Uwarunkowania Funkcjonowania Wędkarstwa W Powiecie
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Słupskie Prace Geograficzne 12 • 2015 Krzysztof Parzych Akademia Pomorska Słupsk [email protected] UWARUNKOWANIA FUNKCJONOWANIA W ĘDKARSTWA W POWIECIE STAROGARDZKIM. STUDIUM PRZYPADKU JEZIORA JELONEK DETERMINANTS OF ANGLING TOURISM IN THE STAROGARD DISTRICT. THE EXAMPLE OF THE JELONEK LAKE Zarys tre ści : W niniejszym artykule dokonano analizy wybranych aspektów funkcjonowa- nia turystyki w ędkarskiej. Na studium przypadku obrano obszar powiatu starogardzkiego. Jako materiał źródłowy wykorzystano wyniki bada ń ankietowych przeprowadzonych na wybranej populacji turystów w ędkarzy przebywaj ących nad jeziorem Jelonek w maju 2013 r. Słowa kluczowe : turystyka w ędkarska, powiat starogardzki, tury ści Key words : angling tourism, starogardzki poviat, tourists Wst ęp Wędkarstwo to jedna z form turystyki kwalifikowanej, która immanentnie wi ąż e si ę ze środowiskiem wodnym. Przyroda w Polsce stwarza idealne warunki dla amatorów wędkarstwa. Turystyka w ędkarska ł ączy si ę z łowieniem ryb i wypoczynkiem na świe- żym powietrzu. Istotnym elementem przy jej uprawianiu jest równie ż zaopatrzenie w sprz ęt oraz znajomo ść specyfiki akwenów. W Polsce obszarami szczególnie odpo- wiednimi do uprawiania turystyki w ędkarskiej s ą tereny pojezierne oraz górskie. Turystyka w ędkarska jest problemem naukowym stosunkowo rzadko podejmowa- nym w śród badaczy zajmuj ących si ę turystyk ą. Wi ększo ść dotychczasowych prac ma charakter studiów przypadku dotycz ących wybranych aspektów uprawiania tej dziedzi- ny na konkretnych obszarach (Krupa i in. 2013; Przybylska i in. 2013). Znacznie cz ę- ściej ró żne aspekty w ędkarstwa s ą analizowane przez badaczy zajmuj ących si ę ekologi ą, limnologi ą czy rybactwem śródl ądowym (Wołos, Mickiewicz 2001; Wołos 2008, 2013). 135 Cel bada ń i metoda badawcza W niniejszym opracowaniu przeanalizowano wybrane uwarunkowania funkcjonowa- nia turystyki w ędkarskiej na obszarze powiatu starogardzkiego. Materiałem źródłowym były wyniki bada ń ankietowych przeprowadzonych nad jednym z bardziej popularnych wśród w ędkarzy zbiorników wodnych powiatu starogardzkiego – jeziorem Jelonek. Poło żenie i atrakcyjno ść turystyczna obszaru bada ń Powiat starogardzki jest poło żony w południowo-wschodniej cz ęś ci wojewódz- twa pomorskiego. Znajduje si ę w wyodr ębnionej pod wzgl ędem etniczno-kulturowym cz ęści Pomorza, jak ą jest Kociewie (ryc. 1). Badany obszar le ży w granicach dorzeczy Ryc. 1. Mapa sytuacyjna powiatu starogardzkiego (dane pobrane ze strony internetowej: www.powiatstarogard.pl z dnia 22.03.2014) Fig. 1. The situation map of the Starogard Gda ński District 136 Wdy i Wierzycy, około 10% jego terytorium pokrywają wody powierzchniowe. Powiat starogardzki tworz ą gminy: Starogard Gda ński – gminy wiejska i miejska, Skarszewy, Zblewo, Kaliska, Czarna Woda, Osieczna, Lubichowo, Bobowo, Skórcz, Osiek i Sm ętowo Graniczne. Główn ą o ś hydrograficzn ą obszaru stanowi rzeka Wierzyca, płyn ąca pocz ątkowo w kierunku południowym, a potem ku wschodowi i uchodz ąca do Wisły w Gniewie. Dorzecze tej rzeki, której powierzchnia wynosi 1603 km 2, zajmuje obszar całych powiatów starogardzkiego i ko ścierskiego oraz cz ęś ci kartuskiego, gda ńskiego oraz tczewskiego. Powiat starogardzki w znacznej cz ęś ci znajduje si ę w granicach Pojezierza Sta- rogardzkiego, w skład którego wchodz ą przede wszystkim jeziora rynnowe, takie jak: Borzechowskie, Grygorek, Kazubskie, Niedackie, Kał ębie, Rokitki, Czarne, Godziszewskie, Zdu ńskie i Szp ęgawskie oraz wiele innych. Do wi ększych jezior wytopiskowych nale żą tu: Bagienka, Tuszynek, Trzechowskie, Ostrowite. Uzupeł- nieniem jezior s ą zbiorniki typu rzecznego, m.in. jezioro Brzezianek. Ponadto na obszarze powiatu starogardzkiego istnieje kilka sztucznych zbiorni- ków wodnych, które s ą wykorzystywane do celów gospodarczych (hodowla ryb, energetyka wodna). Tego typu niewielkie zbiorniki znajduj ą si ę w miejscowo ściach Kolincki Młyn, Ruda Młyn, Świ ęta Struga, Piesienica i Szp ęgawsk. Na tym terenie znajduje si ę kilkadziesi ąt jezior i zbiorników jeziornych, z czego najwi ęcej jest w gminach Zblewo oraz Lubichowo (tab. 1). Tabela 1 Wykaz wi ększych jezior na obszarze powiatu starogardzkiego (opracowanie własne) Table 1 The list of the major lakes in the Starogard Gda ński District surface Gmina Wi ększe jeziora Czarna Woda Lubickie, Szarmach, Kamionna, Długie, Matyjowe Kaliska Trzechowskie, Wygonin, Kazubskie Lubichowo Borzechowskie, Ocypel, Jelonek, Długie, Zelgoszczek, Kochanka, Bagienka Osiek Kał ębie, Słone, Wielki Ocypel, Długie Starogard Gda ński Godziszewskie, Sumi ńskie, Płaczewo, Zdu ńskie, Szp ęgawskie Borzechowskie, Niedackie, Szteklin, Boczne, Radu ńskie, Miradowskie, Zblewo Semli ńskie, Kleszczewskie Jeziora na obszarze powiatu starogardzkiego podlegaj ą pod zarz ąd gda ńskiego oddziału Polskiego Zwi ązku W ędkarskiego. Na terenie powiatu starogardzkiego ist- niej ą dwa rodzaje łowisk: specjalne i przynale żą ce do PZW. W skład PZW z powiatu starogardzkiego wchodz ą poszczególne koła w ędkarskie o numerach: 073 Wietcisa- Skarszewy, 064 Pinczyn, 074 Skórcz, 069 Starogard Gda ński, 054 Gniew. Jeziora: Szp ęgawskie Północne, Rywałd i Borówno Małe s ą zarz ądzane przez Koło PZW nr 073 Wietcisa-Skarszewy. Najwi ęcej jezior jest administrowanych przez 137 Koło PZW nr 069 Starogard Gda ński, a nale żą do niego: Płaczewskie, Jelonek, Zdu ńskie, Borówno Małe, Żygowickie i Stary Las. Do Koła PZW nr 074 w Skórczu nale żą takie jeziora, jak: Rakowieckie i Półwie ś. W ichtiofaunie jezior powiatu starogardzkiego dominuj ą: karasie, karpie, leszcze, okonie, płocie, w ęgorze, wzdr ęgi. W niektórych jeziorach, jak np. Stary Las, przyna- le żą cym do Koła nr 069 Starogard Gda ński, poławiane s ą równie ż sumy, sandacze, węgorze i amury. Na obszarze powiatu starogardzkiego istniej ący potencjał walorów naturalnych umo żliwia uprawianie turystyki w ędkarskiej zarówno na ciekach wodnych, jak i na licznych jeziorach. Warto jednocze śnie zwróci ć uwag ę na inne formy wykorzystania turystycznego zasobów wodnych obszaru powiatu starogardzkiego b ędące konku- rencj ą dla turystyki w ędkarskiej, zwłaszcza żeglarstwo, kajakarstwo oraz turystyk ę wypoczynkow ą, w mniejszym zakresie równie ż windsurfing. Tabela 2 Liczba miejsc noclegowych w gminach powiatu starogardzkiego (opracowanie własne na pod- stawie www.stat.gov.pl/bdl z dnia 30.05.2015) Table 2 The number of the accommodation places in the Starogard Gda ński District communes Gmina Liczba miejsc noclegowych Zblewo 315 Lubichowo 257 Starogard Gda ński 236 Skarszewy 216 Czarna Woda 116 Obszar powiatu starogardzkiego le ży w peryferyjnej cz ęś ci województwa po- morskiego, st ąd jego dost ępno ść komunikacyjna jest ograniczona. Głównymi w ę- złami transportowymi w komunikacji kolejowej s ą miejscowo ści Starogard Gda ński, Skórcz oraz Czarna Woda, a w komunikacji drogowej, obok wymienionych – Skarsze- wy, Zblewo i Lubichowo. Baz ę noclegow ą dla turystyki w powiecie starogardzkim stanowi 1048 1 miejsc noclegowych (tab. 2). Najwi ęcej znajduje si ę w Zblewie – 315, w Lubichowie – 257, w Starogardzie Gda ńskim – 236, w Skarszewach – 216 oraz w Czarnej Wodzie – 16. W pozostałych miejscowo ściach powiatu starogardzkiego nie ma miejsc noclego- wych. Na baz ę noclegow ą w powiecie Starogardzkim składa si ę ogółem 15 obiek- tów, w tym: 2 hotele, 7 o środków wczasowych, 2 o środki szkoleniowo-wypoczynko- we, 1 zespół domków turystycznych oraz 3 inne obiekty. ——————— 1 Dane z roku 2014, www.stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=591467&p_token= 0.4205922426190227 z dnia 30.05.2015. 138 Analiza wyników Do analizy zagadnienia funkcjonowania turystyki w ędkarskiej w powiecie staro- gardzkim wykorzystano badania ankietowe wykonane na grupie w ędkarzy. Ze wzgl ędu na trudno ści zwi ązane z brakiem zainteresowania uczestnictwem w badaniu próba badawcza nie była zbyt wielka i wyniosła 120 respondentów. Badania ankie- towe zostały przeprowadzone 4-5 maja 2013 r. w miejscowo ści Jelonek, nad jezio- rem Jelonek poło żonym w Borach Tucholskich, około 35 km od Starogardu Gda ń- skiego. Kwestionariusz zawierał 18 pyta ń, z których cz ęść miała charakter otwarty, cz ęść półzamkni ęty. Respondenci zostali zapytani o udział w zawodach i konkursach w ędkarskich w powiecie starogardzkim, rodzaj pozwolenia w ędkarskiego, preferowane miejsca i sposoby w ędkowania, długo ść pobytów turystycznych zwi ązanych z w ędkarstwem, szacowan ą ilo ść złowionych ryb (w kg), sposoby łowienia. W badanej populacji zdecydowanie przewa żali m ęż czy źni – 117 osób (97,5%). Charakterystyczne były du że ró żnice wieku respondentów. Najwi ększy odsetek ba- danych w ędkarzy był w przedziale wiekowym od 19 do 25 lat – 32 osoby, co stanowi- ło 26,7% ogółu badanej populacji. Najmniej było respondentów w wieku 47-53 lata – 8 osób, czyli 6,6% ogółu badanych (ryc. 2). Ryc. 2. Struktura wieku respondentów uczestnicz ących w badaniach ankietowych (opraco- wanie własne na podstawie wykonanych bada ń ankietowych) Fig. 2. The age structure of the respondents participating in the questionnaire survey Pytania ankietowe pozwoliły równie ż okre śli ć pochodzenie geograficzne w ędku- jących turystów. Badan ą populacj ę stanowiły przede wszystkim osoby zamieszkałe w województwie pomorskim. Było to ł ącznie 113 osób, natomiast 7 pochodziło z województwa kujawsko-pomorskiego. Ogółem respondenci przyjechali z 22 miej- scowo ści (ryc. 3). Najwi ęcej w ędkarzy pochodziło ze Skórcza, Starogardu Gda ń- skiego, Pelplina, Wejherowa, Tczewa oraz Ko ścierzyny. Pojedyncze osoby przyje- chały z Bydgoszczy, Gda