Themalijst Muziek voor Pasen en de vastenperiode
Aswoensdag
Domine, non secundum, tractus, 2de modus (uit de Mis voor Aswoensdag "Ad Missam In Feria Quarta Cinerum") (gregoriaans) Choralschola der Benediktinerabtei Münsterschwarzach op: Gregorianische Gesänge : Fastenzeit - Passion - Ostern ONDERWERP Gregoriaans 202 CD
Qui meditabitur, 3de modus, communio (uit de "Mis voor Aswoensdag "Feria Quarta Cinerum" / Choeur des Moines de l'Abbaye Saint-Pierre de Solesmes op: Chant grégorien : Evêques, Docteurs, Saints and Saintes Magazijn CDM 14241
Emen-démus in melius, 2de modus, responsorium (uit de "Nonen van Aswoensdag "Ad Nonam in Feria Quarta Cinerum" / Laudate Dominum olv Werner Beheydt op: Pijn die geneest Magazijn KL CDM 2552
Exaudi nos, Domine (7` modus) (uit de "Gezangen voor de Zaterdag na Aswoensdag (?) "Dies post cineres" (Sabbato) op: Pijn die geneest Magazijn KL CDM 2552
Rerum Deus tenax vigor (8` modus) (hymne) (uit de "Nonen van Aswoensdag "Ad nonam Feria Quarta Cinerum") / Schola Cantorum van de Amsterdamse Studenten op: Hollandse Meesters : Gregoriaanse Gezangen volume 2 = Gregorian Chant Vol. 2 ONDERWERP Gregoriaans 61 CD
Vastenperiode
De volgende CD’s bevat naast specifieke gezangen voor bepaalde zondagen tijdens de vasten ook andere paasmuziek
Anthologie Grégorienne : Chant grégorien ONDERWERP Gregoriaans 89 CD
Adorate Deum ONDERWERP Gregoriaans 66 CD
A la découverte du chant / Choeur des Moines de l'Abbaye Saint-Pierre de Solesmes ONDERWERP Gregoriaans 15 CD
Adorate Deum : Gregorian Chant from the Proper of the Mass Magazijn KL CDM 2554
Pueri hebraeorum: gregoriaans en polyfonie voor Palmzondag RECITAL KOOR Cappella Traiectina 1 CD
Paasmuziek
Grosso modo zijn er 4 grote genres in de paasmuziek, uiteraard allemaal religieus, hoewel soms uit zijn liturgisch verband getrokken. Van de middeleeuwen tot nu zijn diverse componisten geïnspireerd geweest.
- De passies: het lijdensverhaal van Jezus, al of niet strikt een bepaald evangelie volgend, en meestal in een rollenspel. De Mattheus-passion BWV 244 van Johann Sebastian Bach is natuurlijk de bekendste. Maar het aantal passies dat geschreven is, vooral in de barok, is niet te overzien. Georg Philipp Telemann alleen al schreef van 1722 tot 1767 ieder jaar een nieuwe passie, wat hem een totaal van 46 stuks opleverde. Daarboven op kan men nog een aantal oratorio’s tellen die gerust voor een passie kunnen doorgaan.
- De oratorio’s: tijdens de vasten werden geen opera’s opgevoerd, maar ter compensatie werden er niet- scenische en niet-geacteerde rollenspelen met religieuze inhoud geprogrammeerd. Deze werken vertoonden soms evenveel pathos en bravoure als opera. Soms was de tekst niet verhalend, maar eerder beschouwend. De voorlopers in de middeleeuwen hiervan zijn de liturgische spelen
- De gezangen voor de Goede Week, waarbij er voor elke dag in die week aparte gezangen bestaan. De meest voorkomende zijn de Lamentaties van de profeet Jeremias, in het Frans heeft men het over de “Leçons de ténèbre” en in het Latijn “Responsoria Tenebrae”. Aanvankelijk werden die om 3 uur ’s nachts gezongen tijdens de Metten van Goede Vrijdag. Maar om aan de behoeften van de burgerlijke gelovigen tegemoet te komen, werden die verplaatst naar de namiddag van de dag ervoor. Soms werd daartoe de kerk verduisterd met doeken en verlicht met kaarsen die dan na elke lamentatie één voor één gedoofd werden. Een variant hierop zijn de “Kruiswoorden” ook wel “De 7 Laatste woorden van Christus”
- het “Stabat Mater”, is de tekst over de treurende Maria-figuur aan het kruis, enige van de 5 sequenzen in het gregoriaans die gespaard bleven na het Concilie van Trente. Een compilatie van Stabat Maters uit diverse stijlperiodes (Pergolesi, Vivaldi en Haydn) vindt men op de dubbele CD “Stabat Mater” door diverse uitvoerders. ONDERWERP Passiemuziek 4 CD
Bepaalde werken zijn op te zoeken in de computer via woorden als “Pasen”, “Paaszondag”, “Goede week”, “Goede Vrijdag” en hun anderstalige equivalenten. Zelfs voor het ritueel van de voetwassing op Witte Donderdag bestaan aparte gezangen.
Verzamel-CD’s met Passie- en Paasmuziek uit diverse periodes
- Music for passiontide and Easter / Anthony Crossland (dirigent) REC CDM 9065
- Christ ist erstanden / Augsburger Vokalensemble en Instrumentalisten; Christian Ridil (dirigent) ONDERWERP Paasmuziek 1 CD
- Passion & Resurrection RECITAL KOOR Stile Antico 3 CD
Vroegchristelijke muziek
- Pâques arméniennes : Hymns of the Holy Week of the Armenian Church / Goussan Aljanian (uitvoerder) ONDERWERP Geestelijke muziek 20 CD
Gregoriaans
- Gregoriaanse vespers en completen : Pasen Gregorian Vespers and Complines : Easter : Gezangen uit "Antiphonarium Praemonstratense (1934)" & "Graduale Praemonstratense (1910) / Norbertijnerabdij Averbode; Marc Fierens (dirigent) ONDERWERP Gregoriaans 213 CD Opgelet: de Norbertijnen laten het Gregoriaans begeleiden door orgel, maar dat is niet de norm, historisch gezien.
- Cantus Gregorianus Dominica Resurrectionis ad missam et ad vesperas / Cum Jubilo Watou; Wim Orbie Magazijn CD : KL CDM 13700
- Stabat Mater, volgens de gregoriaanse ritus / Taverner Choir RECITAL KOOR Taverner Choir 4 CD
- Resurrexi : Gregorian Chant for Easter, Ascension and Pentecost Magazijn : KL CDM 14227
- Carmina Burana: Le mystère de la Passion / Ensemble Organum; Marcel Peres (dirigent)
Het middeleeuwse 13de eeuwse manuscript Carmina Burana, waaruit Carl Orff ook zijn mosterd haalde, werd gevonden in de abdij van Benediktbeuren. In deze codex waarvan de titel letterlijk “Liederen van Beuren (in Beieren)” betekent, stonden niet alleen schunnige drink- en liefdesliederen, maar ook een gregoriaans passiespel Magazijn KL CDM 27547
- Music for holy week ONDERWERP Gregoriaans 200 CD
- Gregorianische Gesänge : Fastenzeit - Passion - Ostern ONDERWERP Gregoriaans 202 CD
- Ténèbres = Tenebrae / Choeur des moines de l'Abbaye Saint-Pierre de Solesmes ONDERWERP Gregoriaans 205 CD
- Easter Chant [CD] / Benedictine Nuns ONDERWERP Gregoriaans 206 CD
- Liturgie du Vendredi Saint = Liturgy for Good Friday = Karfrei-tagsliturgie ONDERWERP Gregoriaans 207 CD
- Tenebrae / Psallentes ONDERWERP Gregoriaans 212 CD
- Passio Domini : Gregorian chant from St.Gall II / Die Singphoniker olv Godehard Joppich ONDERWERP Gregoriaans 214 CD
- In Passione et Morte Domini: gregorian chant for Good Friday / Nova Schola Gregoriana; Alberto Turco (dirigent) ONDERWERP Gregoriaans 216 CD
- Les Ténèbres du Vendredi-Saint : gregorien par les moines de Solesmes ONDERWERP Gregoriaans 217 CD
- Triduum paschale : Pasen in polyfonie en abdijzang / Broeders van Westvleteren KOOR Capilla Flamenca 7 CD
- Passie en Pasen / Gregoriaans Abdijkoor Grimbergen
Middeleeuwen
Le jeu des pélerins d’Emmaüs ONDERWERP Middeleeuwen 10 CD Dit passiespel werd gecomponeerd op het einde van de 11de eeuw in Normandië. In deze versie gebruikt Marcel Pérès een Siciliaans handschrift uit de 12de eeuw dat zich nu in Madrid bevindt. Het Officium perigrinorum zoals het ook genoemd wordt, werd aanvankelijk opgevoerd op het einde van de vespers op Paaszondag Orthodox-Byzantijnse ritus
Voor de orthodoxen is Pasen een veel belangrijker feest dan Kerstmis. Denk maar hoe de Russen graag eieren versieren.
- Easter Russian Liturgy : the luminous Resurrection of Christ / Moskous liturgisch koor Amvrosy (dirigent) ONDERWERP Orthodox 36 CD
- Russian orthodox Easter / Oeral Koor, Vladislav Novik (dirigent) ONDERWERP Orthodox 60 CD
- La Semaine sainte orthodoxe Serbe / Koor van de Radio-Televisie van Belgrado, Vladimir Kranjcevic ONDERWERP Orthodox 47 CD
- Byzantine Music of the Greek orthodox Music vol. 4 : Hymns of Holy Week CDM 14230
Renaissance
- Stabat Mater / Josquin Desprez; Ensemble Jachet de Mantoue JOSQUIN 2.6 CD
Lagrime di San Pietro / Orlandus Lassus (componist); Luigi Tansillo (tekstdichter); Huelgas Ensemble olv Paul Van Nevel LASSUS 2.10b CD
- Mattheus-passie / Orlandus Lassus (componist); Theatre of Voices, Paul Hillier (dirigent) LASSUS 2.17 CD
-Music of Holy Week and Easter Sunday / Orlandus Lassus (componist), Bruno Turner (dirigent), Mark Brown (dirigent) , Pro Cantione Antiqua (koor) LASSUS 2.20 CD
- De passione : motets de Josquin, Obrecht, Compère et Weerbecke / Josquin Desprez, Jakob Obrecht, Loyset Compère, Gaspar van Weerbecke, Paolo Da Col (dirigent) Odhecaton (koor) RECITAL KOOR Odhecaton 1 CD
- Passionen / Joachim von Bruck; Johannes Herold; Christoph Demantius CDM 14240
- Lamentations de la Renaissance / Paul Van Nevel (dirigent), Huelgas Ensemble (koor) RECITAL KOOR Huelgas Ensemble 10 CD
- Lamentaciones de Jeremias / Tomas Luis de Victoria (componist); Musica ficta olv Raul Mallavibarrena VICTORIA 2.11 CD
- Lamentazioni per la Settima Sancta : Holy week in the Sistine Chapel / Ensemble Offirum olv Wilfried Rombach VICTORIA 2.1 CD
- Tenebrae Responsories / Tomas Luis de Victoria (componist); The Sixteen (Vocaal ensemble) VICTORIA 2.4c CD
- Officium Hebdomadae Sanctae / Tomas Luis de Victoria (componist); La Colombina – Schola Antiqua VICTORIA 2.2 CD - Passion / Orlando Consort Motetten van Johannes Tinctoris , Guillaume Dufay, Josquin des Prez, Heinrich Isaac, Loyset Compère, Jacob Obrecht RECITAL KOOR Orlando Consort 2 CD
- Lamentions / Responsoria Tenebrae van Tomas Luis de Victoria, Gesualdo da Venosa, Robert White (1538-1574) en Giovanni Pierluigi da Palestrina; Nordic Voices (koor) RECITAL KOOR Nordic Voices 1 CD
- Lamentationes Hieremiae prophetae / Constanzo Festa; Ensemble Scandicus FESTA 2.2 CD
- Missa Paschalis / Heinrich Isaac ISAAC 2.4 CD
- Music for Maundy Thursday PALESTRINA 2.20 CD
- Music for Holy Saturday PALESTRINA 2.25 CD
Barok
- Via Crucis : rappresentazione della gloriosa Passione di Cristo (met volksmuziek en werk van Monteverdi, Biber, Luigi Rossi e.a. ) RECITAL ENSEMBLE Arpeggiata 3 CD
- Via Crucis : Kreuzweg in Spanien - Way of the Cross in Spain / (met muziek van Lobo, de Victoria, Guerrero e.a. ) RECITAL KOOR Daltrocanto 1 CD
- Miserere, lamentations, stabat mater / João Rodrigues Esteves (componist) Graham O'Reilly (dirigent) ESTEVES 2.1 CD
- Reponsaria et alia ad Officium Hebdomadae Sanctae spectantia "Responsaria van de Goede Week" (1611) / Carlo Gesualdo da Venosa (componist), Alain Zaepffel, Rachid Safir en Bernard Dehont (vocale solisten) Magazijn CD : KL CDM 2121
- Easter Cantatas / Johann Pachelbel (componist) PACHELBEL 2.2 CD
- Venetian Easter Mass / Paul McCreesh (dirigent) RECITAL ENSEMBLE Gabrieli Consort 4 CD
- Responsoria for Good Friday = Responses pour le Vendredi Saint / Carlo Gesualdo da Venosa (componist); Centro Musica Antica di Padova, Livio Picotti (dirigent) GESUALDO 2.1 CD
- Passio secundum Joannem / Francesco Feo FEO 2.1 CD
- Sabbato Sancto : répons de l' office des ténèbres du samedi saint / Carlo Gesualdo da Venosa (componist);Ensemble Vocal Européen de la Chapelle Royale (vocaal ensemble), Philippe Herreweghe (dirigent) GESUALDO 2.2 CD
- Responsoria 1611/ Gesualdo; Collegium Vocale; Philippe Herreweghe (dirigent) GESUALDO 2.4 CD
- Tenebrae Responsories for Holy Saturday : Responsoria voor de Duistere Metten van Stille Zaterdag / Carlo Gesualdo da Venosa (componist) Magazijn CD : KL CDM 2129
- Matthäuspassion SWV 479 / Ensemble Vocal Regional de Champagne Ardenne SCHUETZ 2.2 CD
- Matthäuspassion SWV 479; Historia der Auferstehung Jesu Christi SWV 50 /Heinrich Schuetz SCHUETZ 2.17b CD
- Historia des Leidens und sterbens unseres Herrn und Heylands Jesu Christi nach dem Evangelisten S. Matheum, SWV 479 / Heinrich Schuetz SCHUETZ 2.17 CD SCHUETZ 2.18 CD
- The complete narrative works / Heinrich Schuetz SCHUETZ 2.7 CD Bevat: Lukas Passion SWV 480; Auferstehungshistorie SWV 450; Die Sieben Worte SWV 478; Johannes-passion SWV 481; Matthäus-Passion SWV 479 - Wo gehet Jesus hin: passionskantaten / Christoph Graupner GRAUPNER 2.3 CD
- Oratorium Germanicum de Passione / Johann Joseph Fux FUX J.J. 2.1 CD
- Der Tod Jesu / G. F. Telemann; Ex Tempore; Florian Heyerick TELEMANN 2.1 CD
- St.John Passion / G. F. Haendel HAENDEL 2.140 CD
- Johannespassion / G.F. Haendel; Ex Tempore; Florian Heyerick HAENDEL 2.141 CD
- Leçons de Ténèbres / François Couperin; James Bowman e.a. COUPERIN F. 2.3 CD
- Office de Ténèbres / François Couperin; Gerard Lesne COUPERIN F. 2.4 CD
- Leçons de Ténèbres / François Couperin; XVIII-21 COUPERIN F. 2.5 CD
- Lukas passion / Gottfried August Homilius ; (Carl Philipp Emmanuel Bach ?) HOMILIUS 2.1 CD
- Stabat Mater RV 621 / Antonio Vivaldi VIVALDI 2.6 CD VIVALDI 2.6b CD VIVALDI 2.6c CD
- Stabat Mater in c kl / Domenico Scarlatti, Monteverdi Choir; John Eliot Gardiner (dirigent) SCARLATTI D. 2.1 CD
- Stabat Mater in c kl / Domenico Scarlatti; Currende (koor); Erik Van Nevel (dirigent) SCARLATTI D. 2.1b CD
- Stabat Mater in c kl / Domenico Scarlatti; Sixteen (koor); Harry Christopher (dirigent) SCARLATTI D. 2.1c CD
- Stabat Mater / Agostino Steffani HAENDEL 2.4 CD
- Passio secundum Ioannem “Johannes-Passie” / Alessandro Scarlatti CDM 25751
- Dialogo per la Passione : musica per la Settima Santa a Napoli / Francesco Provenzale; Giovanni Salvatore; Giovanni Carlo Cailo en 1 anonieme compositie; Capella della Pieta de’ Turchini; Antonio Florio (dirigent) ONDERWERP Passiemuziek 5 CD
- Lamentazioni per la Settimana Santa (met muziek van Carissimi; Frescobaldi; Marcorelli & anonieme werken / Maria Cristina Kiehr (sopraan); Jean-Marc Aymes (klavecimbel), Concerto Soave (ensemble) RECITAL VOCAAL Kiehr 1 CD Magazijn CD : KL CDM 13693
- Stabat Mater / Giovanni Felice Sances VOCAAL Mena 4 CD VOCAAL Jaroussky 4 CD SANCES 2.2 CD
- Terra tremuit : musica espanola del siglo XVII para la Semana Sancta / Los musicos de SV Alteza RECITAL ENSEMBLE Musicos de SV Alteza 1 CD Johann Sebastian Bach
Matthäus-passion BWV 244 Johannes-passion BWV 245 Lukas-passion BWV 246 Markus-Passion BWV 247 Oster-Oratorium BWV 249 Het zou ons te ver leiden om alle uitvoeringen van deze werken van Bach te vermelden en dan vergeten we nog kantates die met Pasen te maken hebben. De meeste werken vindt men in de bakken vanaf BACH 2.244 …enz.
Classicisme (18de eeuw)
- Officium hebdomadae sanctae : responsoris per a l'offici de Ténèbres de Setmana Santa CASANOVES 2.2 CD
- Het populairste Stabat Mater werd gecomponeerd door de zeer jong gestorven Giovanni Battista Pergolesi U vindt ze allemaal onder: PERGOLESI 2.1 CD, enz.
Rond 1786 verzocht de bisschop van Cadiz Joseph Haydn om 7 instrumentale meditaties te componeren die gedeelten van een belangrijke preek in de Goede Week moesten afwisselen Onder de titel “Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze” (Hob.III, nr. 50-56, op. 51) / schreef Haydn zowel een versie voor strijkkwartet, voor piano, voor orkest en tenslotte ook een oratoriumversie (op tekst van Baron Gottfried Freiherr von Swieten) met vocale solisten, koor en orkest. U vindt ze onder: HAYDN 2.30 CD HAYDN 2.31 CD HAYDN 4.125 CD HAYDN 4.121 CD HAYDN 7.8 CD HAYDN 7.40 CD HAYDN 7.66b CD
Onder de titel “Septem verba a Christo” maakte Pergolesi zijn eigen versie van de Kruiswoorden PERGOLESI 2.2
Haydn componeerde ook een Stabat Mater HAYDN 2.8 CD
En dan zijn er nog:
- Stabat Mater / Luigi Boccherini BOCCHERINI 2.1 CD
- Stabat Mater / Luigi Boccherini; I Solisti Veneti Magazijn CDM 27335 - Stabat Mater / Luigi Boccherini; Ensemble 415 Magazijn CDM 31454
- Stabat Mater (Monaco, 1776) / Tommaso Traetta TRAETTA 2.1 CD
- Stabat Mater / Alessandro Scarlatti PERGOLESI 2.1g CD
Dan is er nog het Stabat Mater van de Duitse componist Franz Ignaz Beck, die tot de Mannheimse School gerekend wordt. BECK 2.1 CD
19de eeuw
- Stabat Mater / Giacchino Rossini; Coro e orchestra del Maggio Musicale Fiorintino; Riccardo Muti (dirigent) Magazijn CDM 2336
- Stabat Mater / Giacchino Rossini ROSSINI 2.1b CD
- Stabat Mater / Franz Schubert SCHUBERT 2.6 CD
- Christus am Ölberge, oratorium / Ludwig van Beethoven, Choeur et Orchestre National de Lyon, Serge Baudo (dirigent) BEETHOVEN 2.1b CD
- Christus am Ölberge, oratorium / Ludwig van Beethoven; Rundfunchor Berlin, Kent Nagano (dirigent) BEETHOVEN 2.1b CD
- Via Crucis / Liszt LISZT 2.5 CD
- Die Passion op. 93 (1896) (oratorium voor Goede Vrijdag) / Heinrich Herzogenberg HERZOGENBERG 2.1 CD
- Stabat Mater / Antonin Dvorak DVORAK 2.18b CD
20ste eeuw
- Stabat Mater / Lorenzo Perosi Magazijn CDM 12783
- Stabat Mater op. 53, 1925-1926 / Karol Szymanowski SZYMANOWSKI 2.1 CD
- Stabat Mater [ TRACK ] / Francis Poulenc // op: Une Cantate de Noël HONEGGER 2.1b CD
- Lukas-Passie / Krystov Penderecki, die bevat onder andere een Stabat Mater Hedendaagse Componisten PENDERECKI 2.3 CD
- Passio Domini nostri Jesu Christi secundum Joannem = Johannes-Passie / Arvo Pärt; Hilliard Ensemble Hedendaagse Componisten PÄRT 2.1 CD
- Stabat Mater / Arvo Pärt RECITAL KOOR Taverner choir 4 CD Hedendaagse Componisten Pärt 2.2 CD Hedendaagse Componisten Pärt 2.10 CD (arrangement) Hedendaagse Componisten Pärt 2.12 CD
- Passia, voor 2 vocale solisten, koor en kamerorkest, op. 28 / Haflidi Hallgrimsson (Ijslandse componist geboren in 1941) Magazijn CDM 8991
- Stabat Mater / Karl Jenkins JENKINS K. 2.1 CD
- Seven last words from the cross / James MacMillan Hed. Comp. MacMILLAN 2.2 CD
- Tenebrae / James MacMillan Hed. Comp. MacMILLAN 2.3 CD
- Visitatatio sepulchri / James MacMillan Hed. Comp. MacMILLAN 2.4 CD
- St-John Passion / James MacMillan Hed. Comp. MacMILLAN 2.5 CD
- Passio Domini Nostri Jesu Christi Secundum Marcum "Markus-Passie" (1988) / Piet Swerts Magazijn CD HC CDM 1935
- A mortuis resurgere = The resurrection of Christ, voor sopraan en strijkkwartet / Jorge Grundman Hed. Comp. GRUNDMAN 2.1 CD
- The Anatomy of Disaster (Monadologie IX) / Bernhard Lang; Arditti String Quartet gebaseerd op de “7 Laatste woorden van Christus” van Joseph Haydn Hed. Comp. LANG B. 7.1 CD
Populaire paasliturgie
- Liederen van hoop en vrede tussen Kerstmis en Pasen [ LP ] / Herman Boon; Pol Bess Magazijn elpee : 91 VRT 31212
Niet-religieuze muziek die toch iets met Pasen heeft
- Symfonie nr. 2 “Auferstehung” / Gustav Mahler De term “Auferstehung” komt van het gedicht van Klopstock dat in het vijfde deel gezongen wordt door het koor. Terug te vinden onder MAHLER 4.2 enz.
- Parzival, opera / Richard Wagner Er wordt verteld dat veel mensen tot in jaren ’80 van de 20ste eeuw hun Pasen hielden door ieder jaar op Goede Vrijdag naar een opvoering te gaan kijken, onder andere in Antwerpen. Niet in het minst omwille van de veel referenties naar Goede Vrijdag in de opera. WAGNER 1.180 CD WAGNER 1.181 CD WAGNER 1.183 CD WAGNER 1.184 CD En zelfs op DVD : klas WAGNE
- Groot Russisch Paasfeest, ouverture voor orkest, op. 36 / Nikolaj Rimsky-Korsakoff RIMSKI-KORSAKOFF 4.6 CD RIMSKI-KORSAKOFF 4.11 CD RECITAL ORKEST Goteborgs Symfonisch Orkest 1 CD RECITAL ORKEST Orchestre Symphonique de Montreal 1 CD
- Mater dolorosa, opera, 1934 / Daniel Sternefeld Magazijn CD : CDM 12544 - Symfonie nr. 1 “Mater dolorosa” STERNEFELD 4.2 CD
- Via Crucis / Comboio 73 combo