Starogard Gdański – hobby przez cały rok Starogard Gdański – hobby przez cały rok Spacer po historii Mickiewicza miasta Hallera
Stadion im. Kazimierza Deyny i pomiędzy Norwida
Rekord jego Hallera Olimpijczyków Starogardzkich 1
9 Tczewska Kanałowa zabytkami 13 10
2 Podgórna
Kilińskiego Wodna Dzieje Starogardu Gdańskiego wplecione w relaksacyjny spacer Tczewska
po mieście. Trzynaście kroków Owidzka 11 12 pomiędzy zabytkami, trening Rynek ciała i umysłu, akomodacja oka, koncentracja uwagi, kojarzenie Sambora 3 8
faktów i dat. Po drodze m.in. Krzywa ycerska
Chojnicka R 5 średniowieczne mury obronne, Kellera koszary pruskie, synagoga, 6 Sobieskiego
kościół, rynek… 7 Paderewskiego
Kościuszki Miejska turystyczna trasa spacerowa „Korona i Krzyż” 4 – wszystko, co najlepsze w starogardzkim herbie.
1 Królewskie Miasto nad Wierzycą
Leży na starożytnym Bursztynowym Szlaku, a także na X-wiecznej trasie misyjnej św. Wojciecha. Na kartach historii Starogard Gdański pojawił się w roku 1198 jako Starigrod we władaniu rycerskiego Zakonu Joannitów. Prawobrzeżną osadę nad Wierzycą w 1348 roku Krzyżacy przekształcili w ośrodek miejski na prawie chełmińskim, nadając mu herb i zachowany do dziś średniowieczny układ urbanistyczny. Od roku 1466 miasto rozwijało się pod opieką królów polskich – tu odbywały się sejmiki szlacheckie, a w 1769 roku zawiązano konfederację pomorską. Gród niszczyły epidemie, najazdy i wojny, a w 1792 roku niemal doszczętnie strawił je wielki pożar, z którego ocalały nieliczne budowle. Od 1772 roku miasto znajdowało się we władaniu pruskim. W roku 1807 Starogard Gdański był areną kampanii napoleońskiej. 29 stycznia 1920 roku wolność miastu przyniosła armia generała Józefa Hallera.
2 Pałac Wiecherta
Kasyno oficerskie
2 Młyny zbożowe 5 Koszary pruskie
Symbol gospodarczego rozkwitu miasta od połowy XIX wieku. Obiekty te Zabudowania wojskowe powstały w latach 1874-1889. Właściciel firmy, Franciszek Wiechert, w 1893 wzniesione w latach 1778-1781 roku zbudował w ich sąsiedztwie eklektyczną willę o bogatym wystroju na polecenie króla Fryderyka II architektonicznym, wzorując się na budowlach włoskich. Wkomponowana z materiału budowlanego pocho- została w zespół budynków z 1882 roku, z bramą wjazdową naśladującą dzącego z rozbiórki starościńskich antyczny łuk triumfalny. zamków w Borzechowie i Osieku. W latach międzywojennych zajmowane były przez stacjonu- 3 Kasyno oficerskie jące w mieście wojska 65. Pułku Piechoty i 2. Pułku Szwoleżerów Od 1926 roku w mieście stacjonował owiany bohaterską sławą 2. Pułk Rokitniańskich. Obecnie mieści Szwoleżerów Rokitniańskich, do którego należał ów budynek z salą pamiątek się tu Zespół Szkół Zawodowych. historycznych i galerią obrazów. Następnie obiekt zajmowała Biblioteka Stojący obok obelisk oraz tablica Miejska im. ks. Bernarda Sychty, wybitnego pisarza, regionalisty i leksykografa pamiątkowa na murze koszar Kociewia. Sąsiedni obiekt w latach międzywojennych był siedzibą niemieckiej upamiętniają wyzwolenie miasta loży wolnomularskiej. po 148 latach niewoli zaborczej.
4 sąd 6 Bożnica
Budynek sądowy, wzniesiony w końcu XIX wieku, razem z obiektami Żydowska mniejszość w 1849 roku więziennymi w okresie okupacji hitlerowskiej był miejscem eksterminacji wzniosła budynek synagogi jako dom patriotycznej ludności Pomorza i Kociewia. Stąd od jesieni 1939 roku modłów tutejszej gminy wyznanio- wywożono ofiary nazizmu na masowe egzekucje w Lesie Szpęgawskim. wej. Miejsce to posłużyło okupantom Stylowa willa z 1888 roku, spełniająca ongiś różne funkcje, mieści od 1978 hitlerowskim do eksterminacji ludno- roku Państwową Szkołę Muzyczną im. W. Lutosławskiego. ści żydowskiej jesienią 1939 roku.
3 Starogard Gdański – hobby przez cały rok
Średniowieczne miasto
10 Baszta Gdańska (Szewska)
Najlepiej zachowany obiekt gotyckiej architektury obronnej w mieście. Powstała ok. 1325 roku i – według tradycji – znajdowała się pod opieką cechu szewców. W 1893 roku jej część przyziemną przebudowano w związku z poszerzeniem ulicy. Baszta służyła m.in. za areszt miejski, a w okresie okupacji hitlerowskiej była miejscem kaźni patriotycznej ludności miasta i okolic. Przypomina o tym 7 Budynek Starostwa Powiatowego kamień pamiątkowy i ekspozycja historyczna w pomieszczeniach Dawna fabryka wyrobów tytoniowych Izaaka Goldfarba, przez ostatnie baszty. pół wieku fabryka obuwia, jest przykładem XIX-wiecznej architektury przemysłowej. Sąsiaduje on z zachowanym fragmentem dawnych średniowiecznych murów obronnych z XIV stulecia.
8 Most Chojnicki
Miejsce zbiórki chłopskich powstańców pod wodzą Floriana Ceynowy, skąd zamierzali dokonać ataku na pruskie koszary w nocy 23 lutego 1846 roku. Starogardzkie powstanie miało poderwać Polaków do walki z zaborcą i zapoczątkować „Wiosnę Ludów”.
9 Średniowieczne miasto
Niegdyś otaczały je mury obronne z czterema bramami wjazdowymi i basztami, z których zachowały się do dziś: okazała Baszta Gdańska i Baszta Narożna (obecnie siedziba Muzeum Ziemi Kociewskiej) oraz Baszta Tczewska. Na początku XIX wieku mury miejskie w większej części uległy rozbiórce, zasypano też otaczające je fosy. Z inicjatywy burmistrza Adama Czwojdzińskiego błonia w zakolu Wierzycy w latach międzywojennych przekształcono w park miejski. Baszta Gdańska
4 Fara Św. Mateusza
13 Mury obronne
Częścią średniowiecznego systemu obronnego miasta były ceglano-kamienne mury obronne i otaczająca je fosa. Jej fragment – kanał Wierzycy – od dawnych wieków wykorzystywano jako ujęcie wody napędzającej koła młyńskie, ale też od XIX stulecia jako akwen dla uprawiania modnego wtedy wioślarstwa. Wzdłuż tego odcinka kanału młyńskiego już w średniowieczu zbudowano browar i słodownię.
11 Fara św. Mateusza
Najstarszy kościół miasta, najcenniejszy zabytek średniowiecznej architektury 12 Rynek starego i skarbnica sztuki sakralnej. Wzniesiony został z cegły po 1310 roku miasta i rozbudowany w jednolitym stylu gotyku nadwiślańskiego, w kształcie bazylikowym, z pięknymi ozdobnymi szczytami. Prócz zrekonstruowanego fresku Starogardzki Rynek – wyznaczony „Sądu Ostatecznego” (XV wiek) zachowały się w nim gotyckie figury świętych kwadratem 107 x 107 m – w ołtarzach bocznych, średniowieczne kropielnice, renesansowy nagrobek zachował swój średniowieczny Jerzego Niemojewskiego i dawne płyty nagrobne, a także obraz wotywny układ przestrzenny, ale po z XVII-wiecznym widokiem miasta. wielkim pożarze miasta w 1792 Parafia św. Mateusza / ul. Hallera 3 / tel. 58 562 28 75 / www.swietymateusz.starogard.pl roku jego zabudowa otrzymała już charakter współczesny, chociaż przetrwały jeszcze do dziś gotyckie podpiwniczenia domów i ślady dawnych przedproży. Tablica pamiątkowa informuje o fakcie zawiązania w tym miejscu w 1769 roku konfederacji pomorskiej.
Rynek starego miasta
5 Starogard Gdański – hobby przez cały rok miasto kultur i kultury
Melodyjną i kolorową przeszłość miasta tworzyli nie tylko starogardzianie narodowości polskiej. Wartość społeczności starogardzkiej została potrójnie pomnożona poprzez obecność mniejszości: romskiej, żydowskiej i niemieckiej.
Wielokulturowe oblicze miało swoje odbicie w Verizane – kilkuletniej edycji festiwalu bez barier i stereotypów.
Starogard Gdański odsłania swoją nową twarz – multikulturowość obrodziła w multikolorowej wizji. Wiele zobaczysz, ale i wiele usłyszysz, będąc widzem i słuchaczem na wydarzeniach plenerowych lub nastrojowych recitalach.
Starogardzkie Centrum Kultury
Warto regularnie odwiedzać internetową witrynę SCK. Bogaty repertuar oraz oferta odpowiadająca zainteresowaniom starogardzian oraz ich gości, to znak rozpoznawczy tej placówki. Po prologu wirtualnych wrażeń zajrzyj za kurtynę Starogardzkiego Centrum Kultury. Tyle ile barw, tyle muz epigońsko kroczących lub awangardowo hasających po salach, pracowniach i zakamarkach budynku. Kaliope, Erato, Euterpe, Melpomena, Polihymnia, Talis i Terpsychora będą z Tobą pozować. Urania i Klio już są zajęte – ktoś przecież musi przygotowywać repertuar i wypełniać sprawozdania…
Starogardzkie Centrum Kultury / Al. Jana Pawła II nr 3 / tel. 58 561 29 45 / www.sck.art.pl / [email protected]
6 Starogard Gdański zaprasza – Historią, kulturą i techniką
Dni Starogardu Święto Zlot Gdańskiego Kawalerii Weteranów Szos
Święto miasta organizowane co W rocznicę sławnej szarży polskich ułanów „To był świat w zupełnie starym stylu, to roku w pierwszych dniach lipca. Poza na okopy rosyjskie pod Rokitną, corocznie był świat zza szyb automobilu…” A także licznymi koncertami lokalnych artystów w Starogardzie Gdańskim upamiętnia się z siodełek pierwszych dwuśladów. Ten odbywają się imprezy dla dzieci elitarny pułk polskiej kawalerii II RP. Jego świat nie przeminał bezpowrotnie – czy i młodzieży, teatralne przedstawienia tradycję przejął współcześnie Szwadron to za szybami, czy pod motocyklowymi plenerowe, a także wystawy i konkursy. Kawalerii im. 2. Pułku Szwoleżerów goglami. Warkot spotkania pasjonatów, Do udziału w uroczystym otwarciu Rokitniańskich. 13 czerwca 1915 – okolice który wybrzmiewa i zamienia się zapraszamy zawsze pod okna ratusza wsi Rokitna. Święto Kawalerii rokrocznie w relaksacyjną ciszę pikniku rodzin, zna- starego miasta. Na wspólnej zabawie w pobliżu daty 13 czerwca. Huczna jomych i gości… A wieczorami wspólna spotkajmy się pośród zieleni parkowej inscenizacja i huczne obchody wydarzeń zabawa - od trzech lat w Starogardzie „starogardzkiej Wenecji”. sprzed blisko już stu lat. Gdańskim, który zaprasza po raz czwarty. www.starogard.pl www.sck.art.pl www.2szwol.pl www.sck.art.pl
Muzeum Ziemi Kociewskiej
Stolica regionu zaprasza do swojego muzeum. Tu przejdziesz przyspieszony kurs z historii i przygód, które na Kociewiu miały miejsce. W dalszą wycieczkę po „Królewskim Mieście nad Wierzycą” udasz się, gdy poznasz kulturę i sztukę naszego regionu, bohaterstwo mieszkańców oraz dzieje cywilizacji na tych terenach. Ponad dwa tysiące pozycji o charakterze zabytkowych, wystawy stałe (historyczne i etnograficzne) w basztach Narożnej i Gdańskiej. Kultura okolic Świecia, Tczewa i Starogardu Gdańskiego pod jednym muzealnym dachem.
Muzeum Ziemi Kociewskiej ul. Boczna 2 / tel. 58 562 46 75 / www.muzeum-kociewie.gda.pl / [email protected]
7 Starogard Gdański – hobby przez cały rok Jak to za kim jesteśmy?! Kibicujemy całemu Starogardowi Gdańskiemu!
Piłkarzom i lekkoatletom na nowym stadionie im. Kazimierza Deyny. Koszykarzom na hali sportowej im. Andrzeja Grubby. Adeptom futbolu na Orliku. Marzycielom bez lęku wysokości na ściance wspinaczkowej. Zapraszamy do dzielenia z nami emocji na trybunach pod dachem i na świeżym powietrzu. Zacznij także rywalizować – niech najbliżsi zaczną w zmaganiach wspierać Ciebie. SKS POLPHARMA! SKS POLPHARMA! Akcja za 3 pkt! A teraz wszyscy razem głośno z pełnej piersi w klubowej koszulce:
Trafienie za dwa punkty przełamujące opór faulującej obrony rywali. Falujący tłum kibiców, gdy wpada jeszcze jedno oczko z rzutu wolnego. Zdobywcy brązowego medalu Polskiej Ligi Koszykówki 2010. Zdobywcy Pucharu i Superpucharu Polski w roku 2011. Zasiądźmy razem na trybunach wypełnionych do ostatniego miejsca. Poderwijmy się razem z wszystkich zajętych krzesełek. Niech komplet wykupionych biletów pofrunie na parkiet jak confetti.
Starogardzki Klub Sportowy Sportowa Spółka Akcyjna / ul. Olimpijczyków Starogardzkich 1 tel. 58 712 62 50 / www.sportowa.com.pl / [email protected] Ośrodek Sportu i Rekreacji / ul. Olimpijczyków Starogardzkich 1 / tel. 58 562 21 20 www.osir.com.pl / [email protected]
8 Na finał futbol „najważniejsza ze sztuk” „Piłka nożna to nie kwestia życia i śmierci – to coś znacznie ważniejszego”
Od początkowych minut w drużynie ze Stolicy Kociewia – tuż za rogiem pierwsze trafienie dla Włókniarza Starogard Gdański. A po przerwie w reprezentacji Polski. I tak aż do ostatniego gola strzelonego na Mistrzostwach Świata 1978 w dalekiej Argentynie równie odległemu Meksykowi… Kazimierz Deyna – piłkarz podniesiony do potęgi.
Al. Woj. Polskiego
Skarszewska Kociewie – Polska
4 1:1 Grunwaldzka 1’ Deyna 90’ Deyna
Hallera 3 Olimpijczyków Starogardu 5 Kanałowa
Harcerska Sportowa
Chopina
Władysława Jagiełły Rynek Al. Niepodległości2 Pułku Szwoleżerów
Pomorska 2
Kopernika
eymonta R
Al. Jana Pawa II
Armii Krajowej 1 Lubichowska szlak deyny www.LegendaDeyny.pl
1 Dom rodzinny ul. Lubichowska 86 2 Szkoła podstawowa nr 4 Al. Jana Pawła II 4 3 Boisko włókniarz ul. Sportowa / ul. Parkowa Kazimierz Deyna przyszedł na świat w Starogardzie 4 Dom rodzinny Gdańskim 23 października. Jego urodziny obchodzimy ul. Grunwaldzka 7 w tym roku w weekend 19-20 października. Wszystkich zapraszamy na „Deyna Cup – Puchar Deyny”! 5 Stadion Miejski im. Kazimierza deyny www.starogard.pl / www.osir.com.pl ul. Olimpijczyków Starogardzkich 1
9 Starogard Gdański – hobby przez cały rok
Z prądem Verissy starogardzkiej to podwójna dawka elektryzującej Wierzyca przygody. Przyroda otaczająca miasto i architektura miejska widziane z bardzo mało znanej perspektywy. Obserwacja dwoistego świata z powierzchni wody. Wsłuchiwanie się w miasto – nurty powyżej lustra wody. Wierzyca – jeden nurt i dwa brzegi to mnóstwo atrakcji natury, zapewniających wiele przyjemności podczas wypoczynku. Spływy wśród nieskażonej natury – tętno życia zdrowego ciała. Zdrowy duch to ten sam szlak wodny będący podróżą przez wiele i obok wielu nurty najważniejszych kulturowo oraz cywilizacyjnie miejsc regionu.
Na przykład od Dreimostu po Starówkę, od Nowej Wsi Rzecznej kultury po centrum Starogardu Gdańskiego. Godzina kajakowego relaksu na starogardzkiej Wierzycy to 60 minut przysłuchiwania się miastu powyżej obu brzegów rzeki.
daj się porwać!
Propozycja na kajakową przygodę pod prąd biegu historii
Opłyń Wierzycą średniowieczne miasto starogardzkie. Przybij pod trzy baszty: Gdańską, Tczewską i Narożną. Sprawdź system obrony miasta: fosę Wierzyczanka i fragmenty ceglano-kamiennych – narodziny rzeki, murów. Panorama miasta, stan skupienia… którą widzieli inni zacni goście: Mikołaj Kopernik, Kazimierz Mieszkanka starogardzkiej toni. Jagiellończyk i Jan III Sobieski. Gospodyni nadrzecznej Zielonej Utrwal swoją wizytą historię Stolicy Kociewia. Krople rosy ze Stolicy Kociewia. słowiańskiej baśni na bosych stopach brodzących pośród meandrów serca Starogardu Gdańskiego. Spacer spowity wybujałą kobiecością miasta. Przechadzka nad rzeką i pośród parkowych alejek. Chłód kształtu, wilgotne orzeźwienie, rześkość przytulności… Odpoczynek w cieniu figury Wierzyczanki.
10 Czarnocińskie Piece Ponad 60 km wiosłowania
(...) 90,1 km – elektrownia wodna w Czarnocińskich Piecach Bączek 85,6 km – most drogowy we wsi Bączek 78,7 km – wieś Kręgski Młyn 73,4 km – elektrownia wodna Nowa Wieś Rzeczna 70,6 km – most drogowy w Starogardzie Gdańskim 67,7 km – most kolejowy 63,4 km – grodzisko Owidz oraz owidzka elektrownia 59,2 km – wieś Barchnowy 50,4 km – Kolincz Kręgski Młyn
Kolincz Klonówka Starogard Gdański Owidz
Barchnowy
50,1 km – próg wodny 49,8 km – most drogowy z Kolincza do Klonówki Pelplin 47,1 km – most drogowy z Klonówki do Rywałdu 47,0 km – elektrownia wodna w Klonówce 42,9 km – wieś Rajkowski Młyn 39,0 km – ujście rzeki Węgiermucy 32,0 km – głaz narzutowy „Diabelski Kamień” 29,5 km – rozwidlenie Wierzycy 29,4 km – jaz pelpliński 29,2 km – Pelplin (...)
11 Starogard Gdański – hobby przez cały rok Kociewskie Trasy Rowerowe na Kociewiu
Swarożyn Cicholewy Jez. Zduńskie Starogardzkim Bączek
Wierzyca Krąg Kokoszkowy Szpęgawsk
Zamieniamy trujące środowisko Semlin i hałasujące „cztery kółka” na dwa Klonówka napędzane siłą mięśni i radości Pinczyn 1 Kolincz 11 2 3 tkwiącej w rowerzystach. Coraz Owidz więcej pasjonatów takiej formy Zblewo Starogard Gdański 4 aktywnej turystyki rekreacyjnej owocuje powstawaniem nowych, Radziejewo Sumin Jabłowo Jez. Sumińskie Dąbrówka Pelplin profesjonalnie i atrakcyjnie ozna- Wirty czonych oraz wyposażonych Borzechowo 10 Szteklin szlaków rowerowych. Kociew- Jez. Borzechowskie Bobowo skie Trasy Rowerowe biegną we Wysoka Nowa Cerkiew wszystkich kierunkach najpięk- Lubichowo Pączewo niejszymi przyrodniczo i kulturo- Czarnylas Grabowo Morzeszczyn Dzierżążno wo obszarami regionu. Siedem Wda polecanych obok tras to tylko ich niewielki fragment. Po rowe- Skórcz Wda 5 rowej przejażdżce na Kociewiu Lipia Góra Starogardzkim możesz się wybrać Wda na setki kilometrów wypraw po całym regionie. Starogard Gdań- Głuche ski i okolice – najlepszy prolog do Kościelna Jania Kasparus Jez. Słone wieloetapowej frajdy na rowerze 9 Smętowo Osiek 6 Jez. Czarne w peletonie, grupie lub solo. Leśna Jania 8 7 Jez. Kałębie
Zawsze w sierpniu, zawsze w okolicach Starogardu Gdańskiego. W tym roku już 16-sta edycja Kociewsko-Borowiackiego Rajdu Rowerowego!
12 po drodze możesz zobaczyć
1 Owidz Rekonstrukcja grodziska z XI wieku. Najnowsza, właśnie powstała propozycja dla miłośników średniowiecznej historii. 1000 lat historii do zobaczenia.
2 Kolincz Elektrownia wodna z XIX-wiecznymi turbinami Francis’a. Niezawodna technika z przełomu wieków.
3 Klonówka Średniowieczny kościół, z którego pochodzi figura Madonny Szafkowej (obecnie znajdująca się w pelplińskim Muzeum Diecezjalnym).
4 Pelplin Duchowa stolica Kociewia z Bazyliką Katedralną i zespołem pocysterskim, a także Muzeum Diecezjalne z jedynym w Polsce egzemplarzem Biblii Gutenberga.
5 Skórcz Miasto na planie średniowiecznej wsi. Osada wymieniona na starożytnej mapie Ptolemeusza z II wieku naszej ery.
6 Osiek Neogotycki kościół zbudowany z cegły i polnych kamieni, sanktuarium św. Rocha z relikwiami patrona.
7 Kałębie Największe jezioro regionu, nazywane „kociewskim morzem”. Akwen idealny do uprawiania różnych sportów wodnych.
8 Krzywe Koło Krajobrazowy rezerwat przyrody na rzece Wdzie. Zakole rzeczne otoczone lasem grądowym.
9 Kasparus Unikatowa, drewniana zabudowa wiejska o prawie 200-letniej tradycji wpisana w doskonałe warunki krajobrazowo-klimatyczne.
10 Wirty Jeden z największych i najstarszych ogrodów dendrologicznych w Polsce. Arboretum wraz z alpinarium na obszarze 33 ha od 1880 roku.
11 Pinczyn „Diabelski Kamień”, głaz narzutowy o 14 m obwodu i prawie 4 m wysoko- ści, z którym związana jest legenda o próbie zniszczenia wsi przez czarta.
13 Starogard Gdański – hobby przez cały rok Dwa miłe słowa od Starogardu Gdańskiego
Restauracja RODOS SŁONECZNA ul. Armii Krajowej 28/1 ul. Jagiełły 29 tel. 58 562 68 62 tel. 58 562 35 96 www.sloneczna.com Restauracja STAROGRÓD ul. Zblewska 25, tel. 58 562 96 39 Zespół Szkół Publicznych ul. Dominika 23 Cafe Anka tel. 58 562 30 50 ul. Podgórna 2, tel. 608 654 451 www.zsp.starogard.pl
Bar mleczny JUNIOR IRGA – pokoje gościnne ul. Rynek 32, tel. 58 562 27 53 ul. Jagodowa 10 tel. 601 948 921 smacznego BISTRO www.irga-starogard-gdanski. ul. Basztowa 15 superturystyka.pl tel. 58 562 25 95 Restauracja PIWNICA HUBERTUS ul. Kościuszki 17 ul. Peplińskiego 8 tel. 58 563 35 08 dobranoc Rokocin 83-200 Starogard Gdański Andrzejowa Chata tel. 58 563 09 82 ul. Browarowa 7 Hotel*** BACHUS www.hubertus.pl tel. 58 562 46 09 ul. Mickiewicza 21 www.andrzejowachata.pl tel. 58 561 15 52 KRĘGSKI MŁYN www.hotelbachus.pl Krąg 3 Błękitny Anioł 83-200 Starogard Gdański ul. Kościuszki 27 Zajazd REN tel. 58 562 05 55 tel. 58 561 01 98 ul. Skarszewska 5 www.kremlyn.pl tel. 58 562 59 48 Galedo www.ren.com.pl ul. Hallera 19A / tel. 58 775 41 91 www.galedo.pl Noclegi OSiR ul. Hallera 19A Galeria Smaków tel. 58 562 30 74 ul. Kanałowa 1/ tel. 58 562 34 11 www.osir.com.pl www.galeria-smakow.com REKORD Restauracja OGRÓDEK ul. Starogardzkich ul. Lubichowska 82 Olimpijczyków 1 tel. 58 562 82 39 tel. 58 562 40 05 www.ogrodek.pl www.osir.com.pl
14 zapraszamy na kociewie
Zapraszamy do odwiedzenia, poznania i przeżycia Łagodnej Krainy. Nasza mała ojczyzna, to jeden z regionów etniczno-kulturowych Pomorza.
Żyjemy szczęśliwie i czekamy na Ciebie nad wijącymi się po tej ziemi wstęgami naszych rzek: Wierzycą, Wdą i okalającą Kociewie do wschodniej strony Wisłą. Wypatrujemy Ciebie z przystani i dziewiczych brzegów naszych licznych, sielskich jezior. Wpatrujemy się w dal w oczekiwaniu na Ciebie z usianych w naszych stronach rozlicznych wzgórz i pagórków. Czekamy na Ciebie pośród ogromnych połaci sosnowych borów, pośród gęstwin leśnych, bukowych ostępów. Oprócz nas przywita Cię nieskażona dotykiem XXI wieku fauna i flora oraz łagodny, przyjazny odwiedzinom o każdej porze roku klimat.
Nadwiślańska kraina, ukryta w tej chwili jeszcze jedynie w Twoich dłoniach, a otwarta wraz ze wszystkimi swymi mieszkańcami na prawdziwe i pełne Twoje odkrycie, posiada wielowiekową tradycję, której świadectwem są liczne zabytki architektury, a także twórczość ludowa, gwara i regionalna kuchnia. Drogowskazem niech będą dla Ciebie wabiący na Kociewie blask ognia rozpalanego nocą na szczytach wież średniowiecznych zamków, oświetlone kandelabrami sale balowe rozlicznych pałaców, dworów, dworków i pałacyków.
Szczęśliwą podroż niech zwiastują Tobie pielęgnowane w kociewskiej tradycji niezwykłe miejsca kultu, refleksji i zadumy. Kociewie to kraina z niepowtarzalnymi krajobrazami, dziedzictwem historycznym, oryginalną kulturą ludową, zamieszkała przez ludzi zawsze pogodnych duchem.
To gościnna ziemia – znajdziecie tu spokój, ciszę, a spędzone chwile długo będą budzić wspomnienia.
Kociewie Skąd tak zwiemy naszą małą ojczyznę? Czy znajdziemy tę jedną, właściwą odpowiedź? Nieważne. Ważne, że będziemy mieli o czym ze sobą rozmawiać.
Najważniejsze, że będziemy ze sobą rozmawiać.
Łagodnie. Kociewie „Łagodna Kraina” zaprasza!
15 Trąbki Wielkie Tczew Skarszewy Liniewo
Wierzyca
Subkowy Starogard Stara Kiszewa Gdański Pelplin Zblewo Kaliska Bobowo Lubichowo Czarna Gniew Woda Morzeszczyn Skórcz Czersk Osieczna Smętowo Wda Publikacja dofinansowana z budżetu Gminy Miejskiej Starogard Osiek Śliwice Gdański w ramach zadania publicznego pn. „Turystyczny Starogard – rozwój infrastruktury informacyjnej Nowe w przestrzeni miasta”. Osie Warlubie
Lniano
Wisła
Drzycim Jeżewo Dragacz
Kociewski Ośrodek Informacji Turystycznej ul. 30 Stycznia 4, 83-110 Tczew tel./fax 58 531 37 41, www.lot.kociewie.eu Bukowiec Powiatowe Centrum Informacji Turystycznej Świecie ul. Kościuszki 17a, 83-200 Starogard Gdański tel. 58 767 35 98, www.powiatstarogard.pl Wydawca: Lokalna Organizacja Turystyczna KOCIEWIE Powiatowe Centrum Informacji Turystycznej Teksty: JUW 9 ul. Gen. Józefa Hallera 9, 86-100 Świecie Fotografie: archiwum LOT KOCIEWIE, Piotr Hibner, Krzysztof Korczak, tel. 52 568 31 65, [email protected] Gmina Miejska Starogard Gdański, Starogardzkie Centrum Kultury, Tomasz Rogalski Opracowanie graficzne: Anna Kałdus Diecezjalne Centrum Informacji Turystycznej Plac Tumski 1, 83-130 Pelplin KOCIEWIE 2013 tel. 58 536 19 49, www.informacja.pelplin.com Egzemplarz bezpłatny.
Centrum Informacji Turystycznej Wydawca podjął starania, by treść publikacji była poprawna i aktualna, jednak szybko Brama Kaszubskiego Pierścienia zmieniająca się rzeczywistość może sprawić, że cześć zamieszczonych informacji może ulec dezaktualizacji. LOT KOCIEWIE nie bierze na siebie odpowiedzialności za skutki Wilcze Błota 2B, Stara Kiszewa korzystania z tych danych. Wszystkie błędy oraz uchybienia postaramy się poprawić tel. 58 380 03 90, www.starakiszewa.pl i uzupełnić w kolejnych wydaniach, jeśli tylko zechcesz się nimi z nami podzielić.