„Rocznik Łódzki” 2012, T. 59

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

„Rocznik Łódzki” 2012, T. 59 1 Rocznik Łódzki 2 REDAKTOR NACZELNY Maria Nartonowicz-Kot Zastępca RedaktoRa NacZelNego Jarosław Kita SEKRETARZ REDAKCJI Tomasz Pietras RADA NAUKOWA: Zbigniew Anusik (Łódź) Kazimierz Badziak (Łódź) Teresa Kulak (Wrocław) Krzysztof Mikulski (Toruń) Regina Renz (Kielce) Alicja Szymczakowa (Łódź) Leonid Zashkilnyak (Ukraina) 3 POLSKIE TOWARZYSTWO HISTORYCZNE ODDZIAŁ W ŁODZI ARCHIWUM PAŃSTWOWE W ŁODZI ROCZNIK ŁÓDZKI Tom LIX 2012 WYDAWNICTWO POŚWIĘCONE DZIEJOM ŁODZI I ZIEM WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO ŁÓDŹ 2012 4 Adres Redakcji: Łódź, ul. A. Kamińskiego 27A www.roczniklodzki.uni.lodz.pl; e-mail: [email protected] © Copyright by Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Łodzi, Łódź 2012 RECENZENCI Wiesław Caban (Kielce) Edward Wiśniewski (Łódź) Publikacja dofinansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego SKŁAD I ŁAMANIE Tomasz Pietras DRUK Księży Młyn Dom Wydawniczy ISBN 978-83-932421-2-2 ISSN 0080-3502 5 SPIS TREŚCI ROZPRAWY I ARTYKUŁY Alicja Szymczakowa, Drobiazgi genealogiczne z Sieradzkiego z XV wieku. ........... 11 Jarosław Kita, Wzorcowe majątki ziemskie w Królestwie Polskim w latach czter- dziestych i pięćdziesiątych XIX wieku. .............................................................. 29 Ilona Florczak, Archiwalia dotyczące Sosnowca z lat 1867-1918 w zasobie Archi- wum Państwowego w Łodzi. ............................................................................... 43 Włodzimierz Kozłowski, Dowódcy 31 Pułku Strzelców Kaniowskich (Łódź, od 1935 r. także w Sieradzu) 1918-1939. Próba charakterystyki, cz. I, 1918-1928. 67 Krzysztof Lesiakowski, Kaliszanie – ofiary zbrodni zgierskiej z 20 III 1942 r. ........ 93 Bohdan Piętka, Członkowie polskich lokalnych organizacji konspiracyjnych z Kraju Warty i Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie w KL Auschwitz. ................ 111 Witold Jarno, Dowództwo Okręgu Wojskowego nr VI Łódź na stopie pokojowej w latach 1945-1946. .......................................................................................... 133 DROBNE PRACE I MATERIAŁY Zdzisław Włodarczyk, Pruska obecność wojskowa w Piotrkowie Trybunalskim (1793-1806). ...................................................................................................... 155 Anna Gawryszczak, Imiona i nazwiska Żydów łódzkich w XIX w. ....................... 171 Agnieszka Janik, Ewidencja ludności z XIX i I połowy XX wieku przechowywana w Archiwum Państwowym w Łodzi. ................................................................. 187 Aleksy Piasta, Organizacja i działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1905-1918. ............................................. 197 Aleksandra Kozłowska, Symbole żołnierskiego honoru. Sztandary 28 Pułku Strzel- ców Kaniowskich (1918-1939). ........................................................................ 207 Marcin Matusiak, Zabiegi łódzkich władz powiatowych o powołanie fermy do- świadczalnej i szkoły rolniczej w Czarnocinie (1919-1924). ............................ 225 Arkadiusz Rzepkowski, Kobiety w strukturze płci ludności województwa łódzkie- go w świetle pierwszego powszechnego spisu ludności. .................................. 243 Małgorzata Koniarska, Konflikt czechosłowacko-niemiecki w 1938 r. na łamach „Warszawskiego Dziennika Narodowego”. ...................................................... 255 Ksawery Jasiak, Zdzisław Balcerzak ps. Wiktor – partyzant z wyboru. ................ 271 Jerzy Wojniłowicz, Naukowy i popularyzatorski dorobek Włodzimierza Rudzia. 289 6 RECENZJE I ZAPISKI Ryszard Kaczmarek, Historia Polski 1914-1989, Warszawa 2010, ss. 992 (Michał Michalski). ......................................................................................................... 295 Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej, pod redakcją Wła- dysława Piotra Wlaźlaka, t. I-IV, Częstochowa 2011-2012 (Tomasz Nowak). .... 300 850 lat w służbie Bogu i ludziom. Archikolegiata łęczycka w Tumie. Materiały z sesji naukowej w Łęczycy dnia 21 maja 2011 roku, red. M. Żemigała, Łęczy- ca-Tum 2011, ss. 128 (Andrzej Tomczak). ......................................................... 303 Jarosław Durka, Janusz Radziwiłł 1880-1967. Biografia polityczna, Warszawa 2011, ss. 390 (Karol Dziuda). ............................................................................. 304 Robert Rudnicki, Obóz narodowy w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1919- 1939, Piotrków Trybunalski 2011, ss. 295 (Maria Nartonowicz-Kot). ............. 308 Rafał Leszczyński, Starodawna parafia w Mileszkach, Łódź 2012, ss. 184 (Karol Chylak). .............................................................................................................. 311 Wieluński słownik biograficzny, Tom 1, pod redakcją Zbigniewa Szczerbika, Zdzi- sława Włodarczyka, Wieluń 2012, ss. 142 (Maria Nartonowicz-Kot). ............. 314 Lewica polska. Koncepcje – ludzie – działalność, red. E. Krasucki. T. Sikorski, A. Wator, t. 1 – 2, Wrocław 2012, ss. 384 + 310 (Kamil Piskała). ................... 317 SPRAWOZDANIA Sprawozdanie z konferencji naukowej „30. rocznica wprowadzenia stanu wojenne- go. Doświadczenia z Łodzi i regionu”, Łódź, 8 XII 2011 r. (Sylwia Hadrysiak). 323 Sprawozdanie z konkursu historyczno-literackiego „Opowieść o dawnej Łodzi” (Magdalena Pawlak). ........................................................................................ 325 Sprawozdanie z V Łódzkiej Wiosny Młodych Historyków, Łódź, 23-25 III 2012 r. (Jarosław Kubiak, Kamil Piskała). .................................................................... 327 Sprawozdanie z działalności Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Histo- rycznego za okres od 10 VI 2009 do 20 VI 2012 r. (Ilona Florczak, Tomasz Pietras). ............................................................................................................. 331 Sprawozdanie z konferencji naukowej „PPS a parlamentaryzm II Rzeczypospoli- tej (w 120 rocznicę Zjazdu Paryskiego)”, Piotrków Trybunalski, 29 IX 2012 r. (Kamil Piskała). ................................................................................................. 344 Oskar Halecki i jego obraz Europy. Część trzecia. Konferencja naukowa, Łódź, 16-17 XI 2012 r. (Marta Biedrawa-Raczyńska). ............................................... 347 Uroczyste spotkanie z okazji 30. rocznicy reaktywowania tomaszowskiego Koła Polskiego Towarzystwa Historycznego, Tomaszów Mazowiecki, 14 XII 2012 r. (Andrzej Wróbel). .............................................................................................. 349 7 CONTENTS DISSERTATIONS AND ARTICLES Alicja Szymczakowa, Genealogy Details from Sieradz Province of Fifteen Century. ................................................................................................................. 11 Jarosław Kita, Model Land Properties in Kingdom of Poland of 40th and 50th Years of 19th Century. .................................................................................................... 29 Ilona Florczak, Archival materials about Sosnowiec between 1867-1918 in State Archive in Lodz. .................................................................................................. 43 Włodzimierz Kozłowski, The Commanders of the 31th Riflemen of Kaniów Regi- ment (Łódź, Since 1935 also in Sieradz) 1918-1939. The attempt of Character- istics, Part One 1918-1928. .................................................................................. 67 Krzysztof Lesiakowski, Kalisz Citizens – Victims of Zgierz Crime from the 20th March 1942. ......................................................................................................... 93 Bohdan Piętka, Members of the Local Polish Underground Organizations of the Reichsgau Wartheland and the Reichsgau Danzig- Westpreussen in KL Aus- chwitz. ................................................................................................................ 111 Witold Jarno, The Command of the Military District No. VI Lodz on the Peaceful Organization in the Years 1945-1946. ............................................................... 133 MINOR WORKS AND MATERIALS Zdzisław Włodarczyk, The Prussian Military Presence in Piotrkow (1793-1806). 155 Anna Gawryszczak, Names and Surnames of Polish Jews in 19th Century. ............ 171 Agnieszka Janik, The Registers of Population from the 19th and the First Half of the 20th Centuries Preserved in the State Archive in Lodz. ..................................... 187 Aleksy Piasta, The Organization and Activity of Gymnastic Society „Sokół” in Piotrków Trybunalski between 1905-1918. ....................................................... 197 Aleksandra Kozłowska, The Symbols of the Soldiers Honour. The Flags of the 28th Kaniów Regiment (Łódź) 1918-1939. ............................................................... 207 Marcin Matusiak, Interventions of Łódź District Autorities to Appoint Experimen- tal Farm and Agricultural School in Czarnocin (1919-1924). ........................... 225 Arkadiusz Rzepkowski, The Women in the Structure of the Sex of the Population of Lodz Voivodeship in the Light of the First General Census from 1921 Year. 243 Małgorzata Koniarska, The Czechoslovakia-Germany Conflict of 1938 on pages of „Warszawski Dziennik Narodowy” („Warsaw National Journal”). .............. 255 Ksawery Jasiak, Zdzisław Balcerzak ps. „Viktor” - The Partisan of Choice. ........ 271 Jerzy Wojniłowicz, Scientific and Popularizing Achievements of Włodzimierz Rudź. .................................................................................................................
Recommended publications
  • Wiadomości Lutomierskie
    NR 65 WIADOMOŚCI wrzesień 2007 LUTOMIERSKIE BEZPŁATNY Relacja z XIV Sesji Rady Gminy Lutomiersk W numerze: W dniu 10 września 2007 r. Dorota Pabjańska – kierownik ży w drodze przetargu, nie- w sali widowiskowej Gminnego Gminnego Ośrodka Pomo- ruchomości stanowiących Ośrodka Kultury w Lutomier- cy Społecznej w Lutomiersku własność Gminy Lutomiersk, - Sesja Rady Gminy sku odbyła się XIV Sesja Rady przedstawiła informację z dzia- położonych we wsi Kazimierz Gminy Lutomiersk. W sesji łalności GOPS. i Stanisławów Stary, gm. - Dożynki Gminne 2007 uczestniczyło 12 radnych, soł- Na XIV Sesji Rady Gminy Lutomiersk, - Rocznica wybuchu tysi, przewodniczący rad sołe- Lutomiersk radni podjęli uchwa- - przeznaczenia do sprzedaży II Wojny Światowej ckich oraz mieszkańcy Gminy ły w następujących sprawach: w drodze przetargu, nieru- Lutomiersk, Wójt Gminy oraz - zmian budżetu, chomości gruntowej położo- - Rozpoczęcie roku szkolnego Skarbnik Gminy. Przewodni- - ustalenia wykazu limitów na nej w Lutomiersku, - Serwis rolniczy czący Rady Gminy Lutomiersk wieloletnie programy inwe- - wyrażenia zgody na wydzier- – Pan Tadeusz Rychlik – otwo- stycyjne gminy; żawienie nieruchomości sta- rzył sesje i stwierdził jej pra- - zaciągnięcia długotermino- nowiącej własność Gminy nych stałych komisji przedsta- womocność na podstawie listy wej pożyczki na finansowa- Lutomiersk na okres 10 lat, wili informacje z działalności obecności radnych. nie planowanego deficytu - wyrażenia zgody na odstąpie- swoich komisji za I półrocze Po przyjęciu porządku obrad budżetu w roku
    [Show full text]
  • They Fought for Independent Poland
    2019 Special edition PISMO CODZIENNE Independence Day, November 11, 2019 FREE AGAIN! THEY FOUGHT FOR INDEPENDENT POLAND Dear Readers, The day of November 11 – the National Independence Day – is not accidentally associated with the Polish military uni- form, its symbolism and traditions. Polish soldiers on almost all World War I fronts “threw on the pyre their lives’ fate.” When the Polish occupiers were drown- ing in disasters and revolutions, white- and-red flags were fluttering on Polish streets to mark Poland’s independence. The Republic of Poland was back on the map of Europe, although this was only the beginning of the battle for its bor- ders. Józef Piłsudski in his first order to the united Polish Army shared his feeling of joy with his soldiers: “I’m taking com- mand of you, Soldiers, at the time when the heart of every Pole is beating stron- O God! Thou who from on high ger and faster, when the children of our land have seen the sun of freedom in all its Hurls thine arrows at the defenders of the nation, glory.” He never promised them any bat- We beseech Thee, through this heap of bones! tle laurels or well-merited rest, though. On the contrary – he appealed to them Let the sun shine on us, at least in death! for even greater effort in their service May the daylight shine forth from heaven’s bright portals! for Poland. And they never let him down Let us be seen - as we die! when in 1920 Poland had to defend not only its own sovereignty, but also entire Europe against flooding bolshevism.
    [Show full text]
  • Analiza Zmian W Zagospodarowaniu Przestrzennym Gminy Lutomiersk
    Załacznik do Uchwały Nr XLVII/328/14 Rady Gminy Lutomiersk z dnia 27 lutego 2014 r. ANALIZA ZMIAN W ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM GMINY LUTOMIERSK LUTOMIERSK, STYCZEŃ 2014 R. ANALIZA ZMIAN W ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM GMINY LUTOMIERSK NAZWA OPRACOWANIA: Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy Lutomiersk ZLECENIODAWCA: Urząd Gminy Lutomiersk WYKONAWCA: BUDPLAN Sp. z o.o. 04-390 Warszawa ul. gen. Ludwika Kickiego 26B/10 tel. 22 870 42 62, 22 870 42 74 fax.: 22 870 42 62 e-mail: [email protected] www.budplan.net ZESPÓŁ AUTORSKI: główny projektant: mgr inż. arch. Anna Olbromska-Matusiak członek OIU z siedzibą w Warszawie – WA-395 zespół: inż. Mateusz Pyra mgr Ewelina Skirzyńska ANALIZA ZMIAN W ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM GMINY LUTOMIERSK Spis treści I. Wstęp ...............................................................................................................................................4 1. Podstawy prawne opracowania ..................................................................................................4 2. Cel opracowania ..........................................................................................................................4 3. Przyjęta metoda opracowania.....................................................................................................5 4. Charakterystyka gminy Lutomiersk .............................................................................................5 II. Analiza decyzji administracyjnych ...................................................................................................8
    [Show full text]
  • "Witold Pilecki. Confronting the Legend of the "Volunteer to Auschwitz""
    Ewa Cuber-Strutyńska Witold Pilecki. Confronting the legend of the “volunteer to Auschwitz” Death had many opportunities to prematurely end the life of Witold Pilecki, who participated in the ight for independence during the war against the Bolsheviks and fought in World War II. Despite the risk he took, he managed to avoid death when he was at the front, when he found himself in the Auschwitz concentration camp and when he took part in the Warsaw Uprising. That it reached him in seemingly independent Poland and that it happened owing to, among others, his old brothers in arms should be considered a tragic paradox. Pilecki became a victim of the Communist regime, which brought death to him twice. The irst death, with a bullet in the back of his head, came on 25 May 1948; the second, symbolic one, involved killing the memory of Pilecki by censoring it for several dozen years. The memory of Pilecki was liberated and he was rehabilitated only after the fall of the regime that had brought death upon him. In the 1990s, we witnessed the publication of the irst biographies of Pilecki, which led to his return to the history of Poland and placed him in the pantheon of Poles who served their homeland to the greatest extent. Moreover, the past several years have shown a growing interest in Pilecki. His igure is now popularised by not only academic publications (which after all reach a rather small audience) but also various kinds of activities undertaken by state institutions, non-governmental organisations as well as football club fans.1 Among the increasing number of initiatives intended to honour Pilecki was even the idea to make an attempt at his beatiication.2 1 During a match between Śląsk Wrocław and Jagiellonia Białystok that took place on 3 May 2012, the supporters of Śląsk Wrocław prepared a setting including Pilecki’s portrait with a caption “Volunteer to Auschwitz” and the quote “Because compared with them Auschwitz was just a trile”.
    [Show full text]
  • Powiat Makowski
    TRADYCJA MAZOWSZA powiat makowski Przewodnik subiektywny Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki Agencja Wydawnicza „Egros” Warszawa 2012 ppowiatowiat mmakowski.inddakowski.indd 1 22012-11-27012-11-27 113:01:423:01:42 Autor: Bernard Kielak T³umaczenie na jêzyk angielski: Marta W¹sowska Redaktor serii: Alicja Jankiewicz (MCKiS) Redakcja: Ma³gorzata Gucman Redakcja techniczna: Tomasz Grochowski Zdjêcia: Krzysztof Gucman, Bernard Kielak W ksi¹¿ce wykorzystano zdjêcia ze zbiorów Starostwa Powiatowego w Makowie Mazowieckim, Urzêdu Miejskiego w Makowie Mazowieckim, Urzêdu Gminy Karniewo, Urzêdu Gminy Krasnosielc, Urzêdu Gminy M³ynarze, Urzêdu Gminy w Ró¿anie, Urzêdu Gminy Rzewnie, Urzêdu Gminy Szelków, Towarzystwa Mi³ośników Ziemi Makowskiej, Teatru Tañca z Ogniem MANTRA Opracowanie grafi czne serii: Studio Komar, www.komar.com.pl ISBN 978-83-63427-20-7 ISBN 978-83-89986-97-9 © Copyright by Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki and authors Wydawcy: Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki ul. Elektoralna 12 00-139 Warszawa www.mckis.waw.pl Agencja Wydawnicza „Egros” s.c. ul. Korotyñskiego 23 lok. 56 02-123 Warszawa tel. 22 823 48 78 fax 22 659 43 14 e-mail: [email protected] www.egros.pl 2 Tradycja Mazowsza ppowiatowiat mmakowski.inddakowski.indd 2 22012-11-27012-11-27 113:01:473:01:47 Spis treści Od Wydawcy .........................................................................................................................5 Od Autora .............................................................................................................................7
    [Show full text]
  • Plan Postępowań O Udzielenie Zamówień
    ROCZNY PLAN ZAMÓWIE Ń PUBLICZNYCH NA ROK 2017 (plan post ępowa ń o udzielenie zamówie ń) Przedmiot zamówienia Rodzaj zamówienia Przewidywany tryb lub Orientacyjna wartość Przewidywany termin (roboty budowlane, inna procedura zamówienia brutto wszcz ęcia Lp. dostawy lub usługi) udzielenia zamówienia postepowania w uj ęciu kwartalnym 1 2 3 4 5 6 1 Wydział Dróg i Mostów – roboty budowlane Przetarg 2759618,50 I kwartał Przebudowa drogi powiatowej nr 4912E nieograniczony Dobro ń – Ldza ń, Gmina Dobro ń 2 Wydział Inwestycji i Funduszy – usługi Przetarg 100.000,00 I kwartał Opracowanie dokumentacji budowlanej nieograniczony dla zadania: Termomodernizacja budynku użyteczno ści publicznej w Pabianicach przy ulicy Św. Jana 33 3 Wydział Dróg i Mostów – usługi Przetarg 55192,37 I kwartał Nadzór inwestorski przy realizacji nieograniczony Przebudowy drogi powiatowej nr 4912E Dobro ń – Ldza ń, Gmina Dobro ń 4.1 Wydział Dróg i Mostów – usługi Przetarg 15000,00 I kwartał Przebudowa chodnika w drodze nieograniczony powiatowej nr 3304E – ul. Nawrockiego w Pabianicach, Gmina Miejska Pabianice (dokumentacja) 4.2 Przebudowa dróg powiatowych nr 3310E i 60000,00 3309E w miejscowo ści Rydzyny, gmina Pabianice (dokumentacja) 4.3 Przebudowa drogi powiatowej nr 4912E w 50000,00 Ldzaniu, gmina Dobro ń (dokumentacja) 125000,00 5 Wydział Geodezji i Kartografii – usługi Przetarg 178 000,00 I kwartał Usługi – Modernizacja ewidencji gruntów nieograniczony i budynków – zgodnie z art. 24a ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne dla obr ębów ewidencyjnych 6-Charbice Dolne, 7-Charbice Górne, 8-Czołczyn, 9- Dziektarzew gminy Lutomiersk (B) 6.1 Wydział Dróg i Mostów – usługi Przetarg 15000,00 I kwartał Przebudowa drogi powiatowej nr 4911E nieograniczony od granicy gminy Pabianice do skrzy żowania z drog ą gminn ą nr 108258E, gmina Pabianice (dokumentacja) 6.2 Budowa chodnika w drodze powiatowej nr 10000,00 3313E – ul.
    [Show full text]
  • Wykorzystanie Doliny Neru Na Cele Związane Z Rozwojem Hydroenergetyki I Turystyki 10-10-2011 Artykuł Opracowany Przy Współpracy Joanny Lik Oraz Joanny Sołtuniak
    Wykorzystanie doliny Neru na cele związane z rozwojem hydroenergetyki i turystyki 10-10-2011 Artykuł opracowany przy współpracy Joanny Lik oraz Joanny Sołtuniak Abstrakt: Ner jest największą łódzką rzeką. Jego losy są ściśle związane z historią miasta, a stan biologiczny wynika z rozwoju gospodarczego łódzkiej aglomeracji na początku XIX wieku i w latach późniejszych. W artykule przedstawiono szeroko pojętą charakterystykę doliny tej ważnej dla gospodarki województwa łódzkiego rzeki, opisano zmiany jakie zachodziły w wodach Neru na przestrzeni ostatnich lat. Poruszono także zakres obecnego wykorzystania rzeki na różne cele m.in.: komunalne, rolnicze, energetyczne i turystyczne. Słowa kluczowe: Ner, nawodnienia rolnicze, zanieczyszczenia rzeki, energetyka wodna, małe elektrownie wodne (MEW), Grupowa Oczyszczalnia Ścieków Łódzkiej Aglomeracji Miejskiej (GOŚ ŁAM), turystyka, województwo łódzkie. 1. Wstęp Rzeki od zawsze stanowiły ważny element rozwoju w dziejach ludzkości. Obszary nadrzeczne były od tysięcy lat chętnie kolonizowane, oprócz tego, że zapewniały zasoby życiodajnej wody słodkiej oraz pożywienia, mogły stanowić fizyczną barierę gwarantującą bezpieczeństwo. Pełniły również funkcję szlaków komunikacyjnych i handlowych. Tworzące się nad rzekami osady, a w późniejszych epokach miasta, współpracowały ze sobą, co stymulowało ich rozwój. W starożytności doceniono potęgę Eufratu i Tygrysu oraz Nilu. Rzeki te przyczyniły się do rozwoju wielkich cywilizacji, darując ludziom swoje bogactwa. Podstawą egzystencji ludności było rolnictwo, ściśle skoordynowane z wylewami rzek. Żyzne namuły rzeczne corocznie dostarczane na pola uprawne determinowały wysokość plonów, a szlak transportowy, jaki tworzyła rzeka umożliwiał wymianę towarów. W dzisiejszych czasach rzeki także są wykorzystywane przez człowieka, niestety coraz częściej przyczynia się to do powstawania zjawisk niekorzystnych. Przykładem zbyt silnej antropopresji jest jedna z większych europejskich rzek – Ren.
    [Show full text]
  • Generate PDF of This Page
    Institute of National Remembrance https://ipn.gov.pl/en/news/4335,Scientific-conference-quotPersonal-losses-in-the-Polish-countryside-du ring-World.html 2021-09-28, 07:49 10.07.2020 Scientific conference "Personal losses in the Polish countryside during World War II", Kielce, 10 September 2020 Personal losses in the Polish countryside during World War II were the subject of a conference held on 10 September 2020 at the "History Point" Educational Center of the Institute of National Remembrance in Kielce. German repressions were discussed. Retaliation actions in the Polish villages for helping the soldiers of the Polish Underground State were aimed at forcing the citizens to obey and discouraging them from helping the partisans. There still remain many issues that require further research into the history of the Polish countryside during German occupation. The IPN’s branch office in Kielce and the Kielce Village Museum plan to organize further scientific conferences. The conference was accompanied by the exhibition „I remember that horrible day. German repressions in the Polish countryside in 1939-1940”, authored by Katarzyna Jedynak, PH.D. The organizers of the conference were the IPN's Kielce branch and the Kielce Village Museum. *** During World War II, the Germans pacified at least 817 Polish villages. The inhabitants were shot, taken to concentration camps, and forced labor camps to the Third Reich. Their belongings were robbed and destroyed. Farms and entire villages were burnt down. The eastern Polish lands were subjected to brutal Sovietization, and a significant part of the Polish population was deported to the East of the USSR.
    [Show full text]
  • Śladami Żołnierzy Obwodu Jędrzejowskiego Armii Krajowej 1939-1956
    SOWINIEC 2016, nr 49, s. 101-160 https://doi.org/10.12797/Sowiniec.27.2016.48.03 ŚLADAMI ŻOŁNIERZY OBWODU JĘDRZEJOWSKIEGO ARMII KRAJOWEJ 1939-1956 Cz. 1: Konspiracja na Karolówce Anna Radecka „To było skończone bydle” – wspomina po latach naczelnika więzienia w Rawiczu Stanisław Dąbrowa-Kostka1. Określenie dosadne i jednoznaczne, ale w pełni uzasadnione. Kazimierz Szymonowicz, kapitan służby więziennej, wrył się w pamięć więźniów jako bezwzględny sadysta. Nowo przybyłe trans- porty wrogów „ludowej demokracji” poddawano presji i inwigilacji zaraz po przekroczeniu bram rawickiego więzienia, a naczelnik Szymonowicz zwany „krwawym” albo „czerwonym Kaziem” często witał więźniów osobiście prze- mówieniem niepozostawiającym złudzeń co do tego, jak będą w tym miejscu traktowani2. Po szczegółowej rewizji więźniowie trafiali na „kwarantannę”, czyli 1 Cytat z rozmowy z S. Dąbrową-Kostką przeprowadzonej przez autorkę 15 II 2014; Stanisław Kostka „Dąbrowa”, „Dzierżyński”, „Aleksander”, por., organizator i dowódca samodzielnej grupy konspiracyjnej „Lipowica” w Przemyślu, od 1941 w ZWZ, następnie w Polskiej Organi- zacji Zbrojnej scalonej z AK latem 1942. Pełnił kolejno funkcje: szefa Akcji „N”, p.o. oficera KiP (kolportaż i propaganda) w Obwodzie Przemyskim AK, adiutanta podkarpackiego ośrodka Kedywu. Uczestnik akcji rozbicia więzienia w Jaśle w 1943, za którą został odznaczony Krzy- żem VM kl. V. Po wkroczeniu Sowietów był oficerem dywersji Obwodu Przemyskiego AK i dowódcą oddziału partyzanckiego „Dzierżyński”. Następnie kierował Wydziałem Informacji i Bezpieczeństwa WiN w Krakowie. Aresztowany 5 III 1946, skazany na siedem lat więzienia. Karę odbywał w Krakowie w więzieniu przy ul. Montelupich, a potem w Rawiczu i we Wron- kach. Zwolniony na mocy amnestii w 1949. 2 K. Bedyński, Więzienia we Wronkach i w Rawiczu w systemie więzień politycznych, [w:] W złowieszczych murach Wronek i Rawicza lat 1945-1956, Poznań 1995, s.
    [Show full text]
  • Kielce Province Villages During WWII (Pdf, 150.77
    Katarzyna Jedynak Kielce Village Museum Mausoleum of the Martyrdom of Polish Villages in Michniów KIELCE PROVINCE VILLAGES DURING WORLD WAR II The plan to exploit the Polish lands and to gradually ruin the Polish nation had been created by the leaders of the Third Reich before World War II even began. Therefore, the totality of German crimes against Poles and other nationalities must be considered as deliberate and planned actions. The occupier aimed to subjugate the Polish people and ultimately exterminate them after winning the war. In September 1939, Kielce Province came under the control of the Wehrmacht. During the 55 days of Wehrmacht rule (1 September – 25 October 1939), its frontline units committed numerous crimes against the inhabitants of the rural areas of Kielce Province. Random residents of conquered villages were killed on sight. Residents of the following villages met their demise in this way: Lelów, Ślężany, Szczekociny, Koniecpol, Wodzisław, Chmielnik, Daleszyce and others. The Germans would often terrorise the villages they conquered by killing off parts of their populations. 80 people were killed in Lipsk, 50 in Pińczów and 30 in Miechów. The Germans also killed civilians in retaliation whenever they met with resistance from the Polish Army. After the Battle of Krasna (6 September), German soldiers killed 24 people in the village itself and the nearby village of Komorów, including 4 Jews and 3 POWs. Civilians were also frequently used as human shields. This was the case during the battles fought near Odrzywół, where seven people died as a result. Starting in mid- September, Wehrmacht, gendarmerie and Ordnungspolizei units began to arrest and execute Poles, primarily members of the intelligentsia, political and social activists, as well as Jews.
    [Show full text]
  • Pogrom Cries – Essays on Polish-Jewish History, 1939–1946
    Rückenstärke cvr_eu: 39,0 mm Rückenstärke cvr_int: 34,9 mm Eastern European Culture, 12 Eastern European Culture, Politics and Societies 12 Politics and Societies 12 Joanna Tokarska-Bakir Joanna Tokarska-Bakir Pogrom Cries – Essays on Polish-Jewish History, 1939–1946 Pogrom Cries – Essays This book focuses on the fate of Polish “From page one to the very end, the book Tokarska-Bakir Joanna Jews and Polish-Jewish relations during is composed of original and novel texts, the Holocaust and its aftermath, in the which make an enormous contribution on Polish-Jewish History, ill-recognized era of Eastern-European to the knowledge of the Holocaust and its pogroms after the WW2. It is based on the aftermath. It brings a change in the Polish author’s own ethnographic research in reading of the Holocaust, and offers totally 1939–1946 those areas of Poland where the Holo- unknown perspectives.” caust machinery operated, as well as on Feliks Tych, Professor Emeritus at the the extensive archival query. The results Jewish Historical Institute, Warsaw 2nd Revised Edition comprise the anthropological interviews with the members of the generation of Holocaust witnesses and the results of her own extensive archive research in the Pol- The Author ish Institute for National Remembrance Joanna Tokarska-Bakir is a cultural (IPN). anthropologist and Professor at the Institute of Slavic Studies of the Polish “[This book] is at times shocking; however, Academy of Sciences at Warsaw, Poland. it grips the reader’s attention from the first She specialises in the anthropology of to the last page. It is a remarkable work, set violence and is the author, among others, to become a classic among the publica- of a monograph on blood libel in Euro- tions in this field.” pean perspective and a monograph on Jerzy Jedlicki, Professor Emeritus at the the Kielce pogrom.
    [Show full text]
  • Poland First to Fight
    Poland First to Fight Poland First to Fight Bogusław Kopka, Paweł Kosiński Muzeum ii Wojny Światowej Gdańsk 2018 Poland was the first country to firmly resist the brutal expansion of the totalitarian powers that were utterly indifferent to the rights of weaker countries. Poland’s armed resistance to German aggression on September 1, 1939, was a turning point in world politics towards the Third Reich. Contrary to the hopes of Adolf Hitler, on the third day after the commencement of military operations the German attack on Poland transformed into a world war. Two-turret and single turret Vickers E light tanks with crews On September 3, the United Kingdom and France ful- of the 11th armoured battalion filled their commitments to Poland by declaring war during exercises. Rembertowo, on Germany, although for eight months they waged summer, 1939 a strange war (the Phoney War) after passively observ- Photo H. Poddębski, MIIWŚ ing the struggle and military defeat of the Republic of Poland. Two weeks later – in accordance with the Czołgi lekkie Vickers E w wersji jedno i dwuwieżowej z załogami provisions of the Hitler-Stalin Pact (August 23, 1939) – z 11. batalionu pancernego the Soviet Union attacked Poland. w czasie ćwiczeń. Rembertowo, lato 1939 r. The six-year war gradually spilled onto successive con- Fot. H. Poddębski, MIIWŚ tinents and eventually spread to most of the world. The fortunes of the Allied and Axis forces changed many times. The most difficult period for the anti-Hitler coalition was between the summers of 1940 and 1941. 5 The most spectacular shifts of the front were experienced by the USSR, which was forced into the Allied camp by the Germans themselves.
    [Show full text]