstri 4.0 ile çalışma hayatını ele geçiren yapay zekanın da yardımıyla artık pek bilir, milim milim ilerleyen yoğun köpek besleyen insanların, köpe- çok iş için insan emeğine ihtiyaç ortadan kalkıyor. Zira, robotlar insanlara göre trafikte bir otomobil içinde saat- ği olmayanlara göre daha sağlık- daha hızlı, daha kusursuz, daha ucuz ve daha kaprissiz çalışıyor. Dünya Ekonomik ler geçirmek en sinir bozucu şey- lı olduğunu ortaya koydu. Öyle Forumu’nun yayınladığı Mesleklerin Gelecekleri Araştırması’na göre, gelişen ya- lerden biridir. İstatistiklere göre ki, araştırmaya göre köpek besle- pay zeka teknolojileri, makine öğrenimi, genetik bilimindeki ilerlemeler, robotlar, dünyada trafiğin en yoğun olduğu VAN GÖLÜ’NÜN SIRLARI AÇIĞA ÇIKIYOR yenlerin kalp rahatsızlığı ve diğer nanoteknoloji, 3D yazıcılar ve bioteknoloji gibi geleceğe yön verecek gelişmeler yer ise ABD’nin California eyale- ölümcül hastalıklardan ölme riski sayesinde Dördüncü Sanayi Devrimi gerçekleşti ve bu bağlamda 2020’ye kadar 15 tindeki Los Angeles kenti. Ancak Van Gölü’nün dibinde ‘sualtı peribacaları’ diye adlandırılan ve boyları 10 metreyi aşan kayaçların keşfedilmesinin yüzde 36 daha az. İsveç’te yakla- büyük ve gelişmekte olan ekonomide 5 milyon iş kaybı yaşanacak. Yani robotlar, Los Angeles’taki yetkililer bu kor- şık 3,4 milyon kişinin katıldığı dev toplamda 5,1 milyon iş gücüne sahip olacak. Aynı rapora göre 2030’da ise işlerin kunç trafik sıkışıklığından avantaj ardından şimdi de Urartular dönemine ait 3000 yıllık kale bulundu. Son yıllarda yapılan sualtı araştırmalarıyla araştırmada, katılımcıların köpek neredeyse üçte birini robotlar yapacak. Robotların meslekleri ele geçirmesi sonu- sağlamaya hazırlanıyor. 2030 yı- gizemli Van Gölü’nün sırları birer birer aydınlanıyor. sahibi olup olmamaları ve sağlık cu en büyük zararı beyaz yakalılar görecek. Çünkü robotlara teslim edilecek işlerin lına kadar elektrik ihtiyacının ya- kayıtları gözlemlendi. Yaşları 40 üçte ikisini ofis ve yönetim işleri oluşturacak. İnsanlar ancak robotlardan daha ve- rısını yenilenebilir enerji kaynak- n Türkiye’nin en büyük, aynı zamanda en gizemli gölü su seviyesi, bu süreç içinde şu anki seviyesinden ila 80 arasında olan katılımcıların rimli oldukları üretkenlik ve yetenek gibi konuların hakim olduğu alanlarda varlığı- larından sağlamayı hedefleyen Van Gölü. Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu yüzlerce metre aşağıya da inmiş, şimdiki seviye- sağlık durumları 12 yıl boyunca nı sürdürmeye devam edecek. California, yoğun trafikten elekt- oluşan ve sodalı suyuyla dikkat çeken 3 bin 713 kilo- sinden 150 metre daha yukarıya da çıkmış. Gölün kayıt altına alındı. Yapılan analiz- rik üretmek için düğmeye bastı. metrekarelik göl, tıpkı bir deniz gibi uzanan uçsuz bu- çekilmesiyle birlikte, etrafında yaşayan uygarlık- ler, köpek sahiplerinin, özellik- 2 milyon dolar bütçe ayrılan yeni caksız sularının altında pek çok sır saklıyor. Kimilerine lar zamanla buralarda yerleşim yerleri kurmuş ve le de teriyer, retriever ve tazı gibi projede ‘piezoelektrik’ olayından göre gölün mavi sularının altında kayıp uygarlıklar ya- göl tekrardan yükseldiğinde insanlar yeniden geri türlerin sahiplerinin, kalp ve da- Çocukları tabletten uzak tutun yararlanılacak. Piezoelektrik, pi- tıyor, kimilerine göreyse devasa bir Van Gölü canava- çekilmiş. Fakat insanların yapmış olduğu yapıla- mar hastalıklarına yakalanma ve ezo kristallerinin, uygulanan me- rı yaşıyor. Kıyılarında MÖ 10 ve 8’inci yüzyıllar arasın- rın birçoğu tahrip olsa da bulduğumuz kale gibi ölüm oranlarının daha düşük ol- n Günümüzde çocuklara yemek yedirmek, onları sakinleştirmek veya oya- kanik basınca tepkime göstere- da Urartu Krallığı’nın başkentinin kurulduğu Van Gölü, yapılar mevcut kalmış. Burada göl adeta kaleyi duğunu gösterdi. Araştırmayı yü- lamak için ebeveynlerin en çok baş vurduğu yöntemlerden biri çocuğun eli- rek elektrik üretmesiyle ortaya 1990 yılından beri arkeolojik sit alanı statüsünde ve saklamış ve bir koruyucu görev üstlenmiş” diyor. rüten bilim insanları köpek sahibi ne bir tablet vermek. Ama bu son derece büyük bir hata! Okan Üniversite- çıkan bir enerji. Bilim insanları bir Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde eğitim görevlisi olan Araştırma ekibinin lideri sualtı görüntüleme olmanın, kişinin sosyal ilişkileri- si Hastanesi Çocuk Nörolojisi Uzmanı Doç. Dr. Adnan Ayvaz, iki yaşına kadar süredir tabana piezo malzeme- Tahsin Ceylan ve ekibi yaklaşık 10 yıldır Van Gölü’nün yönetmeni Tahsin Ceylan ise “Sualtında bu ka- ni zenginleştirmek, sağlığını ge- dijital ekranlara uzun süre maruz kalan çocukların, ciddi iletişim ve dil prob- nin monte edildiği ayakkabılarla kalbindeki sırları açığa çıkarmak için sualtı araştırma- leye rastlamamız mucizevi bir olay. Kaledeki su- liştirmek ya da bakteriyel mikro- lemleri ile konuşma bozuklukları yaşadıklarını söylüyor. Daha da önemlisi testler yapıyordu. Buna göre her ları yürütüyor. run taş yapısı daha çok Urartular döneminde kul- biyomunu değiştirmek suretiyle bu çocukların sosyalleşme, öğrenme ve analiz yeteneklerinde sorunlar ya- adım attığınızda piezo etki göste- 2016 yılında Van Gölü’nün dibindeki ‘su altı peri- lanılan kesme taşlardır. Bu nedenle bu kalenin de kalp ve damar hastalığına ya- şadığını ekliyor. “Televizyon, tablet, telefon gibi elektronik cihazların ekran- ren madde elektrik enerjisi üre- bacaları’ olarak adlandırılan yaklaşık 20 metre uzun- bir Urartu kalesi olması daha ağır basıyor. Kale- kalanma ve ölüm riskini azalta- larındaki hızlı akış, bu dönemdeki çocukların algı ve analiz edebilme kapa- tiyor ve siz yürürken telefonunu- luğundaki dikitleri (mikrobiyalitleri) keşfeden ekip, nin surları çok geniş bir alanı kaplamakta. Van bileceğini söylüyor. Köpekler- sitesinin çok üzerinde. Çocuklar gördüklerini algılamaya çalışırken çok fazla zu şarj etmenize olanak sağlıyor. ardından da 1948’de battığı düşünülen bir Rus ge- Gölü suyunun sodalı olması sayesinde 3000 yıl- le birlikte yaşamak insanı fiziksel çaba sarf eder ve bu durum geri kalan dünyaya algılarını ve duygularını ka- Geliştirilme aşamasında olan pi- misi batığı bulmuştu. Son olarak Bitlis’in Adilcevaz lık kale yıllardır suyun altında tahrip olmadan kal- olarak daha aktif olmaya zorlu- patmasına, iletişim kurma yeteneğinin ve duygularının yok olmasına neden ezoelektrik, ayakkabıda az mik- İlçesi’nden yaptıkları dalışla Van Gölü’nün dibinde ya- mış. Van Gölü’nde bulunan bu kalenin ve daha yor ve daha sağlıklı bir yaşam sti- olur” diyen Doç. Dr. Ayvaz ebeveynleri çocukları oyalamak için zihinsel geli- tarda enerji ürettiği için tercih tan 3000 yıllık Urartu kalesini keşfettiler. Tarihî kale, önce keşfettiğimiz mikrobiyalitlerin, bu güzellik- li için motive ediyor. Ayrıca kö- şimlerine uygun oyunları tercih etmeleri konusunda uyarıyor. edilmiyor. Ama bu sistemi Cali- Bitlis-Adilcevaz Kaymakamlığı ve Van Yüzüncü Yıl leri görmek isteyen insanları buraya çekeceğine, pek ve sahibi arasında kurulan fornia eyalet yetkilileri, Los Ange- Üniversitesi’nin ortak çalışmasıyla fotoğraflanarak gün dolayısıyla bölgenin ekonomisine ve turizmine ilişki ve sevgi bağı yatıştırıcı et- les otobanının trafiğin en yoğun yüzüne çıkarıldı. önemli katkılar sağlayacağına inanıyorum” diyor. kisiyle stresi de düşürmekte etki- olduğu 16 kilometrelik bölümü- Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakülte- Gizemli Van Gölü, birer birer açığa çıkarılan li oluyor. Köpekler ‘insanın en iyi ne yerleştirilerek bir piezoelektrik si Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Akkuş “Van sırları ile merakımızı cezbetmeye ve bizleri büyü- dostu’ sıfatını sonuna kadar hak sistemiyle, çok büyük bir elektrik Gölü 600 bin yıllık bir geçmişe sahip. Van Gölü’nün lemeye devam ediyor. ediyor. enerjisi üreteceklerine inanıyor.

6 İSTASYON İSTASYON 7 HABERLER HAZIRLAYAN: RESUL BUKSUR

ankacılık ve finans dünyası, yatırımcılar, borsacılar 2017 yılında Bitcoin ile kazanarak sistemdeki ‘emisyonu’ yani Bitcoin miktarını yaratan işte bu madenciler- yatıp Bitcoin ile kalktı dersek yanlış olmaz. Nasıl olmasın ki... Bitcoin’in de- dir. Yani tüm işlemleri ve Bitcoin kayıtlarını bilgisayarında tutar ve yeni kayıtları ek- ğeri bir yıl içinde neredeyse 20 kat artışla 16 bin doların üzerine çıktı. Ta- lerler. Madenciler kayıtları blok zincirine başarılı bir şekilde işlediklerinde, sistem ta- rihte hiçbir finansal aracın veya emtianın görmediği bir hareket bu. Kimi- rafından 12,5 Bitcoin ile ödüllendirilirler. Yakın zamana kadar bu ödül 25 Bitcoin’di, Bne göre geleceğin teknolojisi kimine göre büyük bir balon. Sadece Bitcoin değil, diğer daha önce 50 Bitcoin. Toplam piyasadaki Bitcoin emisyonunu ayarlayan da bu ödül kripto paraların da geleceği gündemde. Ancak herkes konuşsa da pek az insanın an- sistemi. Halen 17 milyona yakın Bitcoin üretilmiş durumda. Sistemin tasarımına göre layabildiği Bitcoin gerçekte nedir? toplam 21 milyon Bitcoin’in üretimine (mining) izin veriliyor. Bugün fiyatların aşırı yükselmesinin bir nedeni de bu sınırlı sayıda üretim olarak görülüyor. BITCOIN NEDIR? Bilmeniz gereken üçüncü ve en önemli kavram ise blok zinciri. Bu, temelde ta- Bitcoin en genel anlamıyla kriptolama, yani şifreleme teknolojilerine dayanan tekno- rihsel sırayla yapılan tüm işlemlerin şifrelenmiş bir şekilde tutulduğu tek bir veri dos- lojik bir üründür. Kriptolama dediğimiz ise dijital ortamlarda veri ve bilgilerinizin gü- yasıdır. İşte madenciler bu tek dosyaya, dünya çapında yapılan her yeni işlemi şif- venliğini sağlamak için matematiksel şifreleme yöntemleri kullanılmasıdır. Bu şifre- reli bir şekilde eklemek için yarışıyorlar. Bu ekleme işine ‘blok’ deniyor. Her işlemin leme tekniklerini kullanan bir grup teknoloji meraklısı uzman, 2009 yılında örnek bir şifreli çıktısı bir sonraki işlemin şifreli girişi olarak, birbiriyle zincir halinde bağlanı- kripto para yaratmaya karar verip gerekli sistemi ve yazılımları üreterek isteyen her- yor. Blok zinciri teknolojisi geçmişte yapılan işlemlerin değiştirilememesini ve Bitco- kese dağıtmaya başladılar. Dileyenlerin açık kaynak olan bu sistemi alıp kendi krip- in’lerin iki kere harcanmamasını garanti altına alarak çok önemli bir yer tutuyor. Hat- to parasını yaratabildiği bu sistemde, Satoshi Nakamato takma adındaki biri veya bir ta bu teknoloji Bitcoin’in ötesine geçerek gelecekte birçok endüstriyi etkileyecek gibi grup da Bitcoin adıyla bir kripto para yarattı. Yani Bitcoin ilk değil, ancak en popüler görünüyor. kripto para. Bugün piyasada binin üzerinde kripto para işlem görüyor. Kripto paraların kağıt veya madeni para gibi fiziksel olarak bir varlığı yok. NASIL BITCOIN ALIRIM, SATARIM? Bitcoin’de de her bir Bitcoin, sahibinin şifreli kimliğiyle blok zinciri (Blockchain) adı Bitcoin almak istiyorsanız birkaç yol var. İnternet üzerinden hizmet veren Bitco- verilen ortak dijital kayıt defterinde yine şifrelenmiş bir kayıttan başka bir şey değil. in alım satım borsalarına kayıt olmanız gerekiyor. Birçok borsa kimlik bilgilerinizi is- Bu kayıt hiçbir devlet veya hükümete bağlı olmadan ‘madenci’ denilen kişilerin bilgi- tiyor. Kredi kartı ile alım yapabileceğiniz borsa siteleri de açıldı. Bitcoin borsası size 1sayarlarından mürekkep bir internet ağı üzerinde oluşturuluyor ve tüm kayıtlar yine özel bir şifreyle online elektronik cüzdan açıyor. Dilerseniz Bitcoin’lerinizi burada tu- ortak bir şekilde tutuluyor. Bitcoin alıp satmak için de web üzerinde veya akıllı tele- tabilirsiniz. Ama ben Bitcoin’imi kendim taşıyacağım derseniz akıllı telefon veya bil- fonlarındaki elektronik cüzdanlar kullanılıyor. En genel anlamıyla dijital para teknolo- gisayarınıza yükleyebileceğiniz elektronik cüzdanlar da var. Borsadan aldığınız Bit- jisi, bugün kullandığımız kağıt ve madeni paranın, devletin veya finans kurumlarının coin’leri cüzdanınıza yükleyebilirsiniz. Bu andan itibaren Bitcoin’lerinizin güvenliği ve 5 SORUDA BITCOIN kontrolünden çıkıp o parayı kullanan kişiler tarafından şifrelenmiş olarak üretilip, ta- saklanması sizin sorumluluğunuzda olur. Eğer e-cüzdanınızın şifresini unutursanız kip edilip yönetilmesi anlamına geliyor. Yani para transfer etmek için bir bankaya ya veya akıllı telefonunuz kaybolursa Bitcoin’lerinize de veda edersiniz. İnsanın para ile ilişkisini yeni bir düzleme taşıyan kripto para birimleri ve onların üstünde yükselen da finans şirketine ihtiyacınız kalmıyor. Borsaların temel görevi alıcı ve satıcıları buluşturmak ve isteyenlere inter- blok zinciri (blockchain) tekniği, son ayların en hararetli tartışma konularından. Tartışmaya inanılmaz net üzerinden cüzdan imkânı sunmak. Ama hatırlatmakta fayda var: Bu siteler tıpkı BITCOIN’IN TEMEL ÖZELLIKLERI NELERDIR? Bitcoin’in kendisi gibi merkezi bir yapının veya kamu otoritesinin izniyle çalışmıyor- bir yükselişe geçerek 2017’ye damgasını vuran Bitcoin üzerinden bakalım ve kimilerine göre finans Bitcoin bir şifre teknolojisine dayanıyor ve kullanıcıları tarafından kurulan ortak ağ lar. O nedenle çoğunluk tarafından bilinen ve güvenilen siteleri ve borsaları kullan- dünyasını alt üst edecek fenomeni yakından tanıyalım. ortamında hayat buluyor. Bir merkezi yok. Dünyanın her yerinde, internet4 bağlantı- maya dikkat edilmeli. Örneğin Bitcoin.com borsası, dünyanın günlük 1,5 milyar do- sı olan bir noktadan diğer noktaya aracısız, ücretsiz ve hızlı para transfer yapabilir- larlık toplam Bitcoin işlem hacminin yaklaşık yarısını oluşturuyor. Yine ABD merkezli siniz. Zaman ve mekân sınırı yok. Bilgisayarınızdaki veya telefonunuzdaki elektronik Coinbase ve Bitfinex, Japonya’da bitFlyer, Güney Kore’de Bithumb en büyük Bitcoin cüzdanınızdan dünyanın neresinde olursanız olun herhangi bir yerdeki başkasının borsaları. Türkiye’de Paribu, BTCTurk ve Koinim borsaları sıkça kullanılanlar arasın- cüzdanına, 7/24 Bitcoin transferi yapabilirsiniz. Sadece internet bağlantınız olma- da. Tabii Bitcoin’in en temel işlevini unutmayın: Kişiden kişiye bağımsız para transferi sı yeterli. Transferler çok hızlı. Ülkeler arasında klasik bankalararası para transferle- yapabilmek. Bu nedenle bir arkadaşınızdan veya güvenilir birisinden doğrudan Bitco- ri günlerce sürer ve yüksek komisyonlar ödersiniz. Bitcoin ile 10 dakika kadar bir sü- in alabilirsiniz. Telefonunuza bir e-cüzdan yükleyebilir ve Bitcoin’i olan birine TL kar- rede dünyanın öbür ucuna 1 TL veya 1 milyon TL olsun, miktar sınırı olmadan ücretsiz şılığını ödeyerek ve sadece bir kare kodu okutarak Bitcoin’inizi e-cüzdanınıza aktara- olarak Bitcoin gönderebilirsiniz. Saklamak ve taşımak kolaydır. Milyonlarca dolar de- bilirsiniz. Aynı şekilde doğrudan başka birine satabilirsiniz. ğerindeki Bitcoin’i akıllı telefonunuza indireceğiniz bir elektronik cüzdanla her an ya- nınızda taşıyabilirsiniz. En önemlisi ülkelerin para politikalarından bağımsızdır. Ülke- BITCOIN’IN KARDEŞLERI VE KUZENLERI: 2lerin kendi ekonomik veya politik istikrarsızlıklarından etkilenmez. ALTCOIN’LER NEDIR? Bitcoin’in popülaritesi birçok yeni kripto paranın üretilmesine yol açtı. Bunlar ara- E-CÜZDANLAR NE IŞE YARAR, sında oldukça başarılı olanlar çıktı. Bitcoin’in dayandığı blok zinciri tekniği açık MADENCILER KIMDIR, BLOK ZINCIRI NEDIR? kaynak bir yazılım. Yani isteyen yeterli sayıda madenci bulabiliyorsa veya fark- Bitcoin’i anlamak için üç temel bileşene hakim olmalısınız: e-cüzdan, madenciler ve lı bir teknik geliştirebiliyorsa kendi kripto parasını üretebiliyor. Altcoin adı veri- blok zinciri. E-cüzdanlar, kullanıcıların Bitcoin alıp saklayabildikleri ve başkasına gön- len bu kripto paraların ilk beşini şöyle sıralayabiliriz: Ethereum (ETH), Vitalik Bu- derebildikleri bilgisayar veya akıllı telefonlarına yüklenebilen elektronik cüzdanlar. terin tarafından 2013’de kuruldu. Akıllı kontratlar denilen yeni özellikleriyle büyük Bu cüzdanlar özel şifreleme anahtarlarıyla güvenli bir saklama ve transfer ortamı su- ilgi gördü. İşlem hacimlerine göre diğerleri ise Ripple, Bitcoin Cash (BCH), Litecoin nar. (LTC) ve Dash (DASH). Bitcoin Cash (BCH) için Bitcoin’in kardeşi demek mümkün. Madenciler, sistemi ayakta tutan, yeterli bilgisayar donanımı ile özel Bitcoin yazılı- 1 Ağustos 2017 tarihinde Bitcoin’in ikiye bölünmesiyle ortaya çıktı. Bu olaya ‘fork’ mını ve kripto kayıt defterini (blok zinciri) çalıştıran kişilere denir. Tüm işlemlerin ka- adı veriliyor: Tek olan blok zinciri, belirli bir anda bölünerek hayatına yeni bir ya- yıt edildiği tek bir ‘blok zinciri’ne kayıtları işleyen ve bunun sonucunda ‘Bitcoin’ ödülü zılım ve yeni bir zincirle devam ediyor. Böylece ayrı bir kripto para haline geliyor. 8 İSTASYON 3 5 İSTASYON 9 HAYAT

UZUN VE KALITELI YAŞAMIN SIRRI İkigai

stisnasız herkes uzun ve sağlıklı bir ömür sür- DÜŞÜK KARBONHIDRAT, BOL SEBZE, ORGANIK MEYVELER VE DENIZ YOSUNU... meyi diler. Ancak kuşkusuz bu hayal bile sınır- OKINAWA HALKININ BATILI TOPLUMLARA NAZARAN ORTALAMA 15 YIL DAHA lıdır. Metropolde yaşayan çoğu insan asırlık bir ömrü aklına getirmez. Okinawa halkı için ise bu UZUN YAŞIYOR OLMALARININ BAŞKA BIR SEBEBI VAR. geçerli değil. Dünyanın en uzun yaşayan insan- İlarının toplandığı Okinawa takım adalarının önemli bir Yazı: ZEYNEP YAYINOĞLU sırrı olduğu aşikâr. Zira, bizim gibi yemek yiyor, bizim gibi çalışıyorlar. O halde neden Batılı toplumlara göre 15 yıl daha fazla yaşıyor olabilirler ki? Temiz beslenme, kaliteli uyku, stressiz bir hayat derken her gün gazetelerin sağlık köşelerini dolduran birçok öneri okuyoruz. Kentin kaotik hızına yetişmeye çalışırken bir yandan da en yeni sağlık trendlerini takip ediyor, antioksidanlar, ozon terapileri, organik ürünler üzerine hazırladığımız listeleri uygulamaya çalışıyoruz. Oysa liste her geçen gün uzayıp giderken yaşadığımız yerde ortalama insan ömrü içimize su serpecek kadar uzamıyor. Zira hepimiz biliyoruz, uzun ve sağlıklı bir ömrün şifresi bu kadar da basit olamaz. Türkiye’de ortalama yaşam süresi 1960 yılında 45; 1990’da 64 iken bugün 78. Bu geçen süre içinde yaşam süresinin uzamasının en önemli nedenleri arasında sağ- lık reformları ve ekonomik gelişmeler gösteriliyor. Ya- şam süresinin uzamış olması kuşkusuz iyi haber, ancak insan merak etmeden duramıyor: Aşağı yukarı benzer şekilde beslendiğimiz, benzer şekilde çalıştığımız Oki- nawa halkıyla aramızda nasıl bir fark var ki Japonya’nın bu kalabalık adasında yaşayanların ortalama yaşam sü- resi 87? Tokyo’nun 800 mil güneyinde yer alan ve 161 küçük adadan oluşan bu bölgede 65 yaşını geçmiş erkekler- de ortalama yaşam süresi 84 iken, kadınlarda 90. Asrı devirmiş olan insan sayısı ise dünyanın hiçbir yerinde bu kadar çok bulunmuyor. 110 yaşın üzerinde yüzlerce insan yaşıyor ve halen aktif bir şekilde hayatlarını sür- dürüyor. Kanser, felç, koroner kalp hastalıkları ve dep-

10 İSTASYON İSTASYON 11 HAYAT

dokuz saat kesintisiz uyuyor ve yavaş yaşıyorlar. Miskin oldukları sonucuna varmak mümkün olsa da bu metro- pol insanının en önemli yanılgılarından biri. Çalışma hayatları hayli yoğun. Ancak buna rağmen konuşmaları, trafikte otomobil kullanımları, müzikleri, kısacası haya- tın geneli birçok topluma göre çok daha yavaş. İleri yaştaki nüfusun büyük kısmı sabah kalktığında ilk olarak egzersizlerini yapıyor, ardından hafif ve besle- yici besinlerden oluşan kahvaltısını ediyor ve bahçesine giderek yetiştirdiği ürünlerle ilgileniyor. Gün içerisinde mutlaka şehir merkezine giderek sosyal yaşam alanla- rında vakit geçiriyorlar. Bu sosyalleşme içerisinde aile- Şifalı goya meyvesi. nin gençleri için yapılan alışverişler de bulunuyor. Mut- laka bir yeşil çay molası vermeyi de ihmal etmiyorlar. resyon gibi rahatsızlıklar da gelişmiş ülkelere oranla bir Herkesin yapacak bir işi olsa da asla acele etmiyor, hayli az. Üstelik vakitlerinin çoğunu spor salonlarında günü “yetişme” çabasından uzak, “yaşama” gayesiyle geçirdiklerinden değil. geçiriyorlar. Batılı toplumların alışkın olduğu alışkan- Egzotik bir adalar topluluğu olan Okinawa, tropikal lıklardan uzaklar. Aşırı yoğun çalışma ortamları, ardın- bir iklime sahip. Nüfusun büyük bir kısmı aktif. Zihni dan gelen zihin yorgunluğu, bu yorgunluğu telafi etmek ve bedeni meşgul etmemenin sağlık için kötü olduğuna üzere TV ya da sosyal medyayla geçirilen boş zamanlar, inandıklarından gençler kadar yaşlılar da çalışıyor. Ge- Okinawa’lıların gündelik hayatında yer tutmuyor. nel olarak rastlanan hastalık sayısı Batılı ülkelerin beşte Okinawa halkının uzun yaşamalarının en önemli se- biri kadar. Tatlı patates, zerdeçal ve yosun, en çok tüket- bebi ne beslenme, ne uyku ne de yavaşlıkları. Son yıl- tikleri besinler arasında. Bunun haricinde Türkiye’de acı larda daha çok konuşulmaya başlanan bir sırra sahipler. kavun olarak bilinen goya bitkisi mutfaklarının vazgeçil- ‘İkigai’ adını verdikleri kavram sayesinde benzer yaşam mezi. Kan şekerini düzenleyici etkisiyle bilinen goya, he- formlarına sahip olsak da daha uzun ve sağlıklı bir ömre nüz dünyada keşfedilmemiş ve ‘superfood’ kategorisine sahip oluyorlar. Türkçeye ‘yaşama sebebi’ olarak çevri- girmemişken bile Okinawa halkı tarafından günün her lebilecek kavramı “sabah uyandığınızda sizi yatağınız- öğününde tüketiliyordu. dan çıkmaya motive eden şey” olarak açıklıyorlar. Türklere nazaran bir hayli az et tüketen Okinawa İkigai, yaşam anlamına gelen ‘iki’ ve neden, halkı, bunun yerine tofu kullanıyor. Esmer pirinç, sa- etki, yarar anlamına gelen ‘gai’ kelime- rımsak ve mantar mutlaka her yemekte bulunuyor. Gü- lerinin birleşiminden oluşuyor. nün üç öğününde çorba tüketebilen Japonlar mutlaka Japon kültürüne göre her insa- kombu ve wakame adlı deniz yosunlarını kullanıyorlar. nın kendine özgü bir İkigai’si bulu- En çok tükettikleri içecekler ise yeşil çay ve yasemin nuyor ve bunu bulmak için uzun ve çayı. Modern toplumlarda adeta bir diyet yöntemi ola- derin bir iç yolculuğa çıkılması ge- rak uygulanan detoks, aşina oldukları bir terim değil. rekiyor. Bu zahmetli çaba sonrasın- Ne yediklerinden de önemlisi, nasıl yedikleri: Okinawa da var olma nedenini bulabilenlerin halkı porsiyonlarını bir hayli küçük tutuyor. Ufak ta- uzun ve anlam dolu bir hayatın sırrını baklar kullanıyor, restoranlarda büyük masalar yerine çözebileceğini düşünüyorlar. Bu felsefenin tezgâhlarda yemek yiyorlar. Böylece uzun sohbetler eş- en önemli noktalarından biri, emeklilik liğinde daha çok yemenin önüne geçiyorlar. Her yemek gibi bir kavram bulunmaması. Zira, öncesinde ise Konfüçyus’un “Hara, Hatchi, Bu” sözünü aklı ve bedeni meşgul etmemenin hatırlıyorlar; yani “Miden yüzde 80 doyduysa yemeyi bı- insan ruhunu İkigai’den ayır- rak!” Kuşkusuz beslenme uzun yaşamın önemli kriterle- dığına ve bunun insan sağlığı rinden biri. Düşük karbonhidrat, bol meyve, tofu, sebze açısından olumsuz sonuçlar ve yosun, beslenme alışkanlıklarında önemli yer tutuyor. doğurduğuna inanıyorlar. Deniz ürünlerinin aksine bir numaralı protein kaynak- Emekli olma durumunu ları ise et. Ancak bütün bu ideal yaşam formunu sadece çalışmayı bırakmaktan beslenmeye mâl etmek mümkün mü? ziyade pasifize olmak, Okinawa halkı, sportif aktivitelere de bol mesai harcı- işlevsiz hale gelmek ve yor. Tai-chi, karate, yoga gibi sporlarla güne başlıyor ve hatta toplum üzerinde egzersizi hayatları boyunca sürdürüyorlar. Günde en az bir yük haline gelmek

12 İSTASYON HAYAT

Okinawa’ya bağlı küçük İshigaki adasının kuzeyindeki Kabira koyu. olarak yorumladıklarından, yaşam sü- yani İkigai’nin yer aldığına inanıyorlar. releri boyunca böyle bir döneme izin İlginçtir ki, bu şemadan da anlaşıla- vermiyorlar. Bunun yerine hayat Ne yapmayı cağı gibi hayatın maddi yönleri Ja- boyu aktif kalmaya özen göste- seviyorsun? pon kültüründe yer alsa da bunu riyorlar. Emeklilik çağın- ekonomik bir kazanç olarak daki Japonlar, dünyayla değil, zihinsel ve ruh- etkileşime girmeye sal işlevler anlamında devam ederek, daha TUTKU İDEAL kullanıyorlar. Yani az sorumluluk ge- ister işsiz olun, ister rektiren işlerde kazancınız hayali- çalışmaya ya da Dünyanın nizdeki gibi olma- Hangi faaliyetlerde bu- neye sın, fark etmiyor. alanda lunmaya devam ihtiyacı Okinawa halkına iyisin? ediyorlar. Zihnini var? göre amacınız doğ- ve bedenini aktif rultusunda hareket tutarak kendiliğin- ediyorsanız İkiga- den bir amaç yaratıp UZMANLIK YETENEK i’nize eninde sonunda İkigai’den ayrılmaya- ulaşacaksınız demektir. caklarına inanıyorlar. Geçmişte birçok köklü Japonların İkigai kavramı yerli kültüründe, topluluklar- üzerine araştırma yapan Amerika- Ne yaparak para da her üyenin farklı ve önemli bir kazanabilirsin? lı yazar Dan Buettner, 2009 yılında rolü vardır ve bu roller törenlerle yaptığı TED konuşmasında Okinawa onurlandırılır. Bu yüzden tarihte ‘İki-

JAPON KÜLTÜRÜNE GÖRE HER INSANIN KENDINE ÖZGÜ BIR IKIGAI’SI BULUNUYOR VE BUNU BULMAK IÇIN UZUN VE DERIN BIR IÇ YOLCULUĞA ÇIKILMASI GEREKIYOR.

halkının önemli bir ayrıcalığının altını çiziyordu. Buett- gai’ kavramının farklı şekillerde ifade edilmiş ve kendini ner, “Yalnızlığın öldürdüğünü biliyoruz” diyerek başla- göstermiş olduğunu söylemek mümkün. Bugün özellikle dığı cümlesini 90’larda bir Amerikalının ortalama üç iyi Batılı toplumlarda bireyler daha çok kendisine dayatılan arkadaşı olduğunu, bugün ise bu rakamın 1,5’a düştü- sorumluluklar çerçevesinde, neredeyse sadece ‘hayatta Okinawa’lılar yaşları ilerlese de sporu ğünü hatırlatarak tamamlıyordu. Okinawa’da yaşayan kalmak’ üzerine kurulu bir yaşam sürerken bu sorular hayatlarından çıkarmıyor. insanların ise ömürlerinin sonuna kadar yanlarında ola- görmezden geliniyor. Oysa Okinawa halkının şifresini cak ortalama altı arkadaşa sahip olması, onları dünya- çözdüğü gibi birey olarak bedenin ve ruhun gereksinim- nın en şanslı topluluklarından biri haline getiriyor. lerini karşılarken toplumsal beklentileri daha az dinle- Şu bir gerçek ki, özellikle metropolde yaşayan bir in- yip kendi iç sesimizi açarsak, çok daha sağlıklı bir ömür san için “Yaşama sebebiniz nedir?” sorusu son derece bizi bekliyor. saçma gelebilir. Ancak üzerine biraz düşünüldüğünde her sabah bizi yataktan dışarı çıkmaya iten şeyin, para kazanmak üzere işe gitmek, son model bir otomobil al- OKİNAWA’NIN SIRLARI mak, çocukların iyi okullarda eğitim görmesini sağla- mak, iyi bir evlat, iyi bir eş ya da iyi bir anne/baba ol- • Yaşam süreleri konusunda genler önemli bir kriter olsa maktan çok daha öte bir anlamı olması gerekiyor. Neyse da 20’inci yüzyılda Brezilya’ya göç eden 100 bin Okinawa’lı ki Japonlar özellikle Batılı toplumlara örnek oluştura- üzerinde yapılan bir araştırma, oldukça çarpıcı bir gerçeğe cak bir şema geliştirmiş. Bu şema, dört küme etrafında ışık tutu. Göç sonrası Brezilya’nın et odaklı beslenme şeklini şekilleniyor ve kümelerin kesişiminde ortaya çıkan ele- benimseyen Okinawa’lıların yaşam süreleri 17 yıl kadar kısaldı. mentler, bireyi yaşama sebebine götürüyor. Bu Okinawa’da benimsenen beslenme ve yaşam şekillerinin Şemada yer alan dört soru şunlar: “Neyi seviyorum? önemini doğrular nitelikte. İyi olduğum şeyler neler? Ne için ücret alıyorum? Dün- • Ölümsüzler diyarı olarak bilinen Okinawa, eskisine nazaran yanın neye ihtiyacı var?” Bu soruların yanıtlarına göre artık yeniliklere daha açık. Adalarda artık birçok market “uzun tutkularını, misyonunu, ustalıklarını ve uğraşlarını keş- Naha’da sağlıklı besinler satan renkli yaşamın sırrı” başlığı altında Okinawa esmer şekeri, tofu, alışveriş noktaları. fettiklerine, dört elementin ortasındaki alanda ise ken- kombu, goya gibi ürünlerin pazarlamasını yapıyor. dilerini değerli kılan ve yaşamlarını anlamlandıran şey,

14 İSTASYON İSTASYON 15 SÖYLEŞİ

“Hayat Akdeniz’de Likya Yolu’nu yürümek gibi”

Şevval Sam hem şarkıları ve oyunculuğu hem de duru güzelliğiyle insanı kendine hayran bırakan, üretmeden duramayan bir sanatçı. Yönetmen Ahmet Boyacıoğlu’nun yeni filminde yer alan Şevval Sam’la müzik, oyunculuk ve hayat üzerine konuştuk.

SÖYLEŞİ: BİRAY ANIL BİRER

Geçen yıl sizi televizyonda, Bodrum Masalı dizisinde izledik. Dizi ekibiyle güzel bir uyum yakalamıştınız. Hem iyi bir anne hem de çok âşık bir kadın olan Yıldız’ı canlandırdınız. Ondan neler öğrendiniz?

Gerek mesleğinizde, gerek hayatınızda profesyonel ekiplerle çalışmak daima geliştirir insanı. Yıldız, zor bir karakter değil- di benim için. Bilakis, belki de en iyi bildiğim şey olan annelik duygusu ön plandaydı. Çocuklarım da o kadar şahaneydiler ki, bir ara gerçekten kendimi onların annesi sanmaya başla- dım. Dilan hâlâ anne diyor bana. Bodrum Masalı dizisinin oyuncuları bir arada.

Sanki Bodrum’un sakinleştirici etkisi bütün ekibi etkisi altına almış gibiydi. Bodrum’da yaşamak sizi nasıl etkiledi? Bodrum’a yerleşmek gibi bir planınız var mı? Her şeye rağ- men İstanbul’dan vazgeçemediğinizi söyleyebilir misiniz? Eskiden Bodrum’a karşı önyargılıydım. Tatil planlarımın hiç- birinde yer almazdı. Sonra dizi vesilesiyle Bitez’de 1,5 yıl ya- Bodrum’a yerleşme fikri hâlâ sıcak; ancak koşullar müsaade şadım. Bodrum’da en dikkatimi çeken ve tabii hoşuma giden etmeyecek gibi görünüyor. Yeni sezonda işler yoğunlaşmaya şey - ki zannediyorum bu Bodrum’un coğrafi yapısı ve bina başladı. Ayın yarısından fazlasını İstanbul’da geçirmek zorun- standardından kaynaklanıyor - toplumsal sınıf farkının az da kalacaksam, Bodrum’a yerleşmenin bir anlamı olmaya- olmasıydı. Yani, herkesin iki katlı evi, bahçesi var. Zenginin cak. Tabii İstanbul’a döndüğüm takdirde bir daha merkezin de bahçesinde bir mandalina ağacı var, fakirin de... Zengin de keşmekeşinde mutlu olamayacağımı biliyorum. Daha sakin, aynı manzaraya bakıyor, fakir de... Zengin de aynı denize gi- daha İstanbul’un eteğinde bir yer olsun istiyorum. Eğer dizi riyor, pazardan alışveriş yapıyor, fakir de... Bu benim için kıy- devam etseydi bir sonraki sene kesin Bodrum’daydım. Ancak metli. İnsanlar birbirlerine düşmanca bakmıyor. Ben Bitez’de şu an kendimi akışa bırakmış vaziyetteyim. Çalışmadan dura- 1,5 dönüm bir mandalina bahçesinde yaşadım. Hemen yan cak bir yapım yok, kaldı ki tam da üretecek yaştayım. Yıllardır komşumun ineğinden süt, tavuğundan yumurta alıyordum. biriktirip demlediklerim artık kendini gösterme ve insanlarla Oranın köylüsüyle aynı standarttaydık. Her sabah mutlu ve paylaşma arzusunda. huzurlu uyanıyordum. Öte yandan denize girmek için illa magazin haberlerinde adı geçen sahillere gitmek zorunda Ahmet Boyacıoğlu’nun yeni filmi Paranın Kokusu ile beyaz- değilsiniz. Biz, patikalardan yürüyüp ıssız koylarda denize perdeye geri döndünüz. Sizi nasıl bir hikâyede, rolde görece- giriyorduk. ğiz? Anlatır mısınız?

16 İSTASYON İSTASYON 17 SÖYLEŞİ

Ahmet’le ilk olarak 2010 senesinde çektiği Siyah Beyaz filmi Nanninom, biraz da içinde bulunduğumuz sıkıntılı dönemin cuk biraz yaralıdır. Bu albümle birlikte ben de içimdeki yaralı vesilesiyle tanışmıştım. Onun da ilk yönetmenlik deneyimiy- etkilerinden çocukları ruhsal olarak koruma arzusunda olan çocuğu iyileştirdiğimi düşünüyorum. Yazarak, çizerek, söyle- di. Tuncel Kurtiz, Erkan Can, Taner Birsel, Nejat İşler, Derya bir albüm. Sadece bu topraklar değil, dünya da zor ve sıkıntılı yerek, paylaşarak... Alabora gibi çok kıymetli oyuncular yer aldı filmde. Ahmet bir süreç geçiriyor. Ve bundan en çok etkilenenin de çocuklar sinema camiasında çok sevilen biridir. Türk sinemasına ulus- olduğunu görüyorum. Onlara karşı kendimi sorumlu hissedi- Sadece kendi hayatınızla ilgili değil, etrafınızda, ülkede ve lararası platformlarda çok büyük katkıları olmuştur. Para- yorum. Aslında ben bu dünyaya karşı kendimi sorumlu hisse- dünyada olup bitenlerle- kısacası toplum meseleleriyle - ilgili nın Kokusu, onun ikinci filmi. O açıdan eski sinemacı ama diyorum. Öyle bir dönemdeyiz ki mutlu şarkılar söylemekten hassas ve tepkilisiniz. Kendinizden çıkıp ötekileri görebili- genç yönetmen diyebiliriz. Ahmet çok sevdiğim bir dostum. suçluluk duymaya başladık. Oysa ki çocukların mutlu şarkılar yorsunuz. Setinizde çalışan arkadaşlarınız için şarkı yazıyor, Aradığında, “Geliyorsun” dinlemeye, söylemeye hakları var; onların hiçbir günahları çocuklar için ninni besteliyorsunuz. Hep böyle miydiniz? Ha- dediğinde, hemen geldim yok. Masum ve mahzunlar. Başlarına gelen ne varsa yetiş- yatı böyle yaşamanın getirileri ve götürüleri neler? Ankara’ya. Ahmet çalışır- kinlerden geliyor. “O yetişkinler belki çocukluklarında mut- ken, oyuncusunun fikrine lu şarkılar söylememiştir” diye düşündüm. Hatta albümdeki Sanat tanrısal bir enerjidir. Bu enerjiyle temas eden varoluşu, de saygı duyan, kıymet ve- giriş yazımda da buna değindim: “Küçükken mutlu şarkılar gündelik yaşamda gözden kaçan ayrıntılarda keşfeder; tuttu- ren bir yönetmen. Filmin söylemiş çocuklar büyüdüklerinde başka çocukların mutlu- ğu kristalle gün ışığındaki gökkuşağını görür. Bu hassasiyette senaryosu da kendine ait luklarından çalmazlar.” Albüme dair en büyük dileğim ço- bir yapının dış dünyaya kayıtsız kalması olasılık dâhilinde de- olduğu için birçok yerde cukların paylaşımcı, mutlu ve huzurlu olmasına, güzel rüyalar ğil bence. Öte yandan hayatı açık yara gibi yaşamak da kolay birlikte değişiklikler yap- görmesine vesile olması. Mutluluğu bilen insanlar ömürleri- değil. Dünyada yaşanan tüm acıları, incelikleri, iyiyi, kötüyü tık. Görüntü yönetme- Şevval Sam, rol arkadaşları Timuçin Esen ve Murat Aygen ile birlikte. nin sonuna kadar mutluluğu doğru yerde arayacaklar. Müzik damarlarınıza kadar hissediyorsunuz. Bu çoğu zaman çok ni ödüllü sanatçı Özgür bunun için en elverişli kanal. Çocuklara kıyamıyorum. Öte acı veriyor ancak sanatın iyileştirici, dönüştürücü, değiştirici Eken. Yine, Albüm filmi yandan Nanninom’un, sadece çocuklara yönelik değil anne gücü sizi ayakta tutuyor. Sanatçı olmasa da insanın dünyayı, ile ödüle layık görülmüş babaların da sevebileceği bir albüm olmasını istedik. Albü- sadece kendinden ibaret görmesi ve yaşaması da çok sağlıklı Murat Kılıç başroldeydi. “DÜNYA ZOR VE SIKINTILI BIR SÜREÇ GEÇIRIYOR mün resimlerini yapmak da beni yeniden çocukluğuma gö- bir durummuş gibi gelmiyor bana. Erkan Can ve Ercan Ke- türdü. Meditatif bir süreçti. Dünyayla ilişiğim kesilmiş gibi, sal konuk oyuncu olarak VE BUNDAN EN ÇOK ETKILENENLER DE ÇOCUKLAR. rüya âleminde gibiydim. Büyümek meşakkatlidir ve her ço- Hayatınızın hem yaş hem de hayat yolu bağlamında nasıl bir yer aldı. Velhasıl, çok kıymetli insanların çalıştığı bir ekiple ONLARA KARŞI KENDIMI SORUMLU HISSEDIYORUM. döneminden geçiyorsunuz? Daha genç zamanlarınıza göre keyifli bir üç hafta geçirdik. Ara ara kurgu sürecine de dâhil nasıl hissediyorsunuz? oluyorum. Bu da benim için ayrı bir keyif. Filme gelirsek, kü- ASLINDA BEN BU DÜNYAYA KARŞI KENDIMI çük insanların yaşadıkları, sonu beklenmedik biçimde gelişen SORUMLU HISSEDIYORUM.” Hayat Akdeniz’de Likya Yolu’nu yürümek gibi... Bazen iner- büyük bir hikâyeyi anlatıyor. Bir taksi şoförü, bir kahveci ve siniz bazen tırmanırsınız. Bazen bir düzlükte soluklanırsınız. işinden olmuş açık gözlü bir gazetecinin masumca girdiği, an- Bazen güneş tepenizdedir; bazen gece kamp yaptığınız yerde cak sonra başlarına bela olan bir hikâye. Paralelde mahalleye naryo olması lazım. Ne istediğini bilen bir yönetmen, karşı- size baykuşlar seslenir. Yolu -ne olursa olsun- ileri doğru yü- taşınmış, annesi ve gözleri az gören kızıyla hayat mücadelesi lıklı oynarken sizi besleyecek bir kast, iyi de bir prodüksiyon rürsünüz, sonunda Likya’yı bulacak olduğunuzdan filan de- veren Melek adlı bir kadının hikâyesi var. Taksici Mehmet ile ekibi olduğunda işin keyfi daha yüksek oluyor. Bunlardan biri ğil. Yürümek güzel bir deneyimdir. Yürüdükçe güçlenirsiniz, Melek’in kaderleri bir şekilde hikâyeyi ortak bir sona taşıyor. eksikse kendinizi ifade etme kanallarınızda bir blokaj olabi- dayanıklılığınız artar. Korkmazsınız yolculuklardan. Ben de Ben de Melek rolünü canlandırıyorum. liyor. Müzikse, nispeten daha bireysel. Hiç kimse olmasa so- hayatın tam burasındayım işte. kakta bir mendil açıp şarkı söyleyebilirim. Tabii daha interak- Kendini ifade etme süreci anlamında oyunculuk ve müzis- tif, karşılığını alkışla hemen alıyorsunuz. Bu anlamda belki “Hayatın içinde akıyorum” diyorsunuz. Hep başarabildiğiniz yenlik arasındaki farklar ve benzerlikler neler? Nasıl duygu- tiyatroya daha yakın. Yine de hepsi insanın varlığının bir teza- bir şey mi oldu bu, yoksa hayatın daha ileri bir döneminin et- lar giriyor işin içine? hür biçimi. Hepsi, insana dair bir laboratuvar çalışması gibi. kisi mi?

Oyunculuk ve müziği birbirinden ayıran bazı nüanslar var. Peki ya resim? Hayat benim kurguladıklarımdan fazlasını verdi bana. Ben Oyunculuk daha kolektif bir iş. Öncelikle elinizde iyi bir se- de alçakgönüllülükle payıma düşenleri -iyi, kötü- yaşadım; Resim yapmayı çok özlüyorum. Küçüklükten beri hayatımda kabullenerek. Kötü diye bir şeye inanmam ben. Kurban psi- en az müzik kadar, hatta daha bile fazla resim vardı. Resme kolojisine de girmem. Yaşadıysam, vardır bir sebebi derim. ilgim ve yeteneğim doğrultusunda üniversitede grafik tasarım Zaten de kısa bir süre sonra gösterir o sebep kendini. Hayata okudum. Hayatımda grafik tasarımı iş olarak seçmememe güvenirim ben. Hayatın, benim için yazdığı bir senaryo oldu- rağmen, aldığım eğitimin çok faydasını gördüm. Yaptığım ğunu fark ettiğimden beri de kendimi akışa bıraktım. her iş, aldığım estetik disipline göre şekillendi. Özellikle de kendi albümlerimin kapakları. Bu resim sevdası bitmiş değil. Ahmet Boyacıoğlu’nun filmi dışında yakın dönemde başka En yakın arkadaşlarımdan birisiyle bir atölye kurmak gibi bir projelerde görecek miyiz sizi? niyetimiz var. Bu vesileyle resmi aktif olarak tekrar hayatıma sokmak istiyorum. 2018 çok yoğun olacağa benziyor. Filmimiz vizyona girecek. Yeni bir dizi projesi için anlaşma aşamasındayım. Yakında Geçen sene çocuklar için çıkardığınız ninni albümü haberiniz olur. Bir de Müzeyyen Senar’ı kaybedişimizin üçün- Nanninom’un çizimleri de size aitti. Nanninom süreci nasıl cü yılı sebebiyle bir gösteri hazırlıyoruz. O da Şubat 2018’de Paranın Kokusu’ndan bir sahne. Şevval Sam, Tuncel Kurtiz, Erkan Can ve Nejat İşler. gelişti? sahnede olacak.

18 İSTASYON İSTASYON 19 TARİHTEN

İSKENDER, HANNİBAL, SEZAR Savaşın üç ustasından Antik dünyanın en ünlü üç komutanı, sadece asker değil, kiminle, niçin, ne zaman savaşılacağına karar liderlik dersleri veren birer liderdiler. İspanya’dan Hindistan’a uzanan bir coğrafyada, askeri tarihe geçen sayısız muharebe kazandılar. Hayatlarının bir bölümü de Anadolu’da geçti. Hırstan muhakeme gücüne, cüretten popülizme kadar ortak özellikleri, liderlik tanımını oluşturuyor. En büyük hataları ise savaşın ötesini düşünmemeleri oldu. İşte Eski Çağ’ın üç ölümsüz komutanından günümüz dünyası için liderlik dersleri.

Yazı: BARRY STRAUSS

fes’e (Ephesos) uğramayan kalmamış. An- tonius ve Kleopatra, Augustus, Aziz Pav- los, Meryem Ana, Hititler ve Minoslular, Yunanlar ve Persler, Romalılar ve Bizans- Elılar, Türkler ve Haçlılar. Ege Denizi’ni İpek Yolu’na bağlayan bu liman kentinden geçmeyen yok gibidir. Liman uzun yıllar önce dolduğu için tüccarlar gitmiş ama mermer anıtlar kalmış. Bugün her yıl iki milyon turist hâlâ Efes’e geliyor. Tarihin şakalarını hatır- lamak için çok uygun bir yer burası. Turistler antik kaldırımlarda yürür, kentin mimarisine hayran hay- ran bakar, rehberlerin anlattığı Efes’in filozoflarını dinlerken, Londra veya Vatikan’ı hayal ediyor ya da gözlerinin önünde Singapur gibi hareketli bir li- man canlanıyor. Çok azı Sparta’yı düşünüyor. Oysa Efes, antik dünyanın askeri merkezlerinden biriydi. O kadar çok yağmalanmış, halkı öyle sık katledilip sürülmüştü ki, kentin önde gelen düşünürlerinden Herakleitos’un “Savaş herşeyin babası ve kralıdır” demesinde şaşılacak bir şey yok. İstilacılar zengin ve savunmasız Efes’i en kestirme hedef olarak gördüler. Eski surlarının bir bölümünün şehrin yukarısındaki tepeye kadar uzatılması doğaldı. Ama Efes’in askeri şöhretinin asıl nedeni başkadır. Burası, Antik Çağ’ın üç büyük komutanının ziyaret ettiği bir kenttir:

20 İSTASYON İSTASYON İSTASYON 21 TARİHTEN

DÜNYAYI İSTEYEN ÇOCUK İskender KARADENİZ (MÖ 356-323) arlak bir asker olan MAKEDONYA Byzantion MAKEDONYA Makedonya Kralı Pella KRALI İSKENDER, Ankara PII. Filip’in İskender, Hannibal ve Julius Sezar (Caesar). ÇANAKKALE Granikos MÖ 334 Gordion (Philippos) oğlu Büyük İskender MÖ 334’te geldi; Granikos Nehri’nin BOĞAZI’NDAN Sardis

Ephesos olan İskender ANADOLU’YA 333 HAZAR DENİZİ (Biga Çayı) kıyısında bir Pers ordusunu yendikten sonra Miletos MÖ İssos Susia tahta geçtiğinde GEÇTİ. MÖ 333 Anadolu’da yaptığı zafer yürüyüşünün bir parçasıy- Halikarnassos Tarsus MÖ 20 yaşındaydı. dı burası. Hannibal, hem iç düşmanlarından hem de GRANİKOS VE Side Gaugamela 330 İSSoS SAVAŞLARI MÖ 331 Ecbatana MÖ Önünde rakip Romalılardan kaçarak Kartaca’dan kalkıp MÖ 195’te 330 BUGÜNKÜ TÜRKİYE olarak tek Efes’e ulaştı. Sezar’ın ziyareti ise MÖ 48’deydi; birkaç Byblos MÖ TOPRAKLARINDA 331 güç, bugünkü hafta önce Yunanistan’da Pharsalus’ta (Farsala) yendiği AKDENİZ Sidon YAPILDI. MÖ 330 MÖ Susa Türkiye’den Mısır Pompeius’un peşine düşmüştü. Tyr 332 MÖ Parathenion 331 ve Hindistan’a uzanan Efes, İskender ve Sezar’ı tanrı olarak karşıladı. İsken- Gazze MÖ MÖ Babil dev Pers (Ahemenid) der Efeslilerin büyük tanrıçası Artemis’e eşitti; Sezar ise İskenderiye332 324 imparatorluğuydu. MÖ 334’te savaş tanrısı Ares ve aşk tanrıçası Afrodit’ten doğma bir Memfis Persepolis Anadolu’ya ayak basarak Granikos (Biga) Çayı kıyısında, tanrıydı. İkisi de önemli fatihlerdi ve Efes hangi tarafı MÖ MÖ tutmak gerektiğini iyi biliyordu. Hannibal ise bir sığın- 331 325 MÖ Pers satraplarının ordusunu yendi. Troya’yı ziyaret etti, 325 güneye yöneldi, Miletos ve Halikarnassos (Bodrum) macıydı ama Efes kurnazca davranıp onu da göklere Kızılde niz çıkardı. Roma’yla savaşmanın en ünlü uzmanı olarak önünde zorlandı. Akdeniz’e ulaştı, Güllük Dağı’nın

Hannibal, tam o sırada savaşa hazırlanan Kral III. - eteklerindeki Termessos’u alamadı, oyalanmadan Antiokhos için çok uygun bir müttefikti. kuzeye çıktı, Frig başkenti Gordion’a (Yassıhöyük) Bu ziyaretler neredeyse üç yüz yıla yayılmış- vardı, efsaneye göre burada Gordion kördüğümünü tır. Yine de üç komutanın Efes’te karşılaştığını kılıcıyla keserek çözdü. Kilikya (Kilikia) Kapıları’ndan hayal edelim. Mermer sütunlar kimbilir neler geçti, Tarsus’ta ağır bir hastalığa tutuldu. MÖ 333’de anlatacaktı! Efes bir savaş okulu olacaktı. Payas yakınında Perslerle İssos Savaşı oldu. Pers Çarpışmalar, strateji, lojistik, politika, kah- ordusu yenildi. İskender, İskenderun kentini kurdu, ramanlar ve kötüler bu hikâyelere ilham güneye doğru indi, Mısır’a girdi, İskenderiye’yi kurdu. verecekti. Sohbet kimbilir nerelere akacaktı; Döndü, Gaugamela savaşında (Musul-Erbil arasında) üç komutan hangi sırlarını açığa vuracaktı; Pers Kralı’nı yendi, Babil’e girdi. Pers Kralı Darius Samson’un Delila’ya itirafları belki bunların ölmüş, İskender Pers İmparatorluğu’nu resmen ele yanında az kalacaktı. geçirmişti. Ardından doğu macerası başladı. Sonunda Büyük İskender, Hannibal ve Sezar bu- İskender’i kendi ordusu Kuzey Hindistan’da isyan günkü Türkiye’de savaştılar. Büyük İskender, ederek durdurdu. Dönen İskender, Babil’de öldü. Granikos’taki başarısına (MÖ 334) ek olarak, İmparatorluğu, komutanları arasında paylaşıldı. ertesi yıl büyük ihtimalle bugünkü Payas (Ha- tay) olan İssos’ta Pers kralı III. Darius’u (Dara) yenerek doğuyu Makedonyalılara açtı. Hannibal Anadolu’da hem başarıyı hem başarısızlığı tattı. Hizmetine girdiği Antiokhos bugünkü Köprüçay yükümlüydüler. Sadece nasıl savaşılacağına değil kiminle bir rekorları vardı. Savaş planları göklere yükseliyordu Nehri’nin (Eurymedon) denize döküldüğü nok- İSKENDER PERSLERE KARŞI niçin savaşılacağına da karar vermek zorundaydılar. Sa- ama sadece İskender ve Sezar o noktaya ulaşabildi. Devlet tada Romalılar tarafından yenilmişti. Hannibal İskender heykeli, MÖ 3. yüzyıl, İstanbul Arkeoloji vaşı ne zaman bitireceklerini bilmeleri gerekiyordu. Sa- adamı olarak eksikleri belliydi. Üçü de peşinde koştukları Müzeleri (solda). İssos Savaşı’nı anlatan Pompeii ondan sonra Bitinya Kralı Prusias için savaştı ve mozaiği, Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi (üstte.) vaştan sonraki dünyayı gözlerinin önünde canlandırmalı, yeni dünya düzenini nasıl sürekli kılıp elde tutacaklarını onun adına MÖ 186’da Marmara Denizi’nde bir istikrarı ve iktidarı sürekli kılacak yeni bir dünya düzeni bilemediler. deniz zaferi kazandı. MÖ 183’te Romalıların eline kurmalıydılar. Kısacası sadece komutan değil, devlet ada- İskender dünyanın o güne kadar gördüğü en büyük düşmektense bugünkü Gebze Diliskelesi’nde İskender yolu açmıştır. Hannibal bir mıydılar. imparatorluğu, Pers İmparatorluğu’nu ele geçirdi. Ege- (Libyssa) intihar etmeyi tercih etti. yüzyıl sonra yaşamış ve İskender’in Yine de her biri aslında savaş kahramanı olarak hatır- menliği bugünkü Pakistan ve Özbekistan’dan batıda Sezar zafer kazandı. Beş günlük bir seferden sonra bütün zamanların en büyük komutanı lanmak istiyordu. Uzun, sessiz bekleyiş saatlerine, top- Yunanistan ve Mısır’a kadar uzanıyordu. Ama İskender, Zela’da (bugünkü Tokat, Zile), MÖ 47’de Pontus Kralı olduğunu belirtmiştir. Sezar 150 yıl lantılarda planlar üzerinde yapılan tartışmalara, müttefik kendi adamlarının başlattığı aşağılayıcı bir isyanla karşı- II. Pharnakes’i yendi. Bir yıl sonra Roma’da zafer ge- sonra genç bir adamken İskender’in kazanmak için girişilen pazarlıklara, asker azığı stokları laştıktan sonra, ardında bu geniş toprakları yönetecek bir çidinde başarılarını özetleyen bir levha dolaştırılıyor- heykelini görünce “ben henüz hiçbir ve çamura saplanmış arabalarla ilgili sıkıcı ayrıntılara ta- plan veya veliaht belirlemeden 33 yaşında öldü. İmpara- du. Buna ünlü “VENI, VIDI, VICI” (Geldim, gördüm, yer fethetmedim” diyerek göz yaşları- kılmayın. Kanlı savaş; o ilkel, temel güdü, en rahat soluk torluğu derhal iç savaşa sürüklendi. Elli yıl sonra, geride yendim) sözleri yazılmıştı. na boğulmuştur. aldıkları havaydı. hepsi İskender’in adamları tarafından yönetilen yarım Aslında Anadolu bu üç adamın hikâyesinde küçük bir Her biri savaş ustasıydı. Ama savaş Savaş anında üçü de kahramandı. Saha komutanı, düzine yeni krallık kalmıştı. Hiçbirinin başında kendi yer oluşturur. Onlar antik askeri tarihin üç büyüğüdür. alanının çok daha ötesine bakmakla ordu lideri olarak eşsizdiler. Strateji ustası olarak karma ailesinden birisi yoktu. İskender, bir hanedan kurmak

22 İSTASYON İSTASYON 23 TARİHTEN

ALPLER

Ticinus HANNİBAL Trebia MÖ 218 (MÖ 247-183) İTALYA’DA şöyle dursun, kendi sülalesinin saltanat süren son üyesi Trasimenus Gölü MÖ 217 ROMALILARI ÜÇ İskender’in içindeki hırs, Pers İmparatorluğu’na sal- olmuştu. KARADENİZ KEZ YENDİKTEN dırmasına yol açmıştı. Cüret, savaşı İran hatta Suriye’de Hannibal (MÖ 247-183) İspanya’da babasının kurdu- SONRA KENDİ bitirebileceği halde Hindistan’a ilerlemesini sağladı. Mu- Roma ğu, eniştesinin genişlettiği bir koloni imparatorluğunun Cannae ÜLKESİNDE hakeme gücüyle, savaş için en iyi konumu ve taktikleri MÖ 216 MÖ 182 Nikomedia başına geçmişti. Sonra Roma ile karşı karşıya gelmişti. YENİLDİ. seçebildi. Bu savaşlarda ordusunun altyapısına haklı ola- Sardunya Capua MÖ 182 Hannibal Roma meselesini kökünden halletmek üzere ANADOLU’YA rak güvendi. Esnekliği sayesinde Güneybatı Asya’da kon- Tyrenhenia Croton Magnesia bir savaş başlattı. Karla kaplı Alpleri filleriyle geçmek Denizi SIĞINDI. AMA vansiyonel savaştan Orta Asya’da ayaklanma taktiklerine gibi inanılmaz bir işi başararak İtalya’nın içlerine doğru Sicilya Ephesos ROMALILAR geçebildi. Kendisini Zeus’un oğlu ilan etti; bu markayla İyonya Side MÖ ilerledi. Roma’ya o güne kadar savaş alanında gördüğü Kartaca MÖ 195 PEŞİNİ HİÇ başarılarının etkisini arttırdı. İskender, ayaklanan Thebai Denizi 190 Antakya en büyük yenilgileri yaşattı; özellikle Cannae muharebesi Girit MÖ BIRAKMADI. kentini yakıp yıkarken kullandığı terör taktikleriyle başka (MÖ 216) askeri tarihin en parlak zaferlerindendi; ama 188 isyanların önünü kesti. Perslerin Akdeniz donanmasını yine de savaşı kaybetti. İskender gibi, ailesinin iktidara AKDENİZ karaya ulaşmadan yoketmesini sağlayan stratejiydi. Yine gelen son üyesiydi. de İskender’e karşı denizde savaşı kazanabilecek tek insan Sezar (MÖ 100-44) çığır açıcı Galya fethinden sonra olan Perslerin amirali Rodoslu Memnon’un aniden ölme- Roma Cumhuriyeti’nin müthiş gücüne karşı açtığı iç sa- sini sağlayan, ilahi takdirdi. vaşı kazandı. Cumhuriyeti monarşiye dönüştürecek Hannibal de Roma’ya karşı savaşı hırs nedeniyle baş- bir program başlattı ama siyasetten sıkılıyordu. latmıştı. Cüreti sayesinde, İspanya’daki üssünden ayrı- İran’daki Partlara karşı yeni bir sefer daha çok larak 1500 kilometre yürüyüp Alp’lerin ötesine geçmeyi, ilgisini çekiyordu. Cepheye gitmeden önce, savaşı düşmanın yurduna, İtalya’ya taşımayı göze aldı. Roma’da MÖ 15 Mart 44’te, bir grup senatör tara- Muhakeme gücüyle Cannae gibi bir yerde savaşmayı fından öldürüldü. Sezar bir çeşit hanedan kurmayı tercih etti, ordusunun muhteşem altyapısı tarihin en başardı. Daha doğrusu bu işi yeğeninin oğlu Octavi- büyük askeri zaferlerinden birini kazanmasını sağladı. anus yaptı. Sezar vasiyetinde Octavianus’u evlat edin- Hannibal, ordusu Romalılar tarafından tacize uğradı- diğini açıklamıştı, ama Octavianus Roma dünyasına ğında alışılmadık taktiklere başvuracak kadar esnekti. kendini kabul ettirene kadar onbeş yıl savaşmak zorunda Liderliği sayesinde askerlerini 15 yıl boyunca İtalya’da kalacaktı. hiçbir isyan yaşamadan yönetebildi. Kendini yeni Herak- Bu üç komutan, birer askeri dahi ve birer gözükara les olarak lanse etti, bu markayla başarılarını büyüttü. kumarbazdı. İmparatorluklara meydan okudular; ken- İtalya’ya girdiği an Taurinorum (Torino) kentini terörle dilerininkinden daha büyük ordulara, denize egemen yakıp yıkarak yerel halkı yanına çekti. Roma’nın İtal- topraklarıyla stratejik üstünlüğe sahip düşmanlara ve yan müttefiklerini ayartmasını sağlayan şey stratejiydi. arkalarına devletin veya sarayın gücünü almış rakiplere Ama gelin görün ki ilahi takdir, Romalıların MÖ 207’de kafa tuttular. Hannibal’in planlarının bir kopyasını ele geçirmelerini ve ona son zaferi sağlayabilecek Kartacalıların yedek ordusunu yenmelerini sağladı. Julius Sezar’ı yöneten de hırstı. Roma’nın birinci adamı olmak uğruna bir içsavaş başlatmıştı. Cüreti Üçü de askerlerini düşman topraklarına sürerken sayesinde MÖ 49’da İtalya’da Rubicon Nehri’ni geç- tereddüt etmedi: Sezar Rubicon Nehri’ni, Hannibal Alp meyi göze alıp Roma’ya yürüdü. (Roma yasalarına göre GEBZE’DE Dağları’nı, İskender Çanakkale Boğazı’nı (Hellespontos) hiçbir komutan ordusuyla Roma’ya giremezdi; kentin HANNİBAL ANITI 1934’te Atatürk, aştı. İskender Pers İmparatorluğu’nda uzun bir savaş sür- kuzeyindeki Rubicon Nehri, ordunun durması gereken Gebze’de, hayran dürdü (MÖ 334-323). Hannibal günümüzde İkinci Pön son sınırdı.) Kendisini sıradan halkın savunucusu ilan olduğu Hannibal için Savaşı (MÖ 218-201) denilen bir mücadeleye girişti, Sezar ederek yandaşlar kazandı. Birçokları da Galya’yı ele bir anıt yapılmasını ise İç Savaş (MÖ 49-45) başlattı. Üçü de, başarıyı ve ba- geçirişi sırasında sivilleri öldürerek kazandığı, teröre istedi. Bugün Hannibal şarısızlığı tattıktan sonra muharebe alanında müthiş birer başvurmaktan çekinmeyen asker şöhretinden kork- Tepe’de bir park ve bir anıt var (solda). zafer kazandı. Ama sonunda Hannibal savaşı kaybetti, tukları için kendisine katıldı. MÖ 49’da Sezar İtalya’yı Hannibal’in Louvre İskender ile Sezar’ın zaferleri ise boş çıktı. kolaylıkla eline geçirdi. Orada kalmaktansa, düşman Müzesi’ndeki heykeli Komutanların savaştaki başarılarının altında on nitelik güçleri önce İspanya’da yenmek, sonra da Makedonya (yanda). Üstte, John yatar. İlk dokuzu şunlardır: Hırs, muhakeme gücü, lider- ve Yunanistan’da peşlerine düşmek stratejisini benimse- Trumbull’un tablosunda lik, cüret, esneklik, altyapı, terör, strateji, markalaşma. di. Pharsalus (Farsala) savaşında (MÖ 48), muhakeme Hannibal’in Cannae zaferi görülüyor. Onuncu nitelik ise komutanın kendisinde olmayan bir gücü sayesinde üstün bir süvari gücüne karşı ordusunu şeydir: Kader, şans veya ilahi takdir. konumlayarak uygun bir taktik uyguladı. Sezar’a zaferi

24 İSTASYON İSTASYON 25

Zama MÖ 202 TARİHTEN

GALYA

MÖ 49 MÖ 45 Rubicon Nehri MÖ 49 SEZAR Massilia (MÖ 100-44) KARADENİZ Corfinium MÖ 49 SEZAR, Dyrrachium MÖ 48 kazandıran, tecrübeli ordusunun altyapısıydı. Liderlik Roma ORDUSUYLA etki alanı buldu. Hannibal sayesinde Roma kendisini bir Nikomedia MÖ 80 ROMA’YA gücü, askerlerinin MÖ 48’de Dyrrachium’da (Draç, Ar- imparatorluk olarak düşünmeye başladı. Sezar sayesinde Capua MÖ 48 YÜRÜYEREK navutluk) bir mevsim boyunca aç susuz dayanmalarını Troya Zela MÖ 47 Romalılar da kendilerini bir imparatorun uyrukları olarak Bergama CUMHURİYETİN sağladı. Daha sonra esnekliğiyle İskenderiye’de zor bir Sardis EN ÖNEMLİ hissettiler. kent savaşını kazanacak şekilde taktik değiştirdi. Ama Sicilya Pharsalus MÖ 48 Ephesos Tarsus KURALINI YIKTI. Üç komutanın toplam siyasi başarısını tek bir ke- Sezar’ın gemilerinin sonbaharın fırtınalı günlerinde limeyle özetlemeye çalışırsak, bu kelime “BİR” olur. Antakya İÇSAVAŞI ZAFERLE MÖ 47 Adriyatik’i aşarak düşman filosunun tuttuğu kayalık bir Raspina MÖ 46 BİTİREREK İskender’den önce Yunanistan, Roma ve Kartaca kü- kıyıya güvenle ulaşmasını sağlayan ilahi takdirden başka İMPARATORLUĞUN çük, bağımsız devletlerdi veya devletlerden oluşuyordu. neydi? Thapsus MÖ 46 AKDENİZ YOLUNU AÇTI. Sezar’dan sonra hepsi tek BİR imparatorluk oldular. Ele aldığımız her durumda, savaş benzer bir biçimde 48 MÖ Tyr İskender’in hayal ettiği evrensel krallığı, Sezar ve yeğe- başlamıştı. Komutanlarımız düşman toprağını istila et- ni, ilk Roma İmparatoru Augustus Octavianus gerçek- mişti. Her biri düşmanın direnişiyle karşılaşmış, sonra leştirdi. Hannibal bu süreci durdurmaya çalıştıysa da her biri bir veya birkaç büyük zafer elde etmişti. Üçü de MÖ 47 sonunda hızlandırmış oldu. Tek bir insanın yönetimi, İskenderiye MÖ 48-47 çok uzun süre savaşmış, dikkatlerini oyunun sonuna ver- yani monarşi, düzen getiren bir çözümdü. Uzun bir savaş memişti. İskender ve Sezar savaşı kazanmış, barışı kay- döneminden sonra nihayet dünyayı daha barışçıl kıldı. betmişti. Hannibal ise savaşı hiç kazanamamıştı. Dünya yurttaşlar ve büyük komutanlara yetecek kadar Bu üç büyük komutanın hikâyesi, bugün de 2000 yıl büyük değildi. Büyük İskender, Hannibal ve Julius Sezar, önceki kadar taze. Askeri şöhretleri hiç azalmadı. Bugün birer model oldukları gibi aynı zamanda birer uyarıdırlar. de tarihin en büyük komutanları arasında sayılıyor- Onları unutmak tehlikelidir, ama taklit ederken de çok lar. Kendilerinden sonra gelen nice lidere ilham dikkatli olmak gerekir. verdiler. Gerektiğinde terörden kaçınmadıkları Şimdi başladığımız yere, Efes’e dönelim. Hannibal’in halde, tanrıların seçilmiş kulları olduklarını sürgün hayatı hakkında anlatılan bir hikâyede, Kartacalı iddia ederek, birer popülist sıfatıyla kitlelere komutan eski düşmanıyla karşılaşır. Öyküye göre, onu ye- hitap ettiler. nen Romalı komutan Scipio Africanus, yıllar sonra Roma Peki, tüm bunlardan ne öğrenebiliriz? Üç elçisi olarak Kral Antiokhos’u ziyaret etmek üzere Efes’e liderin hayatının vurguladığı ortak noktalar gelir. Kentte Hannibal’i görür. Scipio, eski düşmanına şöyle: Şok ve tedhiş, bir askeri seferin baş- “Sence tarihin gördüğü en büyük komutan kimdir?” diye langıcı olabilir, ama sonu değildir. Savaş sorar. “İskender”, diye cevap verir Hannibal. “Çünkü çok tarihi yanlışların tarihidir; iyi bir komu- küçük bir orduyla çok iş başardı.” Hannibal’e göre ikinci tanın ayırt edici özelliği, yanlış yapmak- büyük komutan ise, Roma’ya karşı güneydeki Yunan si- tan nasıl kaçınması gerektiğini bilmek telerini desteklemek için İtalya’yı istila eden, muharebeyi değil, bu yanlışlardan nasıl döneceğini kazanıp savaşı kaybeden Epirus Kralı Pyrrhus’tur (MÖ bilmektir. Daha iyi bir orduya sahip 319-272). Hannibal, onu doğru savaş alanını seçtiği, olan taraf, düşmanını muharebe ala- adamlarını doğru konumlandırdığı, bir yabancı olmasına nına sürüklemek için elinden geleni rağmen İtalyanların desteğini sağlamayı başardığı için yapmalıdır, aksi takdirde iş yıpratma DÜNYA HAKİMİ SEZAR Sezar’ın Louvre Müzesi’ndeki anıtı kalıcı bir barış kazanma ihtimalini ortadan kaldırdı. So- ikinci sırada saydığını söyler. “Üçüncü en büyük komutan savaşına döner, bu da diğer tarafın gücünü (solda). Adolphe Yvon’un 1875 tarihli Sezar tablosu (üstte). nunda sürekli yeni ejderhalar peşinde koşan birer savaş da benim” diye ekler. Bunun üzerine Scipio, “Eğer beni artırır. bağımlısına dönüştüler. İskender, yeni imparatorluğunda de yenseydin, o zaman ne diyecektin?” diye sorar. Fırsatı Bu noktaya kadar üçü de aynı özellik- mayı başardı. Hannibal’in bir başka hatası iktidarını güçlendirmek yerine yeni seferler planlıyordu. kaçırmayan Hannibal, bu durumda kendisini dünya ta- lere sahipti. Ancak bir sonraki aşamada daha vardı. Kartacalı komutan savaşın uza- Sezar Roma’da kalıp imparatorluğu yönetmek yerine rihinin en büyük komutanı olarak göreceğini belirtir. Bu, Hannibal, İskender ve Sezar’dan ayrılır. Bir masına yol açarak düşmanın onu tanımasını İran’a gidip yeni bir savaşa başlamayı düşünmekteydi. İş hem zarif bir iltifat hem kurnazca bir taş atmadır; Romalı meydan muharebesini kazanmak büyük kolaylaştırmıştı. Sonunda ortaya Hannibal’ın askeri zaferi siyasi sermayeye dönüştürmeye geldiğinde, yazar Livius “Pönlere (Kuzey Afrikalılara) has bir hazırce- bir başarıdır ama savaşlar muharebelerle taktiklerini benimseyen bir Romalı çıktı: Pub- İskender de Sezar da başarılı olamadı. Ama başkalarının vaplık” diye yorumlar. kazanılmaz. Büyük bir komutan, kurduğu lius Cornelius Scipio Africanus (MÖ 236-183). ilerleyeceği yolları açtılar. Bu hikâye hayal ürünü de olsa, önemli bir gerçeğe işaret ağı hemen toplar, bunu da mümkün olan Scipio Africanus, Kartaca’nın İspanya’daki koloni- Politikacı olarak birer yıkıcı, ama dolaylı yoldan birer ediyor. Büyük komutanlar her zaman kazanmazlar. Savaş, en hızlı ve en düşük maliyetle yapar. Bu, sini fethetti, Kuzey Afrika’yı istila etti ve MÖ 202’de yapıcıydılar. İskender Pers İmparatorluğu’nu, Hannibal böyle bir hesap yapmak için fazlasıyla karmaşık, fazlasıyla başlayan bir savaşın en güç aşamasıdır Zama’da Hannibal’e hayatının tek yenilgisini tattırdı. kendi imparatorluğunu, Sezar da Roma Cumhuriyeti’ni politiktir, önceden kestirilmesi imkânsızdır. Bu alanın ve zaferin sarhoşluğuyla kolayca unutu- Sonuçta Romalılar savaşı kazandılar. yıktı. İskender böylece Helenistik krallıkların doğmasına, büyük ustaları, devlet adamlığını askeri yetenekle birleş- labilir. Hannibal, Cannae’de gösterdiği İskender ve Sezar, attıkları ağı toplamakta gecik- Hannibal Roma’nın gücünün Akdeniz’e yayılmasına yol tirebilenlerdir. Şansın yardımını da unutmamak gerekir. inanılmaz çabaya rağmen bu hataya mediler ama bunun bedelini ağır ödediler. Savaşları açtı; Sezar ise ismen değilse bile fiilen ilk Roma impara- Hannibal de sonunda işin aslını, Efes’teki sürgünü sıra- düştü. Romalılar yeniden toparlan- öyle uzun sürdü, öyle çok kan ve paraya mal oldu ki toru oldu. İskender sayesinde Yunan uygarlığı geniş bir sında anlamış olmalı.

26 İSTASYON Bu konu NTV Tarih dergisinden özetlenerek alınmıştır. İSTASYON 27 KİTAP DÜNYASI

NOBEL’İN

2017 Nobel Edebiyat Ödülü’nün kazananı açıklandığında, önce kendisi bile şaka sandı. İnsanı, insani duyguları ve hafızasını son derece yalın bir dille aktarmayı başararak kendine hayran bırakan; son romanı Gömülü Dev’de ise anıların gücü üzerine zamanı aşan bir öykü anlatan YALIN Kazuo Ishiguro’nun portresini İstasyon okurları için çıkardık. YAZI: BİRAY ANIL BİRER

nlü Japon yazar Haruki Murakami, Kazuo Ishi- Doğu Anglia Üniversitesi’ndeki yaratıcı yazma progra- guro için “Bazı yazarlar vardır, yeni bir romanı çı- mına katılarak attı. Doğu Anglia’daki hocaları arasında kar çıkmaz sizde hemen en yakındaki kitapçıya romancı ve eleştirmen Malcolm Bradbury ve fabl ya- koşma isteği uyandırır. O sıralar okuduğunuz ne zarı Angela Carter da vardı. 1980 yılında yüksek varsa bir kenara koyar ve yeni kitabınıza gömü- lisans derecesini alan Ishiguro, kısa hikâyeler Ülürsünüz. Kazuo Ishiguro da onlardan biri” diyor. Peki, Kazuo ve televizyon senaryoları yazmaya başladı. Ishiguro kimdir? Onu ve kalemini bu kadar özel kılan nedir? Yazdığı senaryolardan A Profile of Arthur Gelin Japonya’da doğmuş, İngiltere’de büyümüş usta kalem J. Mason 1984’te Channel Four’da, The Ishiguro’yu biraz yakından tanıyalım. Gourmet ise 1986’da yayımlandı. 1981’de KALEMİ Ishiguro’nun öykülerinden üçü, yayınevi YAZARLIĞA GİDEN YOL Faber and Faber’in genç yazarları tanıtmak 8 Kasım 1954’te Japonya’nın Nagazaki kentinde doğan Is- için tasarlanan bir serisinde kendine yer bul- higuro beş yaşındayken, denizbilimci babası İngiltere hükü- du. Yazarın İngiliz vatandaşı olduğu 1982 metinin finanse ettiği bir yıllık bir araştırma projesine yılında Faber and Faber bu sefer, dahil olduğu için, ailesiyle birlikte İngiltere’ye taşındı. Ishiguro’ya dünya çapında ün Sadece geçici bir ziyaret olması planlanmıştı ama za- getiren Uzak Tepeler’i yayım- manla kalıcı hale geldi; Ishiguro ailesi Nagazaki’de- ladı. Nagazaki’ye atılan atom ki aile evlerini kapatmadan İngiltere’de ikamet bombasından kurtulmuş orta etmeyi sürdürdüler. Ishiguro ve iki kız kardeşi, yaşlı Japon bir kadının öyküsü- Guilford’da, yazarın kendi tabiriyle tipik orta nü anlatan sarsıcı romanı, sınıf İngiliz tarzıyla yetiştirildi. Lisans diplo- aldığı ulusal ödüllerle masını Canterbury’deki Kent Üniversitesi’nin Ishiguro’yu İngiliz ISHIGURO İngilizce ve felsefe bölümlerinden alan Ishigu- edebiyatında sağ- ro, 1978’de onur öğrencisi olarak mezun oldu. lam bir yere taşıdı. Ertesi yıl Kuzey Amerika seyahatine çıktı ve 1986’da yayımlanan İngiltere’ye döndükten sonra çeşitli işlerde romanı Değişen Dün- çalıştı; hatta şarkıcı ve şarkı yazarlığı bile yap- yada Bir Sanatçı’da tı. Yaptığı işler arasında, evsiz ve işsiz insanla- ise yine Japonya’da, eski ra yardım eden bir sivil toplum kuruluşunda ça- sanatçı Masuji Ono’nun sa- lışmak da vardı. Ishiguro, eşi Lorna Anne MacDougall vaş sonrası şartlara uyum sağlama ile bu işi yaparken tanıştı. 1986’da evlendiler; 1992’de mücadelesini anlattı. Ishiguro’nun ilk ise kızları Naomi doğdu. romanları pek çok dile çevrildi, ama Ishiguro, edebiyat kariyerine ilk adımını 1979’da İngiltere dışında ülkelerde hâlâ pek

28 İSTASYON İSTASYON 29 KİTAP DÜNYASI

Kazuo Ishiguro’nun Günden Kalanlar (1989), Öksüzlüğümüz (2000), Beni Asla Bırakma (2005) ve Nobel’e layık bulunmasına neden olan son romanı Gömülü Dev (2015) Yapı Kredi Yayınları etiketiyle yayımlandı.

kişiler hakkında pek çok kitap yazdım. Ama asıl yazmak istedi- KALEMİNİN ARDINDA YATAN SIR ğim şey, toplumsal seviyede gerçekleşen mücadeleydi.” Nobel jürisi Ishiguro’yu “büyük bir duygusal güce sahip ro- Ishiguro’nun ses getiren bir diğer romanı Time dergisinin manlarında, dünyayla bir bağlantımız olduğu yanılsamasının 2005’in en iyi romanı seçtiği Beni Asla Bırakma ise 20’nci yüz- altındaki dipsiz uçurumu açığa çıkaran” bir yazar olarak ta- yılın sonlarında İngiltere’de geçiyor. Bu dünyada bazı insanlar, nımladı. Ishiguro antinatüralist bir yazar. Daha gerçekçi anla- daha sonra organları kullanılmak üzere klonlanıyor. Bu “klon- tılara olan saygısından, eserlerinde ince detayları eksik bırak- lar” yatılı okula benzeyen kurumlarda yetiştiriliyorlar. Roma- mıyor belki ama, yazdıklarının doğruluk payında hep bir müp- nın kurgusu söz konusu kurumlardan biri olan Hailsham’daki hemlik ve belirsizlik mevcut. Hiçbir şey ilk bakışta görüldüğü Kathy, Tommy ve Ruth’un aşk üçgeni etrafında şekilleniyor. gibi değil. Rüyalar, yanılsamalar ve aldatmacalar çoğunlukta. Bu klonlar, aşkın veya sanatın organ bağışını geciktirdiğini Ishiguro’nun neredeyse her zaman ilk ağızdan anlatıcı kullan- duymuşlar. Üçü de aşkın onları kurtaracağını umuyor. Kathy, ması, bu yaklaşımın bir örneği. Anlatıcılar hikâyenin özündeki arkadaşlarının kaçınılmaz olanın karşısında yıkıldığını görü- konuya yalnızca kendi bilgileri dahilinde hakim. Kısacası Is- yor ama onları asla bırakmıyor. Hailsham’dan sonra hayatla- higuro, klasik İngiliz duruşuna şüpheci bir ruhla yaklaşıyor. rını organ bağışı için gelecek telefonu bekleyerek geçiriyorlar. Bildiğinizi sandığınızda, aslında bilmiyorsunuz. Bilen konuş- Aylak aylak geziyor, makaleler yazıyor, sanat çalışmalarına muyor; konuşan bilmiyor. devam ediyor, kendi “mümkünlerini” arıyorlar, yani klonlan- Ishiguro’nun yeteneği konusunda son sözü, yine diğer bir dıkları gerçek insanları. Romanın finalinde Kathy, Tommy ve usta kalem Murakami’ye bırakalım: “Ishiguro’nun en önemli NOBEL JÜRISI ISHIGURO’YU “BÜYÜK BIR DUYGUSAL larını kontrol etme yeteneği olduğuna inandığı ‘vakar’ arayışı- Ruth’u bekleyen sonu okuduktan sonra bu romanın klonlarla özelliği şu: Tüm romanları birbirinden son derece farklı. Yapı GÜCE SAHIP ROMANLARINDA, DÜNYAYLA BIR na adamış. Gelgelelim, Stevens, seyahatinde uşaklık kariyerin- veya klonlanmakla ilgili olmadığını anlıyorsunuz ve bir duygu ve tarz olarak her biri birbirinden ayrı duruyor. Farklı yollar- deki başarılarını düşündükçe hem kendisi hem de okur böyle patlaması yaşıyorsunuz. la bir araya geliyor ve farklı yönlere gidiyorlar. Buna rağmen BAĞLANTIMIZ OLDUĞU YANILSAMASININ ALTINDAKI bir adanmışlığın, başuşağın hayatındaki diğer önemli alanlara Ishiguro da zaten bunu amaçladığını itiraf ediyor: “Duygu- hepsi Ishiguro’nun belirgin imzasını taşıyor ve her biri kendi mal olduğunu anlıyor; babası ve Bayan Kenton’la olan ilişkisi larla çalışmaya çaba sarf ediyorum. Okurlara şu soruları sor- içinde küçük ama belirgin bir evren oluşturuyor. Hepsi bu ka- DIPSIZ UÇURUMU AÇIĞA ÇIKARAN” BIR YAZAR gibi. maya çalışıyorum: ‘Bu durumdaki bir insan böyle mi hisseder dar değil. O küçük evrenler bir araya geldiğinde (elbette bu, OLARAK TANIMLADI. Roman 1993’te beyazperdeye uyarlandı. Başuşak Stevens’ı sence? Tanıdık geliyor mu?’ Aslında bu mütevazı bir istek olsa okurun kafasında olup bitiyor), çok daha büyük bir evrenin ustaca canlandıran Anthony Hopkins’e Emma Thompson eş- da insanların birbiriyle bu seviyede iletişim kurması önemli keskin bir şekil aldığını görüyorsunuz. Bu açıdan romanlarının lik etti; film sekiz dalda Oscar adayı oldu. Hâlâ sinema dün- bence. ‘Bence hayat böyle bir şey, bu hisleri sen de duyuyor mu- aynı anda hem dikey ve artzamanlı, hem de yatay ve eşzamanlı yasının en beğenilen edebiyat uyarlamalarından biri olarak sun? Bunları bu şekilde yazarsam sen de bu duyguları hisseder bir boyutu var. Ishiguro’nun insanı en çok çarpan özelliği de tanınmıyordu - ta ki 1989’da üçüncü romanı yayımlanana ka- gösteriliyor. misin?’ demek.” Ishiguro’nun yarattığı duygu patlaması, Beni bu. Romanlarının her biri adeta evrimsel bir süreçte ileri doğru dar... Günden Kalanlar ile Ishiguro İngiltere’nin en prestijli Beyazperdede bu muhteşem çıkışı elde eden romanın en Asla Bırakma’nın da kısa sürede beyazperdeye uyarlanmasına giden bir adımı temsil ediyor. Kısacası, Ishiguro, bir katedralin edebiyat ödülü Booker’ı kazandı ve bu roman Amerikalı okur- çarpıcı yanı, kendi hafızasının kurgusunda kapana kısılmış an- neden oldu. Başrollerini Keira Knightley, Carey Mulligan ve tavanını veya duvarlarını kaplayacak türde kocaman bir eser ları yazara mıknatıs gibi çekmeyi başardı. latıcının dili ve duyguları. Okuru yavaş yavaş anlatılanın altın- Andrew Garfield’ın paylaştığı 2010 yapımı film, eleştirmenler- üstünde çalışan ressam gibi. Yazar, bütün ömrünü alacak bu da çağıldayan gerçek duyguları aramayı öğreniyor. Ishiguro bu den övgüleri topladı. eserin parçalarını gösteriyor bize.” GÜNDEN KALANLAR’DAN BU YANA arayışın milyonların gönlünde yarattığı büyük etkiyi şu sözler- İlk kez 1989’da yayımlanan Günden Kalanlar, Darlington le açıklıyor: “Kendi kişisel hafızalarıyla boğuşan ve geçmişiyle Hall adındaki bir İngiliz konağının yaşlanmakta olan uşağı ne zaman yüzleşip ondan ne zaman saklanacağını bilemeyen Beni Asla Bırakma Bay Stevens’ın ağzından yazılmış bir roman. 1956’da geçen ro- manda Stevens, ülkenin batısına doğru bir hafta sürecek bir otomobil yolculuğuna çıkıyor. Stevens seyahat ederken 1920 ve 30’larda Darlington Hall’da yaşanan olaylarla ilgili anı- larına dalmaya başlıyor. Söz konusu zaman dilimi, o dönem Lord Darlington’ın himayesinde olan konağın en debdebeli dönemi aynı zamanda: Başuşak Stevens, aralarında Bayan Kenton isimli bir hizmetçinin de bulunduğu büyük bir ekibi yönetiyor. Stevens’ın yolculuğunun arkasındaki temel sebep ise 20 yıl önce evlenerek Darlington Hall’dan ayrılan ve artık Cornwall’de yaşayan Bayan Kenton’ı ziyaret etmek. Hiç evlen- Günden Kalanlar meyen Stevens, hayatını kariyerine ve İngilizlere özgü duygu-

30 İSTASYON İSTASYON 31 GEZİ IŞIK VE GÖLGE KRALLIĞI

Yazın aylarca gökyüzünü terk etmeyen güneş, ardından hiç bitmeyecek hissi yaratan kış karanlığı ve güneşin yokluğunu telafi etmek istercesine gökyüzünde dans eden rengârenk kuzey ışıkları... Kıyıdan sütun gibi dimdik yükselen dağlar ve onların arasında sert bir balta darbesiyle açılmış gibi duran fiyortlar... Eski zamanlarda efsanelere ilham veren Norveç’in masalsı coğrafyası bugün de sıra dışı bir deneyim yaşamak isteyen gezginleri kendisine çekiyor.

YAZI: NIHAL KÖZ

LOFOTEN GEZİ

GEIRANGERFJORD GEIRANGERFJORD’U GÖRMEK ISTEYENLER, ALESUND’DA KONAKLAYABILIR. BU KÜÇÜK, ŞIRIN VE AYRIKSI KENTIN MERKEZI, ART NOUVEAU TARZINDA İNŞA EDİLMİŞ.

ALESUND Fotoğraf: Ahmet Bertuğ Fotoğraf:

ikinglerin inanışına göre dünya yaratılmadan önce milyonlarca gezgini harekete geçiriyor. Norveç’in her köşesinin ayrı geyiği turlarına katılmak... Her ‘rutin’ böyle olsa! Bazı turlarda da büyük, karanlık bir uçurum vardı. Uçurumun kuze- bir çağrısı var ama en güçlü çağrı, ülkenin batısındaki fiyortlardan katılımcılar geceleri geleneksel Sami çadırında uyuyor, kamp ateşi yi son derece soğuk bir yerdi. 11 nehrin bulunduğu FIYORTLAR BOYUNCA KORUNAKLI ve kuzey ışıklarının yurdu Kuzey Norveç’ten geliyor. yakıyor ve günlük görevlere katılarak bir ‘yerli’ gibi davranmayı de- bu bölgede buz ve sis hüküm sürüyordu. Dağlardan neyimliyor. akan sular donuyor, buza dönüşüyordu. Güney ise KÖRFEZLERE SEVIMLI KASABALAR BALİNALAR, HASKİLER, REN GEYİKLERİ Kuzeye yönelenlerin odak noktasında ise kuşkusuz kışın kuzey ateşinV diyarıydı. Buradan kuzeye sıçrayan kıvılcımlar bir buzu eri- Ünlü yazar Knut Hamsun Kuzey Norveç’ten “yüz milin gerisinde ışıklarını, yazın gece yarısı güneşini izlemek var. Yeşil, mavi, kırmızı, KURULMUŞ. BUNLARIN ARASINDA KÜÇÜK terek şekillendirmeye başladı ve İskandinav mitolojisindeki ilk dev saklanan topraklar” diye bahsetmiş. 66’ncı paraleli geçip pembe, mor renkleriyle seyredenleri büyüleyen Aurora Bore- doğdu. ARABALI VAPURLAR YOLCU TAŞIYOR, kuzey kutup dairesine girdikten sonra gerçekten de alis, yani kuzey ışıkları, nazlı bir güzel. Günlerce bekle- Farklı versiyonları olan bu öyküyü Norveç’te dinleme şansınız INSANLAR KANOYLA GEZIYOR. bambaşka manzaralar başlıyor. Ana karanın 640 seniz bile kendini göstermeyebiliyor. “Hah, çıktı” de- olursa, yüzyıllar önce orada, ateşin başında büyükbabasını ilgiyle kilometre açığındaki Svalbard adalarının yüzde diğinizde birkaç saniyede sahneyi terk edebiliyor ya dinleyen bir Viking ile aynı ruh haline bürünmeniz işten bile değil. 60’ı kadim buzullarla kaplı. Son yıllarda gide- da şovunu saatler boyunca sürdürebiliyor. Şansınızı Sonu gelmeyen gecelerin karanlığı, uçurumlar, buzullar, dağlardan rek popülerleşen Lofoten adalarının dağları artırmak için bulutların daha az, gökyüzünün ber- akan şelaleler, donan nehirler... Başınızı kaldırıp baktığınızda nere- denizden yükselen bir duvar gibi. Kuzeye yapı- rak olduğu sonbaharın ilk ya da kışın son aylarını deyse hepsi orada. lan yolculukların en ‘havalı’ adresi olan North tercih etmelisiniz. Doğanın usta bir sanatçı eliyle şekillendirdiği Norveç, gerçekten Cape (Nordkapp) ise flora ve faunasıyla ayrı bir Vikinglerin inanışına göre gökyüzünde dans de Vikinglerin dev boyutlu tanrıları için tasarlanmış gibi. Deniz kı- dünya. Kuzeyin Parisi diye anılan Tromsö, bu eden rengârenk ışıklar, tanrı Odin’e yardım eden yısında dimdik 1,5-2 kilometreye kadar yükselen dağlar, bunların yakıştırmayı kimin yaptığını düşündürecek ölçüde bakire savaşçıların zırhlarından yansıyordu. Işıkların arasında uğultusu tüm sesleri bastıran çağlayanlar, asırlık ağaçlar, farklı. Burası, kuzey kutup noktasına ilk varan meş- gerçeküstülüğü ile yan yana konduğunda bu yorum san- derinliği bin metreyi geçen fiyortlar... Hepsi gerçeküstü ve hiçbiri hur kaşif Amundsen’in de yola başladığı yer. ki o kadar da tuhaf durmuyor. Kuzey ışıklarının nasıl oluş- insan ölçülerinde değil. Maceraperest kuzey yolcularının ‘rutini’ fokları ve balinaları tuğu bilimsel bir makale konusu ancak özetle, arkasındaki neden Bir zamanlar İskandinav mitolojisini besleyen bu etkileyici güzel- izlemek, kral yengeç avına çıkmak, uçsuz bucaksız tepelerde kay- güneşteki patlamalar. Bu büyük patlamalar sonucunda uzaya parti- likler, bugün ise yeryüzündeki bu huzur dolu cenneti görmek isteyen LOFOTEN mak, haskilerin çektiği kızaklarla kutup safarileri yapmak ve ren küller dağılıyor ve bunlar dünyanın manyetik kalkanına ulaştığında

34 İSTASYON İSTASYON 35 GEZİ

kutup bölgesinde bir daire çiziyor. Burada ortaya çıkan enerji, yer- yüzüne 80-640 kilometre mesafede kuzey ışıklarına neden oluyor. Kuşkusuz, Vikinglerin yorumu daha eğlenceli! Norveç’e kış ayları yerine yazın gitmeyi tercih edenler kuzey ışık- larını göremese de onları bekleyen ödül daha az değerli değil. Ku- zey ışıkları gibi kuzey kutup dairesini geçtikten sonra başlayan gece yarısı güneşi aynı ölçüde eşsiz bir deneyim. Knut Hamsun 1894’te yazdığı Pan isimli romanda şöyle bahsediyor: “Gece yine geliyordu; güneş denize batıp çıkıp yeniden yükseldi, kırmızı, tazelenmiş, biraz su içmek üzere aşağı inmiş gibi. Bu gecelerde kimsenin inanamaya- cağı kadar tuhaf hissediyorum...” Kuzey kutup dairesinde gökyüzünü 12 Haziran’dan itibaren 18 gün boyunca terk etmeyi reddeden güneş, bu soluksuz performan- sı North Cape’te 14 Mayıs’ta başlayarak 2,5 ay sürdürüyor. Kuzeye gitmeyip ülkenin güneybatısında kalmayı ve buradaki fiyortları gez- meyi tercih eden gezginler ise yaz aylarında saatlerce devam eden günbatımı ve ardından gelen alacakaranlığın keyfini sürüyor.

FİYORTLAR: DEV DAĞLAR ARASINDAKİ BALTA YARIKLARI Türkiye’de gezmeye sevdalı birçok kişi Ege’nin dantelsi sahillerini görmüş ve Karadeniz yaylalarına çıkmıştır. Norveç fiyortlarının neye benzediğini merak ediyorsanız bu ikisini geniş bir nehir bo- yunca yan yana getirin ve biraz daha büyük ölçekli düşünün. Fiyortlarda deniz, yüksek dağların arasından içeriye kilometreler boyunca kıvrıla kıvrıla uzanıyor. Yeşil-mavi suyun aniden artan de- BERGEN rinliği, genellikle etrafındaki dağlarla eşit. Fiyortlar boyunca koru- naklı körfezlerde tek katlı ahşap evlerden oluşan sevimli kasabalar Yine sahilde bulunan balık pazarı, Bergen’deki bir diğer cazi- bulunuyor. Bunların arasında küçük arabalı vapurlar yolcu taşıyor, PREIKESTOLEN be merkezi. Balinadan kral yengece, ringadan somona her tür taze insanlar kanoyla geziyor. Bir fiyort boyunca ister denizden ister ka- deniz ürününün güleryüzlü satıcılar tarafından pişirilip satıldığı radan seyahat edin, her dönemeçte karşınıza nefes kesen bir man- DENIZ KIYISINDA DIMDIK YÜKSELEN pazar, yüksek fiyatlara rağmen büyük ilgi görüyor. Ve son ola- zara çıkıveriyor. rak Bergen’e gitmişken buradaki yedi tepeden biri olan Floyen’a Bu ilginç jeolojik şekiller son Buzul Çağı’nda MÖ 110.000- DAĞLAR, UĞULTULU ÇAĞLAYANLAR, çıkıp, şehri yukarıdan seyretmemek olmaz. 320 metrelik tepeye 13.000 yılları arasında, dev buzulların vadilere ağır ağır ilerlediği fünikülerle çıkıp etraftaki hoş patikalardan inmek, hem bacaklara dönemde oluşmuş. Vadilerde büyük çatlaklar yaratan buzullar eri- ASIRLIK AĞAÇLAR, DERINLIĞI BIN zulmetmemek hem de manzaranın tadına varmak için en akıllıca diğinde, deniz buzun çekildiği alanları doldurmuş ve böylelikle bu METREYI GEÇEN FIYORTLAR... NORVEÇ tercih. eşsiz formasyon ortaya çıkmış. Batı sahilinde dik dağlardaki ağaçla- Bergen’den yakındaki fiyortlara çok sayıda tur düzenleniyor. rın yeşili denizin mavisine karışıyor. Kuzeydeki dağlar ise genellik- SANKİ DEVLER İÇİN YARATILMIŞ. Bunlar arasında en popüler olanı “Norway in a Nutshell”. Günübir- le çıplak. Buzulların eskiden dağları dikey olarak kestiği yerlerden lik ya da duraklamalı olarak yapılabilen bu tur, tren, otobüs ve tekne şelaleler akıyor. Bir şelaleyi görmek için saatlerce yol gitmeyi göze yolculuklarını içeriyor ve fiyortları hem karadan hem denizden gör- alan gezginler için, bir günde onlarcasıyla karşılaşmak tam anlamıy- me fırsatı sağlıyor. Dünyanın en dik ve en manzaralı tren yolculu- la cennete düşmek gibi. ğu olan 20 kilometrelik Flamsbanen (Flam demiryolu) seyahati bu Peki, Norveç’teki binden fazla fiyort arasında hangisini görmeli? tünellerden geçerek vardıkları havaalanında, valiz teslimi de dahil KUZEY IŞIKLARI turun bir parçası. Turist dolu trenin fotoğraf çekimi için duracağı Her biri ayrı güzellikte ama en ünlüleri Geirangerfjord, Naeroyf- tamamen insansız bir check-in yaptıklarında sadece 45 bin nüfuslu anonsunu duyduğunuzda şaşırmayın. Burada muazzam bir şelale- jord, Sognefjord ve Lysefjord. Bunların ilk ikisi UNESCO Dün- bir kasabada olduklarına inanamayabilir. Oysa bu Norveç’teki refah nin başında müzik ve dans gösterisi sizi bekliyor. ya Kültür Mirası Listesi’nde ve birbirine 120 kilometre mesafede. ve ileriliğe sadece bir örnek. Bergen çıkışlı bir başka gezi seçeneği ise Hurtigruten şirketinin 206 kilometrelik Sognefjord ülkenin en uzun fiyordu ve civarındaki gemileriyle kuzeye, Kirkenes’e kadar giderek batı sahilini boylu bo- kasabalarda Norveç’in ünlü ahşap kiliselerinin hoş örnekleri var. KARTPOSTAL KENT BERGEN yunca görmek. 1800’lü yılların sonlarında “Yapılamaz, çok tehlikeli, Lysefjorden’ın ağzındaki Preikestolen (Pulpit Rock) ise Norveç bro- Fiyortları gezmek isteyenlerin en önemli merkez üssü ise Bergen. haritalar yetersiz” tartışmalarına rağmen başlatılan bu yolculuklar şürlerini süsleyen başlıca ikonlardan. Boşluğun üzerinde, 604 metre Bu şirin kent UNESCO’nun hem Dünya Mirası hem de Gastronomi bugün 12 gemiyle sürdürülüyor. Geminin yüzlerce ada arasından yukarıda kürsü gibi duran kaya, yükseklik korkusu olmayanlar için Kenti listelerinde kendine yer bulmuş. “Norveç’in fiyortlara açılan geçerek 34 limana uğradığı bu özel seferler, el yakan bilet fiyatları- bir fotoğraf cenneti. kapısı” diye anılan Bergen, 11’inci yüzyılda bölgenin başkentiydi. na rağmen bir cruise gemisi konforu sunmuyor ve belki tam da bu UNESCO listesindeki Geirangerfjord’u görmek isteyenler, Bergen’de turistleri mıknatıs gibi kendine çeken yer, şehrin en eski otantik yönü nedeniyle tercih ediliyor. Alesund’da konaklayarak bir taşla iki kuş vurabiliyor. Bu küçük şirin ve sevimli bölgesi olan Bryggen. Burada sahil boyunca sıralanan dik İster Hurtigruten’le Norveç’in batı sahilini kat edin, ister cruise kentin merkezi, 1904’te geçirdiği büyük yangın sonrasında üç yılda çatılı ahşap evler Hansa birliği döneminde balık ticaretinin bir an- yolculuğu yapın, ister kendi gezinizi organize edin, Norveç’e yapa- Art Nouveau tarzında binalarla tamamen yeniden inşa edilmiş ve bu lamda merkez ofisiydi. Tarih boyunca geçirdiği yangınlardan sonra cağınız yolculuktan cenneti gördüğünüz hissiyle döneceksiniz. Bir nedenle çok ayrıksı bir görünüme sahip. Alesund’dan iç hat uçuşuy- restore edilen bitişik nizam evler bugün sanat atölyelerine, hediyelik zamanlar bu topraklarda yaşamaya karar veren insanları derinden HURTIGRUTEN SEFERI la başka bir yere gidecek olanlar, denizin altından adalara bağlanan eşya dükkânlarına ve restoranlara ev sahipliği yapıyor. Fotoğraflar: Shutterstock, Getty (Nackstrand, DeAgostini) etkileyen güzellikler ve huzur sizde de unutulmaz izler bırakacak.

36 İSTASYON İSTASYON 37 YEME-İÇME

Darının mayalanmasıyla moral deposu. Üzerini elde edilen bozanın say- fındıkla ya da Amerikan makla bitmeyecek kadar filmlerindeki görkemli yararı var. Mayalı yapısı görüntüsüne kavuştur- sayesinde özellikle em- mak için marshmellow ziren annelere tavsiye ve benzeri şekerlemelerle ediliyor. Kanseri önle- süsleyebilir, kış gecenizi meye yardımcı olduğu tat festivaline dönüştürebi- iddia ediliyor, probiyotik lirsiniz. Süt, krema, çikolata etkisiyle mideye iyi geliyor, ve tarçınla hazırladığınız sıcak hazmı kolaylaştırıyor. Bir çikolata karışımına pişerken biraz öğün yerine geçebilecek doyuru- kahve ya da sevdiğiniz taze meyve- cu içeriğinde bol B vitamini var. Dolayısıyla enerji ve- lerin püresiyle aroma verebilirsiniz. riyor ve sinirleri yatıştırıyor. Bozanın yanına en çok Yeni tatlara açıksanız veya misafir- yakışan lezzet ise leblebi ezmesi ya da helvası. Sarı lerinizi şaşırtmak istiyorsanız, sıcak leblebileri basit bir kahve öğütücüsünden geçirip toz çikolatayı bir adet kurutulmuş acı bi- haline getirin. İçerisine yağ, biraz süt ve şeker ekleye- berle kaynatıp üzerine acı toz biber ve rek iyice çırpın. Dolapta bekleterek soğutursanız leble- tarçın serperek Meksika usulü sıcak çi- bi helvanız hazır! Eskişehir’de önünde kuyruklar uzayan kolatanın yakıcı lezzetine ulaşabilirsiniz. Karakedi Bozacısı, İstanbul’da klasikleşen Vefa Bozacısı ve Damla Boza keyifle boza alabileceğiniz adreslerden.

SOĞUKLARIN ILACI SALEP Çiçeklerinin güzelliğiyle nam salan orkidenin bir türü ola- rak doğada yabani olarak yetişen salep bitkisinin köklerin- deki yumrulardan elde edilen toz, Anadolu’ya has en güzel Brokoli ve kaju çorbası hazinelerden. Türkiye’de bu bitkiyi yabani olarak toplamak bir süredir yasak; söken kişilere ağır para cezası veriliyor. İÇINIZ ISINSIN! Neyse ki yetkililer ile çiftçiler arasında yapılan projeler sa- yesinde mücevher kadar kıymetli bu bitki, tarım alanların- da da yetiştiriliyor. Bugün salep bitkisi Batı Akdeniz, Ege, Kış soğuklarının en güzel ilacı elinize alacağınız sıcacık bir fincandan Marmara ve Batı Karadeniz bölgelerinde, özellikle Kasta- başka ne olabilir ki? Bozadan sıcak çikolataya seçtiğimiz leziz monu ve Sinop illerinde yaygın olarak yetiştiriliyor. Afrodizyak etkisi nedeniyle kış aylarının moral dağıtan kış içecekleriyle moral depolayın! içecekleri arasında başı çeken salep, özellikle sütle karış- 4 KİŞİLİK tırılıp içildiğinde boğaz rahatsızlıklarına ve üşütmeye iyi YAZI: GAYE ŞAHİN gelmesiyle ünlü. Göğsü yumuşatıyor, bronşite iyi geliyor ve 1 kg brokoli, sapları yaprakları alınıp temizlenmiş kalbi kuvvetlendiriyor. Sütle pişirmede salep içine buğday 1 adet soğan, doğranmış rken kararan günler, giyilen kalın kaban ve montlar sonuçlar ortaya koyuyor. Üstelik kasenin içinde sıcak bir unu, tarçın, zencefil, pudra şekeri veya şeker gibi eklemeler 1 adet elma (yeşil ya da kırmızı tercih edebilirsiniz), kabukları soyulmuş içinizi karartmasın! Kışın kendine özgü mutlulukla- şey varsa verdiği konfor etkisi daha da artıyor. Dolayısıyla de yapılıyor. 60 gr kaju, kabaca doğranmış rını, birbirinden güzel sebze ve meyvelerini, giydiği- sadece mideye değil aynı zamanda ruha da iyi geliyor. 1 çorba kaşığı taze zencefil, ezilmiş niz yumuşacık bir kazağın huzurlu hissini, battaniye Peki, kış çorbalarında neler olmalı? Kış aylarının sağlık ADI ÜZERINDE: KAYNAR 1/2 çay kaşığı tarçın Ealtında film izlemeyi sevmemek mümkün mü? Belki güneş- dağıtan, besleyici sebzelerinin hemen hepsi, farklı rayihala- Kışın Anadolu’ya, özelikle de Doğu Akdeniz taraflarına 200 ml badem sütü li yaz günleri kadar fazla hayranı yok ama bembeyaz karı, ra, renklere ve dokulara sahip çorbalara dönüşmekte birer yolculuk edenler ‘kaynar’ın adını sıklıkla duyacaktır. Çeşit- tuz serin bir yağmuru, bulutları tutkuyla bekleyenler de çok el- usta. Brokoli, karnabahar veya balkabağı, kış çorbalarına li baharatlar karıştırılarak hazırlanan bu şifalı içecek, hem bette. Böyle havaların en güzel eşlikçisi ise kupanızı doldu- en yakışan sebzelerin başında geliyor ama işin aslı, hangi metabolizmayı hızlandırıyor, hem tadıyla mest ediyor hem Brokolileri saplarıyla birlikte kabaca doğrayın. Geniş bir pişirme kabında, tuz ve rup hem elinizi hem de kalbinizi ısıtan sıcacık içecekler... sebzeyi kullanacağınız sizin yaratıcılığınıza kalıyor. Tüm de içinizi ısıtıyor. Anadolu’da lohusalara ve hastalara mut- badem sütü dışındaki bütün malzemeleri birbirine karıştırın. Karışımın üzerini kışı geleneksel mercimek çorbasıyla geçirmeyin; tarifini laka içiriliyor. Kaynarın içinde zencefil, tarçın, zerdeçal, ka- kaplayacak kadar suyla doldurun. Tuzla tatlandırın. Kaynamaya başladığında BIR TAS ÇORBA GIBISI VAR MI? verdiğimiz brokoli ve kaju çorbasıyla denemelere başlayın. ranfil, yenibahar ve havlıcan var. Hepsi iyice kaynatıldıktan altını kısın ve bu şekilde 25 dakika kadar pişirin. Dinlendirdikten sonra rondodan Kış denildiğinde ilk aklımıza gelen, sıcak bir kase çorbadır. sonra, bol dövülmüş ceviz ve şeker ekleniyor. Şeker yerine geçirin. Tercihe bağlı olarak pürüzsüz bir çorba yapabilir ya da içinde iri sebze Kış içeceklerinin en sağlıklısı ve en doyurucusu kuşkusuz. NEVI ŞAHSINA MÜNHASIR: BOZA pekmez kullanıldığı gibi seçilen baharatlar da bölgelere parçaları bırakabilirsiniz. Temiz bir tencereye alın. Isıttığınız badem sütünü Son dönemlerde hem restoran menülerinde hem de ev- ‘Bozaaaaaaaa’ diye bağıran satıcıların sokakta yankılanan göre değişebiliyor. yavaşça ve karıştırarak ilave edin. Servis öncesi mutlaka kısık ateşte hafif lerde, geleneksel çorbaların yanı sıra Asya mutfaklarının sesi kışın olmazsa olmazı. İçeriğindeki aktif mayalarla sağ- ısıtmayı ve üzerini kaju kırıklarıyla rengârenk ve yaratıcı sunumlarına öykünen havalı kaseleri lığa son derece faydalı olan boza, Anadolu’da bilinen en eski KIŞ KEYİFLERİNİN EŞLİKÇİSİ SICAK ÇIKOLATA süslemeyi ihmal sıklıkla görür olduk. Çorbanın ruhumuza iyi gelmesi boşu- içeceklerden. Artık klasikleşmiş pek çok adreste satılıyor, Battaniye altında film izlerken sıcak çikolata yudumlama- etmeyin! na değil. Yapılan araştırmalar kaseden yemek yemenin ye- evlerde de sıkça tüketiliyor. Yumuşak içimi, üzerine serp- nın tam zamanı. Kış aylarının vazgeçilmez içeceği sıcak meği daha lezzetli hissettirdiği, kişiyi rahatlattığı yönünde tiğimiz tarçın ve leblebinin lezzetiyle nostaljik bir kış keyfi. çikolata hem görüntüsüyle hem de tadıyla gerçekten bir

38 İSTASYON İSTASYON 39 OTOMOBİL HAZIRLAYAN: FATIH YURDATAPAN

AeroMobil Flying Car Uçan otomobiller

Geleceğin otomobili dendiği zaman birçoğumuzun aklına gerçek oluyor uçan otomobiller gelir. Kulağınıza bilimkurgu gibi gelse de alışmakta fayda var. Uçan otomobiller sandığınızdan daha çabuk hayatımıza girebilir.

tomobil tutkunu olan hemen he- men herkes, geleceğin otomobili- nin nasıl olacağı konusunda fikir yürütmüştür. Özellikle de trafikte Otakılıp kalanlar açısından en uç hayal, uçan otomobillerdir. Kulağa ne kadar fantastik ya da bilimkurgu gibi gelse de uçan otomo- biller üzerine çalışmalar gayet gerçekçi; bu alanda son yıllarda önemli aşamalar kayde- dildi ve kaydedilmeye devam ediyor. Yazıyı okurken, yüksek adetli üretime sa- hip uçan otomobil pazarının bir hayal oldu- rultusunda çalışmalarını sürdürüyor. ğunu düşünebilirsiniz. Ama aslında yapılan Çok yakın bir gelecekte hepimizin hayatı- çalışmalar bunun tam aksini gösteriyor. Bu- na etki edecek en büyük değişim, elektrikli gün birçok büyük üretici bu segmentte test otomobiller sayesinde olacak. Bugün bile uçuşlarını gerçekleştiriyor; pazara bir hayal giderek pazarda daha fazla yer kaplayan değil, geleceğin yatırımı olarak yaklaşıyor. elektrikli otomobillerin yanı sıra asıl büyük değişim otonom otomobillerle yaşanacak. OTONOM TEKNOLOJISI KAPIYI Hemen hemen bütün otomobil markaları, ARALAYACAK otonom, yani kendi kendine giden otomo- Uçan otomobil konusuna devam etmeden biller için ciddi yatırımlar yapıyor ve testler önce, otomotiv dünyasında yakın gelecekte düzenliyor. Tahminlere göre yakın bir ge- hepimizi bekleyen değişimi de özetleyelim. lecekte bu gelişime uyum sağlamayan oto- Otomotiv dünyasının önde gelen isimleri ve mobil üreticileri, bu işten çekilmek zorunda otoriteleri, önümüzdeki beş ila on yıl içeri- kalacak. sinde son 30-40 yılda gördüğümüzden daha Merakla beklenen otonom teknolojisi, uçan büyük bir değişimin bizi beklediğini ifade otomobillerin hayatımıza girmesinde de bü- ediyorlar. Üreticiler de bu tahminler doğ- yük rol oynayacak. Zira, hava trafiği mevcut AeroMobil Flying Car

40 İSTASYON İSTASYON 41 OTOMOBİL

teknolojisiyle donatılan araç, aynı zamanda acil du- UÇAN OTOMOBILLERI HAVACILIK rumlar için iki paraşüt ekipmanını da içeriyor. Ön sipariş alan Slovak şirket, Aeromobil’in 20 yıllık FUARLARININ YANI SIRA FRANKFURT çalışmanın bir ürünü olduğunu ifade ediyor. Uçak OTOMOBIL FUARI GIBI HATIRI SAYILIR olarak menzili yaklaşık 700 km ve havada maksi- mum 200 km/s hıza çıkıyor; yerde ise menzili 900 OTOMOBIL FUARLARINDA DA GÖRMEYE km’ye kadar çıkıyor, hızı 160 km/s’te kalıyor. Ha- BAŞLADIK. vadaki minimum hızı ise 60 km/s olarak açıklandı. Aeromobil’in boş ağırlığı ise sadece 450 kg. Daimler Grubu’nun bir girişimi olan Volocop- ter de ilgi çekiyor. Son dönemde farklı çekimlerin karayolları trafiğine göre otonom araçlara göre daha vazgeçilmezi olan drone mantığına sahip bu araç, kolay bir şekilde düzenlenebilir. 18 pervaneyle çalışıyor. Dubai’de taksi gibi kullanıl- ması planlanan araç, yolcularını bir gökdelenden di- UÇAN OTOMOBILLER HANGI AŞAMADA? ğerine taşıyarak görev yapacak. Teknoloji meraklısı Uçan otomobil konusunda atılım yapmaya çalışan Japonlar da uçan otomobil konusunda iddialı. Öyle markaların hepsi otomobil dünyasından bildiğimiz ki Toyota’nın destek verdiği bir uçan otomobil pro- markalar değil. Bu alanda yatırım yapan markaların Volocopter jesi, 2020 Tokyo Olimpiyatlarında meşaleyi yakma bir kısmını, teknoloji veya havacılık alanından tanı- hedefine sahip. Bunun gerçekleşmesi, şüphesiz uçan yoruz. Otomotiv markaları şu anda daha çok elekt- otomobil alanında büyük bir ses getirecek. rikli, hibrit veya alternatif güç üniteleriyle emisyo- nu düşürme savaşıyla meşgulken bu markalar uçan UÇAN OTOMOBILLER NE KADAR GÜVENLILER? otomobil hayalini gerçek kılmak için kolları sıvaya- rak daha avantajlı bir durumda. Uçan otomobiller açısından birçok farklı konsept ve test aracı görmeye başladık. Özellikle Amerika’da belli bölgelerde sık sık testler yapılıyor. Avrupalı bazı şirketler de bu işin içine girmiş durumda. Sözü- nü ettiğimiz uçan otomobilleri havacılık fuarlarının yanı sıra otomobil fuarlarında da görmeye başladık. Frankfurt Otomobil Fuarı gibi hatırı sayılır alanlar- da boy göstermeye başlayan bu araçların kimileri daha basit fikirlerle karşımıza çıkarken, kimileriyse adeta Geleceğe Dönüş filminden fırlamış gibi. İşe en ciddi şekilde kafa yoran markaların ba- Uber Elevate şında Terrafugia geliyor. Boston merkezli şirket, The Lilium Jet 2017’nin sonunda Çinlilerin Geely markası tara- Günümüzde uçan otomobiller erken evrim aşamasında fından satın alındı. Çinliler daha önce Volvo’yu da olduğu için onları çok güvenli olarak nitelendiremeyiz. satın almış ve İsveç markası üzerinde önemli ama Şimdilik bir şeyler yanlış giderse neler olacağı konusunda güzel dönüşümler gerçekleştirmişlerdi. Terrafugia Bazıları özel bir helikopter gibi havalanırken bazıları nunlara göre hem otomobil hem de uçak olan bu araç- yorum yapmak çok zor. Ama üreticiler bunları düşünmeye 2019’dan itibaren uçan otomobil satmayı planlıyor. uçak gibi kanatlara sahip. Bazılarıysa, drone’lar gibi ları havalandırabilmek için bir çeşit ‘pilot belgesine’ başladılar. Paraşüt ekipmanları en basit çözüm olsa da Geely’nin yanı sıra NASA ile birlikte çalışan Uber çoklu pervaneyle çalışıyor. sahip olmak gerekiyor. böyle bir araç düştüğünde yerdekilere de zarar verecektir. ve Airbus da hatırı sayılır çalışmalara imza atıyor. Teoride, uçan otomobillerin gerçek olmasıyla bir- Çoklu pervaneye sahip modeller, en azından motor Uber, 2020’de Los Angeles şehrinde uçan taksileri YASALAR UÇAN OTOMOBILE IZIN VERIYOR MU? likte hava kirliliğinin azaltılması da mümkün. Aynı arızaları açısından bazı sorunların önüne geçebiliyor. kullanmaya başlamayı hedefliyor. Şu an için çok yeni bir konsept olması sebebiyle uçan zamanda şehir içindeki araç karmaşası da son bula- Bununla birlikte araçların otomatikleştirilmesi, insan Gerçek şu ki otomobil endüstrisi 1920’li yıllar- otomobillerin, gerçekten tüm hünerlerini göstermesi cak. Onlar belki de gelecek jenerasyonun taksisi veya hatalarını engelleyerek kazaları azaltabilir. dan beri uçan otomobil denemeleri yapıyor. Ama için birçok izin alınması gerekli. Zaten test çalışmaları otobüsü olacaklar. Uçan otomobil fikri heyecan verici. Bu teknoloji, insan deneyler hiçbir zaman bu kadar gerçekçi bir boyuta da sadece belli alanlarda yapılabiliyor. Bununla bir- hayatına büyük kolaylıklar getirebilir. Örneğin büyük veya gelememişti. Bugünün daha hafif materyalleri, ba- likte hükümetler de onları hayatımıza entegre edecek FIYAT AÇIKLAYANLAR BILE VAR gelişmekte olan şehirlerin en büyük problemi olan trafik taryaları, rüzgâr tünelleri ve otonom araç yazılımları yasalar konusunda kafa yormaya devam ediyor. Markalar uçan otomobili piyasa sürme konusunda ne karmaşasına çözüm getirebilir. Yapılan araştırmalar, araçla büyük avantajlar sağlıyor. Mevcut koşullara bakıldığında bazı ülkelerde hava kadar ciddi olduklarını göstermek için adeta yarışı- 25 dakikada gidilebilecek bir yolun, uçan otomobille 7-8 Uçan otomobiller, aslında bildiğimiz otomobil- sahaları askeriye tarafından kontrol ediliyor. Elbette yor. Bu yarışta satış için fiyat açıklayanlar bile oldu. dakikada aşılabileceğini gösteriyor. Hızla ilerleyen teknoloji lerden biraz daha farklı bir mantığa sahipler. Daha bunlar konusunda, özellikle güvenlik endişesiyle izin Slovakya’da geliştirilen Aeromobil için 1,3 milyon bizim gibi otomobil tutkunlarına neler yaşatacak zaman çok yola iniş ve kalkışlarda temas etme mantığını almak çok daha zor. Bu sebeple havacılık yasasının dolarlık bir değer biçildi. Spor otomobil tarzı aerodi- gösterecek. kullanıyorlar ama yolda da manevra yapabiliyorlar. baştan aşağıya değişmesi gerekebilir. Yine mevcut ka- namik bir görünüme sahip araç iki kişilik. Oto pilot

42 İSTASYON İSTASYON 43 SAĞLIK

landırma. Parlak ışıklar, ekrandan göze direkt şikâyetlerinin bilgisayara bağlı göz yorgunluğu yansıyan güneş ışığı ve tepe floresan lambaları sendromuna mı yoksa kontakt lens kullanımı çoğunlukla kamaşmaya yol açarak gözlerde ra- ile ilgili farklı bir komplikasyona mı bağlı oldu- hatsızlığa sebep oluyor. Bilimsel çalışmalarda ğu, mutlaka göz doktoru tarafından yapılması “Gözlerimizin de çok parlak ya da karanlık bir odada bilgisayar gereken bir değerlendirme. Ekran karşısın- kullanan kişilerde göz yorgunluğuna daha sık da geçirilen süre, semptomların ciddiyetinde rastlanıyor; yine daha koyu ekran rengi kulla- önemli rol oynuyor. Yapılan pek çok çalışma- nan kişilerde ise gözlerde kuruma şikâyeti daha da ekran karşısında 4-6 saatten fazla zaman dinlenmeye ihtiyacı var” fazla saptanmış durumda. Ekran parlaklığı or- harcayan kişilerde şikâyetlerin daha ciddi ve tam aydınlatması ile benzer olmalı; kontrast sık olduğunu ortaya kondu. Bilgisayar kulla- Göz Hastalıkları ise mümkün olduğunca artırılarak çıkabilecek nanların gözlük kontrolünün doğru yapılması, Uzmanı Prof. Dr. göz yorgunluğu ve sıkıntılar en aza indirilmeye özellikle yakın görme bozukluğu yaş grubunda Emrullah Taşındı çalışılmalı. Bilgisayar ekranlarının gözlerden olan hastalarda gözlüklerinin bilgisayar mesa- yaklaşık 90 santimetre uzaklıkta olması, ek- fesine uygun düzeltmenin yapılması önemli. zin sıklığı artıyorsa vakit kaybetmeden göz ranın orta noktasının göz seviyesinin yaklaşık Ekran karşısında uzun zaman geçiren kişile- muayenenizi yaptırın. Ancak bu sayede gö- 15 santimetre altında konumlandırılması da rin gözlüklerine uygulanacak özel filtrelerin ve zünüzün sağlığından emin olduktan sonra, şikâyetlerin önlenmesinde önemli. Gözlere çok yansıma önleyici kaplamaların faydası da bazı şikâyetlerinizin olası diğer nedenlerini araş- yakın bilgisayar, tablet veya cep telefonu kulla- çalışmalarla kanıtlandı. tırabilirsiniz. Öncelikli olarak göz muayene- nımı, uyum ihtiyacının artmasına ve gözlerde nizde düzeltilmesi gereken bir kırma kusu- yorulma, şakak ve baş ağrısı gibi şikâyetlerin Ekran başında sık vakit geçiren okurlarımıza runuz (miyopi/hipermetropi/astigmatizma) ortaya çıkmasına yol açıyor. Ekran üzerindeki günlük hayatlarını kolaylaştıracak neler tav- olup olmadığına bakılacaktır. Şüphesiz kir ve tozun kamaşmayı arttıran faktörler ol- siye edersiniz? Bu konuda yapılabilecek göz düzeltilmemiş bir kırma kusuru varlığı, yu- görülme sıklığı ve şiddeti, kişiye bağlı görsel duğu da unutulmamalı. Her türlü bilgisayar, antrenmanları var mı? karıda sıraladığımız şikâyetlerin en önemli Bilgisayar, telefon, bozuklukların yanında çalışma ortamının dü- ekran ve kullanılan gözlük camlarının temiz Gün içinde uygun miktarda sıvı alımının nedenidir. Gözlük camlarınızın veya kontakt tablet, televizyon derken zenine ve kişinin alışkanlıklarına göre değişik- tutulması önemli. Normalde dakikada 12-16 sağlanması, beslenmelerinde esansiyel yağ lenslerinizin numaralarının yetersizliği de lik gösteriyor. kez göz kırpan insan, ekran karşısında 6-8 kez asitlerinin ve vitaminlerin dengeli bir şekil- sizi bu konuda hayli sıkıntıya sokar. Gözle- gözlerimiz sürekli göz kırpar. Bilgisayar kullanımı göz kırpma de idamesi, uyku düzeninin korunması, altta ri dinlendirmek, unutulmaması gereken en ekranlarda. Peki, bunun Dijital ekranların hangi özellikleri buna sebep aralığını ve kalitesini de bozuyor. Ekran filtre- yatan göz kuruluğunun iyileştirilmesi açısın- önemli nokta. Mümkün olduğunca sık ara oluyor? lerinin kullanımı hem göz kırpma sayısındaki dan önemli. Ortam ısıtmasının uygun ayar- vermeye çalışın. Nasıl çok yürüdüğümüzde göz sağlığına etkileri neler? Aynı büyüklükte yazılmış bir yazının bilgisayar azalmayı engelliyor hem de yansıma ve kamaş- lanması, klimayla havalandırılan ortamlarda veya ayakta kaldığımızda bacaklarımızı din- ekran aracılığıyla okunması ile kağıttan okun- mayı azaltıyor. gözlerin kurumasının engellenmesi için or- lendirmek için oturma ihtiyacı duyuyorsak, Göz hastalıkları uzmanı ması arasında görsel ihtiyaçlar açısından fark tam nemlendiricilerinin kullanılması lazım. gözlerinizi yorduğunuzu düşündüğünüz an- Prof. Dr. Emrullah Taşındı’ya var. Bilgisayar ekranlarında görüntü, piksel ve Gözlük veya lens kullanımının dijital ekrana Gözde kuruluk ve hassasiyet yapma ihtimali larda da gözlerinizi dinlendirmelisiniz. ızgara (raster) adı verilen binlerce küçük nokta bakma açısından dezavantajları veya avantaj- olan sistemik hastalıkların uygun tedavisi gözlerimizin dijital ekran ve çizginin bir araya gelmesi ile oluşur. Görün- ları var mı? bilgisayara bağlı göz yorgunluğu sendromu çağından nasıl etkilendiğini tü veya harflerin kenarları genellikle keskin Ekran karşısında uzun süre kalan kontakt tedavisinde vazgeçilmez. Son günlerde göz olmayıp, çözünürlük azaldıkça daha da bozu- lens kullanıcılarının yanma ve kızarıklık gibi doktoruna gitmediyseniz ve problemlerini- ve bu konuda üzerimize larak okuyucunun görsel ihtiyacının artmasına düşenleri sorduk. yol açar. Görsel şikâyetlerin artmasına sebep olabilecek diğer faktörler arasında yazı veya Çalışırken gözlerinize iyi bakın RÖPORTAJ: BİRAY ANIL BİRER arka zemin kontrastı, dijital ekranın parlaklığı ve ekranın yansıtıcı özelliği gibi faktörler de yer * Bilgisayar masanızı ve sandalyenizi kendinize en uygun ergonomiye göre ayarlayın. Ekranı en geniş ve en iyi Gözlerimiz dijital ekran çağından nasıl etkile- alıyor. açıyla görecek şekilde oturun. Dik oturmayı sakın unutmayın. Bilgisayar ekranı, gözünüzden yaklaşık 90 niyor? Ne gibi bozukluklar meydana geliyor? santimetre uzaklıkta olmalı; ekranın orta noktası ise göz seviyesinin yaklaşık 15 santimetre altında Günümüzde, özellikle ofis hayatında bilgi- Bu bozuklukları engellemek için yapabilecek- kalmalı. sayarların faydaları tartışılmaz, elbette. Öte lerimiz neler? Dijital ekran çağında göz sağlığı * Her 20 dakikada bir birkaç saniye süreyle gözlerinizi kapalı tutun ve açtıktan sonra yandan, bilgisayar kullanımının yüksek görsel nasıl korunabilir? uzakta bir nesneye bakışınızı sabitleyerek gözünüzü dinlendirin. dikkat istemesi, çalışma hayatında buna bağlı Bilgisayar ve ekran kullanımı, özellikle altta * Gözlerinizi dinlendirmek için kapatmanız şart değil. Ofisin duvarındaki bir manzara problemlerin sıklığının artmasına yol açıyor. yatan göz yüzeyi problemine sahip hastalar- resmine veya şanslıysanız pencereden görünen güzel bir manzaraya bakarak da onları Dolayısıyla, bilgisayar karşısında uzun süre da mevcut hastalığın ilerlemesine yol açarak dinlendirebileceğinizi sakın unutmayın! geçiren kişilerin göz sağlıklarını korumaları arasında yorgun ve ağrılı gözler, bulanık gör- yaşam kalitesini ve göz sağlığını bozabiliyor. * Gün içinde uygun miktarda sıvı alın; beslenmenizde esansiyel yağ asitleri ve çok önemli. “Bilgisayara bağlı göz yorgunlu- me, yanma ve batma, kuruluk hissi, sulanma, Genel olarak bilgisayar veya ekran kullanımı- vitaminleri dengeli bir şekilde aldığınızdan emin olun. ğu sendromu” olarak adlandırılan rahatsızlık, kızarıklık, gözleri kısarak bakma, odaklama na ara verilmesi ile şikâyetler hafifliyor. Bilgi- * Uyku düzeninizi aksatmayın. * Çalışma ortamınızın ısı ve nem oranını dengeleyerek gözlerinizde kuruluk ve bilgisayar, telefon ve tablet kullanımı esnasın- zorluğu, çift görme, yazı karakterlerinin veya sayara bağlı göz yorgunluğu sendromuyla baş hassasiyet oluşmasını engelleyin. da veya kullanımının ardından ortaya çıkan grafiklerin etrafında ışık hareleri veya saçak- etmek için ilk yapılması gereken, sebep meka- * Dijital ekranınızın toz ve kirlerini sık sık temizleyin. Aydınlatmayı ortam ışığıyla bir dizi görme ve göz sağlığı ile ilgili problem lanmalar görme, ışık hassasiyeti, baş ağrısı, bo- nizmalarını belirleyerek ortadan kaldırmak. uyumlandırın; kontrast ayarlarını mümkün olduğunca yüksek tutun. olarak tanımlanıyor. Sendromun belirtileri yun, sırt ve omuz ağrısı var. Tüm bu belirtilerin İlk düzenlenmesi gereken çevresel faktör, ışık-

44 İSTASYON SOSYAL MEDYA

INSTAGRAM’DA ANKET DÖNEMI INSTAGRAM’A ORTAK CANLI YAYIN ÖZELLIĞI

n Kararsızlara müjde! Popüler sosyal medya güncel sonuçlara ulaşılabiliyor. Bir nevi sandık mecralarından Instagram’ın Hikâyeler özelliğine sonucu canlı olarak takip edilebiliyor. Hesap sahibi ise n Gün geçmiyor ki Instagram’a yeni bir özellik gelmesin! Facebook’un satın almasından anket özelliği geldi. Bu ne anlama geliyor? Artık hikâyesini kimlerin görüntülediğini, toplam oy sayısını, sonra kendini hızla yenileyen ve yeni özellikleriyle sosyal medya ağları arasında hızla hayatınızda almanız gereken büyüklü küçüklü çoğu kimlerin oy verdiğini ve seçimini hangi tercihten yana yükselen Instagram yeni bir özelliği daha yayına aldı: Artık Instagram’da canlı yayına ar- karar için takipçileriniz ve Instagram kullanıcılarına kullandığını detaylı bir şekilde görüntüleyebiliyor. kadaşlarınızı davet edebilmenize olanak sağlayan özellik aktif hale geldi. Instagram’da danışabileceksiniz. Bugün ne giyeceğinizin, nerede Nasıl yapılır sorusunun cevabı çok basit: Hikâyeler Pillere uzun bulunan yüz filtrelerini de kullanabileceğiniz ortak canlı yayının normal bir canlı yayın- yemek yiyeceğinizin, hangi kahveyi içeceğinizin, nereye kısmında fotoğraf veya video çektikten sonra sticker’lar dan hiçbir farkı olmayacak. tatile gideceğinizin cevabını bulmak anket sonuçlarıyla kısmından “anket” yazan etiketi seçin ve istediğiniz ömürler Instagram’da ortak canlı yayın yapmak çok kolay. Normal bir canlı yayın başlatır gibi daha kolay olacak. yere yerleştirin! Kendi sorunuzu yazabileceğiniz gibi n Pil ömrü, akıllı telefon kullanıcıları- canlı yayın başlatacaksınız. Bir arkadaşınızla canlı yayın yapmak istiyorsanız yayına da- Instagram’ın şu ana kadar sadece iki şıkka sahip cevaplarınızı da istediğiniz gibi kişiselleştirebilirsiniz. nın en büyük derdi. Çoğu zaman şarj- vet etmek istediğiniz arkadaşınızın sizin yayınınızı izliyor olması gerekiyor. Canlı yayın olan anket özelliğinde oy verildikten sonra anında Kayahan Uluş, Sosyal Medya Uzmanı, Pixelplus ları bir gün bile dayanmıyor. Ofiste, ekranının altında yeni gelen ikona tıklayıp arkadaşlarınızdan birini yayına davet edebile- arabada, evde ayrı ayrı şarj aletleri bu- ceksiniz. Arkadaşınız da yayına katıldıktan sonra ekranınız altlı üstlü olarak ikiye bölüne- lundurmanın yanında artık taşınabilir cek ve ikiniz de aynı yayını paylaşıyor olacaksınız. şarj aletleri de hayatımızın bir parça- Yayın sırasında, yayına aldığınız arkadaşınızı çıkarıp başka bir arkadaşınızı da yayına sı oldu. Hepimizin çantasında, cebinde konuk olarak alabileceksiniz. Aynı şekilde sizin yayınınıza katılan arkadaşınız da eğer ya- artık bu aletlerden var. Peki bu büyük yından çıkmak isterse kendi isteği ile yayından ayrılabilecek. Bitirdikten sonra isterseniz problemin üstesinden nasıl gelebili- bu canlı yayını hikâyenize ekleyebilecek ya da tamamen sonlandırabileceksiniz. riz? Telefonlarımızın pil ömrünü uzat- mak için neler yapabiliriz? İşte size bir- kaç pratik öneri! • Telefonunuzu, yüksek voltajlarda şarj etmemeye dikkat edin. Araştırmalara Web’de atılım zamanı göre yüksek voltajla şarj edilip 40 de- recenin üzerinde ısınan pillerde yüzde n Instagram, geleneksel kullanıcıları- det’ özelliğinin web üzerinden girişler- 35’lik bir kapasite kaybı görülüyor. GOOGLE nı daha aktif tutabilmek adına web si- de de kullanılabilmesi oldu. Aralık ayında • Telefonunuzu şarj etmek için pilin sı- HARITALAR’A tesi için bazı güncellemeler getirdi. Bu Instagram’da rastladığınız fotoğraflara fırlanmasını beklemeyin. Araştırmala- güncellemelerden en dikkat çekeni de daha sonra bakabilmek ya da arşivlemek ra göre sonuna kadar kullanılmış piller YENI hikâye paylaşılabilmesi ve gönderilerin için ‘Kaydet’ özelliğini yayına alan şirket, 300-500 defa şarj edilebilirken, yüz- kaydedilebilmesi oldu. şimdi de Instagram.com üzerinden dile- de 25 ila 50 arasındayken şarja takı- TASARIM Web üzerinden girişlerde, sağ bö- diğiniz gönderileri kaydetmenizi sağlıyor. lan cihazlar 1000-2.500 defa şarj edi- lümde yer alan hikâye akışı ile takip et- Sosyal ağlar arasında etkileşim ora- lebiliyor. tiğiniz kişilerin hikâyelerini görüntüleyip nı en yüksek olan Instagram, 300 mil- • Ekran aydınlatması da pil ömrünü kı- üzerinden mesaj atabilmektesiniz. Bu- yon aktif kullanıcıya ulaşan Hikâyeler saltan, şarjın azalmasına yol açan en nunla birlikte Instagram’ın mobil web özelliğini web’de de yaygınlaştırarak önemli etkenlerden. Ekran aydınlat- sürümünden de hikâye oluşturup pay- kullanıcı tabanına masaüstünden ya n Google Haritalar, Yandex’in navigasyon uygulamasının yaygınlığına kar- masını otomatik düzeyde tutmanızda laşmak mümkün. Ayrıca Instagram’ın da web’den vazgeçemeyen daha ge- şı bazı güncellemeler gerçekleştirdi. Daha iyi bir deneyim sunma arzusuy- fayda var. Ekran ışığını ne kadar aydın- uygulamasında olduğu gibi metin ekle- leneksel kullanıcıları da eklemek isti- la hayata geçirilen güncellemelerle Google Haritalar kullanıcıları artık ara- Şirketlere ulaşmak lık yaparsanız, şarj seviyeniz o ölçüde yebilir ve metnin rengini de değiştirerek yor. Hikâyeler tarafında aldığı darbe- ba kullanırken benzin istasyonlarını; toplu taşıma araçlarını kullanırken ise azalacaktır. hikâyenizi oluşturabilirsiniz. nin ardından kendini yenilemeye giden otobüs, tren istasyonlarını daha belirgin bir şekilde görüntüleyebilecek. için araç Messenger • Mobil veri (3G-4G) kullanmak telefo- Instagram’da bir diğer yenilikse, uy- Snapchat’in bu güncellemelere karşı Google Haritalar ayrıca yerleri daha kolay tanımlamak için yeni simgeler- nunuzun daha fazla güç harcamasına gulama üzerinde kullanılabilen ‘Kay- hamlesi ise merak konusu. n Facebook kendi ağının dışına çıkıp işletmelerin kurumsal le güncellemiş bir renk şeması da kullanacağını belirtti. Bu renk şemasıy- sebep olur. Eğer bulunduğunuz yerde web sitelerinde yer almaya hazırlanıyor. Mesajlaşma uygula- la harita üzerinde kafe, müze, ibadethane veya hastane gibi yerleri, sade- kablosuz ağa (Wi-Fi) bağlanma şansı- ması Messenger ile internet sitelerinde testlerin başladığını ce sembolleri tarafından değil aynı zamanda tanımlanmasını kolaylaştıran nız varsa bunu kullanın. duyuran Facebook, bu yeni özelliğiyle internet kullanıcılarının renklerle de gösterecek. Örneğin; kullanıcı bir mahallede bir restoran veya • Telefonunuzun çekmediği bir yerdey- işletmelerin web sitelerinde yer alan bölümden Messenger’ı kafe bulmak isterse, Google Haritalar’ı açıp en yakın turuncu renkli simgeyi seniz piliniz daha hızlı biter. Sürekli ağı kullanarak direkt yetkilileriyle yazışabilmelerine imkân tanı- la, internet aleminde web siteleri için sunulan onlarca mesaj- (Google’ın yiyecek ve içecek yerleri için kullandığı renk) gözleriyle arayacak. tarayan telefonunuz daha fazla güç tü- yacak. Kullanıcılar siteyi tarayıcıdan kapatsalar dahi konuş- laşma uygulaması içinde gözde bir alternatif olma yolunda. Google Haritalar özelinde yapılan bu değişiklikler, Google’ın Asistant, Ara- ketir. Eğer telefonunuzun uzun süre maya Messenger üzerinden devam edebilecek. O anda cevap Peki, bu alanı sitelerde nasıl bulacaksınız? Aslında internet si- ma, Earth ve Android Auto gibi Google Haritalar bilgilerini içeren diğer uy- çekme ihtimali yoksa telefonu uçak veremeyen işletmeler sonrasında Messenger üzerinden ken- telerinde bulunan diğer mesajlaşma uygulamalarının tasa- gulamalarına da yansıyacak. Aynı şekilde diğer şirketlerin Google Maps moduna almanız pil ömrünüzü uza- dileri ile iletişime geçen müşterilerine ulaşabilecek. rımına oldukça benziyor. Sayfanın sağ altında sizi tanıdık bir API’lerini kullanarak oluşturdukları uygulamalarda, web sitelerinde ve tacaktır. Facebook popülerliğinden ve çok fazla kullanıcı tarafın- ikon karşılayacak. Bu ikonu açtığınızda Messenger arayüzü Kubilay Cengiz, ürünlerde de Google Haritalar’daki yenilikleri görmek mümkün olacak. dan benimsenerek kullanılmasından kaynaklanan avantajlar- üzerinden konuşmanızı gerçekleştirebileceksiniz. Sosyal Medya Uzmanı, Pixelplus Mert Tokdemir, Sosyal Medya Yöneticisi, Pixelplus

46 İSTASYON Sosyal medya sayfaları tarafından hazırlanmıştır. İSTASYON 47 UZMAN GÖZÜYLE

Muayeneye Engel Teşkil Eden Durumlar - 1

Müşteri kabul sürecinde, muayene öncesinde ve muayene esnasında muayeneye engel durumların 3e 3e 3e tespit edilip, araçların yönetmeliğe uygun şekilde muayene edildiğinden ve araçlarda kontrol edilmesi gereken sistemlerin kontrol edildiğinden emin olmak için yapılanları TÜVTÜRK Teknik vb.) muayenesi yapılmaz. Bu gibi durumlarla karşılaşıldığında muayenenin hangi safhasında olduğuna bakılmaksızın bu araçların muayenesi iptal edilir. Araç derhal istasyon sahası dışına çıkartılır. Eğitmeni Rıdvan İlhan anlatıyor. f. Araç Tanım Numaraları: Muayene edilecek aracın şasi numarası ile tescil kayıtlarında yazılı olan şasi numarasının farklı (tamamen farklı, birden fazla karakter veya son hanede bulunan karakter farklı) olduğu saptanırsa, bu durum muayeneye getirilen araçla tescil belgesinde bilgileri yazan aracın aynı olmadığı anlamına gelir. Bir başka deyişle muayeneye gelen araç aslında muayene edilmesi gereken araç değildir. İlgili araç muayeneye alınmaz ve METED olarak değerlendirilir. Bu anlamda METED uygulanabilmesi MUAYENEYE ENGEL TEŞKIL EDEN DURUMLAR (METED) için sadece ilgili şasi numarası temel alınarak karar verilmelidir. Muayeneye Engel Teşkil Eden Durumları 5 grupta toplayabiliriz: g. Yakıt/Gaz Kaçağı Kanal İçerisinde Tespit Edilebilen Araçlar: Araçların alt kısmında bulunanan yakıt/gaz borunlarındaki kaçaklar, kanal dışında tespit edilememesi 1. Müşteri Kabul Sürecinde METED, sebebiyle araç muayene kanalı üzerinde tespit edilmektedir. Örneğin benzinli araçta benzin kaçağı, dizel araçta motorin kaçağı ve LPG/CNG’li araçlarda gaz kaçağı gibi. Bu gibi 2. Muayene Öncesinde METED, durumlarla karşılaşıldığında benzinli ve dizel araçlarda kaçağın niteliği, yakıtın niteliği ve tehlike boyutları bir bütün halinde değerlendirilir ve İstasyon Amiri/Amir Yardımcısı tarafından durumun tehlikeli olup olmadığına karar verilerek muayenenin iptal edilip edilmeyeceği belirlenmelidir. İş sağlığı ve güvenliği açısından LPG/CNG/LNG yakıt 3. Muayene Esnasında METED, türlerinden herhangi birisinin bulunduğu araçlardaki gaz kaçaklarının boyutuna bakılmadan doğrudan METED uygulanır. 4. Muayene Tekrarında METED, 5. Yola Elverişlilik Muayenesinde METED h. Motor Kaputunun Açılmaması Durumunda: Muayene hizmeti almak için istasyona gelen aracın motor kaputunun açılmadığı durumlar (motor kaputu içerisinde bulunan zorunlu kontrol edilmesi gereken noktalara ulaşılamaması nedeni ile) METED kabul edilir.

Muayenenin yapılmasını engelleyen tüm durumlarda, iş emri ve fatura iptal ı. Bagaj Kapağının Açılmaması Durumunda: Bütün araçların bagaj içi kontrollerin yapılabilmesi için bagaj kapaklarının kilitli olmaması gerekmektedir. edilerek ücret iadesi yapılır. Bu sayımızda ilk üç madde için bilgi verelim. 1a

1. MÜŞTERI KABUL SÜRECINDE METED 3. MUAYENE ESNASINDA METED a. Araç Muayenesi İçin Zorunlu Belgeler: Muayeneye başlanabilmesi a. Yakıt Kaçağı veya Gaz Kaçağı: Görsel olarak ve/veya cihaz ile yapılan

için yasal zorunluluğu olan belgelerin muayene öncesi ibraz edilememesi kontrolde akaryakıt ve/veya gaz kaçağının tespit edilmesi halinde aracın 3h 3ı 3i 3i durumunda iş emri açılmaz ve aracın muayenesi yapılmaz. muayenesi yapılmaz. İlgili kontroller tüm araçlara muayene kanalı önünde kanala giriş yapmadan önce gerçekleştirilir. METED olan araçlar için tutanağın i. LPG/CNG’li Araçların Muayenesinde LPG/CNG Olmaması: GM’de LPG’li araçların sızdırmazlık kontrolü ve diğer kontrollerin yapılabilmesi için araçların LPG‘ li olarak b. İş Emri ve Fatura Basılmadan Önce İşlemlerin İptal Edilmesi: İş emri “Diğer” kısmı işaretlenerek detaylar yazılır. çalışması gerekmektedir. LPG’li olarak çalışmadığı tespit edilen araçlar muayeneye alınmaz. kaydı oluşturulmaya başlandığı, ancak iş emri ve fatura basılmadan önceki durumlarla karşılaşıldığında (müşteri isteği, müşterinin muayene ücretini b. Yükseklik: Karayolları Trafik Yönetmeliğine aykırı olarak kullanılan ve j. ABS’li ve ABS’siz Çekici Römork İşlemleri: ABS’li bir römork, ABS’siz çekici ile muayeneye geldiği takdirde bu durum METED’dir. Bu gibi bir durumla karşılaşıldığında ödeyememesi, vergi borcu olması, geçerli trafik sigortasının olmaması) bu gibi boyutları nedeniyle kanal içerisine alınamayan veya muayenesinin kanal römorkun ABS sistemi kontrol edilemeyeceği için ABS’li bir çekiciyle muayeneye gelmesi sağlanmalıdır. durumlar METED olarak değerlendirilmez. Tutanak doldurulmaz. içerisinde yapılması mümkün olmayan araçların muayenesi yapılmaz. Özel k. Fren Verimi Hesabı Yapılması Gereken ve Aya Değeri Bilinmeyen Araçlarda: MKG tarafından iş emri açılırken, EGM kaydında AYA değeri ruhsatta yazmayan izinle trafiğe çıkan araçlarda, kanal içinde muayenesi mümkün olmayanların, c. Cinsi Hatalı Olan veya Kanun Kapsamında Cins Değişikliği Yapılacak (taşıt sınıfı) 1., 2., 3. (N2, N3, O3, O4, M2, M3) sınıfı araçlarla karşılaşıldığında iş emri açılır. Araç muayeneye alınır. Araç üzerinde bulunan tip etiketinden, tescil belgesinden boyutları yönetmeliğe aykırı olsun ya da olmasın, muayenesi kanal dışında Olan Araçlar: Araç Emniyet Genel Müdürlüğü’nden (EGM) online veya uygunluk belgeleri vb. herhangi birisinden AYA bilgilerine ulaşılabiliyorsa, Viaonline sisteminde bu AYA değeri kullanılır. Ancak, tescil kayıtlarına işlenmesi için AYA ile istasyon sahası içinde yapılır. sorgulanabiliyorsa EGM sorgusundaki araç bilgisi; sorgulama yapılamıyorsa ilgili “Araç özellikleri: Azami yüklü ağırlığı araç cinsi/sınıfı ile uyuşmuyor” kusuru verilir. Tespit yapılarak AYA bilgileri tespit formuna yazılarak, değerinin tescil kayıtlarına trafik ve tescil belgelerindeki araç cinsi bilgisi hatalı olan araçlar (9 kişilik yazdırılması sağlanır. Muayene esnasında AYA ile ilgili hiçbir bilgiye ulaşılamıyorsa, bu durum METED olarak değerlendirilir. M1 minibüslerin otomobile dönüştürülmesi, 17 kişilik otobüslerin minibüse l. AYA (Azami Yüklü Ağırlık) Değerinden Fazla Yüklü Olan Araçlar: Ağır vasıta araçları yüklü olarak muayene edilebilir. Yüklü olarak yapılan muayenede, tespit edilen dönüştürülmesi) eğer geçerli bir muayenesi yok ise araç tespit işlemine dingil ağırlığı yönetmelikte belirtilen değerlerden fazlaysa, METED uygulanmalıdır. alınır. “Trafikten çekme” olarak tespit yapılarak ve diğer açıklamalar kısmına aracın olması gereken hali belirtilerek, tescil kuruluşuna yönlendirilir. Müşteri m. Fren Değerleri Alınamayan Araçlar: Aşağıdaki nedenlerle fren değerleri kaydedilemiyorsa, METED uygulanmalıdır. belgelerini değiştirip geldikten sonra doğru araç cinsi ile kayıt açılır. • Herhangi bir aks için fren değeri olup ağırlık değeri olmaması, 3a 3b • Herhangi bir aks için fren değeri olup basınç değeri alınamaması, d. Periyodik Muayenede EGM Kayıtları Hatası • Fiziki durum nedeni ile (dingilin indirilememesi vb.) fren ölçümü yapılamaması. Olan ve Muayene Tekrarına Geldiğinde c. Çalışmayan Araçlar: Muayene öncesinde çalışmayan veya muayene Kayıtları Düzeltilmeyen Araçlar: Periyodik PM, EEM hizmeti alacaksa ve araçta yakıt yok ise, EEM (Egzoz Emisyon Muayenesi) hizmeti ve PM sırasında, muayene raporu çıkartılmadan önce çeşitli nedenlerle arızalanarak n. Çift Yakıtlı Araçlarda Herhangi Bir Yakıt Olmaması Durumu: muayenesinde EGM kayıtlarından dolayı kusur hizmeti verilmez ve METED olarak değerlendirilerek sipariş iptal edilir. çalışmayan ve muayeneleri tamamlanamayan araçlar kanal dışına alınır ve alan ve bu sebeple muayene tekrarına kalan muayeneleri yapılmaz. METED uygulanır. İş emri ve fatura iptal edilerek ücret Çekici ve yarı römorkun birlikte muayene yapılması veya sadece römork/yarı araçlar, muayene tekrarına geldiğinde EGM o. Çekici-Yarı Römork Muayenelerinde Çekici ile Römork Sistem Uyuşmazlığı: iadesi yapılır. römorkun muayenesi esnasında araçların çeki sistemleri, kaplin bağlantıları, kuplaj bağlantıları, hidrolik/pnömatik sistemleri, güç aktarma sistemleri vb. sistemlerin kaydının düzeltilip düzeltilmediği Müşteri Kabul uyumsuzluğu nedeni ile bazı aksamlar kontrol edilemeyebilir. Bu gibi durumlarla karşılaşıldığında METED olarak değerlendirilir. Görevlisi tarafından kontrol edilmeli; EGM d. Zorunlu Olarak Teste Tabi Tutulacak Parçalar: Araç muayenesi kayıtlarında hiçbir değişiklik yoksa ilk muayeneye esnasında zorunlu olarak teste tabi tutulması gereken bir aksam, parça veya ö. Servis Freni ve El Fren Testi Yapılamayan Araçlar:

geldiği andaki bilgileri aynı şekilde duruyorsa bu ünitenin kısmen veya tamamen kontrol edilememesi/muayene edilememesi, Aşağıdaki durumlarda METED uygulanır. durum METED olarak değerlendirilmelidir. METED olarak değerlendirilir. (Kar küreme araçlarında kar küreği dolayısıyla • Hiç fren kuvveti oluşmaması, far ayarı yapılamaması durumu hariç.) Örnek: Aracın çalışmaması, motor • El freni testi sırasında kuvvet oluşmaması, kaputunun açılmaması, LPG sistemine sahip araçlarda arka bagaj kapağının • El fren halatının kopması sebebi ile fren değerlerinin kaydedilememesi, açılmaması vb. • El freni kolunun kırılması, • Fren hortumunun test sırasında patlaması 3l 3n 2. MUAYENE ÖNCESINDE METED e. Tehlikeli Madde Taşıyan Araçlar: İstasyona dolu halde gelen ve/veya Herhangi bir nedenle müşterinin talebi ile iş emri iptal edildiği durum METED kısmi dolu ve/veya kapakları, tahliye vanaları vb. açık olan, sızıntı olan tehlikeli p. Araç Cinsi Değişimi: EGM kayıtlarında AYA değeri tip etiketi üzerindeki AYA değerinden farklı olan AF (çok amaçlı araç) - BB (van) - BA (kamyon) gövde tipindeki araçlar olarak değerlendirilmelidir ve METED formu doldurulmalıdır. madde taşıyan araçların (yakıt tankerleri, tıbbi atık taşıma araçları, vidanjör için yapılan hesaplamada araç cinsi değişimi olan araçlara sipariş iptal edilir, METED uygulanır.

48 İSTASYON İSTASYON 49 OYUN VE TEKNOLOJİ HAZIRLAYAN: RESUL BUKSUR

2017’NIN FAVORİ 5 MOBIL OYUNU Dell Inspiron 15 Gaming 2017’yi geride bıraktığımız bu günlerde yılın en çok Dev laptop üreticisi oyunseverleri de unutmadı. dikkat çeken mobil oyunlarının listesini çıkardık. Laptop yedi saatin üzerindeki pil ömrüyle göz dolduruyor. 899 dolarlık fiyatıyla, pahalı rakiplerinin arasında oyunseverlerin gönlünü ve cüzdanını ferahlatıyor. Gelişmiş özellikleriyle de Bilgisayarda oyun oynamak için bir hayli güçlü performans açısından üzmüyor.

bir bilgisayara sahip olmak gerek. Yakın zamana İşlemci: Intel Core i5-i7 Alienware 13 R3 kadar bu güce ancak masaüstü bilgisayarlarda Ekran kartı: Nvidia GeForce GTX 1050-1050 Ti Eskiden beri masaüstü oyun RAM: 8GB-16GB sahip olabiliyorduk. İyi bir oyun deneyimi Ekran: 15.6-inç, FHD (1920 x 1080), bilgisayarları üreten marka, son sunan laptop bulmak çok zor olduğu gibi bu UHD (3840 x 2160) yıllarda oyun laptoplarıyla da Depolama: 1TB SSHD 8GB- n FIRE EMBLEM HEROES ünlenmişti. Alienware 13 inç ekranlı cihazlar ultra pahalıydı. Neyse ki yeni nesil piller, 1TB HDD, 128GB SSD Nintendo’dan yılın henüz başlarında yayınlanan yeni tasarımıyla dikkat çekiyor. 22 OLED ekranlar, SSD diskler ve güçlü işlemciler 899.99 dolar Fire Emblem Heroes, konsol oyununun telefonlara milimetrelik kalınlığıyla hem taşınma sayesinde onlarca yeni model oyun laptopu aktarılmış versiyonu. Grafikler ve oyun deneyimi hem de kullanım açısından oldukça piyasaya çıkarken bu laptopların fiyatları da bir tam puan alıyor. Oyunda sayısız karakter sizin keyif verici. Dokunmatik OLED ekranı müttefikleriniz ve düşmanınız olarak karşınıza çıkıyor. kullanışlı. Cihazın 17 inçlik versiyonu hayli uygun hale geldi. İnternet bağlantısı gerekiyor. Ücretsiz. da var. n HIDDEN FOLKS Siyah beyaz el çizimleri ve gerçek insan sesleriyle İşlemci: Intel Core i5-i7 n YILIN EN IYI OYUNLARI SEÇILDI yapılmış oyunda 15’ten fazla bölgeye gizlenmiş 120 Ekran kartı: Nvidia GeForce GTX 1060 Oyun dünyasında 2017 yılının son önemli ödüllerinden biri olan The Game Awards’ın sonuçları açıklandı. RAM: 8GB-16GB DDR4 hedefi bulmaya çalışıyorsunuz. Her bir bölgede 200 Heyecanlı geçen oylama ve değerlendirmeler sonucunda ödüllerin yıldızı, Nintendo’nun yeni oyun Ekran: 13.3-inç HD OLED Dokunmatik Ekran kadar farklı nesneyle etkileşime geçebiliyorsunuz. konsolu için yayınlanan The Legend of Zelda: Breath of The Wild oldu. The Legend of Zelda Serisi’nin Depolama: 180GB-512GB SSD MSI GS63VR Stealth Pro Türkçe dil desteği de var. 13.99 TL 1139 dolardan başlıyor Oyun cihazlarında uzmanlaşan MSI’dan ince son oyunu, toplamda üç farklı dalda ödül aldı. Bunlardan iki tanesi en prestijli ödüller olan Yılın Oyunu n MONUMENT VALLEY 2 ve hafif tasarımıyla harika bir laptop. Ağırlığı 2 ve En İyi Oyun Yönetmenliği dallarında. Konsol üreticisi Nintendo bu ödüllerle birlikte toplam beş farklı Yılın mobil oyunu ödülüne layık görülen Monument kilogramın altında ve 17,8 milimetrelik bir kalınlığa dalda ödül kazanmayı başardı. Bu da yeni konsol Switch’in başarısının bir kanıtı olsa gerek. The Legend Valley 2, serinin yeni bulmacalarla güncellenmiş ikinci Asus ROG Zephyrus (GX501VI) sahip. Nvidia’nın Max-Q ekran işlemci teknolojisi of Zelda’dan sonra en dikkat çeken yapım ise Hellblade: Senua’s Sacrifice oldu. Ninja Theory şirketinin yapımı. Özgün grafik ve müzikleriyle oyuncuların Asus klasik laptoplardan sonra etkileyici bir görüntü performansı sunuyor. hikâye tabanlı oyunu İz Bırakan Oyun, En İyi Ses Tasarımı ve En İyi Performans kategorilerinde üç ödül gönlünü kazanan oyun, bağımsız geliştiricilerden oyun dünyasına da sıkı giriş yapan aldı. En İyi Sanal Gerçeklik Oyunu ödülünü Resident Evil 7: Biohazard alırken, En İyi Bağımsız Oyun oluşan Ustwo şirketinin ilk oyunu. 13.99 TL markalardan biri. ROG Zephyrus 25 İşlemci: Intel Core i7 ödülüne ise Cuphead ile Studio MDHR Entertainment layık görüldü. Ödüllerden önemli kategoriler şöyle: n milimetrelik kalınlığa sahip tasarımıyla Ekran kartı: Nvidia GeForce GTX 1060-1070 OLD MAN’S JOURNEY RAM: 16GB-32GB Yine tamamen el çizimlerinden oluşturan Old Man’s güçlü ve şık. Pil ömrü açısından biraz Yılın Oyunu The Legend of Zelda: Breath of the Wild (Nintendo EPD/Nintendo) Ekran: 15.6-inç, FHD (1920 x 1080) 120Hz, 3ms, HDR – UHD Journey’de, yaşlı bir adamın hayat hikâyelerinden zayıf kalsa da güçlü işlemcisi, SSD (3840 x 2160) IPS En İyi Oyun Yönetmenliği The Legend of Zelda: Breath of the Wild (Nintendo EPD) oluşan bulmacaları çözmeye çalışıyorsunuz. Etkileşimli diski ve grafik kartıyla oyun için yeterli Depolama: 256GB SSD; 2TB HDD – 512GB HDD; 2TB HDD En İyi Anlatım Dili What Remains of Edith Finç (Ian Dallas/Giant Sparrow) ortamları, duygusal hikâyeleri ve müzikleriyle keyifli güç sunuyor. Sessiz soğutma sistemi 1499 dolardan başlıyor En İyi Sanat Yönetmenliği Cuphead (Studio MDHR Entertainment) bir oyun. Apple Tasarım Ödülü aldığını da ekleyelim. ve 120Hz ekranı artıları arasında. En İyi Beste/Müzik NieR: Automata (Keiichi Okabe, Keigo Hoashi) 17.99 TL En İyi Ses Tasarımı Hellblade: Senua’s Sacrifice (Ninja Theory) n İşlemci: Intel Core i7 En İyi Performans Melina Juergens, Hellblade (Senua) SUPER MARIO RUN Ekran kartı: Nvidia GeForce GTX 1080 Piksel oyunlar çağından beri en beğenilen oyunlar İz Bırakan Oyun Hellblade: Senua’s Sacrifice (Ninja Theory) (8GB GDDR5X VRAM) arasında yer alan Super Mario bu yıla kadar sadece RAM: 16GB En İyi Devamlı Oyun Overwatch (Blizzard) Nintendo cihazları üzerinde oynanabiliyordu. Şirket bu Ekran: 15.6-inç FHD Razer Blade Pro En İyi Bağımsız Oyun Cuphead (Studio MDHR Entertainment) tavrından vazgeçti ve Super Mario Run adıyla oyunun (1920 x 1080) geniş ekran 120Hz Oyun dünyasının gözde aksesuar şirketi Razer oyun En İyi El Konsolu Oyunu Metroid: Samus Returns (MercurySteam/Nintendo) Depolama: 512GB SSD akıllı telefonlar için bir versiyonunu 2017’nin başında laptoplarıyla da göz dolduruyor. Blade Pro gerçekten de En iyi VR/AR Oyunu Resident Evil 7: Biohazard (Capcom) 2070 dolar yayınladı. Klasik sonsuz koşu tarzında, engelleri aşıp masaüstü oyun deneyimini tam anlamıyla hissettiriyor. Tabii En İyi Aksiyon Oyunu Wolfenstein II: The New Colossus puan topluyorsunuz. Ücretsiz. iyi bir fiyat ödemeniz gerek. 22 milimetrelik kalınlığıyla gayet (MachineGames/Bethesda) şık tasarımını 17 inç, 1080p, 128Hz 4K dokunmatik bir ekranla En İyi Aksiyon/Macera Oyunu The Legend of Zelda: Breath of birleştiren bir oyun canavarı bu fiyata değer. Tek dezavantajı the Wild (Nintendo EPD/Nintendo) beş saatin altındaki pil ömrü. En İyi Dövüş Oyunu Injustice 2 (NetherRealm Studios/Warner Bros. Interactive Ent) İşlemci: Intel Core i7 Ekran kartı: Nvidia GeForce GTX 1060 (6GB GDDR5) – 1080 (8GB GDDR5X) En İyi Aile Oyunu Super Mario Odyssey (Nintendo EAD/Nintendo) RAM: 16GB-32GB En İyi Strateji Oyunu Mario+Rabbids Kingdom Battle (Ubisoft Paris + Milan/ Ekran: 17.3-inç, FHD (1920 x 1080) 120Hz IPS – UHD (3840 x 2160) Ubisoft) IGZO G-Sync Dokunmatik Ekran En İyi Yarış Oyunu Forza Motorsport 7 (Turn 10 Studios/Microsoft Studios) Depolama: 512GB-2TB PCIe SSD En İyi Rol Yapma Oyunu Persona 5 (Atlus) CUPHEAD 3599 dolardan başlıyor

50 İSTASYON İSTASYON 51 KÜLTÜR HAZIRLAYAN: MİNE AKVERDİ DENKTAŞ SANAT

DA VINCI’NIN ZIHNINE YOLCULUK Yedi Kocalı İstanbul, Rönesans döneminin en büyük dâhilerinden Leonardo Da Vinci’ye Hürmüz yeniden adanmış dünyanın en büyük ve kapsamlı sergisini ağırlıyor. sahnede Mavi n Bir zamanlar TRT ekranların- adamlardan da Ayten Gökçer’in harika oyun- culuğuyla yayınlanan ve gönüller- eşsiz şov de yer eden unutulmaz müzikal Yedi Kocalı Hürmüz, usta tiyat- n Chris Wink, Phil Stanton ve Matt rocu Müjdat Gezen’in yorumuy- Goldman adlı üç arkadaşın “Kendi yo- la yeniden tiyatro sahnesinde. lunu takip et” mottosuyla kurdukla- Türk mizahının önemli isimlerin- rı Blue Man Group’un temeli, üçlünün den Sadık Şendil’in kaleme aldı- yarattığı Mavi Adam karakterine da- ğı, farklı meslek ve tiplerden altı yanıyor. 1991’den bu yana yüzlerini kocası olan Hürmüz’ün yedinci masmaviye boyayıp yaptıkları göza- kocasıyla evlenmesiyle yaşanan lıcı sahne şovlarıyla dünyaca ünlü bir olayları mizahi bir dille anlatan fenomene dönüşen grup şovlarını bu- müzikalin yapımcılığını ve yönet- güne dek 20’den fazla ülkede, 35 mil- menliğini Gezen üstleniyor. Oyun- yondan fazla insana sahneledi. Müzik, cu kadrosunda ise Müjdat Gezen, komedi ve teknolojiyi bir araya geti- OSCAR IÇIN GERI SAYIM BAŞLADI Birce Akalay, İlker Ayrık, Yonca ren şovları, gelişen teknolojilerin en- Evcimik, Ercan Bostancıoğlu, Su- tegrasyonuyla değişiyor. Hiçbir şovla- n Sinema dünyasının en büyük ödülü için heyecan do- pım ise Batman ve Inception filmleriyle tanınan ünlü zan Kardeş gibi isimler yer alı- rı bir diğerine benzemiyor. Blue Man rukta. Bu yıl ünlü altın heykelciğin dağıtıldığı Akademi yönetmen Christopher Nolan’ın çektiği etkileyici sa- yor. Yedi Kocalı Hürmüz, eğlen- Group, 13 Şubat-4 Mart arasında 24 Ödülleri Töreni 90’ıncı kez gerçekleştirilecek. Los An- vaş filmi Dunkirk. Geçen yıl gösterime girdikten son- celi hikâyesi, dev kadrosu, renkli performansla Zorlu PSM’de olacak. geles, Hollywood’daki Dolby Theatre’da 4 Mart’ta ya- ra büyük yankı uyandıran ve Oscar’lardan önce veri- dekor ve kostümleri, dansları pılacak olan ödül töreninde dev bütçeli filmlerden len ödüllerin bir çoğunu da toplamayı başaran Call Me ve başta Atilla Özdemiroğlu’nun samimi küçük yapımlara, savaş filmlerinden roman- By Your Name de Oscar’a uzanan bir diğer film ola- ünlü bestesi Yalnız Kullar (Tan- tik hikâyelere geniş bir yelpazede filmler yarışacak. rak öne çıkıyor. Daniel Day Lewis’in başrolü oynadığı rım) parçası olmak üzere pek Hollywood’un en ünlü oyuncuları da bu yıl Oscar ödül- Paul Thomas Anderson filmi Phantom Thread ve Gary çok unutulmaz şarkısıyla yeni- leri için karşı karşıya gelecek. Oldman’ın Churchill’i canlandırdığı Joe Wright filmi n Dünyanın en büyük dâhilerinden birinin zihnine yolculuk minde inşa etmek istediği Haliç Köprüsü’nün replikası. den gönüllerde taht kuracak gibi Yönetmeni ve başrol oyuncularıyla 2018 Oscar’la- Darkest Hour güçlü oyunculuklarıyla dikkat çekiyor. etmeye hazır mısınız? Ressam, heykeltıraş, mimar, şehirci- 1502’de dünyanın en büyük, en güzel köprüsünü inşa et- görünüyor. Ocak ayı boyunca rının en iddialı filmlerinden biri hiç şüphesiz Steven Küçük bütçeli bağımsız bir yapım olan ve kızının ka- lik uzmanı, müzisyen, makine mucidi ve evrensel bir yara- mek isteyen Da Vinci, Sultan II. Beyazıt’a bu talebiyle il- her haftasonu Maslak TİM Show Spielberg’in yönettiği The Post. Başrollerini iki dev tili bulunamayınca bu iş için kendi kolları sıvayan bir tıcı olarak Batı uygarlığı ve dünya tarihine damgasını vuran gili bir mektup göndermiş, ancak köprü inşa edilememiş Center’da izlenebilir. oyuncu Tom Hanks ve Meryl Streep’in paylaştığı film, annenin hikâyesini konu alan Three Billboards Outsi- Leonardo Da Vinci’nin tüm şifreleri devasa bir sergiyle kar- ve asırlar sonra 2001’de Norveç’te üstgeçit olarak inşa Nixon’a ve Beyaz Saray’a savaş açan Washington Post de Ebbing, Missouri de sıradışı duruşuyla Oscar’a talip şımızda: Leonardo Da Vinci Expo: Dahi İstanbul’da. edilerek hayat bulmuştu. Tarihi gazetesinin hikâyesini anlatıyor. The Post’un En İyi filmlerden. Nitekim Toronto Film Festivali’nde En İyi Dünyanın en ünlü ve paha biçilmez tablosu olan Serginin bir özelliği de Michelangelo, Albrecht Dü- Film veya En İyi Kadın/Erkek Oyuncu kategorilerin- Film ödülünü aldı bile. Bu yıl altın heykelciği kimlerin Mona Lisa’nın yaratıcısı Leonardo Da Vinci’ye adanmış en rer, Giorgio Vasari, Donatello, Verrocchio, Giambologna, atmosferde den en azından birini kaparak Oscar’a damgasını vu- kucaklayacağını öğrenmek için nefesleri tutup 4 Mart önemli sergi olarak tasarlanan ve prömiyerini Belçika’da Raphael, Francesco Guardi ve Canaletto gibi Rönesans’ın büyüleyici ayin racağına kesin gözüyle bakılıyor. Bir diğer iddialı ya- akşamını beklemek gerekiyor. yapan muazzam sergi, dünya turuna İstanbul’dan başla- diğer önemli sanatçıları ile Da Vinci’nin çağdaşlarının Da dı ve 14 Aralık’ta Maslak’taki UNIQ Müze’de açıldı. Sergi, Vinci eserlerinden ilham alarak sunduğu örnekleri ve Da n Fatih Sultan Mehmet’in hocası ve Leonardo Da Vinci’nin resim ve heykellerinin ötesinde, Vinci’ye ait 30 orijinal belgeyi de kapsaması. Yediden veziri Hoca Sinan Paşa tarafından orijinal eskizlerinden yola çıkılarak hayata geçirilen 100 yetmişe herkese hitap eden Leonardo Da Vinci Expo: yaptırılan Sirkeci’deki 550 yılık Hoca- replikası, orijinal el yazmaları, çizimleri ve pek çok fark- Dahi İstanbul’da sergisini 7 Nisan’a kadar görebilirsiniz. paşa Hamamı, son yıllarda sergi ve Olimpiyat ateşi yanıyor! lı alanda yaptığı çalışmalardan oluşan 200’e yakın eserle gösterilere ev sahipliği yapan bir kül- sanatçının yaratıcı zihnine ve dehasına ışık tutuyor. tür merkezine dönüştürüldü. Hodja- n Spor tutkunlarına müjde: 23. Kış Olimpiyat Oyunları başlıyor! 9-25 pasha Gösteri ve Etkinlik Merkezi’nde Şubat 2018 tarihleri arasında Güney Kore’nin PyeongChang, Gangne- DA VINCI’NIN HALIÇ KÖPRÜSÜ DE SERGIDE tarihî hamamın yüksek kubbeleri al- ung, Jeongseon bölgelerinde düzenlenecek PyeongChang 2018 Kış Dünyanın en büyük ‘Leonardo Da Vinci Makinele- tında Galata Mevlevileri’nin sunduğu Olimpiyat Oyunları’na yaklaşık 100 ülkeden 5 bine yakın sporcu, ida- ri Koleksiyonu’nu oluşturan sergideki replikaların en Sema Gösterisi ve Semazen Dünya- reci ve teknik ekip katılacak. Yedi dalda 15 kış sporunda yaşanacak kı- önemli özelliği, orijinal tasarımlara bağlı kalınarak ah- sı Sergisi de dikkat çekiyor. Canlı ta- yasıya rekabeti sporseverler televizyon karşısında izleyecek. Hemen şap ve metalden yapılmış olması. Sanayi tipi hiçbir bir- savvuf müziği eşliğinde yapılan sema ardından gelen PyeongChang 2018 Paralimpik Kış Oyunları ise 9-18 leştirici unsurun kullanılmadığı replikalarda tek bir vida gösterilerini ve sema kültürü sergisini Mart 2018 tarihlerinde düzenlenecek. Kısacası bu kış en iyi sporcular dahi yok. Serginin en önemli ve 7 metrelik boyuyla en ocak ayı boyunca izleyebilirsiniz. madalya için birbiriyle ve soğukla yarışırken sıcak evlerimizde de he- büyük parçası ise Da Vinci’nin Sultan II. Beyazıt döne- yecan dorukta olacak!

52 İSTASYON İSTASYON 53 TÜVTÜRK

KARAYOLU SEMPOZYUMU’NA BÜYÜK ILGI Türkiye’de trafik güvenliği ile ilgili en büyük etkinlik olan Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyumu ve Sergisi’nin sekizincisi 16-18 Kasım tarihlerinde Ankara’da gerçekleşti. Trafik alanında hizmet veren kurum ve kuruluşları ATO Congresium Kongre Merkezi’nde bir araya getiren etkinliğe Başbakan Sayın Binali Yıldırım, İç İşleri Bakanı Sayın Süleyman Soylu, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Sayın Ahmet Arslan, Milli Eğitim Bakanı Sayın Dr. İsmet Yılmaz ve Emniyet Genel Müdürü Sayın Selami Altınok da katıldı. Üretici, uygulayıcı ve bilim insanlarının çalışmaları ve tecrübelerini karşılıklı olarak İSTANBUL’A YENİ NESİL İSTASYON birbirine aktarmasına imkân tanıyan Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyumu ve TÜVTÜRK’ün İstanbul’daki 14’üncü sabit istasyonu olan Onuncu Yıl İstasyonu, 1 Aralık 2017 tarihinde hizmet vermeye başladı. İstanbul Avrupa Yakası’nda, Sergisi’nde TÜVTÜRK de karayolu trafik güvenliği konusunda yaptığı çalışmaları Arnavutköy ilçesindeki Hadımköy-Yeşilbayır mevkiindeki istasyonun 14 Aralık’ta gerçekleşen resmi açılışına Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ziyaretçilerle paylaştı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın Karayolu Düzenleme Genel Müdür Yardımcısı Sayın Mahmut Gürses, TÜVTÜRK Yönetim Kurulu Başkanı Erman Yerdelen, TÜVTÜRK Genel Müdürü Kemal Ören, koordinasyonunda ve TÜVTÜRK’ün desteğiyle hayata geçirilen Trafikte Sorumluluk Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve TÜVTÜRK yöneticileri katıldı. Hareketi’nin standı büyük ilgi gördü. Türkiye’nin en büyük araç muayene istasyonu olma özelliğini taşıyan Onuncu Yıl İstasyonu, TÜVTÜRK’ün yeni nesil istasyon konseptinde inşa edildi. TEM ve Trafik güvenliğiyle ilgili her yaştan katılımcıya ayrıntılı bilgilerin verildiği stantta, üçüncü havaalanı yollarının kesişme noktasında yer alan 12 dönüm araziye kurulan, 3 bin 600 metrekare kapalı alana sahip üç katlı ve radye temelli istasyon, çevresinde 360 derece dönerek araçların takla atmasını canlandıran emniyet ilk kez betonarme ve çelik konstrüksiyon kombinasyonuyla yapıldı. Altı ağır vasıta kanalıyla tüm araç tiplerine ve modern bekleme salonu, kafeteryası, geniş kemeri simülasyonu, ziyaretçilerin emniyet kemeri kullanmamaları halinde otopark alanıyla müşterilerin tüm ihtiyaçlarına hizmet edecek şekilde tasarlandı. İstasyonda araç muayenesi için gerekli olan egzoz gazı emisyon ölçümü yaşayabilecekleri üzücü sonuçları görmelerine imkân tanıdı. Ayrıca alkollü hizmeti veriliyor. Akreditasyon sürecinin tamamlanmasını takiben de yola elverişlilik muayene hizmeti verilmeye başlayacak. Aynı zamanda TÜVTÜRK İstanbul araç kullanımının tehlikelerine dikkat çeken “alkol gözlüğü” simülasyonu Genel Müdürlüğü’nün de faaliyetlerini yürüteceği Onuncu Yıl İstasyonu, açıldığı gün 350’ye yakın aracı muayene işlemleri için ağırladı. da stantta yer aldı. Sempozyum boyunca çeşitli yarışmalar Onuncu Yıl İstasyonu, TÜVTÜRK’ün İstanbul il sınırları içerisindeki 14’üncü, tüm Türkiye’deki 207’nci sabit araç muayene istasyonu oldu. Onuncu Yıl düzenleyen TÜVTÜRK’ün standını ziyaret eden ziyaretçiler, trafik İstasyonu ve iki motosiklet istasyonuyla birlikte İstanbul’daki toplam istasyon sayısı ise 16’ya yükseldi. güvenliği hakkındaki soruların cevaplarını bulmaya çalışırken bilgilerini tazeleme fırsatı buldu. Can Dostları Hareketi ve İyi Dersler Şoför Amca kapsamında gerçekleştirilen projeler de TÜVTÜRK standında tanıtıldı.

TÜVTÜRK yeni ofisine taşındı! Türkiye’nin en büyük kamu-özel sektör iş birliği pro- VAN VE BITLIS ZIYARETI jesi olan ve 2017’de 10’uncu yılını dolduran TÜVTÜRK, Genel Müdürlük ofisini Ayazağı mevkiine taşıdı. Cen- TÜVTÜRK Genel Müdürü Kemal Ören, TÜVTÜRK Operasyon Genel Müdür Yardımcısı dere Vadisi’nde yer alan Seba Office Boulevard’da Can Şiram ve İş Geliştirme Müdürü Hasancan Yalamanoğlu, ekim ayında Van ve Bitlis’e TÜVTÜRK’ün Genel Müdürlük birimleri haricinde, TÜV- giderek buradaki istasyonları yerinde ziyaret etti. Van Merkez, Van Erciş ve Bitlis Merkez TÜRK araç muayene istasyonlarında çalışan personelin istasyonlarına yapılan ziyarette, istasyon çalışanlarıyla toplantı ve yemek organizasyonu teknik ve yetkinlik eğitimlerinin verildiği mesleki eğitim gerçekleştirildi. Toplantılara TÜVTÜRK’ün Van ve Bitlis illerinin yeni iş ortağı merkezi TÜVTÜRK Akademi de yer alıyor. Yeni ofisin ARMİS’in Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Buğra Şengül ve Genel adresi ise şöyle: Ayazağa Mah. Mimar Sinan Sok. No: 21 Müdürü Fatih Şengül de katıldı. Seba Ofis Bulvar B-Blok 34396 Sarıyer, İstanbul

54 İSTASYON TÜVTÜRK

YENİ YATIRIMLAR YÜKSEKOVA’YA TÜVTÜRK, Hakkari’de il genelinde artan araç muayene talebini karşılamak amacıyla yeni araç muayene istasyonunu, İstanbul’da açılan Onuncu YIl İstasyonu ile aynı gün hizmete açtı. Yüksekova’da açılan yeni istasyonla TÜVTÜRK’ün Hakkari sınırları içindeki araç muayene istasyonu sayısı ikiye yükseldi. Bölge halkının beklentisine yönelik olarak yüksek kalitede müşteri hizmeti vermeye odaklanan TÜVTÜRK, Yüksekova İstasyonu’nu araç sahiplerinden gelen talep ve önerileri değerlendirerek hayata geçirdi. Yarı randevulu çalışacak ve iki kanalıyla her araç tipine hizmet verecek şekilde tasarlanan yeni istasyon, bölge sakinlerinin farklı tip araçlarının muayenesinin daha kolay ve hızlı biçimde yapılmasına imkân tanıyacak. CAN DOSTLARI HAREKETI’NDE YENI DÖNEM BAŞLADI Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve TÜVTÜRK iş birliğinde yürütülen Can Dostları Hareketi projesinin 2017-2018 uygulamaları, temsilci öğretmen eğitim semineriyle başladı. 24-26 Ekim tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilen eğitim seminerine Ağrı, Ankara, Batman, Bingöl, Düzce, Giresun, Hakkari, Iğdır, İstanbul, İzmir, Karabük, Kilis, Osmaniye, Şırnak ve Uşak illerinden 75 temsilci öğretmen ve 15 İl Millî Eğitim Müdürlüğü yöneticisi katıldı. Okullarda trafik güvenliği ve bireysel sorumluluklar konusunda farkındalığı artırmayı amaçlayan Can Dostları Hareketi projesi kapsamında önce ilkokulların dördüncü sınıf öğretmenleri trafik güvenliği konulu eğitim seminerine katılıyor. Seminere katılan öğretmenler, kendi okullarındaki diğer dördüncü sınıf öğretmenlerine eğitim programını aktarıyor. Projeye özgü destekleyici materyaller ve kaynaklardan faydalanan öğretmenler, öğrencilere ve velilere trafik güvenliği eğitimi verirken, servis şoförlerine yönelik iletişim çalışmaları da gerçekleştiriyor. Yedinci yılına giren projeyle bugüne kadar yaklaşık 6 bin öğretmen, 184 bin öğrenci ve 368 bin veli ve 9 bin 300 servis şoförüne trafik güvenliği konulu eğitim ve mesajlarla ulaşıldı. 2017-2018 eğitim öğretim döneminin sonuna kadar 530 öğretmen, 16 bin öğrenci ve 32 bin veliye daha ulaşılması hedefleniyor. www.candostlarihareketi.com

Bartın’da kapasite artırımı MENTORLUK PROJESİ’NE Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın GLOBAL ÖDÜL belirlediği standartlarda tüm Türkiye’de araç muayene TÜVTÜRK, 10’uncu yılını aldığı ödüllerle taçlandırıyor. TÜVTÜRK İnsan Kaynakları hizmeti veren TÜVTÜRK, araç sahiplerine daha iyi hizmet Departmanı’nın hayata geçirdiği Kurumsal Mentorluk Projesi, mentorluk ile koçluk alanında verebilmek amacıyla hizmetlerinin kapasite ve kalitesini artırmaya başarılı uygulamaları tüm dünyada teşvik etmeyi amaçlayan yönderlik ve koçluk derneği Eu- devam ediyor. Bu anlamda artan talepleri takip eden TÜVTÜRK, ropean Mentoring & Coaching Council’in (EMCC) dünya mentorluk kategorisinde verdiği ‘Yük- Bartın’daki araç sahiplerine de daha iyi hizmet verebilmek için sek Takdir Ödülü’nün sahibi oldu. Bartın Merkez Araç Muayene İstasyonu’nun kanal sayısını ikiye TÜVTÜRK’ün Kurumsal Mentorluk Projesi, kültürel değişim, etkin yetenek yönetimi, iş tatmi- yükseltti. ninde artış, takım çalışmasında verimlilik, kurum bağlılığında artış ve yetkinliklerin gelişimini 13 Kasım 2017 tarihinden itibaren hizmet vermeye başlayan Somali, hedefliyor. Proje kapsamında Genel Müdürlük bünyesinde bulunan 135 çalışana, bilimsel ola- istasyonunun yanı sıra bölgede bir adet gezici araç muayene TÜVTÜRK’ü inceliyor rak geliştirilmiş Birkman Method’u uygulandı. Bireylerin kariyer gelişiminde ve kurumların in- istasyonu hizmet veriyor. Gezici araç muayene istasyonu Amasra, san kaynakları ve yetenek yönetiminde çok boyutlu ölçme ve değerlendirme sağlayan bu uy- Kurucaşile, Ulus ilçelerini ve Kozcağız beldesini periyodik olarak TÜVTÜRK, Somali Havacılık ve Ulaştırma Bakanı Muhammed Ab- gulamanın sonrasında tüm çalışanlara Birkman Geribildirim Eğitimi ve Takım Dinamikleri ziyaret ediyor. dullah Salad, Somali Ankara Büyükelçisi Jama Muhammed ve he- Eğitimleri verildi. Eğitimler ile kurum çalışanlarının kişisel farkındalıkları artırılarak Yeni yatırımla kapasitesi iki katına yükselen Bartın Merkez yetini 23 Kasım’da TÜVTÜRK İstanbul Dudullu Araç Muayene mentorluk uygulamasının zemini oluşturuldu. Mentorluk uygulamasında Araç Muayene İstasyonu’nda araç muayenesinin yanı İstasyonu’nda ağırladı. Somali’de araç muayene sistemini kurma- yer alan 50 kurum içi mentor ve menti, çeşitli eğitim programlarına sıra egzoz gazı emisyon ölçüm hizmeti veriliyor. yı planlayan Bakan Salad ve ekibi, ziyaretini TÜVTÜRK’ün kurduğu katıldılar. Program, mentor-menti görüşmeleri ve süperviz- Araç sahipleri, www.tuvturk.com.tr ve TÜVTÜRK araç muayene sistemini yerinde incelemek üzere gerçekleştirdi. yon koçluk süreciyle devam ediyor. Çağrı Merkezi’nden ücretsiz randevu alarak Kapasite durumu ve günlük muayene adetleri gibi konu- işlemlerini gerçekleştirebiliyor. larda yöneticilerden bilgi alan Somalili yetkililer, TÜVTÜRK’ün tüm süreçlerini ilgiyle dinledi.

56 İSTASYON İSTASYON 57 TÜVTÜRK

İYI DERSLER ŞOFÖR AMCA PROJESI HIZ KESMIYOR Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, TÜVTÜRK Araç Muayene İstasyonları ve Michelin arasında imzalanan iş birliği protokolüyle, Trafikte Sorumluluk Hareketi kapsamında 2014’ten beri yürütülen İyi Dersler Şoför Amca projesi, 2017-2018 dönemine başladı. Proje hedefi kapsamında çalışmalar, kasım ayı itibarıyla Formatör Eğitimleri ile başladı; ardından 8 Aralık tarihine kadar seçilen 10 FIKIR PAYLAŞIMI ZAMANI ilde verilen Eğitmen Eğitim seminerleriyle devam etti. Projenin 2017-2018 dönemi kapsamında ilk olarak Formatör TÜVTÜRK, iş ortaklarıyla beraber geleneksel hale getirdiği Tecrübe ve Fikir Eğitim seminerleri 6-10 Kasım 2017 tarihlerinde Ankara’da Paylaşımı toplantılarının onuncusunu, 22 Kasım’da Wyndham Grand Kalamış Otel yapıldı. Eğitime Çanakkale, Denizli, Erzurum, Giresun, Hatay, İstanbul’da gerçekleştirdi. Araç muayene hizmetinde hedeflenen kalitede ve Kahramanmaraş, Sakarya, Şanlıurfa, Tokat ve Yozgat illerinden yüksek kapasiteyle hizmet verebilmek için Türkiye çapında iş ortaklarıyla İl Jandarma Komutanlığı ve İl Millî Eğitim Müdürlüğü mensupları omuz omuza çalışan TÜVTÜRK ve iş ortaklarının değerli fikirlerini katıldı. Eğitimlerini tamamlayan formatörler, projenin aktardığı toplantıda, hayata geçirilmesi planlanan gerçekleştirildiği 10 ilin tüm ilçelerinden toplam 302 yetkiliye projelerin yanı sıra önümüzdeki dönem Eğitimci Eğitimini 27 Kasım-8 Aralık 2017 tarihleri arasında verdi. hedefleriyle ilgili bilgiler de paylaşıldı. Eğitimci Eğitimi alan İlçe Jandarma Komutanlığı ve İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü mensupları ise dönem boyunca kendi ilçelerinde görev yapan tüm taşımalı eğitim servis şoförlerine trafik güvenliği, ilk Antalya’da yardım ve iletişim konularında eğitim verecek. Bu yöntemle büyük buluşma 2017-2018 döneminde taşımalı eğitim sisteminde görev Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı alan yaklaşık 20 bin şoföre erişilmesi planlanıyor. İyi yetkilileri ve TÜVTÜRK’ün 205 İstasyon Amiri, 30 Ekim- Dersler Şoför Amca projesi kapsamında üç yılda 3 Kasım tarihleri arasında Antalya’da bir araya geldi. yaklaşık 28 bin taşımalı eğitim sisteminde Türkiye’de trafik güvenliği ve araç muayenesinde mak- görev yapan servis şoförüne erişildi. simum fayda için bir araya gelen taraflar, araç muaye- www.iyiderslersoforamca.com nesi ve operasyonel süreçlerle ilgili fikir alışverişinde bulundu; muayene sürecinin daha verimli yürütülmesi- ne yönelik konuları görüştü. Beş gün süren top- lantılarda değerlendirilen konuların ta- kibinin yapılacağı çalışmalar da başlatıldı.

Kars ve Ardahan’da UDHB denetimi yapıldı Türkiye’de Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın denetiminde periyodik araç muayene İstasyon Amirleri hizmeti vermeye yetkili tek kuruluş olan TÜVTÜRK’e bakanlığın ilk haberli denetimi düzenlendi. Kars ve 2017’yi değerlendirdi Ardahan istasyonlarında gerçekleştirilen denetime Her sene yıl sonunda gerçekleştirilen İstasyon Amirle- Bakanlık mühendisleri Ethem Haktanıyan, Serdar ri toplantıları, 2017 yılının değerlendirilmesi için TÜV- Günaydın, Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü TÜRK Akademi’de yapıldı. TÜVTÜRK yetkililerinin ve İstas- Şube Müdürü Erdal Uzun, TÜVTÜRK Bölge Müdürü yon amirlerinin katılımıyla tamamlanan İstasyon Amirleri Fatih Göksel Coşğun, Denetçi İrfan Gürtan ve Teknik Toplantısı’na İstasyon Amirleri beş farklı grup halinde katıl- Koordinasyon Yetkilisi Mehmet Murat Altay katıldı. dı. Dörder günlük oturumlarda operasyon, teknik ve kalitey- Başarıyla tamamlanan denetimin ardından le ilgili konular hakkında genel bilgilendirme yapıldı. TÜV- Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı TÜRK yöneticileri, Türkiye’nin dört bir yanındaki yetkilileri, takip eden süreçte haberli İstasyon Amirleri’nin değerli görüş ve öne- denetimlerin sayısının artacağı bilgisini rilerini kendilerinden dinleme fırsa- paylaştı. tı buldu.

58 İSTASYON İSTASYON 59 ÇOCUK

GaripAMA Gercek, AŞAĞIDAKİ BİLGİLER SENİ ŞAŞIRTACAK

K

D B

G ENGLISH SUMMARY

ant mistakes made by urban people. The busi- ing must be much more meaningful than to go ness life in Okinawa is very vibrant and busy. to work to make money, to buy the latest car However, the way they talk, drive in traffic, in model, to send your children to the best schools, The secret to a long short, their lives in general is much slower when to be a good daughter/son, a good spouse or a compared to most societies. good mother/father. Thankfully, the Japanese A large part of the elderly population do their has developed a chart, which will be especial- and rich life: exercises first thing in the morning, followed ly helpful to Westerners. This chart is formed by a light and nutritious breakfast. Afterwards around four groups and the elements that ap- Ikigai they go to their garden and tend to their crops. pear at the intersection of these groups take the Low carbohydrate, lots of vegetables, organic fruits and seaweed... There is another reason for the fact During the day, they always visit the city center individual to his/her reason to live. that Okinawan live 15 years longer than Western societies on average. and spend time socializing. This socializing also There are four questions on the chart: includes shopping for the younger members of “What do I love? What am I good at? What Author: ZEYNEP YAYINOĞLU the family. And they never forget to take a break do I get paid for? What does the world need?” with a cup of green tea. These people believe that they can discover Although everyone has a job to do, they their passions, missions, abilities and occu- general, the number of diseases diagnosed in never rush. Their days are not spent trying to pations according to the answers they give to Okinawa is one fifth of Western countries’ rates. ‘keep up’ with everything. These people just these questions. And the area common to these Sweet potato, turmeric and seaweed are among ‘live.’ They are not familiar with Westerners’ four elements is the thing that makes them the most consumed products. Besides these, habit. Extremely busy work places, mental ex- valuable and that gives their life meaning, goya plant, called ‘bitter melon’ in Turkey, is a haustion that follows it and leisure time spent namely ikigai. Interestingly, as you can deduce staple in all Okinawan kitchens. Known for its watching TV or on social media to make up for from the chart, the material aspects of life can blood sugar regulation properties, goya was be- that tiredness do not have any place in the daily be found in the Japanese culture but they are ing consumed by Okinawan society in all meals Okinawan life. not considered as economic gains but as men- everyday even before it was ‘discovered’ by the The most important reason for the long tal and spiritual functions. That is to say, you world and added to the lists of ‘super foods.’ lifespan of Okinawan people is not their diet, can be unemployed or you may not be making Compared to Turks, Okinawan people sleeping patterns or their slow traffic. They have the money you dream of but it doesn’t matter. consume little meat. Instead, they prefer tofu. another secret, which has been mentioned a lot a purpose for their lives and keep their ikigai According to the Okinawan people, if you mov- Brown rice, garlic and mushrooms can defi- in the recent years. Although we have more or close. ing towards your goal it means you are going to nitely be found in all dishes. Able to enjoy soup less similar life styles, thanks to a concepts called Having studied the Japanese ikigai con- reach your ikigai one way or another. three meals a day, Okinawans make sure to use ‘Ikigai’ they lead a longer and healthier life. cept, the American writer Dan Buettner drew In the past, each member of many seaweeds called kombu and wakame. The bev- Translated as ‘a reason for being’, Okinawans attention to a significant privilege Okinawa deep-rooted native cultures and societies had erage they most frequently consume is green describe this concept as the thing that motivates people have in a TED speech he made in 2009. a different and important role to play. And ithout exception everyone wants to matic change is health reforms and economic tea and jasmine tea. It is not much, but they you to get of your bed in the morning when you Buettner starts his sentence with “We know these roles were honored with various ceremo- live a long and healthy life. But sure- developments. Of course, the fact that we lead also consume alcohol. They are not aquatinted wake up. It is made up of two words: ‘iki’ which that loneliness kill” and then finishes it by re- nies. Therefore, it is possible to say that in his- ly this ideal is just a dream. Many longer lives is good news. But one cannot help with the term detox, which has almost become a means life and ‘gai’ which means reason, effect, minding his audience that in the 90s an average tory the concept of ‘ikigai’ has been expressed Wpeople living in the metropolises cannot even but wonder: In general, we seem to eat similar ‘diet method’ in modern societies. How they eat benefit. American had three good friends and that to- in different ways and shown itself in different dream to live for 100 years. But that is not the things with the Okinawan and work as hard as matters more than what they eat: Okinawans According to Japanese culture, each person day this figure has dropped to 1.5. The fact that forms. Today, especially in Western societies, case for the Okinawans. It is obvious that Oki- they do. So what is their secret? Why do we get keep their portions as small as possible. They has a unique ikigai and to find it, she or he has Okinawan people have an average of six good as individuals are leading lives based almost nawa archipelago, where people with the lon- to live for 78 years when the average lifespan of use small plates. In restaurants, they eat their to take a long and deep journey within. And friends who will be there for them until the end solely on the principal of ‘survival’ within the gest lifespan reside, has an important secret. these people who live in on this crowded Japa- food on counters instead of big tables. This way they think after this painful effort, those who of their lives makes this society one of the lucki- frames of responsibilities imposed on him or They seem to eat like we do and work like we do. nese island is 87? they avoid the risk of eating too much accom- can find the reason for their existence can find est in the world. her, these questions are mostly ignored. But Then why do they live 15 years longer than an Situated 800 miles south of Japan, Okinawa panied by long conversations. They remind you out the secret to a long and meaningful life. It is also true that the question “What is the as the Okinawan people have figured out, if we average person? is made up of 161 small islands. In this region, Confucius’s words “Hara, Hatchi, Bu” before One of the most important points of this phi- purpose of your life?” may seem extremely ri- listen to communal expectations less and turn One can find many tips from eating health- the average lifespan of men past the age of 65 each meal. It translates “If you are 80 percent losophy is that there is no retirement. For they diculous to an average urban dweller. However, up our inner voices as we meet the demands of ily and getting a good night’s sleep to leading a is 84. For women it is 90. Nowhere on earth is full, stop eating.” There is no doubt that a good believe that keeping the mind and the body idle when one thinks about it, it seems clear that the our bodies and soul’s needs as an individual, we stress-free life on the health sections of daily pa- home to a larger population over the age of 100. diet is an important criterion for a long life. Low would separate a person soul from ikigai and thing that makes you get out of bed every morn- can lead much more healthy lives. pers. We try to keep track of the newest health Hundreds of people over the age of 110 live in carbohydrates, lots of fruit, tofu, vegetables and that this would negatively affect that person’s trends and follow our lists of antioxidants, ozone Okinawa and they still lead an active life. The ra- seaweed are indispensable for their diet. Their health. And since they interpret retirement as therapies and organic good as we struggle to tio of health problems such as cancer, paralysis, major source of protein is meat, not seafood. becoming passive, functionless and moreover OKINAWA’S SECRETS keep up with the chaotic order of the city. How- coronary heart diseases and depression among But can one really attribute all of this ideal way a burden on the society rather than just stop- ever, as our lists get longer and longer each day, Okinawans is significantly lower compared to of living to their diet? ping working, they don’t allow it in any point of • Even though genes are an important criterion when it comes to lifespans, a study carried out the lifespan of an average person in the cities we developed countries. Moreover, it is not because Okinawan people make a lot of time for their lifetime. Instead, they make sure that they on 100,000 Okinawans who immigrated to Brazil in the 20th century shed light on a striking live in do not seem to get longer in any meaning- they spend most of their time at the gym. sports activities. They start the day with sports stay active throughout their lives. By working fact. Having adopted Brazil’s meat-based diet after the immigration, Okinawans lifespan has ful way. As we all know, the secret of a long and As an exotic archipelago, Okinawa has a like tai-chi, karate and yoga and they keep on ex- in jobs that require less responsibility or being decreased around 17 years. This finding seems to support the importance of Okinawan diet. healthy life cannot be that easy. tropical climate. A large proportion of the pop- ercising throughout the day. They sleep at least engaged in various activities, Japanese people • Known as the land of the immortals, Okinawa is now more open to innovations than it was The average lifespan in Turkey was 45 in ulation is active. Since they believe that it is bad 9 hours straight everyday and they live slowly. of retirement age continue to interact with the before. These days many markets on Okinawan islands sell various products such as Okinawan 1960. It was 64 in 1990. And today it is 78. It to keep the mind and the body idle, the elder- Although it would be easy to conclude that Oki- world. They believe that by keeping the mind brown sugar, tofu and kombu, marketing them as the “secret to a long life.” is thought that the main reason for this dra- ly work as much as the younger people do. In nawans are lazy, this is one of the most import- and the body active, they can naturally create

62 İSTASYON İSTASYON 63 ENGLISH SUMMARY

the Great let the Macedonians in the east by defeating Persian King army way harassed by the Romans, Hannibal was flexible enough Darius III in Issus (probably today’s Hatay) the following year. to resort to unusual tactics. By virtue of his leadership, he was able Hannibal experienced both success and failure in Anatolia. He was to command his soldiers in Italy for 15 years without any rebellions. serving under King Antiochus who was defeated by the Romans at He introduced himself as the new Hercules and he expanded his the point where Eurymedon River meets the sea. After that Han- successes with this brand. By burning down the town of Taurino- nibal fought for Bithynia King Prusias and he won a sea victory rum (Torino) with terror the moment he entered Italy, he man- in Marmara Sea on behalf of him. In 183 BC instead falling into aged to draw the support of the local people. What helped him lure the hands of the Romans, he decided to take his own life in todays Roma’s İtalian allies was strategy. But as luck would have it, the Gebze (Libyssa). Caesar won a victory. After a five-day long expe- Romans were able to get their hands on a copy of Hannibal’s plans dition, he beat Pontus King Pharnakes II in 47 BC in Zela (today’s in 207 BC and they were able to beat the Carthage’s back up army, Tokat, Zile). A year later, a sign summarizing his success in Roma’s which could have bestowed on him the final victory. victory crossing was being circulated. On this sign, there were these What ruled Julius Caesar was also ambition. He started a civil famous words “VENI, VIDI, VICI” (I came, I saw, I conquered). war just to be the number one man of Roman Empire. Thanks Each was a master on war. But they were responsible for many to his daring, he could cross over the Rubicon River, marching to things besides the battlefield. They had to decide not just how they Rome in 49 BC. (According to the Roman law, no commander were going to fight but with whom to fight and why too. They had could enter the city of Rome with his army. Located in the north to know when to end a war. They had to visualize the world after side of the city, Rubicon River was the last border preventing his the war and they had to establish a new world order that would army from entering the city.) By declaring himself the defender keep stability and power constant. In short, they weren’t just com- of the common people, he won many followers. And many others manders, they were statesmen. Still, they all actually wanted to be joined his ranks because of the reputation he acquired as a soldier remembered as war heroes. Don’t get hung up on boring details that didn’t shy away from resorting to terror when he captured like long and quiet hours of waiting, unending discussions over Gaul by killing civilians. In 49 BC, Caesar easily took over Italy. maps in meetings, negotiations to win allies, rations stocks and car- Instead of staying there, he adapted the strategy of defeating the riages stuck in the mud. Bloody war; that primitive, basic instinct enemy forces in Spain and then pursuing them in Macedonia and was the air they breathed. As the leader of their armies they were Greece. Thanks to his power of reason, he adopted a fitting tactic unique but neither of them was able to establish and hang on to by positioning his army wisely against the enemy army which had the new world order they were so keen on pursue. a superior cavalry force during the Pharsalus war in 48 BC. What These three commanders were each a military genius as well as helped Caesar win the war was the infrastructure of his well sea- a reckless gambler. They challenged empires; they defied armies soned army. His power of leadership enabled his soldiers to endure bigger than theirs, enemies with strategic superiority thanks to a whole season without enough food and water in Dyrrachium Leadership lessons from three their lands with better access to the sea and rivals who had the (Durrës, Albania) in 48 BC. Later he changed his tactics by the support of a state or a court in their pockets. There are ten factors virtue of his flexibility so that he could win a harsh city was in Al- behind a commanders success in war. The first nine of them are exandria. However, what else could it be but divine providence masters of command ambition, power of reason, leadership, daring, flexibility, infra- which allowed Caesar’s ships to cross over the Adriatic and safely structure, terror, strategy and branding. The tenth factor is out of land on a rocky shore held by the enemy’s fleet in a stormy fall day? the commander’s control: Fate, luck or providence. 2000 years old stories of these three great commanders are The ambition Alexander held led him to attack the Persian Em- still fresh. Their military reputation has never been besmirched. ALEXANDER, HANNIBAL, SEZAR pire. Daring caused him to march to India, although he could have Today they are still among the greatest commanders of history. ended the war in Persia. Thanks to his power of reason, he was They inspired many leaders that came after them. By claiming to The most famous commanders of the ancient world were not only soldiers. They were leaders who able to choose the best location and tactics for the war. Through- to be the chosen ones, they were able to address the masses as pop- out these wars he rightly depended on his army’s infrastructure. ulists. Here is the common points the lives of these leader seems to decided against whom, why and when to fight. Having spent a part of their lives in Anatolia, the biggest Due to his flexibility, the was able to move from conventional war emphasize: Shock and terror could be the beginning of a military mistake these three leaders, who had common characteristics such as ambition, daring and populism, strategy in Southwestern Asia to uprising tactics in Central Asia. campaign but that is not the whole story. The history of war is the made was not considering the aftermath of their wars. He declared himself the son us Zeus. With this branding move, he history of mistakes. The distinctive feature of a good commander improved the effect of his successes. As Alexander was devastating is not to know how to avoid making mistakes. It is to know how to Written By: BARRY STRAUSS the rebelling Thebai people, he prevented other revolts with his correct a mistake. The side with the superior army must do whatev- phesus was one of the military centers of the ancient times. Ephesus greeted Alexander and Caesar like gods. Alexander was terror tactics. What helped him destroy the Persian’s Mediterra- er it takes to draw his enemy to the battlefield otherwise, the strug- The invaders saw the rich Ephesus as the easiest target. But the equivalent of Ephesus’s great god Artemis; Caesar was a god nean fleet was strategy. Yet it was providence that caused Persian gle turns into a war of attrition and the other side gain more power. the main reason for Ephesus’s military reputation is diffe- born from the union of Ares, the god of war and Aphrodite, the admiral Memnon of Rhodes, the only person who could have won As politicians they were all destructive forces but they were also Erent. Ephesus is a city visited by the three great commanders: Ale- goddess of love. They were both important conquerors and Ephe- the war on sea against Alexander, to die unexpectedly. indirectly constructive. Alexander destroyed the Persian Empire; xander, Hannibal and Julius Caesar. Alexander the Great came sus knew very well which side it should be on. On the other hand Similarly Hannibal started the war against Rome because of his Hannibal destroyed his own empire and Caesar ruined Roman to Ephesus in 334 BC; this visit was a part of the victory walk he Hannibal was a refugee but Ephesus acted cunningly and sang ambition. Thanks to his daring, he took the chance to leave his base Republic. Therefore, Alexander enable Hellenistic kingdoms to took after defeating a Persian army on the banks of Granikos Riv- his praises. As the most famous expert on fighting against Rome, in Spain, march 1500 kilometers, pass through the Alps and take emerge, Hannibal let the power of Rome to expand to the Mediter- er (Biga). Running away from his internal enemies and the Ro- Hannibal was a very suitable ally for King Antiochus III., who was the war to the enemy’s country, that is to say all the way to Italy. ranean Sea; and although not officially Caesar became the first de mans, Hannibal set off from Carthage and reached Ephesus in also preparing for war at the time. Due to his power of reason, he preferred to fight in a place called facto emperor of Rome. They were role models as well as warning 195 BC. Caesar’s visit was is 48 BC; he was in pursuit of Pompeius Alexander the Great, Hannibal and Caesar fought in today’s Cannae. The extraordinary infrastructure of his army enabled him signs. It is dangerous to forget them but one also needs to be very whom he defeated a few weeks before Pharsalus, Greece. Turkey. In addition to his success in Granikos (BC 334), Alexander to win him one of the biggest military victories of history. When his careful when he or she is imitating them.

64 İSTASYON İSTASYON 65 ENGLISH SUMMARY TÜVTÜRK news

TWO NEW STATIONS

To meet the increasing demand for vehicle inspection TÜVTÜRK continues with its investments all around Turkey and it launched its 14th fixed vehicle inspection station in İstan- SIGNIFICANT INTEREST bul and its 2nd one in Hakkari. Opened on December 1st 2017 in Hadımköy-Yeşilbayır area IN HIGHWAY TRAFFIC SAFETY of Arnavutköy district on İstanbul’s European side, Onuncu Yıl Station is Turkey’s biggest vehicles inspection station. Set up in SYMPOSIUM AND EXHIBITION the next generation station concept in order to serve all types of vehicles thanks to its six heavy vehicle channels this vehicle As the largest occasion regarding traffic safety in Turkey, the attracts attention with its modern waiting saloon, cafeteria and eighth of Highway Traffic Safety Symposium and Exhibition wide parking area. Additionally, roadworthiness inspection ser- took place on November 16-18 in Ankara. Prime minister Binali vice is offered at this station after exhaust gas emission test and Yıldırım, Minister of Interior Affairs Süleyman Soylu, Minister accreditation process are completed. of Transport, Maritime Affairs and Communication Ahmet Ar- The new station established in Hakkari’s Yüksekova district slan, Minister of Education İsmet Yılmaz and Director General was set up after the demands and suggestions of vehicle owners of Public Security Selami Altınok attended this occasion which in the area were assessed. Yüksekova station will offer its services brought together institutions and organizations what serve in the on a semi-appointment basis and it is going to serve all kinds of field of traffic in ATO Congresium Congress Center. vehicles with its two channels. Thanks to this station, locals will Enabling manufacturers, operators and scientists to commu- be able to get their different kinds of vehicles inspected much nicate their works and experiences with each other, Highway more easily and quickly. Traffic Safety Symposium and Exhibition also provided the opportunity for TÜVTÜRK to share its efforts on highway traf- fic safety with the visitors. Realized thanks to the coordination HIGH LEVEL VISIT FROM SOMALI of the Ministry of Transport, Maritime Affairs and Commu- nication and the support of TÜVTÜRK, Trafikte Sorumluluk TÜVTÜRK, hosted Hareketi (Traffic Responsibility Action) stand received a lot of Somali Aviation attention. and Transportation Besides providing detailed information to participants of all Minister Mu- ages regarding safety in traffic, the stand also offered the visi- hammed Abdullah tors a chance to see what would happen to them if they do not Salad, Somali Ankara put on their safety belt thanks to the safety belt simulator which Ambassador Jama animates a vehicle rolling over and turning 360 degrees around Muhammed and itself. Moreover, the ‘alcohol glasses’ simulation, which draws his delegation at attention to the dangers of drunk driving, was also at the stand. TÜVTÜRK İstan- Participants, who visited TÜVTÜRK’s stand, which organized bul Dudullu Vehicle Inspection Station on November 23rd. various competitions throughout the symposium, were able to Planning to establish a vehicle inspection system in Somali, get the opportunity to look for answers to their questions about Minister Salad and his delegation visited the station to observe traffic safety and they also refreshed their current knowledge. the vehicles inspection system set up by TÜVTÜRK on-the-spot. Projects carried out within the scope of Can Dostları Hareketi After getting information about issues like capacity condition (Bosom Buddies Action) and İyi Dersler Şoför Amca (Have a and daily inspection habits, Somalian authorities listened to all Good Lesson Mr. Driver) were also introduced. of TÜVTÜRK’s processes with interest.

66 İSTASYON