Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pieszyce Na Lata 2015-2020
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pieszyce na lata 2015-2020 Pieszyce – Wrocław 2015 Spis treści Wprowadzenie ........................................................................................................................... 4 1. Założenia metodyczne prac nad Strategią ............................................................................. 6 1.1. Tryb przygotowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Pieszyce .................................................................................................................................. 6 1.2. Założenia, wartości i zasady stanowiące podstawę Strategii .......................................... 7 2. Część diagnostyczna ............................................................................................................. 10 2.1. Ogólna charakterystyka gminy Pieszyce ....................................................................... 10 2.1.1. Położenie geograficzne .......................................................................................... 10 2.1.2. Demografia ............................................................................................................. 11 2.1.3. Gospodarka lokalna i rynek pracy .......................................................................... 14 2.1.4. Mieszkalnictwo ....................................................................................................... 15 2.1.5. Oświata i wychowanie ............................................................................................ 17 2.1.6. Ochrona zdrowia .................................................................................................... 21 2.1.7. Kultura, sport i rekreacja ........................................................................................ 24 2.1.8. Organizacje pozarządowe ...................................................................................... 26 2.2. Diagnoza problemów społecznych w gminie Pieszyce wraz z prognozą zmian ............ 28 2.2.1. Ubóstwo i wykluczenie społeczne .......................................................................... 28 2.2.2. Sytuacja rodzin i dzieci ........................................................................................... 30 2.2.3. Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych ......................................... 33 2.2.4. Bezrobocie .............................................................................................................. 35 2.2.5. Bezdomność ........................................................................................................... 38 2.2.6. Uzależnienia ........................................................................................................... 39 2.2.7. Sytuacja osób niepełnosprawnych i długotrwale chorych ..................................... 42 2.2.8. Problemy osób starszych ........................................................................................ 44 2.2.9. Przemoc .................................................................................................................. 46 2.2.10. Inne problemy społeczne ..................................................................................... 47 2.3. Rozwiązywanie problemów społecznych w gminie Pieszyce ........................................ 49 2.3.1. Ośrodek Pomocy Społecznej .................................................................................. 49 2.3.2. Gminny Zespół Interdyscyplinarny ......................................................................... 56 2.3.3. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych................................. 57 2.3.4. Pozostałe instytucje gminy Pieszyce działające na rzecz rozwiązywania problemów społecznych ...................................................................................................................... 59 2.3.5. Działania społeczne realizowane w gminie Pieszyce z udziałem środków pochodzących z Unii Europejskiej .................................................................................... 61 2.3.6. Instytucje powiatowe działające na rzecz rozwiązywania problemów społecznych .......................................................................................................................................... 62 2.3.7. Organizacje pozarządowe ...................................................................................... 67 2.4. Problemy społeczne Pieszyc – wyniki badań ................................................................. 69 2.5. Wnioski z diagnozy. Analiza SWOT ................................................................................ 83 3. Część prognostyczna ............................................................................................................ 89 3.1. Misja gminy Pieszyce ..................................................................................................... 89 3.2. Cele strategiczne ........................................................................................................... 90 3.3. Cele operacyjne, zadania oraz wskaźniki realizacji zadań ............................................. 93 3.4. Zgodność celów Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych z celami unijnych i polskich dokumentów strategicznych ................................................................................ 104 3.5. Sposób realizacji Strategii i ramy finansowe ............................................................... 109 2 3.6. Struktura zarządzania Strategią .................................................................................. 115 3.7. Ewaluacja Strategii ...................................................................................................... 115 Podsumowanie ....................................................................................................................... 117 3 Wprowadzenie Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest podstawowym dokumentem strategicznym, stanowiącym narzędzie nowoczesnej pomocy społecznej, wspierającym długofalowe planowanie i realizację celów w zakresie rozwiązywania problemów społecznych w skali lokalnej. Potrzeba przyjęcia dokumentu w gminie Pieszyce wynika nie tylko z obowiązku nałożonego przez ustawę z 12 marca 2014 roku o pomocy społecznej1, ale przede wszystkim ze zdiagnozowanej potrzeby rozwiązania w sposób planowy istniejących kwestii i problemów społecznych. Dokument jest również odpowiedzią na zmiany zachodzące w sferze społecznej w gminie i preferencje mieszkańców. Wytyczną w przygotowaniu dokumentu było założenie o kompleksowym ujęciu sfery społecznej, zakładające odejście od ograniczenia wyłącznie do obszaru interwencji socjalnej, nakierowanej na wsparcie osób znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej. W Strategii przyjęto więc podejście aktywizacyjne, prowadzące do usamodzielnienia jednostek i rodzin korzystających z wsparcia oraz przeciwdziałające występowaniu trudnych sytuacji życiowych, a także łączące działalność różnych instytucji publicznych dla wspólnej, lepszej realizacji celów, przy współpracy z organizacjami pozarządowymi i uaktywnieniu społeczności lokalnej. Zgodnie z ustawą z 12 marca 2014 roku o pomocy społecznej2 do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Celem ustawodawcy, który podjęła gmina Pieszyce, jest stworzenie spójnego systemu planowania strategicznego w sferze społecznej. Strategia składa się z dwóch zasadniczych części: diagnozy sytuacji społecznej w gminie Pieszyce oraz części prognostycznej. Zostały one poprzedzone przedstawieniem założeń metodycznych związanych z pracami nad dokumentem. Wnikliwa diagnoza stanowi podstawę dobrze zaplanowanych działań. Stąd w części diagnostycznej dokonano ogólnej charakterystyki gminy pod kątem społecznym, przeprowadzono dokładną diagnozę występowania problemów społecznych oraz analizę działania instytucji odpowiadających za działania na rzecz osób potrzebujących w Pieszycach. W części prognostycznej określono misję 1 Ustawa z 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz.U. z 2013 r., poz. 182, tekst jednolity ze zm. 2 Ustawa z 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz.U. z 2013 r., poz. 182, tekst jednolity ze zm. 4 społeczną gminy, cele strategiczne, operacyjne oraz kierunki planowanych działań. Wskazano także na sposób realizacji strategii i ramy finansowe działań. Oddając w ręce mieszkańców Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pieszyce na lata 2015-2020 mamy nadzieję, że przyczyni się ona do realizacji społecznej misji gminy, a dzięki realizacji zaplanowanych celów i działań przyczynią się poprawie jakości życia w Pieszycach. Jednocześnie pragniemy podziękować wszystkim, którzy zaangażowali się w proces przygotowania dokumentu. Dziękujemy za czas poświęcony na zebranie danych i informacji, udział w badaniach empirycznych i spotkaniach konsultacyjnych, za merytoryczny wkład, dzięki któremu udało się przeprowadzić pełną diagnozę sytuacji w gminie i zaplanować cele i działania strategiczne. 5 1. Założenia metodyczne prac nad Strategią 1.1. Tryb przygotowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Pieszyce Opracowując Strategię przyjęto model partnerski, zakładający szeroki udział władz gminy, instytucji publicznych, organizacji pozarządowych