Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Niedźwiedź Na Lata 2017 – 2022

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY NIEDŹWIEDŹ NA LATA 2017 – 2022

NIEDŹWIEDŹ, GRUDZIEŃ 2016

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Spis treści

Wstęp…………………………………………………………………………..3 Mapa Gminy Niedźwiedź……………………………………….……………..4 Analiza aktualnego stanu społeczno – gospodarczego gminy Niedźwiedź..….5 Raport z sesji planowania strategicznego rozwoju Gminy Niedźwiedź…...... 48

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

WSTĘP

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022 została opracowana metodą planowania partnerskiego, na podstawie wyników sesji strategicznej oraz na podstawie materiałów udostępnionych przez Urząd Gminy w Niedźwiedziu.

W sesji strategicznej uczestniczyły osoby zarządzające gminą , Radni Rady Gminy, członkowie rad sołeckich oraz mieszkańcy gminy Niedźwiedź. Sesja odbyła się w dniach 19 grudnia 2016 r. w sali kinowej Domu Kultury w Niedźwiedziu. Dodatkowo zorganizowane zostały zebrania w sołectwach.

Podczas sesji strategicznej i zebrań określono:  misję, czyli wizje gminy za 5 lat,  cele strategiczne  wstępny plan zadań dla poszczególnych celów strategicznych.

Niniejszy dokument zawiera charakterystykę aktualnego stanu społeczno- gospodarczego gminy oraz wyniki sesji strategicznej.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

MAPA GMINY NIEDŹWIEDŹ

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Analiza aktualnego stanu społeczno- gospodarczego gminy Niedźwiedź

HISTORIA GMINY Pierwsze wzmianki o Niedźwiedziu pochodzą z drugiej połowy XIV wieku. W tym czasie ziemie te stanowiły dobra zakonu Cystersów w Szczyrzycu, a powstające tutaj wsie zorganizowane były na zasadach prawa niemieckiego z dziedzicznymi sołtysami na czele oraz z góry wytyczonym planem pracy. Plan ten polegał na podziale gruntów na jednostki. Każda w ten sposób powstała rola otrzymała nazwę zgodnie z miejscowymi tradycjami. W taki sposób powstała rola Grońska, Jamrozowa, Czechowa i inne. Granice powstających ról były tyczone prostopadle względem potoków, wzdłuż których tyczone były drogi. W wieku XV obecne ziemie wchodzące w skład gminy po skonfiskowaniu ich Cystersom, za aferę fałszowania pieniędzy, przeszły na rzecz skarbu królewskiego i weszły w skład tunuty nowotarskiej, a następnie w charakterze dzierżawy w ręce rodziny Ratołdów. W 1518 roku dobra te przechodzą na rzecz rodziny Pieniążków w związku małżeńskim Beaty Ratołdownej z Janem Pieniążkiem. W 1565 r. powstaje klucz porębski w skład którego weszły obok Niedźwiedzia Kunina, Podobin, Mszana Górna i wieś Lubomierz. Poręba stała się centrum administracyjnym. W 1593 roku Sebastian Lubomirski wybudował własnym kosztem drewniany kościół. Fakt ten był wstępem do erygowania parafii niedźwiedzkiej w roku 1605, która obejmowała wsie: Kuninę z Kuninkami, Lubomierz, połowę Mszany Górnej, Niedźwiedź, Podobin, Porębę Witów i Zawadę. W początkach XVII w. Poręba traci charakter królewszczyzny puszczanej w dzierżawę i przechodzi w posiadanie prywatne. Na mocy konstytucji 5

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022 sejmowej z 1607 roku klucz porębski otrzymał Sebastian Lubomirski, który dwa lata wcześniej założył i uposażył kościół parafialny. W 1710 r. klucz porębski przechodzi w ręce Sanguszków jako posag Marii Lubomirskiej, żony Karola Pawła Sanguszki, a w roku 1760 dostaje się w posiadanie Wodzickich, których descendenci do dziś dnia utrzymali się w charakterze właścicieli. Główny zrąb ludności, który przyszedł z północy doliną Raby począwszy od Myślenic był pochodzenia polskiego. Przez wieki ludność mieszała się tylko w obrębie klucza porębskiego. Jedynie w nieznacznej mierze napływała z klucza rabczańskiego ( przede wszystkim byli to komornicy i służba). 1 stycznia 1973 roku Wojewódzka Rada Narodowa w Krakowie utworzyła Gminę Niedźwiedź. Od 1980 roku budynek administracyjny gminy znajduje się na rynku w centrum Niedźwiedzia.

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE

Gmina Niedźwiedź położona jest w województwie małopolskim, w południowej części powiatu limanowskiego. Usytuowana jest na północnych stokach malowniczych Gorców w Beskidzie Wysokim. Gmina zajmuje powierzchnię 74,44 km2 tj. 7,8 % obszaru powiatu limanowskiego, a od większych ośrodków przemysłowych położona jest w odległości:  Limanowa – 32 km  Myślenice – 30 km  Nowy Targ – 32 km  Kraków – 66 km Obecnie w skład Gminy Niedźwiedź wchodzą cztery sołectwa: Poręba Wielka, Niedźwiedź, Podobin i Konina.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Powierzchnia Lp. Sołectwo Opis ( w ha)  Najmniejsze sołectwo w gminie 1. Podobin 894  Graniczy z miastem Mszana Dolna  Położona centralnie u zbiegu doliny 2. Niedźwiedź 715 Koniny i Porębianki  Siedziba władz samorządowych  Graniczy z gminą Mszana Dolna 3. Konina 2.690 i Kamienicą 4. Poręba Wielka 3.145  Największa wieś w gminie

Gmina Niedźwiedź graniczy z gminami:  od północnego-wschodu z Mszaną Dolną,  od południowego wschodu z Kamienicą  od południowego zachodu z Nowym Targiem  od zachodu z Rabką

Do gminy Niedźwiedź można dojechać tylko jedną drogą. Jest to droga powiatowa Mszana Dolna - Niedźwiedź.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

PODZIAŁ GMINY NIEDŹWIEDŹ NA SOŁECTWA

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

PORĘBA WIELKA

Największa i najbardziej atrakcyjna pod względem turystycznym miejscowość w gminie Niedźwiedź. Leży u stóp Gorców przy ujściu Koninki do Poręby i w dolinach obu potoków. Poręba Wielka wywodzi swą nazwę od leśnych wyrębów w dawnej puszczy gorczańskiej. Pierwsza osada powstała prawdopodobnie u schyłku XII wieku. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że osada powstała jako przystanek noclegowy na przebiegającym tędy szlaku handlowym z Krakowa na Spisz. Dawniej wieś była ośrodkiem przemysłu drzewnego i hutniczego. Dzisiaj jest najlepszym centrum turystycznym gminy. Składają się na to nie tylko walory krajobrazowe, ale także dobrze wyposażona baza turystyczno – wypoczynkowa, do której należy zaliczyć pensjonaty. Atrakcją jest również wyciąg krzesełkowy na górę Tobołów, wyciągi orczykowe i trasy narciarskie. Lasy stanowią 67% powierzchni Poręby Wielkiej, przy drodze do Mszany Dolnej znajduje się zabytkowy park dworski z XVIII w., w którym rosną drzewa mające 300 – 400 lat. Sporo drzew to pomniki przyrody. Warto tu zobaczyć ścieżkę przyrodniczą, która biegnie wzdłuż parkowych alejek. Znajdują się tam też pozostałości dworu z zachowaną oficyną dworską i starą wozownią. Całość parku ogrodzona jest starym kamiennym murem. Poręba Wielka, znana ze swoich walorów wypoczynkowych, stanowi dobry punkt wypadowy w Gorce, m.in. na Turbacz, Obidowiec, Suhorę i in. Uznaniem cieszą się zwłaszcza szlaki na Turbacz przez Koninki i Czoło Turbacza oraz na Stare Wierchy.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Tutaj w roku 1875 urodził się znany pisarz Władysław Orkan (Franciszek Smaciarz), którego twórczość ukazuje dawne stosunki panujące na wsiach podgorczańskich. Willa, w której kiedyś mieszkał pisarz tzw. „Orkanówka” jest dzisiaj muzeum z ciekawymi zbiorami etnograficznymi. W początkach lat 50 – tych ubiegłego wieku odkryto tu gorące źródła – solankę jodobromową, użyteczną w leczeniu schorzeń jamy ustnej, astmy, reumatyzmu. W 2007 r. z inicjatywy Wójta Gminy Niedźwiedź Pana Janusza Potaczka i Starosty Powiatu Limanowskiego Pana Jana Puchały powstała spółka Gorczańskie Wody Termalne. Głównym celem spółki jest powstanie basenów termalnych, które będą przydatne w leczeniu chorób układu ruchowego jak i w leczeniu chorób reumatycznych. Możliwe więc, że Poręba stanie się kiedyś kurortem i będzie się bogacić na kuracjuszach. Mieszkańcy wsi dbają o folklor i tradycje terenu zagórzan. Świadczą o tym liczne zespoły regionalne. Istnieje tam również tradycyjna góralska zabudowa.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

NIEDŹWIEDŹ

Miejscowość Niedźwiedź położona jest w Karpatach, w Beskidzie Wysokim, w Paśmie Gorców. Graniczy z pozostałymi trzema sołectwami Gminy: Koniną, Porębą Wielką, Podobinem, a także Mszaną Górną, należącą do gminy Mszana Dolna. Miejscowość ta w całości znajduje się w zlewni rzeki Raby, prawostronnego dopływu Wisły. Część południowa wsi znajduje się w otulinie Gorczańskiego Parku Narodowego. Sama wieś stanowi centrum administracyjne dla pozostałych miejscowości; tu mieści się siedziba władz gminnych. Wg Jana Długosza wieś została ulokowana w 1398 w oparciu o system łanów leśnych. Niedźwiedź przez wiele lat był własnością Ratułdów, wchodząc w skład starostwa nowotarskiego. Po jego podziale w XVII w. wieś zaliczała się do tzw. klucza wielkoporębskiego, zarządzanego przez Lubomirskich z Wiśnicza. Otwarli oni tutaj w 1608 swoją papiernię, która działała aż do 1730. Pierwszy kościół w Niedźwiedziu zawdzięcza się Sebastianowi Lubomirskiemu, który ufundował go w 1593. W 1605 nastąpiło erygowanie parafii. Obecnie jej siedzibą jest nowy kościół parafialny poświęcony w 1997.W lipcu 2000 r. na rynku odsłonięto pomnik Władysława Orkana, piewcy ludu gorczańskiego. Pomnik przedstawiający postać Orkana (Władysław Smereczyński) został wykonany w latach trzydziestych minionego stulecia i stał na rynku w Nowym Targu do końca

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022 wieku, skąd został przeniesiony do Niedźwiedzia. We wsi działa również Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych im. Św. Brata Alberta oraz Klub Sportowy „Orkan” założony w 1992 r. Ukazuje się również wydawany przez Urząd Gminy biuletyn informacyjny „Zgoda”, w którym zamieszczane są informacje z regionu oraz twórczość rodzimą.

PODOBIN

Najmniejszą wsią w gminie Niedźwiedź jest Podobin. Są tu właściwe warunki do uprawiania lotniarstwa – szczyty Witowa i Potaczkowej (749 m n.p.m.), skąd widać wspaniałą panoramę Tatr i Gorców oraz Beskidu Wyspowego. Ozdobą wsi jest niewątpliwie nowo oddany budynek szkoły, mieszczącej się po lewej stronie szosy, zmierzając w kierunku Mszany Dolnej. Wieś letniskowa jaką jest Podobin zwana była kiedyś Podolinem. Lasy stanowią 17% jej powierzchni. Kiedyś właścicielami tych okolic (m.in. góry Turbacz) byli Polaczkowie, którzy prowadzili wieloletnie procesy, spory z rodziną Wodzickich. We wsi przyszedł na świat zasłużony badacz kultury ludowej Zagórzan Sebastian Flizak, który założył Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Mszanie Dolnej. Ważnym atutem wsi Podobin jest Góra

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Potaczkowa na której znajduje się Krzyż Milenijny, który został wzniesiony w listopadzie 2000 roku. Na Górę Potaczkową co roku organizowane jest wyjście połączone z Mszą Św. w ramach akcji „Odkryj Beskid Wyspowy’’.

KONINA

Wieś Konina położona jest w Karpatach, w Beskidzie Wysokim, w paśmie górskim Gorce. Od strony południowej graniczy z gminą Nowy Targ, od zachodniej z wsią Poręba Wielka, od północy z wsią Niedźwiedź, od wschodu z Mszaną Górną należącą do gminy Mszana Dolna. Cała południowa część wsi pokryta jest lasami, które w przeważającej części należą do Gorczańskiego Parku Narodowego. To najbardziej górzysta część sołectwa. Tu znajdują się jedne z najwyższych gorczańskich szczytów: Kudłoń, Mostownica, Turbaczyk i Czoło Turbacza.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

W tej części mają swoje źródliska główne cieki wodne przepływające przez wieś: Roztoka, Zapalac i Domagałowy Potok, które wpadają do potoku Konina płynącego przez całą wieś. Wieś Konina leży na wysokości do 650 m n.p.m., stąd rozchodzą się nie oznakowane i oznakowane trasy turystyczne na górę Turbacz (1311 m) – najwyższy szczyt Gorców i inne gorczańskie szczyty. Miejscowość leży w dolinie Potoku Konina, który tworzy ciekawy przełom. We wsi do dziś górale mówią starą gwarą Zagórzan. Istnieje tam również tradycyjna, góralska zabudowa. Tutaj mają swoją siedzibę zespoły regionalne. Miłośników góralskiej kultury ucieszy spotkanie ze Stanisławem Kurkiem – znanym gawędziarzem i laureatem wielu konkursów folklorystycznych. Dodatkową atrakcją tej miejscowości jest przepiękny wodospad, tzw. „Koński Banior” oraz najbardziej uroczy teren gminy, tzw. "Polana Potasznia”. W 2014 roku zostało założone Stowarzyszenie na Rzecz Promocji i Rozwoju Kultury Ziemi Gorczańskiej Wsi Konina. Głównym celem na najbliższe lata jest budowa obiektu Turystyczno Rekreacyjno Gastronomiczno Kulturowego, kortu tenisowego i basenu.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

LUDNOŚĆ

Gminę Niedźwiedź zamieszkuje 7365 osób. Ludność gminy stanowi 5,6% ludności powiatu limanowskiego. Gęstość zaludnienia wynosi 99 osób na 1 km2. W poszczególnych sołectwach gminy obecnie mieszka odpowiednio:

Sołectwo Liczba mieszkańców Konina 2228 Niedźwiedź 1384 Podobin 1291 Poręba Wielka 2462 OGÓŁEM 7365 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Niedźwiedź

Największy procentowy udział w ogólnej ludności gminy stanowią mieszkańcy Poręby Wielkiej ok. 33%. Mieszkańcy wsi Konina stanowią ok. 30%, wsi Niedźwiedź ok. 19%. Najmniejszy natomiast mieszkańcy wsi Podobin ok. 18%.

Liczbę ludności gminy Niedźwiedź w latach 2013-2015 przedstawia poniższy wykres, z którego wynika, iż w analizowanych latach nastąpił wzrost liczby ludności o 122 osoby tj. 1,7%.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

7340 7320 7300 7280 7260 Liczba ludności ogółem 7240 7220 7200 2013 2014 2015

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Niedźwiedź

Zestawienie struktury mieszkańców gminy na koniec 2015 roku według płci i ekonomicznych grup wiekowych przedstawia poniższa tabela oraz wykres:

Wiek mężczyźni % kobiety % ogółem % 0-18 1028 14 944 13 1972 27 19-24 364 5 362 5 726 10 25-50 1442 20 1331 18 2773 38 51-60 457 6 401 6 858 12 61-65 174 2 149 2 323 4 66 i więcej 273 4 396 5 669 9 Razem 3721 51 3523 49 7321 100 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Niedźwiedź

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

3000 2500 2000 1500 Ogółem mężczyźni 1000 kobiety 500 0 0-18 19-24 25-50 51-60 61-65 65 i wiecej

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Niedźwiedź

Ludność gminy Niedźwiedź jest stosunkowo młodą społecznością. Najliczniejszą grupę stanowią osoby w wieku produkcyjnym tj. 63,2% oraz w wieku przedprodukcyjnym tj. 26,8%. Na terenie gminy mieszka więcej mężczyzn niż kobiet a szczególnie w wieku produkcyjnym 25-50 lat. Przyrost naturalny ludności w 2015 roku wynosił 51 osób, czyli 7 osób na 1000 ludności i był wyższy niż w roku poprzednim kiedy wynosił 36 osób. Saldo migracji na przestrzeni ostatnich trzech lat zdecydowanie się zmniejszyło w 2013 r. wynosiło 0, w 2014 r. 1, natomiast w 2015 r. kształtuje się na poziomie -21.

RYNEK PRACY Problemem bezrobocia w gminie Niedźwiedź zajmuje się Powiatowy Urząd Pracy w Limanowej. Analizując dane w latach 2010-2015 można zauważyć spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Bezrobocie w gminie Niedźwiedź w latach 2010-2015 przedstawia się następująco: 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ogółem 535 562 583 580 511 403 mężczyźni 233 223 255 259 210 144 kobiety 302 339 328 321 301 259 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych www.polskawliczbach.pl

W gminie Niedźwiedź na 1000 mieszkańców pracuje 66 osób. W 2015 roku w gminie Niedźwiedź pracowało ogółem 478 osób - 53% ogółu stanowią kobiety, mężczyźni natomiast 47%. Stopa bezrobocia w gminie Niedźwiedź w 2015 roku wynosiła 12,5% (17,5% wśród kobiet i 8,3 % wśród mężczyzn).

Liczbę osób pracujących w gminie Niedźwiedź wg sektorów ekonomicznych przedstawia poniższa tabela:

Sektor Mężczyźni Ogółem Kobiety Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo 60,6% 59,2% 58,1% i rybactwo Przemysł i budownictwo 23,1% 14,6% 7,1%

Handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie 11% 5,2% 9,7% i gastronomia, informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa 11,0% 5,2% 9,7% rynku nieruchomości Pozostałe 7,8% 16,6% 24,5% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych www.polskawliczbach.pl

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Wiodącym sektorem zatrudnienia mieszkańców gminy jest Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. W sektorze tym pracuje 59,2% pracujących .

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gminie Niedźwiedź wynosi 3 167,23 PLN. Przeciętne wynagrodzenie brutto w gminie Niedźwiedź odpowiada 76.30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w Polsce.

Miesięczne wynagrodzenie brutto w gminie Niedźwiedź w latach 2011-2015

4500 4000 3500 3000 Polska 2500 Małopolska 2000 1500 Gmina Niedźwiedź 1000 500 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych www.polskawliczbach.pl

Saldo przyjazdów i wyjazdów do pracy w gminie Niedźwiedź wynosi 22. Wśród osób aktywnych zawodowo w gminie Niedźwiedź 182 osoby wyjeżdża do pracy do innych gmin.

DZIAŁALNOŚC GOSPODARCZA

Na koniec 2015 roku na terenie gminy Niedźwiedź zarejestrowanych było 485 podmiotów gospodarki narodowej.

W 2015 roku w gminie Niedźwiedź zostało nowo zarejestrowanych 87 podmiotów gospodarki narodowej, wyrejestrowano natomiast 49 podmiotów.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Największą dynamikę rozwojową w gospodarce gminy wykazuje sektor budownictwa i stanowi 34% ogółu zarejestrowanych.

Klasyfikację działalności gospodarczej gminy przedstawia poniższy wykres:

600

500

400 liczba podmiotów gospodarki 300 narodowej

200

100

0 Ogółem rolnictwo. leśnictwo. przemysł i pozstała działalnośd łowiectwo i rybactwo budownictwo Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Bank Danych Lokalnych - GUS

Liczba podmiotów gospodarczych w 2015 r. w układzie branżowym w gminie Niedźwiedź przedstawia się następująco:

 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo – 3 podmioty

 Przetwórstwo przemysłowe – 63 podmioty

 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych – 1 podmiot

 Budownictwo – 167 podmiotów

 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle – 94 podmioty

 Transport i gospodarka magazynowa – 25 podmiotów

 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi – 18 podmiotów

 Informacja i komunikacja – 5 podmiotów

 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa – 8 podmiotów

 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości – 1 podmiot 20

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna – 20 podmiotów

 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca – 3 podmioty

 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne – 3 podmioty

 Edukacja – 24 podmioty

 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna – 18 podmiotów

 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją – 8 podmiotów

 Pozostała działalność usługowa i Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby – 24 podmioty

Najliczniejszą grupę firm znajdujących się na terenie gminy Niedźwiedź stanowią drobne firmy, jedno i dwuosobowe. W gminie Niedźwiedź działalność w sektorze publicznym prowadzi 28 podmiotów, natomiast w sektorze prywatnym 456 podmiotów. Analiza struktury podmiotowej gospodarki gminy wyraźnie wskazuje na przewagę sektora prywatnego, co znajduje odbicie na mapie gospodarczej powiatu limanowskiego i województwa małopolskiego.

ROLNICTWO

Rolnictwo gminy Niedźwiedź cechuje się znacznym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych. Według powszechnego spisu rolnego przeprowadzonego w 2010 r. (GUS)ok. 71% gospodarstw rolnych w gminie Niedźwiedź posiada powierzchnię od 1-5 ha, a więc są to małe gospodarstwa. Gospodarstwa o powierzchni od 5 – 10 ha stanowią ok. 10% wszystkich gospodarstw. Zaledwie 1,2 % stanowią gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 10 ha.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Strukturę obszarową gospodarstw przedstawia poniższy wykres:

0-1 ha 1-5 ha powyżej 10 ha

5-10 ha

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Bank Danych Lokalnych - GUS

Średnia powierzchnia gospodarstwa w gminie wynosi ok. 3,41 ha. Rolnictwo, pomimo zachodzących przemian, stanowi ważny element życia gospodarczego gminy. Według danych z ww. spisu rolnego spośród 938 gospodarstw rolnych aż w 819 gospodarstwach gminy Niedźwiedź głównym dochodem były dochody z działalności rolniczej. Dla wielu mieszkańców jednak działalność rolnicza nie jest jedynym źródłem dochodów. Wiele gospodarstw szuka dodatkowych dochodów i np. dostosowuje swoje gospodarstwa na potrzeby usług agroturystycznych.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Gospodarstwa domowe wg źródeł dochodu; spis rolny 2010 Rodzaj dochodu Liczba gospodarstw Ogółem 938 z dochodem z działalności rolniczej 819 z dochodem z emerytury i renty 330 z dochodem z pozarolniczej działalności 196 gospodarczej z dochodem z pracy najemnej 430 z dochodem z innych niezarobkowych źródeł 92 poza emeryturą i rentą bez dochodów z działalności rolniczej 119 bez dochodów z emerytury i renty 608 bez dochodów z pozarolniczej działalności 742 gospodarczej bez dochodów z pracy najemnej 508 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS

Powierzchnia użytków rolnych w strukturze użytkowania gruntów wynosi 2 430,92 ha. Lasy i grunty leśne wynoszą 603,72 ha.

Struktura użytkowania gruntów w gminie Niedźwiedź Wyszczególnienie Powierzchnia w ha grunty ogółem 3 194,29 użytki rolne ogółem 2 430,92 użytki rolne w dobrej kulturze 2 253,86 pod zasiewami 195,78 grunty ugorowane łącznie z nawozami zielonymi 21,27 uprawy trwałe 22,40 sady ogółem 21,87 ogrody przydomowe 4,77 łąki trwałe 1 721,77 pastwiska trwałe 287,87

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

pozostałe użytki rolne 177,05 lasy i grunty leśne 603,72 pozostałe grunty 159,64 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS

W gminie Niedźwiedź znaczna część użytków rolnych jest w posiadaniu gospodarstw indywidualnych, tylko niewielka część wchodzi w skład mienia gminy. Gleby występujące na terenie gminy nie sprzyjają rozwojowi rolnictwa, są to gleby IV, V, VI klasy bonitacyjnej. Gleby te są glebami o średniej i słabej jakości rolniczej. Powierzchnia zasiewów wybranych upraw w gminie Niedźwiedź wg. spisu rolnego 2010

Wyszczególnienie Powierzchnia w ha

ogółem 195,78 zboża 127,72

zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi 127,22

pszenica ozima 31,13

pszenica jara 2,18

żyto 1,55

jęczmień ozimy 0,59

jęczmień jary 3,92

owies 55,04

pszenżyto ozime 4,17

pszenżyto jare 0,70

mieszanki zbożowe ozime 3,04

mieszanki zbożowe jare 24,90

kukurydza na ziarno 0,50

ziemniaki 58,80

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

uprawy przemysłowe 0,91

buraki cukrowe 0,91

Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS

Największy udział w zasiewach stanowią zboża i ziemniaki. W produkcji zwierzęcej w gminie Niedźwiedź dominuje hodowla bydła (krów) oraz drobiu kurzego.

Pogłowie zwierząt gospodarskich gminy Niedźwiedź wg spisu rolnego 2010 Wyszczególnienie Liczba gospodarstw

bydło razem 349 bydło krowy 322 trzoda chlewna razem 88 trzoda chlewna lochy 5 konie 98 drób ogółem razem 323 drób ogółem drób kurzy 321 Zwierzęta gospodarskie Liczba sztuk bydło razem 1 054 bydło krowy 629 trzoda chlewna razem 123 trzoda chlewna lochy 6 konie 100 drób ogółem razem 5 026 drób ogółem drób kurzy 4 587 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS

Zapotrzebowanie na żywność wysokiej jakości daje możliwość rozwoju gospodarki rolnej, która będzie wykorzystywać zasady rolnictwa ekologicznego. Może to pozytywnie podziałać na wzrost opłacalności produkcji rozwój agroturystyki oraz przetwórstwo lokalne w gminie.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

EDUKACJA

2 365 mieszkańców gminy Niedźwiedź jest w wieku potencjalnej nauki (3-24 lata).Według Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku 10,7% ludności posiada wykształcenie wyższe, 2,1% wykształcenie policealne, 11,8% średnie ogólnokształcące, a 14,2% średnie zawodowe. Wykształceniem zasadniczym zawodowym legitymuje się 28,3% mieszkańców gminy Niedźwiedź, gimnazjalnym 6,9%, natomiast 24,2% podstawowym ukończonym. 1,7% mieszkańców zakończyło edukację przed ukończeniem szkoły podstawowej. Wychowaniem przedszkolnym na terenie gminy Niedźwiedź zajmują się 4 przedszkola. W gminie znajdują się 4 szkoły podstawowe i gimnazja:  Zespół Placówek Oświatowych im Katarzyny Smreczyńskiej w Koninie.  Zespół Szkoły i Gimnazjum im. Władysława Orkana w Niedźwiedziu  Zespół Szkoły i Gimnazjum Publicznego im. Władysława Orkana w Porębie Wielkiej  Zespół Placówek Oświatowych im. Jana Pawła II w Podobinie

Na mocy uchwały NR XXXIV/258/13 RADY GMINY NIEDŹWIEDŹ z dnia 24 czerwca 2013 r. powstała Szkoła Muzyczna I stopnia w Niedźwiedziu. W dniu 1 września 2013 r. odbyła się uroczysta inauguracja roku szkolnego 2013/2014. W Szkole Muzycznej naukę rozpoczęło 50 dzieci z terenu Gminy Niedźwiedź. Uczniowie szkoły muzycznej uczą się gry na fortepianie, skrzypcach, klarnecie, gitarze, flecie poprzecznym, saksofonie oraz wiolonczeli. Na terenie gminy nie funkcjonują licea czy szkoły zawodowe. Młodzież kontynuuje naukę w szkołach ponadgimnazjalnych poza terenem gminy.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

W 2015 roku do szkół podstawowych w Gminie Niedźwiedź uczęszczało 640 dzieci. Na jeden oddział w szkołach podstawowych gminy Niedźwiedź w 2015 roku przypadało 17 dzieci. Największa liczba uczniów uczęszczała do szkoły podstawowej w Porębie Wielkiej, natomiast najmniejsza do szkoły podstawowej w Podobinie. W gimnazjach na terenie gminy Niedźwiedź w 2015 roku uczyło się 303 uczniów. W porównaniu do całego województwa małopolskiego mieszkańcy gminy Niedźwiedź mają znacznie niższy poziom wykształcenia. Wśród mieszkańców gminy Niedźwiedź największy odsetek ma wykształcenie podstawowe ukończone (24,9%) oraz zasadnicze zawodowe (19,7%). W grupie wiekowej na poziomie ponadgimnazjalnym kształci się 16,4% mieszkańców. W przedziale wiekowym odpowiadającym edukacji w szkołach wyższych znajduje się 27,5% mieszkańców gminy Niedźwiedź w wieku potencjalnej nauki.

KULTURA

W gminie Niedźwiedź działalność kulturalna prowadzona jest przez Gminne Centrum Kultury. Działalność kulturalna Gminnego Centrum Kultury skupia się głównie na kultywowaniu i propagowaniu tradycji. Na terenie gminy organizowane są imprezy kulturalne oraz spotkania organizacji regionalnych. W gminie Niedźwiedź działają 4 koła Gospodyń Wiejskich. Przy gminnym Centrum Kultury działa orkiestra dęta oraz zespoły regionalne, które promują miejscową tradycję. Należą do nich: - Orkiestra Dęta z Niedźwiedzia - Zespół regionalny „Porębiański Ród” z Poręby Wielkiej

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

- Zespół „Spod Turbaca” z Poręby Wielkiej - Zespół „ Mali Porymbianie” z Poręby Wielkiej - Zespół „Gorcanie” - Zespół „Turbacyki” z Koniny - Zespół „Turbacyki-Gorce” z Koniny Na terenie gminy działa chór „Gloria Dei” z Poręby Wielkiej oraz Chór Parafialny „Oremus” z Niedźwiedzia.

W gminie odbywają się imprezy okazjonalne i cykliczne m.in.: - Gminny przegląd kolędniczy zespołów oraz orkiestry dętej - Konkurs palm wielkanocnych - Uroczystość Uchwalenia Konstytucji-3 maj - Majówka u Orkana przy „Orkanówce” - Zlot Szkół im. Wł. Orkana - Dzień dziecka - Koncert muzyczny - Odkryj Beskid Wyspowy -góra Potaczkowa - Dożynki Gminne - Gminny Przegląd Form Teatralnych - Posiady zagórzańskie - Jubileusze małżeństw- 25-lecie i 50-lecie - Święto Niepodległości – 11 listopad - Degustacja potraw regionalnych - Mikołajki dla dzieci przedszkolnych Organizacja ww. imprez wpływa zarówno na integracje społeczności lokalnej a także na promowanie miejscowych zwyczajów, kultury i tradycji. Zespoły regionalne działające na terenie gminy Niedźwiedź promują gminę poza terenem biorąc udział m.in. w : Konkursie „Druzbacka” w Podegrodziu,

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022 konkursie Sabałowe Bajanie w Bukowinie Tatrzańskiej, Festiwalu „Beskidzka Podkówecka” oraz konkursie „Limanowska Slaza”.

W budynku Gminnego Centrum Kultury swoją siedzibę ma też Biblioteka Publiczna. Na tę placówkę w 2015 roku przypadło 7257 czytelników. Łączna liczba woluminów przypadających na 1000 osób wynosi 2592,5. Liczba czytelników w gminie na 1000 osób wynosi 81. Na jednego czytelnika w gminie przypada 18,1 woluminów.

W Porębie Wielkiej mieści się dom Władysława Orkana „Orkanówka”. W 1973 r. Orkanówka została wykupiona z rąk prywatnych i po renowacji udostępniona dla zwiedzających. „Orkanówka" to Dom Władysława Orkana wybitnego pisarza, poety i publicysty regionu Zagórzan. Obecnie Dom Władysława Orkana jest filią Gminnego Centrum Kultury w Niedźwiedziu. „Orkanówka” jest otwarta przez cały rok. Średnio rocznie dom pisarza zwiedza ok. 3 tysiące osób.

SPORT I TURYSTYKA

Bazę sportową gminy Niedźwiedź tworzy 5 sal gimnastycznych, dwa korty tenisowe i jedno boisko sportowe w Porębie Wielkiej. Obecnie każda szkoła w gminie ma swoje boisko. Boiska te wymagają generalnego remontu. Na terenie gminy działa Klub Sportowy „ORKAN” Niedźwiedź. Klub powstał w 1992 roku. Obecnie zespół jest reprezentowany przez piłkarzy w czterech kategoriach wiekowych: Młodzikach, Trampkarzach Starszych, Juniorach Starszych i Seniorach.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Dominującą dyscypliną sportową uprawiana przez dzieci i młodzież na obszarze gminy jest piłka nożna. Obecnie na terenie gminy brak jest dobrze wyposażonego boiska sportowego. Gmina Niedźwiedź ma charakter turystyczno-letniskowy. Korzystny mikroklimat, walory krajobrazowe i rozbudowana baza noclegowa przyczynia się do tego że gmina jest licznie odwiedzana przez turystów. W Porębie Wielkiej, w otulinie Gorczańskiego Parku Narodowego swe usługi oferuje wyciąg narciarski krzesełkowy i cztery wyciągi orczykowe. Gmina Niedźwiedź planuje w przyszłości przebudowę i rozbudowę stacji narciarskiej na Tobołów. Rozbudowa miałaby polegać na wykonaniu drugiej stacji narciarskiej biegnącej z polany Jaworzyna do osiedla Malarze w Porębie Wielkiej. Realizacja tego zadania zdecydowanie zwiększyła by atrakcyjność turystyczno-rekreacyjną gminy. Inwestycja ta zdecydowanie wpłynęłaby również na rynek pracy, w szczególności na sektor usług, który będzie musiał obsłużyć zwiększony ruch turystyczny. Turyści odwiedzający gminę mają możliwość uprawiania lotniarstwa i jazdy konnej. Na terenie gminy Niedźwiedź znajduj się liczne szlaki turystyczne, trasy rowerowe wiodące przez wiele interesujących miejsc przyrody i rezerwatów. Gmina Niedźwiedź ze względu na swoje położenie i klimat posiada zgodne warunki do budowy rekreacyjnych tras biegowych narciarskich i tras rowerowych. Gmina planuje wykonanie tras narciarskich biegnących grzbietami górskimi od Poręby Wielkiej do Podobina. Długość tej trasy miałaby wynosić 3,5 km. W okresie letnim trasa ta miałaby służyć jako trasa rowerowa. Przebieg tej trasy zapewni osobom z niej korzystającym niezapomniane wrażenia z uwagi na przepiękne panoramy górskie. Gmina z racji swojego położenia jest punktem wypadowym dla wycieczek górskich m.in. na Turbacz, Stare Wierchy. Usytuowana jest na obrzeżu Gorców jednego z piękniejszych pasm Beskidu wyspowego.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

W gminie Niedźwiedź planowane jest powstanie basenów termalnych, które będą przydatne w leczeniu chorób układu ruchowego jak i w leczeniu chorób reumatycznych.

Gmina dysponuje 720 miejscami noclegowymi.

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

o KOMUNIKACJA

Sieć dróg publicznych gminy Niedźwiedź mierzy 203,75km. Długość dróg publicznych o nawierzchni twardej ulepszonej w Gminie Niedźwiedź wynosi 49,64 km i stanowi 24,36 %. Drogi twarde nieulepszone w gminie Niedźwiedź mierzą 58,49 km i stanowią 41,96%. Drogi publiczne gruntowe w gminie Niedźwiedź mają długość 68,62 km, stanowią 33,67 %. Dane dotyczące dróg publicznych w gminie Niedźwiedź: Długość dróg według rodzaju nawierzchni

twarde gruntowe Liczba i długość ulepszona nieulepszona obiektów wzmocnione mostowych żwirem, naturalne tuneli i żużlem bitumiczna betonowa tłuczniowa (km) promów w osi dróg (km) (km) (km) (km) (km)

44,52 5,12 85,49 6,55 62,07 27

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Niedźwiedź

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Do gminy można dojechać tylko jedną drogą. Jest to droga powiatowa Mszana Dolna - Niedźwiedź. Pozostałe miejscowości gminy połączone są z samą gminą drogami powiatowymi Niedźwiedź - Konina, Niedźwiedź -Koninki, Niedźwiedź - Poręba Górna. Drogi te prowadzą do tych miejscowości, gdzie zmieniają się w drogi lokalne nieutwardzone. Dla korzystających z kolei najbliższa stacja kolejowa mieści się w Mszanie Dolnej oddalonej od Niedźwiedzia o 6 km. Istniejące drogi gminne są w większości drogami o niskim standardzie, brak jest chodników, a szerokość drogi rzadko przekracza 3m. Głównym celem inwestycji w drogi gminne jest realizacja nowych połączeń lokalnych dających możliwość dojazdu do gminy z innych kierunków niż tylko Mszana Dolna. Realizacja tych dróg jest kluczowa dla realizacji planowanych basenów termalnych. Gmina posiada gotowe projekty do zrealizowania tych inwestycji, potrzebne są tylko środki na ich realizację. W ramach tego zadania gmina planuje także przebudowę istniejących innych dróg gminnych poprzez ich poszerzenie, a także budowę chodników na odcinkach najbardziej niebezpiecznych.

o WODOCIĄGI

Jednym z podstawowych obowiązków gminy jest zaopatrzenie mieszkańców w wodę. W gminie Niedźwiedź znajdują się 2 ujęcia wody, są to ujęcia powierzchniowe które zostały wybudowane na potokach Konina, Koninki w obrębie Gorczańskiego Parku Narodowego. W latach ubiegłych gmina budowała wodociągi w poszczególnych wsiach Poręba Wielka, Niedźwiedź, Konina oraz część Podobina (w miarę posiadanych środków finansowych oraz uzyskanych dofinansowań z zewnątrz w ramach

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022 różnych programów pomocowych) doprowadzając wodę do kolejnych domów. Na koniec 2016 roku do sieci wodociągowej przyłączonych zostało 781 budynków gdzie, stanowi to 55% zwodociągowania całej gminy. Kolejne 40% to mieszkańcy korzystający z własnych wodociągów, pozostałe 5% korzysta z własnych studni. Na dzień dzisiejszy, większość wsi w gminie jest zwodociągowana. Bez wodociągu gminnego pozostały jedynie Górna Poręba, Podobin oraz odcinki wodociągów do nowych terenów budowlanych. Na terenie gminy Niedźwiedź na koniec 2016 r. było 43 km długości sieci wodociągowej, Zasoby wody, występujące na terenie gminy Niedźwiedź są wystarczające dla zabezpieczenia potrzeb mieszkańców gminy. W przyszłości planowana jest budowa trzeciego ujęcia w Porębie Górnej oraz zwodociągowania całej gminy.

o KANALIZACJA

Teren Gminy Niedźwiedź wyposażony jest w sieć kanalizacji sanitarnej, której eksploatatorem jest „Górna Raba” Spółka z o.o.. Sieć ta ma za zadanie odbiór nieczystości z gospodarstw domowych, budynków usługowych i przemysłowych. W związku z tym, iż jest to kanalizacja sanitarna – nie powinno wprowadzać się do niej wód opadowych. Obsługiwane przez istniejącą sieć miejscowości to Podobin, Niedźwiedź i Poręba Wielka – miejscowości te są w większym bądź mniejszym stopniu skanalizowane. Konina nie posiada obecnie kanalizacji sanitarnej. Ścieki transportowane są do oczyszczalni ścieków w Mszanie Dolnej systemem mieszanym (grawitacyjno – ciśnieniowym). Transport ciśnieniowy zapewnia 5 przepompowni ścieków, każda wyposażona w dwie pompy. Przepompownie ścieków, o których mowa zlokalizowane są w miejscowości Podobin (2 sztuki), Niedźwiedź (2 sztuki) i miejscowości Poręba Wielka (1 sztuka).

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Ścieki ze wspomnianych powyżej trzech miejscowości trafiają do tzw. końcowego punktu zrzutu ścieków zlokalizowanego na granicy administracyjnej Miasta Mszana Dolna oraz Gminy Niedźwiedź (działka ewidencyjna 1011 Niedźwiedź) i płyną dalej, aż do oczyszczalni ścieków zlokalizowanej na terenie Miasta Mszana Dolna. Długość kanalizacji na terenie gminy Niedźwiedź to 39,5 km. Na liczbę tą składa się kolektor główny o długości 26,7 km oraz przyłącza kanalizacyjne o długości 12,7 km.

Stopień skanalizowania poszczególnych miejscowości gminy Niedźwiedź przedstawia się następująco:

Ilość budynków Lp. Miejscowość Aglomeracja Poza Aglomeracją skanalizowane nieskanalizowane skanalizowane nieskanalizowane 1 Podobin 254 43 4 9

2 Niedźwiedź 125 21 2 172

3 Poręba Wielka 159 18 1 636

4 Konina 0 0 0 440 Razem 538 82 7 1257

Oprócz tego, że ścieki z terenu Gminy Niedźwiedź trafiają do oczyszczalni ścieków w Mszanie Dolnej systemem kanalizacji zbiorowej, to ścieki z gospodarstw domowych, budynków usługowych i budynków użyteczności publicznej niepodłączonych do kanalizacji gromadzone są w tzw. „zbiornikach przydomowych”, skąd trafiają transportem kołowym na stację zlewną oczyszczalni ścieków w Mszanie Dolnej. W związku z rozwojem osadnictwa w gminie Niedźwiedź przyjmuje się, że na przestrzeni kilku kilkunastu lat liczba mieszkańców zwiększy się na tyle, że ładunek ścieków bytowych w ramach przyjętej Aglomeracji może wzrosnąć o 10%. Na terenie gminy w oparciu o złoża geotermalne realizowana jest obecnie inwestycja pt. Centrum Rekreacji i Balneologii, a czynione są starania

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022 o wybudowanie ośrodka rekreacyjno-wypoczynkowego. Inwestycje te również spowodują wzrost ładunku ścieków zrzucanych do systemu kanalizacji zbiorczej. W gminie Niedźwiedź należy podjąć działania zmierzające do odbioru ścieków z terenu o dużej koncentracji budownictwa mieszkaniowego. Problem ten dotyczy głównie zabudowy położonej poza wyznaczoną aglomeracją Niedźwiedź. Jego uregulowanie będzie miało wpływ na ochronę środowiska. Najlepszym rozwiązaniem byłoby zebranie z tego terenu ścieków do systemu kanalizacji zbiorczej. W zamierzeniach gminy w najbliższym czasie rozpoczną się prace kanalizacyjne. Gmina posiada projekt techniczny na budowę kanalizacji w Porębie Wielkiej- Koninkach. W planach na najbliższe lata jest także dokończenia budowy kanalizacji w Niedźwiedziu i rozpoczęcie budowy w Koninie. Inwestycje te mają na celu zlikwidowanie uciążliwości spowodowanych nieprzyjemnym zapachem wynikającym z wycieków z nieszczelnych zbiorników. Inwestycja ta korzystnie wpłynie na środowisko naturalne.

o GOSPODARKA ODPADAMI

Za priorytetowe zadanie gmina Niedźwiedź postawiła sobie troskę o zachowanie i ochronę środowiska naturalnego. Gmina na swoim terenie posiada Gorczański Park Narodowy, co zobowiązuje do konsekwentnej i przemyślanej polityki w zakresie gospodarki odpadami. Po nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w 2012 roku, system zbiórki odpadów od 2013 roku przejęła Gmina Niedźwiedź. Gmina nie posiada własnego, urządzonego składowiska odpadów stałych. Powstające na terenie gminy odpady są wywożone przez wyspecjalizowaną firmę, poza obszar gminy. Firma odbierająca odpady wybierana jest w drodze przetargu.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Swoim system gmina objęła wszystkich mieszkańców jak również działalności gospodarcze i mieszkańców domków letniskowych. Wszystkie budynki są wyposażone w minimum 4 kosze na śmieci, które mieszkańcy otrzymali bezpłatnie od gminy. Ponad 85% mieszkańców gminy prowadzi segregacje odpadów. Nowy system zbiórki odpadów podnosi świadomość mieszkańców o tym jak segregacja odpadów jest ważna dla środowiska i dla samej estetyki gminy, a zwłaszcza, że gmina położona jest w otulinie Gorczańskiego Parku Narodowego. Z roku na rok wzrasta ilość odbieranych odpadów zarówno niesegregowanych jak i segregowanych, co może świadczyć o tym, że mieszkańcy nie palą śmieci w sowich piecach. Dzięki tak prowadzonej gospodarce odpadami, nie zdążają się już dzikie wysypiska śmieci, a postawa ekologiczna mieszkańców zmienia się na plus.

o GAZOWNICTWO

Do 1996 roku gmina Niedźwiedź została zgazyfikowana. W chwili obecnej z tego rodzaju energii korzysta ok. 65 % mieszkańców gminy. Gaz sieciowy dociera do wszystkich miejscowości gminy. Na terenie gminy Niedźwiedź gaz rozprowadzany jest do odbiorców za pomocą sieci gazowych średniego ciśnienia. Sieć gazowa w Gminie Niedźwiedź w 2013 r.: Parametr Ilość

długość czynnej sieci 73763

czynne połączenia do budynków 1413 szt.

888 gospodarstw odbiorcy gazu domowych

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

odbiorcy ogrzewający mieszkania gazem 467 gosp. dom.

zużycie gazu 482,6 tys. m3/rok

ludność korzystająca z sieci gazowej 3774 osoby

Źródło: www.stat.gov.pl

o ELEKTROENERGETYKA

Gmina Niedźwiedź jest zelektryfikowana. Gmina zasilana jest z linii średniego napięcia o mocy 15 KV z Rabki. Gmina Niedźwiedź zasilana jest z rozdzielni GPZ Rabka oraz RS Mszana Dolna. W przypadku awarii tej linii istnieje możliwość zasilania z linii średniego napięcia 15 KV Lubomierz., gdyż dostępna jest dodatkowa przewiązka. W gminie występują znaczne ilości bioodpadów, które pochodzą ze znajdujących się tutaj zakładów przetwórstwa drzewnego i przetwórstwa spożywczego, które można wykorzystać celem uzyskania energii elektrycznej. Inwestycja ta korzystnie wpłynęłaby na środowisko naturalne i pozwoliłaby zagospodarować bioodpady, z którymi nie zawsze wiadomo co zrobić.

o CIEPŁOWNICTWO

Na terenie gminy nie ma sieci ciepłowniczych. Mieszkańcy gminy zaopatrują się w ciepło poprzez indywidualne systemy grzewcze takie jak: kotłownie domowe, piece akumulacyjne, węglowe, gazowe. Od 2013 roku w Gminie Niedźwiedź rozpoczęto montaż kolektorów słonecznych, aktualnie 425 budynków ma zamontowane instalacje solarne. Ponad 2100 osób korzysta z ogrzewania wody panelami słonecznymi, co daje oszczędność 1 570 276 kwh rocznie.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

W najbliższej przyszłości planowane jest wykorzystanie innych odnawialnych źródeł energii, takich jak wymiana piecy węglowych czy montaże fotowoltaiki. Rozwój alternatywnych źródeł pozyskiwania energii ma ogromny wpływ na możliwość rozwoju turystyki i rekreacji, jak również na komfort życia mieszkańców, dla których jakość powietrza ma zasadnicze znaczenie. W ramach niniejszego kierunku interwencji chodzi o promowanie programów wykorzystania OZE zintegrowane z edukacją proekologiczną prowadzoną na terenie gminy

SŁUZBA ZDROWIA

Na terenie gminy funkcjonuje Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Praktyka Lekarza Rodzinnego. Placówka położona jest na terenie miejscowości Poręba Wielka. Placówka prowadzi swoją działalność od 2000 roku i ma swoja siedzibę w budynku który jest własnością Urzędu Gminy Niedźwiedź. W ramach swojej działalności placówka udziela kompleksowych świadczeń profilaktycznych, diagnostycznych, pielęgnacyjnych, leczniczych i rehabilitacyjnych. Struktura Organizacyjna Zakładu- komórki działające w NZOZ: 1.Rejestracja 2. Poradnia lekarza POZ (dla dorosłych i dzieci) 3. Poradnia pielęgniarki POZ 4. Poradnia położnej POZ 5. Gabinet diagnostyczno-zabiegowy 6. Punkt szczepień 7. Punkt pobrań materiału do badań laboratoryjnych 8. Poradnia urologiczna 9. Poradnia ginekologiczno-położnicza 10. Poradnia endokrynologiczna 38

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

11. Poradnia rehabilitacyjna 12. Pracownia fizjoterapii 13. Poradnia medycyny pracy 14. Dział administracyjny Placówka w Porębie Wielkiej posiada doświadczoną, wykwalifikowaną kadrę medyczną. Zatrudnionych jest 17 lekarzy, 5 pielęgniarek, 2 położne, 4 fizjoterapeutów, 1 technika chemii, 1 psychologa, 2 sprzątaczki. W POZ zatrudnionych jest 8 lekarzy, w AOS zatrudnionych jest 7 lekarzy specjalistów, REH zatrudnionych jest 2 lekarzy. NZOZ świadczy usługi medyczne nieodpłatnie na podstawie kontraktów zawartych z Małopolskim Oddziałem Wojewódzkim NFZ w trzech zakresach: 1. Podstawowej opieki zdrowotnej w tym: świadczenia lekarza POZ, pielęgniarki POZ, położnej POZ i medycyny szkolnej 2. Ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w tym: poradnia położniczo- ginekologiczna, poradnia urologiczna, poradnia endokrynologiczna (wcześniej działały również poradnia neurologiczna, choroba płuc, chirurgii urazowo-ortopedycznej). 3. Rehabilitacji medycznej w tym: pracownia fizjoterapii(zabiegi rehabilitacyjnej), poradnia rehabilitacyjna ( porady lekarza rehabilitacji dla dorosłych i dzieci). W NZOZ udzielane są ponadto porady dla pacjentów z kartą EKUZ czyli europejskim ubezpieczeniem zdrowotnym, porady dla pacjentów onkologicznych, w tym wystawienie kart DILO, oraz dla pacjentów zamiejscowych w trybie nagłym. W ramach świadczonych usług medycznych w NZOZ realizowane są programy profilaktyczne wynikające z kontraktu NFZ. Wychodząc naprzeciw wymogom o prowadzeniu dokumentacji w formie elektronicznej gabinety NZOZ wyposażone są sukcesywnie w odpowiedni sprzęt i oprogramowanie umożliwiający przygotowanie placówki do tego celu. W tym momencie

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022 prowadzona jest rejestracja elektroniczna, wystawiane są elektronicznie recepty, skierowania, wydruki wizyt lekarskich. Pomimo wielu trudności lokalowych i ciągłym zwiększaniem przez NFZ wymogów dotyczących: -warunków udzielanych świadczeń, -zapewnieniu dostępu do określonych procedur medycznych, -wymogów wysokich kwalifikacji zatrudnionego personelu Sukcesem jest utrzymanie opieki medycznej w obecnym budynku ośrodka zdrowia na aktualnym poziomie. Jest to możliwe między innymi poprzez szereg remontów dostosowujących pomieszczenia budynku, który wynajmuje NZOZ do wymogów sanepidu (są to działania doraźne), wybudowanie podjazdu dla niepełnosprawnych, podnoszenie kwalifikacji przez zatrudniony personel, zawieranie umów z podwykonawcami, zakup wymaganego sprzętu. W 2004 roku w NZOZ zostały otwarte i wyposażone w specjalistyczny sprzęt, pomieszczenia rehabilitacji leczniczej. Poziom i jakość udzielanych świadczeń pozwoliły na wprowadzenie w 2014 roku w NZOZ Praktyka Lekarza Rodzinnego w Porębie Wielkiej Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z wymaganiami Normy PN-EN ISO 9001:2009. Na terenie gminy działają również NZOZ Przychodnia Stomatologiczna i PROMED S.C.- pielęgniarki środowiskowe. Poradnia stomatologiczna ma swoja siedzibę w Ośrodku Zdrowia w Porębie Wielkiej. Od 2000 roku siedziba PROMED S.C. znajduje się pod adresem Niedźwiedź 130.

W gminie funkcjonują dwie apteki

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

STAN ŚRODOWISKA NATURALNEGO

Na terenie gminy nie ma dużych zakładów przemysłowych, które emitowałyby do atmosfery szkodliwe substancje. Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza na obszarze gminy jest ciepłownictwo oparte na indywidualnych źródłach ciepła opalanych paliwami stałymi. Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego gminy Niedźwiedź do najważniejszych form oraz elementów ochrony środowiska zalicza się:  Gorczański Park Narodowy (GPN),  Otulina GPN,  Obszar Krajobrazu Chronionego  Lasy nie będące rezerwatami przyrody,  Zarejestrowane pomniki przyrody,  Gatunki roślin i zwierząt,  Jakość powietrza,  Wody powierzchniowe,  Strefa ochrony uzdrowiskowej „C” Rabka-Zdrój Do najważniejszych form ochrony przyrody w gminie Niedźwiedź zalicza się Gorczański Park Narodowy, który położony jest w południowej części gminy. Na zdecydowanej części powierzchni Gorczańskiego Parku Narodowego realizowana jest ochrona rezerwatowa. Na terenie gminy Niedźwiedź ochrona ścisłą i częściowa objęte jest 2790 ha obszaru GPN, w tym 1448 ha podlega ochronie ścisłej, a 1302 ha ochronie częściowej. Głównym źródłem zanieczyszczeń wód powierzchniowych gminy są zanieczyszczenia socjalno-bytowe. Gmina dąży do uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej w celu ich ograniczenia. W przypadku modernizacji sieci wodociągowej działania dotyczą głównie minimalizacji strat

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022 wody, poprawienie jej jakości oraz zwiększenie liczby odbiorców wody z sieci wodociągowej. Badania gleb przeprowadzone przez WIOŚ w gminie Niedźwiedź i w gminach ościennych wykazały, że charakteryzują się one w głównej mierze bardzo kwaśnym i kwaśnym odczynem. Ok. 75 % gleb na terenie Gminy Niedźwiedź wymaga koniecznego wapniowania. Do głównych czynników powodujących degradację chemiczną gleb zalicza się: - nadmierną zawartość metali ciężkich takich jak: kadm, miedź, nikiel oraz innych substancji chemicznych, np. ropopochodnych, - zasolenie, - nadmierną alkalizację, - zakwaszenie przez związki siarki i azotu, - skażenie radioaktywne. Na terenie gminy nie występują złoża mineralne, znajdują się natomiast zasoby wód termalnych i mineralnych. Gmina Niedźwiedź na swoim terenie posiada wody mineralne typu termalne solanki jodowo-bromkowe, które zostały zlokalizowane w Porębie Wielkiej na wysokości ponad 1800m. W celu ograniczenia niskiej emisji prowadzone są działania termomodernizacyjne w istniejących obiektach, które pozwolą na jej ograniczenie. Zmiana nośnika ciepła na bardziej ekologiczny niż węgiel pozwala po części ograniczyć emisję. Gmina w celu zmniejszenia niskiej emisji realizuje prace remontowe i modernizacyjne dróg gminnych, które przyczyniają się również do ochrony przed hałasem w gminie. Gmina Niedźwiedź dąży do podnoszenia świadomości ekologicznej społeczności lokalnej poprzez programy zintegrowanej edukacji ekologicznej promujące walory przyrodniczo-krajobrazowe. Głównym celem polityki ekonomicznej gminy Niedźwiedź w zakresie ochrony środowiska jest:

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

-ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody, -środowisko dla zdrowia -poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, -wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem oraz podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa

GOSPODARKA FINANSAMI GMINY

Finansowym wyrazem i instrumentem polityki gospodarczej gminy jest budżet będący podstawowym planem jego działalności. Zestawienie planu i wykonania dochodów w 2015 roku przedstawia tabela: Dział Wyszczególnienie Plan Wykonanie Wykonanie % 010 Rolnictwo i łowiectwo 178.594,79 178.594,79 100,00 020 Leśnictwo 86.558,07 49.372,25 57,01 Wytwarzanie i zaopatrywanie 400 191.211,00 196.890,15 102,97 w energie elektryczną, gaz i wodę 600 Transport i łączność 1.043.395,00 1.003.714,00 96,20 700 Gospodarka mieszkaniowa 115.796,00 120.962,83 104,46 750 Administracja publiczna 140.259,00 112.754,59 80,39 Urzędy naczelnych organów władzy 751 państwowej, kontroli i ochrony praw 50.140,00 48.958,41 97,64 oraz sądownictwa 752 Obrona narodowa 860,00 860,00 100,00 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 754 144.000,00 144.000,00 100,00 przeciwpożarowa Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek 756 nieposiadających osobowości 3.421.347,00 3.401.419,24 99,42 prawnej oraz wydatki związane z ich problemami 758 Różne rozliczenia 14.529.965,00 14.529.965,00 100,00

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

801 Oświata i wychowanie 847.894,67 819.011,26 96,59 852 Pomoc społeczna 4.469.799,21 4.447.564,14 99,50 Pozostałe zadania w zakresie polityki 853 80.574,00 55.460,49 68,83 społecznej 854 Edukacyjna opieka wychowawcza 108.578,00 108.298,32 99,74 Gospodarka komunalna i ochrona 900 2.553.805,00 1.685.539,26 66,00 środowiska Kultura i ochrona dziedzictwa 921 3.100,00 3.100,00 100,00 narodowego Ogrody botaniczne i zoologiczne 925 oraz naturalne obszary i obiekty 5.100,00 5.100,00 100,00 chronionej przyrody Kultura i ochrona dziedzictwa 926 58.828,00 58.227,49 98,98 narodowego Razem dochody 28.029.804,74 26.969.792,22 96,22 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Niedźwiedź

Dochody wykonano w kwocie 26.969.792,22 zł co stanowi 96,22% planowanych dochodów na 2015 rok w tym: -dochody bieżące w wysokości 24.465.253,28 zł co stanowi 99,09 % planowanych dochodów bieżących -dochody majątkowe w wysokości 2.504.538,94 zł z co stanowi 75 % planowanych dochodów majątkowych.

Zestawienie planu i wykonania wydatków w 2015 roku Dział Wyszczególnienie Plan Wykonanie Wykonanie % 010 Rolnictwo i łowiectwo 327.814,79 324.306,83 98,93 020 Leśnictwo 41.550,00 28.821,41 69,37 Wytwarzanie i zaopatrywanie 400 249.667,00 215.604,34 86,36 w energie elektryczną, gaz i wodę 600 Transport i łączność 2.514.542,15 2.414.231,62 96,01 700 Gospodarka mieszkaniowa 321.164,00 281.354,94 87,60 710 Działalność usługowa 49.160,00 37.479,22 76,24 750 Administracja publiczna 2.571.425,00 2.315.835,16 90,06

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Urzędy naczelnych organów władzy 751 państwowej, kontroli i ochrony praw 50.140,00 48.958,41 97,64 oraz sądownictwa 752 Obrona narodowa 860,00 860,00 100,00 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 754 248.000,00 247.636,93 99,85 przeciwpożarowa 757 Obsługa długu publicznego 479.104,00 273.197,92 57,02 758 Różne rozliczenia 94.735,00 - - 801 Oświata i wychowanie 11.896.043,97 11.639.238,97 97,80 581 Ochrona zdrowia 85.036,00 80.004,54 94,08 852 Pomoc społeczna 5.304.286,21 5.227.452,93 98,55 Pozostałe zadania w zakresie polityki 853 144.654,13 117.737,91 81,39 społecznej 854 Edukacyjna opieka wychowawcza 265.738,00 255.417,26 96,12 Gospodarka komunalna i ochrona 900 3.167.491,00 2.546.465,27 80,39 środowiska Kultura i ochrona dziedzictwa 921 414.036,92 405.412,68 97,92 narodowego Ogrody botaniczne i zoologiczne 925 oraz naturalne obszary i obiekty 7.400,00 7.400,00 100,00 chronionej przyrody 926 Kultura fizyczna 106.983,00 101.756,72 95,11 Razem wydatki 28.339.831,17 26.569.173,06 93,75 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Niedźwiedź Wydatki wykonano w kwocie 26.569.173,06 zł co stanowi 93,75% planowanych wydatków na 2015 rok w tym: - wydatki bieżące w wysokości 22.229.534,21 zł co stanowi 94,79 % planowanych wydatków bieżących - wydatki majątkowe w wysokości 4.339.638,85 zł z co stanowi 88,76 % planowanych wydatków majątkowych.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

GMINA NIEDŹWIEDŹ W UJĘCIU STATYSTYCZNYM

Gęstość Liczba Lp. Wyszczególnienie Powierzchnia km2 zaludnienia mieszkańców os/km2 1 Niedźwiedź 74,2 7 275 98 2 Dobra 109,9 9914 90 3 Jodłownik 72,2 8 534 118 4 Kamienica 95,2 7 792 82 5 Laskowa 72,5 8 029 111 6 Limanowa 152,2 24 883 163 7 Łukowica 69,7 9 869 142 8 Mszana Dolna 170,0 17 500 103 9 Słopnice 56,9 6 573 115 10 Tymbark 32,7 6 507 198 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze strony http://www.polskawliczbach.pl

Gmina Niedźwiedź pod względem powierzchni jest piątą gminą w powiecie limanowskim. Liczba mieszkańców gminy Niedźwiedź klasyfikuje się na 3 miejscu najmniejszej liczby mieszkańców. W odniesieniu do największej gęstości zaludnienia gmina Niedźwiedź zajmuje miejsce 8 w powiecie limanowskim.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Stopa bezrobocia w gminach powiatu limanowskiego w 2015r.

Osoby pracujące na 1000 Lp. Wyszczególnienie Stopa bezrobocia mieszkańców

1 Niedźwiedź 66 12,5 2 Dobra 77 11,7 3 Jodłownik 108 11,1 4 Kamienica 60 16,9 5 Laskowa 68 9,1 6 Limanowa 55 14,6 7 Łukowica 46 15,3 8 Mszana Dolna 49 13,1 9 Słopnice 50 12,7 10 Tymbark 226 14,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze strony http://www.polskawliczbach.pl

Stopa bezrobocia w gminie Niedźwiedź w 2015 roku kształtowała się na 7 miejscu wśród gmin powiatu limanowskiego.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Raport z sesji oraz zebrań planowania strategicznego rozwoju Gminy Niedźwiedź

W dniu 19 grudnia 2016r. w sali kinowej Domu Kultury odbyła się sesja planowania strategicznego gminy Niedźwiedź. W czasie opracowywania materiałów do strategii rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź zorganizowano również zebrania w poszczególnych sołectwach. Głównym celem sesji oraz dodatkowych zebrań było wyznaczenie szeregu zadań, których realizacja będzie prowadzić do osiągnięcia założenia - Gmina Niedźwiedź gminą przyjazną dla mieszkańców, turystów i środowiska.

Przebieg sesji oraz dodatkowych zebrań.

Zebranie 18.12.2016r. w Niedźwiedziu i Porębie Wielkiej Zebranie rozpoczął sołtys Tadeusz Zapała, który powitał wszystkich zgromadzonych gości i przedstawił plan zebrania. Uczestnicy zebrania podawali propozycje zadań strategicznych gminy Niedźwiedź dla sołectwa Niedźwiedź. Po wyczerpaniu tematów Sołtys wsi zakończył zebranie.

Zebranie 18.12.2016r. w Porębie Wielkiej Zebranie rozpoczął sołtys Tadeusz Cichański, który powitał wszystkich zgromadzonych gości i przedstawił plan zebrania. Wójt Gminy przedstawił propozycje zadań dla sołectwa Poręba Wielka. Uczestnicy zebrania dyskutowali na temat zadań strategicznych. Po wyczerpaniu tematów Sołtys wsi zakończył zebranie.

Sesja 19.12.2016r. Sesję rozpoczął od przywitania i przedstawienia porządku obrad Przewodniczący Rady Gminy Pan Edward Krzysztofiak. W czasie sesji Wójt przedstawił propozycje zadań do wykonania w latach 2016-2021.Poprosił również radnych aby zgłaszali swoje propozycje. Radni Rady Gminy podawali swoje propozycje nad którymi dyskutowano. Przewodniczący podziękował zgromadzonym za przybycie i zakończył posiedzenie.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Zebrania 16.01.2017r. – 17.01.2017r Zebrania rozpoczynali sołtysi poszczególnych wsi. Uczestnikami zebrania był Wójt Gminy Janusz Potaczek, asystent wójta i radny powiatu limanowskiego Pan Rafał Rusnak, rady sołeckie, radni, sołtysi oraz dyrektorzy szkół. Uczestnicy zebrania otrzymali anonimowe ankiety dotyczące strategii rozwoju Gminy Niedźwiedź. Na zebraniach ostatecznie ustalono i zatwierdzono zadania do strategii.

Ustalone zadania dla poszczególnych sołectw:

Sołectwo Podobin 1.Systematyczna poprawa nawierzchni dróg gminnych i rolnych 2.Wymiana oświetlenia drogowego na lampy energooszczędne, ledowe przy drodze do Podobina Górnego i budowa do os. Moskły, Lipówka i Potaczki 3.Budowa boiska sportowego, wielofunkcyjnego przy Zespole Placówek Oświatowych 4.Budowa wodociągu gminnego 5.Budowa chodnika przy drodze do Podobina Górnego 6.Budowa stacji paliw i myjni samochodowej przy drodze powiatowej w kierunku Mszany Dolnej 7.Kładka pieszo-jezdna na potoku Porębianka do os. Zawada 8.Budowa oczyszczalni ścieków 9.Ścieżka rowerowa wzdłuż Porębianki 10.Łącznik drogowy w kierunku Raby Niżnej 11.Oświetlenie krzyża wraz z budowa ołtarza 12.Budowa wyciągów narciarskich 13.Basen na rzece Porębiance

Sołectwo Konina: 1.Budowa boiska sportowego, wielofunkcyjnego przy Zespole Placówek Oświatowych oraz przeniesienie placu zabaw 2.Budowa obiektu turystyczno-rekreacyjno-gastronomiczno-kulturowego 3.Dalsza rozbudowa wodociągu gminnego 4.Budowa kanalizacji 5.Budowa chodników przy drodze powiatowej

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

6.Systematyczna poprawa nawierzchni dróg gminnych i rolniczych 7.Wymiana oświetlenia drogowego na lampy energooszczędne, ledowe oraz rozbudowa oświetlenia 8.Parking dla samochodów przed ZPO 9.Budowa mostu na os. Kurki

Sołectwo Niedźwiedź 1.Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej - budynek Urzędu Gminy - budynek Domu Nauczyciela - budynek Sali gimnastycznej

2. Wymiana oświetlenia drogowego na lampy energooszczędne, ledowe oraz rozbudowa oświetlenia. 3. Modernizacja Domu Kultury 4. Rewitalizacja centrum: plac zabaw, siłownia plenerowa, ścieżka spacerowa i rowerowa, parking za Urzędem Gminy oraz ubikacje 5. Systematyczna poprawa nawierzchni dróg gminnych i rolniczych 6. Budowa stadionu Sportowego 7.Wykonanie parkingu koło Kaplicy św. Sebastiana 8. Modernizacja i rozbudowa wodociągu gminnego 9. Budowa kanalizacji prawobrzeżnej części sołectwa 10. Modernizacja budynku OSP 11. Budowa chodnika przy drodze powiatowej w kierunku Zakładu Balneologicznego 12. Budowa ronda przy drodze powiatowej w połączeniu z drogą do Rynku i aleją jaworową 13. Otwarcie obiektu restauracyjno-gastronomicznego w centrum sołectwa 14. Budowa Orlika 15. Zagospodarowanie zalewu wodnego na Porębiance 16.Budowa boiska wielofunkcyjnego przy szkole 17. Budowa mieszkań socjalnych i żłobka

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Sołectwo Poręba Wielka 1.Termomodernizacja budynku przedszkola 2.Budowa kanalizacji w Koninkach i Porębie Górnej 3.Budowa wodociągu w Porębie Górnej 4.Budowa basenów geotermalnych solankowych 5.Budowa amfiteatru i tężni w Parku Podworskim, modernizacja Parku. 6.Systematyczna poprawa nawierzchni dróg gminnych i rolniczych 7.Wymiana oświetlenia drogowego na lampy energooszczędne, ledowe oraz budowa oświetlenia 8.Dokończenie rozbudowy Budynku Ośrodka Zdrowia 9.Budowa boiska sportowego, wielofunkcyjnego przy Zespole Szkoły Podstawowej i gimnazjum 10.Budowa przystanków autobusowych 11.Wykonanie instalacji p.poż. w budynku Muzeum Wł. Orkana „Orkanówce” 12.Wykonanie kapitalnego remontu wraz z rozbudową obiektu siedziby i izby regionalnej Związku Podhalan 13.Budowa Zakładu Balneologicznego 14.Dokonanie analizy stanu drzew zabytkowych alei Jaworowej i podjęcie czynności zabezpieczających bezpieczeństwo jej użytkowników 15.Modernizacja z rozbudową wyciągu Ośrodka Ostoja Górska 16.Budowa wyciągów narciarskich i tras biegowych 17.Umieszczanie instalacji fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Uczestnicy sesji

Potaczek Janusz Wójt Gminy Niedźwiedź Mąkowski Marek Sekretarz Gminy Niedźwiedź Rusnak Rafał Asystent Wójta Gminy Niedźwiedź oraz Radny Powiatu Limanowskiego Adamczyk Adam Radny Rady Gminy Domagała Piotr Radny Rady Gminy Dziedzic Zenon Z-ca Przewodniczącego Rady Gminy Kapturkiewicz Radosław Radny Rady Gminy Kościelniak Albina Radna Rady Gminy Krzysztofiak Edward Przewodniczący Rady Gminy Liberda Anna Z-ca Przewodniczącego Rady Gminy Mysza Marek Radny Rady Gminy Najda Tomasz Radny Rady Gminy Palac-Misiura Joanna Radna Rady gminy Palka Halina Radna Rady Gminy Rapciak Franciszek Radny Rady Gminy Skowronek Joanna Radna Rady Gminy Wielowski Wojciech Radny Rady Gminy Wsolak Kazimierz Radny Rady Gminy Cichański Tadeusz Sołtys wsi Poręba Wielka Kawala Czesław Sołtys wsi Konina Zapała Tadeusz Sołtys wsi Podobin Zapała Tadeusz Sołtys wsi Niedźwiedź

Uczestnicy zebrań

Potaczek Janusz Wójt Gminy Niedźwiedź Rusnak Rafał Asystent Wójta Gminy Niedźwiedź oraz Radny Powiatu Limanowskiego Adamczyk Adam Radny Rady Gminy Bieniek Halina Członek Rady Sołeckiej Bogdał Beata Mieszkaniec Bulik Jarosław Mieszkaniec Bulik Andrzej Mieszkaniec Cichański Tadeusz Sołtys wsi Poręba Wielka Cichański Mateusz Mieszkaniec Cichorczyk Bronisław Członek Rady Sołeckiej Domagała Tadeusz Mieszkaniec Domagała Piotr Radny Rady Gminy Draus Jarosław Mieszkaniec Dziedzic Zenon Radny Rady Gminy Florek Agnieszka Mieszkaniec Florek Danuta Mieszkaniec 52

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Gniecki Jerzy Mieszkaniec Gniecki Grzegorz Mieszkaniec Górniak Marian Mieszkaniec Hanula Antoni Członek Rady Sołeckiej Haras Tadeusz Mieszkaniec Haras Józef Mieszkaniec Hudomięt Jan Mieszkaniec Kaciczak Józef Mieszkaniec Kaczor Bronisław Członek Rady Sołeckiej Kaczor Józefa Mieszkaniec Kapturkiewicz Radosław Radny Rady Gminy Kapturkiewicz Radosław Radny Rady Gminy Kawala Czesław Sołtys wsi Konina Kościelniak Albina Radna Rady Sołeckiej Kozicka Maria Mieszkaniec Kozyra Wojciech Mieszkaniec Kozyra Wojciech Mieszkaniec Kozyra Paweł Mieszkaniec Kozyra Marian Mieszkaniec Kraus Stanisław Mieszkaniec Krzan Tadeusz Mieszkaniec Krzysztofiak Jarosław Mieszkaniec Krzysztofiak Edward Przewodniczący Rady Gminy Krzysztofiak Jan Członek Rady Sołeckiej Kuczaj Józef Członek Rady Sołeckiej Kurek Elżbieta Dyrektor Zespołu Placówek Oświatowych im Katarzyny Smreczyńskiej w Koninie Liberda Anna Radna Rady Gminy Liberda Tadeusz Mieszkaniec Liberda Tadeusz Mieszkaniec Lupa Stanisław Członek Rady Sołeckiej Luranc Zbigniew Mieszkaniec Łabuz Tadeusz Mieszkaniec Maczuga Jadwiga Mieszkaniec Matuła Wojciech Członek Rady Sołeckiej Misiura Stanisław Mieszkaniec Misiura Krzysztof Mieszkaniec Misiura Andrzej Mieszkaniec Misiura Piotr Mieszkaniec Misiura Krystyna Mieszkaniec Mysza Marek Radny Rady Gminy Najda Tomasz Radny Rady Gminy Natanek Stanisława Członek Rady Sołeckiej Nowak Monika Mieszkaniec Nowak Stanisław Mieszkaniec Pachowicz Stanisława Mieszkaniec Palac-Misiura Joanna Radna Rady Gminy Palka Halina Radna Rady Gminy Piotrowski Adam Mieszkaniec Piwowar Jacek Mieszkaniec

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Podoba Anna Członek Rady Sołeckiej Potaczek Marcin Mieszkaniec Rapciak Franciszek Radny Rady Gminy Rusnak Marian Mieszkaniec Rusnak Tadeusz Mieszkaniec Rusnak Andrzej Mieszkaniec Rusnak Lucyna Mieszkaniec Sikora Bolesław Mieszkaniec Skowronek Joanna Radna Rady Gminy Smreczak Franciszek Mieszkaniec Smreczak Piotr Mieszkaniec Smreczak Krzysztof Mieszkaniec Stożek Anna Członek Rady Sołeckiej Ślazyk Andrzej Dyrektor Zespołu Szkoły i Gimnazjum Publicznego im. Władysława Orkana w Porębie Wielkiej Tram Piotr Mieszkaniec Tram Stanisław Mieszkaniec Tram Piotr Mieszkaniec Tram Kazimierz Mieszkaniec Trojak Andrzej Członek Rady Sołeckiej Wielowski Wojciech Radny Rady Gminy Wietek Magdalena Mieszkaniec Wojakowski Tadeusz Mieszkaniec Wsolak Kazimierz Radny Rady Gminy Zając Jerzy Mieszkaniec Zapała Tadeusz Sołtys wsi Niedźwiedź Zapała Czesław Mieszkaniec Zapała Tadeusz Sołtys wsi Podobin Zawirski Tomasz Dyrektor Zespołu Szkoły i Gimnazjum im. Władysława Orkana w Niedźwiedziu Złydaszyk Marcin Mieszkaniec

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

MISJA I CELE STRATEGICZNE

Misja gminy

Gmina Niedźwiedź gminą przyjazną dla mieszkańców, turystów i środowiska.

Cele strategiczne 1. Poprawa standardu życia mieszkańców 2. Ochrona środowiska 3. Rozwój turystyki (rozbudowa bazy noclegowo-gastronomiczno- rekreacyjno-sportowej, promocja turystycznych zasobów gminy) 4. Wykorzystanie zasobów wód termalnych do powstania uzdrowiska 5. Poprawa jakości istniejących dróg gminnych i rolniczych 6. Zapewnienie wysokiej jakości usług publicznych 7. Podnoszenie poziomu bezpieczeństwa mieszkańców 8. Poszerzenie oferty zdrowotnej oraz kulturalno-sportowej

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

ANALIZA SWOT MOCNE STRONY SŁABE STRONY 1. Atrakcyjne położenie 1. Emigracja w celach zarobkowych 2. Dogodny dojazd z większych 2. Niski poziom wykształcenia aglomeracji miejskich 3. Brak mieszkań socjalnych 3. Walory krajobrazowe 4. Wysoki poziom bezrobocia na tle 4. Silne więzi międzyludzkie województwa małopolskiego 5. Wysoki wskaźnik demograficzny 5. Niski poziom uczestnictwa w życiu 6. Atrakcyjność turystyczna i przyrodnicza publicznym i kulturowym 7. Rozbudowane ścieżki przyrodniczo- 6. Niski stopień przedsiębiorczości edukacyjne 7. Dominacja małych firm i 1 os.

8. Korzystne ukształtowanie terenu dla działalności gospodarczych rozwoju sportu 8. Słaba promocja lokalnych 9. Zasoby wód termalnych i mineralnych przedsiębiorstw i lokalnych marek 10. Niski stopień degradacji środowiska 9. Słabo rozwinięta baza gastronomiczna 11. Kultywowany folklor i tradycje górali 10. Słaba rozpoznawalność turystyczna zagórzańskich gminy 12. Działalność zespołów regionalnych, 11. Brak kąpielisk Gminnej Orkiestry Dętej oraz chórów 12. Słabo rozwinięta infrastruktura parafialnych obiektów do rekreacji i sportów 13. Wysoka liczebność gospodarstw zimowych agroturystycznych 13. Nie ekologiczne piece/kotły na węgiel 14. Położenie Parku Narodowego na 14. Mała oferta usług medycznych obszarze gminy 15. Zniszczone boiska sportowe

CECHY WEWNETRZNE, ZALEŻNE OD OD GMINY ZALEŻNE CECHYWEWNETRZNE, 15. Położenie Muzeum Biograficznego 16. Brak oświetlenia całej gminy Władysława Orkana „Orkanówki” na 17. Niski odsetek ludności korzystającej terenie gminy z instalacji kanalizacyjnej 16. Odpowiednie zasoby wody pitnej 18. Średni odsetek ludności korzystającej 17. Brak przemysłu ciężkiego z instalacji wodociągowej 18. Małe gospodarstwa o tradycyjnym 19. Rozproszona zabudowa charakterze upraw 20. Niski poziom edukacji ekologicznej mieszkańców

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

SZANSE ZAGROŻENIA 1. Wzrost zainteresowania turystyką i 1. Duży udział mieszkańców agroturystyką w Polsce korzystających z pomocy 2. Wzrost świadomości ekologicznej społecznej mieszkańców gminy 2. Skomplikowane procedury 3. Wzrost postaw odpowiedzialności korzystania ze środków unijnych społecznej i obywatelskiej 3. Sytuacja polityczna w kraju i na mieszkańców świecie 4. Wykorzystanie odnawialnych źródeł 4. Brak środków na rozwój energii technologiczny 5. Rosnące zainteresowanie produktami 5. Niewykorzystanie szansy tradycyjnymi i ekologicznymi współpracy z innymi

6. Wzrastająca liczba osób samorządami uprawiających tzw. turystykę 6. Duża atrakcyjność miejscowości weekendową w Polsce uzdrowiskowej Rabka-Zdrój, 7. Możliwość pozyskiwanie środków z która sąsiaduje bezpośrednio z funduszy pomocowych Unii naszą gminą Europejskiej 7. Klęski żywiołowe i zmiany 8. Możliwość pozyskiwania środków z klimatyczne funduszy pomocowych krajowych 8. Wysoka atrakcyjność 9. Możliwość nawiązywania turystyczna sąsiadujących współpracy oraz zbieżność interesów regionów z gminami sąsiadującymi 9. Niski standard oferowanych 10. Możliwość wspierania rozwoju usług turystycznych

rolnictwa ekologicznego 10. Zanikanie więzi społecznych CECHY OTOCZENIA, NIEZALEŻNE OD GMINY OD NIEZALEŻNE OTOCZENIA, CECHY 11. Nieopłacalność produkcji rolnej

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Plan zadań

Zadania dla poszczególnych celów strategicznych zostały opracowane w formie tabel - odrębnych dla każdego celu. Puste pole w tabeli oznacza, że w czasie sporządzania strategii nie ma możliwości sprecyzować informacji odpowiadającej danemu polu lub nie ma uwag czy dodatkowych informacji.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Cel 1 Poprawa standardu życia mieszkańców

Lp. Nazwa zadania Termin Odpowiedzialny Źródła środków Uwagi Budowa stacji paliw i myjni samochodowej przy drodze Sektor prywatny 1 powiatowej w kierunku Mszany Fundusze pomocowe Dolnej – sołectwo Podobin Kładka pieszo-jezdna na potoku własne, 2 Porębianka do os. Zawada – sołectwo 2018-2019 Gmina programy pomocowe Podobin Parking dla samochodów przed ZPO własne, 3 2018-2019 Gmina – sołectwo Konina programy pomocowe Budowa mostu do os. Kurki – własne, 4 2018-2019 Gmina sołectwo Konina programy pomocowe Wykonanie parkingu koło kaplicy własne, 5 św. Sebastiana – sołectwo 2017 Gmina fundusz sołecki Niedźwiedź Budowa mieszkań socjalnych i własne, 6 2019 Gmina żłobka – sołectwo Niedźwiedź prywatny inwestor

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Cel 2 Ochrona środowiska

Lp. Nazwa zadania Termin Odpowiedzialny Źródła środków Uwagi Budowa oczyszczalni ścieków- własne, 1 sołectwo 2021-2022 Gmina programy pomocowe Podobin Budowa Kanalizacji- sołectwo własne, 2 2020-2022 Gmina Konina programy pomocowe Dalsza rozbudowa wodociągu własne, 3 2017-2022 Gmina gminnego- sołectwo Konina programy pomocowe Budowa wodociągu gminnego- własne, 4 2017-2019 Gmina sołectwo Podobin programy pomocowe Modernizacja i rozbudowa własne, 5 wodociągu gminnego – sołectwo 2017-2019 Gmina programy pomocowe Niedźwiedź Budowa kanalizacji prawobrzeżnej własne, 6 2019-2022 Gmina części sołectwa Niedźwiedź programy pomocowe

Zagospodarowanie zalewu wodnego własne, 7 na rzece 2020-2022 Gmina programy pomocowe, Porębiance- sołectwo Niedźwiedź sektor prywatny Budowa kanalizacji w Koninkach i własne, 8 Porębie Górnej- sołectwo Poręba 2017- 2020 Gmina programy pomocowe Wielka Basen na rzece Porębiance- sołectwo własne, 9 Gmina Podobin programy pomocowe Budowa wodociągu w Porębie własne, 10 2018-2021 Gmina Górnej- Poręba Górna programy pomocowe

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Dokonanie analizy stanu drzew zabytkowych alei Jaworowej i własne, 11 podjęcie czynności 2017 Gmina programy pomocowe zabezpieczających bezpieczeństwo jej użytkowników Głęboka termomodernizacja Termin realizacji własne, budynków użyteczności publicznej z uzależniony od 12 2017-2018 Gmina RPO WM działanie montażem instalacji fotowoltaicznej i otrzymania środków 4.3.2 solarnej pomocowych

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Cel 3 Rozwój turystyki (rozbudowa bazy noclegowo-gastronomiczno-rekreacyjno-sportowej, promocja turystycznych zasobów gminy)

Lp. Nazwa zadania Termin Odpowiedzialny Źródła środków Uwagi Budowa boiska sportowego, wielofunkcyjnego przy Zespole własne, 1 2018-2022 Gmina Placówek Oświatowych – sołectwo programy pomocowe Podobin Oświetlenie krzyża milenijnego własne, 2 wraz z budowa ołtarza- sołectwo 2017-2018 Gmina, sołectwo Podobin fundusz sołecki Podobin Budowa wyciągów narciarskich- Sektor prywatny. 3 sołectwo Podobin Programy pomocowe Budowa boiska sportowego, wielofunkcyjnego przy Zespole własne, 4 Placówek Oświatowych oraz 2018-2019 Gmina programy pomocowe przeniesienie placu zabaw- sołectwo Konina Budowa obiektu turystyczno- Fundusz sołecki, 5 rekreacyjno-gastronomiczno- 2017-2018 Sołectwo Konina programy pomocowe kulturowego – sołectwo Konina Budowa amfiteatru i tężni w Parku własne, 6 Podworskim, modernizacja Parku – 2017-2018 Gmina RPO WM sołectwo Poręba Wielka Budowa boiska sportowego, wielofunkcyjnego przy Zespole własne, 7 2018-2022 Gmina Szkoły Podstawowej i Gimnazjum programy pomocowe – sołectwo Poręba Wielka

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Wykonanie instalacji p.poż. w własne, 8 2017 Gmina domu Wł. Orkana „Orkanówce” MKiDN

Modernizacja z rozbudową wyciągu 9 Sektor prywatny Ośrodka Ostoja Górska Budowa wyciągów narciarskich i 10 tras biegowych – sołectwo Poręba Sektor prywatny Wielka

Otwarcie obiektu rastauracyjno- 11 gastronomicznego w centrum Sektor prywatny sołectwa – sołectwo Niedźwiedź

Budowa boiska wielofunkcyjnego własne, 12 2018-2022 Gmina przy szkole – sołectwo Niedźwiedź programy pomocowe

Ścieżka rowerowa wzdłuż rzeki własne, 11 Gmina Porębianki- sołectwo Podobin programy pomocowe

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Cel 4 Wykorzystanie zasobów wód termalnych do powstania uzdrowiska

Lp. Nazwa zadania Termin Odpowiedzialny Źródła środków Uwagi Budowa basenów geotermalnych Publiczne, kapitał 1 2018-2022 GWT solankowych w Porębie Wielkiej prywatny

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Cel 5 Poprawa jakości istniejących dróg gminnych i rolniczych

Lp. Nazwa zadania Termin Odpowiedzialny Źródła środków Uwagi Wymiana oświetlenia drogowego na lampy energooszczędne, ledowe przy drodze do Podobina Górnego i 1 2017-2019 Gmina Własne, Tauron S.A. sukcesywna rozbudowa infrastruktury oświetlenia – sołectwo Podobin Budowa chodnika przy drodze do Własne, programy 2 Podobina Górnego – sołectwo Gmina pomocowe, Podobin Łącznik drogowy w kierunku Raby Własne, programy 3 Gmina Niżnej – sołectwo Podobin pomocowe Budowa chodników przy drodze Własne, programy 4 2018-2019 Gmina powiatowej- sołectwo Konina pomocowe, Powiat Systematyczna poprawa Własne, programy 5 nawierzchni dróg gminnych i 2017-2022 Gmina pomocowe rolniczych – sołectwo Konina Wymiana oświetlenia drogowego na lampy energooszczędne, ledowe 6 2017-2019 Gmina Własne, Tauron S.A. oraz rozbudowa oświetlenia – sołectwo Konina Wymiana oświetlenia drogowego na lampy energooszczędne, ledowe 7 2017-2019 Gmina Własne, Tauron S.A. oraz rozbudowa oświetlenia – sołectwo Niedźwiedź Systematyczna poprawa Własne, programy 8 nawierzchni dróg gminnych i 2017-2019 Gmina pomocowe rolniczych- sołectwo Niedźwiedź

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Budowa chodnika przy drodze powiatowej w kierunku Zakładu Własne, Powiat, 9 2018-2020 Gmina, Powiat Balneologicznego – sołectwo programy pomocowe Niedźwiedź Budowa ronda przy drodze Własne, Powiat, 10 powiatowej w połączeniu z droga 2018-2020 Gmina, Powiat programy pomocowe do Rynku i aleją Jaworową Wymiana oświetlenia drogowego na lampy energooszczędne, ledowe 11 2017-2019 Gmina Własne, Tauron S.A. oraz budowa oświetlenia – sołectwo Poręba wielka Budowa przystanków Własne, Powiat, 12 autobusowych – sołectwo Poręba 2017-2019 Gmina programy pomocowe Wielka Systematyczna poprawa Własne, programy 13 nawierzchni dróg gminnych i 2017-2019 Gmina pomocowe rolnych – sołectwo Podobin Systematyczna poprawa Własne, programy 14 nawierzchni dróg gminnych i 2017-2019 Gmina pomocowe rolnych – sołectwo Poręba Wielka

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Cel 6 Zapewnienie wysokiej jakości usług publicznych

Lp. Nazwa zadania Termin Odpowiedzialny Źródła środków Uwagi Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej -budynek Urzędu Gminy Własne, RPO WM 1 2017-2018 Gmina - Budynek domu nauczyciela działanie 4.3.2 - budynek Sali gimnastycznej Sołectwo Niedźwiedź Modernizacja Domu Kultury – Własne, programy 2 Gmina sołectwo Niedźwiedź pomocowe Modernizacja budynku OSP – Własne, programy 3 2017 Gmina sołectwo Niedźwiedź pomocowe Termomodernizacja budynku 4 przedszkola – sołectwo Poręba 2017 Gmina Własne, RPO WM Wielka

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Cel 7 Podnoszenie poziomu bezpieczeństwa mieszkańców Lp. Nazwa zadania Termin Odpowiedzialny Źródła środków Uwagi 1 Rozbudowa infrastruktury 2017-2022 Gmina Własne, Tauron S.A. oświetlenia 2 Własne, Powiat, Budowa chodników przy drogach 2018-2020 Gmina programy pomocowe 3 Systematyczna poprawa Własne, programy nawierzchni dróg gminnych i 2017-2019 Gmina pomocowe rolniczych 4 Budowa przystanków Własne, Powiat, 2017-2019 Gmina autobusowych programy pomocowe

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 2017-2022

Cel 8 Poszerzenie oferty zdrowotnej oraz kulturalno-sportowej

Lp. Nazwa zadania Termin Odpowiedzialny Źródła środków Uwagi Rewitalizacja centrum: plac zabaw, siłownia plenerowa, ścieżka Własne, GPR Gminy 1 spacerowa i rowerowa parking za 2017-2018 Gmina Niedźwiedź Urzędem Gminy oraz toalety – sołectwo Niedźwiedź Budowa Orlika –sołectwo Własne, programy 2 Gmina Niedźwiedź pomocowe Budowa stadionu sportowego- Własne, programy 3 Gmina sołectwo Niedźwiedź pomocowe W przypadku Dokończenie rozbudowy budynku NZOZ w Porębie zakwalifikowania 4 Ośrodka Zdrowia – sołectwo 2017-2018 Gmina Wielkiej, RPO WM karty projektu w Poręba Wielka subregionie Gorczański Oddział Wykonanie kapitalnego remontu Związku Podhalan Im. wraz z rozbudową obiektu siedziby Władysława Orkana w Własne, programy 5 i izby regionalnej Związku Gminie Niedźwiedź pomocowe Podhalan – sołectwo Poręba Wielka